Promovohet libri i Oliver Jens Schmitt-t, "Arbëria Venedike"

[Baptist]

Tribaldët nuk janë doemos familje, fis apo klan. Skllavonët tribaldë, mbetet një emërtim përkundrejt një grupi popullate që banonte ato territore dhe më tej, dhe jo familje në veçanti. Tribaldët, përmënden në dy rrafshe, atë etnik, ku citohet dhe gjuha, dhe atë fetar, ku citohen ritualet besimkota greke. Nuk është gjë tjetër përpos se emërtimi për bullgarët si popullatë, ekuivalente me emërtimin arbër për shqiptarët. Tek Barleti apo Bardhi nuk citohet dhe nuk jepet të kuptohet që tribaldët përmënden në kuadër të kontekstit familjar. Ndryshe na e vërteto ti. Bullgarë të ritit grek, nuk është çudi, se bullgarët orthodoksë janë, dhe kishin si qëndër shpirtërore pershkopatën bizantine të Ohrit, nga ku drejtoheshin dhe arbërit orthodoks. Bullgarët vërtetohen si sundues në ato territore pas shembjes së Perandorisë serbe në forma despotike. Vojsava si bijë sundimtari, doemos duke mbartur nga Barleti dhe një ''mbiemër'' në mungesë, si Tribalda, merr trajtë etnike si Vojsava ''Bullgaria''.

Gjithashtu është e çuditshme tendenca për të ripërsëritur me qindra herë gjëra të stërthëna. Mos ndoshta Urieli duhet kundërshtuar, se duhet kundërshtuar për dëshirë?

Për Schmitt, nuk mund të flasësh pa e lexuar. Është e thjeshtë dhe nuk ia vlen të zgjatet më tej.

Mungonte dhe ky ndriçim iluminant. Nuk jam i interesuar për opinione personale, që je i lutur të mos i ripostosh, për të mos më detyruar në masa shtrënguese. Mund ti mbash shumë mirë për vete, ose të mi dërgosh në formë prozash tek emaili forumit, nëse të pëlqen.

Është pra territor bullgar. Barleti e thekson qartë, sidomos kur flet për luginën e gjërë të Pollogut në Lindje të Dibrës, që i përkishte ''barbarëve të Bullgarisë'', dhe nuk bënte pjesë në atë hapësirë të cilën ai e emërtonte si Epir/Arbëri. Gjithashtu dhe Bardhi kur citon kufijtë ''...që sundonte ai (Gjoni për Dibrën), kanë qënë kufitare me ato të popullsivet tribale''. Tani se nuk do ta pranosh që tribaldët janë bullgarë, është çështje dëshire.

ule pak ate tonin e sundimtarit te pollogut e mos u kercno si kafshe e eger bulgare apo sllave se nuk te detyrohemi gje.
je i lire te inonjorosh postimet qe ke bere vet dhe te mos shikosh se si bie ndesh me qendrimet tua te "forta" qe bazon ne parimet e konceptet tua boshe qe nuk i respekton as vet

Dhe kokebosh apo si ke qef ti quash njerezit mos i thuaj tjeterkujte. hipotezet politike te burcoshit shmit nuk mund te na i shesesh per shkence, as ti as ai vet me gjithe korin e kloseve.

I
Na e deshmo se nje here ne histori emri Vojsane apo vojsave apo origjinalisht Vojsë ka qene apo eshte i popullarizuar te sllavet. [Mare prasysh ketu se sidomos te serbet me te gjalle i mbajne emrat e mesjetes se ata tradicional sllav.]
Ne gjithe ate mizori sllavesh te perndare ne gjithe euroazine si fekale te mesjetes, nuk ekziston person qe te kete bartur ndonjehere emrin: Vojsa apo Vojsana.

II
Na e deshmo se ndonjehre ne histori Fusha e Tetoves - Pollogu ka qene e banuar nga sklleverit tane sllav.

III

[land]

Burimi më cilësor mbetet ende ai i Muzakajve sa për dijeni. Cdo gjë tjetër janë kollotumba të sforcuara si këto që ke shkruar sipër.

burimi me cilesor i muzakajve thote kete...

