Shoqatat Misionare Në Ballkan

[altruisti_ek84]

SHOQATAT MISIONARE NË BALLKAN

Ajni Sinani
Hyrje
Ndarja dhe copëtimi i padrejtë i tokave muslimane, si rezultat i largimit të Perandorisë Osmane, solli deri te formimi i disa shteteve në Ballkan, ku vetëm në dy prej tyre muslimanët ishin shumicë: në Shqipëri dhe në Bosnje. Formimi i shtetit të Shqipërisë, më 1913, la jashtë saj mbi gjysmën e trojeve shqiptare muslimane. Edhe përkundër kësaj, muslimanët brenda saj përbënin shumicën me mbi 75%. Shkëputja në mënyrë të padrejtë e trojeve shqiptare muslimane (Kosovës dhe Çamërisë) nga Shqipëria[1] dhe dhurimi i tyre Serbisë, Greqisë, Maqedonisë dhe Malit të Zi, si edhe të Sanxhakut musliman[2], bëri që këta muslimanë brenda këtyre shteteve të shndërrohen në pakica ku do të trajtoheshin si qytetarë të dorës së dytë dhe do t’i nënshtroheshin vazhdimisht dhunës dhe terrorit që ose të largoheshin prej aty, ose të asimiloheshin duke u konvertuar në fenë e tyre. Si rrjedhim, me qindra mijëra muslimanë do të shpërnguleshin nga këto troje në drejtim të Turqisë. As në Bosnjë gjendja nuk do të ishte më e mirë. Ndonëse në të muslimanët (boshnjakët) ishin më shumë në numër[3], tentativat e serbëve dhe kroatëve për të dominuar mbi Bosnjën do të ishin me pasoja shumë të rënda për muslimanët e këtij shteti.
Largimi i Perandorisë Osmane nga Ballkani ka bërë që fqinjët e shqiptarëve, boshnjakëve dhe turqve të ushtrojnë dhunë dhe të bëjnë masakra mbi ta. Muslimanët e këtij nënqielli gjatë shek. XX-të kanë qenë viktimë e luftërave të ndryshme për shkak të shtrirjes së tyre në hapësira që kufizohen me kultura dhe civilizime të tjera, apo sikurse shprehet Huntington në pjesët e “islamit periferik”.[4] Si rrjedhim, mund të konkludojmë se largimi i Perandorisë Osmane ka qenë fatal për muslimanët e Ballkanit dhe është përvijuar me dëbime, vrasje dhe tortura nga më të egrat ndaj tyre. Brutaliteti i egër në kontinuitet dhe me intensitet të ndryshëm serb, grek, maqedon, malazez, bullgar, dhe kohë pas kohë edhe kroat, ka qenë fati i muslimanëve në Ballkan.
Lufta e Dytë Botërore shënoi një kapitull tjetër të persekutimit dhe gjenocidit kundër muslimanëve. Në vitin 1945 muslimanët shqiptarë të Çamërisë në Greqinë Veriore u spastruan etnikisht dhe mërguan në Shqipëri dhe Turqi, dhe shtëpitë dhe xhamitë e tyre u shkatërruan apo u konfiskuan pasi qeveria e Papandreut e akuzoi popullsinë shqiptare çame për bashkëpunim me nazistët.[5]
Rënia e Paktit të Varshavës, dështimi i sistemit socialist në vendet e Evropës Lindore si dhe mbarimi i Luftës së Ftohtë, ndonëse u pritën me entuziazëm nga muslimanët e Ballkanit, megjithatë, rezultuan shumë të përgjakshme për ta. Çmimin më të madh për shpërbërjen e Jugosllavisë e paguan muslimanët boshnjakë dhe ata shqiptarë. Pamjet dhe imazhet e luftës dhe krimet e bëra nga forcat serbe në Bosnjë dhe në Kosovë akoma janë të freskëta në memoriet tona.[6]
Instalimi i forcave ndërkombëtare në Bosnjë dhe më vonë në Kosovë është mirëpritur nga muslimanët e këtyre vendeve sepse me këtë, megjithëse populli boshnjak dhe ai shqiptar nuk arritën gjithë atë që meritonin, iu dha fund gjenocidit serb mbi muslimanët boshnjakë e shqiptarë. Me ardhjen e forcave të huaja, erdhën edhe shoqata të shumta misionare në këto dy vende.

