Ti je akoma ne kohen e Kanunit te Leke Dukagjinit.Ju sikur e keni trasheguar inkuzicionin ne gen dhe ne mendje saqe cdo figure madhore te historise boterore doni ta digjni ne turren e druve.Ah te mjeret ju.
Dijetari i madh anglez, nė veprėn, "Historia e
zhvillimit intelektual tė Evropės", thotė:
"Si ėshtė e mundshme qė, njė astronom i ndėrgjegjshėm, tė mos ndiejė
respekt tė thellė ndaj arabėve, kur vėren tabllot astronomike tė
Tusit, tė cilat i hartoi pas studimeve shumėvjeēare tė qiellit,
nėpėrmjet observatorit astronomik nė Meragi, nė Persi.
Arabėt, kanė lėnė ndikim tė pashlyeshėm nė intelektin europian dhe
krishterizmi, sė shpejti, do tė jetė i detyruar qė t'a shprehė kėtė.
Ky ndikim ėshtė skalitur fuqishėm nė kupėn e qiellit, gjė tė cilin
mund t'a provojė ēdonjėri qė dėshiron tė njihet, qoftė edhe
sipėrfaqėsisht, me termat dhe emėrimet e trupave qiellorė.
Nė astronomi, ata, tė parėt, e ndanė globin tokėsor nė meridiane.
Ata pėrcaktuan gjatėsinė e njė grade. Llogaritėn sipėrfaqen e Tokės
dhe zbuluan se sa kilometra kubik ka globi tokėsor. Duke vėzhguar
lėvizjet e yjeve, llogaritėn tė parėt se kur do tė ndodhė eklipsi i
Diellit dhe Hėnės. Duke studjuar atmosferėn, e cila mbėshtjell
globin tokėsor, e matėn dhe zbuluan se lartėsia e dritės ėshtė 100
kilometra, kurse jashtė kėsaj lartėsie, hapėsira ėshtė e zbrazėt, me
ēka pajtohen, mė pak pėrjashtime edhe fizikantėt e sotėm. Ata tė
parėt, e ndanė ditėn dhe natėn nė 24 orė dhe e zbuluan orėn, si
njėsi matėse pėr kohėn. Tė parėt, i studiuan trupat qiellorė dhe u
dhanė emra tė veēantė, tė cilėt pėrdorėn edhe sot nė gjuhėt
europiane dhe shėrbejnė si gjurmė tė pashlyeshme tė kulturės sė
lavdishme arabe. Ibn Ruzhdi, i njohur nė pėrėndim me emrin Averros,
nga Kordova, ėshtė i pari qė ka zbuluar njollat e diellit. Arabėt nė
Spanjė kishin globin tokėsor, nė kohėn kur nė Konstandinopojė dhe
Romė, mėsohej se Toka ėshtė e rrafshtė. Njė prift katolik, pas
mbarimit tė studimeve nė universitetit islam, tek Arabėt nė Spanjė,
solli njė glob tokėsor nė shkollėn e tij nė Romė, ku ka ligjėruar
gjeografinė dhe astronominė. Ky prift, me vonė, bėhet Papa Silvester
II."
Nė tė njėjtėn vepėr, nė "History of the Intelectual Development of
Europe", f. 386, gjithashtu, thotė:
"Islami, gjatė gjithė kohės, pasoi shkencėn fizike. Ndėrkaq,
krishterizmi pagan, jo vetėm qė e hodhi poshtė kėtė shkencė, por
shprehu pėrbuzje tė thellė dhe urrejtje ndaj saj. Mjekėt shiheshin,
nga Kisha, me sy jo tė mirė dhe njerėzit i konsideronin tė pafe.
Besonin me ngulm mėsimet e dhėna, tė cilat i mėsonin se mund tė
shėroheshin nėpėrmjet gjėrave tė shenjta tė martirėve dhe kockave tė
shenjėtorėve, pėrmes lutjeve dhe ndėrmjetėsimit, ku besohej se ēdo
pjesė ėshtė nėn ndikimin shpirtėror. P.sh. besohej se, pjesa e parė
e gishtit tė madh tė dorės sė djathtė, ishte nėn kujdesin e Zotit
At, e dyta nėn kujdesin e Virgjėreshės sė Bekuar, e kėshtu me radhė.
Besonin se pėr ēdo sėmundje ėshtė njė shenjtor."
Krijoni Kontakt