Ismail Kadare

[Anesti_55]

================================
Zotnia 55...ma mer mendja se nuk je Fahri Balliu, as Sadik Bejkua , Hajredin Shyti, djali i Hekuran Isajt dhe as djali i Manysh Myftyut ku me firmen e tij u internuan me mijra familje..ketyre u eshte mbyllur goja nje here e pergjithmone. Nuk e mohoj se jam nga Shen Vasili ku une linda... Familja e nenes dhe babajt tim nuk ishin plehra te diktatures(sic thoni juve) , ishin te respektuar nga te gjithe familjet e bregut te detit.. Gjyshi im Spiro Gjoni ishte vertete i pasur ..por ai u dha shkolle te larte te dy djemeve te tije te cilet perfunduan nga 25 vjet ne burgun e Spacit dhe te Burelit.. e pse se gjyshin e bene kulak .. dhe se ndihmoje luften nacional clirimtare.. me shume prodhime.. grure, mish e shume te tjera .. dhe se gjeti partizan te plgosur dhe u mundua ta shpetoje por ishte e kote se blumbi qe kish mare ne zemer i mori jeten dhe ky djale qe gjyshi nuk e dinte se i kujt ishte i beri nderimet deri ne funde... Vone e mori vesh se ishte djali i gjeneral Jaho Gjoligut...Diten qe une linda ...gjermanet me pushkatuan xhaxhane....eshte e vertete per Rako Gjonin shokun tuaj e kam kusheri dy her nga nena dhe nga baba...ta dish mire se une nuk jam shitur por si grua e vetme kam luftuar per te drejtat e mia dhe te djalit .. Njerez te veshur me pushtet ne ate kohe perdoren cdo lloj menyrash deri te tortuar psikollogjike, fizike vetem e vete per ti bere qejfin shkrimtarit.. Ai regjim qe kure mos ardhte la hije te zeze per gjithe kombin Shqiptar.....
Ta dish mire zotni 55 se une nuk jam shitur per para me djersen time qe punoja ne dyqan ushqimor per 25 vjet me radhe rrita femijte e mi pa baba i cil vdiq nga leucemia nga kushtet qe punonte si laburant rongeni me reze.. kisha ne liste 1300 familje qe me donin dhe respektonin si ata dhe drejtoria ime....

Djali im dhe vajza e Ismail Kadarese u dashuruan ..ishin gati te nje moshe 17-18 vjecare dhe kete e di mire ai qe i hoqen femine nga barku 6 muaj dhe se lane te dale ne drite femija i pafajshem dhe ne kure si kemi hyre me zore ne shtepi.. intrigat e ndryshme si te Shekspirit perfunduam ne internim etj me te renda qe kurre..kurre s`harohen por me gjithate une kam nje shpirte shume te madhe qe dhe fal mekatet qe kane bere kundrejt meje dhe djalit tim...Ne muajin Maj ne Gazeten Ballkan botuan korespondencen time me shkrimtarit te madh Ismail Kadare...besoje se ai ka zemer por servilat e tije sic te thashe dhe me pare(..ndoshta dhe nga interesi se ne ate kohe ishte deputet dhe nenkryetari i Frontit Demokratik)arriten sa ai te pergojohej ... kishte dhe menyra te tjera per tu mbyllur nje here e pergjithmone kjo histori...

Te falenderoje per keqeardhjen per djalin tim ...

Janulla Rrapi

.

Familja e nenes dhe babajt tim nuk ishin plehra te diktatures(sic thoni juve)

. Familja e nenes dhe babajt tim nuk ishin plehra te diktatures(sic thoni juve)

Nuk jam shprehur per familjen e nenes apo te babait tend por per familjen tende personalish.Diktatura ju dhunoi , ju internoi , ju beri me dosje ju moori nderin duke thene se ju u bete shkas per arrestimin e dy grave ruse etj.Ne vizionin e nje komunisti kjo familje eshte plehre.Pra keshtu e kam shtruar une shprehjen e mesiperme dhe kam thene se nuk eshte faji i juaj.Dhe une e kusheriri yt, miku im me i ngushte ,te tille jemi konsidreuar.Kesht une ste kam vene ndonje epitet me te rende se ai qe me kane ven dhe mua apo dhe kusheririt tend.

