a eshte haram pirja e duhanit???

[llokumi]

Shumë musliman pirjen e duhanit e konsiderojnë Mekruh (të pa pëlqyeshme), por jo haram (të ndaluar). Sa herë që u jepet këshillë në këtë vlerësim ata zgjedhin mënyrën si me e injoruar atë. Sadoqë njerëzit janë në dijeni për efektet e dëmshme të pirjes së duhanit, ju duket se shejtani dhe nefsi i tyre dëshiron që ata të vazhdojnë me harxhimin e pasurisë së tyre për t’ju shkaktuar dëm SHËNDETIT dhe trupit të tyre.
Natyrisht, duhani nuk ishte i pranishëm në kohën e Muhammedit a.s., megjithatë vendimet dhe orientimet me konsideratë të substancave të ngjashme janë prezente në dy burime: në Kur’an-in famëlartë dhe Sunnet-in e mirëfilltë (Hadithe).
Si rregull, Kur’ani famëlartë ndalon çdo gjë që është e dëmshme për shëndetin dhe njeriun. T’i paraqesim argumentet nga Kur’ani famëlartë:
1. Pirja e duhanit është vrasëse; ajo shkakton sëmundje siç është kanceri i mushkërive, turbekuloza, sëmundjet e zemrës (vetëm disa i cekëm nga sëmundjet e ndryshme).”Dhe kush e bën këtë (që ndaloi Zoti xh.sh.) qëllimisht dhe tejkalon kufijtë, ne do ta hudhim atë në zjarr të fortë. Dhe kjo është shumë lehtë për Allahun”. (Sure En-Nisaë, 29,30).
Allahu xh.sh. gjithashtu thotë:”Dhe jepni për në rrugë të Allahut e mos hidhni veten në rrezik dhe bëni mirë, se me të vërtetë Allahu i do bëmirësit”. (El-Bekare, 195).
2. Pirja e duhanit e djeg (e shpenzon) pasurinë: Allahu xh.sh. thotë: ”Dhe jepni çdo të afërmi të drejtën që i takon edhe të varfërit edhe atij në gurbet, por mos shpenzo tepër e pa rrugë”. “Ata që shpenzojnë tepër (mastrafxhinjtë) janë vëllezër (në veprim) të djajve, e djalli është përbuzës i madh i Zotit të Tij”. (El-Israë, 26,27).
3. A u shkakton dëm pirja e duhanit joduhanpirësve?
Shumë njerëz ndeshen me problemet e frymëmarjes kur ata rastësisht thithin tym duhani nga tuba (llulla) ose cigarja e ndonjërit, sidomos njerëzit të cilët vuajnë nga bronkiti astmatik. Poashtu, mjekësia bashkëkohore ka vërtetuar se joduhanpirësit dëmtohen kur gjenden në shoqëri të duhanpirësve dhe quhet: pirje pasive e duhanit. Tymi i prindëve lidhet me problemet e frymëmarrjes te fëmijët dhe shkakton vdekje të fëmijëve në shtrat apo djep.
4. Pirja e duhanit shkakton përhapjen e mëkateve dhe dëmeve: Muslimanët që pijnë duhan duhet kujtuar se ata japin shembull të keq para të tjerëve. Kur ata pijnë duhan haptazi, inkurajojnë fëmijët e rinj dhe të tjerët që t’a pijnë atë.
5. Pirja e duhanit si pasojë adhurimi: Shumë duhanpirës kanë antipati ndaj agjërimit dhe seancave në mjediset e studimeve Islamike, leksioneve, përshkak se atyre vazhdimisht u nevojitet tymi i cigareve. Duhanpirësi është i dhënë pas duhanit, si materialisht ashtu edhe psiqikisht.
6. Pirja e duhanit u shkakton erë të keqe duhanpirësve dhe ambientit ku jetojnë: Çdo gjë me të cilën duhanpirësi vjen në kontakt me erën e cigareve: vetura e tij, teshat e tij, shtëpia etj. Prandaj, kur duhanpirësi falet me xhemaat e prek shoqërinë me erën e tij, poashtu edhe melekët, siç thotë Pejgamberi a.s.:”Kushdo që ka ngrënë prej perimeve si hudhër, qepë ose presh duhet të largohen nga xhamia jonë. Me të vërtetë Melekët janë të njohur me dëmet të cilat i bëjnë pasardhësit (bijtë) e Ademit a.s.”
Pikat e lartpërmendura janë dëshmi e qartë se pirja e duhanit është mëkat, prandaj dijetarët bashkëkohor në bazë të analogjisë kanë rënë në përfundim se duhani është Haram (i ndaluar) në Islam. Në rast se një Musliman është nën ndonjë lloj stresi, atëherë ai medoemos duhet t’i kthehet Allahut xh.sh. për ndihmë. Madje, shkenca e mjekësisë ka hedhur plotësisht poshtë legjendën se pirja e duhanit qetëson nervat. Çfarë dijmë ne sigurt është se kujtesa e Allahut xh.sh. është shëruese, siç thotë Allahu xh.sh. “Ata që besuan dhe me të përmendur Allahun, zemrat e tyre qetësohen; pra të dini se me të përmendur Allahun zemrat stabilizohen”. (Er Rra’d, 28).


