PRIFTI QĖ DJEG MJEKRĖN ME DORĖN E VET
19 Shtator 2013 | : Opinion | Autor: Bajram Peci
BAJRAM PEĒI
Replikė
Prifti qe djeg mjekren e vetĖshtė Spiro Katundi, prift nė Mitropolinė e Korēės, qė kėrkon tė djegė mjekrėn e tij. Mjekra nė kishėn ortodokse, me gjatėsinė e saj, ėshtė vlerėsuar nga kohėrat e hershme e deri mė sot, si tregues i shkallės sė hierarkisė. Sa mė e gjatė mjekra, aq mė i lartė nė fronin qė tė afron me perėndinė. Nga fotoja nuk duket qė mjekrėn ta ketė shumė tė gjatė, por kjo nuk e ka penguar atė qė ti vėrė gjoksin njė ēėshtjeje qė i pėrket si shpjegim njė tjetėr hierarku. Pėr shkak tė profilit tė ulėt nė hierarkinė kishtare ortodokse, para emrit Spiro lexohet dhe shqiptohet rangu i tij, Atė. Ėshtė pikėrisht ky Atė i shqetėsuar, qė pėrmes njė shkrimi nė shtypin e pėrditshėm shqiptar, Pėrsėri ju
?, merr pėrsipėr tė mbajė nė kurriz barra qė nuk janė pėr shpinėn e tij. Ndonėse artikulli ishte mbushur e zbukuruar me sjellje dogmash e citime nga bibla, kuptohej nga kushdo lexues se kishim tė bėnim me njė pėrmbajtje tė nivelit mediokėr, ku tėrė kujdesi pėrmblidhej te denigrimi i figurės sė Atė Nikolla Markut. Binte lehtėsisht nė sy se gjuha e pėrdorur nuk ishte e motivuar nga dashuria, aq mė pak dashuria hyjnore, qė siē pretendojnė dijetarėt ortodoksė, ėshtė mesazhi qė feja e tyre pėrcjell te besimtari. Pėrkundrazi, shfaqej hapur urrejtja ndaj njė prifti tjetėr, i mallkuar nga kisha e tij, por sidomos urrejtja ndaj shtypit e medias nė tėrėsi. Pikėrisht kėtyre u drejtohet titulli provokues i artikullit.
Po tė ishte mjaftuar pėrpos se me urrejtjen ndaj tė sipėrcituarve, as qė do ishte nevoja tė merreshe me tė, sidomos pas pėrgjigjes sė prof. Xhufit, por ky ka kaluar nė komente dhe opinione me pėrmbajtje qė nuk i takojnė njė prelati. Me gjak shqiptar, por me ndėrgjegje greku, Atė Spiro ka guximin e marrė qė, mes tė tjerash, tė shkruajė se: Njė turp i ripėrsėritur ėshtė kur ngatėrroni ēėshtjen ēame me Kishėn Ortodokse tė Greqisė dhe Kishėn tonė. Me sa di unė, ashtu si dhe ju e dini shumė mirė nga historia, ēamėt nuk i dėboi Kisha e Greqisė dhe sot nuk ėshtė Kisha jonė ajo qė mund tė ndėrhyjė pėr tė zgjidhur problemet e tyre
.
Dėgjo prift! Mbaji larg hundėt dhe duart nga ēėshtja ēame! Bėj atė qė di tė bėsh, predikimin pėr atė kategori njerėzish qė tė besojnė, por mos i ngatėrro kėmbėt me historinė e Ēamėrisė; mos u pėrziej me historinė e marrėdhėnieve tė Kishės greke me shqiptarėt, sepse do i hapėsh kėshtu kishės tėnde telashe bezdisėse qė e kanė burimin nė ndotjen e ndėrgjegjes sė saj. Mbase, pėr lexuesin, por dhe pėr ju Atė Spiro, meqenėse na hiqesh sikur e di mirė historinė, ėshtė e nevojshme tė sjellim nė vėmendje disa momente:
Kisha Greke ishte organizatorja e gjenocidit ndaj popullsisė shqiptare tė Ēamėrisė
Nuk ka asnjė hapėsirė ku mund tė mos shikosh pjesėmarrjen kriminale tė kishės greke ndaj shqiptarėve. Kjo ėshtė e vėrteta. Tė marrėsh pėrsipėr tė thuash se ēamėt nuk i dėboi kisha greke, do tė thotė se merr mbi vete pėrgjegjėsinė pėr deformimin e historisė dhe tė vėrtetės. Nuk po merrem me pjesėmarrjen energjike tė Kishės Greke nė masakrat ndaj shqiptarėve nė vitet 1913-14, sepse nuk ėshtė vendi qė nė njė tė pėrditshme tė sjellim faktet rrėqethėse tė asaj periudhe, por po sjell vetėm provat e periudhės sė fundluftės sė II Botėrore.
