A ndodhet ndonje ketu nga Zagoria?

[EDilo]

pjese tani nga libri"kujtime per Ali Pashen", kapitulli :" kujtime per greqine dhe shqiperine, libri i pare"- ku flet autori me origjine franceze qe sherbente ne shtabin e Aliut, me emer te konvertuar Ibrahim Manuzur Efendi, edhe per Zagorien t'one: ".....Klefet e vendosen shume shpejt Aliun ne krye te tyre. Malet e Zagorise dhe rajonet prane Tepelenes , ishin teatrot kryesore te mizorive te tmerreshme te ketyre hordhive te egra. ....."ose, shkruan ne nje faqe tjeter:' ... Pashai i Beratit e kuptoi vone se miqesia e nje tradhetari esht me e rrezikeshme se armet. Shume shpejt mosmarreveshja turbulloi familjen e tij , dhe vellai i tij i shtrenjte, Sefer Beu, ndershmeria e guximshme e te cilit , nuk i pelqente Aliut, vdiq i helmuar nga nje mjek grek nga Zagoria. ...."(me sa duket ne zagori , ne ate kohe sherbente nje mjek me origjine Greke, pra sa vend me potence ka qene zagoria jone, vinin greket e punonin aty!

[labi i maleve]

Me falni qe po ju nderhyj o zagorite te dashur,megjithate dua te shpreh edhe une nje mendim per sa i perket keti postimit te fundit nga EDilo qe mu duk interesant.Ai mjeku i Zagories mundet te ket qene edhe vete zagoritas shqiptar,por aso kohe e kishin shume te huaj kompleksin dhe mos njohjen e ceshtjes etnike te rajonit aq sa i quanin te krishteret e Shqiperise greke.E them kete sepse te njejtin gabim bente edhe Pukevili(Puquevill) ne vepren e tij "Ne o borrin e vezirit te Janines",ai shpesh her ngaterronte shqipetaret e krishter me greket.Kjo jo me shume per faj te tij mendoj se sa per politiken e patriarkanes ne Stamboll dhe asaj te Sulltanatit qe i quanin te gjithe te krishteret si greke dhe myslymanet si turq duke mos e pranuar dhe njohur asnjehere ne ate periudhe pranine e etnitetit shqipetar.Besoj se arsyet e kesaj te fundit i dini te gjithe.
Meqe hyra ketu,mund te me shuani nje kuriozitet?Cfare me thoni per kete Lala Gjonin dhe lidhjet e tij me Ali Pashen?

[SERAFIM DILO]

Me falni qe po ju nderhyj o zagorite te dashur,megjithate dua te shpreh edhe une nje mendim per sa i perket keti postimit te fundit nga EDilo qe mu duk interesant.Ai mjeku i Zagories mundet te ket qene edhe vete zagoritas shqiptar,por aso kohe e kishin shume te huaj kompleksin dhe mos njohjen e ceshtjes etnike te rajonit aq sa i quanin te krishteret e Shqiperise greke.E them kete sepse te njejtin gabim bente edhe Pukevili(Puquevill) ne vepren e tij "Ne o borrin e vezirit te Janines",ai shpesh her ngaterronte shqipetaret e krishter me greket.Kjo jo me shume per faj te tij mendoj se sa per politiken e patriarkanes ne Stamboll dhe asaj te Sulltanatit qe i quanin te gjithe te krishteret si greke dhe myslymanet si turq duke mos e pranuar dhe njohur asnjehere ne ate periudhe pranine e etnitetit shqipetar.Besoj se arsyet e kesaj te fundit i dini te gjithe.
Meqe hyra ketu,mund te me shuani nje kuriozitet?Cfare me thoni per kete Lala Gjonin dhe lidhjet e tij me Ali Pashen?

Labi mund te thuash cfar te duash,te pakten per mua,ke takt e hapesir mendimi.Mbase ke dhe te drejt,ne zagori e ne jugun e krishter flitej dhe greqisht,per shkak te fese ortodokse,se sa e perdornin gjuhen greke ajo eshte gje tjeter,se dhe katoliket perdornin latinishten,por popujt flisnin gjuhen e tyre.Qe FAN NOLI qe nderoi greqishten,e beri shiptaret te luteshin shqip,per kete u be dhe prift.Per mua figura me e lart qe ka nxere shqiperia.