Ndërprerja e pirjes së duhanit

Parimi i parë që mund të shfrytëzohet në vijim është mbështetja në Allahun xh.sh. duke kërkuar ndihmën e tij dhe parimi për të hequr qafe pirjen e duhanit. Ja disa prova:
1. Mundohu të mbash mend se ti don të fitosh kënaqësinë e Allahut xh.sh. Hudhi të gjitha cigaret e mbetura dhe kujto se ke bë një synim të fortë e të qëndrueshëm drejt mospirjes së duhanit.
2. Zvogëloi kontaktet me duhanpirësit (ky është një hap shumë i rëndësishëm).
3. Mundohu me e zvogëluar pijen, veçanërisht pijet që janë të lidhura ngushtë dhe ndikojnë psiqikisht në pirjen e duhanit siç janë: kafeja, çaji, pijet që përmbajnë kofeinë etj.
4. Kurdo që të paraqitet një dëshirë e madhe për të pirë duhan, mundohu që të angazhohesh me diçka tjetër, veçanërisht me aktivitete të cilat të mundësojnë që duart t’i kesh të zëna.
5. Mundohu që të mos pranosh cigare prej asnjërit.
6. Në rast se paraqitet nevoja, mundohu që të mos e përfundosh pirjen e duhanit, cigaren e tërë.
7. Pij shumë ujë kur e ndërpret pirjen e duhanit. Dehidrimi është shkaku kryesor i simptomeve të tërheqjes.


Pirja e duhanit është haram edhe për shkaqe shëndetësore

Pirja e duhanit është shembull shumë i përhapur i mvarësisë së drogës në SHBA, poashtu edhe në të gjitha shtetet e botës. Zyra e përgjithshme kirurgjike e SHBA-ve, pirjen e duhanit e konsideron si problem më i keq i dhënë pas drogës në Amerikë. Gjurmimet mjekësore tregojn se pirja e duhanit është faktori kryesor në zhvillimin e shumë rasteve të kancerit, çregullimeve të zemrës, sëmundjeve kronike të mushkërive dhe sëmundjeve të tjera. Pirja e duhanit shkakton më shumë sëmundje dhe vdekje se të gjitha drogat tjera.
Pirja e duhanit te gratë shtatzëne rezulton me pasoja të dëmshme në fëmijën e posalindur. Këto zbulime janë analoge me zbulimet në Kur’an-in famëlartë ku qartë ndalohet pirja e duhanit nga muslimanët.
Është shumë e njohur se pirja e duhanit është shembull shumë i pëhapur i mvarësisë së drogës në SHBA. Pamfleta e bërë nga Zyra e Përgjithshme e SHBA-ve e titulluar “Pse njerëzit pijnë cigare?” e quan pirjen e cigares si problem më i madh i dhënë pas drogës. Ajo përmban nikotinë dhe substanca të ndryshme të mundshme në duhan.
Një raport autoritativ Britanez bën të ditur se pirja e duhanit është një formë e varur e drogës, ndryshe nga drogat, por jo më pak e fortë se drogat e narkomanisë. Vullneti i madh i njeriut për pirje të duhanit, përgjithësisht, pothuajse pashmangshëm bëhet i varur dhe kalon në shprehi.
Një raport i qeverisë Australiane i vitit 1977 i quajtur “Problemet e drogës në Australi” - një Shoqatë e helmeve thotë: është me rëndësi me pranuar se pirja e duhanit është formë e varur e drogës, por një formë me karakteristika (veçori) të fshehta.
Më shumë se 56 milion amerikan dhe rezultatet e shumta të shumë miliona njerëzve në kombet tjera, përfshirë kombin Islam janë kapur në cigaret ngjashëm si të droguarit në kofeinë. Shkaku më i madh pse shitja vazhdon në shkallë të larta në kundërshtim me përhapjen publike, njohuri në lidhje me rrezikun shëndetësor jepen nga çdo lloj i cigareve.
Shumë njerëz fillojnë pirjen e duhanit si shkak i futjes në shoqëri dhe si shkak i barabarsisë me shokët ose shoqet. Ata fitojnë ndjenjë “i rritur”, ”i madh”.
Pirja e duhanit së pari gjendet si akt stimulus (nxitës), ndërsa më vonë shohim se ata kanë nevojë të pijnë duhan për t’u qetësuar. Këta duhanpirës zhvillojnë një shkallë tolerance dhe rregullimi trupor në nikotinë. Në rast se ky nivel i nikotinës nuk është ruajtur në gjakun e tyre, ata do të ndjenjë probleme jo të rehatshme të varura psiko-fizike. Këta ndjenja jo të rehatshme janë drogat e rëndomta me simptome tërhekëse.
Drogat e narkomanëve janë psiko-aktive të cilat krijojnë varësi të trurit dhe të sistemit nervor dhe çojnë në përdorim detyrues. Ndërprerja e menjëhershme shpie në vuajtje psiqike dhe fizike. Simptomet e varësisë janë: kokëdhembje, dhembje stomaku, nervozë, acarim, djersitje, ndryshim i punës së zemrës dhe shtypjes së gjakut si dhe sekrecione të dobëta të disa hormoneve me ndikim në sistemin nervor.
Ish “Zyra e Përgjithshme Kirurgjike C.Everett Coop”, thotë se pirja e cigares është identifikuar si shkaku kryesor që shkakton vdekje (340.000 vdekje çdo vit në SHBA). Në shoqërinë tonë është një nga faktorët kryesor në zhvillimin e shumë rasteve të kancerit, çregullimeve të zemrës, sëmundjet kronike të mushkërive dhe organeve të frymëmarjes dhe sëmundjeve tjera. Pra, pirja e duhanit shkakton më shumë sëmundje dhe vdekje se të gjitha drogat tjera ngase ajo është më e përhapur.


