Mendime nga Fadil Lushi mbi problematiken shqiptare

[fadil lushi]

Pershendetje z. Adem, te faleminderohem per sherbimet intelektuale.
GEZUAR VITI I RI 2012.

[fadil lushi]

Fadil LUSHI
PROTESTË (MANIA) SHQIPTARE!?

Mediet e shkruara dhe ato vizuale në shoqëritë transitive luajnë role të dyfishta në trans-
metimin e lajmit. Disa prej tyre duke u katandisur me lajme të rreme, të shtrembëruara dhe me gjysmë të vërteta, nëpërkëmbin edhe atë pak filozofi të misionit të tyre, ca të tjera, po me numër të kufizuar, pavarësinë e ndërtojnë duke i respektuar standardet, kriteret, parimet, kodin dhe atë moralin mediatik. Sot çdo njeri i cili do mëtojë të marrë “taraf” sa u përket ngjarjeve të fundit në Kosovë (përfshi këtu edhe autorin e këtij shkrimi), “një ditë do të konceptohet si opinionist me moral të dyfishtë dhe makiavelist i moderuar”! (Këtu nuk duhet përjashtuar edhe “animin” e kryetarit të Partisë Socialiste, Edi Rama..., së fundi çdo anim ka një limit, një kod, një moral dhe ca rregulla themelore, pavarësisht sa ato respektohen). Ky shkrim imi (dhe të tjerë si ky), që i dedikohet protestës së 14 dhe 22 janarit kosovar (pa marrë parasysh se kjo “protestomani” do të ishte e (pa) pranueshme për politikën zyrtare të Prishtinës, Tiranës, Brukselit a edhe të Uashingtonit), nuk guxon të mbërthehet me “tarafllëqe” dhe njëkohësisht nuk i lejohet të arrestojë të vërtetën, pavarësisht se ajo është e pamohueshme, relative dhe e vonuar..., nga njëra anë dhe, nga ana tjetër, pa marrë parasysh se kujt i dedikohet. Kësaj ndodhie nuk do ishte e ndershme që sot t’i shkarravisësh gjithfarë “broçkullash” (sepse prej tyre nuk mund të mësosh diçka të re a të panjohur) për qëllimet, pasojat dhe shkaqet e saj. Nuk lejohet që ky opinion të perceptohet si një ”llomotitje gazetareske, si një gënjeshtër gjysmëlakuriqe, si një çerek folkpatriotizëm provincial apo së fundi si një llaf bosh”!? Dhe, nëse do ishte kështu, atëherë lëre që kjo nuk do ta nderonte autoritetin e lexuesit, por edhe do t’i jepej e drejta të mbajë kokën dhe mendjen mënjanë..., lexuesin e painteresuar do ta “detyronte të ulë sytë përtokë”, ndërkaq “sherrxhinjtë, sehirxhinjtë si dhe thashethemexhinjtë këtë “haber të kripur” do ta pranojnë me rehati dhe me indiferencë, thjesht nuk do t’ia venë veshin. Së fundi këto opinione që krijojnë a shkaktojnë grindje e përçarje te shqiptarët janë njësoj si “puna” e atyre oxhaqeve të shtëpive, që kur nuk pastrohen nga bloza i merr flaka. Për këtë dhe arsye të tjera, mua si një opinionbërës i vockël dhe të tjerëve që hiqen si ustallarë të këtij tipi komunikimi mediatik, nuk na duhet që të thurim shkrime emocionale për ta thelluar këtë rrëmujë politike dhe në instancë të fundit “pa hiri” ta ushqejmë këtë krizë që hetohet në “sui generis”-in tonë kolektiv.
Asnjë letërshkrues, sidomos ndonjë prej atyre që për “një gisht mjaltë” vërdalloset rreth institucioneve kushtetuese, nuk do të thotë se gjithmonë ka të drejtë të “fusë hundët” në veprimtaritë e tyre, nuk ka të drejtë që në fillim ta paragjykojë dhe më pastaj ta stigmatizojë lajmin rreth protestës së 14 dhe 22 janarit kosovar, nuk ka të drejtë që këto protesta të janarit kosovar, t’i krahasojë me ato të vitit 1997 shqiptar dhe ma atë 21 janarin e Tiranës, sidomos tani në vigjilje të 100-vjetorit të Pavarësisë së Shqipërisë londineze..., nuk ka të drejtë që “për një lugë çorbë” të flirtojë a të vigjilojë, a t’i vardiset asnjërës palë të involvuar në këtë mesele të koklavitur me qëllim që ta trashë atë! Shqiptarët e urtë a me mendje të ndritur do të parashtrojnë pyetjen se a mos vallë mediet, qofshin ato vizuale a të shkruara (shqiptare) këtej kufijve administrativë, kanë nevojë për “një gojëtar të shquar e të moderuar” politik, për kolumnistë si dhe për “rebelistë me mendje të krisur”, të cilët me shumë “kollajllëk do merrnin në dorë pushkët” kundër institucioneve të popullit... A mos vallë kjo hapësira jonë nuk ka njerëz të mençur që do të thonë se në këtë “vaki asnjëra palë nuk ka të drejtë”..., a mos vallë në këtë nënqiell tonin nuk ka njeri që mund t’i shkurtonte largesat dhe ndryshesat politike mes shqiptarëve të inatosur..., pse asnjeri nuk thotë se sot nuk kemi nevojë për “patriotizëm popullor”..., pse asnjeri nuk thotë se nuk kemi nevojë për ndërmjetësues, qoftë ai të jetë nga Gadishulli Ilirik, po qoftë të jetë me vendndodhje evropiane... Së fundi, shqiptarët këtej ani-t nuk e meritojnë këtë përçmim dhe përçarje..., mbase kurrën e kurrës nuk kanë qenë dhe nuk do të jenë “tufë delesh të qethura”!?? Shqiptarët a mos vallë janë sot të “uritur” për një faqe të (re) zezë, faqe kjo që do t’i bashkëngjitej historisë së Kosovës! Ata toptan kanë nevojë për një gisht që do t’ia vënë kokës e jo stilolapsit të opinionistëve që me shkarravitjet e tyre mëtojnë të përçajnë shqiptarët, ata të cilët ia fusin kot!?
Këtë fillimvit të shenjtë dhe historik për shqiptarët, gjithandej ku frymojnë dhe veprojnë, nuk kemi të drejtë ta fillojmë me gjithfarë etiketimesh, fyerjesh dhe poshtërimesh. Nuk kemi të drejtë që institucionet kushtetuese të Kosovës (përfshi këtu Kuvendin, Qeverinë, Presidencën dhe të tjera institucione)..., t’i emërtojmë si fëmijë të heshtur, të përgjumur dhe si institucione të korruptuara. Nuk kemi të drejtë që kryeparin a lidershipin e VETVENDOSJES Albin Kurtin, ta imagjinojmë si “...Fidel Kastro të Kosovës..., si një revolucionar të tipit gadafian..., si një përbuzës pushteti..., si një politikan i cili këmbëngul të zaptojë atë kurorën e aureolës, atë të lavdisë apo egoizmit të tij..., si një disident të moderuar a mënjanues nga higjiena e mendjes kosovare, si një lidership që karakterizohet me atë fjalorin e tij të shfrenuar, fyes dhe rrugaçërish..., si një politikan që mëton ta marrë pushtetin me dhunë apo edhe aventurier i rrezikshëm..., si një njeri të cilit kinse i mungon ndërgjegjja publike..., si një njeri me ndërgjegje të errësuar..., si një njeri të cilit i mungon opinioni pozitiv..., si një politikan i cili është i mbingarkuar dhe i mbisunduar me papërgjegjësinë dhe arrogancën e tij të paparë..., si një politikan që nuk është i ngopur me zemërimin e tij politik...” !?? Megjithatë, Albin Kurti nuk i meriton këto etiketime ofenduese, po qofshin ato të jenë edhe produkt i sjelljes sonë emocionale dhe i mungesës së logjikës së shëndoshë. Gjithsesi, të gjithë ne nuk duhet ndjekur këtë paudhësi. Tekefundit, institucionet kushtetuese të Republikës së Kosovës, nuk janë e as që mund të jenë pronë e njerëzve-politikanëve që i udhëheqin, ato i përkasin popullit gjegjësisht zotërohen nga populli i Kosovës..., ato janë pronë e atyre që u flijuan për lirinë e atdheut..., pronë e nënave kosovare që sot e gjithë ditën e Perëndisë kërkojnë varret e martirëve të tyre dhe të Kosovës..., ato janë pronë e Jasharajve dhe e shumë e shumë të tjerëve, të cilët derisa ishin gjallë nuk dëgjuan zërin e Lirisë së vatanit. Lëvizja VETVENDOSJA nuk i përket dhe as që mund t’i përkasë vetëm kryeparit të saj..., ajo është pronë e votës së saj deliberative.
Duke e përfunduar këtë shkrim timin sa të bezdisshëm, po aq edhe të sikletshëm, do të parashtroj pyetjen se a mos vallë shqiptarët në vigjilje të 100-vjetorit të pavarësisë së shtetit të të gjithë shqiptarëve (nuk) kanë nevojë për një “qortim” vëllazëror nga Tirana, a nuk kanë nevojë për një dialog sa serioz po aq edhe cilësor..., një dialog që do ta ndërtonte atë kështjellën e paqes politike a edhe kanunore, a mos vallë sot kjo politikë ka nevojë për atë Kalanë e Rozafës..., apo edhe për një kala që gjithsecili do na e zaptojë nga brenda..., a mos vallë “kemi nevojë” që në oborrin tonë politik “sërish të futet” ai Kali i Trojës!?
Unë do të them se ne, sot, nuk kemi nevojë të arratisemi nga boshti i mbamendjes dhe i ndërgjegjes sonë kombëtare. Boll më, me arratisje!

