Tradita e lashtë orthodhokse në Kosovë

[Darius]

serbet e kosoves dhe shqiptaret kishin shume ngjashmeri kulturore qe perfishnte dhe veshjen tradicionale. bile kur serbet e pushtuan rajonin kishte shume akademik qe thonin se ishin me shume shqiptar sesa serb (nga mentaliteti, kultura, etc), as vetem e tyre nuk e quanin serb por kosovski.

po edhe sikur te kishte shqiptar rreth atij priftit kjo nuk do te thote se ka pasur shqiptar ortodoks ne kosov, sepse mundet te ishin vojvoda, njerez te paguar nga patrikana serbe per mirmbajtjen e kishave, bile kete titull me sa di une e trashegonin me fise te tera. me shume info per kete do gjeni tek libri i edith durhamit mbi serbine.

gjithashtu ka pasur shume vlleh ortodoks ne kosove qe kishin emigruar mbas shkaterrimit te voskopojes, dhe rrezik keto flisnin dhe shqipen dhe gjuhen e tyre, po me sa di une nuk ka asnje qe e flet me (jane pothuajse te sllavizuar).

Ti padyshim je qyfyrja me e madhe e ketij forumi. Kur shkruan per historine dhe faktet historike ti ose duhet te jesh high ose duhet te jesh dry. Si ore kane serbet dhe shqiptaret ngjashmeri kulturore? E ke idene se cfare mbrockulle je duke keputur? Ata qe flet Durham jane shqiptare te sllavizuar dhe jo serb. Ska asnje lloj ngjashmerie midis serbeve dhe shqiptareve dhe ky ndryshim eshte shume me i madh se ai fizionomik apo antropologjik. Historikisht pushtuesi merr shume nga tradita, kultura dhe etnografia e vendit qe pushton.

Ne lidhje me kishat ortodokse shqiptare shqiptaret e kosoves po bejne nje gabim fatal. Per hir te mohimit total qe i bejne fese ortodokse duke e idenfikuar ate gabimisht me Serbine dhe Greqine, jane duke mohuar nje trashegimi kulturore per te cilen te paret tane nuk do na falin dhe do cohen nga varri te na ndeshkojne. Ortodoksia eshte fe dhe jo kombesi. Nuk perfaqesohet as nga serbet dhe as nga greket. Fati i keq e solli qe keto dy vende me qendrim armiqesor ndaj vendit tone i perkasin kesaj feje por kjo sdo te thote se duhet identifikuar me serbo-greke. Nje shqiptar ortodoks, nje kishe ortodokse shqiptare eshte po aq shqiptar dhe shqiptare sa nje kishe katolike, nje shqiptar katolik sepse jane pjese e tradites sone te vjeter dhe pjese e trashegimise sone. Mos bini ne kete kurth sepse ka pasoja shume te renda. Duke i falur serbit kishat e vjetra te shqiptare, duke i dhuruar serbit ate tradite qe ka qene e nje pjese te mire te shqiptarise i dhuroni automatikisht nje autoktoni qe nuk e kane ne ato troje. Eshte gracka me finoke qe i eshte bere ndonjehere popullit shqiptare dhe ju jeni duke rene ne te si te ishit te verber. Thirrini mendjes sa nuk eshte vone.

Lumi Drin me te dy deget (Drin i Bardhe dhe Drin i Zi) ka qene si nje kufi ndermjet te krishtereve katolike dhe atyre ortodokse shqiptare.
Popullsia ne te djathte te rrjedhes se Drinit te Zi dhe ne te majte te rrjedhes se Drinit te Bardhe ka qene ne shumice e besimit ortodoks.
Ortodoksizmi i shqiptareve ne kete zone eshte shume i vjeter dhe lidhet me fillesat e perhapjes se krishterimit ne Europe.
Ato jane dhe zonat ku islamizmi hodhi rrenje, per shkak te politikes asimiluese dhe barbare te pushtuesit serb Stefan Dushan,i cili enderronte te ishte perandori i Bizantit, enderr qe ju keput kur i mbeten eshtrat maleve te Ersekes dhe Kolonjes.
Shqiptaret dhe greket jane perhapesit e besimit ortodoks ne Ballkan dhe me gjere tek popujt pagane sllave.
Ndersa zona ne anen tjeter te Drinit, ka qene dhe ka mbetur me shumice katolike.
Fati i keq historik i ndarjes se krishterimit, shkaktoi edhe nje fat tjeter me te keq, ate te gjendjes se shqiptareve ne mesin e kufirit ndares, kufi qe shkaktoi aq shume trauma e plage njerezore e kulturore!