Shoqatat misionare dhe ndikimi i tyre
Misionarët kanë filluar të vijnë në hapësirat e Ballkanit që me fillimin e largimit të Perandorisë Osmane. Kështu, në vitin 1914, në Shqipëri hasim misionarë të ndryshëm që dërgonin raporte në SHBA për krimet që kryenin forcat greke kundër shqiptarëve. Kurse në vitin 1921, Misioni Metodistik amerikan bëri përpjekje për të marrë Shkollën Teknike në Tiranë, që ishte themeluar po atë vit. Në vitin 1933, të gjitha shkollat që drejtoheshin nga të huajt, në mesin e të cilëve kishte edhe misionarë, u vunë nën administrimin e shtetit shqiptar.[7]
Muslimanët në Shqipëri për shkak të sistemit të egër socialist, ndalimit të fesë, dhe izolimit dhe mbylljes së saj ndaj botës, nuk patën mundësi që të mësojnë për fenë e tyre. Mundësia e muslimanëve në ish Jugosllavi për të mësuar për fenë e tyre, edhe përkundër faktit se ishte paksa më e mirë se në Shqipëri për shkak të një sistemi pak më të butë socialist krahasuar me sistemet e tjera të Evropës Lindore e veçmas të Shqipërisë, megjithatë nuk ishte e kënaqshme madje edhe për shkak të statusit të tyre jo të barabartë me popujt e tjerë të ish-Jugosllavisë .
Me rënien e sistemit socialist në Shqipëri dhe hapjen e saj ndaj botës më 1991, vërshuan me dhjetëra, madje qindra shoqata misionare krishtere, disa prej të cilave të lidhura ngushtë me masonizmin[8], që vinin nga vende të ndryshme të botës, madje edhe nga Amerika dhe Australia e largët. E njëjta gjë ndodhi edhe me Bosnjën me përfundimin e luftës (1992- 1995) dhe vendosjen e forcave multinacionale të SFOR- it[9] më 1996 dhe me Kosovën pas vendosjes së forcave të KFOR-it[10] më 1999 dhe instalimit të administratës ndërkombëtare.
Gjatë okupimit serb, Kosova ka përjetuar një aparteid të rëndë. Largimi i forcave pushtuese serbe la pas gërmadha dhe shkatërrime të shumta. Pas luftës se fundit, infrastruktura ekonomike është shkatërruar dhe kjo ka bërë që Kosova të vazhdojë të jetë vendi më i varfër i Evropës. E njëjta gjë ka ndodhur edhe me Bosnjën. Shqipëria për shkak të mbylljes së saj 40 vjeçare dhe instalimit të regjimit ateist dhe të egër të Enver Hoxhës ka lënë një vakum të madh shpirtëror dhe injorancë për Islamin në mesin e masave të gjëra dhe tek vetë klasa e saj politike e intelektuale. Një gjendje e këtillë do të jetë tepër e favorshme për aktivitetin e shoqatave misionare. Dihet se pas krizave dhe pas situatave të luftës fillojnë të dalin dhe të vërshojnë, si kërpudhat pas shiut, shoqata të ndryshme e të shumta krishtere. Kjo ka ndodhur me hapësirat e këtyre vendeve.
Rreth ndikimit të shoqatave misionare ka mendime të ndryshme. Disa mendojnë se edhe përkundër prezencës së tyre të madhe, ndikimi i tyre ka qenë i kufizuar në një numër të caktuar individësh, më shumë si rezultat i ndihmës së ofruar materiale, se sa nga ndonjë bindje e fituar. Pjesa tjetër, mendon se duhet të jemi të kujdesshëm, sepse prezenca e një numri shumë të madh shoqatash misionare, që në raport me shoqatat islamike është diku 7 me 1, mund të ketë ndikime shumë negative dhe të rrezikshme.
Është fakt se nuk duhet të injorohet dhe as të nënvleftësohet puna dhe veprimtaria e këtyre organizatave, të cilat jo vetëm që kanë përvojë, mundësi dhe fonde të fuqishme, por kanë edhe plane afatgjata dhe mendojnë të kenë prezencë të gjatë në këto hapësira. Gjatë përgatitjes së këtij punimi kam kuptuar se nga ana e muslimanëve nuk ka shumë të dhëna rreth aktivitetit të këtyre organizatave misionare.[11] Skamja e tepërt mund t’i shpie në mosbesim njerëzit me besim të dobët. Ka raste kur disa familje muslimane duke kërkuar ndihmë për shërimin e fëmijëve të tyre, duke mos gjetur ndihmë nga ana e muslimanëve, kanë gjetur përkrahje nga organizata krishtere. Kjo ka bërë që ato të ndikohen prej tyre.[12] Në maj të vitit 2008, një grup prej 32 personash të familjes Sopi të Llapushnikut, u konvertuan në katolicizëm.[13]