[fadil lushi]

Fadil LUSHI


TEK “URA E GURIT “ LUHET KUMAR!?


Njohësit e kumarit thonë se dikur (po edhe sot e gjithë ditën e Perëndisë) politikanët dhe diplomatët rospianë evropianë luanin dhe vazhdojnë të luajnë kumar mes vete me historitë e tokave të popujve të trazuar të Gadishullit Ilirik. Në këtë dynja ka disa lloj kumarxhinjsh: ata të cilët luajnë me pak para, ata që luajnë me mallin e prindërve, ata që luajnë me paratë e popullit a taksapaguesve..., kumarxhi të tipit të Las Vegasit dhe “kumarxhi me kuti shkrepësesh”. Këta të fundit ka kohë që nuk duken e nuk solloraten atypari te Ura e Gurit e Shkupit, sepse ky lloj “kumari” ka kohë që nuk luhet më.
Toptan këta kumarxhinj tok me SEJMENËT dhe SEKSERËT e tyre do të sillen vërdallë kazinove të Shkupit, të Prishtinës dhe të Tiranës për të gjetur ndonjë politikan diletant a “axhami” për të luajtur bixhoz me mallin e shqiptarëve.
Edhe “kumari shqiptar” ka historinë e vet. Kronistët thonë se diktatori Enver Hoxha ishte një “...kumarxhi i regjur i kazinove apo kabareve të Parisit... dhe, pasi u kthye në Shqipëri, për më shumë se katër dekada si burrë shteti, vuri në lojën e kumarit diplomacinë e shqiptarëve dhe të Shqipërisë”!? Më pastaj disa politikanë të Tiranës, “me hir a me pahir”, do të vënë në lojën e kumarit institucionet kushtetuese të shtetit shqiptar, siç janë “zgjedhjet vendore dhe parlamentare, institucionin Ina Rama, ajo që mban postin e kryeprokurores së Republikës së Shqipërisë, atë të cilën do e konceptojnë si la..re???..., ndërkaq institucionin e presidencës dhe presidentin “konsensual dhe të sajdisur”, z. Bamir Topi, do ta emërtojnë një “horr të bulevardit”!? Disa politikanë të tjerë në lojën e kumarit do ta vënë atë idenë fisnike e po aq humane, siç është ajo e bashkimit të trojeve shqiptare. Edhe ca politikanë të Prishtinës, tok me Marti Ahtisarin, do ta vënë në lojën e kumarit kushtetutën, flamurin dhe “himnin” e Kosovës.
Ditë më parë në kuadër të Kampionatit evropian në hendboll, që u organizua në disa qytete të Serbisë, u luajt njëfarë kumari ku maqedonasit e vunë në lojë a në praktikë politikën nacionaliste reaksionare të shovinizmit, atë patriotizmin inekzistent, atë fjalorin fyes, atë fjalorin e tyre denigrues, katundaresk dhe pederast. Dhe kjo nuk mund të thuash se është ndonjë fjalor i ri, përkundrazi është ripërtëritje e gojëfëlliqësisë së tyre (shtrohet pyetja sikur Turqia, Greqia a Shqipëria të ishin organizatore të këtij evenimenti sportiv, a thua vallë do të ndodhnin këto brohoritje nacionaliste). Nuk mund të thuash se kjo është ndonjë dukuri e re..., mbase ata që moti në kazinotë a “kabaretë politike të Beogradit, Athinës dhe Sofjes (përjashto ato të Tiranës)..., kanë vënë (në dilemë të vështirë) në lojën e kumarit (me kuti shkrepësesh) flamurin, autoqefalinë e kishës, prejardhjen e gjuhës a të folmes si dhe emrin e vendit të tyre “biblik”!.., ka kohë që kanë vënë në lojë të kumarit edhe Federatën e hendbollit, basketbollit, fudbollit dhe të tjerë federata maqedonase (nuk them të Maqedonisë, sepse përfshirja e shqiptarëve në to është e papërfillshëm). Toptan, këtyre federatave (të cilat janë vënë nën zotërimin dhe nën kontrollin e maqedonasve) përherë do t’u mungojë zëri kundërshtues a distancues nga fyerjet dedikuar shqiptarëve!..., pse e gjithë kjo heshtje varri e këtyre federatave!?..., ata kanë vënë në lojë të kumarit mentalitetet e tyre grabitqare dhe klandestine..., atë stafetën që bart urrejtjen e tyre patologjike..., ata edhe këtë vit vunë në lojë kumari “Karnavalin e Vevçanit”, atë bajgë karnaval, ku do të denigrohet skajshmërisht figura e klerit mysliman..., aty ku u mëtua të prishet ai pak drejtpeshim (politik) edhe ashtu i brishtë..., aty ku u hetua kaosi i paragjykimeve të tyre..., aty ku kumarohet me institucionet arsimore të të gjitha niveleve. Ka kohë që ata e kanë hedhur në kumar “Fushën e Selanikut”, atë antikitetin grek si dhe figurat e asaj periudhe..., ndoshta i gjithë ky komunikim primitiv a i egër dhe provincial ka mbështetjen e atyre njerëzve që ecin në rrugët me kalldrëme dhe që janë të paguar të bëjnë politikë ditore..., ata që e kanë hise të paralajmërojnë destabilizimin e radhës të shtetit..., ata kanë vënë në lojë të kumarit edhe institucionet kushtetuese të Republikës së Maqedonisë “... në shkallët e të cilave (shqiptarët, nënvizim ynë) e kanë shumë vështirë të ngjiten, ku, sipas dokeve të demokracisë evropiane, do të duhej të çonin normalisht zërin e tyre, institucionet duhet të zbresin tek ata për të kuptuar ku ka ngecur makina e demokracisë, përse mesazhet nuk kalojnë, shkurt, përse sistemi është bllokuar...,” siç do të thoshte Ismail Kadare në një shkrim të tij në gazetë - “Në politikë hyri vdekja”. Tekefundit, shqiptarët prej institucioneve kushtetuese, po edhe prej njerëzve që bëjnë politikë bulevardesh dhe me alternime do të kërkojnë që të bëjnë (së paku) një rrëfim të ndershëm, një përgjigje të kualifikuar apo, në instancë të fundit, edhe një porosi distance nga kjo zallamahi..., ata, në vend që nga strajca e tyre ta heqin atë “mollë të kalbur që prish krejt barrën”, e mbushin me të tjera mollë sherri, në vend që të distancohen, ata bëjnë çallëm paralel, gënjejnë paralel, fyejnë paralel, organizojnë manifestime paralele, pështyjnë paralel ndaj çdo gjëje që s’është maqedonase..., ata do të thonë - po çka se shqiptarët përgatiten të manifestojnë 100-vjetorin e lindjes së shtetit të tyre, po çka se ekzistojnë që para një mijë vjetësh! Fyerja e tyre e fundit do të lidhet me një vendim të Këshillit të Komunës së Çairit sa i përket emërtimit të shkollave me emrat e figurave tona të ndritura kombëtare. Ata, Ismail Qemalin, Hasan Prishtinën dhe të tjerë të tillë si ata, do t’i konceptojnë si...!? (nuk më jepet që ta përfundoj fjalinë, sepse është skajshëm denigrues) Pse e gjithë kjo dilemë a ky paralelizëm i kotë i tyre!
Fatkeqësisht, sot edhe politikanët evropianë do t’i vënë në lojë kumari po edhe në pikë-
pyetje shqetësuese, perspektivat e rrugëtimit të Bashkimit Evropian..., ata tashmë kanë filluar ta vënë në kumar edhe EURON!?? Mbase edhe serbët edhe grekët, ka kohë që luajnë kumarin e fundit. Serbët tani do të vënë në lojë të kumarit territoret që i takojnë krahinës së Sanxhakut dhe Vojvodinës, ndërkaq grekët do të luajnë kumar me Bashkimin Evropian për ta konvertuar EURON në Dhrahmi!? Të dy shtetet në fjalë ka kohë që shkojnë drejt falimentimit..., serbët në aspekt territorial, ndërsa grekët në aspekt politiko-financiar. Të gjithë kumarxhinjtë janë mashtrues. Ata janë të shtyrë të gënjejnë edhe atëherë kur nuk u duhet ta bëjnë një gjë të tillë. Dikur babai im më thoshte: asnjëherë mos e përshëndet kumarxhiun, sepse mund të mbetesh borxhli. Kishte pasur të drejtë.
Të nderuar lexues, për të mos ju “gënjyer”, më duhet që kushedi për të satën herë ta “parafrazoj” një paragraf të Mitro Çelos nga Shqipëria, në të cilin ai përflet rrenat e kumarxhinjve: Para ruletit, qëndrojnë dy mesoburra. Mbajnë fishat e fundit në dorë. Dilemë. Ku t’i vendosin? I pari parashtron pyetjen: “Sa herë në javë bën seks me gruan”? “Katër herë”, “Unë një herë më pak”. Pasi i mblodhën numrat, vendosën 7-tën. “Zari qëndroi te zeroja”. “Do të kishim fituar, po të mos kishim gënjyer”! Vërtet kishin gënjyer njëri-tjetrin, po jo ama edhe ruletin dhe shqiptarët gjithandej ku jetojnë dhe veprojnë! Megjithatë gënjeshtra e tyre ishte simpatike dhe gjithsesi e këndshme.
Edhe unë sot, sa herë që luhet futbolli spanjoll, mëtoj të “luaj kumar” apo të vë bast me Sazanin, atë studentin e Universitetit të Tetovës. Derisa ai, mban anën e “Barcës” gjegjësisht të “rebeluesve” katalonas, unë bëj tifozllëk apo marr tarafin e Realit, respektivisht të përzgjedhurve të mbretit. Kjo nuk është një bejte imja..., këtë bast të kurdisur e bëj qëllimisht..., sepse atij i duhen lekët..., i duhen se “buxheti i tij studentor është i kufizuar”!?

[fadil lushi]

Pershendetje Sazan..,

[fadil lushi]

Fadil LUSHI


RROGËTAR NËN TYTËN E TURPIT E TË “DYFEKUT”!?