Si mund te pertendosh ti qe Kadare te pranonte kete krushqi?Njeriu me mend ne koke, intelekti karakteristik i "njeriut te bregut",nje pjelle e "Shen Vasilit"si mund ti beje keto llogari? Ju keni provuar njemije dhimbje te tjera para se te mberrinit ne Tirane, dhe se i nenshtroheshit dhe nje here fatit, une besoj se nuk ishte ndonje cudi. I.Kadare shquhet per nje njeri me vision, parshikues,njeri qe ishte afer oborrit te diktatures.Ai e dinte me mire se kushdo egersine e Enverit dhe keysheve te tij, ai e kuptonte mjaft mire se sa me prane tij, po aq prane e kishe dhe fundin dhe ne menyren me cnjerezore.E njeta gje ndodhi dhe me Mehmet Shehun, njeriun me te afert te diktatorit, qe per nga ligesia benin gare me njeritjetrin.Dhe djali itij udashurua me nje vajze nga Durresi,nje zog i njome me nje bukuri perrallore, por nje familje te deklasuar( si e jotja apo imja).Mehmeti i mori leje dhe Enverit per kete krushqi dhe ai ja aprovoi.Tashme e dime perfundimein e kesaj tragjedie te oborrit diktatorial.Por zonja Janulla, Ismaili nuk eshte Mehmeti.Besoj se ska nevoje per argumente qe te bindesh per kete.Si rasti yt ka me mjira.Vajzat e e familjeve te deklasuara ishin plot ndjenje, ishin shume njerezore,por ishin dhe te ditura,por perse jo dhe te bukura, kishin dhe demostronin civilizim,por po thuajse te gjitha u shkaterruan dhe u kthyen ne viktima.Ti ishe shitese ushqimore por te deklasuarta e qytetit tim punonin me lopate ne ndermarrjen e ndetimit dhe jo vetem mbeten pa martuar por dhe pa shijuar gjerat me elementare dhe ato personale.Klasa jone eshte e mbushur me lot te tille.Une di mire se si trajtohesh nje i presekutuar dhe di po aq mire se sa mund te pretendonte nga ai realitet komunis nje person i tille.
Per ta thene sinqerisht, si eshte e mundur qe nje e deklasuar, te arije te punesohet si shitese ushqimore???Ne te gjitha lokalet e tregetise si dhe klubet deri te ato me te rendomtat punesoheshin spiune sigurimi ose njerez te paster e te besuar sipas mentalitetit komunist.Ti kishe ne dore jeten e njerezve, te 1300 banoreve, te" nderuar" te Tiranes, ti pa tjeter kishe kliente oficere dhe drejtues te partise, qe ju i kishit ne dore per ti helmuar ato dhe familjete tyre.Te lutem ky fakt e kompromenton qendrimin tend.A kisht dorezuar autobiografine tuaj ne zyren e kuadrit?Te lutem ky fakt e kopromenton te verteten per te cilen ti pak me pare permende.Por le ti lejme te gjithe keto.Njeriu shpesh ben mire te harroje.Mua dhe opinjonit shqipetare nuk i intereson Janulla, se ishte apo nuk ishte e rekrutuar, pasi ne te dyja rastet kjo nuk ben me faj "viktimen" janulla.Mua dhe shqipetareve na intereson shkrimtari.Besoj se sa argumetova me siper te gjithe do te me japin te derejte se Zonja Janulla nuk duhej te pretendonte per nje krushqi me kadarete.Me pas te gjitha ngjarjet jane ne disfavorin tend.Ti i je drejtuar Nexhmije Hoxhes dhe ke marre mbeshtetjen e saj!!!Ku shkon ti, kukerkon ndiheme ti, tek xhelati i prinderve te tu dhe te mbare shqipetareve?
Jo janulla eshte e pa mundur , ti vet ke hyre ne loje, e pa kesaj ju te gjithe ishit personazh tragjike me teme nga ato qe shqiperia i ka pa fund.Eshte e natyreshme qe ti do te torturoheshe, qe te nderseheshe me vner per kadarene, si gjuetari qe para se te shkoje te gjuaj e len qenin pa ngerene.Te lutem do te ishte me mire ti kerkosh falje Kadarese.Nje kristjan i mire keshtu do te vepronte.Bota e re perendimore atje ne ShBA besoj se do te kete ndikuar per mire per te gjete forca per ngushellim, per te harruar, per tu ndryshuar e per te rigjete vetveten.Harroje Shqiperine dhe sebashku me te dhe bijte e krimineleve qe te jane qepur e te hapin plaget e se kaluares.

Desha te shtoj se une skam te bej fare me Zotin F.Balliu per te cilin e respktoj per kontributin e tij ne lufte per demaskimin e diktatures komuniste.Gjethe te mirat. Anesti.

[Guri i Kuq]

Kadare: Të fshehtat që i kam besuar poetit Dhori Qiriazi në diktaturë, letra për Hekuran Isain



» Vendosur: 09/10/2009 - 08:04



•

Robert Rakipllari

Shkrimtari i madh shqiptar Ismail Kadare e quan të pikëllueshme që vdekja e një poeti të talentuar si Dhori Qirizazi ka kaluar në heshtje në Shqipëri. Në një intervistë ekskluzive për “Panorama”, Kadare ka rrëfyer miqësinë me Qiriazin në ditët e vështira të regjimit, ku i kanë besuar njëri-tjetrit të fshehta që të kushtonin jetën. Kadare ka komentuar edhe letrën që i ka dërguar ish-ministrit të Brendshëm të diktaturës, Hekuran Isai, ku i ka përmendur mënjanimin e Dhori Qiriazit. Shkrimtari i njohur ka rrëfyer gjithashtu edhe për marrëdhëniet e tij me shkrimtaren Hertha Muller, fituese e çmimit “Nobel” për këtë vit.
Zoti Kadare, përpara disa ditësh u nda nga jeta poeti dhe përkthyesi Dhori Qiriazi, një nga miqtë tuaj të rinisë. Por, ashtu sikur ndodhte kur ishte gjallë, edhe vdekja e tij kaloi gati në heshtje në Shqipëri. Ç’mund të na thoni për këtë?
Eshtë e vërtetë se ka ndodhur ashtu siç thoni ju dhe kjo është tepër e pikëllueshme. Dhori Qiriazi jo vetëm ka qenë një nga poetët më të talentuar shqiptarë, por hynte ndër ata shkrimtarë, që me aq sa ishte e mundur në atë kohë, përpiqeshin të mbronin me këmbëngulje vlerat njerëzore dhe universale të artit. Për fat të keq, aksioni i tij letrar qysh herët ndeshi me barrierën penguese të regjimit. I ati i tij, emigrant në botën perëndimore, ishte vjega që regjimi gjeti për të përligjur mënjanimin sistematik të tij nga jeta letrare.
Në librin tuaj “Pesha e kryqit” botuar para gati njëzetë vitesh, në shqip dhe në frëngjisht në Francë, keni shkruar se keni qenë miq jashtëzakonisht të ngushtë, nga ata që i besojnë njëri-tjetrit çdo të fshehtë. Çfarë do të thoshte kjo në një sistem diktatorial?
Kjo do të thoshte atë që do të thotë edhe sot, me të vetmin ndryshim, se në atë kohë të fshehtat e mëdha lidheshin me çështje dramatike, që mund të të kushtonin jetën. Prandaj besnikëria në miqësi në atë kohë ishte diçka me të vërtetë sublime. Këtë besnikëri do t’ia kujtoj për jetë si gjënë më të shtrenjtë Dhori Qiriazit.
Në librin e ish-drejtorit të Arkivave, Prof.Dr. Shaban Sinanit “Një dosje për Kadarenë” është botuar një letër e juaja drejtuar ministrit të Brendshëm të asaj kohe, Hekuran Isai, ku përveç që i kërkoni që të lejohet të vizitojë babanë e tij plak jashtë shtetit, përmendni edhe mënjanimin e tij. Si e kujtoni tani këtë ngjarje?
Eshtë gjëja më e paktë që mund të bëja për të. Ishte i vetmuar, në Ersekën e largët, me siguri i përgjuar nga militantët fanatikë, që ishin aq të palodhur kundër shkrimtarëve. Ne, shokët e tij në Tiranë e vuanim mënjanimin e tij. Kishte vështirësi botimi. Kishte, me siguri, udhëzime të fshehta që të pengohej sa më shumë. Në kryesinë e Lidhjes i kam ngritur dy-tri herë ato çështje që i shkruaja ministrit të Brendshëm. Më kot.
Edhe një pyetje të fundit: Çmimin Nobel këtë vit e fitoi shkrimtarja gjermane Hertha Müller. Ç’mendoni për të? Në librin tuaj “Ra ky mort dhe u pamë”, para dhjetë vjetësh keni shkruar se e keni njohur këtë shkrimtare në Berlin në një forum ndërkombëtar për Kosovën. A mund të na thoni diçka më shumë për të dhe për incidentin e rëndë që ndodhi atje?
Për të qenë i saktë po ju riprodhoj disa radhë nga libri: “Berlin, 4 korrik 1989. Shtëpia Henrich Böll ka organizuar një forum për Kosovën. Ka shkrimtarë, historianë dhe filozofë nga gjithë Europa... Midis të ftuarve Gunter Grass, Daniel Cohn Bendit, Jacques Rupnik, Andre Gluckmann, Vesna Pesiç, Georgy Konrad, Herta Müller. Forumi hapet me lexim teksti nga “Tri këngë zie për Kosovën”... Në Gjermani, ashtu sikurse në Francë, Kosova i ka ndarë intelektualët në dy kampe. Edhe në këtë forum ndihet nervozizmi kundërshqiptar. Në pushimin midis dy seancash ai shpërthen në një trajtë tejet vulgare: një serb e shan Hertha Müllerin me fjalën “kurvë”.”
Ky ka qenë incidenti. Para se të ndodhte dhe natyrisht para tij kam folur disa herë me Hertha Müllerin. E kishte mbrojtur çështjen e Kosovës në një mënyrë të admirueshme. Pas incidentit, sytë e saj të kthjellët u trishtuan shumë, por në sytë tonë ajo u bë edhe më e hijshme.