Pirja e duhanit dhe Islami

Në Islam pastërtia dhe higjiena janë theksuar në një shkallë të madhe se konsiderohen një pjesë e rëndësishme e Islamit (fesë) dhe besimit.
Është shumë mirë e njohur se goja e duhanpirësve është jo e pastër dhe kundërmon erë të keqe “si një taketuke cigaresh”. Në Kur’an Allahu xh.sh. thotë:
“Dhe ndaloi ata nga çdo e keqe” (Al -A’rafë, 157).
“Ata që besuan dhe bënë punë të mira, nuk kanë mëkat për atë që u ushqyen (më herët) derisa ata ruhen (prej haramit), besojnë dhe bëjnë vepra të mira, mandej ruhen (nga ajo që ka qenë e lejuar e është ndaluar) dhe besojnë dhe pastaj ruhen (nga çdo mëkat) dhe bëjnë mirë. Allahu i do ata që bëjnë mirë”.
Fjala helme ka tre domethënie:
(1) Me nxit veçanërisht efektin e gëlltitjes së alkoholit.
(2) Me stimuluar ose emocionuar.
(3) Me helmuar.
Dy domethëniet e fundit janë të vlefshme dhe zbatohen për nikotinën.
Pirja e duhanit nuk është asgjë tjetër por një formë e shkatërrimit të plotë (vetëvrasjes), e Ku’ran-i thotë:
“Dhe mos mbytni njeriun që Allahu ka ndaluar (mbytjen e tij), përveç me drejtësi”. (El-Israë, 33).
“Dhe jepni për në rrugë të Allahut e mos hidhni veten në rrezik dhe bëni mirë, se me të vërtetë Allahu i do bëmirësit” (El-Bekare, 195).
“…dhe mos mbytni veten tuaj. Vërtet Allahu është i mëshirshëm për ju.” (En Nisaë, 29).
Pejgamberi Muhammedi s.a.v.s. ka thënë: ”Mos i mbytni ose lëndoni të tjerët”. Thamë se është vërtetuar shkencëtarisht se pirja e duhanit nga ana e duhanpirësit është rrezik për personat që gjenden përreth tij.
Shuma e të hollave që duhanpirësi i harxhon në cigare (sipas disa të dhënave amerikane) në një periudhë prej 30 viteve është llogaritur me qenë 200.000$ dhe më tepër. Të gjitha këta të holla thjeshtë janë shpenzuar (duke mos i llogaritur shpenzimet në kujdesin e shëndetit të duhanpirësit).
Allahu xh.sh. thotë:”…po mos shpenzo tepër e pa rrugë. Ata që shpenzojnë tepër (mastrafxhinjtë) janë vëllezër (në veprim) të djajve, e djalli është përbuzës i madh i Zotit të Tij”. (El-Israë, 26,27).
Nuk ka dyshim se trupi dhe shëndeti është dhuratë nga Krijuesi dhe si i tillë meriton të rruhet. Madje edhe Kur’an-i thotë:
“E kur ta përsosë atë (në formën e njeriut) dhe t’i jape atij shpirtin që është krijesë Imja, atëherë ju bini atij në sexhde”. (El Hixhr, 29).
Kështu trupi fizik nuk do të ndotet, lëndohet ose shkatërohet në një mënyrë me anë të pirjes së cigares ose konsumim të alkoholit ose në ndonjë lloj të formave të zakonshme të drogave (ilaçeve).


Përfundim

Nga shkaqet e lartpërmendura dhe nga shkaqet e konsideruara gjetiu, pirja e duhanit është Haram ose e ndaluar në Islam, kështu pirja e duhanit duhet me qenë e dekurajuar (d.m.th. me hequr dorë dhe përfundimisht e ndaluar) në të gjitha shtetet Islame.
Të gjithë Muslimanët duhanpirës duhet me hequr dorë nga ky aktivitet (veprim) jo i shëndetshëm dhe jo-Islamik. Mënyra më e mire me hequr dorë nga ky veprim është ndalimi i pirjes së duhanit plotësisht dhe ligjësisht.


Duhet mbajtur mend se ...

Për Muslimanët të cilët e praktikojnë Islamin sinqerisht dhe të cilët i nënshtrohen urdhërit të Allahut xh.sh., kjo nuk do të ishte një detyrë (punë) aspak e vështirë, por bindja e thellë dhe besimi i tyre duhet me qenë lehtësues i çdo vështirësie, praktikim i vullnetshëm i urdhërave dhe largim i menjëhershëm nga ndalesat e Krijuesit të Madhëruar, të vetmit të cilit i nënshtrohemi.

Falënderimi i takon vetëm Allahut xh.sh., Fuqiplotit, Mëshiruesit, Mëshirbërësit.

Përktheu nga gjuha angleze
Prof. Shaban Sallmani

[ramazan_it]

Duhani dhe dëmet e tij


Ti duhan pirës a ke të drejtë ti bësh keq vetës dhe të tjerëve

Duhani, nënkupton bimën e familjes Nicotiniana të llojeve dhe tipeve të ndryshme të modifikuar apo jo të modifikuar gjenetikisht, me gjithë pjesët e saj.

Duhani gjatë djegies çliron 4 mijë lëndë, që nga nikotina dhe monoksidi i karbonit (si përgjegjës kryesor për vrasësin nga duhani dhe dëmtimet e aparatit kardiovaskular) dhe deri te katranet, substancat me përbërje benzopireni, kobalti radioaktiv, që janë ndër shkaktarët e kancerit të mushkërive. Në qoftë se do të bëjmë një listë të dëmeve që shkaktohen drejtpërdrejt nga duhani, ato që influencohen apo rëndohen prej tij, ajo do të jetë tepër e gjatë, por le të përqendrohemi mbi dëmet kryesore.

Duhani është përgjegjës për të ashtuquajturën “epidemi” të kancerit të mushkrive, sidomos në gjysmën e dytë të shekullit XX-të, duke çuar këtë kancer në numrin një të vdekshmërisë së kancerit te meshkujt. Te femrat kanceri i mushkërive nuk ka rol parësor në vdekshmërinë, por rreziku prej tij, është rritur çdo 10-vjeçar me rritjen e përdorimit të tij prej femrave.

