Lasgush Poradeci

[Bel ami]

Ikja e shtergut

Lasgush Poradecit


Iku dhe me i fundit shterg i shekullit
Fluturoi neper Mal te Thate
me Shqiponjen e aratisur
a me Nositin gji-care preku fundin e liqerit.
Gjeniu iku!
Ne mbetem mes tallazeve te poezise...!

[Estella]

Poradeci


Perëndim i vagëlluar mi Liqerin pa kufir
Po përhapet dal-nga-dale një pluhúrë si një hije.
Nëpër Mal e nër Lëndina shkrumb' i natës që po bije,
Duke sbritur që nga qjelli përmi fshat po bëhet fir...

E kudó krahin' e gjërë më s'po qit as pipëlim:
Në katund kërcet një portë...në Liqer heshtë një lopatë...
Një shqiponjë-e arratisur fluturon në Mal-të-Thatë...
Futet zemra djaloshare mun në fund të shpirtit t'im.

Tërë fisi, tërë jeta, ra... u dergj... e zuri gjumi...
Zotëroj më katër anë errësira...
Po tashi:
Dyke nisur udhëtimin mes-për-mes nër Shqipëri,
Drini plak e i përrallshëm po mburon prej Shëndaumi...




Dimër


Shpirti im qe sot y mbyll
Dhe gezimin m'a perzuri.
Neper mal e neper pyll
Zu debora prej qekuri.

Bjene floket nje-nga-nje
Mi katundin e shkretuar.
Dyke mardhur nene te
Dheri fjet e ri mbuluar

Flet nga-dal e shpirti im,
Dhe ne zi pikoj si fleta,
Pa me qit as pipelim
Tere fili, tere jeta.

Ne kaq heshtje-e qetesi
Ndjej vajtimthin e nje shpesi:
Psheretin me ze te ti
Jet' e trembur se mos vdesi...

MALLI

Syri-i bukur qe t'u mvrenjt -
Syri yt qe me lendon
Do me lere-a von a shpejt,
Do me lere-a shpejt a von.

Sapo shpirti m'u delir -
Shpirti im i nxire krejt -
Do me lere me pahir
Syri-i bukur qe t'u mvrenjt.

E do mbetem pernjemend
Varfanjak si mbret pa fron:
Mbreteresha qe me çmend
Do me lere-a shpejt a von.

Do me lere-a von a shpejt,
Do me lere-a shpejt a von,
Syri i bukur qe t'u mvrenjt -
Syri yt qe me lendon.

Do me lere...A! po si -
Qofte-ahere-ose tani -
Do te qaj aq dashuri
Qe te humb me mall te ti?


Maja e celur

Luelt lulezuan
me te pare djelle
kushedi c'duruan
qe kur jane mbjelle

qe kur u perzyen
me rere a me uje,
dhe u lag'n e u lyen
pa buje e rremuje

Pa ze psheretimi
ze e vaj te kote
i ngurroj thellimi
nene dhen e ftohte

Edhe balt' e ndotur
edhe llum i ndyre
i patne perlotur
me ngjyre e menxyre

Ato piperonin
me nje sulm te qete
dhe mbinin e shkonin
qe perposh perpjete

qe nga erresira
brenda ne dhe thelle
ndillnin krejt te dlira
driten edhe qielle

Sa me rend' i mbante
rrenj' e balt' e nxire
dhe i terhiqte e s'i ndante
per ne fundesire

dhe sa m'i padukur
edhe sa m'i zjarrte
ishte sulm i bukur
per ne qiejt e larte

aq me lire e fshehur
dhe aq me me ngadale
rritnin papandehur
sulmin e pandale

Dhe ja, ndizet era
mbi barishte e bime
Ja! Qesh parevera
neper ngasherime

Ja! sa lul' e qete
celi gjine e saje
permbi dege e flete
atje lart ne maje


Lasgush Poradeci 1943

[Dita]

Pershendetje Estella

Dhe falemnderit qe i ke sjelle keto poezi ne forum.