kush eshte Dhori Qiriazi

Dhori Qiriazi lindi në vitin 1933, në Lëngëz të Kolonjës. Ka mbaruar studimet në Fakultetin e Historisë dhe Filologjisë në Tiranë, në vitin 1958 për gjuhë-letërsi dhe histori. Ka punuar si mësues në qytetin e Ersekës dhe në fshatrat e Kolonjës deri në vitin 1988, kur doli në pension.
Mban titullin “Mësues i Popullit”. Nga viti 2003 është anëtar i përjetshëm i Klubit “Bërns” (Irvine Burns Club), në qytetin Irvine në Skoci. Vdiq në Tiranë, më 2 tetor 2009.
Disa nga titujt e veprave:
· Kur zemra rreh së pari (1958)
· Balada intime (1963)
· Poema e ushtarit (1968)
· Pishat me kristale (1971)
· Poezia shqipe (1974)
· Poezi (botuar në Prishtinë) (1976)
· Vitet (1982)
· Blerta (1981)
· Nekrasov, “Kush rron i lumtur në Rusi” (1982)
· Guri i kripës (1984)
· Kukuli dhe shigjeta (1986)
· Libri i këngëve - Petrarka (përkthim) (1995)
· Memorje - Gjon Muzaka (përkthim dhe pajisje me shënime) [1996]
· Gjauri, I burgosuri i Shilonit - Bajron (përkthim) (1996)
· Lirika Antike Greke, Antologji (përkthim) (1997)
· Dhimitër Kamarda, studim (1997)
· Poezi - Robert Bërns (përkthim) (1998)
· Kujtime mbi Tolstoin (përkthim) (1998)
· Kufoma e gjallë - L. Tolstoi (Dramë) (përkthim) (1998)
· Krishterimi në Shqipëri (2000)
· Baladat intime (ribotim 2001)
· Sheshi i Shatrivanit - S. Kuazimodo (përkthim) (2001)


“Pse nuk e lini Qiriazin të vizitojë babanë”

Dokumenti Nr.31
Shoku Hekuran
Më falni që po ju shqetësoj duke ju dërguar letrën e poetit Dhori Qiriazi, i cili ju është drejtuar juve me sugjerimin tim. Ka shumë vite që ai i ka bërë administratës sonë shtetërore një kërkesë të natyrës thjesht humane, të shikojë pas 50 vjetësh për herë të parë dhe me siguri të fundit babanë e vet, emigrant ekonomik i vitit 1938, në Australi.
Për mua si shkrimtar dhe koleg i Dhori Qiriazit si edhe për shokët e tjerë të kryesisë së Lidhjes së Shkrimtarëve ka qenë përherë i pashpjegueshëm qëndrimi që është mbajtur për një kohë ndaj këtij poeti, që është një ndër më të mirët e letërsisë sonë. Ne shokët e tij e kemi njohur atë si shkrimtar të shquar dhe si njeri shumë të mirë. Ndonëse ne disa herë kemi kërkuar shpjegime për qëndrimin ndaj tij, këto shpjegime nuk janë dhënë kurrë derisa para disa vitesh ai e rifitoi prapë të drejtën e botimit, të cilën ndonëse de juro nuk i qe hequr, de facto nuk e gëzonte më. Tani mesa duket një hije e atij qëndrimi që as ai vetë, as ne, kolegët e tij nuk e dimë nga i vjen, vazhdon ta ndjekë herë pas herë këtë shkrimtar. Ndryshe nuk ka si shpjegohet që për një kërkesë që do t’i zgjidhej cilitdo qytetari që do të kishte kushtet e nevojshme, këtij poeti të shquar vazhdon të mos i plotësohet. Është kjo arsyeja që unë i sugjerova t’ju drejtohet drejtpërsëdrejti ju me besim të plotë se ju do ta zgjidhni këtë problem.
Ju lutem edhe një herë të më falni për shqetësimin
Me respekt të përhershëm
Ismail Kadare
1. Gjendet në: AQSH, Fondi 779, Dosja 2, Fl. 1-4
2. Ruhet në dorëshkrim, me ndërhyrje të karakterit redaktues nga autori;
3. Nuk mban datë, por duhet të jetë e viteve 1982-1984