Aktorët kryesorë që mbështesin veprimet misionare
Vetë atmosfera e krijuar pas 11 shtatori është një mbështetëse lehtësuese e veprimit dhe aktivitetit të këtyre organizatave. Për pasojë, në qetësi dhe pa kurrfarë shqetësimi ato përhapin farën helmuese mes muslimanëve. Ndërkohë që aktiviteti i shoqatave muslimane sulmohet dhe përgjohet, në anën tjetër, shoqatat misionare të ardhura nga të katër anët e botës, vazhdojnë punën e tyre pa kurrfarë kufizimi dhe në mënyrë krejtësisht të lirë.
Shumë prej këtyre organizatave gëzojnë përkrahjen e institucioneve vendore. Edhe institucionet politike në Kosovë dhe Shqipëri hera herës janë të njëanshme në këtë aspekt. Ish-Presidenti i Kosovës, Ibrahim Rugova kishte kërkuar që të rrënohej objekti i një shkolle në qendër të Prishtinës dhe në vend të saj të ngrihej një katedrale e madhe, ndërtimi i së cilës tani ka filluar, edhe pse numri i katolikëve në Prishtinë është simbolik.[14] Ndërkohë, edhe përkundër kërkesave të vazhdueshme të Bashkësisë Islame të Kosovës, nuk jepet një truall ku do të ndërtohej një xhami e madhe që është një nevojë imediate për besimtarët e Prishtinës. E njëjta gjë ka ndodhur edhe në Tiranë. Lejohet ndërtimi i një kishe të madhe ortodokse në mes të Tiranës, kurse nuk lejohet të ndërtohet një xhami pranë Parlamentit Shqiptar, ndonëse aty është hapësira boshe që më herët ka qenë vend xhamie. Në vitin 2005, në Prizren (Kosovë), qeveria lokale i fali 4 hektarë shkollës jezuite Loyola.[15] Shumica dërmuese e nxënësve që vijojnë mësimet në atë shkollë janë fëmijë të familjeve muslimane.
Sot filogrekët apo filolatinët, në emër të integrimeve tona në Evropë, bëjnë thirrje për kthim në fenë e të parëve (në krishterizëm) dhe me këtë kanë për qëllim zhdukjen e identitetit musliman të shqiptareve dhe rikonvertimin e tyre në krishterizëm. Miti i figurës së Skënderbeut dhe i Gonxhe Bojaxhiut - Terezës përdoren për të paralelizuar krenarinë kombëtare shqiptare me atë katolike duke i lënë muslimanët, që janë shumicë dërmuese në Shqipëri dhe Kosovë dhe që kanë nxjerrë 10 herë më shumë figura të mëdha, qoftë nga numri apo nga cilësia, ashtu si i lanë gjatë shekullit të XX-të, në mëshirë të thikave të egra krishtere serbe e greke.[16] Edhe në Bosnjë duket se gjendja nuk është më e mirë. Padyshim se është shqetësues vlerësimi se nuk njihet ndonjë rast ku pushteti në BH ka lejuar qasje pa pengesa në institucionet arsimore për organizatat e tjera jokrishtere. “Vetëm misionarëve të krishterë iu lejohet që të përhapin në mënyrë të hapur farën helmuese tek fëmijët muslimanë”.[17] Ajo për çka shquhen misionarët e krishterë është se ata janë të palodhshëm, të organizuar mirë, përplot me të holla dhe janë të pajisur me të gjitha lejet e mundshme.

Çfarë synojnë shoqatat misionare?
Sikurse është e njohur, shoqatat misionare shfrytëzojnë situatat e luftës dhe fatkeqësitë e njerëzve si rast ideal për aktivitetet e tyre duke e konsideruar veten si “thirrës të Hyjit” që ta krishterizojnë popullatën muslimane në mënyrë që muslimanët ta pranojnë “Krishtin për Zot”! Shoqatat misionare bëjnë thirrje të hapur për në krishterizëm. Ato përdorin metoda nga më të ndryshmet. Paragjykimet që kanë pasur evropianët në Mesjetë, dhe më vonë dhe sulmet që kanë bërë në adresë të Islamit[18] vazhdojnë të plasohen edhe sot e kësaj dite nga shoqata të ndryshme krishtere.
Ato e përshkruajnë Muhammedin a.s. si një Antikrisht, Kur’anin fisnik si një plagjiat të Biblës, kurse fenë islame e shohin si herezi dhe të ngjashme me paganizmin.[19] Kisha Ortodokse (Serbe, Greke, Maqedonase, Malazeze) dhe qarqe të caktuara brenda Kishës Katolike në Shqipëri e në Kosovë dhe Kishës Ortodokse në Shqipëri, si dhe disa grupe evangjeliste që veprojnë në këto hapësira, kanë një shikim shumë negativ ndaj Islamit, urrejtja e të cilëve shtrihet thellë në histori.[20] Ato përhapin akuza kundër Islamit me qëllim që të mbjellin dyshime tek muslimanët dhe shquhen për kompleksitetin e superioritetit të krishterizmit ndaj Islamit.
Ka pasur edhe prej atyre shoqatave misionare që kanë defiluar nëpër rrugët e Tiranës me veshje ekstravagante, me qëllim që të ndikojnë në përhapjen e lakuriqësisë tek të rejat shqiptare. Disa prej tyre kanë abuzuar edhe me të rinjtë që i frekuentonin ato shoqata. Qëllimi dhe detyra kryesore e shoqatave misionare është që “ta nxjerrin muslimanin prej Islamit, kështu që ai të bëhet krijesë pa kurrfarë lidhje me All-llahun, e me këtë njëkohësisht edhe pa kurrfarë lidhje me moralin dhe të krijojnë një gjeneratë qëllimi kryesor i të cilës do të ishte plotësimi i pasioneve.”[21] Ata punojnë për largimin e të rinjve nga Islami dhe më pas mundohen që të ngulitin në kokat e tyre mësimet për krishterizmin. Për ta bërë këtë më atraktive, në shoqatat dhe predikimet e tyre, nuk mungojnë dëfrimet dhe pijet pa kurrfarë kufizimi, gjë që degjeneron në shthurje dhe shkatërrim moral të të rinjve dhe të rejave muslimane.
Si rrjedhim, mund të konkludojmë se qëllimi i shoqatave krishtere është që të fitojnë sa më shumë ithtarë nga radhët e muslimanëve të pavetëdijshëm. Por nëse nuk arrijnë që t’i krishterizojnë muslimanët, atëherë ato mundohen që të mbjellin tek ata dyshime rreth Islamit dhe të shkatërrojnë moralin e tyre.

