Kryepiskopi Anastas: "Skandal i trefishtė i Kishės sė Pėrmetit"
Nga Kryepiskopi Prof. Dr. Anastasi (Yannoulatos)
Skandal i trefishtė:
Sakrilegji, Fshehja e ekzistencės sė qendrės sė re kulturore moderne nė Pėrmet, Fyerjet dhe akuzat e pabaza.
1. Nė 16 gusht tė 2013, ditėn qė pasoi njėrėn nga festat mė tė rėndėsishme tė botės orthodhokse, Fjetja e Hyjlindėses Mari, nė qytetin e Pėrmetit ndodhi njė sakrilegj i rėndė. Rreth njėzet burra tė njė policie private shembėn kambanoren e thjeshtė sipėr tė cilės ndodhej Kryqi, hynė brenda kishės me dhunė, goditėn katėr klerikė shqiptarė dhe besimtarėt, hoqėn ikonat, morėn gurin e themelit tė kishės dhe hodhėn Ungjillin e Shenjtė dhe Enėt e Shenjta nė makinėn e mbledhjes sė mbeturinave tė Bashkisė. Falė fakteve e dokumenteve tė pakundėrshtueshme dhe pamjeve qė qarkulluan, pati njė zemėrim tė madh midis orthodhoksėve, jo vetėm tė Shqipėrisė. Skenat kujtonin kohėra tė vjetra, kur nisi persekutimi ateist nė Shqipėri.
Nėse supozohet se do tė ndodhte njė ngjarje e tillė e ngjashme nė njė objekt kulti tė njė besimi tjetėr dhe ateistė apo njerėz tė besimeve tė tjera tė flaknin sendet e shenjta nė njė makinė mbeturinash, ėshtė e sigurt se do tė pasonte njė reagim shumė i fortė, jo vetėm nė Shqipėri, por edhe mė gjerė. Siē ishte e natyrshme, ngjarjet i dėnuan shumė vetė, duke nisur nga kryeministri i vendit deri tek organizmat ndėrkombėtarė tė krishterė, tė cilėt u vunė nė dijeni.
Asgjė prej kėtyre nuk ka parė ose dėgjuar historiani Frashėri. Nė artikullin e tij tė gjatė, qė u botua nė “Gazeta Shqiptare”, nė 26 gusht 2013, nuk gjeti asnjė fjalė pėr tė folur rreth sakrilegjit. E vetmja gjė qė thekson nė epilogun e shkrimit tė tij ėshtė propozimi: “priftėrinjtė qė shkelėn vendimin e Gjykatės Kushtetuese dhe prishėn rendin publik, duhen dėrguar para gjyqit” (ka nė mendje katėr klerikėt shqiptarė nė moshė tė pjekur, qė policia private i goditi pa mėshirė). Njėkohėsisht, ai e gjeti shkakun pėr tė bėrė njė seri fyerjesh dhe akuzash tė pabaza ndaj Kryepiskopit dhe Kishės Orthodhokse Autoqefale tė Shqipėrisė. Me mėnyrėn e tij tė njohur arbitrare, siguron se “...nuk ka dyshim se prapa Kishės sė Pėrmetit qėndron kryepeshkopi Anastas Janullatos...”. E siguroj se i mėsova kėto ngjarje mė pas. Klerikėt orthodhoksė dhe laikėt besimtarė nuk kanė nevojė pėr urdhra, qė tė mbrojnė tė shenjtat dhe tė hirshmet. Ata e kanė fuqinė pėr t’u bėrė ballė vetė cenimeve ateiste. Nėse kur u njoftova pėr ngjarjen e hidhur, nuk do tė ngrija zėrin e protestės, do tė kisha qenė njė udhėheqės kishtar frikacak.