Qiriazi, ikonë e lirikës shqiptare

Ne sot kemi një lajm dhe një dhimbje për të ndarë mes nesh, por jo vetëm mes nesh: Dhori Qiriazi, poeti, përkthyesi dhe miku ynë i shtrenjtë nuk jeton më. Ai na ka bërë një shenjë dhe ka ikur në mënyrën më të qetë dhe të pabujshme, krejt njëlloj si jeta dhe poezia e tij. E vetmja gjë që s’ka mundur të marrë me vete është poezia dhe fjala e tij. Pesëdhjetë vjet më parë, Dhori Qiriazi, midis brezit të shkrimtarëve të viteve gjashtëdhjetë, u shfaq befasues, duke paralajmëruar një buqetë të veçantë në kurorën e lirikës shqiptare. Dhe ia ka mbërritur: Fjalë pas fjale, libër pas libri, Dhori Qiriazi do të mbetet në kujtesën e sotme dhe të nesërme si një ikonë e lirikës shqiptare.
Dhori Qiriazi është më së pari poeti dhe liriku i papërsëritshëm. Në bibliotekën e poezisë shqiptare, të gjitha librat e tij, që nga i pari “Kur zemra rreh së pari” dhe deri tek i fundit, ende i pambaruar deri në fund, janë të imët, të imët, si xhevahire të fshehura, që duhen zbuluar.
Dhori Qiriazi është edhe rasti i mbijetesës. Nëse besojmë se arti dhe poezia, si një thelb i artit është një komunikim me lirinë, rasti i Dhori Qiriazit është pa frikë rasti i mbijetesës, pa e tradhtuar komunikimin me lirinë. Për më shumë se tridhjetë vjet në Ersekë, në atë qytet të vogël juglindor të Shqipërisë, kur jo rrallë, ashtu si në të gjithë vendin, por atje ndoshta edhe më ashpër, frynin erëra të acarta edhe për shpirtin, edhe për lirinë e njeriut, Dhori Qiriazi nuk mund të ishte tjetër, veçse Bohemi shpërfillës përmes vargut të pabujë dhe tronditës, me thjeshtësinë dhe bukurinë e tij. Gjithë jeta e tij intelektuale ka qenë njëherazi edhe një mundim dhe në të njëjtën kohë një shpëtim.
Ne sot duhet të kujtojmë dhe të nderojmë përveç poetit edhe shqipëruesin e talentuar: Robert Bërnsi, Petrarka, Nekrasovi, etj., folën një shqipe të mrekullueshme për shkak të shpirtit dhe përkushtimit të Dhori Qiriazit.
Dhori Qiriazi, poeti, shkrimtari, përkthyesi dhe mësuesi i talentuar na ka bërë një shenjë të fundit dhe ka ikur. Por vargu i fundit, i shkruar nga shpirti i tij “Kam qenë i lirë” është si një testament i lënë prej tij: Na përket të gjithëve. U përket të gjithëve. Të jeni të lirë.
_______________________
Dritëro Agolli, Sabri Godo, Teodor Laço, Suzana Turku, Xhevahir Spahiu, Bardhyl Londo, Natasha Lako, Koçi Petriti, Besnik Mustafaj, Preç Zogaj, Nasho Jorgaqi, Nasi Lera, Petraq Zoto, Seit Mansaku, Moikom Zeqo, Albert Rakipi, Myslim Islami, Jorgji Qirjako, Valter File, Bajram Lapi.

[Guri i Kuq]

Çmimi i madh spanjoll ''Princi i Asturias'' i dorëzohet Kadaresë


Shkrimtari shqiptar Ismail Kadare mori dje, Çmimin e madh spanjoll, Princi i Asturias për Letërsinë (Prince of Asturias Award for Letters), një nga çmimet më prestigjoze në botë në një ceremoni solemne të organizuar në Teatrin Campoamor të Oviedo-s (Spanjë).