Accio sappiate, in che modo c'era parente il Signor marchese della Tripalda, ve dico, che l'e per parte de donna.
Giovanni Musachi
perkthim fjale per fjale qe te mos hidhen tymnaja shqiperimi gabim(Dijeni, qe markezi i Tripaldes ishte i afermi jone ne linje femerore.)

per kete dijeni, ne cilen menyre Zoti markez i Tripaldes ishte i aferm(kusheri),ju them, qe eshte nga ana e gruas.....parte de donna-nga ana e gruas, nuk behet fjale per gruan e te atit te vojsaves, sepse ai nuk thote moglie, ka kuptimin e linjes femerore. pra duhet te kete qene e ema prej muzakajve, qe i bie te jete gjyshja e vojsaves...ce ca kombesie ka patur gjyshi i vojsaves, po ta le ty ta gjesh, kur ta kesh gjetur ma thuaj

pra muzaka konfirmon qe eshte ne linje femerore i aferm(pra shqiptar) por ne linje mashkullore nuk konfirmon asgje.

kemi barletin qe thote qe eshte e bija e zotit te tribaldeve, bullgareve...por kjo perseri nuk verteton kombesine e te atit te vojsaves.

Barletius, l. V, fo. 62: tum similitudine morum contingens, Bulgari sive Triballi habitant, ferox in armis gens...

ata tribalet trakas leri aman, se e dime me mire se ty antikitetin, nese ti do te vertetosh qe tribalet mesjetare jane te njejte me ata te antikitetit i ke bere nje sherbim te mire bullgarise sllavo-turke.

Fund për sot - nga ana ime të paktën. Nëse ke dicka të shtosh, gjenalogji a dokument ku thuhet shprehimisht përkatësia etnike e Vojsavës jepi.

pikerisht ketu, ngec edhe ti, ngec dhe shmitti, ngecin te gjithe... s'ke asnje dokument ku te jete gjenealogjia e vojsaves.
i vetmi dokument burimor eshte ky ketu i shkruar ne gjuhe sllave, dhe kjo eshte e kuptueshme, perderisa eshte ne arkivin e raguzes.

dy gjera shpejt e shpejt, por sakte...

Lidhja qe ben shmitt midis brankovic dhe vojsaves nuk mbeshtetet nga dokumenta origjinale.
emri vojsava permendet nga historiane te mevonshem, por jo nga burime dokumentare.

i vetmi burim dokumentar eshte...Ragusian notarial act, 7 qershor , 1439...ajo quhej Jella, e veja e Gjon Kastriotit.

akti fillon keshtu.

i nderuari abati Pjeter si ambasador i zonjes Jella, te vese se zotit Gjon Kastrioti dhe zotit Gjergj bir i saj...etc etc

ps. ju lutem zoterinjve mos ngaterrojne parents(engl) qe do te thote prinderit me parente(it) qe do te thote i-e aferm, qe te mos devijohet muabeti ne qesharak fare.

[land]

debati ka arritur ne nje pike te vdekur duke ju lene shteg spekullimeve. eshte e kuptueshme perderisa te dhenat nuk jane te plota dhe absolute.

megjithate une mendoj qe nje gje ka absolutisht rendesi.

Gjergj Kastrioti e quan veten epirot(pra ja ka dhene kombesine vetes), kush jane epirotet! perseri eshte jashte cdo dyshimi, qe jane vete shqiptaret...duke filluar qe nga autoret e lashte helene dhe romake qe ja vene kufirin greqise tek gjiri i ambrakise, per te ardhur tek autoret mesjetare( te pakten une kam gjetur me dhjetra autore te rendesishem) te cilet pa asnje dyshim thone qe epirotet jane shqiptare, dhe qe te dy emrat ekzistonin paralelisht ne kohen e Gjergj Kastriotit....epirot=arber.


per me teper sa per te dhene nje shembull, lexoni ketu

http://www.forumishqiptar.com/showpo...&postcount=407


PS. tendencat per te shqiptarizuar emrin vojsava jane po aq te pafrytshme sa te shqiptarizosh emrin Gjergj apo Gjon.

sepse nuk kemi c'ti bejme as Angelines, as Stanishit, as Konstantinit, as Reposhit, as Vlaikas, as Mamices...

