Mendime nga Fadil Lushi mbi problematiken shqiptare

[projekti21_dk]

Kërkoj të falur nga autori dhe nga lexuesit nëse shkrimi del me të meta teknike, sepse këtë shkrim po e postoj nga biblioteka e qytetit.

[projekti21_dk]

Fadil LUSHI

BUTAFORITË MASHTRUESE TË PSEUDOINTELEKTUALËVE

Në opinionin tim të radhës, të nderuar lexues, do bëj përpjekje të hetoj rolin, autoritetin dhe vendin e intelektualëve në shoqërinë që kalon një tranzicion të bezdisshëm dhe të stërzgjatur. Frrok Çupi, një analist nga Shqipëria, kohë më parë në një shkrim të tij, pos të tjerash, kishte thënë: “Ka rrezik që një ditë të dalim e të përulemi para “xhahilëve” dhe të kërkojmë ndjesë pse lexojmë libra dhe pse dimë shkrim e këndim”! Nëse e gjithë kjo filozofi e tij, përkthehet në gjuhën e përditshmërisë sonë të njëtrajtshme dhe të katandisur, atëherë të lë përshtypjen se kinse bëhet fjalë për një mllef të akumuluar dhe një kundërshti e tij ndaj njerëzve të cilët për hesap të antivlerave mëtojnë me çdo kusht të nënshtrojnë dhe të nënçmojnë institucionet me vlera morale e shoqërore.

Dikur në një kasaba të Shqipërisë së vaktit të Ahmet Zogollit ca qytetarë intelektualë, në shenjë nderi e mirënjohjeje, i kishin ndërtuar një lapidar një bashkëvendësi të tyre. Ata kishin hequr të zitë e ullirit derisa e kishin vendosur në një cep të sheshit të kasabasë. Pas një kohe të gjatë, disa “xhahilë a edhe emigrantë të ardhur nga provinca” (xhahilë, të cilët asnjëherë nuk u “shëruan” nga kompleksi i Edipit) kishin vërejtur se ai lapidar, lëre që “frymonte, por edhe fliste dhe reflektonte vlerat dhe moralin e shoqërisë”!? Prandaj, duke mos e duruar praninë e lapidarit dhe duke e shikuar realitetin në pasqyrë të berberit të mëhallës së tyre, kishin vendosur ta zhvendosnin dhe ta dërgonin në hapësirat e vendlindjes së tij, me arsyetimin se atij intelektuali “shehërli” i paskësh munguar “edukata komuniste dhe trashëgimia e emancipimit kulturor dhe shkencor”, kinse paskësh qenë një intelektual i dështuar dhe me retrospektivë të shëmtuar!??

Në vend të tij kishin ndërtuar një tjetër lapidar, dedikuar bashkëmendimtarëve a më mirë pseudointelektualëve anonimë, përkatësisht butaforëve mashtrues. Thonë se ishte një lapidar që u kushtohej njerëzve të padëgjuar, njerëzve që kurrën e kurrës nuk kishin kontribuar në fushën e shkencës, artit a historisë. Ishte një lapidar që “përjetësonte” dhe reflektonte gjymtime, një lapidar i sajuar, i paragjykuar i dyshuar, i hatëruar, hileqar, po edhe fare pak i sajdisur. Ky lapidar në krahasim me të parin, lëre që nuk frymonte e as fliste, por në instancë të fundit reflektonte antivlerat e përditshmërisë së tyre dhe vaktit kur ata kishin jetuar.

Dhe sot e gjithë ditën e Perëndisë, intelektualët e mirëfilltë nga të gjitha trevat shqiptare, mëtojnë ta “kundërshtojnë” mendimin e lartpërmendur të Frrokut (jo pse në atë thënie nuk e “gjejnë” vetveten), jo pse nuk duan të identifikohen me lapidarin e “xhahilëve”, por pse në vijimësi u denigrohet identiteti dhe autoriteti intelektual, u kufizohet hapësira e të vepruarit autonom, si dhe u klandestohet dhe kontrabandohet prania në institucionet ku punojnë dhe veprojnë (aq sa munden) me takatin e tyre mental. Andaj po këta intelektualë, për këto dhe arsye të tjera, asnjëherë nuk e ngritën zërin e tyre kundër kësaj rrëmuje dhe këtij pështjellimi të madh, sa politik po aq edhe katundaresk. Nuk e bënë këtë sepse mbajtën parasysh atë fjalën e mençur e Leonardo da Vinçit: “Aty ku ngrihet zëri, nuk ka dije të vërtetë”!

Ata nuk do të kërkojnë që t’u ndërtohen lapidarë, sepse nuk kanë nevojë për gjëra të tilla, sepse puna dhe ndihmesa e tyre në logun e shkencës, artit dhe kulturës është një lapidar më vete, gjithsesi, jo një kontribut në kornizë. Përkundrazi, do të kërkojnë që të mos anashkalohet, madje as të abuzohet intelektualizmi dhe devotshmëria e tyre e lartë ndaj shkencës. Ata do të këmbëngulin që të mbrohet institucionalisht pozita dhe autoriteti e tyre në shoqëri. Reagimet e artistëve, të shkencëtarëve, të të arsimuarve, ose edhe toptan të intelektualëve, sa u përket gjymtimeve e nënvlerësimeve që hetohen në të gjitha veprimtaritë shoqërore (në veçanti në veprimtarinë shkencore, letrare, artistike e tjerë), sot janë bërë “ritual i përditshëm i tyre”! Në kuadër të këtyre reagimeve nuk hetohet ajo parulla e dikurshme idiote dhe komuniste: “ju njerëz të rëndomtë, ju njerëz të paarsimuar, ju katundarë të paaftë dhe të paarsyeshëm, ejani me ne, për të na brohoritur dhe duartrokitur për bëmat tona të lavdishme”!? Kërkesa e vetme e tyre, sot do të konceptohet kësisoj: “Ju lusim, na lini të punojmë rehat, sepse ne kemi hallin e shkencës, kulturës, artit, historisë, hallin e vendit të punës e jo më hallin e politikës konfliktore, po edhe antivlerave”! Ata, prej mashtruesve dhe prej pseudointelektualëve provincialistë, do të kërkojnë që të mos u bastiset, zaptohet dhe të mos u shëmtohet piramida e institucioneve të tyre, siç janë: Shkolla e nxënësve, Universitetet e studentëve dhe pedagogëve, a edhe Akademia kombëtare.