Une do te shtoja disa te tjera.


SHPIRTIT


Te lus, o Lajmes i qielluar!
O Frym' e Zotit, vete Zot!
Me hirin t'end te pashteruar
Qe ka mburim perjetesije,
Hirplot, o Shpirt, ner gaze Ti-je.
Dhe ner mjerime je hirplot!

Ti botes s'one-i prure lajmin
E nj'enderimi te pafaj:
Per mallin t'end me te pastajmin
Ti kuvendon qe permbi bote,
Dhe ne gezim i bije lote,
I bije gas ne zi te saj.

Kur del mi male yll'i dites
e shuhet nata prapa ti,
Ti me veshtrimin vetetites
Ckelqen ne fund te zemres s'ime
Dh'i ben prej kenges se nje grime
Nje te perjetshme- harmoni.

E kur pat humbur jet' e dherit,
Kur syr' i lodhur m'u pergjum,
Ne shkendijim te kandilerit
M'i cfaq ylberin e nje rruaze...-
Fatlum, o Shpirt, ti j ner gaze,
Dhe ner mjerime je fatlum!

Sot hapa syte qe-me-nate
E po kendoj si kurrekush:
drejt lartesise se pamate
Ah. meshiro te ngjite- i cmuar
Prej gjirit t'im te perveluar
Fjalim'i mallit t'im mjerush.




Syt' e lumtur

Ishe vogeloshe...isha mituri...
Kur me dole mbudhe, ti moj lumja ti!

Vinte perendimi me te vagelluar
Pa m'i shtire tines ata syt' e shkruar.

Ata syt' e shkruar, syte moj te fjetur,
Shtate vjet me-radhe t'i kam pershendetur.
Kur me pe se pari, more-e m'u largove,
Kur me pe se dyti, more-e m'u afrove,
Kur me pe se treti, more-e me pushtove,
Te putha ne gushe, ti m'u turperove,
Papo ule kryet e shkove vajtove.




Je ulur fort

Kujtimi im qe me s'me jep te qete,
Kujtimi im q' u llaftaris pas teje,
Ne qetesi esht' isker prej rrufeje,
Ne cas llaftare zjarr e flake vete.

Ckelqen si prush kur sketerrohen rete,
Kur mall' i dhembshur ze bucet ndaj meje.
Kuptimin t'im o! ndjeje-ahere, ndjeje,
Se n'ate hof m'a ndrin ah! zemr' e shkrete.

Kaq mot-me-mot shkendijat m'j-u shperndane
Gjith permi kulm te bimes me se gjate...
M'j-u pereluan gjith me tjeter ane...-

Je ulur fort, po syt' e mi te pane:
Plot me stoli kjo lul' e zemres s'ate!
Si kopsht i mbushur plot me jargavane.




Dora jote ledhatare

Dora jote ledhataja, esht' e zbete si qiri.
Dora jote ledhatarja leshon driten e debores.
Kur t'a ndjeu magjine-e paster qe te shtrydheshe prej dores,
Shpirti im i frymezuar regetiu ne llaftari.

Se me lende magjistare u pat bere tul' i saj;
Tul'i saj u pat gatuar me vaj ere-e brume dylli;
I dha hena pak te ndezur, pluhur t'arte-i fali ylli,
E keshtu m'u duk hirplote- haj! o dor'e vashes, haj!

Ne veshtrim te dores s'ate c'pat, o! balli qe m'u vdar?
C'pat qepall' e perlotur q'i ra pika tatepjete?-
Dor'e bryllt' e vashes s'ime, dor'e paqme, dor' e zbete,
Vetetiu me prush magjije e me beri mendimtar.

Dora jote qe me dhimbset, dora jote qe me cik;
Dora jote qe me shtrihet siper temblave gjumashe;
Dora jote: zemra jote qe t'u nda me pese fashe...
Dh'u be dore te me ndali ndaj dyshoj se mos ik...