Kjo që u tha më lart është një shprehje proverbiale që përdoret shpesh nga fshatarët e mençur që jetojnë rreth Grykës së Kaçanikut. Po të gjurmosh në Fjalorin e Gjuhës së Sotme Shqipe për të kërkuar shpjegimin e fjalës rrogëtar, do e gjesh këtë sqarim: “1. vjet. Ai që punonte i pajtuar me rrogë në një familje të pasur, shërbyes, bari me rrogë. Rrogëtar i beut (i agait, i tregtarit, i kishës). Rrogëtar lopësh...; keq. Ai që i shërben dikujt si vegël për të nxjerrë fitime, shërbëtor. Rrogëtarët e fashizmit. Rrogëtar i pushtuesve e tjerë.” Ka edhe të ashtuquajtur “rrogëtarë” të cilët lëre që profesionalisht janë të paaftë, po megjithatë marrin lekët për punën që nuk e bëjnë. Dikur kishte pasur “rrogëtarë” të cilët i kishin shërbyer vatanit, disa pushtetarëve, disa turpit dhe ca të tjerë kishin mëtuar t’i shërbejnë të vërtetës. Sot, në nënqiellin tonë politik, ekonomik, social e filozofik ka “rrogëtarë dhe tregtarë” të dyfishtë, të cilët kur shohin se je njeri i marrë, të shesin lesh, bujkut i shesin farë gruri a misri me afat të kaluar, nxënësit i shesin padije, studentit i japin diplomë (përjashto studentët e dalluar), ndërkaq mua dhe miqve të gjeneratës sime, dikur na i shisnin lëvozhgat e farave të kungujve të kalbur si dhe të dardhave të krimbura. Këtij shkrimi (që heton një mesele) do i shkojnë gjithfarë protagonistësh, ca që “duan” të hiqen si namusqar, disa si gënjeshtar, dhe të tjerë si atdhetar. Namusqarët dhe atdhetarët do t’u shkojnë gjurmëve të vërtetës ndërsa, gënjeshtarët gjurmëve të punëdhënësit, pushtetarit dhe politikanit. Këta të fundit, nëse do ta kundërshtojnë “nënshtrimin” dhe urdhëresat e “agait”, një ditë do të detyrohen të vetiludohen a vetëtallen me identitetin e tyre të brishtë.
Të nderuar lexues, kjo dërdëllisje imja gazetareske e radhës duhet të jetë pjellë i një opinioni të analistit nga Shqipëria, i cili ditë më parë për kryeprotagonist të shkrimit të tij kishte zgjedhur romët a evgjitët e Tiranës, të cilët ashtu “dhunshëm” ishin strehuar në mjediset e Avokatit të popullit - të Republikës së Shqipërisë, gjegjësisht të z. Igli Totozanit. (Igli, është një rrogëtar i ndërgjegjshëm dhe i sajdisur i shtetit, i cili kishte guximin që në “pazarin politik të Tiranës” të nxjerrë moralin e dyfishtë të njerëzve që mëtojnë të “menaxhojnë” paratë që janë të destinuara për romët dhe njëkohësisht me veprimin e tij “..., ja përplasi fytyrës paaftësinë e babëzinë e OJF-ve (Organizatë jofitimprurëse), bashkësisë e ministrave”. Kishte shkruar për romët e Tiranës të cilët përditë vrapojnë për “gjetjen e kanoçeve apo monedhat e lypjes ditore“ në rrugë, në trotuare, në udhëkryqe me e pa semaforë..., kishte shkruar për romët, të cilët ditë për ditë kërkojnë vendstrehimin e heshtjes institucionale..., sa për ta vrarë atë..., ai kishte shkruar edhe për ca fonde që dikur ishin dedikuar për romët..., fonde këto që asnjëherë as u panë as u dëgjuan e as u dukën atypari..., kishte shkruar për romët të cilët pushtetarëve dhe politikanëve “në sabah e në aksham” ua shajnë mamanë, rehatinë, qëllimet a synimet gjegjësisht planet grabitqare, targat e veturave luksoze, ëndrrat dhe vikendet a fundjavat e tyre..., kishte shkruar për pakujdesinë, (pa)përgjegjësinë dhe ndërgjegjen kolektive të pushtetarëve dhe politikanëve të Tiranës, për detyrimet e tyre që i kanë dhe duhet t’i kishin ndaj njerëzve me tjetër “ngjyrë”, për atë heshtjen e tyre që nuk mund të thuash se nuk ekziston, nuk mund të thuash se nuk funksionon, por ja që është zënë në rrjetin e peshkatarëve vlonjatë!?? Ky “lajm”, që llafos veprimin e Iglit, mbase mund të thuash se, për mua ishte një provokim sa pozitiv e human, po aq edhe i këndshëm, deri në momentin kur (nuk) e lexova “komentin bajgë” të një lexuesi (i cili mund ta ketë të përbashkët me ADN e Hitlerit) ku, pos të tjerash, për romët do të thotë: “Raca e poshtër e jevgut pleh dhe legen, bashkë me ju që i vlerësoni..., sot ka shumë shqiptarë që kanë punuar një jetë të tërë dhe nuk kanë ilaçe, shtëpi, pension ose bukë që të hanë, ndërsa ju thoni bravo. Romët janë vetëm për t’i bërë sapun se vetëm kështu mund t’i shërbejnë komunitetit”!???