Metodat që përdorin në misionarizmin e tyre
Shumë prej shoqatave misionare përdorin metoda humanitare në formën e një pune të planifikuar afatgjate me “dëshirën dhe vullnetin e mirë për të ndihmuar, duke paraqitur kështu shpirtin humanist kristian”. Ato shpërndajnë libra dhe broshura të krishtera dhe botojnë libra, madje edhe kundër Islamit.[22] Stimulojnë aktivistët e tyre të dinë sa më shumë gjuhë të huaja e veçmas gjuhën e popullatës vendase. Stafi i këtyre organizatave është i përgatitur në lëmi të ndryshme. Në mesin e tyre ka edhe mjekë dhe infermiere sepse kjo është një prej metodave të suksesshme për të përhapur krishterizmin.
Njëri prej misionarëve thotë: “Ne na nevojiten të krishterë solidë në çdo sferë të arsimit – administrim, mësimdhënie dhe përkrahje teknike (për shembull kompjuterë dhe librari). Ne përfundimisht kemi nevojë për mësues cilësorë në të gjitha disiplinat (Bibël, matematikë, statistikë, kompjuterë, llogari, biznes, histori, shkencat politike, arsim, anglisht, gjermanisht, ekonomi, gazetari dhe komunikacion) . Por më e rëndësishmja, ne na nevojiten të krishterë të zellshëm që dëshirojnë të kenë ndikim shpirtëror në jetën e të rinjve. Sistemi ynë akademik është i strukturuar në mënyrë të tillë që një mësues të mund të vijë për një vit, disa muaj, apo madje disa javë me qëllim që të mbajë leksione, seminare dhe të ketë ndikim shpirtëror”.[23]
Ato, meqenëse kanë përvojë në punën e tyre misionare dhe mbështetje të fuqishme materiale, hapin kurse të shumta për mësimin e kompjuterit, e gjuhës angleze, organizojnë ekskursione në qytete të ndryshme dhe ofrojnë bursa për studime jashtë shtetit. I bashkojnë të rinjtë duke mos i ndarë djemtë prej vajzave, bëjnë që të dëfrehen së bashku dhe u ofrojnë pije alkoolike. Identifikojnë të rinjtë muslimanë që janë të varfër dhe pa kushte për jetë dhe u ofrojnë atyre ndihmë.
Shumë prej shoqatave misionare aktivitetin dhe punën e tyre e kanë përqendruar tek fëmijët muslimanë. Atyre u ofrojnë dhurata dhe libra të ilustruar me rrëfimet mbi Jezusin dhe fenë e krishterë dhe përpiqen që të mbjellin tek ata dyshime kundër Islamit. Ka shumë prej tyre që kanë marrë shtëpi me qira, apo i kanë blerë ato, dhe aty zhvillojnë aktivitetet e tyre. Një numër të rinjsh i frekuentojnë ato, jo të motivuar nga simpatia ndaj fesë krishtere, por për faktin sepse aty shoqërohen dhe dëfrehen me vajza. Kjo paraqet rrezik permanent, sepse frekuentimi i vazhdueshëm i atyre organizatave bënë që i riu të jetë viktimë e tyre jo vetëm në aspektin moral, por edhe atë besimor.
Disa prej këtyre fondacioneve, përveç ndihmave dhe formave të lartpërmendura, familjeve që kanë njerëz të sëmurë dhe duhen të shërohen jashtë, ua mundësojnë një gjë të tillë. Formojnë një fond të veçantë, me qëllim të ndihmesës së të varfërve dhe njerëzve të cilët janë në varfëri të skajshme dhe kështu mundohen të kenë influencë mbi ta. Ofrimi i ndihmës për familjet muslimane nga ana e tyre shpesh mund të jetë e kushtëzuar, apo duke qenë se këto familje janë në hall dhe nuk kanë ndonjë zgjidhje tjetër, ato janë të gatshme që të pranojnë në disa raste edhe krishterizmin vetëm e vetëm që të mund të shërojnë të sëmurin e tyre.[24] Kriza ekonomike ka bërë që disa familje muslimane të bien nën ndikimin e tyre edhe për arsye të dhënies së bursave, ofrimit të nënshtetësive, apo të ndonjë vendi pune jashtë shtetit. Prej metodave të tyre është njohja me njerëz që kanë ndikim në shoqëri dhe që janë me influencë, si me gazetarë, politikanë, historianë, publicistë.