[SERAFIM DILO]

More e dini qe ka te drejte EDI DILUA qe sa vemi dhe behemi me te paket ne kete gazete kaq te madhe qe fatmiresisht s te ve njeri barrjera per te shkruar çfare te duash .Ndoshte ketu ka nje problem qe shumica e zagories nuk e di kete forum ,ndaj del detyra e sejcilit nga ne brenda mundesive per te vene te njohurit tane ne dijeni.Mundesisht te shkruajme pa pseudonime se ne e njohim shume mire njeri tjetrin.Jam kureshtar kush e ka hapur temen andodhet ketu ndonje nga Zagoria.Pershendetje te gjitheve. Shihni dhe temen kush ka mall per Zagorien.
ARQILE HILA

ARQILE ke shum te drejte.

[Lakrori21]

Sipas mendimit tim Enciklopedia e Zagories ka mangesi. Aty permenden tregetaret e rinj zagorite por nuk duhet harruar tradita.Une kam degjuar per familje me emer ne ballkan e me tutje ne fushen e tregetise jo vetem si Rako Dushi ( Shume te vjeter me kane folur per te) por edhe per Perikli e Vasil Duden nga Sheperi si edhe Dilejte e Topoves. Bile une kam njohur nga afer Zotin Sofokli Dilo Ishte nje plak i urte i cilter dhe shume i mencur Perdorte nje humor te embel dhe jepte keshilla te vlefshme. Mund ta takoje ato vite tregetarin e njohur ne SHkozet te Durresit ne radhen e qumeshtit qe ne oren tre te nates per te marre nje liter qumesht per mbesat e tia Me bastun ne dore dhe ecje te ngadalshme ( invalid nga kemba) shetiste tere dyqanet e Shkozetit . Njerez te tille rralle mund te takosh ne jete.Per fat te keq pjesa me e madhe e tyre ju neneshtruan torturave dhe vdiqen neper burgjet e temerrshme te diktatures . Me respekt Lakrori.

[SERAFIM DILO]

Ju ZAGORIT qe keni qene e me duket se jeni akoma te persekutuar nga sistemi.Te thuash sistemi eshte njesoj sikur nuk thuaj asgje.Eshte me mir te thoni qe jemi persekutuar nga koha,ka me teper kuptim.Sistemi eshte dicka boshe,dhe per mua qe mundohem ta mbush sado pak,duke vene ndonje emer Ndersa per ju do te ngelet nje teorem e pergjithshme,nje vrim e zeze ku mund te fusesh cdo lloj gjeje,po prap bosh ngelet.Te mit nuk kan qene te persekutuar nga sistemi matematik,kan qene te persekutar nga njerez me emra e mbiemra,i ashtuqujtur sistem te heq lirin e fjales te drejten e prones etj,por nuk te persekuton jan njerezit qe ndikojn e veprojn mbi vuajtet e te tjereve.Un edhe sot sic thoni ju u shfryva,por do te shfryesha me mir te veja ndonje emer,ndersa ju shfryuni me sistemin,po jo me sistemin tokesor,gjeni ndonje sistem tjeter se ka sa te duash.Se mos me pergjigjeni se fai sesht i imi esht i sistemit,Ju keni te drejte te mos shfryeni e te mos shkruani ndonje emer,se eshte me mir ta mbash brenda emerat,keshtu nje njeri mund te fryet e te fryet deri sa tja bej paf...Por mos u merzisni se laj e thaj keni sistemin,si colja shulin.

