A e shiti Enver Hoxha Kosovën?!

[PLAKU]

Ne shqypni dhe ne trojet shqyptare kudo, nuk ka pas lufet kunder okupatorit, por ka pas lufet per pushtet dhe riokupim te trojeve shqyptare. Partizanet shqyptar te udhehequn nga te dy hoxhet ishen argati titos dhe jugosllavis , rusis. Brigadat enveriste ne ndihem te jugosllave ne Kosove,Iliride e kudo ne trojet shqyptare nuk e kan zhvillua asenji lufet me gjermanet, pase 44-45 nuk ksihte gjerman, por shpiret shitunit kuqalosh nen masken gjoja lufet kunder okupatorit iu turren shqyptareve basheke me shkiet e jugosllavis, i lan me gjak ato treva dhe masakruan ate popull te shum vuajtun.
Nuk keni me forece per ta ndale te verteten per te mos dale ne drite.

[Dasius]

E para punes, hiq dore a derbardhe nga COPY/PASTE se na hape koken. Ke me borxh te fusesh gjithe biblioteken tende brenda ne forum. Na lodhe.

E dyta

E lexova me vemendje intervisten e Kastriot Dervishit. Ne nje kendveshtrim te pergjithshem, ky nuk te jep aspak ndjesine e nje personi qe gjykon me gjakftohtesi, por shperthen ne mllefe, akuza e pohime propaandistike qe ia ulin shume autoritetin.

“Pas mbërritjes në Tiranë të letrave informuese të Stalinit për ‘tradhtinë e madhe’ të jugosllavëve, ishte koha kur dikush duhet të shkonte në satër për pro jugosllavizmin e theksuar. Por kush, cilët, në një kohë që e gjithë udhëheqja e Partisë Komuniste shqiptare, duke filluar nga Enver Hoxha, ishte pro jugosllavëve? Atëherë, betejën për ekzistencë e fiton klani më i fortë dhe ndëshkohet ai më i dobëti. Fiton klani i Enver Hoxhës dhe humbet ai i Koçi Xoxes”

Kjo eshte teza e te gjithe inatcinjve personal te Enver Hoxhes, te cilen deri me sot une nuk e kam vertetuar dot asgjekundi.

Thelbi i publikimit të dokumenteve, thotë sipas mendimit tim, se nuk ka dallim midis Koçi Xoxes dhe Enver Hoxhës për sa i takon përgjegjësive shtetërore, partiake apo raporteve me jugosllavët. Por, në përfundim njëri eliminoi tjetrin.

Nese lexon "Titistet" Enveri shprehet qarte se ne ate periudhe ndjenja pro-jugosllave ishte dominuese dhe se askush nuk pretendonte te dilte hapur kunder tyre me dokumente e me fjalime, as vete Enverit. Ai gjithashtu tregon se mosmarreveshjet mes tyre zakonisht jane shprehur neper bisedime dhe ne disa raste ne veprime konrete si p.sh. mospranimi i Divizionit jugosllav ne Korce. Gjithashtu, edhe rezistenca kunder jugosllaveve behej pa dale jashte kuadrit te "vellazerimit". Enveri sqaron njera pas tjetres ngjarjet, te cilat me sa di une jane vertetuar edhe nga disa Jugosllave por me kendveshtrime te ndryshme. Vete Enveri e pranon me gojen e tij se shpesh here ka hedhur firmen mbi dokumente per te cilat pastaj do te pendohej, por qe me te drejte pastaj "PKSH" i hodhi poshte.

Nese tek libri i tij Katriot Dervishi i hedh poshte deshmite e Enverit me fakte atehere mund te themi qe Enveri i ka sajuar te gjitha.

politikën antikombëtare të PKSH-së së këtyre viteve si dhe rolin e Sigurimit të Shtetit në jetën e vendit, mund të preken lehtësisht në libër.

Zhvillimet historike kane treguar se politika e PKSH nuk ka qene asnjehere antikombetare. Mund te kete qene e ashper, madje shpesh here brutale, por kurresesi antikombetare. PKSH asnjehere nuk ka lejuar qe Shqiperia te ishte prona e njerit apo e tjetrit shtet.

Nga procesi del e qartë se Koçi Xoxe nuk ka vepruar asnjëherë jashtë dijenisë së Enver Hoxhës. Ndaj këtij të fundit nuk ka pasur as dosje përpunimi dhe as politikë eliminimi.

Une nuk kam lexuar asgjekundi ne literaturen komuniste se Koci Xoxe ose Nako Spiru te kete vepruar pa dijenine e Enverit, byrose politike apo dhe te Komitetit Qendror. E pikerisht per kete arsye mburr Enveri Partine dhe Komitetin Qendror, se nuk linini shteg qe njeri apo tjetri te vepronte sipas qefit. Ai tregon qarte se te gjitha diskutimet beheshin te hapura dhe se vendimet merreshin bashkarisht.

Por ai gjithashtu thote qe Koci Xoxe e kompani, thurrnin plane e vepronin ne prapaskene bashke me jugosllavet ne menyre qe pushtetin ta merrnin ne menyre legale.

A tregon se si mes grupit pro-jugosllav Koci Xoxe - Liri Gega - Koco Tashko - Nako Spiru, etj filloi lufta per pushtet se kush e kush te behej i preferuari i Jugosllaveve.

Tek "Titistet" asgjekundi nuk shkruhet se kishte nje plan konkret per ta eliminuar Enverin fizikisht por vetem behen aludime.

Duket se i intervistuari nuk ben dot dallimin midis komplotit dhe dokumenteve legale. Komplotet nuk shkruhen ne leter e as firmosen. Prandaj ato pergjithesisht nuk mund te vertetohen me fakte por vetem ne saj te analizes. Kete ben dhe Enveri, nxjerr konkluzione.

Nëse do shikojmë me kujdes raportet midis tyre, është e sigurt se nuk kemi të bëjmë me dualitet pushteti. Më 1943, Enver Hoxhën, pas një njohje 2-vjeçare, në krye të PKSH-së e vuri miku i tij i ngushtë i asaj kohe, Miladin Popoviçi. Pra, jugosllavët nuk pritën të dilte nga burgu Koçi Xoxe, (një muaj pas “zgjedhjes” së Enverit) por bënë zgjedhjen e tyre. Koçi Xoxe, megjithëse me kontribute në lëvizjen komuniste në grupin e Korçës, vjen në Byronë Politike të Partisë Komuniste pasi rrëzon Liri Gegën më 1944. Nëse jugosllavët nuk do donin Enverin më 1944, mirëfilli mund të vendosnin pa asnjë problem Koçi Xoxen. Të gjithë ata emisarë jugosllavë që jepnin dhe kontrollonin vijën politike të PKSH-së, mbështesnin Enver Hoxhën.