Ndarja e veprimeve misionare sipas shteteve
Që nga viti 1991 deri më vitin 1999, numri i shoqatave islame që kanë vepruar në Shqipëri ka arritur në disa dhjetëra sosh. Me përfundimin e luftës dhe largimin e forcave serbe nga Kosova, më 1999, të njëjtat shoqata islame që kanë qenë në Shqipëri kanë kaluar edhe në Kosovë. Sulmi terrorist i 11 shtatorit ka qenë me pasoja të rënda për shoqatat islame. Shumë prej tyre janë detyruar të reduktojnë fondet e tyre apo të përfundojnë veprimtarinë duke i mbyllur zyrat në Ballkan.
Edhe ato pak shoqata islame që vazhduan aktivitetin e tyre, për shkak të kontrollit të fondit të tyre dhe trysnisë së cilës ato i janë nënshtruar, qoftë gjatë tubimit të fondeve apo shpërndarjes së tyre, rezultuan me reduktimin dhe kufizimin e ndjeshëm të aktivitetit të tyre. Shoqatat islamike, nën parullën e luftimit të terrorizmit, do të akuzohen për përkrahje të terrorizmit dhe do të shihen me sy dyshimi, madje edhe do të akuzohen pa kurrfarë baze nga qarqe të ndryshme antiislame në këto hapësira.

Shqipëria
Sipas shifrave të marra nga drejtuesit e komunitetit musliman, ortodoks dhe katolik, sot në Shqipëri ekzistojnë 568 xhami (nga 1666 xhami që ka pasur Shqipëria deri në vitin 1967), 70 tyrbe të sektit bektashi dhe 1119 kisha – 425 kisha ortodokse dhe 694 kisha katolike. Pra numri i objekteve fetare që kanë ndërtuar muslimanët është shumë më i vogël se objektet katolike dhe ortodokse në proporcion me numrin e tyre.[25] Sipas raportit të Departamentit Amerikan të Shtetit për lirinë fetare, gjatë vitit 2006, në Komitetin Shtetëror të Kulteve në Shqipëri, që llogaritet se ka 3.6 milionë banorë, janë regjistruar si aktive 245 shoqata, grupe, fondacione dhe organizata fetare. Në Shqipëri, zyrtarisht, konsiderohet se ka katër fe tradicionale: muslimane sunite, bektashiane, ortodokse dhe katolike. Prej 245 organizatave, që janë të regjistruara në Gjykatën e Tiranës, 34 janë islamike. Ndërkohë, 189 të tjera i përkasin besimit kristian. Në vend të parë për nga numri i misionarëve renditen amerikanët[26], më pas vijnë ata nga Evropa Perëndimore dhe numrin më të vogël e kanë misionarët nga Lindja e Mesme. Sipas këtij raporti, gjatë vitit 2004 “nga ana e Komitetit Shtetëror të Kulteve janë siguruar 1084 leje qëndrimi për misionarë të huaj”.[27]
Pas vitit 1991, me hapjen e Shqipërisë kundrejt perëndimit, një ushtri sektesh dhe shoqatash protestante, mormone, Dëshmitarë të Jehovait, evangjelistë, kalvanistë, adventistë, tele-evangjelistë , kadianitë, bahaj e të tjera kanë pushtuar Shqipërinë. Meqë numri i Qendrave dhe Shoqatave joqeveritare që veprojnë në Shqipëri është shumë i madh, është e pamundur që të përmenden të gjitha.[28]

