
Postuar mė parė nga
Aeneas
Eshte nje krahasim i gabuar, sepse po flet per dy kontekste te ndryshme historike dhe politike.
Se pari, ti flet per nje "tradheti" te madhe, por duhet ditur se ndjenja e krishtenizmit nuk ishte e mbjellur thelle ne ndergjegjjen e arberoreve. Nuk ekzistonte nje kishe e bashkuar, dhe ne pergjithesi, liturgjia mbahej ne gjuhe te huaja. Krishtenizmi ne njefare menyre nuk ishte shume me i afert me menyren e jeteses sone se Islami; e para kishte qene feja e bizantineve te cilet sikurse osmanet i kane shtypur shqiptaret. Gjithashtu, ne ato kohera, nuk ishte i zhvilluar ndergjegjja kombetare, andaj nuk duhet gjykuar konvertimi me terminologji si "tradheti", sikurse qe nuk mund te thuhet se konvertimi i pare ne fene e krishtere ishte tradheti ndaj identitetit te vjeter pagan.
Sistemi shoqeror, rrenjet e dobeta te kishes ne vend, dhe privilegjet per nje popull te prirur per lufte qe vinin se bashku me nje konvertim te mundshem, ishin faktoret qe kontribuan ne nderrimin e fese. Ndryshe nga ne, grekerit e kishin kishen e tyre dhe nje tradite te fuqishem kishtare; e njejta gje vlen per bullgaret dhe serbet. At ku ekzistonte nje zbrazetire me e madhe e institucioneve kishtare, dhe ku popullsia ishte me e prire drejt luftes, atje perhapej edhe me shume Islami, si ne Shqiperi, Mal te Zi, Bosnje dhe Hercegovine, Krete etj.
Ndryshe nga Islami, orthodoksizmi serb eshte pikerisht kjo; nje orthodoksizem qe favorizon dhe kultivon nje identitet serb, prandaj edhe eshte me shume nje institucion kombetar dhe nacionalist sesa fetar. Te konvertohesh ne orthodoks serb ne shekullin 20, kur ndergjegjja kombetare tanime eshte e zhvilluar dhe e formuar, ndryshon radikalisht nga konvertimi ne myslimane ne shekujt e meparshem. Nese te joshe feja orthodokse, pse te mos pagezohesh ne kishen Autoqefale Shqiptare? Edhe ketu Islami ndryshon nga Kisha Orthodokse serbe, sepse nuk i takon ndonje kombi te caktuar, por eshte me univerzal ... ndersa vet emri Kisha Autoqefale Serbe eshte mjaft domethenese.
PS Islami nuk ka sjell nje bastardizim te madh te shqipes. Aty ku mungonin terminologji vendase, aty kemi marre huazime arabe dhe turke ... me konvertimin ne fene e krishtere gjithashtu kane hyre mjaft huazime, sidomos nga latinishtja, fjale si kishe, prift, shpirt, shenjt, lutje, grigje, qiell, mallkim, bekim etj.
Krijoni Kontakt