Është vërtetuar se për çdo 20 cigare rreziku 15-fishohet. Kryesisht te pirësit e duhanit, mosha kur ky shfaq simptomat e kancerit është rreth 50-60 vjeçe dhe prej saj njeriu mund të përfundojë edhe në një ndërhyrje të mundshme kirurgjike. Por, siç e thamë edhe më sipër duhani shkakton një listë të gjatë dëmesh. I ashtuquajturi bronkit astmatik shpeshherë e ka pikënisjen nga duhani. Personat, që kur gdhihen në mëngjes, puna e parë që bëjnë fillojnë të kolliten dhe nxjerrin nga goja gëlbazë në sasia mesatare. Te personat që nuk pijnë duhan mushkëritë me anë të sistemit ciliar (qelizat me “qime”), vetë pastrohet gjatë gjithë ditës, gjë që duhanpirësit nuk munden ta bëjnë kur sistemi i tyre ciliar ka dalë jashtë funksionit dhe mushkëritë nuk janë në gjendje ta nxjerrin gëlbazën. Janë këta persona që sëmuren më shpesh nga infeksionet pulmonare.

Por, dëmet më të mëdha shkaktohen në sistemin kardiovaskular të gjakut. Duhani mbahet si një nga faktorët kryesorë në dëmet Arterioskleroze të vazove (ngushtimi i enëve të gjakut) që në vetvete shkakton sëmundje iskemike të zemrës, infraktin e zemrës dëmtimin e sistemit nervor, si dhe të shumë organeve të tjera. Është vërtetuar se sëmundjet ishemike janë të pranishme 3.4 për mijë, tek ata që nuk pinë duhan dhe 7.4 mijë tek ata që pinë duhan. Tek ata që pinë 20 cigare ky rrezik trefishohet. Konsumimi i tepërt i duhanit shton rrezikun për vdekje të papritur. Monooksidi i duhanit, një nga përbërësit e tymit, pakëson oksigjenin në gjak, ndërkohë që nikotina një nga përbërësit e duhanit shton punën e zemrës dhe të dyja shpëtojnë formimin e trombit (mpiksje gjaku) që ngushton dhe bllokon anët e gjoksit. Ata që janë konsumatorë të duhanit, referojnë që e kanë të pamundur për ta lënë atë. Kjo është pjesërisht e vërtetë. Nikotina një nga përbërësit e duhanit zëvendëson Acetin-Klinën, një përbërës që ka rolin përcjellës të impulsit nervor në sinops (pjesë e sistemit nervor qendror dhe atij periferik).

Organizmit, pas lënies së duhanit i duhet një periudhë prej 40 ditësh që të prodhojë sasinë e duhur të Acetil-Kolinës. Gjatë kësaj kohe ish-duhanpirësve i është stresuar, nevrikosen edhe nga zhurma më e vogël, kanë përgjumësi etj. Por, të gjitha këto vështirësi kalohen me pak vullnet dhe këmbëngulje. Pirja e duhanit i shkakton dëme edhe aparatit tretës. Kështu duhani jep rrezik të lartë për karcinomën e ezofagut. Kur kombinohet me pirjen e alkoolit ky rrezik shkon 150/1në raport me popullsinë jo-duhanpirëse. Duhani, duke kontribuar në vazokonstruksionin (ngushtimin) e enëve të gjakut të stomakut rrit përqindjen për ulcerin e stomakut, ndërkohë që rritet 2,7 herë rreziku për kancer-stomakun.

Nikotina

Nikotina, është alkaloid helmues me erë të keqe, që gjendet në gjethet e duhanit dhe që vepron si ngacmues mbi sistemin nervor.

Nikotina është ndër alkaloidet kryesore e cila gjendet në gjethe dhe në rrënjët e duhanit. Në gjethe të duhanit edhe alkaloide të tjera. Në gjethe të thara të duhanit gjenden 4-5% nikotinë. Ajo nuk gjendet e lire por e komponuar me acidin citric dhe atë malik. Nikotina është lëng vajor, ka aromë duhani, në ujë tretet mirë.

Përdoret në mjekësi dhe në veterninari. Në sasi të vogla, nikotina shërben stimuluese e frymëmarrjes, ndërsa në sasi të mëdha rreth 40 mg shkakton paralizën e frymëmarrjes dhe vdekje. Shërben si insektmbytës në veterinari, për sëmundje parazitore të lëkurës. Në industri kimike shërben për përfitimin e acidit nikotinik dhe të amidit të tij, të cilat janë vitamina të rëndësishme të kompleksit të vitaminave B.

Mjerisht duhani, si bartës i nikotinës, më tepër e dëmton shëndetin e njeriut. Sot konsiderohet droga më e lirë që përdoret në masë të madhe. Përveç nikotinës, tymi i duhanit përmban edhe lëndë gazore helmuese të forta, siç është monoksidi i karbonit dhe dioksidi i karbonit i cili e vështirëson frymëmarrjen normale. Si pasojë e thihtjes së duhanit llogaritet se në vit vdesin rreth 3 milionë njerëz. Nikotina llogaritet edhe si drogë, sepse organizmi ambientohet me të, duke u bërë vartës i saj. Ky proces i vartësisië ndaj nikotinës më lehtë bëhet te popullata rinore, ku edhe pasojat zhvillimore, intelektuale dhe shoqërore janë të mëdha.

Ligji i duhanit

Ligji i duhanit legjitimisht njohur si Ligji për mbrojtjen e shëndetit nga produktet e duhani është një ligj që synon të ashpërsojë luftën ndaj pierjes së duhanit. Ky ligj ka hyrë në fuqi më 26 maj të vitit 2007.

Nenet kryesore të këtij ligji kanë të bëjne me ndalimin e pirjes së duhanit në të gjitha mjediset publike te mbyllura dhe ndaliimin e reklamës që duhanit.

Pasojat e shkeljes së ligjit

Nese ndokush kapet duke pirë duhan në një mejdis të mbyllur gjoba i vendoset pronarit të mjedisit dhe shkon deri në 50 000 lekë[1]. Ndërsa për reklamet gjoba shkon deri në 3 milion lekë. Ky ligj mund të konsiderohet si një nga sukseset më të mëdha të shëndetit publik.