[EDilo]

Me falni qe po ju nderhyj o zagorite te dashur,megjithate dua te shpreh edhe une nje mendim per sa i perket keti postimit te fundit nga EDilo qe mu duk interesant.Ai mjeku i Zagories mundet te ket qene edhe vete zagoritas shqiptar,por aso kohe e kishin shume te huaj kompleksin dhe mos njohjen e ceshtjes etnike te rajonit aq sa i quanin te krishteret e Shqiperise greke.E them kete sepse te njejtin gabim bente edhe Pukevili(Puquevill) ne vepren e tij "Ne o borrin e vezirit te Janines",ai shpesh her ngaterronte shqipetaret e krishter me greket.Kjo jo me shume per faj te tij mendoj se sa per politiken e patriarkanes ne Stamboll dhe asaj te Sulltanatit qe i quanin te gjithe te krishteret si greke dhe myslymanet si turq duke mos e pranuar dhe njohur asnjehere ne ate periudhe pranine e etnitetit shqipetar.Besoj se arsyet e kesaj te fundit i dini te gjithe.
Meqe hyra ketu,mund te me shuani nje kuriozitet?Cfare me thoni per kete Lala Gjonin dhe lidhjet e tij me Ali Pashen?

Une do te te shkruaj dicka qe kam degjuar ne lidhje me "lala Gjonin":
kenge e degjuar nga anet t'ona:
.... Hani pini dhe kendoni
sa te rroje Lale Gjoni...
Kur te vdese Lala Gjoni
Merrni shkopin edhe shkoni,
Mal' e fusha kapetoni...*
Ne ZAgori , e pikerisht nga Nderani, ka qene nje burre trim, kapedan sic thuhet ne te tilla raste, qe mbrojti Ali Pashane ne Manastir te Nivanit. Tregojne qe Lala Gjoni , pra keshtu u thirr me von' Dede Gjoni, e futi Aline ne nje fuci me lesh, dhe prane tij la qenin ta ruaje.Me von, fucine e rrukullisi tek lumi qe kalon prane , gjoja te lante leshin, dhe Aliut ju dha keshtu mundesia te dale e te fshihet ne shpellat e Shqezes.
Si shperblim , me vone Ali Pashai ngriti Kishen e Manastirit , qe sebashku me Manastirin ka ardhe si deshmi deri ditet t'ona. Nuk di ne se vuri dore ne te shperberja dhe shkaterrimi i vitit te mbrapshte 1997?


* "Lala", perdoret shume kur nje njeri do qe te "mburret", me aftesite dhe zotesine qe ka..., si p.sh. "te rregullon Lala..., i thuaj ti thote Lales , hajt' se Lala ta mbaron kete pune.., etj

[EDilo]

Sipas mendimit tim Enciklopedia e Zagories ka mangesi. Aty permenden tregetaret e rinj zagorite por nuk duhet harruar tradita.Une kam degjuar per familje me emer ne ballkan e me tutje ne fushen e tregetise jo vetem si Rako Dushi ( Shume te vjeter me kane folur per te) por edhe per Perikli e Vasil Duden nga Sheperi si edhe Dilejte e Topoves. Bile une kam njohur nga afer Zotin Sofokli Dilo Ishte nje plak i urte i cilter dhe shume i mencur Perdorte nje humor te embel dhe jepte keshilla te vlefshme. Mund ta takoje ato vite tregetarin e njohur ne SHkozet te Durresit ne radhen e qumeshtit qe ne oren tre te nates per te marre nje liter qumesht per mbesat e tia Me bastun ne dore dhe ecje te ngadalshme ( invalid nga kemba) shetiste tere dyqanet e Shkozetit . Njerez te tille rralle mund te takosh ne jete.Per fat te keq pjesa me e madhe e tyre ju neneshtruan torturave dhe vdiqen neper burgjet e temerrshme te diktatures . Me respekt Lakrori.

Me qe o Lakror , permend emra tregetaresh Zagorite, une do ndalem konkretisht tek burri i ndershem sheperjot, tregetari Vasil Duda, qe me ardhjen ne fuqi te regjimit diktatorial komunist, me pa te drejte u burgos, u torturua cnjerezisht, ju mor floririduke ju kerkuar te dorezonte aq sa ishte pesha trupore e tij, dhe pastaj duke qene ne burg, vdiq e humbi pa nam e nishan, e edhe sot e kesaj dite nuk dihen ku jane hedhe Eshtrat e tij!
Djemte e tij te mire e te mrekullueshem sa s'ka me, si Miltua, Aleksi dhe Thimjua, vuajten e pas Papadilanje u trajtuan shume keq ne ate Sheper, e dy te fundit edhe pse ishin te zotet ne shkolle, ju mohua c'do e drejte dhe perfunduan ustallare ne te "fameshmen" kooperative!
K.Ngjela , ne festen e Zagorise, kam qene aty kur i esht kercenuar Xhaxhait t'im Qirjako: " Dy mitraloze duhen ne Sheper, nje te zhduke Dilajt dhe nje Dudajt"
Ai nip qe trashegoi emrin e gjyshit te tij Vasil, u dha porosi familjareve nga "paria e sheperit", qe te mos thirret ne ate emer, por Llaqi, se nuk mund te perdorej emri i "armikut te popullit" !