Kosova dhe Maqedonia
Njashtu sikurse në Shqipëri edhe në Kosovë vepron një numër shumë i madh organizatash krishtere. Numri i tyre arrin numrin e shoqatave në Shqipëri (mbi dyqind sosh), sepse gati të gjitha shoqatat misionare që janë në Shqipëri[29] kanë shtrirë aktivitetin e tyre edhe në Kosovë dhe Maqedoni. Bashkësia muslimane në Maqedoni ka mbi 450 xhami dhe mbi 500 predikues fetarë. Shkupi ka 18 xhami, në të cilat shërbimet bëhen në gjuhën shqipe (përveç namazit, që është në arabisht si në mbarë botën), kurse në një xhami, tek ajo e Sulltan Muratit, shërbimi është në gjuhën turke.[30]
Vlen për t'u theksuar se mungesa e xhamive në Kosovë dhe në Shqipëri ka sjellë nevojën urgjente për ndërtimin e tyre, pasi vendet dhe hapësirat që besimtarët e shumtë kryejnë ritet e tyre janë të pakta dhe detyrohen të falen edhe jashtë xhamive në diell gjatë temperaturave të larta dhe nën shi dhe borë në temperatura të ftohta.

Bosnja
Në fillim të viteve 1990, disa organizata të rëndësishme joqeveritare me bazë fetare siguruan ndihmë emergjente humanitare, duke përfshirë World Vision, Catholic Relief Services, and the United Methodist Committee on Relief. [31] World Vision është një organizatë ndërkombëtare shumë e madhe, e shtrirë në shumë vende të botës, që vepron edhe në Bosnjë dhe merret me trajtimin e fëmijëve. Në internet nuk ka të dhëna rreth numrit të organizatave misionare në Bosnjë.

Si mund ta mbrojë veten shoqëria islame nga veprimet misionarike?
Në Kosovë, Shqipëri, Bosnje dhe Maqedoni janë derdhur shumë fonde nga shoqata të ndryshme islame, por nuk ka pasur një vlerësim të prioriteteve dhe u ka munguar një strategji afatgjate. Nganjëherë edhe menaxhimi nuk ka qenë në nivelin e duhur.
Bashkësia Islame duhet të mendojë që kuadrot e saj t’i shpërndajë nëpër fshatra për të mbajtur ligjërata fetare. Duhet të përgatisim ligjërues të formuar dhe të mos merremi me njëri tjetrin. Hyrja e rrymave të ndryshme islame brenda shoqërive të këtyre vendeve ka filluar të shkaktojë dilema dhe shpeshherë edhe përçarje mes xhematit. Thirrësit duhet t’u ikin konfrontimeve mes vete që kanë për qëllim triumfin e ndonjë grupi, xhemati, apo shoqate. Ata duhet të qëndrojnë nën fjalën La ilahe il-la Allah Muhamedun-resul Allah dhe të qëndrojnë në mbrojtjen e saj me tërë atë që u është dhënë nga dituria e urtësia. Të thërrasin në unitetin e muslimanëve dhe të veprojnë në largimin e përçarjes dhe konfrontimeve, duke iu përmbajtur ajetit kur’anor[32]:
“E mos u përçani mes vete e të dobësoheni e ta humbni fuqinë.” (El Enfal: 46)
Metodat dhe mënyrat e thirrjes islame duhet të shtrihen jashtë xhamive. Kërkohet që të jemi sa më afër familjeve që janë në skamje dhe që kanë nevojë për ndihmë. Të formohen fonde për raste të rënda që të mund t’u ndihmohet atyre. Të punohet për krijimin e mediave vizive dhe të shkruara islame, në mënyrë që mesazhi islam të mund të depërtojë në çdo familje muslimane. Të hapim sa më shumë shkolla islame, kolegje, revista. Edhe vendet muslimane duhet të japin kontributin e tyre në këtë drejtim. Të punohet me njerëzit e pasur brenda vendit që edhe ata me pasurinë e tyre të kontribuojnë në këtë drejtim.
Misionarët në këto hapësira kanë strategjinë e tyre të veprimit. Qëndrimi i tyre do të jetë i vazhdueshëm. Tashmë ata e kanë më lehtë të veprojnë në këto hapësira sepse kanë filluar ta njohin më mirë mentalitetin e muslimanëve. Për të minimizuar ndikimin e këtyre shoqatave duhet që të punohet më shumë me rininë. Që të arrihet kjo, misioni i thirrjes në Islam nuk duhet të kuptohet si një profesion nga i cili duhet të përfitojmë materialisht, por të kuptohet si mision dhe obligim për përhapjen e së vërtetës së amshueshme islame.
Lidhjet mes xhematit, imamit dhe institucionit të bashkësisë islame duhet të jenë më të ngushta. Duhet të punohet që në çdo fshat musliman të ndërtohen xhami dhe të ketë imam të rregullt e të arsimuar. Të hapen institute islame ku do të përgatiteshin studime që do t’u përgjigjeshin kërkesave dhe nevojave të shoqërisë muslimane. Vetëm me një angazhim gjithëpërfshirë s mund të bëjmë që të dështojnë planet e atyre që dëshirojnë t’ia ndryshojnë përbërjen fetare këtyre hapësirave.