Kjo eshte logjike femijesh. Miladini dhe Sotjnici jane dy kapituj te ndryshem. Enveri e thote kete tek "Titistet" por kjo vertetohet edhe tek dokumentet e Pleniumit te Beratit.

Duke e pare nga pozita e sotshme, eshte shume e thjeshte qe marredheniet me Jugosllavet t'i mbledhesh me nje fjali te vetme e te thuash se ne 1942-shin politika dhe mendimet e tyre ishin te njejta me 1947. Por kjo, per vete natyren njerezore nuk mund te jet aspak e vertete. Si mund te mendoj une se ne 1942, kur Tito vete nuk dinte ku te fuste koken ne Jugosllavi, i kishte idete e qarta kristal ne lidhje me Shqiperine, me te cilen nuk kishte as minimumi lidhje radiofnike???? Me vjen keq, por kjo logjike eshte qeshareke prandaj nuk ia vlen fare te merret per baze.

Unë kam pasur rastin të shikoj dokumentacionin origjinal të Konferencës së Labinotit në mars 1944 si dhe të plenumeve të para të PKSH-së. Pranohet hapur që të gjitha “procedurat” i bënin emisarët jugosllavë, deri në formalitete të tilla banale sesi hartohet një fletëvotimi, etj.

Kete nuk e ka mohuar njeri. Vertete eshte thene si me gjysem zeri, ose ne menyra te terthorta, por kurresesi mohuar. Madje vete Enveri e pranon se ne ate periudhe ai bashke me te tjeret nuk kishin eksperience per ksi punesh.

Partia e konsideroi Koçin “tradhtar” për raportet e tij me Jugosllavinë. Por e vërteta është se Koçi nuk kishte asnjë dallim nga pjesa tjetër e udhëheqjes

Koci Xoxe nuk u konsiderua si tradhtar per raportet e tij me Jusgozllavine, por per fakin qe u kthye ne vegel qorre te Jugosllaveve dhe qellimeve te tyre antishqipare. Koci Xoxe nuk u denua sa hap e mbyll syte. Koci Xoxe mori denimin pasi ishin bere nje mori plenumesh, diskutimesh e debatesh pa fund, pasi kishin dale fakte e deshmi te bashkepunetoreve te tyre. Ky proces zgjati me muaj. Nese Kastrioti arrin ta vertetoje te kunderten ne librin e tij, atehere do themi qe literatura komuniste ka genjyer.

Ndaj Nako Spirus, udhëheqja komuniste ndërmori atë aksion që çoi në mënjanim të plotë fizik. Për fatin e keq të Nakos, rrethanat e krijuara nuk ishin në favor të tij.

Per fat te keq Katrioti kete nuk e verteton dot. Por eshte fare e lehte qe kjo teze te hidhet poshte me argumenta analitike.

Shehun e kaluan me detyrë në Qeveri, në një ministri të parëndësishme në shkurt 1948, me synimin për ta hequr qafe më vonë. Sikur të mos kishin ndodhur ndryshimet e marsit 1948, pra konflikti i Stalinit me Titon, kam bindjen se edhe Mehmet Shehu do përfundonte si Nako Spiru. Skenari rreth tij nuk u zbatua më 1948, u shty shumë në vite, e megjithatë shkoi në të njëjtën logjikë dhe përfundim, në “vetëvrasje”.

Po ashtu edhe kjo teze nuk eshte e forte dhe nuk ta mbush mendjen pasi ngjarjet jane aq larg njera tjetres saqe nuk kane me asnje pike lidhjeje.

Spiru në qeveri e parti dhe Shehu në ushtri, përbënin sipas pikëpamjes së Partisë Komuniste të Jugosllavisë “vijën anti-jugosllave”, që ishte krijuar në gjirin e PKSH-së. Pavarësisht se kjo “vijë” ishte modeste, prapëseprapë ajo u godit ashpër.

Kete e pohon edhe Enveri. Ne ate kohe duhej te kishe nerva te herkuta qe t'i beje balle presioneve te shumanshme qe vinin nga te gjitha drejtimet. Nako i shkrete aq mbajti.

Në parti, Koçi, duke qenë sekretar organizativ, akuzohej për “sektarizëm” dhe përdorim të metodave jugosllave, etj. Në fakt, gjithë modeli organizativ partiak e shtetëror që ishte ndërtuar, ishte vetëm jugosllav. Qysh nga formimi i PKSH-së nga emisarët jugosllavë, emërtesat e përdoruara gjatë luftës së KANÇ, Komitetit i KANÇ-it, Kryesia e KANÇ-it, apo pas luftës, Drejtoria e Mbrojtjes së Popullit (OZN-na jugosllave), Drejtoria e Sigurimit të Shtetit (UDB-ja jugosllave) ishin imitime jugosllave. Më tej akoma, mbledhje të tilla të karakterit “kushtetues”, si Kongresi i Përmetit dhe mbledhja e dytë e Beratit në maj dhe tetor 1944, ishin imitime të mbledhjeve të bëra në Jugosllavi. Vijmë më tej. Ligji i zgjedhjeve, votimi i Republikës Popullore të Shqipërisë dhe miratimi i Statutit të RPSH-së ishin hapa që merreshin pas hapit të parë, i cili hidhej në Jugosllavi.

Koci eshte akuzuar per "sektarizem". Kjo do te thote qe te veprosh sipas kokes tende, i vecuar, pa pyetur te tjeret, ne menyre konspirative. Nese Koci eshte akuzuar per perdorim te metodave Jugosllave, kjo padyshim qe nuk nenkupton emertimet e format organizative te institucioneve te ndryshme.

E para, vete jugosllavet i kishin ndertuar institucionet e tyre sipas modelit Sovjetik.

E dyta, eshte mese e logjikshme qe modeli i ofruar prej jugosllaveve do te ishte ai me i preferuari, ashtu sic ndodh rendom sot me modele qe ne i marrim lart e poshte nga europa. Kur je i vogel, nga dikush doemos qe do mesosh.

Koci Xoxe eshte akuzuar per zbatim te metodave jugosllave ne rrafshin praktik te zbatimit te ideologjise komuniste sipas Titos dhe jo sipas Stalinit, gje qe ne ate periudhe konsiderohej gje e rende.

Enver Hoxha e ka shprehur në mbledhjet që ka zhvilluar se nuk e kishte të qartë independencën e Partisë Komuniste të Shqipërisë, sepse sekretar të përgjithshëm mendonte Titon.

Kete shprehje dua ta lexoj vete dhe ta analizoj se ne c'kontekst eshte thene. Dyshoj qe Enver Hoxha te nenkuptonte bashkimin e dy partive komuniste.