Z. Frashėri del nė pėrfundimin se, u shėrbej qėllimeve tė errėta dhe se synoj ta lė Pėrmetin pa shtėpi kulture. Deklaroj shumė qartė: Kjo ėshtė njė akuzė tėrėsisht e gėnjeshtėr. Nuk e kam menduar kurrė diēka tė tillė. Nga ana tjetėr, nuk ekziston dilemė midis kishės dhe shtėpisė sė kulturės. Qė tė dyja mund ta pasurojnė Pėrmetin nga ana shpirtėrore. E kemi qartėsuar nė mėnyrė tė pėrsėritur, se Kisha ėshtė e predispozuar tė kontribuojė ekonomikisht nė ngritjen e shtėpisė kulturore tė Pėrmetit, natyrisht me emrin Naim Frashėri. Por pėr Kishėn Orthodhokse, kishat, nė tė cilat kryhej Liturgjia Hyjnore pėr shekuj tė tėrė, janė vende tė shenjta. Dhe nė kėtė pikė mbėshtetet ankesa dhe protesta e Kishės Orthodhokse Autoqefale tė Shqipėrisė ndaj Shtetit Shqiptar. Autoritetet shtetėrore e dinė shumė mirė se sa kisha konfiskuan, shkatėrruan apo i kthyen ato nė destinacione tė tjera. Pas ardhjes sė Demokracisė e pėr mė tepėr pas Kushtetutės sė vitit 1998, qė thekson respektin ndaj lirisė fetare, shpresonim se, nėse jo pėr tė tjerat, por tė paktėn vendet e shenjta, arkivat fetare kishtare, ikonat, enėt e shenjta, ēdo gjė qė lidhej me adhurimin, do t’i riktheheshin pėrsėri Kishės Orthodhokse. Nė vend tė kėsaj, pėrballemi me njė taktikė shumėvjeēare shmangiesh, diskriminimesh dhe padrejtėsish, madje edhe me vendime gjyqėsore tė mbėshtetura nė tė dhėna tė gėnjeshtra dhe dėshmitarė tė rreme. Kėtu qėndron ēėshtja kryesore pėr Kishėn Orthodhokse.
Nė tė gjitha shtetet e tjera ish komuniste tė Ballkanit, kjo ēėshtje tanimė ėshtė zgjidhur pėrfundimisht. Nė Shqipėri, me marifete tė shumėllojta ligjore, ėshtė shmangur. Mė nė fund, sipas Kushtetutės sė vitit 1998 (neni 10), u bė Marrėveshja midis Kėshillit tė Ministrave dhe Kishės Orthodhokse Autoqefale tė Shqipėrisė. Nė kohėn e negociatave mbi kėtė ligj, u diskutua me organet shtetėrore kompetente edhe ēėshtja e Pėrmetit, me shpresėn se do tė rregullohej me anė tė mekanizmave politikė, duke pėrfunduar me restaurimin e kishės sė vjetėr tė shekullit tė 17-tė dhe ngritjen e shtėpisė sė kulturės. Por ky rregullim, si edhe kthimi i monumenteve tė kulturės vazhdimisht ėshtė shtyrė. Pėr fat tė keq, ligji 10057 nuk zbatohet.
Z. Frashėri me lehtėsinė e tij, qė ka pėr tė dalė nė pėrfundime pėr ēėshtje qė nė thelb nuk i njeh fare, siguron se kisha ishte njė ndėrtesė e vogėl 25 m2. Nė tė vėrtetė ėshtė e njohur pėr tė gjithė nga fotot e ndryshme dhe skicat arkitektonike, mbi bazėn e tė cilave u transformua ndėrtesa, por edhe nga muret qė ekzistojnė edhe sot nga kisha e vjetėr, se bėhet fjalė pėr njė ndėrtesė me pėrmasa 20x14m. Madje kishės i pėrket jo vetėm pjesa ku u bė shtėpia e kulturės, por i gjithė territori pėrreth, sot lulishte, me njė sipėrfaqe prej 6186 m2, e gjitha e dokumentuar. Personi qė punoi planin e shndėrrimit tė kishės sė tė Tėrėshenjtės sė Pazarit tė Pėrmetit nė shtėpi kulture nė vitet 1960-61, zj.Vasilika Cicko, nė njė relacion tė sajin (24.2.2004), shėnon: “Pas kontrollit tė aftėsisė mbajtėse tė ndėrtesės ekzistuese, u konkludua se muret perimetrale tė saj ishin nė gjendje statike tė mirė dhe tė afta pėr tė pėrballuar ngarkesat qė ato do tė pėrballonin dhe pėr kėtė arsye ato u ruajtėn tė paprekura”. Por, kryesorja nė kėtė ēėshtje nuk ėshtė madhėsia, por shenjtėria e kishės nė fjalė, e cila i takon trashėgimisė kulturore tė Shqipėrisė nga shekulli i 17-tė.