Pas tėrheqjes sė trupave italiane nga Greqia, nė krahinėn shqiptare tė Ēamėrisė hynė trupat greke. Me bekimin e mitropolitit tė Janinės, filloi internimi i banorėve meshkuj, tė vegjėl e tė mėdhenj, fėmijė e pleq. Me dijeninė e bekimin e Kishės Ortodokse u organizuan masakrat masive tė popullsisė ēame myslimane, por dhe ortodokse, nė Paramithi e Filat. Ja si rrodhėn gjėrat: fillimisht, vendimi u mor nė Gumenicė, nė mbledhjen qė organizonte dhe kryesonte Dhespoti i Janinės, sė bashku me 13 klerikė tė tjerė ortodoksė. Nė kėtė mbledhje sekrete, nėn kryqin e ortodoksisė, mori bekimin kryerja e spastrimit fizik tė shqiptarėve ēamė, mori rrugė gjenocidi i pėrbindshėm i kafshėve zervas, vrasjet, therjet, pėrdhunimet, grabitja dhe pėrfundimisht, pėrzėnia nga tokat amtare. Brenda kėsaj masakre veēohet kurthi i Dhespotit tė Paramithisė, i cili, pėrmes mashtrimit futi nė grackėn e Mirarhoj Kanellopullit banorėt. I ēarmatosi, duke i gėnjyer se nga andartėt qė kishin rrethuar Paramithinė, sjelljet do ishin paqėsore, prandaj askush tė mos bėnte rezistencė. Shifrat e krimit janė tashmė tė regjistruara nė tekstet e historisė, mė 27 qershor 1944, 700 tė vrarė, tė therur me thika e sėpata. Tė mbeturit u internuan, ku shumica u vra ose vdiqėn nga torturat. Ata pak tė shpėtuar, u pėrzunė pėr nė Shqipėri.
Jo mė pak i njohur ėshtė dhe roli i Mitropolitit Spiridon, i cili organizoi ipeshkėvitė e Paramithisė, Prevezės e Metropit pėr persekutimin dhe dėbimin e shqiptarėve ēamė. Pėr kėtė shkrim dhe bashkėpunimin e Kishės Ortodokse Greke me nazistėt gjermanė, mu desh tė shfletoj disa pėrshkrime historike nga studiues dhe historianėt tanė dhe atė qė doja e gjeta sapo preka dėshmitė tronditėse tė Albert Kotinit, Sulejman Abazit dhe Niko Zhongės. Lexoj se me rastin e vizitės sė Mitropolitit Dhoratheos nė garnizonin gjerman, vetė komandanti i garnizonit u thotė se dhashė urdhėr, qė: Mitropoliti i Paramithisė ėshtė pėrfaqėsues i qeverisė greke dhe nė mbrojtje tė autoriteteve ushtarake gjermane. Ēdo veprim kundėr personit tė tij do tė konsiderohet si veprim kundėr ushtrisė sė okupacionit dhe si i tillė do tė dėnohet rėndė. Nė kėto rrethana, andartėt dhe zervistėt, mė 23 shtator 1944 masakruan qytetin e Filatit. Spastrimi etnik qė kreu famėkeqi Napoleon Zerva me gjeneral Kaēimitro, kishin bekimin e dhespotit tė Paramithisė, Papa Qesarit dhe dhespotit tė Janinės, Spiridhonit.
Kisha Ortodokse Greke ėshtė parė nga shqiptarėt si vendi ku ėshtė mallkuar Shqipėria dhe gjuha e saj
Atė Spiridhon, ti prelat i ulėt nė funksion! Me dėshirėn pėr tu shėrbyer hierarkėve tė lartė, hape grykėn e njė pisllėku, era e sė cilės ėshtė e mjaftė tė qelbė gjithė kishėn tuaj. Kush tė mėsoi tė shkruash pėr ēamėt dhe dramėn e tyre, dije se ka gabuar rėndė. Ne shqiptarėt e njohim mirė Kishėn Greke. Kėtė trashėgim dhe amanet e kemi nga tė parėt tanė ortodoksė, martirė tė shkollės e shkronjave shqipe, rilindės kombėtarė dhe luftėtarė tė njė Shqipėrie tė pavarur e sekulare. Shkaku qė shumė shqiptarė e duan dhe e mbrojnė Atė Nikolla Markun, ėshtė sepse dinė qė Kisha Ortodokse e ka mallkuar atė. Kaq mjafton. Ēdo mallkim i juaji na kujton mallkimet e Kishės Ortodokse ndaj gjuhės shqipe, ndaj kombit tonė, mallkime qė bėheshin periodikisht, pėr ēdo festė e ditė tė shėnuar tė asaj feje.
