Postuar mė parė nga
fegi
Prejardhja e turqve dhe Perandoria selxhuke
Turqit perbejne nje tersi popujsh te bashkuar nga nje gjuhe e grupit uralo-altaik.
Te ardhur nga nomadet te cilet,qe ne mijavjeqarin II para erse sone,Zhvendoeshin ne territoret e sotme te Mongolise dhe te Turkestanit kinez,ata u diferencuan dalgadal ne tri dege kryesore-Mongolet,tunguze-manqurianet dhe turqit,Kronikat kineze i pershkruajn te organizuara ne klane dhe fise,qe nuk njohin bujqesine dhe jetojn me blektori dhe me plaqkitje ne dem te shoqerive sedentare fqinje;ato nuk kane dhen emrat e<<perandorive>>te tyre te njepasnjeshme,qe me sa duket kane qene federata shpesh jeteshkurtur fisesh ose popujsh,te lidhura me veprime luftarake nen nje udheheqes me emer.
Keshtu ne shekujt e par perpara eres sone u shfaqen Hiong-Nute,te cilet formuan nje shtet te gjere nga kufiri kinez deri ne pellgun e Tarimit,perpara se te ndaheshin ne Hiong Nu lindoredhe perendimore.Nje e ketiji populli u dynd ne Europe ne shek V me emrin e hunve te Atiles,qe u ndalen nga Eciusi dhe mbretria gjermanike te Galise ne Fushat e Katalaunike(451).NJe<<perandori>> tjeter u formua ne shekujt VI-VII ajo e Tu-Kiueve,Kineze qe e quajne veten Kyk (ose Gyk)-Turk.Te ardhur nga Altai,ata u shtrine sundimin e tyre qe nga muri i madhe kinez deri ne Sogdiane Ne kete krahine,qe ather ishte depoja e madhe e mendafshit ne tranzit drejt lindjes se Afert dhe Evropes,ata ishin ne kontakt me Persin e sasanidve dhe me Perandorin Bizantine,basileus Justin II (565-578) u lidhe edhe me turqit kunder persianve,me te cilet ishte ne konflikt per tregtine e mendafshit.Ky ishte kontakti i pare qe paraljameronte kontakte te nje karakteri tjeter.Tu-Kiuete u zhduke nga historia ne mes te shek.VII ne kohen kur Perandoria Kineze dhe Perandoria Arabe,ne maksimumin e shtrirjes se tyre,u takuan ne Oksus.
Nje popull i ri turk,uguret e vendosur ne Orkhon, ne jug te liqenit Bajkal, debertoi
athere ne Kine.Atje erdhine kontakt me misionare manikeane te Persise dhe adaptoi fene e tyre,si dhe shkrimin sogdian qe e kishte prejardhjen nga sirishtja e vjeter.Disa u vendosen ne anet e Transoksines ku u bene sedentare;kjo krahin,deri athere e populluar nga indo-iranian,u turqizua qe nga shek.IX,ndersa atje zhvillohet nje qytetrim me huazime nga fqinje te ndryshem dhe nga tri fe te praktikuara nga unguret:budizmi,manikeizmi dhe nestorianizmi.
Ne kete Turkestan te ri turqit u konvertuan ne Islamin.
Dinastite iraniane te Transoksianes,qe kishin si kryeqytet Buharen,ishin islamizuar prej me se nje shekull.Vazhdon
Krijoni Kontakt