mund te kete qene mode e kohes(duke hequr gjyslyket e kohes qe jetojme, bullgaret dhe serbet ne kohen e Gjergj Kastriotit nuk ishin armiq, armiku ishte turku), po ashtu si shqiptaret sot vene ne mase emra si xhulio apo fabio apo francesk apo henri.

e thashe ne nje postim te kaluar, me anen e emrit nuk provon dot kombesine e nje personi....sepse sipas kesaj llogjike Ismail Kadare duhet te jete ose arab ose hebre(Ishmael)

[land]

e rilexova dhe nje here me kujdes, as shmitt nuk pohon me siguri absolute qe vojsava eshte brankovic. por me ndoshta...sigurisht, shmitt nuk eshte aq budalla, sa te jape siguri pa mbeshtetje ne burime.

Skanderbegs Mutter war wohl eine Branković, und sein Sohn Ivan heiratete eine Branković (Irene)."

Nena e Skenderbeut ishte ndoshta nje Brankovic, dhe djali i tij Ivan(eshte fjala per Gjonin) u martua me nje Brankovic(Irenen)

[Uriel]

Na e deshmo se nje here ne histori emri Vojsane apo vojsave apo origjinalisht Vojsë ka qene apo eshte i popullarizuar te sllavet. [Mare prasysh ketu se sidomos te serbet me te gjalle i mbajne emrat e mesjetes se ata tradicional sllav.]
Ne gjithe ate mizori sllavesh te perndare ne gjithe euroazine si fekale te mesjetes, nuk ekziston person qe te kete bartur ndonjehere emrin: Vojsa apo Vojsana.

Na e deshmo se ndonjehre ne histori Fusha e Tetoves - Pollogu ka qene e banuar nga sklleverit tane sllav.

Çfarë duhet të vërtetojë, Vojsa, Vojsana, Xhevdetja apo Nafia? Nqs tenton ta shqiptarizosh Vojsavën me anë të etimologjisë së emrit, është një tentativë po aq e dështuar sa dhe e dëshpëruar. Fundja fundit, dalin antroponimet sllave tek më shumë se gjysma e familjes Kastrioti, apo tek vetë Gjergj Kastrioti, që në vijë etimologjike, as emri Gjergj, dhe as mbiermi Kastrioti, nuk janë antroponime shqiptare. Dhe përfundimi konkret do ishte që nuk do kishte përfundim.

Fusha e Tetovës, dihej veç se ishte një sundim bullgar, nga përshkrimet e Marin Barletit dhe Frang Bardhit, dhe ishte në kufi me sundimet e Gjon Kastriotit. Dihet që Gjoni kishte nën sundimin e vet, në Dibër, shumë bullgarë, se ndryshe quhej dhe princ i tribaldëve, por se si konturoheshin më tej brezat etnikë deri në dalje të Fushës së Tetovës, kjo nuk dihet. Është njëlloj si të hulumtosh rreth përbërjes së popullatës në Kosovë nga fundi i sundimit romak, gjer në konsolidimin e pushtetit bizantin. Në mungesë të dokumentave, nuk do të thotë që të përdoren të dhëna e sotme demografike, apo të plotësohen sipas dëshirës nga përrallat e gjyshërve. Dhe aq më tepër që duhet të kuptosh që nuk ka rëndësi nëse kishte ose jo sllavë apo arbër në Pollog, si parantezë me prejardhjen e Vojsavës. Është po aq e pavlefshme si fakt, sa dhe etimologjia e emrit.

Po të kishe lexuar me vëmëndje, këto dy pika janë të stërpërsëritura dhe të stërsqaruara, por është e thënë që të vazhdojë loja kineze me stafetë.

[land]

Çfarë duhet të vërtetojë, Vojsa, Vojsana, Xhevdetja apo Nafia? Nqs tenton ta shqiptarizosh Vojsavën me anë të etimologjisë së emrit, është një tentativë po aq e dështuar sa dhe e dëshpëruar. Fundja fundit, dalin antroponimet sllave tek më shumë se gjysma e familjes Kastrioti,

jo vetem kaq, gruaja e Gjon Kastriotit(ketij te riut) eshte Irene e brankoviceve, kjo eshte e sigurt.(Gjoni u martua (vitin nuk e dimë), me Irenën, vajzën e despotit serb, biri i Gjergj Brankoviçit, despoti i dikurshëm i Serbisë, e cila jetonte në mërgim në Itali. Kristo Frasheri)

por mesa shoh ketu harrohet qe s'kishim arritur akoma tek bombardimet e natos ne beograd.

serbet e kohes nuk ishin armiq.

ne fakt dhe ne ditet e sotme, shqiptare kendej dhe andej kufirit, kemi parametra te ndryshme urrejtje kunder serbit.

urrejtja pjell urrejtje dhe keshtu ne pafundesi, te gjithe te shkaterruar.