Z. Frashėri shtron pyetjen pėrse nuk kėrkuam diēka tė ngjashme edhe nė Tiranė. Por kėtu nuk kishte ngelur asnjė gjurmė e kishės sė vjetėr dhe nė truallin e saj u ndėrtua Tirana International Hotel me 15 kate. Nė fund fare, qeveria tregoi mirėkuptim dhe na dha truallin, mbi tė cilin u ndėrtua njė kishė nga ana estetike e shkėlqyer dhe origjinale, pranė sė cilės u pėrkujdesėm tė ndodhet edhe kompleksi modern i qendrės kulturore. Z. Frashėri e zhvesh rėndėsinė e Kishės Orthodhokse pėr nga shenjtėria e saj dhe nė tė njėjtėn kohė shenjtėron rėndėsinė e qendrės kulturore, veēanėrisht tė asaj tė Pėrmetit.
2. Z. Frashėri njėkohėsisht u rikthehet me pasion dhe fantazi tė sėmurė akuzave tė vjetra tė pabaza. Ngul kėmbė se kryepiskopi “ėshtė grek jo vetėm nga kombėsia, por edhe nga ideologjia nacionaliste greke. Ai nuk ėshtė misionar ortodoks, por njė agjitator i nacionalizmit grek…”.
Por realiteti e pėrgėnjeshtron nė mėnyrė absolute. Qarqet ekstremiste nacionaliste tė Greqisė, nė mėnyrė tė pėrsėritur sulmojnė Kryepiskopin Anastas. Nga ana tjetėr, qarqe nacionaliste ekstremiste tė Shqipėrisė e akuzojnė pėr veprime antishqiptare. Se ēfarė ėshtė dikush nė tė vėrtetė, kėtė e tregojnė veprat dhe shkrimet e tij. Kanė qarkulluar dhjetėra libra dhe qindra artikuj tė mi nė dymbėdhjetė gjuhė tė ndryshme. Le tė kėrkojė z. Frashėri dhe grupi qė e ndihmon, pėr tė zbuluar ndonjė notė nacionaliste. I izoluar nė dhomėn e tij tė punės dhe nė librat e tij, nuk e di faktin se organizma ndėrkombėtarė, siē ėshtė Kėshilli Botėror i Kishave, Konferenca e Kishave Evropiane apo Konferenca ndėrfetare e Feve pėr Paqen, janė shumė tė vėmendshėm dhe nuk zgjedhin kurrė zėvendės-presidentė, presidentė, presidentė nderi (pozita me tė cilat mė kanė nderuar), njerėz pėr tė cilėt ekziston edhe dyshimi mė i vogėl se kanė mentalitete nacionaliste ekstremiste.
Ashtu si z. Frashėri nuk e pa flakjen e Ungjillit dhe tė Enėve tė Shenjta si mbeturina nė makinėn e plehrave tė Pėrmetit, po kėshtu nuk i ka parė kishat e reja madhėshtore nė Korēė, Fier, Berat, Durrės, Sarandė, Gjirokastėr, gjithsej janė ndėrtuar mbi 150 tė tilla; mbi 160 kisha tė vjetra qė janė rindėrtuar, 60 monumente kombėtare kulture tė restauruara. Apo konsideron “sjellje dhe veprimtari antishqiptare” psh. ngritjen e Qendrės moderne Diagnostike “Ungjillizimi” nė Tiranė, ku nė 12 vitet e funksionimit tė saj, u ka shėrbyer mbi 1.400.000 personave, pavarėsisht pėrkatėsisė fetare, Qendrėn Okulistike dhe Otorinolaringologjike. Tė gjitha kėto tė pajisura me aparaturat mė moderne tė teknologjisė sė fundit. Klinikat e tjera qė funksionojnė nė Kavajė, Korēė, Lushnjė, Jorgucat, nė zona tė tjera rurale; veprėn e gjerė sociale, filantropike, veēanėrisht nė periudha tė krizave politiko-sociale tė vendit (1992, 1994, 1997), organizimin e ndihmės nė vitin 1999 pėr 33000 refugjatė nga Kosova. Apo programet bujqėsore dhe blegtorale, tė zhvillimit rural nė zona malore, si dhe nė ēėshtjet e shėndetit, interesimin pėr pėrmirėsimin e cilėsisė sė jetės tė banorėve tė fshatit me ndėrtimin e rrugėve, ujėsjellėsve. Dhe 450 ndėrtesat e ndėrtuara nė total, tė cilat u ngritėn edhe pėr tė strehuar shkolla, qendra mjekėsore, jetimore, konvikte etj. Mos i konsideron tė tilla 120 librat liturgjikalė e shkencorė, tė cilat u pėrkthyen nė shqip dhe u botuan nga Kisha apo revistat e botimet e tjera nė shqip?! Me veprat e infrastrukturės qė janė kryer - tė gjitha kėto u bėnė me fondet e gjetura nga Kryepiskopi nė vende tė ndryshme tė Evropės dhe tė Amerikės,- Kisha ka kontribuar nė zhvillimin ekonomik tė vendit, duke iu ofruar punė qindra punonjėsve, dhjetėra shoqėrive private dhe qindra punėtorėve e mjeshtėrve vendas. Me tė gjitha kėto, ėshtė njė prej investitorėve mė seriozė tė vendit.