Kjo bastisje aktuale është një imitim i bastisjeve të vaktit të njëmendjesisë, të vaktit kur të gjithë ne toptan jetonim politikisht dhe materialisht më keq sesa sot, kur kishim një arsimim të mesëm dhe universitar mjaft të kufizuar (por ama ndoshta më cilësor se sot), me gjithë faktin se sot kemi arsim të mesëm të detyrueshëm dhe me kushedi sa universitete publike e private (universitete ku mungojnë standardet ndërkombëtare) , të cilëve sot e gjithë ditën, kushdo qoftë njohës i shkëlqyeshëm i kësaj politike të arsimit, nuk e ka teserën t’u bëjë ndonjë “klasifikim cilësor”!??..., kur mësuesit dhe intelektualët tanë u nënshtroheshin fletarresteve të papara piramidale, kur mësuesit përjashtoheshin nga institucionet arsimore e mandej burgoseshin për një fjalë goje, për “shovinizëm dhe irredentizëm”. Ishin të dhembshme ato përjashtime, por ama jo më shumë të dhembshme se këto “bastisje demokratike shqiptare”, qofshin këto të ngjara në Maqedoni, Shqipëri a edhe në Kosovë.

Intelektualët edhe sot vazhdojnë të kërkojnë vend dhe kohë që ta inatosin atë “xhahilizmin” kolektiv, të “xhahilëve” (jo pak) që kanë marrë poste (drejtuese) jomeritore, qoftë në institucionin e artit, kulturës, në atë të shkencës, politikëbërjes vendore a edhe qendrore, po dhe në institucione të tjera. Këtë pështjellim politik a ndoshta edhe të ndonjë fare tjetër, intelektualët do ta lexojnë e do ta gjykojnë nga këndvështrimi i tyre profesional, me sy kritik, apolitik, filozofik, sociologjik, me sy asnjanësie dhe jo verbërisht. Në instancë të fundit, i gjithë ky reagim i tyre do të mbështetet në profesionalizëm, intelektualizëm dhe në higjienën e mendjes së tyre.

Së fundi (mos) zgjidhja e gjithë kësaj katrahure nuk është “pjellë e frikës, a e dembelisë së tyre intelektuale e as e një intelektualizmi të pamirëfilltë”, përkundrazi është rezultat ngatërrimi mendimesh, detyrash dhe kompetencash. Pas gjithë kësaj rrëmujës sonë kolektive, nuk na lejohet që të kërkojmë gjymtimet tona në avllinë e kundërshtarëve tanë shekullorë, nuk kemi të drejtë që prej papërgjegjshmërisë sonë të vazhdojmë të sajojmë fajtorë të paqenë. Dhe, që hë për hë të vrapojmë për të gjetur hapësira ku do të duhet njëherë e përgjithmonë t’i korrigjojmë apo edhe t’i kornizojmë gabimet dhe jo pishmanllëkun tonë, e jo ta shfryjmë dufin tonë ndaj padrejtësive që na bëhen (hapësira që frekuentohen vetëm nga shqiptarë). A mos vallë duhet edhe më tej të shtiremi sikur nuk dëgjojmë dhe nuk shohim gjë..., apo mos vallë jemi të paaftë për të bërë diç më tepër e më mirë..., ose së fundi, nuk ka njeri që do të na “detyrojë” të ndërrojmë mendje dhe adete!

Ndërkaq, sot të mëtosh intelektualëve t’ua katandisësh institucionin, punën mendore dhe shpirtin krijues, është njësoj sikur fëmijës së porsalindur t’ia marrësh nga goja qumështin amnor! Ata që njohin demokracinë e avancuar të shteteve perëndimore do të thonë se qytetarët e tyre asnjëherë nuk u duartrokasin pseudointelektualëve, pseudoreformatorëve, pseudodemokratëve, pseudoshkrimtarëve a pseudopolitikanëve, përkundrazi ata duartrokitjet e tyre ua japin vetëm akademikëve, shkencëtarëve dhe artistëve të mirëfilltë, pavarësisht se nga janë dhe nga vijnë, qofshin ata të krishterë, myslimanë, me ngjyrë, të bardhë..., nga Evropa, Afrika e gjetiu.

Po ne, deri kur do të veprojmë jerm, apo edhe gjatë kohë duhet të luajmë mbyllasyza me vetveten??!! Kushedi.

[kleadoni]

Fadil LUSHI

Kur mësuesit dhe intelektualët tanë u nënshtroheshin fletarresteve të papara piramidale, kur mësuesit përjashtoheshin nga institucionet arsimore e mandej burgoseshin për një fjalë goje, për “shovinizëm dhe irredentizëm”. Ishin të dhembshme ato përjashtime, por ama jo më shumë të dhembshme se këto “bastisje demokratike shqiptare”, qofshin këto të ngjara në Maqedoni, Shqipëri a edhe në Kosovë.

Intelektualët edhe sot vazhdojnë të kërkojnë vend dhe kohë që ta inatosin atë “xhahilizmin” kolektiv, të “xhahilëve” (jo pak) që kanë marrë poste (drejtuese) jomeritore, qoftë në institucionin e artit, kulturës, në atë të shkencës, politikëbërjes vendore a edhe qendrore, po dhe në institucione të tjera. Këtë pështjellim politik a ndoshta edhe të ndonjë fare tjetër, intelektualët do ta lexojnë e do ta gjykojnë nga këndvështrimi i tyre profesional, me sy kritik, apolitik, filozofik, sociologjik, me sy asnjanësie dhe jo verbërisht. Në instancë të fundit, i gjithë ky reagim i tyre do të mbështetet në profesionalizëm, intelektualizëm dhe në higjienën e mendjes së tyre.

Ndërkaq, sot të mëtosh intelektualëve t’ua katandisësh institucionin, punën mendore dhe shpirtin krijues, është njësoj sikur fëmijës së porsalindur t’ia marrësh nga goja qumështin amnor! Ata që njohin demokracinë e avancuar të shteteve perëndimore do të thonë se qytetarët e tyre asnjëherë nuk u duartrokasin pseudointelektualëve, pseudoreformatorëve, pseudodemokratëve, pseudoshkrimtarëve a pseudopolitikanëve, përkundrazi ata duartrokitjet e tyre ua japin vetëm akademikëve, shkencëtarëve dhe artistëve të mirëfilltë, pavarësisht se nga janë dhe nga vijnë, qofshin ata të krishterë, myslimanë, me ngjyrë, të bardhë..., nga Evropa, Afrika e gjetiu.

Po ne, deri kur do të veprojmë jerm, apo edhe gjatë kohë duhet të luajmë mbyllasyza me vetveten??!! Kushedi.

Nje shkrim shume realist mbi gjendjen e intelektualeve ne shqiperi. Pyetjes se gjer kur do veprojme jerm, fatkeqsisht nuk arrijme dot ti japim nje pergjigje... nje Zot e di kur do i rikthehen vlerat njerezve qe vertete meritojne!