Në planin tjetër, atë shtetëror, Koçi Xoxe është akuzuar se ka thyer normat, është treguar i rreptë, shkelës ligjesh, i korruptuar, arrogant, etj. Të gjithë këta, anëtarët e Byrosë Politike, nuk kishin menduar të ndërtonin shtet të së drejtës, por një shtet të diktaturës së proletariatit.

Vertete diktatura komuniste eshte karakterizuar nga ashpersia dhe shpesh here brutalizmi por kjo nuk do te thote se Koci Xoxe nuk eshte treguar ekstremisht i rrepte, nuk ka shkelur ligjet dhe nuk eshte korruptuar (me kuptimin e athershem).

Diktatura e proletariatit ka tiparet e veta dhe menyren e vete te zbatimit te drejtesise, po kjo nuk do te thote qe nuk eshte shtet i se drejtes. Thjeshte qe drejtesia kuptohet ndryshe nga c'kuptohet ne Demokraci.

Per mendimin tim kjo eshte tema me intersante per debat, Tiparet e Diktatures se Proletariatit. Vetem nga ky kendveshtrim mund te analizohet e te kuptohet drejt brutalizmi a krimet e komunizmit quheni cfare te doni.

Shkatërruan shtetin shqiptar që e kishin gati në strukturë dhe eksperimentuan shëmtuar në kurriz të popullit shqiptar, një model ku nacionalizmi ishte i pari që duhej goditur

Per cilen strukture e ka llafin ky? Per ate feudalo-monarkike te Zogut? Per ate fashiste Italiane, apo ate Kuislinge Naziste??? Me sa di une, asnje nga ato struktura nuk eshte marre per baze ne ndertimin e shtetit Shqiptar te sotshem.

Cili ishte ky nacionalizem qe duhej goditur??? Balli ishte organizate nacionaliste??? Legaliteti??? Diversantet apo Xhevdet Mustafa??? Mos na beni per te qeshur!!! Ata qe do cliroheshin nga nje pushtues me nje pushtues tjeter. Paj zotin!!!!

Nacionalist do te thote qe te behesh mbrojtes paresor i interesave te grupit tend etnik, kombit, shtetit, gjuhes, rraces, gjakut dhe te ruash dominancen si brenda vendit ashtu edhe nderkombetarisht. O ishte nacionalist Enveri, o s'ishte njeri tjeter ne Shqiperi. Kudo qe flitet per Enverin si ne perendim, si ne lindje, madje dhe vete Hrushovi e ka thene qe Enveri ishte me pare nacionalist, pastaj ishte dhe komunist.

Në përfytyrimin e secilit prej tyre, quhej normale që ndaj armikut të klasës të përdorej tortura dhe në fund, edhe eliminimi fizik.

Nuk e di a ke qene koshient per debatin e madh ne lidhje me perdorimin e tortures qe perdorej ne burgun e Guantamos ndaj te arrestuarve qe u be keto vitet e fundit ne Amerike??? Po per denimin me vdekje qe Amerika e ka ende ne fuqi???

Në të gjithë lindjen komuniste duhej të nisnin procese kundër titistëve. Në shumë vende nuk kishte të tillë. U gjetën dhe u sajuan disa procese. Por në Shqipëri ndryshonte puna. Këtu pro jugosllave ishte gjithë udhëheqja qendrore. Atëherë, këtu çdo gjë do t’i lihej luftës së klaneve, e cila në fund do të nxirrte produktin që kërkonte Stalini.

Shume siperfaqesor. I mungon mendimi kritik, analiza.

Vahdimi i intervistes nuk ka vlere te analizohet pasi nuk ka lidhje me Titullin e temes.

PLAKU ende nuk i eshte pergjigjur pyetjes "A e shiti Enver Hoxha Kosoven".
Te lutem mos ver me intervista te gjata se nuk kane asnje vlere. Nje dy fjali, ja dhe tre te mjaftojne per te argumentuar.

Une jam shume kurioz ta lexoj kete librin e Kastriot Dervishit, por dyshoj se do dali ndonje gje thelbesore qe te hedhi poshte ate qe eshte thene nga literatura komuniste.

Mund te me thoni ju lutem se ku mund ta gjej????

[puroshkodran]

Meqë përgjigjen e parë ma fshive, po të jap një më të sjellshme që mos mërzitesh

Nuk kam fshi gja une se nuk jam moderator. Nuk e di ça ke shkru por nuk mendoj se ke pase arsye me m'dhane pergjigje "pak te sjellshme".

Janë të pafundme fjalimet në të cilat shprehet shqetësimi i Enverit për zhvillimet në Kosovë të cilat jo rrallë herë janë edhe kërcënuese, mesazhi i të cilave është "po e tepruat me Kosovën, ne do të hymë në mbrojtje". Më troç se kaq nuk ka ku të vejë. Krëcënim i drejtpëdrejtë me luftë në mbrojtje të Kosovarëve, ky është maksimumi që mund të bëhet. Madje ndonjëherë janë edhe të tepruara. Pas kësaj vjen vetëm lufta. Po të marrim parasysh që Kosova ishte territor Jugosllav, ky mesazh është provokim i drejtëpërdrejtë, si i thonë një fjale "shuplakë surratit". Për këto mesazhe të lëshuara nga shteti Shqiptar, Jugosllavia është ankuar vazhdimisht sepse e ka konsideruar i ndërhyrje në punët e brendshme të shtetit Jugosllav, gjë që është e vërtetë. Prandaj dhe Enveri në atë fjalimin që thua ti thotë "ne nuk duam shpërbërjen e Jugosllavisë, e duam Jugosllavinë të qëndrueshme ashtu siç është, etj, etj" pikërisht për të mos e kthyer mesazhin në shpallje lufte.

Po pra, veç me ndryshimin "e vogel" qi nuk i tha kure ishte koha me i thane. Kure ishte koha thoshte "popujt tane kane qene vellezer historikisht".

Po si do thuash ti? Po ja që fjalimet transmetojnë mesazhe të fuqishme në veshët e popujve, ashtu siç përdoren sot nga Amerikanët, Grekët, Serbët, Rusët, etj etj. Politika është e hollë. Ishin këto mesazhe të fuqishme bashkë me agjenturën shqiptare që i jepnin sigurinë dhe forcën Shqiptarëve për të kërkuar të drejtat e tyre deri në kërkesë për ta shpallur Kosovën republikë të shtatë.

Po fjalimet ku thoshte se "nuk kemi pune me Kosoven", çfare mesazhit kan transmetu ne veshet e kosovareve?