Inspiruesi i lirisë, përballë totalitarizmit


"Inspiruesi i lirisë, përballë totalitarizmit", - ka qenë motivacioni i çmimit, dorëzuar shkrimtarit Kadare, nga Princi i Asturias, Don Felipe de Borbón, - i cili mbylli ceremoninë pas laureimit të tetë personaliteteve të tjera në fusha të ndryshme të jetës, me një fjalim që tradicionalisht konsiderohet si, ngjarja më e rëndësishme që Ai realizon përgjatë vitit. Princi i Asturias, Don Felipe de Borbón, vlerësoi mbrëmë në ceremoninë e nderimit në Teatrin "Campoamor" të Oviedo-s në Spanjë, shkrimtarin shqiptar Ismail Kadare, si "një prej shkrimtarëve më të mirë evropianë të të gjitha kohërave, që e përshkruan me mjeshtëri situatën e vendit nga ai vjen, Shqipërisë." Ceremonia solemne u mbajt në Teatrin "Campoamor" të Oviedo-s në Spanjë dhe u transmetua drejtpërdrejt nga stacionet televizive spanjolle. Në fjalën e tij, Princi i Asturias, Don Felipe de Borbón, theksoi gjithashtu se, përveç konditave të vështira të vendit të tij, ai diti se si të spikaste duke krijuar karaktere dhe ngjarje, të cilat i shkojnë për shkas, pasi letërsia nuk është thjesht argëtuese, por së pari thuhet se ajo përcjell mesazhe."Puna e tij si shkrimtar dhe poet janë të admirueshme, njëkohësisht edhe esetë dhe shkrimet e tij, mbi Ballkanin dhe Greqinë e Lashtë, janë të admirueshme. Vepra e Kadaresë, universalizon problemet dhe aspiratat e këtyre sistemeve, të këtyre vendeve për të cilat ai ka shkruar si dhe për përpjekjet për të mbrojtur, për të mos humbur atë çka as arti,as letërsia dhe askush tjetër nuk mund ta ndalojë: Lirinë", - përfundoi fjalimin e tij, Princi Don Felipe de Borbón. Në fjalën e tij, shkrimtari Ismail Kadare, me rastin e nderimit me anën e këtij çmimi për letërsinë, përmendi ndër të tjerash se "20 vite më parë në vendin tim komunist, në qoftë se një shkrimtar shqiptar do të merrte një çmim në Spanjë dhe do të nderohej nga princi trashëgimtar, fillimisht do të prangosej dhe do të çohej në çmendi". Por kjo, - tha Kadare, - do të ishte e keqja më e vogël. Sipas një versioni të dytë ai do të përfundonte në hetuesi dhe më pas në torturë. Kadare ndër të tjerash tha se sistemi totalitarist ndërpreu marrëdhëniet me botën, por "Një kalorës i vetmuar, duke shpërfillur ligjet e botës kapërcente, sa herë të donte, kufirin e pakapërcyeshëm. Besoj se e merrni me mend, se për kë e kam fjalën?" - ngriti një pyetje retorike, shkrimtari Ismail Kadare, për të vijuar më tej se ai ishte pikërisht "Don Kishtoti". Don Kishoti e kapërcente kufirin shqiptar, pasi ishte i pavarur - theksoi më tej në referatin e tij, Ismail Kadare - duke bërë një sintezë krahasuese midis sistemit totalitar dhe veprës së mirënjohur të shkrimtarit Migel Servantes, "Don Kishoti". "Mendja jonë e ka të vështirë të kapë vlerat dhe përmasat e tij... Mendja e ngushtë propagandiste, e ka të vështirë të pranojë paralelizmin me pavarësinë e vërtetë, të një qenieje të pavarur...". Në përmbyllje të fjalimit të tij prej rreth 10 minutash, mbajtur në podiumin e Teatrit "Campoamor" të Oviedo-s, Kadare bëri një krahasim midis "Republikës së Letrave" apo fushës së letërsisë dhe botës reale, të cilat sipas tij, "janë rivale. Ajo realja ka armët e saj si censurën, doktrinën, burgjet. Arti, gjithashtu ka mjetet e tij, protestat dhe veglat. "Por në asnjë rast, e theksoj në asnjë rast, letërsia dhe arti, nuk e sulmojnë jetën reale, për ta dëmtuar, por përkundrazi 'luftojnë' që ta bëjnë më të jetueshme dhe më të bukur. Ky është dallimi absolut midis tyre, dhe në këtë rast një dallim i tillë nuk është gjë tjetër, veçse konfirmimi im më sublim i pavarësisë së vërtetë të artit", përmbylli referatin e tij, Kadare.

[toni007]

urrime kadares per kete çmim kaq prestigjoz....
qe ndreoj si veten e tij ashtu edhe gjithe shqiptaret

[Explorer]

Si Shkrimtar - ndoshta, Por si shqiptar .....????????!


Ja nje kendveshtrim per Ismail Kadarene:

Shenjtërimi i Ismail Kadaresë



Olsi Jazexhi



Kur në Korrik të vitit 1990 vegjëlia e Shqipërisë, e cila ishte shtypur për vite të tëra nga regjimi despotik i Enver Hoxhës, theu muret e ambasadave, për t’u çliruar nga shtypja e regjimit dhe bashkuar demokracisë liberale që ekzistonte në Perëndim, shkrimtari më i madh i regjimit të asaj kohe, Ismail Kadare, qe po tronditej nga rrëzimi i pushtetit, nxitoi të sulmojë të rinjtë revolucionarë të Tiranës siç kishte bërë edhe më parë më Fadil Paçramin e Todi Lubonjën, duke i quajtur; jashtëqitja e kombit. Më kujtohet si tani sesi shtypja e regjimit kishte tronditur aq shumë rininë e lagjes së Kombinatit ku unë jetoja, saqë ajo ishte e gatshme të përballej përditë, me tulla dhe gurë me makinën ushtarake të komunizmit.

Deklarata e Kadaresë kundër rinisë që solli demokracinë në Shqipëri, ishte e rëndë për djemtë e Kombinatit. Ata ndërsa mblidheshin përnatë dhe shkëmbenin me njëri tjetrin thashethemet e ditës dhe arritjet kundër regjimit, shanin me sa t’ju zinte goja edhe shërbëtorin më të madh të komunizmit, i cili i pati quajtur ata, djemtë e përgjakur nga makina policore e regjimit; jashtëqitje. Më kujtohet si tani sesi në një natë vere, në bllokun e parafabrikateve në Kombinat rinia e lagjes sonë mallkonte Kadarenë, ndërsa ditën tjetër mbushi muret e lagjes me grafitë kundër Partisë së Punës, Nexhmije Hoxhës dhe vetë Ismail Kadaresë.