[Uriel]

Në fakt, duhet të lexosh dhe besosh disa pallavra, të gjeneruara në imagjinatën e ndonjë mendjeje të ndritur forumore, që të atribuoen virtyte të larta kombëtare. Është sllavizëm, që të lexosh arkivat e kohës, ku na dalin krushqi dhe aleanca të Kastriotit me serbët, disa kundër po vetë popullsive arbërore, luftë brënda llojit arbër, apo kur thuhet që urrejtja ishte një koncept abstrakt për periudhën e mesjetës, sidomos kur ndanin një bërthamë të identitetit, dhe një qëndër shpirtërore në rastin e dibranëve, si kryepeshkopata e Ohrit. I njëjti reagim, do të ishte dhe nga pala serbe, që do të quhej shqiptarizëm: proçesi vënies në dukje të aleancave dhe krushqive të serbëve me shqiptarët.

[land]

Mos harrojme konfliktin qe rindezi ndermjet arberve Lek Dukagjini, aq sa Skenderbeu e detyroi kete te fundit te merrte malet, dhe te fshihej si minjte.

Më të rëndësishme dhe më konkrete se presupozimet rreth së drejtës zakonore gojore, janë marrëdhëniet mes Lekës dhe Gjergjit, si dhe çfarë opinioni gëzonin ata kundrejt njëri tjetrit. Dokumentet e vetme që ekzistojnë rreth këtyre marrëdhënieve, pasqyrohen nga Acta Albaniae Veneta, në mungesë të burimeve të tjera, si pasojë e rrethanave historike. Leka ishte bërë zot i padiskutueshëm i malësisë anës Drinit e Fanit. Ai kontrollonte rrugën e karvaneve që kalonin mbri kreshtën malore të Pukës, dhe vazhdonte kështu ti bllokonte Skënderbeut sundimin mbi këtë pjesë shumë të rëndësishme të Arbërisë. Pa dyshim që Leka ka qënë i pakënaqur nga mënyra se si Skënderbeu dalëngadalë i mënjanoi familjet e tjera të vjetra fisnike. Armiqsia midis dy burrave vazhdonte ti ndante në një humnerë të thellë mosbesimi. Leka e shprehte këtë më së miri kur Venediku në vjeshtë të vitit 1463, kërkonte ta ftonte atë në luftën e madhe e të gjatë kundër turqve, ku ai shprehej se ,,nuk dua të jem nën Skënderbeun, por jam i kënaqur të shërbej nën çdo mëkëmbës ose përfaqësues të Signorias suaj e ti bindem asaj përherë. Kërkoj gjithashtu që në rast se Skënderbeu, hap luftë kundër meje, të kemë ndihmën e Signorias së nderuar''. Pra në këtë aspekt, jo lufta kundër turkut, por shqetësimi vetjak i sundimit të tij, mbizotëronin tek ajo çka Leka i shprehu diplomatit venedikas. Përsëri Acta Albaniae Veneta na ndihmojnë për të nxjerrur në pah një tjetër citat, ku Leka shprehej se ,,në qoftë se turqit më dëbojnë nga toka ime, Signoria duhet të më sigurojë një vend ku mund të rri me djemtë e mi, ajo duhet të kujdeset edhe që të më mbajë, në rast se ajo lidh paqe me turqit, aty duhet të përfshihem edhe unë si i mbrojturi i saj''.