Pamja

Sot u pame-e sot u ndame
Dhe nuk thame njeze fjale;
Kur u ndame vame-e qame,
Qame shpejt ca lot me vale.

Edhe shpejt kur me te dale,
Vame-u pame-e shume thame,
Thame fjale, fjale, fjale,
Pastaj kurre me s'u ndame.

Nuk u ndame-e vete thame:
C'keto fjale? c'keto lote?
C'ky vajtim q'u vrame-e rame
Shkrumb e pluhur nene bote?

Ah kur rame, kur u dhembme,
Ndritej dhembja drite-e arte...
Kur u dhembme, kur u shembme,
Shkrepej yll ne qjell te larte...

Yll e drite bukurija,
Qjell i larte perendija,
C'vjen e shkon e vjen si hija,
Plas e s'plas kjo dashurija.



Perse te dua

Se te desha vete,
Dhe t'u nqasa vete,
Dhe te putha vete-
Prandaj.

Dhe te humba large,
Dhe te ndoqa large,
Dhe te gjeta large-
Prandaj.

Se te desha prpae,
Dhe t'u nqasa prape,
Dhe te putha prape-
Prandaj.

Dhe te humba vashe,
Dhe te ndoqa vashe,
Dhe s'te gjeta vashe-
Prandaj.

Se te gjeta grua,
Dhe te desha grua,
Dhe te putha grua-
Prnadaj.

Dhe s'me flet perhera,
Dhe s'me nqas perhera,
Dhe me plas perhera-
Prandaj.

O, prandaj te dua,
Prandaj vashe-e grua,
Fshehtesi per mua-
Prandaj.

(Tirane, 4 mars 1943 - Ne doreshkrimet e poetit kjo poezi ka titullin "Prandaj")

[Dita]

Zemra

Bej e ri mendohem,
Te mos t'aferohem,
Ben e ri mendohesh
Te mos m'aferohesh.

Dhe ri bej e bejne
Mos te shkoj andejne,
Dhe ri e ben bejne
Mos te shkosh ketejne.

Ha! tek bej keshtuze,
Hop! te shoh ketuze!
Ha! tek ben ashtuze,
Hop! buze-per-buze.

Pa me puth nje here,
Pa te puth dy here,
Pa me puth tri here,
Te puth tridhjet here,

Uf! moj zemre-e mjere...

Zemer-lule-e-vere,
Gas-e-vrer-perhere,
Zemer-kopsht-me-ere,
Zemera-sketere.




Durimi

Tashi me gas, tashi me lot,
Tashi dhe nj'here,
Duro durimin si per-mot
E si perher.

Mendo mendimin zemerak,
Ndaj vjen te sjelle
Sa leu e zjeu e shfreu me gjak
Ne zemer felle;

Sa pati shkrire aq embelsi
Dyke kenduar,
E vaj e zi e shkrumb e hi
Te pambaruar;

Dyke perflakur plot me gas,
Plot afsh te ndritur,
Nje mall te math qe me vjen pas,
Kujtim-zhuritur;

Vjen ku perplaset permi dhé,
Ner ulerime,
e greminuar si rrufe,
Kjo jeta ime;

Ku mban shtergaten me sa mund,
Dhe kesaj radhe,
E hapur krejt, gjer mu ne fund,
Ah plag'e madhe;

Fund e gjehene e ang i zi,
Jete pas jete,
Yll-dashuri! Hon-lemeri
Qe mbaj me vete!

Edhe mendoj mendim me lot,
Me pervelime,
Duroj durim te mbushur plot
Me zemren t'ime.



Gremina

Ti sot as qesh as qan,
Ri larg e qete.
Ne shpirtin t'end ti mban
Nje faj per jete.

Nje dashuri me gas,
Sic fryri era,
E zure shpejt ne cas,
E le perhera.