Kėta janė vetėm disa shembuj “tė aktivitetit antishqiptar tė Kryepiskopit”. Por kontributi i madh i Kryepiskopit nė jetėn kulturore dhe shpirtėrore tė Shqipėrisė njihet prej qindra mijėra orthodhoksėsh, qė nuk reshtin sė treguari pėrkushtimin, mirėnjohjen dhe dashurinė e tyre. Pėrkundrazi, tekstet e z. Frashėri janė tė mbushura pėrplot me sulme nacionaliste kundėr Greqisė. Ndėrsa ne e shikojmė tė ardhmen e Ballkanit nė pjesėmarrjen e barabartė nė Bashkimin Evropian, fantazitė tuaja fobike tė risjellin nė mendje tė shkuarėn. Personalisht besoj nė mėnyrė tė patundur, nė nevojėn e respektit tė ndėrsjellė, tė pajtimit, tė ndihmės reciproke midis popujve dhe tė ecjes sė pėrbashkėt drejt qytetėrimit dhe mirėqenies.
3. Z. Frashėri, duke e vazhduar taktikėn e tij tė bėrjes sė sakrilegjit, u rikthehet nė mėnyrė monotone temave, qė janė tashmė qartėsuar plotėsisht prej vitesh nė letrėn time tė fundit, botuar nė Gazeta Shqiptare, dt 3.12.2010 ku u bėnė tė qarta pasaktėsitė e tij historike, dyshimet e tij tė pabaza dhe mosnjohja e plotė e tė dhėnave biblike dhe e institucioneve kishtare. Sigurisht, ndaj kėtij teksti nuk pati asnjė kundėrpėrgjigje. Pėr tė mos ngelur as dyshimi mė i vogėl nė lidhje me faktet historike, duke u nisur nga shtrembėrimi sistematik qė u bėhet atyre, qė ka si synim tė tijin mashtrimin e njerėzve qė nuk kanė njohuri, po i pėrmbledh pėrsėri shkurtimisht nė pėrshkrimin e mėposhtėm.
Zgjedhja ime si Kryepiskop, qė u bė nė 24 qershor tė 1992, u konsiderua sipas kanoneve nė fuqi tė Orthodhoksisė, njė fakt i kryer kishtar. Dhe u bė i ditur publikisht me Letrat Patriarkale tė veēanta, dėrguar Kishave tė tjera Orthodhokse Autoqefale, tė cilat e pranuan zgjedhjen me shumė dashamirėsi. Duhet tė rikujtojmė kėtu se edhe Sinodi i parė kanonik i Kishės Orthodhokse Autoqefale tė Shqipėrisė u zgjodh nė vitin 1937, po nė Konstandinopojė, nga Patriarkana Ekumenike, pa pjesėmarrjen mė tė vogėl tė faktorėve tė tjerė. Fronėzimi, u bė, pas njė sėrė konsultimesh me autoritetet kompetente shtetėrore shqiptare, nė Kishėn Katedrale tė Ungjillizimit tė Tiranės, nė 2 gusht 1992, me praninė e tė gjithė pėrfaqėsuesve klerikė dhe laikė tė krahinave tė Shqipėrisė. Liturgjia Hyjnore pėrfundoi rregullisht si edhe ceremonia e thjeshtė e fronėzimit. Vijoi njė drekė zyrtare nė Tirana Hotel, ku nuk u krye asnjė akt kishtar. Pėr kėtė ngjarje janė botuar nė mėnyrė tė pėrsėritur, pėrshkrimet e njerėzve tė ndodhur atje.
Vendosja e Primatit tė ri tė njė Kishe lokale, vuloset nga ana ligjoro-kanonike me Letrat paqėsore, qė u dėrgon primatėve tė Kishave tė tjera dhe me pėrgjigjet zyrtare qė merr nė kėmbim. Tė gjitha kėto u kryen nė mėnyrė tė rregullt. Kisha Orthodhokse ka histori dhe institucione shumėshekullore, qė ruhen me saktėsi absolute. Si pėrfundim, besimi me tėrė shpirtin i besimtarėve orthodhoksė nga tė gjitha krahinat e Shqipėrisė pėr Kryepiskopin, shkatėrroi ēdo pėrpjekje minuese kundėr tij. Pas 22 vitesh vjen z. Frashėri pėr tė na fyer, nė mėnyrėn mė dashakeqe, me mitet e tij.
