Agresioni i Moskės ndaj shtetit sovran tė Gjeorgjisė1>
(11.08.2008)
Ish-presidenti Putin kėrcėnoi tė gjitha vendet qė i kanė shitė armė dhe i kanė dhanė mbėshtetje ushtarake Gjeorgjisė (ndėr ta figurojnė Ukraina, Turqia... e ndonji tjetėr), dhe tha se do ata qė kanė derdhė gjakun rus nė Kaukaz do ta paguejnė shtrenjtė.
Ndėrkaq trupat gjeorgjiane nisėn me u kthye nė pozicionet e para, mbasi asht e vėshtirė qė nji popull prej 5 milion banorėsh si Gjeorgjia tė fitojė nji luftė tė vėrtetė me nji superfuqi si Rusia. Simbas tė dhanave zyrtare forcat e armatosuna gjeorgjiane pėrbahet gjithsejt prej 17.500 ushtarėve, ndėrsa rusėt vetėm dy ditėt e fundit kaluen kufinin dhe dėrguen nė Osetinė e Jugut 10 mijė ushtarė dhe 200 tanke nė mbėshtetje tė trupave qė ndodheshin aty.
Gjithsesi, trupat gjeorgjiane njifarė suksesi e arritėn, sukses ma fort mediatik, mbasi gjithė bota, pėrfshi bashkėsinė oliampike, i hodhi sytė nga ata.
Gjeorgjia ka dy probleme tė pazgjidhuna, qė po nuk i zgjidhi sot nuk mund ti hapė vetes nji tė ardhme nė NATO.
Problemi i parė asht Osetia e Jugut, i dyti Abkazia.
Tė dyja kėto rajone kanė shprehė me kohė tendenca separatiste dhe e kanė vulosė ndamjen nga Gjeorgjia me referendume e me protesta, edhe tė armatosuna. Mbas tyne rrin me ndihma, ekonomike dhe ushtarake, ariu rus.
Nė kėto kushte Gjeorgjia ka kėrkue me u afrue me Perėndimin. Nji vend me shumicėn e popullsisė sė krishtenė, me nji kulturė tė lashtė, me tradita tė skalituna kėrkon me hy nė NATO dhe me u fut nėn ombrellen e SHBA. Diēka tė tillė u mundue me ba edhe Ukraina.
Nga pikėpamja gjeopolitike kėto dy vende kanė ndihmue indirekt zgjidhjen e konflikteve nė Ballkan, pse lėvizjet centrifugale nė Azi kanė dobsue ndikimin dhe vėmendjen ruse nė Ballkan dhe i kanė dhanė mundėsi edhe Kosovės me fitue pamvarsinė.
Operacioni gjeorgjian i presidentit Mikheil Saakashvili ndaj provincės separatiste mbrenda territorit sovran tė Gjeorgjisė (pra, nuk kemi nji agresion tė armatosun, por nji operacion pėr marrjen nėn kontroll tė territorit tė vet) zgjati vetėm tri ditė dhe u mbyll me tėrheqjen e trupave e tija. Ndėrkaq ai sulm i dha pretekst rusėve me dėrgue trupat e tyne, me krye nji agresion ndaj nji shteti sovran dhe me vu nėn kontroll territorin oset. Bile rusėt kanė hapė menjiherė edhe nji front tė ri nė Abkazi tue dėrgue menjiherė rreth 4 mijė forca ushtarake.
Tashti me siguri do tė nisin negociatat dhe Gjeorgjia do tė ulet nė tryezė me nji avantazh: nė territorin e saj ka trupa tė hueja, e kjo gja vijon me shqetsue edhe sot Kėshillin e Sigurisė.
Operacioni gjeorgjian ndaj Osetisė mund tė duket i pakuptimtė por nuk mund tė shtyhej ma tej. E para pse nė NATO nuk mund tė hyhen me probleme kaq tė mėdhaja tė pazgjidhuna, e dyta se kur tė bahet antare e NATO-s Gjeorgjia nuk mund tė bajė ma gjana tė tilla, pse simbas traktateve mbrojtėse konflikti nė rast se rusėt do tė ndėrhynin arbitrarisht, siē bane tashti, do tė zgjanohej rrezikshmėnisht.
Nga ana tjetėr Rusia e Putinit, edhe e Medvedevit, nuk ngurroi me mbrojtė qytetarėt e vet tue dėrgue trupa nė nji shtet sovran.