________________________________________
[1] http://sq.wikipedia .org/wiki/ Historia_ e_Shqip%C3% ABris%C3% AB
[2] http://bs.wikipedia .org/wiki/ Sand%C5%BEak_ (oblast)
[3] Muslimanët tani janë 40%, serbët 31%, kroatët 15%, protestantët 4% dhe grupe të tjera 10 %. Shih: http://sarajevo. usembassy. gov/irf-2007. html
[4] Huntington, Samuel P., Përplasja e qytetërimeve dhe ribërja e rendit botëror, Logos-A, Shkup, 2004, f. 245 e tutje.
[5] Regjimi komunist që ishte instaluar në Shqipëri nga jugosllavët dhe sovjetikët pas Luftës së Dytë Botërore, në vitin 1967e hoqi lirinë e besimeve fetare në vend dhe e deklaroi Shqipërinë një shtet ateist. Shih: Jazexhi, Olsi, Albanians and Islam, between existence & extinction, marrë nga: http://www.geocitie s.com/djalosh/ albanians. htm
[6] Serbët në Kosovë gjatë luftës së fundit 1997-1999 kanë shkatërruar 218 xhami në Kosovë.
[7] Silajxhic, Haris, Shqipëria dhe SHBA në arkivat e Uashingtonit, Dituria, Tiranë 1999, f. 20-23.
[8] Sakar, Muhammed Ibrahim Esh Sherbini, El Hareketu El Mesihijetu El Usulijetu El Amerikijetu ve alakatuha bi Es Sehjunijeh, Kajro, 2003,f. 52 e tutje.
[9] http://en.wikipedia .org/wiki/ SFOR
[10] http://en.wikipedia .org/wiki/ Kosovo_Force
[11] Nga të dhënat që kam del se vetëm dy persona deri më tani kanë shkruar më gjerësisht për aktivitetin e shoqatave krishtere dhe metodat që përdorin ato. Fehim Dragusha e ka pasur për temë magjistrature veprimtarinë e tyre, kurse Valon Ibrahimi për temë fakulteti.
[12] Dragusha, Fehim, shih:
http://forumi. kurandhesunet. net/lajme- nga-bota- islame(24) /misionaret- ne-kosove- dhe-arsyet- e-konvertimit- te-muslimaneve- kosovare( 6819).html
[13] Di Lellio, Anna , Kosovan - and Catholic, shih:
http://www.guardian .co.uk/commentis free/2008/ may/21/kosovanan dcatholic
[14] Pirraku, Muhamed, Jo Katerdrale, Prishtinë, 2005.
[15] Ajo është një shkollë profesionale katolike e rendit jezuit kristian në mesin e muslimanëve me emrin gjimnaz. Shih: Ibrahimi, Nexhat, Gjimnazi “Loyola” në Prizren - çfarë fshehet pas tij?, marrë nga: http://www.mesazhi. com/author_ article_detail. php?id=24
[16] Rakipi, Abedin, Fillimet e Albanologjisë , shih:
http://groups. yahoo.com/ group/alb- muslimstudents/ message/39493
[17] Beganović, Ezher, Krscansko misionarstvo u BiH, shih:
http://prosvjetitel j-muallim. org/index. php?option= com_content&task=view&id=1014&Itemid=100
[18] Ibrahimi, Nexhat S., Paragjykimet ndaj Islamit gjatë shekujve, Zëri Islam, Prizren, 2000. f. 5-30
[19] Sinani, Ajni, Të tjerët për Islamin, Zëri Ynë, Prishtinë, 2005, f. 8
[20] Kovać, Mirnes, Evangelizam u Muslimanskim zemljama, Novi Horizonti, nr. 48, marrë nga:
http://www.iltizam. org/index. php?ime=tekstovi&tekstovi=tekst&id=2145540869
[21] El-Muhajjis, Nebil B.Abdurrahman, Muslimanë, Zgjohuni!, Stamboll, 1999.
[22] Një libër që është përkthyer në gj. shqipe dhe që e vë në pikëpyetje autenticitetin e Kuranit fisnik është libërthi: Mbi Kuranin, letër apologjetike, shkruar nga Joseph Smith, Prishtinë, 2001.
[23] http://groups. yahoo.com/ group/alb- muslimstudents/ message/40619
[24] http://forumi. kurandhesunet. net/lajme- nga-bota- islame(24) /misionaret- ne-kosove- dhe-arsyet- e-konvertimit- te-muslimaneve- kosovare( 6819).html
[25] http://groups. yahoo.com/ group/alb- muslimstudents/ message/44083
[26] Në Amerikë ka rryma fundamentaliste fetare, që besojnë se Mesihu do të kthehet shpejt dhe, për hir të këtij qëllimi, ata janë të gatshëm që të bëjnë verpime të pakontrolluara. Shih: Havali, Sefer, Dita e Hidhërimit, NUN, Shkup, 2003. f. 19.
[27] Xhani, Qamil, Shqipëria, 3.6 milionë banorë, 245 shoqata fetare, Raporti i Departamentit amerikan të Shtetit për lirinë fetare gjatë 2006-ës, shih: Gazeta Tirana Observer, Albania, marrë nga webfaqja: http://www.tiranaob server.com. al/20060917/ aktualitet. htm#2, shtator, 2008.
[28] Jazexhi, Olsi, op. cit.
[29] Më shumë rreth këtyre organizatave shih: http://www.albanian .com/community/ vbl/archive/ index.php? t-14367.html
[30] Maqedonia ka maqedonas 64.2%, shqiptarë 25.2%, turq 3.9%, romë 2.7%, serbë 1.8%, të tjerë 2.2% (regjistrimi i vitit 2002). Shih: http://www.dardania .de/vb/upload/ showthread. php?t=19956
[31] http://www.icnl. org/KNOWLEDGE/ ijnl/vol6iss1/ special_4. htm
[32] El Bedevi, Dr. Ahmed Abbas, Misioni Islam dhe Misionarët, Shkup, 2002, f. 51.