[projekti21_dk]

PO TË GJESH DIÇ MË MIRË ATJE KU DO SHKOSH, MË FTO EDHE MUA

Nga, Fadil Lushi

*Sot udhëheqësit e partive politike shqiptare këtë filozofi të prindërve tanë dhe të tyre po e zbatojnë pjesërisht. Ata thonë se nuk kanë nevojë për ta bërë këtë. Nëse lidershipët tanë kanë hise në këtë filozofi, atëherë e kanë për obligim (së paku moral) që rebelëve (të ashtuquajtur politikë) gjegjësisht atyre që braktisën partinë me bishtin ndër shalë, t’ua thonë fjalinë: “Ti, mor vëllaçko, ti batakçi, qaraman e cinik, ti që nuk deshe të qëndrosh në stolin e lojtarëve rezervë, nëse do të ikësh a edhe në do braktisësh partinë, të lusim mos na shaj e mos na “denonc”o për aktivitete abuzive, skandaloze, korruptuese a edhe kriminale. Ti ishe ai që pa dijeninë tonë, i nëpërkëmbe vlerat e institucionit ku punoje. Ti vëllaçko, në do ikësh nga partia, na i kthe kollaren dhe kostumin partiak, çorapet e bardha mbaji, nuk na duhen...nderin që ta bamë mos na e kthe me...”!?

[projekti21_dk]

PO TË GJESH DIÇ MË MIRË ATJE KU DO SHKOSH, MË FTO EDHE MUA

Nga, Fadil Lushi

Dikur pjesa dërrmuese e prindërve tanë ishin të paarsimuar, por ama kishin filozofinë e tyre të veçantë. Fatkeqësisht sot kjo filozofi lëre që nuk hetohet më atypari, por edhe nuk bëhet as një e vetme përpjekje së paku (fare pak) të lexohet, të përsëritet e të rikujtohet. Unë, një opinionbërës i vockël, mbaj mend vitet e gjashtëdhjeta kur komunistët më burgosën dhe më përjashtuan (tok me shokët e klasës) nga gjimnazi i Tetovës. U detyrova vullnetshëm të “arratisem” nga familja. Para se ta realizoja këtë ide djaloshare, nëna më tha: “Ti, biri im, po të gjesh diç më mirë atje ku do shkosh, më fto edhe mua”! Unë dhe ata të brezit tim që jetonim dhe përjetonim shovinizmin e skajshëm të njëmendjesisë, ishim aq axhami saqë nuk e kuptonim këtë filozofi të tyre popullore. Këtë mendje femër e kuptova kur degdisa në vendin ku nuk kishte hapësirë (politike) për jabanxhinjtë, ku nuk kishte rehati familjare dhe ku mungonte dashuria dhe kujdesi prindëror. Vonë e kuptova këtë filozofi të nënës sime dhe brezit të saj!?

Këtë shprehje morale a edhe proverbiale sot e gjithë ditën nuk duan ta kuptojnë disa njerëz që mëtojnë të merren me politikë. Ku ta dijë njeriu pse nuk e bëjnë këtë. Ndoshta gabimisht e konceptojnë këtë realitet ose madje frymojnë jashtë tij.

Sot udhëheqësit e partive politike shqiptare këtë filozofi të prindërve tanë dhe të tyre po e zbatojnë pjesërisht. Ata thonë se nuk kanë nevojë për ta bërë këtë. Nëse lidershipët tanë kanë hise në këtë filozofi, atëherë e kanë për obligim (së paku moral) që rebelëve (të ashtuquajtur politikë) gjegjësisht atyre që braktisën partinë me bishtin ndër shalë, t’ua thonë fjalinë: “Ti, mor vëllaçko, ti batakçi, qaraman e cinik, ti që nuk deshe të qëndrosh në stolin e lojtarëve rezervë, nëse do të ikësh a edhe në do braktisësh partinë, të lusim mos na shaj e mos na “denonc”o për aktivitete abuzive, skandaloze, korruptuese a edhe kriminale. Ti ishe ai që pa dijeninë tonë, i nëpërkëmbe vlerat e institucionit ku punoje. Ti vëllaçko, në do ikësh nga partia, na i kthe kollaren dhe kostumin partiak, çorapet e bardha mbaji, nuk na duhen...nderin që ta bamë mos na e kthe me...”!?

Me këtë filozofi, vite më parë ishte ballafaquar një kryekuzhinier i një restoranti prestigjioz këtupari në qytetin... (nuk do t’ia përmend emrin). Ky kryekuzhinier kishte hequr të zitë e ullirit sa herë që e kishin paralajmëruar se në restorantin e tij do të vinte kryepari i partisë politike shqiptare. Jo rrallë vihej në siklet. Për këtë dhe shkaqe të tjera, ai bënte kujdes tej mase se çka do t’i përgatiste kryetarit N.N.!???

Dhe ja, një ditë kryetari i partisë u duk te restoranti i tij i preferuar. “Çuditërisht”, kryetari kësaj radhe kishte kërkuar pilaf pak të vajosur, me pak salcë, me djathë dhe pa kripë fare. Kryekuzhinieri mendjendritur dhe njohës i shkëlqyeshëm i kuzhinës orientale të sulltanit, e dinte fare mirë se pilafi si ushqim brumi servohet i fundit! Nuk kishte bërë zë. Por para se ta përgatiste pilafin disa herë e kishte larë dhe shpërlarë. Si “për inat” kryepari i partisë pa e provuar pilafin “brenda” kishte gjetur ca “krimba me ngjyrë jeshile”!? E kishte lënë mënjanë pjatën. Nuk e kishte “denoncuar” ustain e kuzhinës për “pakujdesinë e tij”, përkundrazi e kishte falënderuar dhe përgëzuar për besueshmërinë dhe ndershmërinë e tij! (të nderuar lexues, paragrafin që llafos këtë vaki do ta përmbyll në fund të këtij shkrimi).

Sot e gjithë ditën, spektri politik në Maqedoni, Kosovë, Mal të Zi, Luginë dhe në Shqipëri ballafaqohet me fenomenin a edhe me shembullin e trishtuar të disa politikanëve, të cilët duke qenë të pakënaqur me statusin e tyre në piramidën e partisë politike, do t’i ngjiten varkës pa timon për të lundruar në detin e trazuar..., njëherazi do të mëtojnë ta braktisin partinë, si ajo pela e egërsuar dhe e “pabindur”. (Nuk i ka fajet pela. Fajet i ka pronari i cili sa herë që e kishte ushqyer ia kishte përkëdhelur vithet e saj të njoma!?.) Ikja e tyre do të karakterizohet si “ikje demokratike” e mbështetur në një sërë provash dhe argumentesh të njohura vetëm për ta. Këta politikanë qaramanë me buzëqeshje përçmuese, megalomanë, zhurmues dhe transmetues gënjeshtrash në emër të “plurimendimit” të tyre, nuk lanë gjë pa thënë për ish lidershipët e tyre, nuk i lanë pa i akuzuar për korrupsion dhe mostolerancë. Kinse të gjitha partitë politike shqiptare udhëhiqeshkan nga “bajraktarë, kapedanë e diktatorë”!?? I gjithë ky zhgënjim a edhe “rebelizëm politik” i tyre gjeti shprehje në momentin kur hetuan të vërtetën se partia e tyre e kishte humbur hapësirën e së drejtës për të drejtuar instancat legjislative, respektivisht qendrore të shtetit dhe ato vendore. Zhgënjimi i tyre do të kulmojë në momentin kur ata nuk do ta gjejnë “identitetin” në listën e të përzgjedhurve për deputetë, në vaktin kur kryepari i partisë do t’ua thyejë “pasqyrën e ndërgjegjes së tyre politike”, në momentin kur toptan do të nëpërkëmben dhe anashkalohen deri në stadin e fundit të mospërfilljes!