UNÇSH-ja u vajti ke dera e shtëpisë edhe Legalistëve, edhe Ballistëve edhe Bajraktarëve të veriut edhe atyre të Kosovës dhe i kapi për brekësh e i grisi që të tërë si të ishin lecka. Për çfarë arsye do t'i kishte frikë Enver Hoxha gegët kur në gegëri nuk kishte më rezistencë????

Mos na i pershkruj me triumfalizma ato masakra se nuk asht me u krenu me to. Njerez te djegun gjalle ne shpija, te varrosun gjalle mbasi ia hiqnin syte me bajoneta e te tjera ekzekutime shtazarake te papame deri atehere.

Se sa te lehte e kan pase me ata qi rrezistun e din mire Brigada e I "legjendare" e Mehmet Shehut, kure bashke me te 23-en e te 24-en iu desht me i kerku ndihme vllazenve Jugosllave me i ra mas shpine Prek Calit se per pak i lane kocat aty

[ARIANI_TB]

Vlerësimi i ish-ministrit të Mbrojtjes për operacionin "Shpërthimi"


"Veli Llakaj provoi kulmet e vlerave njerëzore, sakrificave, dhe solidaritetit, përkushtimit dhe idealit, por dhe anën e errët të karakterit njerëzor, shpifjet, spiunimet, deformimin e karakterit nën presionin e frikës nga politika, nga njerëz që nuk i priste dhe që i detyroheshin atij"-shkruan ndër të tjera në parathënien e librit politikani Sabit Brokaj.


Ish-ministri i Mbrojtjes dhe deputet në shumë legjislatura, Brokaj u ndal edhe në kapitullin për operacionin "Shpërthimi" rreth tre dekada më parë.


"I detyruar nga trajtimi antikombëtar dhe perçarës që i bën ai politikës të shtetit shqiptar dhe Enver Hoxhës, disa pinjolle që duan të shtrembërojnë historinë, lidhur me çeshjen shqiptare të Kosovës, ai publikon operacionin "Shperthimi" (për çlirimin me luftë të Kosovës), i përgatitur me kërkesen e Enver Hoxhës, nga Mehmet Shehu, Veli Llakaj dhe Maliq Sadushi.


Ky qëndrim dhe veprim i udhëheqjes së atëhershme është i vërtetë. Ai përputhet plotësisht me kërkesën që i bëri Enver Hoxha Stalinit kur i kërkonte mbështetje që Shqipëria me luftë të çlironte Kosovën, gjë e cila është e provuar nga dokumente.


Por veçanërisht në kujtimet e tij ndihet vleresimi për Mehmet Shehun. Ai(Veliu), e konsideron nder dhe fat qe ka punuar me të. Ai jep një detaj kuptim plote për karakterin e Mehmetit dhe qëndrimin e tij ndaj Kosovës.


I mërzitur qe Enver Hoxha dha urdhër që të digjej dokumentacioni i operacionit "Shperthimi". Mehmet Shehu tha:"Ejani dhe më pështyni në varr nëse nuk do të vijë dita që do t'ju duhen këto dokumente!" Veli Llakaj nuk e fsheh gjithashtu admirimin për gjeneralin Petrit Dume"-shprehet Brokaj.


Autobiografia e Veli Llakajt: Ushtarak, ëndrra ime

Kam lindur më 18 shkurt të vitit 1935 në Krahës të Tepelenës dhe që në fëmijëri kisha ëndërr të bëhesha ushtarak.


Në vitin 1954, kjo ëndërr nis të bëhet realitet kur m'u dha e drejta dhe fillova Shkollën e Lartë të Bashkuar të Oficerëve "Enver Hoxha" në Tiranë. Dhashë maksimumin në ato vite, duke e mbaruar Shkollën e Bashkuar me rezultate të shkëlqyera dhe me gradën më të lartë, atë të "togerit"...


Për këtë fakt, si një nga rastet e veçanta, më mbajtën oficer në shkollë me detyrën e komandantit të Togës. Në vitin 1960 më emërojnë instruktor në Ministrinë e Mbrojtjes (Drejtoria e Përgatitjes Luftarake), më pas kryej dhe Akademinë Ushtarake "Mehmet Shehu" në specialitetin gjitharmësh.


Me mbarimin e Akademisë emërohem shef shtabi në Brigadën e Pestë Vlorë, dhe prej andej oficer drejtimi në Shtabin e Përgjithshëm, komandant i Brigadës së Parë Tiranë, komandant i Korpusit Shtatë në Burrel, dhe prej andej komandanti i Korpusit të Parë të Mbrojtjes Bregdetare në Fier, deri në detyrën e zëvendësministrit të parë të Mbrojtjes e shefit të Shtabit të Përgjithshëm të Ushtrisë Shqiptare më 1974- ën, detyrë të cilën e kam kryer për 8 vjet.


Më pas, dënimi i grupit puçist në ushtri, vetëvrasja e Mehmet Shehut, sigurisht nuk do të linte pa më kryqëzuar dhe mua që isha vartësi i tij direkt e bashkëpunëtor në drejtimin e ushtrisë..


Promovohet monografia kushtuar njërit prej 21 shefave të shtabit të përgjithshëm të ushtrisë

Veli Llakaj, dëshmitari i shkatërrimit të ushtrisë shqiptare


"Gjeneral Llakaj, shefi i Shtatmadhorisë midis dy "puçeve" ushtarake", monografia kushtuar Veli Llakajt, njërit prej ish-shefave të Shtabit të Përgjithshëm të ushtrisë që u promovua dje në Tiranë, është njëri prej librave kushtuar figurave të ushtrisë shqiptare në kohën e komunizmit.


Në krye të librit, autori i tij, Kujtim Boriçi, thotë se Veli Llakaj, është një nga 21 shefat e Shtabit të Përgjithshëm të Ushtrisë, që ka patur Shqipëria në rreth 100 vjet. Përgjithësisht, fatet e disave prej tyre kanë qenë të dhimbshme.


Nga këta, 5 u pushkatuan, 4 u dënuan me burgime të rënda, ndërsa 13 të tjerë jo vetëm u privuan nga mirënjohja për atë që dhanë, por edhe u lanë krejtësisht në harresë, deri në mjerim ekstrem.


Fatkeqësisht, Shqipëria ndoshta shënon rastin më unikal përsa u përket vlerësimit të shefave të Shtatmadhorisë në vite. Mjerisht, edhe sot, ish-shefat e Shtabit të Përgjithshëm që kanë drejtuar ndër vite ushtrinë dhe janë gjallë, vazhdojnë të jenë në harresë.


Disa prej tyre janë shpërndarë si "zogjtë e korbit" në rrugët e shteteve evropiane dhe Amerikës në punë të rëndomta për të siguruar bukën e gojës. Në praktikën botërore, shefat e Shtamadhorisë, pavarësisht sa kohë kanë qenë në këto funksione, ruhen si "margaritarë" nga shteti, pasi për shkak të funksionit, kanë ditur dhe dine shumë për shtetin e kombin e tyre.