[xfiles]

Ik mer **** na çave ****** me keto tema idiote,
ça pune po te prishin ty misionaret,
po per misionaret arab ça duhet te themi ne,

Apo nuk fillon shkrimi, "pas shperberjes se perandorise osmane"
i mjeri ti ke nostalgji per vllezrit e tu turq.

[☆Angie☆]

.................................................. ..............

[D@mian]

SHOQATAT MISIONARE NË BALLKAN

Ajni Sinani
Hyrje
Ndarja dhe copëtimi i padrejtë i tokave muslimane,

Tokat jane etnike, o Tunxh (ku Tunxh, lexo Ajni).

Po t'i quash "toka muslimane" u jep te drejte morale atyre qe i copetuan, sepse para se te beheshin "muslimane" ishin "te krishtera". Kupton, Tunxh?

Pjesen tjeter te mender artikullit s'e lexova se jam i sigurt qe eshte trapllek ne proze te varfer.

[dust]

ça toka muslimane thu ti mer legen,tokat jane shqiptare mer debil i arabizum...o ajni o pall,

booooooooooooooo nuk mbarohen ndonjehere kta trushpelare.

[Shkelqesia_E_Tij]

altruisit_ek84 dukesh qe je anetar i shoqates "traplliku pa kufi" se ngele tu shkujt shkrime azmatike !!!!

Ik thith ajer....

[Drini_i_Zi]

Mos u kapni per fije kashte , komentoni thelbin e temes.
Un pajtohem me ket qe ka shkrujt Ajni Sinani , ka lloj lloj misionar nga e mbar bota ne Ballkan, po nuk kuptoj pse vijn ktu tek ne me perhap krishterimin , kur ne shtetet e veta se kan perhap si duhet ? Aty ku shum pak shkohet ne kisha

[Shkelqesia_E_Tij]

Mos u kapni per fije kashte , komentoni thelbin e temes.

Or ti gje e zgjuar nuk i hap syte se si fillon kjo teme apo duhet te ta themi ne arabisht qe ta kuptosh ?

Mund te quash musilmane besimtaret shqiptare por jo token ilire o te shkombtarizuar qe nuk dini as te merni fryme jo me te keni goje dhe te flisni !!!!

[altruisti_ek84]

altruisit_ek84 dukesh qe je anetar i shoqates "traplliku pa kufi" se ngele tu shkujt shkrime azmatike !!!!

Ik thith ajer....

Nuk shkruaj per injorant si puna jote jo, shkruaj per ata qe shofin me larg. Nga ty nuk pres dem, eshte pun e jotja te shkruash c'te duash ti ke jeten dhe misionin tend une timin, mirupafshim i nderuar.

[Shkelqesia_E_Tij]

Nuk shkruaj per injorant si puna jote jo, shkruaj per ata qe shofin me larg. Nga ty nuk pres dem, eshte pun e jotja te shkruash c'te duash ti ke jeten dhe misionin tend une timin, mirupafshim i nderuar.

Ate zgjuaresine tende ik dhe tregoje ne Kabul, Bagdad, Islamabad por jo ketu tek Forumi Shqiptar o vjetersire e orientit !!!

Ndrysho rruge o qyqar se ke serbin mbrapa krahave.....nqs nuk do qe te endesh si çifuti ne shkretetire...

Nuk do kesh me sy e faqe te kerkosh ndihme tek shqiptari or ti pinjolli i muxhaidineve & Co !!!