Asnjeri, po as lidershipi, nuk i ka fajet pse këta ikanakë janë shndërruar këmbë e krye në kambanare manastiresh dhe në tellallë haberesh sensacionale: “O milet, pas dasmës së minjve, polli miu...,o milet dëgjuat a nuk dëgjuat, keni në dijeni se partitë (e tjera) politike shqiptare kanë nevojë për ne, ikanakët”!? Nuk kanë faj lidershipët, pse këta të “arratisur”, që në fillim politikën e konceptuan si antipolitikë, antiqeverisje, si çështje jopublike, çështje biznesi, si çështje private, si dhe si çështje antidialektike, në vend që ta ...”kuptonin vetëm si art qeverisjeje: si çështje publike: si dialektikë kompromisi dhe konsensusi, apo si fuqi për shpërndarje burimesh, siç e shpjegon teoria e filozofisë politike!

Ata që e njohin mirë historinë e partive politike shqiptare, do të thonë se ikja e tyre nuk i ka rrënjët në partinë politike nga edhe ikën, përkundrazi, kjo ikje lidhet ngushtë me partinë paraprake dhe me kryeparin e saj, të cilit këta “klandestinë” asnjëherë nuk arritën t’ia bëjnë fjalën dy. Të gjithë këta rebelë, karrierën e tyre politike e nisën me atë thjeshtësinë popullore, për ta përfunduar me pakënaqësi, me mosdurim, me arrogancë të paparë dhe me humbje të cilën sot e kësaj dite nuk e kapërdijnë dot kollaj. Tekembramja, mënyra e largimit a e braktisjes së partisë politike, ishte më shumë adoleshente, sesa pjellë e një pjekurie politike, më shumë intime dhe provinciale. Në instancë të fundit, këto “rebelime politike” mund të konceptohen vetëm si episode tragjike, komike dhe të papërfillshme politike, sidomos tani në vigjilje të zgjedhjeve të parakohshme parlamentare dhe kurrgjë tjetër, sepse të gjithë tragjikomikët që u “shkëputen” nga identiteti ose edhe nga partia amë gjithmonë e kanë hëngër kokën e tyre politike (jo pak shembuj të tillë u hetuan, të nderuar lexues, kohë më parë në të gjitha trevat politike shqiptare).

Parashtrohet pyetja se pse këta politikanë kohë më parë ndanë mendjen për ta braktisur partinë. A mos vallë ishin të pakënaqur me vendin e tyre në piramidën e partisë, apo bëhej fjalë për diçka tjetër. Ajo “diçka tjetër” ka të bëjë fillimisht me “konvertimin jonatyral”, për të kërkuar rrugë të reja për të ruajtur kokën politike, andaj formimi i partisë së re politike është i “vetmi shpëtim i tyre”!??. Nuk do mend se formimi i partive të reja politike nuk është në interes të shqiptarëve, aq më tepër kur dihet se vota deliberative shqiptare do të shkapërderdhet.

Shqiptarët e Maqedonisë, të Luginës dhe të Malit të Zi, (përjashto Kosovën dhe Shqipërinë) nuk kanë të drejtë që vetvetes t’i lejojnë luks të tillë politik sa i përket formimit të partive të reja politike. Shihni shembullin e kurdëve të Republikës së Turqisë, të cilët për të realizuar të drejtat e tyre kushtetuese, kohë më parë formuan një të vetmen parti politike. (në këtë shkrim nuk dua të bëj paralelizma me partitë politike kurde dhe ato shqiptare).

Paragrafin (e lartpërmendur) do ta përfundoj me fjalët: ikja e këtyre politikanëve “tej mase i përmalloi dhe i pikëlloi lidershipët”??..., të cilët sot me gjithë seriozitet do ta qortojnë rrobaqepësin e partisë!? Arsyeja! Rrobaqepësi ua kishte qepur gabimisht kostumet brigadierëve të bojaxhinjve !???

Rebelët politikë të mbarë trevave shqiptare gjithmonë kishin mëtuar të veprojnë në pajtim me thënien e filozofit Ukshin Hoti - “Bëje ose vdis”. Këtë veprim e bënë për kushedi sa herë dhe, çuditërisht, nuk vdiqën, por ama u bënë horr.

[projekti21_dk]

SHESHI “SHKUPI 2014” - TRAFIK LAPIDARËSH

Përmendoret e vendosura (dhe ato që së shpejti do të vendosen) në sheshin e kryeqytetit të Maqedonisë kanë krijuar thjesht një pështjellim të madh në komunikimin diplomatik në relacion Shkup-Athinë! Nuk mund të thuash se figurat që u vendosën në atë shesh nuk janë një realitet i një irealiteti, nuk mund të thuash se kishin një selektim apo ndonjë përzgjedhje (jo) cilësore, si në aspektin historik, kulturor, po edhe politik, përkundrazi, gjymtimi i vetëm i kësaj përzgjedhjeje konsiston në faktin se disa prej tyre nuk janë pjellë a pjesë e trashëgimisë shpirtërore dhe shkencore të vetë maqedonasve të Republikës së Maqedonisë. E gjithë kjo katrahurë, tek historianët e vendit, po edhe te diplomatët e huaj, pa dyshim se krijon përshtypjen se ideatorëve të këtij “projekti të çmendur”, madje edhe megaloman (në aspekt financiar), ose u kanë munguar informacionet rreth ekzistencës së figurave “vendore” maqedonase, qofshin ato nga lëmi i shkencës, kulturës dhe historisë ose qëllimisht e kanë favorizuar “institucionin” e plagjiaturës, respektivisht përvetësimit të palejueshëm të pronës së huaj shpirtërore, në këtë rast të pronës greke a edhe bullgare. Tekefundit, disa lapidarë që u dedikohen figurave antike e që u vendosën në sheshin e kryeqytetit, as për së afërmi nuk mund të jenë të barasvlershëm me ato të vendosura në hapësirat greke. Unë, këtë nuk mund ta di, por edhe nuk më takon ta di. Këtë mund ta dinë vetëm historianët që e studiojnë pa tarafe periudhën antike.
Njerëzit, gjegjësisht politikanët që nuk janë mësuar të jetojnë pa telashe dhe pa “turbullira” politike, sot do të thonë se grekët me gjithë problemet ekonomike me të cilat ballafaqohen, edhe kësaj radhe nuk do ta heshtin këtë nënçmim të së kaluarës së tyre dhe për këtë dhe shumë arsye të tjera, nuk do heqin dorë kollaj nga vazhdimi i ndërtimit të kështjellës së qortimit diplomatik. Sot Maqedonia dhe maqedonasit (mos dhëntë Zoti t’u bashkëngjiten edhe bashkëqytetarët e tyre, shqiptarët), nuk mund ta bëjnë historinë e tyre me vendosje lapidarësh në Sheshin “Shkupi 2014” dhe njëkohësisht të lumturohen me ta, në veçanti me asi lapidarësh që pa dyshim përcjellin mesazhe, po qofshin ato të jenë edhe “miqësore”!?