Jashtezakonisht shume e sakte !!!

[eri12ing]

Qe te gjithe kemi qene pagane ne fillim,pastaj te krishtere te kishes romane(sot katolike) nga me vone lindi dega lindore e ortodoksise e jo orthodhoksise sepse kjo eshte terminologji greke,kete e dime shume mire por ajo qe duhet sqaruar te dashur miq eshte se me pare nga serbet kete fe e mbartnim ne e pa jua trasmetuam nomadeve serb te pazhvilluar dhe nuk mund te kete asnje ngjashmeri midis tyre dhe ne,duket qe ne kafsherine dhe mizorine e tyre se sa te lidhur jane me zotin.
Pastaj crendesi ka feja ketu,feja e shqipetarit eshte shqiptaria dhe zoti eshte nje ,vija si te duash emrin ne dac budist,ortodoks a musliman nuk ndryshon.Ndryshon vetem kur behet grek ose serb dhe sherben per te mbuluar mizorite e e tyre ndaj popujve te tjere,sidomos neve.
Land mos u merzit vllai koha o gjukatesi me i mire madje edhe se zoti,le ti fshijne shkrimet ne fund te fundit tregojne mungese profesionalizmi dhe mungese argumentash nga verberia mesjetare qe u ze syte,ende duan qe ligjin ta bej feja si ne kohen e inkuizicionit ne vend qe te kerkohet falje per gjithe ato krime.
Ne fund te fundit se cili e beson zotin vete dhe nuk i duhet ndonje ndermjetes.
Haj tung,duajeni njeriun e zemres,duajeni familjen dhe mbroni atdheun pasi keto te treja nuk i zgjedh dot.

[malo666]

Ti padyshim je qyfyrja me e madhe e ketij forumi. Kur shkruan per historine dhe faktet historike ti ose duhet te jesh high ose duhet te jesh dry. Si ore kane serbet dhe shqiptaret ngjashmeri kulturore? E ke idene se cfare mbrockulle je duke keputur? Ata qe flet Durham jane shqiptare te sllavizuar dhe jo serb. Ska asnje lloj ngjashmerie midis serbeve dhe shqiptareve dhe ky ndryshim eshte shume me i madh se ai fizionomik apo antropologjik. Historikisht pushtuesi merr shume nga tradita, kultura dhe etnografia e vendit qe pushton.

o darush po cfare behet ne kete forum pervec qyfyreve? juve diskutim normal nuk dini te beni. nejse po deshe ik lexo librin e noel malcomit dhe do ta sqaroj me sakte ai, apo mbase historianet e oxfordit nuk te mjaftojne, te duhen ato te internetit? Per vojvodet ato kane qene mysliman shqiptar qe flisin shqip, se nga i nxore shqiptar te sllavizuar nje zot e di, po nejse ne internet cfare nuk i shpik mendja njeriut.

[Seminarist]

Pershendetje Qorrbiba. Nuk jam riktheyr ende. Do rikthehem me rregullisht pas nja nje jave.

Mendoj se me dy familje nga Peja, dhe po ta marrim per te mireqene si argument, nuk mund te vertetojme se shqiptaret e Kosoves, aq me teper festat fetare te Veriut, kane qene ortodokse.

Per me teper, nga ajo cfare kemi lexuar, si autoritete mund te sillen ketu psh Milan Sufflay "Serbet dhe Shqiptaret", apo botimi "2000 vjet Krishterim" me artikullin e Zef Mirdites etj, shohim se zona e Dardanise, pra ana veriore me kufi Drinin, te kene qene ne lashtesi, pra antikitet, nen ndikimin linguistik dhe fetar latin. Madje Sufflay deshmon per disa fise shqiptare te Malit te Zi, si Kuci psh, te cilat na dokumentohen si katolike deri ne shek.17 dhe qe sot jane malazezo-ortodokse, pra te asimiluar me fe e komb.

Ne cdo rast, mendoj se ortodoksia ne Kosove i ka burimet tek serbo apo bullgaro ortodoksia, pra pas shek.9.