Fillimisht neve do na duhet që nga ky shkrim të përjashtojmë çdo paralelizëm mes avokatit Igli, dhe kryeprotagonistit të opinionit në vijim respektivisht, me “mësuesin” tonë të dikurshëm dhe të rastësishëm. Ky përjashtim gjithsesi se duhet të bëhet, mbase distanca kohore mes këtyre dy meseleve është shumë e madhe pavarësisht dualizmit të tyre të papajtueshëm. E përbashkëta e këtyre shkrimeve është nocioni “jevg”!? Do shkruaj për historinë e “mësuesit” tim dhe gjeneratës sime, për “mësuesin” të cilit i mungonte natyra frenuese ndaj urrejtjes, fajësimit, poshtërimit, turpërimit dhe ofendimit të identitetit të nxënësit fshatar. Do shkruaj për dëshmitarët e tij, të cilët ka kohë që kanë ikur nga kjo botë, por që u kanë ngelur dëshmitë, do të shkruaj për një “mësues” të rastësishëm (që dikur kur ne ishim kalamaj të prindërve tanë fukarenj), i cili karakterizohej me atë provincializmin e tij karikaturë dhe provokues, me atë egoizmin dhe sedërmadhësinë e tij.., për atë, që kishte adoptuar fjalorin përçarës, për “mësuesin” që nuk arrinte dot t’i korrigjojë “çrregullimet e të parit” të tij..., ai që nuk përtonte të na shikonte neve vetëm si numër dhe të na emërtonte si fëmijë jevgjish, si shpellar.., do “shkarravis” për mësuesin i cili asnjëherë nuk iu përshtat auditorit që e rrethonte dhe që ishte pjesë e saj, ai që me një “vizë false” shumë më vonë u arratis në Anadolli.
Do të shkruaj edhe për shokët e klasës, për ata nxënës që udhëtonin nga Sellca për në Tetovë, për nxënësit të cilëve u lageshin edhe çorapet edhe këmbët dhe më pastaj detyroheshin (para se të fillojë mësimi) t’i thanin ato pranë koftorit..., dhe kur futej në klasë ish “mësuesi” ulërinte duke na bërtitur hapini dritaret..., ç’është kjo erë ahuri lopësh, ç’është kjo erë shurrë pele.., ç’është kjo erë “jevgu”..., mbase nuk i shkonte ndërmend se ajo erë ishte e çorapeve të leshta të nxënësve katundarë të ndershëm dhe fisnikë. Ai “mësues” duhej të jetë fener ndriçues i asaj hapësirës humane e jo shpellës, ai duhej të jetë qytetar i ndershëm dhe jo pjesë e baltovinës së krahinës së tij..., jo pjesë e urdhëresave të sundimtarëve të tij dhe atij vakti, jo pjesë e njerëzve që të shikojnë nga lart, jo pjesë e historisë së tij të dallimit a krahasimit. Ai, në vend që ta humanizonte profesionin që ushtronte, atë e vetëposhtëronte!?? Edhe ky ishte një “rrogëtar”, i cili në vend që t’u shërbente fëmijëve dhe dijes së tyre, ai atë ia bënte turpit, ofendimit dhe asimilimit..., ai i detyronte nxënësit të dëgjojnë e të mësojnë nën “tytën” e fjalëve të tij..., dhe kështu anashkalonte dhe mohonte atë mendim të Mark Twain, ku thuhet, pos të tjerash: “NJERIU ËSHTË E VETMJA KAFSHË QË SKUQET, OSE TË PAKTËN QË DUHET TË SKUQET”! Po, si mund të skuqej, kur ditë për ditë, i urrente nxënësit që vinin nga fshati, si mund të skuqej kur nxënësit i thoshte se ke “erë kali”..., si mund të skuqej kur na thoshte..., “në qoftë se faktet janë kundër meje, aq më keq për faktet”..., për ty, dhe për të gjithë ata, që nuk janë me mua dhe që ashtu fshehurazi rreshtohen kundër “logjikës sime”!??
Të nderuar lexues, nëse nuk ju bezdis, mua do të më duhet të shkruaj edhe për nxënësin N. N. i cili me kalin e tij (vitin 1966) përditë sillte drutë në Tetovë, i shiste mandej e lidhte kalin në oborrin e nallbanit të “Çarshisë së Epërme”..., shkonte në gjimnaz, mandej kthehej, merrte kalin dhe vazhdonte rrugën për në fshatin Gajre! Mbaj mend si i tha njëherë “mësuesi” nxënësit nga Gajrja, “o kalin do mbash, o leksionet”!??..., ai ia ktheu ”do të vazhdoj të shes drutë, nuk do ta shes as kalin, as litarin për të marrë leksione (mësime) prej teje dhe të tillë si ty”!??? Po të mos ishte anashkaluar nga “mësuesi i tij”, ai sot do ishte një filozof. Ku ta dijë njeri.
Ish-nxënësit e tij fshatarë (pjesa dërrmuese asnjëherë nuk përfunduan arsimin e mesëm nga skamja dhe nga prezenca e “mësuesit që ishte i veshur me atë kostumin e logjikës së tij të mbrapshtë”) do t’i lakojnë një anekdotë, e cila qarkullon sot e gjithë ditën në rrethe psikiatrish. “Një i shtruar në institucionet e shëndetit mendor ishte i pushtuar nga ideja se nuk ishte njeri, por kokërr gruri. Pas kurave të kujdesshme, më në fund iu mbush mendja se ishte njeri e kështu mund të dilte nga spitali. Pasi u përshëndosh me mjekët e u nis në punë të vet, pas pak minutash u kthye sërish te mjekët i tmerruar. Kur e pyetën ç’pate, u përgjigj: Rrugës më doli para një pulë. Mjekët i thanë: Po ti tashmë e di që je njeri e jo një kokërr gruri dhe s’ka rrezik të të hajë pula. I sëmuri u përgjigj: Sigurisht që unë e di. Veçse a e di edhe pula këtë gjë”?
“Ndoshta pula këtë nuk e di”, por ish-nxënësit e tij, këtë sot e kësaj dite e dinë fort mirë se ky shpend shtëpiak, ia kishte çukitur mendtë. Të gjithë ata që do të mëtojnë ta lexojnë këtë histori (që është shkruar nga ana e dëshmitarëve të sistemit totalitar) të “jevgut”, atë historinë e “mësuesit” dhe nxënësve të tij, duhet të kenë parasysh një gjë se, nga kjo që u tha më lart, nuk do të mësojnë shumëçka sui generis!??