Me vendosjen dhe “riatdhesimin” e lapidarit “Kalorësi mbi kalë” gjegjësisht “Aleksandrit të Madh”, maqedonasit as që e kanë ndërmend fare të çajnë kokën se ç’do jetë perspektiva e reputacionit të politikës së tyre të jashtme, nuk e kanë ndërmend “të sikletosen” ndaj pavendosmërisë lidhur me përcaktimin e tyre politik për zgjidhjen e kontekstit rreth emrit dhe, sa herë që nuk “do të sikletosen”, aq herë do të vendosin nga një lapidar të ri!?... dhe prapë, sa herë që do të shtrohet pyetja rreth vazhdimit të bisedimeve (negociatave edhe ashtu të stërgjata dhe të bezdisshme, pavarësisht se ato negociata ishin ose edhe do të jenë jopublike, së paku për qytetarët e rëndomtë të Maqedonisë), po aq herë do të vendosin një tjetër kalë!?..., sa herë që do prolongohen (shtyhen) bisedimet, aq herë fajësinë do ta kërkojnë në avllinë e diplomacisë “djallëzore dhe inatçore” greke. Së fundi, ata nuk do bëjnë as një të vetme përpjekje sa i përket ndërgjegjësimit të tyre se kështu si veprojnë nuk mund ta fisnikërojnë dhe humanizojnë politikën e tyre, në veçanti atë të jashtmen.

Sheshi “Shkupi 2014” me gjithë atë trafik të stërngarkuar me lapidarë i ngjan asaj meseleje me “Gomarin e Buridanit”, i cili duke qenë tej mase i uritur, “kishte ngordhur” midis dy togjeve të barabarta me sanë, sepse nuk vendoste dot cilën të fillonte të hante. Ky “gomar” (jo kali) në politikë dhe në psikologji merret si shembull i konfliktit të trefishtë: atij emocional, historik dhe gjeopolitik, gjegjësisht i një ambivalence (ndasie) patologjike e paradoksale që zakonisht gjen shprehje te popujt me histori të “inatosur”, të varfër dhe ty, lexues i nderuar, të jepet e drejta të thuash edhe histori e sajuar!

Analistët “gojëkëqij”, sot e gjithë ditën e Perëndisë, me të drejtë parashtrojnë dilemën: a mos vallë këta lapidarë, kështu siç janë vendosur, një ditë do të ngelin pa histori dhe pa identitet. Të gjithë ata që sot do të mëtojnë të mësojnë diç më shumë për këtë “trafik lapidarësh”, me gjithë qasjen e tyre neutrale, nuk do të dinë se cilës histori t’i besojnë: asaj greke, bullgare ose maqedonase. Do të parashtrohet edhe një pyetje se cili është thelbi a qëllimi i vendosjes së “Aleksandrit të Madh” në sheshin e kryeqytetit si dhe babait të tij, Filipit të Dytë, në qytetin e Alfabetit shqip!? A mos vallë është një (ri) rrëmbim i radhës i një pjese të historisë greke, bullgare dhe asaj shqiptare, ose është edhe romantizëm, sentimentalizëm, ideologji, shovinizëm provincial, irredentizëm, a në instancë të fundit mos vallë është një projekt provokues ndaj faktit se kur flitet për maqedonasit e “Maqedonisë” (përjashto të tjerët që jetojnë në Gadishullin Ilirik), atëherë, sipas tyre, vetëm ata kanë të drejtë për këtë “histori” edhe ashtu të ngatërruar!?? Tekefundit, nuk është me rëndësi se si do të duket nesër ai shesh apo ai trafik lapidarësh, për maqedonasit me relevancë do të jetë se ai shesh, duhet të pasqyrohet si një “KËRTHIZË e DYNJASË” rreth së cilës do vërtitet koncepti ndaj një vendi biblik dhe një kombi (me histori të sajuar) një hapësirë ku kanë lindur historitë të cilat më vonë janë sajuar, janë këmbyer, kontrabanduar dhe janë bërë si ai leshi i arapit, një hapësirë ku edhe kanë lindur religjionet, hapësirë ku kanë lindur alfabetet si ai latin dhe cirilik e të tjera alfabete!???
Pas gjithë kësaj katrahure dhe pështjellimi ideologjik (kolektiv), ideatorëve të “Projektit të çmendur” dhe megaloman “Shkupi 2014”, tashti (sot, nesër, pasnesër apo ndoshta edhe asnjëherë) nuk u ngelet kurrgjë tjetër pos të vendosin përmendoret dedikuar figurave shqiptare, qofshin ato historike, politike a edhe kulturore. (nëse nuk gaboj, bëhet fjalë për tri të tilla) Është e “drejtë” e tyre ta bëjnë këtë!?..., por ama jo t’i vendosin ato mbi kalë!? Nuk i shkon Pjetër Bogdanit kali, po as Nexhat Agollit nuk i ngjan t’i ngjitet një kafshe shtëpiake!? Për këtë dhe një mijë e një arsye tjera, nëse shqiptarët dikur nuk e kishin forcën që ta pengonin gjallërimin e projektit nacional maqedonas “Shkupi 2014”, atëherë atyre sot u ngel i vetmi shpjegim: nuk duhet të pajtohen që hisja e tyre (në atë trafik) të shtrembërohet. Nëse do të pajtohen, atëherë gjeneratave të tjera këta lapidarë do t’u duken tmerrësisht të bezdisshme dhe të mërzitshme, hajt të mos themi si ajo përmendorja e Skënderbeut në Dibër!??

Ky shesh, me gjithë këtë trafik të ngarkuar e të stërngarkuar (me lloj-lloj lapidarësh) nuk mund të jetë një preferencë e qëndrueshme dhe politikisht e qartë në zgjedhjen e rrugëve më të përshtatshme, rrugë këto që të degdisin drejt vendit në NATO dhe në Bashkimin Evropian. Të gjithë ata që mëtojnë t’i referohen kësaj rruge gjithsesi duhet ta kenë parasysh faktin se “Harta rrugore e evrointegrimeve”, nuk është në duart e ballkanasve (përjashto turqit, grekët dhe shqiptarët e Shqipërisë politike, aludoj në pjesëmarrjen e tyre në NATO), por në duart e fuqive të mëdha respektivisht në pronësi të Shteteve të Bashkuara të Amerikës! Të gjithë ata që do të mëtojnë të bëjnë histori, me kësi sheshesh (me shumë lapidarë), me kësi “grafikësh dhe parodish politike” dhe me kësi standardesh dhe nivelesh (të ulëta) ekonomike, të mos pandehin se ashtu lehtë do të marrin udhë Evrope, sepse po ta bëjnë edhe një hap të vockël le ta dinë se do ngelin në mes të rrugës së madhe!?