Është e vërtetë që Leka dhe Skënderbeu kanë marrë pjesë të tratativa të përbashkëta, por jo për të diskutuar rreth Kanunit, që mbështillet me vellon e identitetit inekzistent kombëtar mesjetar, por për të nënshkruar paqen e vitit 1459, mes Dukagjinëve, Skënderbeut dhe Venedikut. Duke qënë se mbi Dukagjinët, rëndonte kërcënimi i ri i papës për shkishërim, i shpallur nga arqipeshkvët e Tivarit dhe të Durrësit, të ngushtuar nga kisha, nga Skënderbeu si dhe nga Venediku, Leka u detyrua të udhëtonte drejt Shkodrës dhe të lidhte aty me mëkëmbësin venedikas, një marrëveshje paqeje. Por pas qetësimit të Lekës, doli që Skënderbeu nuk pranonte përfundimin e tratativave të paqes, ai mori kalanë e Shatit, duke e shtrirë kësisoj për një periudhë të shkurtër sundimin e tij në formë pyke deri në Drin. Venediku u mundua ta shtrëngonte Kastriotin, ku në Lezhë u nënshkrua marrëveshja e qershor 1459. Megjithatë Skënderbeu dokumentohet përsëri në Acta Albaniae Veneta ku shprehu pakënaqësinë e tij rreth Lekë Dukagjinit, që e cilësonte si ,,armiku i Krishtit dhe i imi''.

[land]

"Illyricum Sacrum"
-- nga Daniele Farlati, Perkthyer ne 1963 nga Dom Frano Ilia
Historia e panjohur e Shqipërisë në veprën "Illyricum Sacrum", të autorit italian at Daniele Farlatti, përkthyer në vitin 1963 nga Dom Frano Illia. Ja origjinali që ndodhet në Arkivin e Shtetit

Si e tradhtoi Lek Dukagjini Skënderbeun në vitin 1450

Lekë Dukagjini, anmik kreje i Skanderbegut, në marrëveshje me anmiqtë e Kombit, i kishte nxitë këta që të shfarosnin popullin e krahinës që Skanderbegu kishte nën sundimin e vet. Kur Papa muer vesh këtë krim të shëmtuem e sakrileg, pa se damet do të kishte krishtërimi dhe pa vonesë u shkuen Metropolitëve të Tivarit e të Durrësit

Kush ishte Arqipeshkvi i Durrësit

Në volumin e shtatë të veprës "Illyricum Sacrum", të At Daniele Farlatit, të përkthyer prej Dom Frano Illias, në mes të tjerash bëhet fjalë edhe për tradhëtinë e Lek Dukagjinit ndaj Skënderbeut. Pas kësaj, Ipeshkvi i Durrësit, Pal Engjëlli, lëshoi mallkime mbi prijsin e Dukagjinit dhe tradhëtinë e tij e quajti një poshtërsi të madhe prej së cilës do të kishte humbje të mëdha vetë krishtërimi. Lidhur me këtë, në faqen 151-152 të përkthimin të Dom Franos, shkruhet: "Pali Arqipeshkvi i Durrësit (1459) leu tue pasë babë Ndren, prei familjes pricërore t"Ejllorëvet, familje shumë në za ndër ato t'Epirit, për vjetërsi, fuqi, nderë e pasuni. Mbi këtë familje ashte kenë folo gjanë e gjatë tek Kisha e Drishtit, ku thamë se ky Pal duhet dallu nga ky tjetri Pal Ipeshkvi i Drishtit, po i kësaj familje. Të rit e vet e kaloi në Konstandinopopull, ku u pais me eduktatë e çdo dije, si i kishte hije këtij farë djali, dhe në këndime shtini në punë ma së miri mendën e vet të hollë e të fuqishme. Kur në vjetin 1452 turqit e pushtuen Konstandinopopullin, ai shkoin'Epir. Kaq rëndësi muer ku djaloç, sa Piu i II iu duk ma i përshtatëshmi ndër të tjerë me sundue Metropolin e Durrësit. Prandaj Papa kuptoi se ky ishte ma i afti, që me auktoritetin e madh e të përmëndun qi gëzonte, me fuqinë, dijen e gojtarinë e vet, t'i shtinte Dynastët e Epirit për t'i mprojtë kufijtë e Atdheut nga sulmet e rrepta të turqëve, nga të cilat Feja, Atdheu e Epiri, ishin në ma të madhin rrezik. Fillimi i sundimit arqipeshkvnor të tij, duhet vendosë ka vjeti 1450, Pali prei së vet s la gja mangutnë përpjekjet që priteshin prej tij. Nndërsa Skanderbegu, e vetmja fuqi mbrojtëse e Epirit po u bante ballë furisë së kërcënimeve të turqëve. Lekë Dukagjini, anmik kreje i Skanderbegut, në marrëveshje me anmiqtë e Kombit, i kishte nxitë këta që të shfarosnin popullin e krahinës që Skanderbegu kishte nën sundimin e vet. Kur Papa muer vesh këtë krim të shëmtuem e sakrileg, pa se damet do të kishte krishtërimi dhe pa vonesë u shkuen Metropolitëve të Tivarit e të Durrësit tue dhanë urdhën që të malkojshin Lekën, shokët e përkrahësit e tij , mallkim që s'do t'u hiqej as në rasën e vdekjes së tyne, po të mos e prishin brenda 15 ditësh atë lidhje të poshtër e po të mos ndalojshin çdo dhunë e dam kundër Skandërbegut. Këto letra që i rreshtuem kur folëm mbi Laurencin e II Arqipeshkvin e Tivarit (të këtij bleni), kje dërgue me 10.II.1460. E Pali me dinjitetin e auktoritetin e vet e me urti e gojtari të spikatun ia dul me i bindë Dukagjinasit të ndërrojshin mendim para se t'ishte nevoja t'u lëshohej mallkimi. Pali i preku zemrat e tyne, i bani të shifshin poshtërisitë e kobevet që kishin fillue dhe i pajtoi e miqësoi me Skanderbegun", shkruhet në faqet 151-152 të librit "Illuricum Sacrum", rreth tradhëtisë që Lekë Dukagjini i bëri Skëndrebeut., gjë e cila nuk është përmëndur në asnjë nga botimet e Historisë së Shqipërisë, para e pas viteve '90-të.