Kjo nuk lidhet jo thjeshtë me faktin që shteti kujdeset për sigurinë fizike e jetesën e tyre, por edhe me përkujdesjen për sekretet që ata mbartin me vete për shkak të funksionit të tyre në krye të piramidës ushtarake: Ato (sekretet) duhet të jenë e të mbeten pronë vetëm e shtetit...


Në këtë libër për zotin Veli Llakaj, bëhet publike një pjesë nga jeta dhe veprimtaria e tij, jo për arsye se qëndroi për një periudhë kohe relativisht të gjatë në detyrë, por sepse erdhi në krye të Shtabit të Përgjithshëm në një situatë teje të elektrizuar: përkatësisht në mesin e viteve ´70 të shekullit të kaluar,në kohën kur ushtria shqiptare kishte kaluar disa peripeci (grupi "armiqësor" i Beqir Ballukut, Petrit Dumes e Hito Çakos) dhe ishte zgjeruar si asnjëherë tjetër në historinë e saj në forca aktive, mjete e teknikë luftarake. Në atë kohë kur i ishin shtruar disa detyra teje të vështira në situata të komplikuara politike, ekonomike dhe shoqërore.


Ai erdhi në krye të Shtabit të Përgjithshëm, kur si asnjëherë më parë, në ushtri kërkohej të zbatoheshin së pari parimet: "Partia në udhëheqje"; "Partia në drejtim";"Partia në komandë"; "Partia mbi të gjitha", etj... Llakaj erdhi në krye të Shtabit të Përgjithshëm , kur ishte shtruar e po zbatohej vija e "masave" dhe llogaridhënia para masës; kur ishin hequr gradat ushtarake; kur ishin hequr dënimet ushtarake sipas rregullores së disiplinës.


Ai erdhi në krye të Shtabit të Përgjithshëm në kohën kur ishin vendosur funksionet e komisarit dhe sekretarit të Partisë të cilët konsideroheshin si të deleguarit e partisë në komandë në atë kohë kur në çdo raport e fjalim rezultatet pozitive i kushtoheshin vetëm udhëheqjes së Partisë...Pra, erdhi në krye të Shtatmadhorisë në një kohë tejet të vështirë.


Atij, si nr 1 i ushtrisë, i duhet të ishte në drejtimin e një reforme thelbësore kundër "Tezave të Zeza", kundër "veprimtarisë armiqësore të grupit "puçist" në ushtri që drejtohej nga Beqir Balluku, Hito Çako e Petrit Dume. Veliu, një oficer energjik dhe i aftë profesionalisht, qe i piketuari i Enverit dhe Mehmet Shehut për të marrë "frenat" e ushtrisë.


Pra, ai u thirr si shpëtimtar për ndryshimin rrënjësor që kërkohej në ushtri pas dënimit të "grupit të puçistëve". Jo pak, por për 8 vjet, në një nga periudhat dhe situatat më të vështira të ushtrisë, ai qe në ballë të punëve. Por edhe për të dhe kolegët e tjerë të tij , do të vinte i njëjti fat, i njëjti ndëshkim si ai i ushtarakëve madhorë të ndërshkuar më 1974. Ai, u cilësua "armik" në një plenium tjetër të KQPPSH në vitin 1982 dhe u ndëshkua...


Vetë kjo periudhë e gjatë kohe në krye të Shtatmadhorisë shqiptare, puna e tij, situatat që përjetoi dhe përpjekjet e papërsëritshme për zhvillimin e ushtrisë shqiptare , janë një nga shtysat e detyrimit qytetar për të shkruar këtë libër...Bashkëkohësit, por edhe arkivat e historisë së ushtrisë shqiptare, e cilësojnë periudhën mes dy "grupeve armiqësore" në ushtri (viti 1974 dhe 1982), si periudhën më të vështirë të saj, të mbushur me ngjarje e sakrifica.


Fakti se Veli Llakaj ka qenë në këtë periudhë në krye të Shtabit të Përgjithshëm të Ushtrisë, ka arkivuar (në memorie, dokumenta zyrtare e ditar) shumë të thëna e të pathëna, është shtysë tjetër për të shkruar këtë libër.


Operacioni "Shpërthimi". Dëshmia e ish-shefit të Shtabit të Përgjithshëm të Ushtrisë, njëri nga tre bashkëhartuesit e planit Top-Sekret për çlirimin e trojeve shqiptare në Ish-Jugosllavi, përmes ndërhyrjes ushtarake të ushtrisë shqiptare në vitin 1980. Kërkesa e Enver Hoxhës dhe e Mehmet Shehut për riparimin e padrejtësisë historike të vitit 1913.


Veli Llakaj: Plani i Enver Hoxhës për çlirimin e Kosovës


Veli Llakaj, ish-shef i Shtabit të Përgjithshëm të Ushtrisë dhe zëvendësi i parë i ministrit të Mbrojtjes, është një nga tre hartuesit e planit Top-Sekret, (koduar "Shpërthimi") për ndërhyrjen ushtarake dhe çlirimin e Kosovës.


Ndoshta, ky realitet, plani i ndërhyrjes së Shqipërisë për çlirimin e trojeve shqiptare në Kosovë, ka ardhur koha që të jepet përsëri pjesërisht më në detaje në faqet e këtij libri.


Kjo dhe për faktin
se Veliu, është një nga autorët e përgatitjes së këtij dokumenti "Top-Sekret", që për konjukturat dhe politikat e kohës, nuk u realizua nga regjimi i para vitit 1990 për arsye objektive.


Riparimi i një padrejtësie historike, ndarja e Shqipërisë me kufijtë e vitit 1913, lënia jashtë saj e Kosovës, tashmë vjen një moment që, ndreqja e kësaj padrejtësie nga krerët e atëhershëm të shtetit shqiptar, të shikohej nëpërmjet një ndërhyrje ushtarake për Kosovën dhe në kushtet më të përshtatshme politike.


Siç është përfolur në opinion, në median vendase dhe të huaj, veçanërisht pas vitit 1990, por siç konfirmohet në detaje edhe nga ish-shefi i Shtabit të Përgjithshëm të Ushtrisë në vitet 1974-1982, Veli Llakaj, në shënimet e tij për çlirimin e Kosovës nga ushtria shqiptare, u përgatit një plan tepër sekret i rëndësisë së veçantë, që njihej vetëm nga 4 veta gjithsej, e që ishte gati për t'u vënë në zbatim.