[fadil lushi]

Fadil LUSHI


“KËRKOHET” NJË PRESIDENT ARISTOKRAT!?



Njohësit e shkencës së komunikologjisë thonë se është shumë e zorshme kur shkrimet racionale lexohen me emocione a me tarafe, sidomos ato që i dedikohen moçalit politik si dhe atij diplomatik të Gadishullit Ilirik... Atij moçali që është i mbushur me probleme si politike, ashtu edhe ekonomike, duke filluar me ato të Beogradit, që ka kohë që ballafaqohet me inatin e mosnjohjes së shtetit të Kosovës..., me atë diplomaci të tyre, që në vijimësi ushqehet me idetë djallëzore, aventuriere dhe antishqiptare. Gjithsecili që mëton t’i lexojë me emocione shkrimet në fjalë, duhet të ketë parasysh se, në instancë të fundit, me të drejtë do të zhgënjehet. Nga ky moçal ballkanas nuk përjashtohen as shtetet shqiptare e as shqiptarët e tjerë që konceptohen si “mallcinstvo” pavarësisht se jetojnë në trojet e tyre autoktone.
Ditë më parë një koleg i punës, i cili me përkatësi etnike është turk, e që llafos një shqipe pak sa të “përzier e të ngatërruar”, por mjaft simpatike, pos të tjerash, më tha: “Hë, ju shqiptarët, sivjet do ta bëni Shqipërinë Natyrale, atë të Lidhjes së Prizrenit..., gjegjësisht atë të Abdyl bej Frashërit, po edhe të Koço Danajt?” Nuk më la përshtypjen se bënte shaka apo të thuash se ishte një “sjellje e tij provokuese”, përkundrazi të gjitha llafet që m’i tha i kishte seriozisht. Sikur donte të më thoshte se “... bashkimi i Shqipërisë me Kosovën do të ndodhë vetëm në nënqiellin e Europës së Bashkuar...” Kjo thënie e tij, mbase me apo pa të drejtë, i përjashtoi a edhe i denigroi të gjitha ëndrrat dhe paragjykimet e shqiptarëve se ky bashkim fillimisht do të duhet të ndodhë në Ballkan, e më pastaj përtej atyre hapësirave. Parashtrohet pyetja, po edhe sikur të ndodhë bashkimi i Shqipërisë me Kosovën, çka do bëhet apo cila do jetë e ardhmja (edhe ashtu jo premtuese) e shqiptarëve të Maqedonisë, të Malit të Zi dhe të Luginës! Sipas disa politikanëve të Tiranës, këtyre “pakicave shqiptare..., u mbetet të jenë vetëm urë lidhjeje me shtetet e tjera si dhe me shtetin amë të ashtuquajtur Shqipëri etnike a natyrale”!?? Sot, jo rastësisht diplomacia (e fshehtë) e Republikës së Shqipërisë (tok me politikanët e Tiranës, Shkupit dhe Prishtinës), definitivisht ashtu “ashiqare” ka filluar ta parcelojë idenë e bashkimit të trojeve shqiptare, nga njëra anë, dhe nga ana tjetër ideatorëve të saj, t’u thotë se njëherë e përgjithmonë duhet të heqin mendjen nga bashkimi i trojeve të tyre të shkapërderdhura. Nëse e gjithë kjo që u tha më lart, është e vërtetë, atëherë nuk ia vlen të vazhdosh për ta diskutuar.
Mua më duhet të trajtoj atë çështjen fisnike të zgjedhjes së Presidentit të Republikës së Shqipërisë. Në këtë njëqindvjetor Tiranës zyrtare i duhen shumë gjëra për të bërë. Meqenëse nuk do t’i bëjë të tërat, asaj i mbetet të kërkojë një njeri i cili në muajin kur korren të lashtat do të duhet të zgjidhet i pari shtetit... Politikës së Tiranës nuk i duhet ai “ruleti i kazinosë ku hidhen zaret me emra të shkruar të kandidatëve të mundshëm për president shteti”!?? Në këtë njëqindvjetor Shqipërisë i duhet një njeri me intelektualitet të rafinuar, një njeri i cili do mbajë shikimin a vështrimin nga Europa..., një politikan (po jo vetëm politikan) i cili nuk do lejojë që virtytet e tij të shndërrohen në defekte, një figurë e ndritur dhe e urtë, i duhet një personalitet me një kostum politik krejt tjetër, i duhet një figurë e cili në rrethana të caktuara politike, do ta njohë dhe do ta respektojë deri në fund institucionin e dorëheqjes, atë të tipit anglez a europian!?
Në këtë NJËQINDVJETOR Shqipërisë për president do t’i duhet “një aristokrat i fjalës dhe i mendimit politik...”, një personalitet që do të jetë i sajdisur a i respektuar nga të gjithë shqiptarët si nga ata të veriut, të jugut..., nga shqiptarët e Kosovës, Maqedonisë, Malit të Zi..., nga ata të Luginës si dhe nga e tërë mërgata..., nga toskët e gegët, nga myslimanët, katolikët, ortodoksët e bektashinjtë..., nga katundarët e shehërlinjtë, “bejlerët”, ballistët, demokratët, socialistët e në veçanti nga familja mbretërore. Ky që do të ulet në krye të vatanit, pikë së pari do të duhet të vlerësohet si një politikan me profil europian dhe i moderuar. Duhet patjetër të jetë një president, i cili kurrën e kurrës nuk do të lejojë që për çfarëdo kapricesh politike t’u nënshtrohet urdhrave të adoleshentëve, diletantëve dhe xhelatëve politikë..., një figurë me moral të ri, i cili për asnjë moment nuk do t’i harrojë a t’i veçojë trojet e tjera shqiptare..., do të duhet ta forcojë institucionin e kombëtarizmit kolektiv, atë të shqipfolësve që jetojnë dhe veprojnë politikisht jashtë vatanit. Këtë duhet ta bëjë sepse e ngarkon Kushtetuta e Republikës së Shqipërisë, ajo pjesa e parë, PARIMET THEMELORE, NENI 8, ku pos të tjerash thuhet: “Republika e Shqipërisë mbron të drejtat kombëtare të popullit shqiptar që jeton jashtë kufijve të saj...”