Hartimi dhe miratimi i ligjit

Ligji është hartuar në bashkepunim me Organizaten Botërore të Shëndetësisë dhe një meritë të veçantë për hartimin dhe miratimin e tij e ka pika fokale e Organizatës Botërore të Shëndetësisë për kontrolin e duhanit Dr. Roland Shuperka i cili punon në Institutin e Shëndetit Publik.

Letër për duhan pirësit

I nderuar i semure!

Po te drejtohem keshtu, sepse sic pranohet tashme boterisht nje bashkejetese e shendetshme me duhanin nuk mund te ekzistoje.Sado shendet te plote te mendosh qe gezon efektet e cdo cigare qe pin nuk mund te kalojne paperfillshem.Duke filluar kryesisht nga sistemi frymemarrjes e ai kardiovaskular,thuajse te gjitha sistemet e trupit preken nga duhani. Rreth 25% e duhanpireseve eshte vene re te mbyllin jeten e tyre ne nje moshe te re.Sipas statistikave te kryera ne vitet 1950-1975 10 milion njerez kane vdekur si pasoje e semundjeve te shkaktuara nga duhani,nderkohe qe ne vitet 1975-2000pritej qe kjo shifer te kapte vleren 50 milion.

Mendoni se kaq e pavlere eshte jeta?

Kanceret perbejne grupin kryesor te semundjeve te shkaktuara nga duhani.Duke filluar nga kanceri i mushkerive, rrugeve te frymemarrjes, faringut, laringut, gojes, gjuhes, rruget e sistemit te tretjes, stomakut, pankreasit, veshkave, fshikzes se urines, dhe mitres tek femrat, eshte bere e ditur te shkaktojne 30% te vdekjeve; ndersa 90% e vdekjeve nga kanceri I mushkerive eshte pasoje e duhanit. Nje pakete cigare ne dite eshte vene re te rrise 20 here rrezikun e kanerit te mushkerive. Cdo cigare e konsumuar eshte nje hap drejt vdekjes!! Duhani eshte gjithashtu shkaku kryesor i bronshitit kronik dhe amfizemes. Probabiliteti I vdekjes nga bronshiti kronik: nga 3/100000 qe eshte tek mospiresit e duhanit, tek ata qe konsumojne me shume se nje pakete ne dite kap raportin 114/100000. Per me teper duhani duke demtuar sistemin imunitar te mushkerive rrit keshtu prevalencen e cdo lloj infeksioni ne kete zone.(Zaturee,bronshit etj.)Kush deshiron ta mbylle jeten e tij ne shtrat pa fryme?

Semundjet koronare te zemres dhe hipertensioni jane me te shpeshta tek duhanpiresit, si dhe rreziku I krizave te zemres rritet trefish. Me ndikimin e hormoneve nga duhani vihet re nje rritje impotence e steriliteti te meshkujt e rrezik deshtimi e lindjeje te parakohshme tek femrat shtatzene.

Cfare permban nje cigare?

Sic dihet cigarja perbehet nga duhani, letra, filtri dhe nga dis materjale shtese. Por gjate prodhimit i shtohet dhe perberes te tjere si pesticide, fertilizer dhe materiale disinfektimi. Tymi i cigares permban rreth 4000 lloje kimikate nga te cilat 2000 jane helme.

Disa nga kimikatet qe permban tymi i duhanit:

+Karbonmonoksid: tymi i makinave,

+Arsenik: helm,

+Metanol: gazi qe perdoret nga raketat,

+DDT: ilac kunder insekteve,

+Kadmium: bateri makine,

+Gaz Butan: gaz cakmaku,

+Aceton: shkrires kimik,

+Naftalin: ilac tejash,

+Amoniak: pastrues kimik,

Disa nga kancerogjenet qe permban duhani:

Tymi i duhanit permban rreth 60 lloje kancerogjenesh,nje pjese te vogel e te cileve jane rradhitur me poshte:

+ Styrene,

+ Benzen,

+ Nitrozaminat,

+ Formaldehid,

+ Hidralazin,

+ Vinil klorur,

+ Nikel,

+ Kadmium,

+ Arsenik,

+ Polonium,

+ Hidrokarburet aromatike policiklike

A keni te drejte tia beni keto femijeve tuaj?

Duhani demton jo vetem duhanpiresit po dhe ato qe i rrethojne. Eshte zbuluar se edhe pirja pasive e cigares rrit rrezikun per semundjet e lartpermendura.


Esselamun alejkum.

[ramazan_it]

Esselamun alejkum we rahmetullahi we berekatuhu!

Ja një video që të shihni nji eksperiment praktik :




Esselamun alejkum.

[ramazan_it]

[KILI MERTURI]

Nuk jam fetar , por e di se HARAM definohet cdo gjë që na bën dëm/zarar!

Duhani na bën dëm , dhe natyrisht se është haram.

Problemi qëndron se ka shumë duhangji , dhe për të mos qen te etiketuar si njerëz qe bejn haram, thone se pirja e duhanit nuk eshte haram!

Hoxha ka thon " bon si te them unë , emos ben cka beje unë"

Kili
SHQIPËRIA ETNIKE ËSHTË GJAKU IM QË NUK FALET!
BAC , U KRYMB!

[ramazan_it]

Nuk jam fetar , por e di se HARAM definohet cdo gjë që na bën dëm/zarar!

Duhani na bën dëm , dhe natyrisht se është haram.

Problemi qëndron se ka shumë duhangji , dhe për të mos qen te etiketuar si njerëz qe bejn haram, thone se pirja e duhanit nuk eshte haram!

Hoxha ka thon " bon si te them unë , emos ben cka beje unë"

Kili
SHQIPËRIA ETNIKE ËSHTË GJAKU IM QË NUK FALET!
BAC , U KRYMB!