Në funksion të ndërhyrjes ushtarake, siç mësohet nga dokumentet e kohës dhe rrëfimet e protagonistëve, janë zhvilluar një sërë stërvitjesh të ndryshme me shtabe e trupa në atë kohë, me rikonicione të plota, deri në precizimin e detyrave për të gjitha nënrepartet, repartet e njësitë që do të merrnin pjesë në çlirimin Kosovës.


Enver Hoxha si Komandant i Përgjithshëm i Forcave të Armatosura, u lë detyrë vetëm 45 ditë hartuesve të planit "Shpërthimi", Veli Llakajt e Maliq Sadushit. Por ajo që bie në sy gjatë shënimeve dhe që ishte e pabesueshme për kohën, e pse jo deri në ditët e sotme,


është fakti i sigurisë që garantonte Enveri se Traktati i Varshavës nuk do të ndërhynte në luftime për të penguar çlirimin e Kosovës nga ushtria shqiptare. Kjo për faktin se Shqipëria jo vetëm kishte dalë nga ky pakt ushtarak i vendeve të Lindjes, por e kishte denoncuar atë botërisht si organizëm pushtues.


Mbi këtë bazë e garanci të Komandantit të Përgjithshëm të Forcave të Armatosura, dy ushtarakët madhorë shqiptarë, së bashku me Mehmet Shehun, hartojnë planin e ndërhyrjes ushtarake "Shpërthimi" dhe përgatisin forcat e mjetet për realizimin e tij.


Plani "Shpërthimi", propozimi befasues i Enverit për Llakajn


Po si dhe nga kush nisi? Kush e realizoi? Cili qe fati i planit "Shpërthimi"?!. Ja çfarë shkruan Veli Llakaj në ditarin e tij sekret: "...Një pasdite më merr në telefon Mehmet Shehu dhe më thotë se " nesër në ora 9.00 duhet të jesh në zyrën e shokut Enver".


Mendova se nuk do të ishte një takim si dokudo, por me siguri që do të ishte një takim pune, që do të kërkonte dhe sqarimet përkatëse për problemet e ushtrisë e të Mbrojtjes, si bënte ai zakonisht takimet mujore.... Mehmeti më thotë se është thjesht takim pune, por merr një bllok sekret. Pavarësisht nga kjo unë u përgatita për më shumë se rreth 20-25 pyetje që mund të bëheshin....


Në orën e caktuar paraqitem në zyrën e Enverit bashkë me Mehmet Shehun. Enveri bisedën e filloi me pyetjen: " Si jeni ju andej nga Komanda e Përgjithshme? (se kështu e quante Enveri Ministrinë e Mbrojtjes).


Si janë shokët? Po poshtë, nëpër repartee si janë?...Pasi krijoi këtë ambient të ngrohtë, më pyeti: " Ju, si shtatmadhor, a i ndiqni situatat e komplikuara në Jugosllavi e, veçanërisht, në Kosovë, në Mal të Zi, Maqedoni e më gjerë?".


Iu përgjigja shkurt e qartë sipas lajmeve të Agjensisë Telegrafike Shqiptare (unë merrja nje buletin të veçantë të këtyre lajmeve)... Duke dëgjuar këtë lloj përshkrimi apo panorame më pyeti:" Si thoni ju të Komandës së Përgjithshme dhe të Shtatmadhorisë; mund që ne të bëjmë një ndërhyrje ushtarake për çlirimin e popullsisë shqiptare në këto treva për t'i çliruar një herë e pergjithmonë nga thundra fashiste, ashtu siç ndërhymë dhe gjatë Luftës Antifashiste?".


Isha përgatitur t'i raportoja Enverit për çdo problem në strukturat e ushtrisë, por nuk e kisha menduar se thirrja ime urgjente në zyrën e tij së bashku me Mehmet Shehun do të kishte një tematikë tepër të rëndësishme, për mua, të papritur!


Qëndrimi im ishte i heshtur. Në moment nuk dhashë asnjë përgjigje. Thjesht mblodha supet, gjë që do të thoshte se nuk isha në gjendje të përgjigjesha. Enveri menjëherë ndërhyri.


"Përse hezitoni? Çfarë ju
mundon ?? Pse nuk keni besim?!" Atëhere e mblodha veten dhe iu përgjigjua: " Shoku Enver; në situatën aktuale të krijuar, kur regjimit serb po i digjet toka nën këmbë nga forcat kryengritëse të popullatës shqiptare kudo në trevat e banuara nga shqiptarët, edhe mund të ndërmerret një operacion i tillë, por nuk kemi atë fuqi jo vetëm goditëse, por as të shpejtësisë së mjeteve të blinduara që ta bëjmë këtë në kushte, kur në këtë situatë mund të ndërhyjnë Forcat e Traktatit të Varshavës të dislokuara në Hungari, Bullgari e Rumani !


Pra po ndërhynë ato ne jemi të dështuar !"...Pa mbaruar akoma të gjithë argumentin, Enveri më ndërpreu dhe më thotë:" "Po sikur ta rregulloj unë me Mehmetin që forcat e Traktatit të Varshavës
të mos ndërhyjnë, a mund të futemi e të çlirojmë Kosovën?"


Të them të drejtën u shushata fare, se si ka mundësi kur ne shaheshim përditë me revizionistët e të gjitha vendeve të Lindjes e në mënyrë të veçantë me ata sovjetikë, si mund ta rregullonin këta këtë çështje luftarake kaq kapitale!


Pa u menduar fare, por me një analizë të shpejtë që bëra të raportit të forcave e situatës luftarake në luftën e pritshme, i përgjigjem:
" PO !".


Bëhet fjalë për më shumë se dy dekada e gjysmë më parë, e ndoshta, ky moment e kjo bisedë ka qenë e para për mua të mësoj se ç'është politika, ku jo çdo gjë që thuhet e premtohet haptas, është e do të bëhet ashtu siç thuhet; përkundër, në të shumtën e rasteve, ndodh e kundërta!


Pasi e pranova këtë version, megjithëse jo shumë bindës për mua, duke menduar se këta kërkojnë të më fusin në valle që të bëhet një plan i ndërhyrjes ushtarake për çlirimin Kosovës dhe pastaj shohim e bëjmë sipas situatave që mund të krijohen.


Enveri më merr mendimin se sa kohë më duhen ta paraqes planin tek ai dhe Mehmeti për miratim. Unë iu përgjigja se kjo varet me sa persona do të punojnë për hartimin e tij. Ndërhyn Mehmeti: "Do tëpunosh vetëm me një person dhe unë, (pra, Mehmeti, V. Ll. ), do të jem në krye të këtij grupi pune".


Kërkova 30 ditë kohë. Enveri më thotë: " Po të lëmë 45 ditë, por plani të jetë i argumentuar saktësisht e deri në çdo detaj nga ana ushtarake". Marrja e detyrës u bë fakt i kryer. Ishte një detyrë e vështirë,por thellë
ndjeva një gëzim e kënaqësi të paprovuar.