[labi i maleve]

Labi mund te thuash cfar te duash,te pakten per mua,ke takt e hapesir mendimi.Mbase ke dhe te drejt,ne zagori e ne jugun e krishter flitej dhe greqisht,per shkak te fese ortodokse,se sa e perdornin gjuhen greke ajo eshte gje tjeter,se dhe katoliket perdornin latinishten,por popujt flisnin gjuhen e tyre.Qe FAN NOLI qe nderoi greqishten,e beri shiptaret te luteshin shqip,per kete u be dhe prift.Per mua figura me e lart qe ka nxere shqiperia.

Po keni shume te drejte,pikerishte ketu doja te dilja sa i perket ceshtjes.Pra shpesh here ne rrjedhen e historise shume shqiptare humbasin,ose na paraqiten si greke,latine apo turq per shkak te ketyre cregullimeve qe permendet edhe ju me siper,por te pakten tani e dime shkakun dhe shume prej ketyre ngjarjeve e figurave po nxiren ne pah ashtu sic vertet kane qene,pra shqiptare.Sa per Nolin ndaj plotesisht te njejtat ndjenja dhe pikpamje si edhe ju kundrejt figures madheshtore te tij.Megjithese duhet thene se sot po shkelet me kembe emri i tij nga kisha qe mesa duket po largohet gjithenje e me shume nga te krishteret shqiptare drejt minoritetit e Athines duke na shkeputur dhuraten me te madhe qe na la Noli,Autoqefaline e kishes sone qe sot po e rremben pa meshire Janullatosi.
Nejse teme tjeter kjo,te pershendes nga zemra zoti Serafim Dilo.

[labi i maleve]

Une do te te shkruaj dicka qe kam degjuar ne lidhje me "lala Gjonin":
kenge e degjuar nga anet t'ona:
.... Hani pini dhe kendoni
sa te rroje Lale Gjoni...
Kur te vdese Lala Gjoni
Merrni shkopin edhe shkoni,
Mal' e fusha kapetoni...*
Ne ZAgori , e pikerisht nga Nderani, ka qene nje burre trim, kapedan sic thuhet ne te tilla raste, qe mbrojti Ali Pashane ne Manastir te Nivanit. Tregojne qe Lala Gjoni , pra keshtu u thirr me von' Dede Gjoni, e futi Aline ne nje fuci me lesh, dhe prane tij la qenin ta ruaje.Me von, fucine e rrukullisi tek lumi qe kalon prane , gjoja te lante leshin, dhe Aliut ju dha keshtu mundesia te dale e te fshihet ne shpellat e Shqezes.
Si shperblim , me vone Ali Pashai ngriti Kishen e Manastirit , qe sebashku me Manastirin ka ardhe si deshmi deri ditet t'ona. Nuk di ne se vuri dore ne te shperberja dhe shkaterrimi i vitit te mbrapshte 1997?


* "Lala", perdoret shume kur nje njeri do qe te "mburret", me aftesite dhe zotesine qe ka..., si p.sh. "te rregullon Lala..., i thuaj ti thote Lales , hajt' se Lala ta mbaron kete pune.., etj

Shume faleminderit qe ju pergjigje kureshtjes sime zoti E Dilo,dicka kisha degjuar per Laje Gjonin por doja te isha me i sqaruar.Pas ketyre qe me the sigurisht qe jame me i qarte per ngjarjen.Ore edhe dicka tjeter,ju Dilajt paskeni pushtuar faqen e Zagories,po me njeri tjetrin keni te beni?Mesa duket Topova po e mban gjalle temen ne forum,pa harruar edhe te tjeret.