Askujt nuk i jepet e drejta që të anashkalojë, të nëpërkëmbë dhe të cenojë të vërtetat historike të një populli tjetër, pavarësisht sa është e afërt ajo me atë histori. Nëse një popull bën përpjekje që të ndërtojë lapidarë për kalorës, po qoftë ai dedikuar Lekës së Madh, atëherë vaj halli për atë popull.

Reformat ekonomike, ndryshimi i filozofisë së politikëbërjes, politika parimore, qoftë e brendshme a e jashtme, janë të vetmet rrugë që të çojnë drejt në NATO dhe në Bashkimin Evropian. Vetëm atje mund ta gjejnë dhe ta rigjejnë dhe më pastaj ta ndërtojnë identitetin politik dhe atë shpirtëror. As është parë e as është dëgjuar hem evropianizëm, hem antievropianizëm njëkohësisht. Pra, pikërisht sipas logjikës së asaj urtie latine “Principium exclusi tertii sive medii”!

[fadil lushi]

Fadil LUSHI

MEMORIALISTËT E “PËRGJUMUR” SHQIPTARË!
Një mik imi, ditë më parë, duke qenë i “mahnitur” nga një prezantim i kryetarit të Aleancës KUQ e ZI, z. Kreshnik Spahiu, m’u drejtua ashtu ndër buzë e ndër dhëmbë dhe sikur donte të më sugjeronte të shkruaja diç më mirë e më bukur për Festën Kombëtare të Shqipërisë së cunguar, gjegjësisht për Ditën e Flamurit, 28 Nëntorin. Pyetjen e kishte paksa të “gjymtuar dhe të amulluar”. Sigurisht se harroi të përmendë se për cilin Nëntor duhet të shkarravis, për atë të vitit 1912 apo për këtë të 2011-s. Ky miku im aq shumë ishte i paragjykuar sa të mendonte po edhe të besonte se unë, si një çirak i zhanrit të gazetarisë gjurmuese, kinse mund të bëja një gjë të tillë. M’u duk se po kërkonte të bëj një shkrim “me porosi”!? Po edhe sikur ta bëja një gjë të tillë, gjithsesi se do më dilte “ashiqare” me anim gjegjësisht me “taraf”, i nakatosur, në mos si ai mullari me dushk të pangjeshur mirë.
Po, pra, kur një opinion, një vështrim a edhe një shkrim gazetaresk do të shkruhej me anim, atëherë nuk do ta ndërronte vëmendjen dhe dinjitetin e gjithsecilit lexues, po njëkohësisht edhe politikën redaktuese të mediumit (të cilit ia poston) qoftë ai të jetë i shkruar a edhe elektronik. Për këtë dhe për arsye të tjera, unë do të shkruaj për miqtë, sidomos për ata që gëzojnë të drejtën e pakontestueshme për të përzgjedhur shkrimin që kanë për ta lexuar. Tekefundit, lexuesin nuk mund ta detyrosh të lexojë gjithfarë shkarravinash.
Shkrimet e porositura lëre që nuk janë humane dhe emancipuese, por edhe shpesh shkojnë në dëm të mbamendjes sonë kolektive respektivisht në dëm të lexuesve që janë të etshëm për korrektësinë dhe paanshmërinë supreme. Kush do qoftë opinionbërës “i padëgjueshëm”, sado që do të mëtojë të shtrojë të “vërtetat”, ose sado që të jetë i “paanshëm” dhe pa “tarafe”, megjithatë vështrimi do t’i dalë i gjymtuar. Zakonisht këto shkrime kontestohen dhe konceptohen shkrime subjektive dhe, në instancë të fundit, nuk mund të ndërthuren as me realitetin objektiv, as me moralin e gazetës, po edhe me etikën e porositësit. Edhe lexuesit më të shkathët nuk do të mund t’i “deshifrojnë mesazhet” që përcillen në to, pavarësisht se ato do të jenë shkrime ankimore, denoncuese, manipuluese, memorialiste, të rreme a edhe shtrembëruese. Edhe iluzionistët po edhe interesaxhinjtë më të mëdhenj nuk arrijnë dot që prej gënjeshtrës të ndërtojnë së paku edhe një të vërtetë a edhe një fakt sado të jetë i vockël.. Moralistët e mirëfilltë asnjëherë nuk do të lejojnë që të shkojnë përtej mundësive të tyre për të bërë shkrime a opinione me porosi. Njerëzve që u “mungon ndjesia e nënshtrimit”, sidomos të inatosurve do t’ua “hanë kokën”. Për këtë dhe arsye të tjera, të tillët ka kohë që nuk duken më atypari faqeve të medieve të shkruara, me gjithë autoritetin mediatik që zotërojnë.
Të gjithë ata që do të vërdallosen derë më derë a edhe “kapixhikëve” të gazetave të kontrolluara dhe që do të pajtohen të bëjnë shkrime me porosi, duhet të kenë parasysh se fare lehtë do të ngatërrohen në rrjetin e agjitatorëve, gjegjësisht të atyre që propagandojnë shpifjen dhe gënjeshtrën e ndyrë, aq më tepër kur dihet se në këtë rrjetë janë të përjashtuara normat a parimet në sjelljen e të shkruarit, një rrjetë që nuk të mundëson të jesh i mëvetësishëm, i pandikuar, një rrjetë ku të gjitha shkrimet në fjalë gjithmonë janë të kontrolluara dhe të censuruara, shkrime këto që janë karakteristike vetëm për gazetarinë totalitare. Shkrimet me “tarafe mund të jenë me cilësi të lartë”, por për lexuesit janë gjithmonë dëshpëruese, sepse janë të shkruara me një logjikë të mbrapshtë, të egër dhe të verbër. Ata që mëtojnë të bëjnë shkrime të porositura nuk është e thënë të jenë “profesionistë” për një çështje, me rëndësi është që t’u mungojë uni, apo edhe “..., nervi kombëtar, moral dhe ai intelektual..., thjeshtë duhet të vësh në lëvizje atë oreksin oral për ta servirur atë servilitetin tënd sa i përket mbrojtjes së gënjeshtrës”, siç do të thoshte Agron Tufa.
Këtij miku tim i thash se do bëj përpjekje (aq sa më mundëson takati mental) të ndërtoj opinionin e radhës, ama jo për “qejfin e tij” me kusht nëse do më lejohet që t’i referohem një mendimi të të madhit Faik Konica, i cili në një vepër të tij, pos të tjerash, thotë: “Flamuri përmbledh kujtimet e shkuara të një kombi dhe një gjuhe të pashkruar që mund ta kuptojë syri dhe zemra e çdo njeriu. Nuk janë kujtime goditjesh kundër fqinjëve, nuk janë kujtime lakmish dhe rrëmbimesh: janë kujtime vetëmbrojtjeje me mundime të palodhura dhe me trimëri të gjata e të forta që kanë lënë gjurmë te të gjithë popujt e qytetëruar. Nga kjo pikëpamje mund të mburremi se flamuri ynë, siç është një nga më të vjetrit e botës, është dhe një nga më të drejtët”.
Nuk kam ndërmend që të shkarravis historinë e flamurit, përkundrazi do të shkruaj vetëm për vendndodhjet e organizimit të manifestimeve dedikuar asaj embleme kombëtare. Do të shkruaj për atë Ditë të 28 Nëntorit..., që u politizua skajshëm dhe tmerrësisht nga politikanët. Për atë manifestim të përgjysmuar, dedikuar historisë së flamurit të “ndaluar”. Një manifestim që kinse i takonte vetëm një principate shqiptare, kinse ishte pronë e një partie politike, kinse ishte tapi e një qeverie, kryeministri a presidenti të shtetit, kinse i takonte vetëm një mëhalle, province, kryeqyteti a edhe ndonjë fshati të harruar nga qeveritarët! Unë nuk do të anashkaloj anën e ndritur të këtij manifestimi që ishte sa human, kombëtar, historik, po aq edhe emancipues. Unë nuk do ta vë në peshore këtë organizim karshi ditës së Flamurit, përkundrazi do të mundohem ta qartësoj atë fenomenin tonë denigrues, siç është fakti kur politikanët dhe partitë politike edhe në prag të 100-vjetorit të mëvetësisë së Shqipërisë, këtë ditë të shenjtë e festuan ndaras, ashtu me shikimin e tyre mënjanë. Thjeshtë, ky manifestim nuk duhej t’u takonte partive politike. Kjo nuk duhej t’u ngarkohej atyre jo pse (nuk) u mungonin provat, lekët dhe dëshmitë, por pse që në fillim dihej se këtij evenimenti do t’i mungonte një manifestim qendror, dhe lëre që kjo i mungoi, por edhe u “harruan” a u anashkaluan vendndodhjet historike. Të lësh mënjanë Vlorën, është njësoj sikur asaj t’ia fshish historinë, të harrosh Vlorën, është njësoj sikur të mohosh figurën emblematike të Ismail bej Qemalit, të anashkalosh Vlorën, është njësoj sikur të mohosh sakrificat dhe historitë e njerëzve që ishin përkrah Plakut vlonjat. Përnjëmend e gjithë kjo nuk e ndërron historinë e Ismail bej Vlorës, atij i cili na e dhuroi flamurin që ta përdorim e ta gëzojmë brez pas brezi, me naze e pa naze, me inat e me përçarje, me zemër, me mburrje e me të keqe.
Ta harrosh dhe ta lësh mënjanë Prizrenin (tok me Lidhjen e Parë dhe të Dytë) është njësoj sikur foshnjës së posalindur t’ia marrësh qumështin nga gjiri i nënës biologjike. Të harrosh Prizrenin, është njësoj sikur t’ia kontestosh trashëgiminë kulturore, historike, kombëtare..., është njësoj sikur të thuash se në Lidhjen e Prizrenit, sikur kurrën e kurrës nuk ishin dukur atypari: Abdyl Frashëri, Ymer Prizreni, Sheh Mustafa Tetova, Ali bej Gusia, Jashar bej Shkupi, Iljaz pashë Dibra, Sulejman Vokshi e shumë të tjerë atdhetarë. Ta harrosh dhe ta lësh mënjanë qytetin e Manastirit, është njësoj sikur t’ia vësh flakën Kështjellës së Alfabetit..., është njësoj sikur të shkelësh mbi mbamendjen kolektive shqiptare, një mbamendje që në vijimësi llafos përçarjet e shqiptarëve. A mos vallë e gjithë kjo ishte një broçkull e radhës që flet për “bëmat” e politikanëve të Tiranës, Prishtinës dhe Shkupit..., hiq mënjanë ata të Luginës dhe të Malit të Zi. Dhëntë Zoti që kjo përçarje të mos përsëritet edhe në 100-vjetorin e pavarësisë së Shqipërisë politike!??
Se a ishte ky shkrim i porositur ose me “tarafe”, le ta gjykojë vetë lexuesi që e ka të drejtën për ta bërë një gjë të tillë.