Meqenëse më lejohej të bashkëpunoja vetëm me një njeri,
nuk ishte e lehtë të zgjidhja e për më tepër të vendosja vetë. Kërkova se a kishin ata ndonjë mendim se
me cilin do të punoja unë. Enveri më thotë: "Zgjidhe vetë!". Propozova nja tre persona, ndër kuadrot më të lartë e më të përgatitur ushtarakë të vendit.


Pasi dëgjojnë, Mehmeti i thotë Enverit: "Do të punojë vetëm
me Maliq Sadushin që është zëvendësministër i Mbrojtjes, është i aftë, konspirativ, ka mbaruar Akademinë Ushtarake "Frunze", ndërsa unë do të jem në krye të këtij grupi!".


Mehmeti i kishte idhuj të gjithë ata ushtarakë që kishin mbaruar Akademitë Ushtarake "Frunze" dhe "Voroshillov", por Maliqi qe i përzgjedhuri i tij, edhe për faktin se ka qenë partizan i Brigadës 5 Sulmuese në çlirimin e Kosovës dhe e njihte shumë mirë terrenin, garanci kjo e domosdoshme për një planëzim e zbatim të saktë të planit luftarak.


Për mua, ishte një kënaqësi tepër e veçantë se do të punoja me Maliqin për hartimin planit për ndërhyrjen ushtarake në Kosovë, për faktin se ishim shokë, kolegë, njiheshim mirë, si dhe ishte profesionalisht tepër i aftë.


Thirrja e Llakajt nga Mehmet Shehu dhe porositë e tij për planin "Shpërthimi" Më datën 11 janar 1980, Veli Llakaj, bashkë me shokët shkojnë në shtëpinë e Mehmet Shehut për ta uruar për ditëlindjen.


Kur dalin, në momentin që do të ndaheshin tek dera e jashtme ku i përcolli Mehmeti, ai i drejtohet Llakajt: "Veli më datën 13 ora 10.00 duhet të vish në zyrë te unë në Kryeministri". Interesant është fakti se Mehmet Shehu jo vetëm jep porosi konkrete, por dhe se në stërvitjet e ndryshme me trupa (stërvitje të mëdha" si ajo "Shebeniku", materializohet ideja konkrete e planit "Shpërthimi".


Ja pjesë të panjohura për
këtë fakt, shkëputur nga ditari sekret i Veli Llakajt: "Sot më datën 13. janar 1980, në zyrën e shokut Mehmet mora këto detyra: "Mendo bashkë me shokun Maliq, të lexoni me shumë kujdes dhe disa herë luftën e Vietnamit.


Ne atje kemi patur disa grupe ushtarakësh nga ta gjitha specialitetet. Për qëndrimin dhe eksperiencën e këtij grupi Moisi Elezi ka përgatitur një material të hollësishëm që nuk është në librin e
luftës së Vietnamit.


Aty ka shumë detaje. I lexoni me kujdes se në planin e ndërhyrjes në trojet shqiptare në Kosovë, Mal të Zi e Maqedoni që mund të bëjmë në kushtet e favorshme politike dhe ushtarake, këtë eksperiencë do ta vëmë në zbatim, se nuk ka më të tmerrshme se luftimet në prapavijë të luftës popullore,ajo është një vullkan i papërmbajtur dhe një det i pafund vdekjeprurës. Unë do t`ju jap disa ide të luftës së Spanjës dhe asaj Nacionalçlirimtare që t`i kemi parasysh... Piketoni të gjithë kuadrot që kanë qenë në luftën e Vietnamit dhe mendoni si duhet punuar me ta.


Dëgjoni zërin e tyre dhe mendoni cilët do të jenë komandantet e atyre që do futen parakohe andej. Këta duhet të jenë kryesisht xhenierë, zbuluesa
pa nënvleftësuar specialitetet e tjerë...


Studiojini këto materiale, nxirrni detyra, bëni planet përkatëse dhe parashikoni si do të lidhen e bashkëpunojnë me kuadro të zbulimit të jashtëm dhe të sigurimit që shkojnë e mbajnë lidhje të perhershme për përgatitje e veprim. Emrat e tyre duhet të jenë tepër sekret...Lufta e
Vietnamit vazhdoi disa vjet dhe në sajë të veprimeve të kësaj lufte popullore nuk u nënshtrua.


Në këtë luftë u përdor tërë arsenali i armatimit dhe teknikës moderne të kohës dhe u bënë shumë eksperimente me armët më të sofistikuara duke përfshirë dhe ato të shfarrosjes në masë..."(Ditari Sekret i Llakajt) Shumë vite më vonë, ish-shefi Shtatmadhorisë Veli Llakaj, për planin e ndërhyrjes ushtarake të ushtrisë shqiptare për
çlirimin e Kosovës, shkruan: "Kur u bë publik plani i ndërhyrjes në Kosovë, shumëkush u shpreh i habitur dhe u tha se nuk ka ekzistuar; këto janë mashtrime etj.


Ky mendim, sigurisht ka ekzistuar tek ato kuadro që nuk e kanë njohur as forcën e ushtrisë shqiptare dhe as konjukturat politike.


Pra këto porosi të Mehmet Shehut (që të kihet parasysh eksperienca e luftës së Vietnamit), kishte të bënte më atë se nuk ka gjë më të tmerrshme se lufta popullore në prapavijë të armikut. Ajo është vdekjeprurëse, por më e suksesshme po të përdoret e drejtohet me kujdes, zotësi e trimëri nga kuadro të aftë e profesionistë.


Ushtria nuk është e kudondodhur, kurse populli është i kudondodhur në çdo pëllëmbë toke. Lufta popullore të djeg tokën nën këmbë. Ajo të asgjëson vëndkomandat, pikat e drejtimit, bazat e furnizimit me ushqim, veshmbathje, armatim e municion, hedh në erë rrugë e depo furnizimi, organizon prita, të godet prapa shpine, të ndërpret


ujësjellësit etj me anën e grupeve zbuluese diversioniste dhe atyre guerile. Ata që janë skeptikë, i shikojnë veprimet vetëm nga ana politike dhe nuk kanë një vizion të mirëfilltë ushtarak, nuk njohin të papriturat e luftës dhe metodat e saj, sigurisht që do të çuditen me veten e tyre.


Bashkë më Maliqin dhe Spiro Adhamin u përcaktuan të gjithë kuadrot që do të inkuadroheshin në këto veprime, por emrat e tyre nuk do t'i bëjmë publik. Meritë të veçantë kanë kudrot zbuluese e siguruese që nuk morën parasysh asgjë, por punuan me shumë përkushtim për të cilët unë ruaj respektin më të lartë.