Kili, ne i themi ati hoxhës që e ke ndigju se thotë ashtu: Or hoxhë, ti bën çka të duash, por ne nuk jemi tu pasu ti. Në Harram nuk meret fjala e askujt, edhe e hoxhës.

[ramazan_it]

DUHANI - DUKURI VRASTARE PËR VETEN DHE TË TJERËT

Thuajse nuk ka vend në botë ku nuk pihet duhani. Në vendet e zhvilluara konsumi
mesatar vjetor i duhanit për një banor është rreth 2 kg, ndërsa në vendet në
zhvillim rreth 0.8 kg.



Sipas hulumtimeve të bëra mendohet se në tërë botën pinë rreth 50% të meshkujve
dhe më tepër se 25% të femrave. Kështu p.sh. në Britaninë e Madhe pinë afro 75%
të meshkujve dhe 50% të femrave, në Rusi 70% të meshkujve dhe 40% të femrave. Në
përgjithësi në botë, edhe tek ne është në rritje numri i duhanxhinjve me
tendenca të përfshirjes edhe të strukturave të të rinjve dhe të fëmijëve.



MOTIVIMI PËR DUHAN

Pirja e duhanit nuk është vetëm një shprehi (ves) e thjeshtë, por paraqet një
kompleks të tërë shprehish dhe situatash shoqërore të duhanxhiut në jetën e
përditshme.

Ja vetëm disa nga arsyet më të rëndësishme të pirjes së duhanit: për shkak të
nervozizmit, për shkak të relaksimit, për shkak të vetmisë, për shkak të
mosaktivitetit, për shkak të dietës, për shkak të shoqërisë, për fitimin e
vetëbesimit, për rritjen e kënaqësisë, për zbutjen e moskënaqësisë, nga
shprehia, për stimulim, si dëshirë për identifikim, si një dëshmi e forcës dhe
pozitës së lartë në shoqëri (pirja e cigareve të shtrenjta), si një formë e
lajkatimit, mashtrimit, ikje nga problemet personale, si mjet për pagjumësi
(portierët, rojat, etj.).



PËRBËRËSIT E TYMIT TË DUHANIT - FAKTORË TË RREZIKUT

Konsiderohet se në tymin e një cigareje ka rreth 70 mg thërrmija të forta dhe 23
mg gaz. Në cigaren e fabrikuar ka rreth 6% nikotinë, 30% hidrokarbur, 17% acide
organike, 13% albumine dhe 2% vajra eterike. Në përbërjen e tymit të cigares ka
edhe produkte tjera helmuese si acid azotik, acid hidrocianid, amoniak dhe
cianid të cilët veprojnë në mënyrë shkatërruese në mukozën e rrugëve të
frymëmarrjes dhe të traktit digjestiv.

Nikotina është elementi më i njohur toksik i cigares. Depërton në gjak dhe
përhapet në të gjitha qendrat vitale të organizmit, duke u grumbulluar në mënyrë
selektive në organet me rëndësi jetike: në tru, mushkëri dhe gjëndra seksuale.

Për njeriun nuk është më pak i dëmshëm edhe monoksidi i karbonit, si përbërës i
tymit të cigares. Nga një pako cigare lirohen afro 400 mg të këtij gazi i cili
shkatërron rruazat e kuqe të gjakut. Ai kontakton shumë më lehtë dhe më
aktivisht me Hb duke e kthyer në kompleks kimik-karboksil Hb. Në këtë mënyrë
shumica e organeve dhe indeve të duhanxhinjve marrin oksigjen në sasi shumë më
të vogla (veçanërisht truri).

Në tymin e cigares ka mjaft rrëshirë katrani. Hulumtimet kanë dëshmuar se këto
nxisin sëmundjet kancerogjene. Duke pirë 20 cigare në ditë njeriu fut në trup
afër 1 gr katran cigareje i cili kryesisht mbetet në mushkëri.

Cilësi kancerogjene kanë edhe elementet radioaktive që përmban tymi i cigares:
izotope plumbi, bizmut, polonium. Poloniumi depërton lehtë në pjesët më të imëta
të organizmit, veçanërisht në mushkëri dhe gjëndrat seksuale.

"Duhanxhiu i vërtetë" merr gjatë ditës dozë të konsiderueshme të rrezatimit, i
cili është i dëmshëm për strukturat trashëguese.

Cigarja përmban edhe elemente tjera që janë gjithashtu të rrezikshme për
shëndetin. Në cigare janë zbuluar sasi të konsiderueshme të formaldehidit,
zhivës, kadmiumit . . .

Regjistri i elementeve të dëmshme të cigares mund të vazhdohet edhe më tutje.

Analizat laboratorike kanë treguar se elementet toksike të duhanit shkatërrojnë
një varg vitaminash që janë të rëndësishme për zhvillimin e proceseve
metabolike. Vetëm një cigare neutralizon afro 25 mg të thartinës askorbike
(Vitamina C).



PASOJAT E DUHANIT PËR SHËNDETIN

Pirja e duhanit është shkaktar kryesor dhe i veçantë i sëmundjeve dhe i vdekjeve
të parakohshme. Duhanxhinjtë vdesin 5-8 vjet më herët se ata që nuk pinë duhan
dhe janë të rrezikuar dy herë më shumë nga sëmundjet fatale të zemrës, dhjetë
herë më shumë nga tumori në mushkëri, gojë, fyt, kapërcell, pankreas, veshkë,
fshikë urinare, mitër, dy deri tri herë më shumë nga ulçeri.

Fëmijët e prindërve që pinë duhan lindin me peshë të vogël, shpesh me infeksione
të mushkërive, më shumë infeksione kronike të veshit dhe me shumë mundësi për
t'u bërë duhanxhinj më vonë.