[fadil lushi]

Pershendetje te nderuar lexues..

[projekti21_dk]

Nga, Fadil LUSHI

HISTORIA JONË AUTISTE

Në brendinë e këtij shkrimi lexuesi ndoshta do të hetojë një “bërthamë mospajtim mendimesh”! Në këtë opinion do të mundohem të përjashtoj çdo paralelizëm a krahasim historik dhe do të heq mënjanë njëherazi edhe çdo butafori mashtruese, çdo informacion të rremë a shtrembërues.

Po filloj me një parantezë, gjegjësisht me fjalitë që do ta plotësonin e do ta sqaronin përmbajtjen e mendimit në vijim. Thonë se “Edipi (një figurë mitologjike) ishte i biri i Lait, mbretit të Tebës dhe gruas së tij Jokastës. Pasi lindi ai, me urdhër të babait të tij, do të hidhet në mal që më pastaj të adoptohet nga Polibi, mbreti i Korintit (për të cilin thonë se nuk kishte pasur trashëgimtar). Mbreti Polib këtë fëmijë do ta quajë Edip, për shkak se ishte me këmbë të enjtura. Shumë kohë më vonë Edipi do ta vrasë Lain, gjegjësisht babain e tij dhe do të martohet me nënën e vet, Jokastën, me të cilën pati katër fëmijë, dy vajza dhe dy djem. Kur Edipi kuptoi se Lai dhe Jokasta kishin qenë prindërit e tij biologjikë, vetëverbohet nga ndjenja e një zemërimi të madh...”!?

Është edhe një tjetër histori paksa “tjetër fare”. Ajo është rrëfyer nga mbamedësit e Perandorisë Romake. Fjala është për një mesele që lidhet me biografinë e Jul Cezarit, i cili “... u vra nga i biri i adoptuar, përkatësisht nga një bir i jashtëligjshëm që ishte Bruti, i rritur dhe i edukuar prej tij, i vlerësuar dhe i besuar kryesor i tij...“!?? Se Bruti (nuk) e kishte në dijeni se Jul Cezari ishte “babai” i tij, historia romake nuk e shtjellon deri në fund!?? Pavarësisht nga kjo, mbetet një e vërtetë se Edipi sikundër edhe Bruti ishin fëmijë të adoptuar, të cilëve u ngarkohet fajësia e të pandehurve. I pari e bëri vrasjen nga “padija”, ndërkaq i dyti bëri vrasje në besë!??

Historianët antikë kanë shkruar se edhe “... Agamemnoni (i biri i mbretit të Mikenës) vritet në vaskën e banjës nga bashkëshortja e tij në bashkëpunim me dashnorin e saj ..., nuk mund të thuash se kjo vrasje u bë nga pabesia bashkëshortore, por pse Agamemnoni kishte “harruar” për 20 vjet të kthehej në shtratin bashkëshortor”!?? Të gjithë ne që jemi të vdekshëm duhet t’i besojmë kësaj mitologjie greke!

