Falimentim deri nė fund tė vitit? Perspektiva tė errėta pėr General Motors
Koncerni mėmė General Motors gati nė mbytje. Atij i duhen kredi miliardėshe, madje urgjentisht. Demokratėt dorėzojnė tė hėnėn nė kongresin amerikan njė projektligj, mė qėllim qė ndėrtuesit e automobilėve tė pėrfitojnė nga paketa 700 miliardėshe e ndihmave pėr sektorin financiar. Republikanėt dhe presidenti Xhorxh Bush (George W. Bush) janė deri tani kundėr.
Pas kėrkesės sė ndėrtuesit gjerman tė automobilėve Opel pėr subvencione miliardėshe nga shteti nis sot (17.11.) takimi i krizės nė Berlin. Kancelarja Angela Merkel (CDU) bisedon pasdite me kryesinė e Opel-it. Pėrveē kėsaj ministri i jashtėm dhe kandidati pėr kancelar i partisė socialdemokrate (SPD) Frank Valter Stajnmajer (Frank Walter Steinmeier) ka ftuar kėshillat profesionalė tė koncerneve tė automobilėve. Opel dhe rreth 26.000 punonjėsit e tij rrezikohen, tė rrėnohen nga koncerni mėmė General Motors nė SHBA.
Kriza e General Motors prek edhe Opelin gjermanBildunterschrift: Großansicht des Bildes mit der Bildunterschrift: Kriza e General Motors prek edhe Opelin gjerman
Nė detaje federata dhe tė katėr landet gjermane, ku ndodhen fabrika tė Opelit, do tė diskutojnė tė martėn pėr subvencionet.
Kriza e gjigandit tė dikurshėm
„GM“ quhej dikur „General Motors“, ndėrkohė ky shkurtim shkon mė shumė pėr „great misery“ shqip (mizerje e madhe). Ndėrtuesi dikur mė i madhi i automobilėve nė botė lufton pėr tė mbijetuar. Tregu i shitjes dhe kursi i aksione janė pėrtokė. Shefi i koncernit, Vagoner ( Rick Wagoner) kishte shpresuar nė gusht, se do ta shpėtonte i vetėm anijen, qė po mbytej, me njė ndryshim radikal tė kursit: „Ne po pėrpiqemi, qė te reagojmė me njė plan tė ri ndaj kushteve tė vėshtira tė tregut nė SHBA. Ne jemi tė interesuar pėr mė shumė likuiditet, me qėllim qė tė kemi mjaft para pėr tė kapėrcyer kėtė periudhė kohore.“
Ndėrkohė Vagoner flet fare hapur qė koncerni mund tė shkojė nė konkurs qė para fundit tė vitit, n.q.se nuk do tė vijė ndihmė nga qeveria nė Uashington. Me forcat e veta nuk mund tė mbijetohet mė. Ndėrsa presidentit, qė po largohet, republikanit Xhorxh Bush (George W. Bush), nuk i duket e pėrshtatshme qė tė investojė paratė e taksapaguesve nė industrinė amerikane tė automobilėve, demokratėt e shohin ēėshtjen ndryshe. Atyre u bėjnė pėrshtypje jo vetėm perspektivat e errėta tė Vagonerit pėr tė ardhmen, por edhe paralajmėrimet e ekspertėve tė tjerė si tė Aleks Teilor tė revistės „Fortune“:„Sikur General Motors me tė vertetė tė falimentonte, do tė ishte shumė keq pėr ekonominė tonė dhe ndoshta falimentimi mė i madh nė historinė e kėtij vendi. Jo vetėm punonjėsit e General Motors do tė humbisnin vendet e punės. Furnizuesit do tė ishin gjithashtu tė prekur, tregtaret dhe shumė tė tjerė nė kėtė zinxhir tė gjatė."
Falimentimi i GM do tė sillte rritje drastike tė papunėsisė
Eshtė fjala pėr deri nė dy milionė vende pune, edhe konkurrentėt Krajsler (Chrysler) dhe Ford, tė dy po ashtu nė krizė, mund t“i pėrfshinte kjo vorbull. Kjo e bėn ndihmėn e shtetit tė mundshme, thotė Efraim Levy, ekspert i automobilėve nė agjensinė ratingut „Standard & Poor's“: „General Motors ka nevojė tani pėr para pėr tė mbijetuar dhe do tė ketė nevojė pėr ndihmė nga shteti.
Konzerni deri nė vitin 2010 do tė durojė disi, pastaj fillojnė masa interne tė kursimit dhe shpresojmė se do tė ketė pėrsėri mė tepėr kėrkesė dhe fitim.“
Tani GM duhet ta mbajė veten deri me 20 janar tė vitit tė ardhshėm. Pastaj ligjin nė Shtėpinė e Bardhė e bėn demokrati, Obama (Barack Obama) dhe ai konsiderohet i hapur pėr ndihmat shtetėrore. Obamės i pėlqen mendimi, qė tė emėrojė njė tė ngarkuar special pėr industrinė e automobilėve dhe ai ka mbrojtur dje zyrtarisht idenė e njė pakete miliardėshe ndihmash, por pėr tė kėrkon garanci pėr vendet e punės dhe njė koncept bindės pėr tė ardhmen, nė qėndėr tė cilit duhet tė jenė zhvillimi i modeleve tė vogla dhe ekonomike, qė deri tani ėshtė lėnė pas dore. N.q.se GM do ta pranonte kėtė, paratė e para mund t“i mbėrrinin para fillimit tė vitit tjetėr, mendon eksperti i „Fortune“ Taylor. Sipas tij Kongresi dhe Obama do tė bėjnė aq shumė presion tek qeveria e Bushit, saqė ēėshtja pėr General Motors do tė jetė e kryer.
DW
Krijoni Kontakt