Presidenti i ardhshëm i Republikës së Shqipërisë do të duhet të zotërojë të gjitha kompetencat që i takojnë me Kushtetutë, një president që do të duhet të jetë mbi të gjitha palët politike, një president që nuk ka nevojë për “mentor politik, qoftë ai të jetë edhe gjeniali i diplomacisë së shqiptarëve”!?..., ai nuk duhet të lejojë që prej tij të bëjnë një “kukull politike”!
Sot, Shqipërisë, “si shtet njëshekullor”, nuk mund t’i propozosh gjithfarë emrash për president shteti, nuk mund t’i propozosh edhe asi emrash që prej fillimi do t’u mungojë “..., ndjenja e përgjegjësisë dhe integriteti intelektual”, siç do të thotë Max Weber..., asaj (Shqipërisë) nuk mund t’i propozosh politikan të cilit do t’i mungojë guximi që “kryeministrit t’ia plasë derën para hundës apo edhe ndonjë politikani tjetër me ndikim”! Shqipërisë duhet t’i propozosh një njeri a një personalitet që do të “..., prezantojë-përfaqësojë shumatoren e vlerave dhe interesave të shqiptarëve, si brenda kufijve administrativë, po edhe jashtë tyre..., një personalitet që shquhet në fushën e shkencës, kulturës, politikës..., një njeri që do të zotërojë gjuhën shqipe...,” një njeri i cili nuk do t’u shërbejë klaneve të partive politike dhe makiavelizmit të tyre..., një njeri që do t’i bindet kushtetutës dhe ligjeve të vendit..., (Kushtetuta e Republikës së Shqipërisë, Pjesa e katërt, neni 88)... dhe jo filozofisë së pazarit të partive politike të bllokut të Tiranës! (Presidenti i Republikës nuk mund të mbajë asnjë detyrë tjetër publike, nuk mund të jetë anëtar partie, neni 89)..., një njeri që do të gëzojë reputacion ndërkombëtar në profesionin e tij..., siç është Ismail Kadare..., një personalitet që me lehtësi dhe pa ndjenjën e inferioritetit do të mund të ngjitet shkallëve të diplomacisë evropiane, një intelektual që do të perceptohet a dallohet me zërin e tij të kualifikuar (një zë shqip që sot nuk dëgjohen atypari).
Njeriu i cili do të jetë president i ardhshëm i Republikës së Shqipërisë, si detyrë parësore do të duhet t’i shërbejë popullit, duhet t’i shërbejë Kushtetutës, do të duhet t’i shërbejë përgjegjësisë, do të duhet t’i shërbejë institucionit të kujdesit dhe jo partive politike, kryeministrit e tjerë..., ai nuk duhet t’u “shërbejë çudirave”, siç ishte rasti me çudinë e mbretëreshës së Danimarkës, njëqind vjet më parë, që, kur i kishin thënë se njerëzia (populli) kishte dalë në demonstratë dhe kërkonte bukë, ishte përgjigjur e habitur: “Duan bukë!? Po pse nuk hanë biskota”!
Presidenti i ardhshëm do të duhet t’ua prishë rehatinë e sulltanëve të politikës së Tiranës dhe njëkohësisht ta rrënojë atë kështjellën e perandorëve politikë shqiptarë që nuk zgjedhin mjete sa i përket denigrimit të institucionit të presidencës shqiptare. Sot Shqipërisë nuk i duhet të propozojë emra të njerëzve të cilët në institucionin e presidencës, fillimisht do të “futen me biçikletë dhe pasi ta përfundojnë mandatin, të dalin prej aty me atë “samarin e mushkës” të mbingarkuar me papërgjegjshmëri, korrupsion e tjerë. Shqipërisë nuk i duhet një president që të nuhatë erën e këndshme që “lëshojnë paratë e taksapaguesve shqiptarë a dollarët amerikanë”!? Presidenti i radhës i Shqipërisë nuk guxon të jetë si ajo “vjehrra me shumë nuse..., inatçore” (me shumë parti politike) të cilat në vijimësi përgojojnë njëra-tjetrën.
Ti, i nderuar lexues, po deshe që mbreti të të mbajë mend “dhuroji” një thes me kripë dhe një thes me përralla!? Kur, ditë më parë, i thash tim vëllaçkoje se kryefjala e shkrimit të radhës do të jetë bashkimi i trojeve shqiptare, më tha: mjaft fole për këto thashetheme, sepse ato i di e gjithë dynjaja shqiptare... dhe aq shumë janë të përdhunuara dhe të absolvuara sa që kanë ngelur “pa din e pa iman”. Kishte të drejtë, mbase vëllai i madh ka gjithmonë të drejtë!???