U ngrove-ashtu sa mund,
As shume-as pake,
S'te ndriu perdrejt ne fund
E bardha flake:

Me ndriu e griu e shkriu
Ah mua zjarri!
U mvarresh un'i ziu
MI buze varri!

E nuk me dhemb aspak
Nje vdekje-e gjalle,
Ndaj qava lot me gjak,
Si ne perralle;

Ndaj hoqa rende-ashtu,
Gjer ne gremine,
Llaftaren qe me zu
Per dashurine;

Per dashurine-o Zot,
Qe shemb nje burre,
Qe s'e pat ndjere dot
Gruaja kurre;

Qe lind e ndritur krejt,
Bukuriplote!
Me driten drejt-per-drejt
Nga drita jote!

Qe qesh e qan e zjen,
E s'jep te qete,
E zjen e bren e shfren,
E s'vdes perjete.



Prej cdo gazi-e hidherimi

Prej cdo gazi-e hidherimi
Mbetet pas vetem kujtimi.

Ah! dh'i shkreti-mallengjimi.

[TRIMI]

Desha ta shtoj edhe une nje poezi te Lazgushit te cilen e keni harruar ...



Vdekja e Nositit


Me zjarr ju flas... me zjarr
Ne gjirin tim kam hapur varr...
Qe t'i jap shprese-edhe t'ja marr...

Un' ik liqerit zemerak
Fatlum dh' i paster si zembak,
Po zemra ime kullon gjak:

Se vijne-urtuar zogjte-e mi,
Dh'u jap ushqim me dashuri -
Nje dashuri per llaftari:

Pa nis ah! Gjirin ta godas...
Dh'e hap ah! gjirin per nje cas...
Dh'i nginj ah! zogjte- e vdes me gas!...

Ahere - helmohet e bucet
Pas mallit tim liqer-i shkret,
E rrit tallazin posi det.

Ay e tund , ay e shkund,
Ay e hap sa me te mund,
Gjer mun ne gjit,gjer mu ne fund.

E shpirtin dyke ma percjelle
Me thote ah! shih sesa 'sht'i felle...
Ky gjir'i em qe te pat pjelle...

Me zjarr ju flas...
Me zjarr...



TRIMI

[TRIMI]

Fryn veriu në mal të thatë,
Thotë vasha lele ngriva.

Duro,vashë,të durojmë,
Si duron mali dëborën.

Në të shtënça moj në dorë,
Do të ngroh si top dëborë.

....

Në m`a dhënç moj bel` e hollë,
Do të thyej si mënjollë,
Do të shtryth posi një mollë.

Në më arthç o moj në hije,
Do t`i puth prej dhembshurije,
Do t`i skuq t`i ndes qirije,
Do t`i nxi t`i bëj mavije
Ato buzë gjak-qershije.

....

Në të marça moj përherë,
Do të shtroj të parën herë,
Do të ngroh të dytën herë,
Do të puth të tretën herë

Buzë-e gushë-e gjinë-e mjerë
Dh` atë shtatin që mban erë
Posi luleja në verë:
Gjer sa gjumi të m`të zerë,
Të m`të zerë-e të m`të flerë
Syr` i urtë si mëshqerë.

Vate dimri,vate vera,
Vate vjeshta përngahera.

Trim më more-edhe më shtrove,
Trim më ngrove-e më pushtove,
Trim më puth-e më mbarove,
Trim o trim seç trimërove!

....

Trimi ç`paske dhëndëruar,
Vasha ç`paske nusëruar,
Zotin ç`paskan lavduruar,
Jetën ç`paskan trashëguar,
Shpirtin ç`paskan shentëruar.



Edhe nje nga Lazgushi ...