Gjithashtu veprimet e dëmshme të tymit të duhanit vërehen në gjëndrat endokrine
dhe sistemin nervor që janë rregullatorë të jetës sonë. Tek meshkujt shkakton
impotencë, ndërsa tek femrat çrregullim të ciklit menstrual dhe dëmtim të
funksioneve germinative dhe sterilitet.

Me kalimin e kohës, nën ndikimin e toksikimit me duhan ngushtohen enët e gjakut
të organeve vitale me pasoja fatale.

Lindjet e parakohshme, abortimet dhe vdekshmëria e foshnjave pas lindjes janë
2-3 herë më të mëdha tek shtatzënat që pinë duhan.

Praktikisht, të gjitha toksinet e tymit të duhanit depërtojnë në qumësht nëpër
gjëndrat qumështore. Qumështi i helmuar arrin në lukthin e foshnjës dhe
shpërndahet në tërë organizmin, kurse materiet e tij toksike veprojnë në
dobësimin e mekanizmave mbrojtës të foshnjës. Në gjakun e foshnjës janë gjetur
një varg toksinesh të duhanit, që veprojnë në strukturat e trurit të madh.



DUHANI DHE GJENET

Pirja e duhanit, siç është e njohur, është njëri ndër shkaqet kryesore të
sëmundjeve të organeve të brendshme p.sh. të sistemit kardiovaskular dhe
gastrointestinal të cilat barten me trashëgim. Analizat gjenetike kanë treguar
se nënat që pinë duhan lindin fëmijë me predispozita për zhvillim më të hershëm
të proceseve arteriosklerotike.

Rrezatimi jonizues i duhanit dëmton gjenet, te pasardhësit shkakton edhe
zhvillimin e epilepsisë dhe të sëmundjeve tjera të sistemit nervor.

Pjesëmarrja e anomalive kongjenitale të zemrës te fëmijët e prindërve që pinë
duhan është dyfish më e madhe sesa te fëmijët e prindërve që nuk pinë duhan.

[ramazan_it]

Duhani dhe dëmet

Duhani gjatë djegies çliron 4 mijë lëndë, që nga nikotina dhe monoksidi i karbonit (si përgjegjës kryesor për vrasësin nga duhani dhe dëmtimet e aparatit kardiovaskular) dhe deri te katranet, substancat me përbërje benzopireni, kobalti radioaktiv, që janë ndër shkaktarët e kancerit të mushkërive. Në qoftë se do të bëjmë një listë të dëmeve që shkaktohen drejtpërdrejt nga duhani, ato që influencohen apo rëndohen prej tij, ajo do të jetë tepër e gjatë, por le të përqendrohemi mbi dëmet kryesore.

Duhani është përgjegjës për të ashtuquajturën “epidemi” të kancerit të mushkrive, sidomos në gjysmën e dytë të shekullit XX-të, duke çuar këtë kancer në numrin një të vdekshmërisë së kancerit te meshkujt. Te femrat kanceri i mushkërive nuk ka rol parësor në vdekshmërinë, por rreziku prej tij, është rritur çdo 10-vjeçar me rritjen e përdorimit të tij prej femrave.

Është vërtetuar se për çdo 20 cigare rreziku 15-fishohet. Kryesisht te pirësit e duhanit, mosha kur ky shfaq simptomat e kancerit është rreth 50-60 vjeçe dhe prej saj njeriu mund të përfundojë edhe në një ndërhyrje të mundshme kirurgjike. Por, siç e thamë edhe më sipër duhani shkakton një listë të gjatë dëmesh. I ashtuquajturi bronkit astmatik shpeshherë e ka pikënisjen nga duhani. Personat, që kur gdhihen në mëngjes, puna e parë që bëjnë fillojnë të kolliten dhe nxjerrin nga goja gëlbazë në sasia mesatare. Te personat që nuk pijnë duhan mushkëritë me anë të sistemit ciliar (qelizat me “qime”), vetë pastrohet gjatë gjithë ditës, gjë që duhanpirësit nuk munden ta bëjnë kur sistemi i tyre ciliar ka dalë jashtë funksionit dhe mushkëritë nuk janë në gjendje ta nxjerrin gëlbazën. Janë këta persona që sëmuren më shpesh nga infeksionet pulmonare.

Por, dëmet më të mëdha shkaktohen në sistemin kardiovaskular të gjakut. Duhani mbahet si një nga faktorët kryesorë në dëmet Arterioskleroze të vazove (ngushtimi i enëve të gjakut) që në vetvete shkakton sëmundje iskemike të zemrës, infraktin e zemrës dëmtimin e sistemit nervor, si dhe të shumë organeve të tjera. Është vërtetuar se sëmundjet ishemike janë të pranishme 3.4 për mijë, tek ata që nuk pinë duhan dhe 7.4 mijë tek ata që pinë duhan. Tek ata që pinë 20 cigare ky rrezik trefishohet. Konsumimi i tepërt i duhanit shton rrezikun për vdekje të papritur. Monooksidi i duhanit, një nga përbërësit e tymit, pakëson oksigjenin në gjak, ndërkohë që nikotina një nga përbërësit e duhanit shton punën e zemrës dhe të dyja shpëtojnë formimin e trombit (mpiksje gjaku) që ngushton dhe bllokon anët e gjoksit. Ata që janë konsumatorë të duhanit, referojnë që e kanë të pamundur për ta lënë atë. Kjo është pjesërisht e vërtetë. Nikotina një nga përbërësit e duhanit zëvendëson Acetin-Klinën, një përbërës që ka rolin përcjellës të impulsit nervor në sinops (pjesë e sistemit nervor qendror dhe atij periferik).