Megjithatë me kalimin e viteve, akrobacitë që politikës sonë i’u desh të ndërmarrë, ndër të tjera rehabilituan edhe vetë shërbëtorin më të madh të regjimit të frikshëm të të kaluarës; Ismail Kadarenë. Duke nisur që nga viti 1991 Kadareja i arratisur në Francë nisi të ndryshojë tezat e tij. Në Paris, ai u deklarua disident dhe nisi të sulmojë tashmë jo vetëm ish-eprorët e tij, por edhe shumë kujtime të tjera të popullit shqiptar. Kadareja i cili në shkrimet e tija të kohës komuniste, si për shembull në shkrimin “Realizimi socialist – arti i madh i revolucionit” botuar në Zëri i Popullit, në 13 janar 1974 ishte mësuar të shajë të gjitha fetë, të quaj Kuranin dhe Biblën si shpirti i reaksionit botëror, të sulmojë përfaqësuesit e fesë në Shqipëri, që nga Fishta dhe me radhë dhe të mbrojë arritjet e revolucionit kundër kapitalizmit, pas vitit 1991 do të bënte ndryshim. Nga Parisi, Kadareja nuk do të sumonte më armiqtë e Partisë si Fadil Paçramin dhe Todi Lubonjën siç bënte në 1974-ën, por nacionalistët shqiptarë dhe fenë e shumicës së popullit tonë, Islamin.

Siç edhe Rexhep Qosja kujton në shkrimin e tij në gazetën SHQIP më 15.06.2006, në vitin 1991 në librin nga Nëntori në Nëntor, shkrimtari francezo – shqiptar Ismail Kadare, nisi agjitacion propagandën e re e cila do ta shoqëronte atë në të gjithë epokën e paskomunizmit. Islami i cili shihej me përbuzje nga strehimdhënësit e tij francezë do bëhej edhe një nga armiqtë më të mëdhenjë të Kadaresë së pas viteve 91. Ja sesi e argumentonte Kadareja sulmin kundër Islamit në vitin 1991 dhe mirësinë që komunizmi kishte bërë në Shqipëri;



Prirja e Shqipërisë do të ishte drejt fesë së krishterë, ngaqë ajo lidhej me kulturën, kujtimet e vjetra, dhe nostalgjinë e kohës paraturke. Me kalimin e viteve, feja e vonë islamike, e ardhur bashkë me otomanët, do të zbehej (së pari në Shqipëri e më pas në Kosovë), derisa t’ia linte vendin fesë së krishterë, ose më saktë kulturës së krishterë. Kështu që së paku nga një e keqe (ndalimi i fesë më 1967) do të vinte një e mirë. Kombi shqiptar do të bënte një korigjim të madh historik, çka do të shpejtonte bashkimin e tij me kontinentin mëmë: Evropën.



Ndërsa për Kadarenë në vitin 1974, armiq të kombit shqiptar, përveç islamit, kishin qënë edhe katoliçizmi dhe priftërijtë e tij, si Fishta me Koliqin, të cilët Kadareja i quante agjentë të Vatikanit, filoitalianë, fashistë, partizanë të çkombëtarizimit dhe romanizimit të kulturës sonë, pas vitit 1991 këta të fundit Kadareja do ti bënte shenjtorë. Togfjalëshi Evropë dhe katoliçizëm janë dy fjalët e shenjta që kanë zëvendësuar slloganet me të cilat Kadareja i drejtohet kombit shqiptar në epokën pas-komuniste. Ndërsa gjatë kohës së komunizmit për Kadarenë armiqtë e kombit projektoheshin te të huajt, imperialistët dhe revizionistët, klerikët katolikë dhe gjergjfishtët fashistë, pas 1991-shit hasmit e rinjë të Kadaresë janë projektuar te osmanët, myslymanët, islami, lindja dhe haxhiqamilët.

Shkrimet e Ismail Kadaresë kundër përkatësisë kulturore dhe nacionalizmit shqiptar në shumë raste kanë ndezur reaksione të forta në rrethet e shqiptarëve anembanë botës. Shumë luftëtarë të UÇK-së për shembull, ndërsa luftonin në Maqedoni me sundimtarët maqedonë dhe dëgjonin Kadarenë që i mallkonte si këlyshë të Enverit nga pas, e kanë kuptuar mirë që pas maqedonëve, në Tiranë ata kanë hasëm edhe më të mëdhenjë.

Një patern i Kadaresë së këtyre viteve të fundit ka qënë që përveçse të shajë dhe mallkojë muslimanët dhe nacionalistët në Shqipëri, Kosovë e Maqedoni, të kthehet edhe në kryeagjentin e neo-imperializmit kulturor të frank-katoliçizmit në Ballkan. Si pasojë e shenjtit të rikonkuistët katolike që ai ka pranuar të bëhet në Shqipëri, Kadareja edhe është sponsorizuar nga kancelaritë e katoliçizmit perëndimor, në të njëjtin mënyrë siç është sponsorizuar edhe Esad Pashë Toptani pas shitjes që i bëri Shkodrës në fillimin e shekullit të XX-të. Esadizmi dhe kuislingizimi i Kadaresë mund të shihen edhe në veprat e tija paskomuniste. Më përfaqësuesja e mendimit esadist dhe servil të Kadarësë është novela “Viti i Mbrapshtë“. Në “Vitin e Mbrapshtë“ Kadareja rrëfen qartë misionin e tij të ri. Duke sulmuar revoltën e Shqipërisë së Mesme të viteve 1914 – 1915, kur populli shqiptar u çua kundër imperializmit të Fuqive të Mëdha, të cilat bënin lojra dhe pazare me fatet e kombit tonë, Kadareja tregon trendën e re të cilën ai kërkon që politika por edhe populli shqiptar të ndjekë këtej e tutje.