Pershendetjet e mia

TRÝMÝ

[Estella]

Lasgushi

Ç’u Mbush Mali
Shqipëri! moj nëna ime,
Më ke rritur me thërrime!
Shqipëri! të qofsha falë,
Të kam nënë e më ke djalë
********
Ç’u mbush mali me dëborë,
Ç’u mbush deti me pamporë,
Seç u mbush e shkreta Vlorë
Plot me krushq e me dasmorë,
S’janë Toskë e Malësorë
Me flamur të kuq në dorë
Si dhëndurë me kurorë.
Ç’u zbardhë malet, ç’u zbardhë:
Nga çdo anë seç na ardhë
Shqipëtarët gunë-bardhë,
Seç na ardhë palë-palë
Duke rutulluar malë
Kush më këmb’e kush më kalë
Kush më shpejt, kush më ngadalë;
Kush i lum e kush i gjorë
Kanë zbritur mun në Vlorë,
Mun në Vlorën e lirisë,
N’atë thelb të Shqipërisë.

[Brari]

TI PO VJEN QË PREJ SË LARGU

Ti po vjen që prej së largu magji-plotë e dal-ngadal.
Ti po vjen që prej së largu dyke shkitur mbi lendina.
Nënë thëmbërzat e tua përgëzohet trendelina,
Shtrihet luleja mitare e zembakut qe t' u fal.


E si shkon me hap te matur, më pushton një dhëmshuri:
Do të tretem të kullohem në kalim të këmbes s' ate,
T' i pushtoi i llaftaruar ato hapëza mëkate
Ndaj kalon mbi tufë lulesh madhërisht si yll i ri.


Dhe të qaj me mall të rëndë poshtë teje pa pushim,
Poshtë fillit të poleskës ku do shkeli kamba jote.
Të të shtroj nga dhëmbja ime një cudi prej pikash lote,
Një pluhurë të përvajshme vetëm dhëmbj' e dëshirim.


Të m' a shkelish hije- letë ! të m' a shkelish mes për mes !
Të të shoh si më lekundesh me sy fjetur e fatuar,
Brënda lotëve të mija të të shoh të pasqyruar,
E pastaj le të venitem, le të hesht e le të vdes.





Nxjerrë nga "Ylli i Zëmres"

Lasgushi lindi me1899 ne Poradec. Shkollen fillore e kreu ne vendlindje, te mesmen e nisi ne Manastir (bitol) e vazhdoi ne Athine dhe e perfundoi ne Silistra te Rumanise.
Ne Bukuresht ndoqi studimet ne Akademine e arteve te bukura dhe ne Fakultetin e drejtesise.
Ne Graz te Austrise studioi ne Universitetin e Filozofise dhe Letersise.
Ne 1924 erdhi filloj pune si profesor ne Liceun e Korces e me vone ne ne Shkollat e Tiranes.Kaq sa per kulture.

[Bel ami]

Ja nje foto e Lasgushit

[Dita]

Lodra e dashurisë


Kërkova
Lumturinë,
Gjer më sot,
Gjith më të kot.

Shijova
Cupërinë,
Një mot.
Me shpirtin plot.

Kullova
Djalërinë
Me lot,
Që s’thahen dot.

Kuptova
Dashurinë
Që lot –
Kur shemb! o Zot!






Kujtimi


Edhe në mungove,
Edhe në ndryshove,
Edhe në dredhove,
Në më gjarpërove:

Kujt j-a dhè mungimin?
Kujt ja dhè ndryshimin?
Kujt j-a dhe dredhimin?
Kuja gjarpërimin?

Mungime-e ndryshime,
Mungime-e dredhime,
Dh’ato gjarpërime-
Hon për zemrën t’ime.

Zemr’ e mall i parë,
Zemërëz’ e vrarë
Kujton dyke qarë,
Pushton me llaftarë
Lulen e pavdarë,
Trupin e pangarë.