Për të vazhduar ta ushqej këtë shkrim me të tjera paranteza dedikuar ca punëve tona, ca dukurive, do çështjeve, qofshin ato politike, filozofike, sociologjike, shoqërore a edhe arsimore, do të përpiqem që këtë të mos e bëj me”shpjegime alternative a dilematike”, thjeshtë do ta bëj ashtu që vetë lexuesi im i nderuar ta lexojë nga këndvështrimi dhe “takati” i kulturës së tij të leximit.

Fjalën e kam për njerëzit që edhe sot e kësaj dite mëtojnë historinë e themelimit të Universitetit të Tetovës, në veçanti historinë e ideatorëve të këtij institucioni ta lexojnë bythëpraptas. Për njerëzit që i japin vetes të drejtë që “sabah në sabah” ta përdhunojnë a çnderojnë këtë histori, për ata të cilët nuk kanë “haber” se si mund të shkruhet drejt një fjali e thjeshtë, por edhe lavdëruese dhe aderuese dedikuar emrave që themeluan KËSHTJELLËN e dijes.., ata që ëndrrat e ardhmënisë i shndërruan në realitet objektiv. Do të shkruaj për ata të cilët nuk kanë të drejtë a nuk “e kanë teserën” që ta “vrasin” atë histori të lavdëruar..., ata të cilët nuk kanë të drejtë ta “vrasin” Tetovën dhe arsimin e saj universitar..., po për ata që nuk u jepet e drejta t’ia marrin frymën e kulturës së saj, po në daç ajo të jetë edhe paksa provinciale..., asaj vendndodhjes së dy universiteteve (njëri publik dhe tjetri privat)..., asaj që nuk duhet lejuar që t’i ndërtohet një histori e zymtë.., asaj që meriton një histori krejt ndryshe! Edhe kjo histori nuk guxon të krahasohet me atë të Cezarit, Brutit, Edipit dhe Agamemnonit, mbase kjo histori e kështjellës së Universitetit nuk është histori e birësuar dhe, në instancë të fundit, themeluesit e saj nuk ishin vrasës!

Nëse më lejohet, unë po vazhdoj të “shkarravis” edhe për njerëzit përtej kufirit administrativ të ashtuquajtur shqiptaro-shqiptar, të cilët edhe sot vazhdojnë ta shkruajnë dhe ta lexojnë historinë e familjes mbretërore të Ahmet Zogollit, për ata të cilët nuk kanë të drejtë që atë histori ta bëjnë me paragjykime..., ata që nuk kanë të drejtë që atë mbamendje ta “vrasin” ashtu si t’u teket..., ata që nuk kanë të drejtë që asaj historie t’ia mbyllin dyert..., ata që nuk kanë të drejtë që historinë e familjes mbretërore të Ahmet Zogollit ta identifikojnë me atë varkën “pa timon e pa busulle politike që lundron” në detin e trazuar dhe në katrahurën shqiptare..., nuk kanë të drejtë që mbretin e tyre ta konceptojnë si një “endacak pa vatan”..., nuk kanë të drejtë ta konceptojnë a ta krahasojnë me historinë e Jul Cezarit e të Brutit, të Edipit dhe Lait, mbretit të Tebës..., me historinë e Agamemnonit..., me periudhën e diktaturës së Enverit toptan me “këlyshët, kodoshët dhe larvat e tij”..., me vrasësit e intelektualëve shqiptarë të asaj kohe, me historinë postkomuniste gjegjësisht me “demokracinë shqiptare” a me “vaktin” e pluralizmit politik. Ata nuk kanë të drejtë ta autizojnë apo ta mbyllin në vetvete historinë që i dedikohet figurës mbretërore të familjes së Ahmet Zogollit, pa marrë parasysh se atyre u mungon ajo shenjë nderimi a ajo shenjë e mirënjohjes! Ata nuk kanë të drejtë që historinë e tij ta shpjegojnë duke u bazuar në gojëdhëna..., ata nuk kanë të drejtë që për figurën e tij atdhetare dhe politike të shkruajnë shkrime denoncuese, siç dikur bëhej nga ana e diktaturës së Enver Hoxhës..,. të cilin do ta konceptoj si një “vjedhës së arit shqiptar..., si një satrap a tregtar që tregtoi me pronën e vatanit”..., atë histori të tij nuk kanë të drejtë ta krahasojnë me atë të tranzicionit, sidomos me topografët e “urdhëruar” shqiptarë, të cilët shtetit të Greqisë i falën afro 300 kilometra katrorë det Shqipërie!

Tekefundit, e gjithë kjo që shkruhet për një figurë të ndritur shqiptare, nuk bëhet për hatër të historisë së tij, nuk bëhet për nder të tij, por thjesht bëhet për hir të së vërtetës dhe jo për “pseudohistorinë”..., dhe ata që mëtojnë ta denigrojnë historinë e Mbretit të gjithë shqiptarëve, duhet të dinë se “vendi i tij në historinë kombëtare është ekskluziv”..., apo është i pazëvendësueshëm në mbamendjen kolektive të shqiptarëve. Kjo histori nuk mund të vritet sidomos nga ata të cilëve edhe u dedikohet. Atyre që e nderojnë kujtimin e mbretit Ahmet Zogolli, sot nuk u intereson se çfarë është “drejtshkrimi dhe drejtshqiptimi historik”, për ata me rëndësi është që atij “drejtshqiptimi historik” të mos i shtrembërohet trashëgimia e mendimit filozofik dhe politik.

Sot e kësaj dite edhe pas vdekjes së Ahmet Zogollit dhe të birit të tij Leka Zogut, mëtuesit të fronit mbretëror, do të lakohen gjithfarë historish të paqena, të shtrembëruara dhe aty-këtu edhe gjysmë të vërteta. Gjithsecili historian, kolumnist dhe politikan ka për detyrë që në mënyrë të drejtë dhe shkencore ta shtjellojë historinë e familjes së mbretit Ahmet Zogolli. Ata që e respektojnë historinë e mbretit do të thonë se akuzat që i ngarkohen atij janë tejet të ulëta dhe me kësi shtrembërimesh të fakteve vetëm se “ndotet hapësira mediatike dhe ajo historike”. Së fundi, sot Shqipëria politike (myslimane, katolike, ortodokse dhe bektashiane) nuk mund të gjykohet pa mbret dhe mbretëri. Rrjedhimisht mbreti Ahmet Zogu nuk ishte as pushtues dhe as diktator i vatanit.

Të vrasësh një njeri do të thotë të marrësh një jetë, të vrasësh një histori do të thotë të fshish identitetin e një kombi.

Rroftë mbreti dhe mbretëria e arsyes së tij!

[Selim Korbi]

Te lumte goja, per mendimet qe dhe!