[DYDRINAS]

E lexova dhe e rilexova shkrimin tend pa emocion, mirepo nuk arrita te kuptoj se ku do me dal.

Ja nis me moçal ballkanik, moçalin shqiptar, del te Koço Danaj i "bashkimit kombetar", ndalesh tek presidenti i ardhshem te cilin e kerkon qe te jete ideal qe do te thote i pamundshem per t'u gjet etj.

Me thjeshte Z.Fadil, se shumica qe te lexon nuk arrin te te kuptoje se çfare do te thuash e ku do te dalesh!

Edhe sikur te gjendet presidenti ideal, qe ti plotesoje deshirat qe ke shfaqur, ai do te te zhgenjeje.

Shqiptareve ju duhet nje shoqeri e lire dhe demokratike, nje shtet i se drejtes dhe nje ekonomi e zhvilluar dhe konkuruese!

Ti kerkon individe, qe sipas teje do te jene skenderbegas legjendar, qe me nje te rene te shpates do te kapercejne epoka!

[fadil lushi]

Pershendetje "DYDRINAS", fillimisht me duhet te te faleminderohem qe e kishe lexuar dhe rilexuar shkrimin tim. Une pajtohem me ty, kur thua se: do zhgenjehem.., dhe per kete plotesisht jam i ndergjegjshem. Qofsh i nderuar. Me respekt.

[Pa_doreza2]

Z.Fadil Lushi, pershendetje e lexova shkrimin te terin dhe me beri te ndihem mire, ate qe po e kerkon ti ne planetin shqiptare nuk gjindete !!! Sikre vjehrra kur ti ndahen rejate, dhe vjehrres, nuk i mbetet ase gje ne dore per veç Lugen ne gji dhe te ulet me n'gren se rejat se lusine jete e uriteur !!

mbetesh i pershendetur

[fadil lushi]