Sa i takon Statutit tė 1929, pėr tė cilin ka nostalgji, ėshtė provuar nė mėnyrė tė pėrsėritur, se ishte ky Statut me 14 nene tė tij, qė skllavėroi Kishėn Orthodhokse tė Shqipėrisė tek pushteti shtetėror dhe se ėshtė hartuar pėrpara shpalljes sė Autoqefalisė sė Kishės sė Shqipėrisė. (Pėr mė shumė mund tė shikojė dikush pėrgjigjen time nė Gazeta Shqiptare dt. 3.12.2010 si edhe nė librin qė do tė qarkullojė sė shpejti “Ringritja e Kishės Orthodhokse Autoqefale tė Shqipėrisė (1991-2012,) Tiranė 2013.
Sipas Kushtetutės tė Republikės sė Shqipėrisė, (neni 10, paragrafi 5), ėshtė nėnshkruar “Marrėveshja ndėrmjet Kishės Orthodhokse Autoqefale tė Shqipėrisė dhe Kėshillit tė Ministrave tė Republikės sė Shqipėrisė pėr rregullimin e marrėdhėnieve tė ndėrsjella”, dhe ėshtė miratuar nga Parlamenti dhe ėshtė bėrė ligj i Shtetit nr. 10057/22.1.2009. Sipas kėtij ligji (neni 5, paragr.1) “Shteti respekton Kishėn Orthodhokse Autoqefale tė Shqipėrisė dhe njeh si pėrfaqėsues tė saj vetėm personat e autorizuar nga Sinodi i Shenjtė i kėsaj Kishe dhe garanton mbrojtjen e Kishės Orthodhokse Autoqefale tė Shqipėrisė nga ēdo person ose grup qė pretendon emrin, objektet e kultit, pronat, simbolet ose vulėn e saj”. Ndėrsa nė nenin 23 paragrafi 1, thuhet pėrsėri: “Objektet e kultit qė kanė statusin e monumentit tė kulturės t’i kthehen nė pronėsi Kishės Orthodhokse Autoqefale tė Shqipėrisė dhe do tė mbrohen e trajtohen nga ligji pėr trashėgiminė kulturore”.
4. Z. Frashėri, nė artikullin e tij fyes, nuk mungon tė na sigurojė se lindi nė 1920 dhe se u pagėzua i krishterė orthodhoks. Por nuk flet fare pėr konseguencėn e tij ndaj besimit orthodhoks, nė vitet e persekutimit ateist, por edhe pėr vazhdimin gjatė viteve tė Demokracisė. Ėshtė e njohur se shumė vetė nė Shqipėri, vetėm nė emėr orthodhoksė, pėrndoqėn Kishėn Orthodhokse. Se sa ėshtė dikush me tė vėrtetė orthodhoks, kėtė e tregojnė idetė dhe veprat e tij.
Sipas z. Frashėri, vetėm “ …ndonjė prift grek” mendon pėr kėtė ēėshtje nė kėtė mėnyrė “ …i paēliruar ende nga mentaliteti mesjetar, pasi vetėm pėr ta Shėn Mėria vlen mė tepėr se njė hero kombėtar, siē ėshtė Naim Frashėri… Shėn Mėria nuk mė ēliroi nga zgjedha osmane. Ai qė mė ēliroi ishte Naim Frashėri. Vėlla, me bashkatdhetarėt e mi tė feve tė tjera nuk mė bėri Shėn Mėria, por Naim Frashėri, madje ajo mė pėrēau me bashkatdhetarėt e mi tė besimeve tė tjera. Identitetin tim kombėtar nuk ma kaliti Shėn Mėria, por Naim Frashėri me shokėt e tij. Kjo nuk do tė thotė se nuk e ēmoj Shėn Mėrinė, por si yll polar kam Naimin dhe rilindėsit e tjerė. E vlerėsoj Shėn Mėrinė si nėnėn e Krishtit pėr dhembshurinė qė ajo pėrhap tek njerėzit...”. Ky tekst ėshtė i qartė pėr dalldisjen nacionaliste, por jo sigurisht pėr besimin e krishterė orthodhoks dhe atė tė krishterė nė pėrgjithėsi rreth tė Tėrėshenjtės Mari. Dhe jo vetėm pėr orthodhoksėt e Shqipėrisė, por edhe pėr orthodhoksėt dhe romanokatolikėt e mbarė botės, kjo ėshtė diēka fyese.