Aleanca e Skënderbeut me Pal Engjëllin

Më poshtë në veprën në fjalë, përshkruhet aleanca e Skënderbeut, me Ipeshkvin e Durrësit, Pal Engjëllin, ku midis të tjerash thuhet: "Barleti në Jetën e Skëndërbeut tregon se Pali, Arqipeshkvi i Durrësit ishte: "pjestar e shoq i Skanderbeut në të gjith përpjekjet, rreziqet e këshillet", se shkoi bashkë me të në Raguzë. Kur po bënte gadi flotën n'Itali dhe n'emën të tij foli me Senatin e Popullin, tue iu falë nderës Republikës për mirësi e nderime të shkëlqyeshme me të cilat e rrethuen Kastrijotin. Tregon edhe se kur po nisej nga limani, Arqipeshkvi tha nji meshë. Këto ndodhën në vj. 1461. Unë jam i mbushun mendje se Pali, shoq i Skanderbegut, do të ketë shkue në Pulje e në Romë, ku me dijen e vet e shtoi dashtnin e përparshëm që kishte për të Piu. Por fuqija e gojëtarija e tij shkëlqei edhe ma fort në vjetin 1463 pranë Skanderbegut. Më 27 prill të këtij vjeti, Skanderbegu pa dashtë bani paqe me Mehmetin, Sulltanin e Turqis. Në këtë kohë venedikasit, të ngucun prei turqish, parapanë se e gjithë fuqija barbare e pesha e luftës do të kthehej kundërsish. Prandaj filluen të përpiqen me ia mbushë mendjen Skanderbegut, tue e dijtë edhe se vetvetiu ishte i prirun për këtë punë, të rrokte edhe nji herë armët. Kjo dërgue si legat Gabriel Trevizani i cili kjo pritë keq prei Mbledhjes së Paris shqiptare. Atëhere ku ngau te … dhe këti ia porositi çështjen për të cilën kishte dërgue, dhe i lutet me besim, qi ta merrte mbi vedi atë çështje e se do të fitonte prej nderë e lumni të madhe, po të përpiqej me fuqin e vet bindse e me autoritetin e vet për të shpëtue viset kristjane nga fatkeqsit, qi ma të rënda po për vetë Epirin nga ajo lidhje me turqit.