Pa ri pshoj qetuar
Dyke ëndëruar
Ndaj po puth nër duar-
Si ndaj koh’ e shkuar-

Fort i dëshëruar,
Fort i dhëmshëruar,
Fort i lumtëruar,
Ballin dritë-qëruar
Syrin qjell-kulluar,
Gjirin-vajzëruar,
Trupin-qumështuar






Mitrush Kutelit


...Pa m’i prit edhe kMitrush Kutelit

...Pa m’i prit edhe këtonë,
Iskëra të zemrës s’onë.
Prit-m’i shok n’ato mërgime
Fjalëzat me regëtime,
Nga buçim’i zemrës s’ime.
Zemra im buçim-shkretë
Zjen e bren e s’gjen të qetë,
Plaset e përplaset vetë,
Vdes përkohë-e lind përjetë.





Dëgjimi i zemrës


Kur të më kujtosh,
Kur të vish të shkosh,
Kur të shkosh këtejza pranë
Që të çmallërosh-

Ç’po dëgjon kur shkon?
Kur vjen e përgjon?
Ç’përgjon zemra në kët’anë-
Fund në këtë hon?

Zemra jote sot,
Zemra jote mot,
sot e mot në ç’mallërime
Zemra që s’fle dot-

Seç të ndjen këtaj,
Seç të ndjen pastaj,
Seç dëgjon ndaj vetes s’ime
(Si ndaj vet’e saj):

Mall e vrer që mbaj-
Qaj, moj zemër, qaj.

Vrer e mall që flas-
Plas, moj zemër, plas.





Ku vemi shpesh


Në zemër t’ënde vetëm unë,
Në zemër t’ime vetëm ti,
dhe jashtë bota fjalëtare,
Dhe jashtë syri plot zili.

Dh’ashtu filluam përngahera
Një vetësi plot ëmbëlsi,
Të mos na shohë syr’i botës,
Mos na zemrosh, moj njerëzi.

Dhe ikm’ e ikmë gjith-me largë,
Dyke kërkuar pak liri,
Që me t’u ndezur flak’e ditës,
Gjer më të mugëtit të zi;

Gjer në mesnatë-e pasmesnate,
Oh! E pangopur e arrati!
Un’ hijerënd’ e mvrerësuar,
Ti buzëndritur në stoli.

Nër ato male shtat-mëdhaja,
Nër ata pyje me fshehtësi,
N’ato mburima lozonjare,
N’ata shkëmbenj plot llaftari;

Ku fryn nje erë pastërtije,
E vetëtin një bukuri,
E ritet malli posi deti,
E ndizet zemëra në gji;

Ku nuku duket asnjeri,
Ku vemi shpesh veç un’e ti
Ku djeg si zjarr, moj dashuri!
Ku ndrin si yll, moj perendi!




Ku shtrohet vala ...

(ROMANCE)


Ku shtrohet vala përmi zall
E fryn një këng’ e pakuptuar,
Të pashë, motër, plot me mall,
më pe me shpirt të llaftaruar.

Q’aherë silleshim me nge
Gjith vet-i dytë, vet’e dytë...
Dh’i shtinja sytë gjith përdhe-
Gjithë përdhe m’i shtinje sytë...

Po me t’u ndarë vet e vet,
Më s’kishim turp që s’kishte fjalë...
Na ritej malli posi det,
Posi një det që vjen me valë:

E prapë silleshim me nge
Gjith vet-i dytë, vet-e dytë;
E prapë sytë gjith përdhe,
Gjithë përdhe pikonin sytë.

..........................................
..........................................
..........................................
..........................................

Q’aherë qamë plot me mall
Atë vështrimin e kaluar,
Ku shtrohet vala përmi zall
E fryn një këng’ e pakuptuar.

Se kish kuptim që s’i kish kuptim,
Kuptim’i fellë-i mallit t’onë;
Se malli jon’ish zotërim,
Qe robëron përgjithëmonë;

Se s’dashuronja-as un’ as ti,
Po dashuronte dashurija:
Një dashuri – një fshehtësi
M’e fshehur sesa fshehtësija.