Novela Viti i Mbrapshtë shan, shpif dhe flet me përçmim për patriotët e Shqipërisë së Mesme të cilët kundërshtuan me pushkë kolonizatorët evropjano - perëndimorë. Urrejtja e Kadaresë drejtohet kundër shtresës sunite muslimane të Shqipërisë e cila i tha jo imperializmit evropjan dhe kërkoi që të vendosë vetë fatet e saja në fillim të shekullit të XX-të. Udhëheqësit popullorë shqiptarë që u çuan kundër kapter Vidit dhe ushtarëve të tij hollandezë dhe romunë, për Kadarenë janë rebelë, të prapë, anadollakë. Në pasazhet e librit “Viti i Mbrapshtë“ i cili ju mësohet me imponim edhe nxënësve të shkollave të Mesme të Republikës së Shqipërisë, Kadareja shan shqiptarët muslimanë; apo më saktë siç edhe ai i quan, bandat myslymane të Esat Pashës, të cilat sipas Kadaresë donin ta ndajnë Shqipërinë nga Evropa dhe çojnë drejt Azisë. Për Kadarenë lufta kundër imperializmit rrëfehet si aziatike, ndërsa nënshtrimi ndaj okupatorëve si evropjanizëm. Për Kadarenë kapter Vidi me rruspijet e tija, të cilat populli tiranas i kishte të vështirë ti pranonte si përfaqësuese të kombit, rrëfehen si shpëtimi dhe nderi i tij. Ndërsa shqiptarët krenarë që pritën me pushkë kapter Vidin siç priti edhe De-Goli i tij francez me pushkë Hitlerin, Kadareja i quan të prapë, anadollakë dhe aziatikë. Për këtë Kadareja i atribuon revolucionarëve fshatarë edhe një këngë, sipas së cilës këta urrenin Shqipërinë kaq shumë, dhe donin vetëm Turqinë saqë për himn kishin këtë këngë:



Për në xhenet u nisëm,

mbërritëm në xhehenem

Shqipëri moj kuçkë

Ç’na bëre verem



Sipas Kadaresë, Shqipëria duhej vetëm nga Vidi dhe mercenarët e tij rumunë dhe hollandezë. Ndërsa ata që ja donin gropën asaj ishin shqiptarët. Dhe këtu jo shqiptarët dosido, por ata myslymanë. Urrejtja që Kadare rrëfente për fetë në 1974 kur shkruante se: “Bibla dhe Kurani, (janë) puse të pashtershme ideshë reaksionare” pas vitit 1991 duket se është transformuar nga ai vetëm me tezën se Kurani është ky pus reaksioni. Ndërsa muslimanët rrëfehen si fatkeqësia e kombit nga Kadareja antimusliman, mirditorët katolikë të cilët me në krye Gjon Marka Gjonin apo Preng Bib Dodën u vunë në shërbim të imperializmit të Fuqive të Mëdha dhe kishin vërshuar drejt Durrësit për të nënshtruar pjesët myslymane të Shqipërisë, nuk preken aspak, apo trajtohen edhe si pozitivë.

Antimyslymanizmi dhe anti-kombëtarizmi i Kadaresë gjendet i përsëritur parreshtur në vitet e fundit në një seri shkrimesh të tij, ku përveç mallkimit që Kadare i ka bërë nacionalistëve shqiptarë, këtyre, ju ka kërkuar herë pas here edhe që të konvertohen në fenë e Romës, apo më saktë të princit katolik, atletit të Krishtit dhe mbrojtësit të Vatikanit, i cili sipas Kadaresë është Gjergj Kastrioti.

Fryma pro-imperialiste dhe përçarëse fetare e Kadaresë shprehet edhe në shkrimin e tij, “Identiteti Evropjan i Shqiptarëve“, kur me terma raciste ai sulmon kulturën e bejtexhive shqiptarë – përkundër asaj që për strehuesit e Kadaresë në Paris, është politikisht korrekt; letërsia latino – katolike e Bogdanit me kompani. Sulmi antimusliman i Kadaresë shihet qartë edhe kur ai sulmon hyrjen e Shqipërisë në Konferencën Islamike dhe kërkon izolim e saj dhe shqiptarëve muslimanë vetëm me perëndimin. Antimuslimanizmi i Kadaresë arrin kulmin kur ai ju përkujton shqiptarëve në shkrimin në fjalë edhe deklaratën e shpikur ndaj Konicës, e cila presupozon që ai të ketë thirrur muhamedanët shqiptarë të përqafojnë fenë e Romës.

Edhe pse Kadarenë në të kaluarën e kanë sulmuar shumë vetë për krimet e tij, denoncimi i akademikut Rexhep Qosja duket se ka qënë më i efektshmi për të rrëfyer konjukturalizmin e Ismail Kadaresë. Rexhep Qosja, si një komrad i vjetë i shkrimtarëve komunistë shqiptarë në shkrimin “Identiteti i Shpërfillur“ ka thyer fuqishëm heshtjen që ka kapluar mendimin e lirë shqiptar në këto vitet e fundit. Përveçse vënies në pah të asaj që të gjithë dinë; që Kadareja është njeri konjukturash dhe servil regjimesh, Qosja ka vënë në pah racizmin gjeografik dhe fetar që shkrimtaro shqiptaro – francez ka eksportuar nga metropoli kolonial i Republikës së Pestë Franceze në Tiranë. Qosja vë në pah edhe antishqiptarizmin e Kadaresë, kur ai sulmon revoltën popullore shqiptare të viteve 1914 – 1915 por lë në heshtje krijimin e Republikës Katolike të Mirditës nga Gjon Marka Gjoni dhe Dom Loro Caka, apo kur sulmon luftëtarët e lirisë në Kosovë dhe Maqedoni si këlyshë të Enverit.

Megjithatë, denoncimi qe Kadaresë po i bëhet këto kohët e fundit nga disa akademikë profilik të letrave shqipe si Abdi Baleta, Rexhep Qosja etj, duket se nuk është i mjaftueshëm për të thyer proteksionin dhe statusin e Kadaresë. Ismail Kadare gëzon mbrojtje shtetërore në Republikën e Shqipërisë. Ai siç edhe zoti Leskaj ka zakon të thotë, është një monument kulture. Pasi ka mundur të rehabilitohet pas rënies së komunizmit të cilit i shërbeu për 45 vjet, Kadareja nuk e ka problem rehabilitimin dhe mbrojtjen zyrtare edhe nga regjimi i doktor Berishës. Daljet publike të Kadaresë me MJAFT-in, ambasadoren amerikane, italianët etj rrëfen që pas Kadaresë sot, nuk qëndrojnë më shtete kombëtarë si në ditët e komunizmit, por fuqi globale. Apo siç Kadareja do ta kishte shkruar vetë vite më parë, pas tij sot qëndrojnë Klasat Sunduese; imperialistët dhe monopolistët e mëdhenjë të perëndimit kristjan.