Nė vitet 90, kohė kur Kisha Autoqefale e Shqipėrisė iu dha grekut, vetėm Sali Berisha nuk e dinte se statuti i kėsaj kishe nuk lejonte qė tė drejtohej nga njė i krishterė ortodoks me kombėsi tjetėr. Kjo ishte tradhtia mė e madhe qė solli ky autokrat tipik shqiptar. Pėr hir tė pushtetit tė tij, ia dhuroi atė fqinjėve shovenė, megalomanė e primitivė. Tani ėshtė shumė vonė qė disa gjėra tė korrigjohen, sepse Janullatos, ka ndėrtuar njė strukturė hierarkie tė tillė ku mbizotėron tėrėsisht ndėrgjegjja greke, gjė qė duket edhe te ju, Atė Spiridhon!
Amatorizmi nė qeverisje, si i demokratėve ashtu dhe socialistėve, qė solli hierarkėt kishtarė grekė nė krye tė superstrukturės tė asaj kishe qė quhet Autoqefale, nuk do vonojė tė sjellė pasojat e saj, mes tė tjerash, mė e spikatura dhe e rrezikshmja, lobi i fuqishėm grek, me pėrkrahės shqiptarė tė korruptuar ose me tru tė shpėlarė. Pagesa e faturės do jetė pėr shqiptarėt me kosto shumė tė lartė. Tė heqėsh kthetrat greke sot nga trupi i asaj kishe qė simbolikisht mban emrin autoqefale, duhet konsideruar, nė mos e pamundur, e vėshtirė. Pas ndėrtimit tė varrezave tė ushtarėve grekė nė Shqipėri, nė atė luginėn e Vjosės, qė nėpėr forume sociale quhet vija e re e kufirit, nuk vonoi tė pasohet nga njė tjetėr konsideratė pėr Kishėn Ortodokse Shqiptare, e cila rėndom shihet si Zyrė e Qeverisė Greke nė Shqipėri. Shumė e hidhur, por kjo ėshtė e vėrteta. Argumentet e kishės greke se periudha e gjatė e mosushtrimit tė fesė kishte lėnė zbrazėt shkallėt hierarkike, ndaj ajo afronte ndihmėn, u soll te tė paditurit, tė interesuar veēmas qė tė mos u nxirrej pengesė valėve tė emigracionit shqiptar drejt Greqisė. U bė kėshtu njė lėshim nė kundėrshtim me statutin e Kishės Autoqefale Shqiptare, me argumentin se askush nuk plotėson kushtet e shugurimit peshkop. Edhe kėshtu po tė ishte, zgjedhja duhet tė ishte bėrė nė njė kombėsi tjetėr e jo te grekėt. Simbolika e autoqefalisė sė Kishės tonė qėndronte pikėrisht te shkėputja nga grekėt. Pararendėsit drejtues tė Kishės tonė, ua njihnim mirė qėllimet. Janė kėta qė sot, pėrmes Atė Spiro Katundit, i thonė shtetit sekular shqiptar se, nuk ua njohim gjykatat, nuk i pėrfillim si institucion.
Aq e madhe ėshtė miopia jonė, sa ka shtyrė historianin grek, Nikolas Stavros, qė haptas, pa droje, tė shkruajė nė librin Grekėt dhe ballkanasit e rinj, se
futja nė dorė e Kishės sė Shqipėrisė, ėshtė fitorja mė e madhe e jona e shekullit XX
* * *
Pėr tu hequr mundėsinė kritizerėve ortodoksė qė tė shfrytėzojnė emrin tim me origjinė myslimane, pėr tu dhėnė opinioneve tė shfaqura ngjyra fetare, siē ndodh nė kėto raste, jap shpjegimin se, ndonėse emrin e kam tė tillė dhe mbiemrin me origjinė ortodokse, nuk u pėrmbahem asnjė prej atyre feve. Parimi qė ndjek mė lė nė pozitat e individit qė beson se njeriu nuk ėshtė krijesė e Zotit, por Zoti ėshtė krijesė e njeriut. Besimi im ėshtė kombi im.
http://gazeta-shqip.com/lajme/2013/0...n-doren-e-vet/
Krijoni Kontakt