Qytetarė rus nė Gjeorgji - mund tė pyesė dikush?
Nė kėto 15 vitet e fundit pakicat ruse nė republikėn kaukaze pėrveē pasaportės gruze, kanė marrė edhe nėnshtėsinė ruse tue e futė vetveten nėn mbrojtjen e Moskės. Nji gja tė tillė psh. vendet balltike jo vetėm nuk e kanė lejue por e kanė lidhė ngushtė pasjen e nėnshtesisė balltike me njohjen e gjuhės pėrkatėse dhe kanė penalizue rusėt nė shumė drejtime.
Mendoni sikur Bollanoja me shokė tė ankohej nė Athinė se shteti shqiptar e persekuton (i vjedh tokat!!) dhe atėherė Athina ta ndiente tė nevojshme me dėrgue qerre tė armatosura dhe fluturakė (siē i quenin dikur) nė Himarė!?
Nji mekanizėm juridik pėr me rregullue jetėn, sidomos ekonomike, tė qytetarėve qė banojnė nė Republikėn e Shqipėrisė dhe deklarojnė nji nėnshtetėsi tė dytė ose nji nėnshtetėsi tjetėr duhet tė ishte studjue urgjentisht. Qytetarėt e huej nuk mund tė gėzojnė tė drejta tė barabarta, jo themelore, me qytetarėt shqiptarė. Qytetarėt e huej duhet tė kenė nji kufizim, psh. nė blemjen e pasunive tė patundshme, e shteti shqiptar duhet tė zbatojė taksa ma tė nalta pėr pronat e tyne mbrenda territorit shqiptar dhe duhet tė tutelojė sė pari qytetarėt shqiptarė.
Por tue u kthye tek sulmi rus nė Gjeorgji, vėrejmė se baza e pandehun juridike e tij asht e paqenė dhe pretekstuoze, mbas Putin/Medvedev duen thjesht me konfirmue hegjemoninė ruse nė rajon dhe me mbajt nė rang satelitėsh tė gjitha shtetet tjera tė vogla.
Asht e vėshtirė me parashikue si do tė zgjidhet ēėshtja e Osetisė sė Jugur dhe e Abkazisė, mbasi nji kthim nė normalitet kėrkon shumė kohė dhe vullnet tė mirė, qė mungon krejtėsisht.
Por duhet tė kemi parasysh se Ukraina, Gjeorgjia dhe Armenia janė tre shtetet qė rrezikojnė seriozisht ndikimin rus nė Kaukaz.
Nė kėtė drejtim sulmi treditor ishte nji demonstrim force dhe nji provė me anė tė cilės i tregohej Rusisė se koha e frikės ka kalue. Sigurisht nuk ka ardhė ende koha e fitores me anė tė nji Blitzkrieg-u, por hapi i parė asht ba.
BE, NATO-ja, SHBA-ja mbėshtėsin tansinė territoriale tė Gjeorgjisė dhe kėrkojnė armėpushim tė menjihershėm. Kurse ministri i jashtėm suedez Carl Bildt krahasoi sulmin rus ndaj Gjeorgjisė me sulmet e Hitlerit ndaj vendeve tė vogla dikur, mbrojtja e qytetarėve rus nė Gjeorgji asht nji pretekst i ulėt me cėnue sovranitetin e nji populli si ai gjeorgjian.
Presidenti gjeorgjian Saakashvili tha se skuadra e tij olimpike po pėrgatitet pėr protesta.
Gjendja e sotme na kujton Olimpiadėn XVI tė Melbournit, tė vitit 1956, kur skuadra hungareze e vaterpolos u pėrball me skuadren sovjetike, e cila damtoi randė lojtarėt hungarez. Ishte koha e agresionit tė turpshėm sovjetik ndaj Hungarisė dhe gjithė bota demokratike ishte tifoze e vendit tė vogėl dhe krenar qė i bani qėndrėse burrnore superfuqisė komuniste.
Ka kalue nji gjysėm shekulli por gjanat nuk kanė ndryshue: Moska ende nuk ka mėsue se ēka asht liria e popujve dhe ēka asht ma e keqja nuk respekton ende sovranitetin e tyne.
Le tė shpresojmė qė Gjeorgjia tė fitojė dinjitetin dhe sovranitetin e saj tė nėpėrkambun, pa humbje jetėsh njerzore dhe pa damtime tė matejshme.
Nga Ardian Ndreca
55
Krijoni Kontakt