[Albo]

Ti me verte je rob i cuditshem. historia nuk shkruhet me un njof kete apo ate. Ne kosove te vetmit shqiptar kristjane kane qene katoliket, ortodoksia erdhi me pushtimin serb ne vitet 1200. mua nuk me intereson se njef ti nje familje nga peja qe eshte ortodokse, njof dhe une ca qe jane budist. kulture ortodokse mundet te kete ne kosove, por eshte idiotsia me e madhe ta quash te lashte, sepse thjesht nuk eshte.

Lashtësia e Orthodhoksisë në Kosovë nuk është e lidhur vetëm me dëshminë njerëzore, pasi njerëzit vijnë dhe ikin, por edhe nga trashëgimia kishtare. Janë me dhjetra manastire shekullore orthodhokse në Kosovë, me një arkitekture të pastër bizantine. Kishat e manastiret shekullore nuk vijnë e ikin me njerëzit, ngelen atje si një dëshmi për brezat dhe historinë, packa se sot Kosova mund të ketë një realitet krejt tjetër demografik apo politik.

Nëse shqiptarët në Kosovë kanë qenë romano-katolikë në rit, kjo do të ishte manifestuar në një trashëgimi të pasur kishash e manastiresh të ritit latin, që në Kosovë nuk gjen gati fare.

Shenja tjetër e madhe dalluese e popullsisë së Kosovës është tradita dhe mentaliteti lindor. Një nga derivatet dalluese te përjetimit të krishtërimit lindor dhe perëndimor në një popull, është edhe botëkuptimi dhe mentaliteti. Dhe nuk ka asnjë dyshim që mentaliteti i shqiptarëve në Kosovës i përket mentalitetit lindor dhe jo perëndimor. Dhe kjo vihet re jo vetëm tek shqiptarët në Kosovë, kjo vihet re edhe tek katolikët shqiptarë edhe sot e kësaj dite.

Dhe observimi tjetër që unë kam bërë është praktika kalendarike. Po të vësh re me kujdes, festat e Shën Gjergjit dhe Shën Dhimitrit që festohen në Kosovë, nuk festohen në datat sipas kalendarit Gregorian të Kishës Romano-Katolike, por sipas Kalendarit të vjetër Julian, që është ende në përdorim në Kishën Orthodhokse.

Albo

[krishterprizren]

Lashtësia e Orthodhoksisë në Kosovë nuk është e lidhur vetëm me dëshminë njerëzore, pasi njerëzit vijnë dhe ikin, por edhe nga trashëgimia kishtare. Janë me dhjetra manastire shekullore orthodhokse në Kosovë, me një arkitekture të pastër bizantine. Kishat e manastiret shekullore nuk vijnë e ikin me njerëzit, ngelen atje si një dëshmi për brezat dhe historinë, packa se sot Kosova mund të ketë një realitet krejt tjetër demografik apo politik.

Nëse shqiptarët në Kosovë kanë qenë romano-katolikë në rit, kjo do të ishte manifestuar në një trashëgimi të pasur kishash e manastiresh të ritit latin, që në Kosovë nuk gjen gati fare.

Shenja tjetër e madhe dalluese e popullsisë së Kosovës është tradita dhe mentaliteti lindor. Një nga derivatet dalluese te përjetimit të krishtërimit lindor dhe perëndimor në një popull, është edhe botëkuptimi dhe mentaliteti. Dhe nuk ka asnjë dyshim që mentaliteti i shqiptarëve në Kosovës i përket mentalitetit lindor dhe jo perëndimor. Dhe kjo vihet re jo vetëm tek shqiptarët në Kosovë, kjo vihet re edhe tek katolikët shqiptarë edhe sot e kësaj dite.

Dhe observimi tjetër që unë kam bërë është praktika kalendarike. Po të vësh re me kujdes, festat e Shën Gjergjit dhe Shën Dhimitrit që festohen në Kosovë, nuk festohen në datat sipas kalendarit Gregorian të Kishës Romano-Katolike, por sipas Kalendarit të vjetër Julian, që është ende në përdorim në Kishën Orthodhokse.