Fadil LUSHI


MORALI I NJË FESTE

Ky shkrim i radhës duhet t’i dedikohet kujtesës ndaj mësuesve, atij kujtimi që nuk guxon të jetë i “shtrirë si një statujë e ngurosur dhe e rrëzuar a si një fosil i përjetshëm”. Fillimisht, ky shkrim mbështetet në një thënie filozofike të famullitarit nga Shkodra, Pjetër Mëshkalla, e cila dikur (në gegërisht) ishte stisur, pos të tjerash, kështu: “Nuk më ka shty me Ju shkrue Shkëlqesë, as urrejtja, as ambicioni, as interesi, por vetëm ndërgjegja, e vërteta dhe e mira”. Dhe unë këtë opinion do ta “shkarravis” duke iu referuar mirësisë dhe një të vërtete të harruar e të anashkaluar. Për atë të vërtetë që është pronë e njerëzve që dikur ishin dishepuj a shërbëtorë të popullit dhe patriotizmit, për njerëzit që fituan nam të madh, për ata që ishin të braktisur dhe të “tradhtuar” nga ëndrrat e tyre..., nga miqtë dhe kolegët e tyre..., do të shkruaj për atë diferencën e moralit të dyfishtë të “derrave të egër” (mendojmë për komunistët dhe bashkëpunëtorët e tyre), për “derrat” të cilët shumë kohë më parë hiqeshin si kryeprotagonistë të së keqes a të së shëmtuarës..., do të shkruaj edhe për historinë e kuzhinave të dy restoranteve. Këtë histori do ta shpjegojmë në fund të këtij opinioni.
Do të ishte tejet jokorrekte sikur moralit të historisë së 7 marsit, të mos ia bashkëngjisësh edhe kontributin e mësuesve gjegjësisht të ish të burgosurve politikë, do të ishte gabim dhe, në istancë të fundit, asaj historie t’ia shkëpusësh apo edhe t’ia vjedhësh hisen kombëtare të tyre dhe të tjerëve të tillë si ata. Do të ishte gabim sikur të mos thuash, apo të mos përmendësh mësuesit të cilët në themelet e Ditës së Mësuesit shqip, venduan ca guralecë..., nuk guxon të harrosh njerëzit e viteve të pesëdhjeta dhe të gjashtëdhjeta..., nuk ke të drejtë morale që në njëqindvjetorin e Shqipërisë londineze dhe në vigjilje të këtij shtatë marsi, të harrosh intelektualët si Azem Marana dhe Mehmet Bushi (të vrarë nga komunistët maqedonas), atë intelektualin shipkovicas, Sadudin Abdulla Gjura, ose ata të tjerët si Sali Lisi, Vehbi Ahmed Lushi, Sabri Ruzhdi Ramizi, Sheref Kazazi, Ismail Saidi, Gani Selman Luma, Izmit Bajrami, Hysni Abdullahu, Abdylselam Skender Skenderi, Abdylqerim Arifi dhe shumë e shumë emra të tjerë patriotësh.
Mbase unë dhe gjenerata ime nuk kemi të drejtë të mos i përmendim këta emra nga fakti se shumë mirë mbaj mend vitet e gjashtëdhjeta dhe fytyrat e patriotëve të lartpërmendur..., mbaj mend edhe ditët kur sapo ishin “kthyer” nga gurishtat e zhveshura në “PETROVA RUPA” të Goli Otokut famëkeq..., hapësira këto që ishin shndërruar në “spitale psikiatrike”, ku gjithsecili kurohej vetë dhe njëkohësisht shëronin plagët shpirtërore të njëri-tjetrit..., sa herë që afrohet 7 Marsi - Dita e Mësuesit, aq herë më kujtohen njerëzit të cilët asnjëherë nuk u gjunjëzuan dhe nuk lejuan që të depersonalizohen, njerëzit të cilët asnjëherë nuk u dëshpëruan edhe krahas faktit se prej tyre ishin “distancuar më të afërmit, ata më të besuarit e tyre”!?..., njerëzit të cilët ranë në kurth të djallëzisë dhe akuzave të shtrembëruara dhe shpifjeve të neveritshme të hetuesisë dhe hetuesve (fytyrat e të cilëve dukeshin si të egërsuara)..., njerëzit të cilët etiketoheshin si armiq të Jugosllavisë..., atyre të cilëve gardianët u thoshin: “Manje kruha i zraka za albance”!
Sa herë dëgjoj miqtë kur llafosin 7 marsin, aq herë rrëmoj në kujtesë rrugëtimet, psherëtimat, dhe sikletet e mësuesve të Goli Otokut, të atyre mësuesve që kur (nuk) donin t’i përshëndesnin njerëzit që nuk i kishin për qejf..., nuk e bënin këtë kollaj, sepse e dinin fare mirë se nuk merrnin dot edhe një të vetme përgjigje nga ata që duhej t’ua kthenin..., sa herë që afrohet 7 Marsi-Dita e Mësuesit, aq herë i kthehem retrospektivës së njerëzve që u mungonin çastet e gëzimit moral, njerëzit që asnjëherë nuk i humbën shpresat se do t’i çonin deri në fund amanetet e etërve dhe gjyshërve të tyre. Që unë mundohem me takatin e mbamendjes sime në vigjilje të 7 marsit, t’i hedh një pikë ujë kësaj historie, nuk kam të drejtë të harroj njerëzit e urtë dhe intelektualë, ata të cilët dikur ishin fenerë ndriçues..., ata të cilët ishin pjesë e ajkës së kombit a pjesa më e zgjedhur e ndërgjegjes sonë politike, një ndërgjegje që kushedi pas sa vitesh do t’ua shkatërrojmë dhe do t’ua përgjumim..., nuk kemi të drejtë morale të mos i përmendim edhe pas pesë a gjashtë dekadash..., të mos i përmendim njerëzit të cilët dikur kishin ndërtuar gjeografinë dhe historinë e prejardhjes së didaktikës shqipe..., atë tempullin që ndriçonte miletin dhe vatanin..., ata të cilët nuk shijuan bukurinë e festës së shtatë marsit, sidomos ata të cilët gjatë kohë nuk u dukën aty pranë vendlindjes, aty pranë kalamajve dhe nxënësve të tyre... Nuk kemi të drejtë që edhe në këtë shtatë mars t’i harrojmë njerëzit që dikur poshtëroheshin si nga komunistët jugosllavë, ashtu edhe nga ata shqipfolës, sidomos nga ata që nuk arrinin dot të mbathnin brekët, ata të cilët nëpër mexhlise silleshin si pordha nëpër brekë, ata që pshurrnin në hambarin e miellit të katundarit, pasi që ky i fundit nuk ia kishte dorëzuar drithin mutshtetit socialist..., komunisti i cili e detyronte fshatarin që t’ia prashiste vreshtin në këmbim për një certifikatë lindjeje për të dhe fëmijët e tij! Dhe, sot, pas dyzet e ca vitesh, unë vazhdoj t’i konceptoj si njerëz të cilët sakrifikuan gjithçka vetëm e vetëm që ta ndërtojnë atë filozofinë e të bërit politikë të çiltër..., do t’i konceptoj si njerëz që ndërtuan një pjesë të ndërgjegjes kulmore shqiptare.

Historia e parë:
Sot, po të vizitosh metropolin apo qytetin e ndërgjegjes turke, sidomos atë pjesën që i takon oksidentit, dhe po të kërkosh një restorant për të ngrënë ushqime a produkte deti (ujore), ciceronët do ta preferojnë atë restorantin prestigjioz që gjendet diku përballë liceut (gjimnazit) të mirënjohur të Gallatasarajit, në historinë e të cilit ka pjesë edhe Sami Bej Frashëri tok me të birin e tij Aliun. Ndryshe, ai restorant, quhet “Shemsettin’in yeri”-“Vendi i Samiut”. Thonë se është një ndër restorantet më të vjetra të Stambollit, hapësirat e të cilit ishin frekuentuar dhe sot e kësaj dite vizitohen nga ana figurave të njohura të artit, shkencës, biznesit dhe kulturës turke. Në ato hapësira asnjëherë nuk u spiunua personaliteti i mësuesit..., atypari asnjëherë nuk u dukën njerëz të MIT-it (Shërbimi informativ kombëtar).
Historia e dytë:
Shumë kohë më parë në Tetovë kishte një mejhane ku grumbulloheshin njerëz të pushtetit
dhe të UDB-së, të cilët kishin për detyrë që mësuesve, po edhe intelektualëve shqiptarë, t’ua merrnin “masën e samarxhiut” (ata që burgoseshin-sipas Sejfulla Malishovës). Ata ishin “njerëz” të egër, ata ishin me pamje të egërsuar, sepse hanin mishin e kafshëve të egra, ata hanin dhjamin e prapanicës së derrave të egër..., ata dikur moti “hëngrën edhe kokën e...,” një shqiptari që kishte “vjedhur” pompën dhe shalën e biçikletës së sekretarit të partisë (bajgë) komuniste për prefekturën e Tetovës. Qëkur shokët e pyetën se pse e “vodhe” vetëm shalën, ai tha: “Po, mendova se kur “drugar” sekretari do të ulej mbi “atë”, do të gjente rehatinë e b... së tij”!