E Pali, i qet si ishte, për mprojtjen e Fes e t'Atdheut, e pa se jo vetëm ishte punë e dobishme, por e domosdoshme, dhe tu i dijtë sekretet e Skënderbegut e se ligjirata do t'i pëlqente së tepërmi, premton Trevizanit besën e përpjekjet e veta, dhe me nji herë hyn në mbledhjen e Princit, ku merrte pjesë Parija shqiptare, dhe kaq fuqi pat fjala e ti për luftë, sa të gjithë nji zani kërkuen luftë kundra turqvet, dhe vendosën me ia nisë. Nga këto përpjekje qi drejtoheshin për të mirën e çështjes kristjane dhe të vendit, emni e ndera e Palit u shtue jo vetëm përanë të vetvet, por edhe përanë venedikasvet. Dukët e të cilvet Pashk e Kristofor i dërguen lavdet e veta të mëdha me anë letrash e sidomos Piu II Papë e përqafoi me dashtni të madhe. U hap fjala se, kur Papa shkoi n'Ankonë e prej andej do të kalonte n'Epir me nji flotë shum të fuqishme të Beslidhunvet, kishte në mend Skanderbegun m'e ba Mbret e Palin Kardinal. Por tue kenë se Papa vdiq në këtë ndërkohë, qëllimi i ti s'shkoi në vend. Për këtë s kemi dishmi tjetër përveçse të Barletit, i cili në Jetën e Skanderbeut (lib XI) thotë: "Papa Piu II mbledhë gjithkshë fuqi e ushtri kristjane po nisej kundra Otomanit, dhe porsa të kalonte n'Epir e Shqipni, mbassi të thonte Meshën në qytetin e Durrësit, Pal Ejllorin Arqipeshkvia e këti qyteti do ta naltonte në shkallën ma të naltan e Ipeshkvis, qi tash e quajnë Kardinalat e Skanderbegun do të çpallte Mbret t'Shqipta-rvet e t' Epirotasve. Nder Kardinajët e zgiedhun nga Piu II, emrin e Palit nuk e gjejë, dhe gabojnë krejt ata qi pohojnë se kjo naltua në këtë kambë. Në vjetin 1466, Mehmeti i II, Perandori i Turqvet "u nis me pushtue qytetin e Durrësit", si tregon Barleti në jetën e Skanderbegut (lib. 13) : "Tue mendue se do ta gjente të paforcuem e të pagatuem, e kështu do të sulmonte pa pritë, por u rrejtë. Pse, kjoftë venedikasit, kjoftë Princi Skanderbeg e kishin forcue me ushtri për tokë e det, e kështu Prisi otoman turprisht kje mujtë e dëbue me kërdi të madhe të vetvet". Sa u përpoq Pali për Atdheun e vet Shqipnin, nuk kemi dyshim se aq edhe u mundue për të mirën e Kishës së Durrësit. Nga pakujdesi i atyre kohvet, na vjen keq se nuk i dijmë punët e mëdhaja të tija. Këtë vetëm dijmë se para vjetti 1462 e la vakaante ketë Metropoli", përfundon përkthimi i Dom Frano Illias, lidhur me aleancën e Ipeshkvit të Durrësit, Pal Engjëllit, me Skënderbeun..

[Uriel]

Kur Papa muer vesh këtë krim të shëmtuem e sakrileg, pa se damet do të kishte krishtërimi dhe pa vonesë u shkuen Metropolitëve të Tivarit e të Durrësit tue dhanë urdhën që të malkojshin Lekën, shokët e përkrahësit e tij , mallkim që s'do t'u hiqej as në rasën e vdekjes së tyne, po të mos e prishin brenda 15 ditësh atë lidhje të poshtër e po të mos ndalojshin çdo dhunë e dam kundër Skandërbegut.

Sjellja e Dukagjinëve është karakteristike e një fisnikërie model mesjetar, që luan me të gjitha portat e mundshme për t'iu kundërvënë armiqësive rajonale. Në citatin e mësipërm bëhet fjalë për kërcënimin me shkishërim për Dukagjinët, nga shkrimi im i mëparshëm: ''Duke qënë se mbi Dukagjinët, rëndonte kërcënimi i ri i papës për shkishërim, i shpallur nga arqipeshkvët e Tivarit dhe të Durrësit, të ngushtuar nga kisha, nga Skënderbeu si dhe nga Venediku, Leka u detyrua të udhëtonte drejt Shkodrës dhe të lidhte aty me mëkëmbësin venedikas, një marrëveshje paqeje.''