Pas Kadaresë sot qëndrojnë edhe Opus Dei dhe organizatat e tjera sekrete të Kishës Katolike të cilat tek ai kanë gjetur renegadin me profilik të Kishës Perëndimore në Shqipëri. Një gjë e këtillë u pa qartë edhe ditën e enjte të datës 22 qershor 2006 kur në krah të Kadaresë regjimi i doktor Berishës kishte vendosur ish-doganierin – tanimë ministër kulture dhe përfaqësues i interesave katolike në Shqipëri, Bujar Leskaj, i cili sëbashku me mercenarët e Opus Deit dhe institutit katolik ’Alcide De Gasperi’ në Tiranë, çertifikoi paprekshmërinë e Kadaresë e Ismail Kadaresë. I rrethuar nga vllehët antishqiptarë Aurel Plasari dhe Maks Velo, priftërinjtë Adrian Ndreca, Zef Pllumi, dhe fondamentalisti katolik Fahri Balliu dhe përfaqësuesi zyrtar i Italisë në Tiranë, ambasadori Attilio Massimo Iannucci, Kadareja dëshmoi zyrtarisht proteksionin ndërkombëtar që ai gëzon. Apo më saktë statusin e Brahmanit të kombit apo rilindësit modern që regjimi Berisha po i jep këtij oportunisti strukturash.

Duke qënë në shërbim të Fuqivë të Mëdha, Kadareja i ditëve tona, kombit shqiptar po i dikton ashtu si edhe në shkrimin „Realizimi socialist-arti i madh i revolucionit“ të vitit 1974 vijën politikisht korrekt që ky komb duhet të ndjekë. Vetëm se në kundërshtim me 1974 kur Kadareja i mësonte shqiptarët të ishin antimperialistë, antirevizionistë, antikatolikë e antimuslimanë, Kadareja i ditëve tona kërkon që kombi i ri shqiptar të jetë anti-islamik, pro-katolik, anti-kosovar, kundër Botës Islame, anti-arab, anti-aziatik dhe anti-turk. Përkthyesi më i mirë i mendimit kadarejan, Maks Velo arriti të perifrazojë shumë mirë ideologjinë e patronit të tij shpirtëror mbi të ardhmen e këtij kombi, në shkrimin ’Qoseizimi ose teoria e urrejtjes’. Sipas Maks Velos identiteti i ri i shqiptarëve gjatë shekullit të XXI duhet të jetë i ndarë nga ai i kosovarëve primitivë, në luftë kundër shqiptarëve tradhëtarë muslimanë, dhe në aleancë të pandashme me institucionet e Opus Deit dhe Kishës Katolike, për të realizuar atë që Princ Vidi nuk arriti të realizojë në fillimet e shekullit të XX në Shqipëri; ç’islamizmin dhe ç’kombëtarizimin e shqiptarëve. Dhe mesa shihet, shenjtori i gjithë kësaj rikonkuiste të ditëve tona, tashmë, nuk do të jetë më Nënë Tereza siç predikonte Kastriot Myftaraj disa vite më parë, por vetë Shën Ismail Kadareja. Ai që në vitin 1974 quante Gjergj Fishtën filoitalian i papërmbajtshëm, agjent i Vatikanit, emisar i pushtimit fashist, partizan i çkombëtarizimit dhe i romanizimit të kulturës sonë... shovinist i tërbuar dhe njëkohësisht kozmopolit i tërbuar, duket se po përmbush ato me të cilat akuzonte të tjerët vite më parë.

[land]

Nuk na intereson se çfare thone palaçot turq per Kadarene e madh.

[Guri i Kuq]

Berisha: Nderimi për Kadarenë, një krenari e veçantë për çdo shqiptar


Kryeministri Berisha i telefonoi menjëherë pas Ceremonisë shkrimtarit të madh, Ismail Kadare dhe i përcolli atij urimet më të përzemërta të tij personale dhe të qeverisë shqiptare

Kryeministri Berisha i telefonoi menjëherë pas Ceremonisë së marrjes së Çmimit “Princi i Asturias”, shkrimtarit të madh, Ismail Kadare dhe i përcolli atij urimet më të përzemërta të tij personale dhe të qeverisë shqiptare. Në këtë bisedë Kryeministri Berisha i shprehu kënaqësinë për këtë vlerësim të jashtëzakonshëm, këtë nder të madh dhe të merituar, që ju bë kollosit të letrave shqipe, njërit prej shkrimtarëve më të mëdhenj të kohërave, Ismail Kadare, nga Kurora Mbretërore e Spanjës dhe juria prestigjoze e Çmimit të dytë më të rëndësishëm në botë, “Princi i Asturias”. Kjo, i tha Kryeministri Berisha, është një ditë e madhe për ju, për familjen tuaj dhe për të gjithë shqiptarët. Është një ditë e shënuar dhe historike në marrëdhëniet midis Shqipërisë dhe Spanjës. Nderimi i madh dhe plotësisht i merituar që sot Spanja dhe Kurora Mbretërore spanjolle i bëri punës dhe veprës suaj të madhe, janë një krenari e veҫantë për ҫdo shqiptar.

Shkrimtari Ismail Kadare e falënderoi Kryeministrin Berisha për këtë telefonatë të ngrohtë dhe për urimet e përzemërta që ai i përcolli.

[DYDRINAS]

[DYDRINAS]

[Explorer]

Berisha: Nderimi për Kadarenë, një krenari e veçantë për çdo shqiptar


Kryeministri Berisha i telefonoi menjëherë pas Ceremonisë shkrimtarit të madh, Ismail Kadare dhe i përcolli atij urimet më të përzemërta të tij personale dhe të qeverisë shqiptare

Te gjithe ne e kuptojme se Urimi i Sali Berishes eshte nje potez politik.

E shfrytezon Ismailin e shkrete si loder politike.

Ishmaili edhe pak do te haroje te flas shqip nga ngritja ne palle qe ja bejne

shtetet katolike.