Organizmit, pas lënies së duhanit i duhet një periudhë prej 40 ditësh që të prodhojë sasinë e duhur të Acetil-Kolinës. Gjatë kësaj kohe ish-duhanpirësve i është stresuar, nevrikosen edhe nga zhurma më e vogël, kanë përgjumësi etj. Por, të gjitha këto vështirësi kalohen me pak vullnet dhe këmbëngulje. Pirja e duhanit i shkakton dëme edhe aparatit tretës. Kështu duhani jep rrezik të lartë për karcinomën e ezofagut. Kur kombinohet me pirjen e alkoolit ky rrezik shkon 150/1në raport me popullsinë jo-duhanpirëse. Duhani, duke kontribuar në vazokonstruksionin (ngushtimin) e enëve të gjakut të stomakut rrit përqindjen për ulcerin e stomakut, ndërkohë që rritet 2,7 herë rreziku për kancer-stomakun.






Në qoftë se do të bëjmë një listë të dëmeve që shkaktohen drejtpërdrejt nga duhani, ato që influencohen apo rëndohen prej tij, ajo do të jetë tepër e gjatë, por le të përqendrohemi mbi dëmet kryesore.




Shëndet & Mirëqenie - Duhani gjatë djegies çliron 4 mijë lëndë, që nga nikotina dhe monoksidi i karbonit (si përgjegjës kryesor për vrasësin nga duhani dhe dëmtimet e aparatit kardiovaskular) dhe deri te katranet, substancat me përbërje benzopireni, kobalti radioaktiv, që janë ndër shkaktarët e kancerit të mushkërive.

Në qoftë se do të bëjmë një listë të dëmeve që shkaktohen drejtpërdrejt nga duhani, ato që influencohen apo rëndohen prej tij, ajo do të jetë tepër e gjatë, por le të përqendrohemi mbi dëmet kryesore.

Duhani është përgjegjës për të ashtuquajturën “epidemi” të kancerit të mushkërive, sidomos në gjysmën e dytë të shekullit XX-të, duke çuar këtë kancer në numrin një të vdekshmërisë së kancerit te meshkujt.

Te femrat kanceri i mushkërive nuk ka rol parësor në vdekshmërinë, por rreziku prej tij, është rritur çdo 10-vjeçar me rritjen e përdorimit të tij prej femrave.

Është vërtetuar se për çdo 20 cigare rreziku 15-fishohet. Kryesisht te pirësit e duhanit, mosha kur ky shfaq simptomat e kancerit është rreth 50-60 vjeçe dhe prej saj njeriu mund të përfundojë edhe në një ndërhyrje të mundshme kirurgjike.

Por, siç e thamë edhe më sipër duhani shkakton një listë të gjatë dëmesh. I ashtuquajturi bronkit astmatik shpeshherë e ka pikënisjen nga duhani.

Personat, që kur gdhihen në mëngjes, puna e parë që bëjnë fillojnë të kolliten dhe nxjerrin nga goja gëlbazë në sasia mesatare.

Te personat që nuk pinë duhan mushkëritë me anë të sistemit ciliar (qelizat me “qime”), vetë pastrohet gjatë gjithë ditës, gjë që duhanpirësit nuk munden ta bëjnë kur sistemi i tyre ciliar ka dalë jashtë funksionit dhe mushkëritë nuk janë në gjendje ta nxjerrin gëlbazën.

Janë këta persona që sëmuren më shpesh nga infeksionet pulmonare.

Por, dëmet më të mëdha shkaktohen në sistemin kardiovaskular të gjakut. Duhani mbahet si një nga faktorët kryesorë në dëmet Arterioskleroze të vazove (ngushtimi i enëve të gjakut) që në vetvete shkakton sëmundje iskemike të zemrës, infarktin e zemrës dëmtimin e sistemit nervor, si dhe të shumë organeve të tjera.

Është vërtetuar se sëmundjet ishemike janë të pranishme 3.4 për mijë, tek ata që nuk pinë duhan dhe 7.4 mijë tek ata që pinë duhan.

Tek ata që pinë 20 cigare ky rrezik trefishohet. Konsumimi i tepërt i duhanit shton rrezikun për vdekje të papritur. Monoksidi i duhanit, një nga përbërësit e tymit, pakëson oksigjenin në gjak, ndërkohë që nikotina një nga përbërësit e duhanit shton punën e zemrës dhe të dyja shpëtojnë formimin e trombit (mpiksje gjaku) që ngushton dhe bllokon anët e gjoksit.

Ata që janë konsumatorë të duhanit, referojnë që e kanë të pamundur për ta lënë atë. Kjo është pjesërisht e vërtetë. Nikotina një nga përbërësit e duhanit zëvendëson Acetin-Klinën, një përbërës që ka rolin përcjellës të impulsit nervor në sinops (pjesë e sistemit nervor qendror dhe atij periferik).

Organizmit, pas lënies së duhanit i duhet një periudhë prej 40 ditësh që të prodhojë sasinë e duhur të Acetil-Kolinës. Gjatë kësaj kohe ish-duhanpirësve i është stresuar, nevrikosen edhe nga zhurma më e vogël, kanë përgjumësi etj.

Por, të gjitha këto vështirësi kalohen me pak vullnet dhe këmbëngulje. Pirja e duhanit i shkakton dëme edhe aparatit tretës. Kështu duhani jep rrezik të lartë për karcinomën e ezofagut.

Kur kombinohet me pirjen e alkoolit ky rrezik shkon 150/1në raport me popullsinë jo-duhanpirëse. Duhani, duke kontribuar në vazokonstruksionin (ngushtimin) e enëve të gjakut të stomakut rrit përqindjen për ulcerin e stomakut, ndërkohë që rritet 2,7 herë rreziku për kancer-stomakun


Vazhdon...

[TetovaMas]

Pirja e duhanit ?? A eshte fjala e drejte shqipe qe ne shqipetaret e perdorim per duhanin ?? . A eshte kjo fjali e vertete per ata qe konsumonojne duhan ??

[Robbery]

Pu pu pu pu pu pu pu..