Z. Frashėri ėshtė i lirė tė besojė ose jo nė tė vėrtetat qė na jep Kisha Orthodhokse. Por ajo qė nuk i lejohet, ėshtė tė dojė tė shfaqet si specialist nė ēėshtje tė Orthodhoksisė dhe tė japė leksione tė Theologjisė, tė sė Drejtės Fetare, tė Historisė Kishtare tek Kisha Orthodhokse Autoqefale e Shqipėrisė.
Ēdo historian objektiv e njeh shumė mirė dekadencėn nė tė cilėn ndodhej Kisha e Shqipėrisė nė dhjetėvjeēarėt e parė tė shekullit tė 20-tė si edhe shpėrbėrjen e plotė qė i shkaktoi regjimi ateist. Por nė tė njėjtėn kohė ėshtė fare e qartė, se nga viti 1991, nė njė kohė pasigurie dhe turbullirash, Kisha Orthodhokse Autoqefale e Shqipėrisė forcoi besimin, pajtimin, dashurinė, shpresėn e popullit orthodhoks dhe mė nė pėrgjithėsi tė shoqėrisė shqiptare, duke qėndruar me kėmbėngulje dhe nė mėnyrė tė ndėrgjegjshme larg ēdo lloj pėrzierjeje politike. Pėr kėtė arsye, vlerėsohet gjerėsisht si brenda vendit dhe ndėrkombėtarisht, sepse me praninė e saj, kontribuoi esencialisht nė ndėrtimin dhe nė zhvillimin e pėrgjithshėm shpirtėror dhe social tė Shqipėrisė.
Post Scriptum
Kisha pėrfunduar pėrgjigjen e mėsipėrme, kur mėsova nga interneti, se nė Pėrmet ekziston tashmė nga viti 2010 njė Qendėr Kulturore Multifunksionale moderne (shih foton), e cila ka edhe sallė tė madhe pėr aktivitete, muze, zyra etj. E vetmja gjė qė harruan ishte t’i venė emrin “Naim Frashėri”.
Mua kujtua fakti se nė vitet 2009-2010 njė zyrtar shtetėror na kishte premtuar se qė tė zgjidhej kjo ēėshtje, Shteti do t’i jepte Bashkisė shtėpinė e oficerėve, pėr t’u bėrė qendėr kulturore, qė tė na kthehej vendi ku prej shekujsh ndodhej kisha e tė Tėrėshenjtės Mari. Nė atė kohė shprehėm gatishmėrinė tonė pėr tė kontribuar ekonomikisht nė krijimin e Qendrės Kulturore, po pėr kėtė u pėrdorėn fonde tė ardhura nga Italia. Por, megjithėse tashmė qyteti e kishte qendrėn kulturore, gjatė periudhės tranzitore tė ndryshimit tė qeverisė, u organizua ndėrmarrja mjerane me fushatėn tinėzare kundėr Kryepiskopit dhe e pėrdhosjes dhe zhurmės shurdhuese kundėr Kishės Orthodhokse.
Gjatė kėtyre javėve u fsheh nga tė gjitha palėt ekzistenca e kėsaj qendre tė re kulturore dhe u pėrsėrit akuza e gėnjeshtėr se gjoja Kisha Orthodhokse Autoqefale e Shqipėrisė, nuk do qė tė ketė qendėr kulture nė Pėrmet. Ėshtė e qartė se dilema nuk ėshtė Kishė ose Qendėr Kulture. Me sa duket tė interesuarit pėr tė marrė Kishėn, e bėjnė kėtė pėr arsye pėrfitimi dhe aspak pėr motive kulturore. Si rrjedhojė, kėtu kemi tė bėjmė me njė skandal tė trefishtė, sakrilegjin e paturpshėm qė ka ekspozuar vendin nė arenėn ndėrkombėtare, fshehjen sistematike tė faktit real, se nė Pėrmet ekziston tashmė njė qendėr kulturore, pėr tė mashtruar opinionin publik dhe pėrdorimi arbitrar i kėsaj ēėshtjeje pėr tė bėrė fyerje dhe akuza tė pabaza kundėr Kryepiskopit dhe nė pėrgjithėsi kundėr Kishės Orthodhokse Autoqefale tė Shqipėrisė.
Krijoni Kontakt