Albo

ne shum fsharta qe kam vizituar ne kosove e kam fjalen per fshatra shqiptare me kan thene se kemi qene ortodoks shqiptar ndersa ne shume fshatra kan edhe themelet e kishes ortodokse qe i kan prishur sipas gojdhenave jan me qindra fshatra qe kan qene ortodokse dhe se pas pushtimit otoman jan konvertuar ne musliman kete me kan thene me se shumti te moshuarit pasi qe une kisha interesim per zanafillen e religjioneve te kosoves por ne shumten e rasteve kan edhe turp te thone qe kemi qene ortodoks se gjoja kjo po krahasohen me pushtuesin serb

por sipas mendimit tim kisha ortodokse serbe ka dallim shume me kishen ortodokse shqiptare

kisha ortodokse serbe eshte kisha e satanit se ka nxitur shume gjenocidin ne luftrat e ish jugosllavise ka shume fakte por edhe sot nxit dhune ne kosove kisha ortodokse serbe

ndersa per kishen ortodokse shqiptare ka shume fakte se eshte kisha qe nxit paqe toleranc dhe bashkjetese ( edhe ne kohrat e lashta por edhe ne ditet e sodit )

[krishterprizren]

E kam zbuluar une nga fshati im nga disa te moshuar se kemi qene ortodoks dhe se kete prinderit e mi nuk ma kan thene
edhe disa festa ortodokse edhe sot festohen por kur te shkoi ne kosove do te shkoj ne fshatrat ku me kan lindur prinderit edhe do te zbuloj dhe hulumtoj per te paret e familjes time dhe se cfar festa ato mbaj qe jan festuar dhe se a festohen edhe sot por e dij se nje fest e quajtur Shen Nikola akoma festohet ndersa nga ana e Mamit kan qene Katolik te konvertuar ne musliman dhe se kan prejardhje nga nje fshat nga Elbasani

[eldonel]

Lashtësia e Orthodhoksisë në Kosovë nuk është e lidhur vetëm me dëshminë njerëzore, pasi njerëzit vijnë dhe ikin, por edhe nga trashëgimia kishtare. Janë me dhjetra manastire shekullore orthodhokse në Kosovë, me një arkitekture të pastër bizantine. Kishat e manastiret shekullore nuk vijnë e ikin me njerëzit, ngelen atje si një dëshmi për brezat dhe historinë, packa se sot Kosova mund të ketë një realitet krejt tjetër demografik apo politik.

Nëse shqiptarët në Kosovë kanë qenë romano-katolikë në rit, kjo do të ishte manifestuar në një trashëgimi të pasur kishash e manastiresh të ritit latin, që në Kosovë nuk gjen gati fare.

Shenja tjetër e madhe dalluese e popullsisë së Kosovës është tradita dhe mentaliteti lindor. Një nga derivatet dalluese te përjetimit të krishtërimit lindor dhe perëndimor në një popull, është edhe botëkuptimi dhe mentaliteti. Dhe nuk ka asnjë dyshim që mentaliteti i shqiptarëve në Kosovës i përket mentalitetit lindor dhe jo perëndimor. Dhe kjo vihet re jo vetëm tek shqiptarët në Kosovë, kjo vihet re edhe tek katolikët shqiptarë edhe sot e kësaj dite.

Dhe observimi tjetër që unë kam bërë është praktika kalendarike. Po të vësh re me kujdes, festat e Shën Gjergjit dhe Shën Dhimitrit që festohen në Kosovë, nuk festohen në datat sipas kalendarit Gregorian të Kishës Romano-Katolike, por sipas Kalendarit të vjetër Julian, që është ende në përdorim në Kishën Orthodhokse.

Albo

Dhe gjitha kishat i kane shendrruar ne ato serbe dhe tani i kane marrur si te tyre dhe s mundesh te ja marresh prandaj nuk e di sa ka kisha ortodokse shqiptare s ma ha mendja qe ka sepse i kane shendrruar ne ato serbe te gjitha gati .

[gatusso]

Para 100 vjeteve familjes sime Kisha Ortodokse ia kishte marrur 4 hektar tokë,dhe tash se fundi me gjyq i kemi kthyer...

D.m.th Vertet ka tradit te lasht Ortodoksizmi ne Kosovë,nuk mohohet kjo...

[Bizantin]

Ja çfarë thotë akedemik Mark Krasniqi për traditën ortodokse në Kosovë (intervistë me titullin "Kosova ka traditë të autonomisë" dhënë "Rilindjes", më 2 qershor 1990).



Siç shihet ortodoksia është prezente në formën bizantine (llogjikisht për besimtarë shqiptarë) në Kosovë, para kolonizimit serb.