Këta janë: S. Backa, Sh. Braha, H. Kaçanolli. L. Sino dhe B. Hoxha. Kjo ide u vu në zbatim po me porosi të Mehmet Shehut në stërvitjen "Shebeniku 80" që ishte një paraprirje e luftës për ndërhyrjen në kushtet e përshtatshme në Kosovë, Mal të Zi e Maqedoni për çlirimin njëherë e përgjithmonë të trojeve shqiptare nën thundrën e Serbisë.. Këto lloje luftimesh në prapavijë të armikut me anën e luftës popullore në shkallë të gjerë lehtësonin ndjeshëm dhe përllogaritjen


e raporteve të forcave në favorin tonë, e për pasojë armiku do të gjendej para shumë të papriturave, do të çorientohej, do ta humbiste toruan dhe do të ngelej si miu në çark. Me interes janë dhe burimet lidhur me përgatitjet konkrete (stërvitje me trupa dhe stërvitje shtabi) që pasuan idenë e materializimit të planit "Shpërthimi".


Ndonëse asnjëherë nuk u konfirmua publikisht ideja konkrete e këtyre stërvitjeve që
në harta zhvendoseshin në territoret jashtë kufijve aktualë të shtetit shqiptar, për dhjetëra kuadro të lartë por dhe shumë të tjerë, gjithçka ishte e qartë.


Ide dhe situata të tilla (e një ndërhyrje të mundshme për çlirimin e Kosovës), u aplikuan në disa stërvitje. Një ndër to, ajo ku u angazhuan forca e mjete të shumta, ishte stërvitja "Shebeniku-80". Kësaj stërvitjeje i parapriu stërvitja e madhe komando-shtabi në shkallë vendi e
emërtuar stërvitja "Kështjella".


Ja çfarë tregon për këtë Kolonel Zyhdi Kroji, në atë kohë komandant i Bridadës së Këmbësorisë së Përrenjasit: "...Nga tetori i vitit 1978 e deri në stërvitjen `Shebeniku-


80`, si rrallë ndonjëherë, u urdhërua një numër i madh stërvitjesh komando-shtabi dhe me trupa. Njëkohësisht u përforcuan masat e sigurisë, veçanërisht në njësitë e repartet që ishin në zonat kufitare. Kështu u veprua edhe me brigadën e Përrenjasit, ku në organikën e saj, kishte dhe numër të konsiderueshëm forcash aktive.


Sigurisht, idetë që jepeshin për hartimin e metodikave, mbi bazën e të cilave bëheshin dhe stërvitje, (me zhvendosje forcash e veprime në trojet shqiptare në Kosovë e me armik ushtrinë jugosllave), nuk kishte se si të mos "lexoheshin" nga shumë kuadro, veçanërisht nga ne që merreshim me këtë punë, hartonim metodikat e realizonim stërvitje. Ndonëse nuk e dinim dhe askush nuk na e tha direkt se ishte hartuar një plan për ndërhyrje ushtarake në Kosovë. Në këtë kohë, në brigadën


kufitare të Përrenjasit, janë bërë disa stërvitje. Janë ngritur në alarm dhe reparte me kompletim. Në një prej tyre, qe dhe Veli Llakaj. Ishte ai që dha alarmin dhe komunikoi me ministrin e Mbrojtjes dhe Sekretarin e Parë të Komitetit te Partisë së rrethit të Librazhdit. Ndërsa në stërvitjen e mësipërme, forca të brigadës që
komandoja, kanë imituar "armikun", pra forcat serbe.


Me kalimin e kohës, u mësua ekzistenca e planit `Shpërthimi`, gjë e cila saktësoi shkakun e vërtetë të gatishmërisë dhe stërvitjes që u bënë atë kohë...". (Dëshmi e Kolonel Zyhdi Krojit. Datë 6 janar 2010. Ora 11:30-12:30)

[ARIANI_TB]

dërguar J.V. Stalinit jo më vonë se 2 shtator 1949)

[Kujtesë enveristëve të thekur në

mbarë trojet tona etnike]

Nga Prof. Dr. Eshref Ymeri
Në gazetën “Ndryshe” të datës 3 tetor 2007 pata lexuar “Dosier”-in e përgatitur

nga zoti Ymer Minxhozi, me titull në faqen e parë: “Letër e panjohur e Enver

Hoxhës, 2 shtator 1949: Çështja e Kosovës mund të zgjidhet vetëm me luftë”. Në të

vërtetë, kjo letër e Enver Hoxhës nuk ka qenë aspak e panjohur. Këtë letër e ka pas

përmendur dr. Vasfi Baruti në studimin e vet me titull “28 nëntori i tretë”, botim i

Qendrës së Pavarur Sociologjike “Eureka”, Tiranë 2002. Veç kësaj, pjesë të shkëputura

të kësaj letre, me sa jam në dijeni, vetë zoti Minxhozi i ka pas botuar edhe më herët.

Së pari, ky dokument, me titull “Letër e E. Hoxhës, dërguar KQ

PKP(b) për parahistorinë e lindjes së çështjes kosovare dhe metodat e

zgjidhjes së saj”, është bërë publik, në mënyrë të plotë, në librin me titull

“Shqipëria në dokumentet e arkivave ruse” (f. 246-258), të përgatitur prej

dr. Islam Lauka dhe prej meje, libër ky, të cilin Shtëpia Botuese “Toena” e

pati nxjerrë nga shtypi që në gushtin e vitit 2006. Për këtë libër asokohe u

shkrua nëpër gazeta dhe u fol edhe në disa kanale televizive. Prandaj, një fakt

që ishte bërë publik që në vitin 2006, nuk kishte pse t’u rekomandohej një

vit më vonë lexuesve të gazetës “Ndryshe”, si diçka e panjohur.

Së dyti, zoti Minxhozi do të kishte bërë mirë që letrën e Enver Hoxhës ta kishte

botuar të plotë asokohe në gazetën “Nryshe”, në mënyrë që popullit shqiptar

të Kosovës të mos i krijohej ndonjë përshtypje e rreme nga nëntitulli “çështja

e Kosovës mund të zgjidhet vetëm me luftë”.

Së treti, letra e Enver Hoxhës përmban në vetvete disa paradokse të

kulluara. Gjatë kësaj kohe që ka kaluar pas botimit të librit “Shqipëria në

dokumentet e arkivave ruse”, pata shpresuar se historianët tanë, qoftë në

Tiranë apo në Prishtinë, do të merreshin me analizën e kësaj letre dhe

do të nxirrnin përfundimet përkatëse. Por meqenëse deri tani asnjë syresh

prej tyre nuk është bërë i gjallë, e quajta me vend të hyj paksa në “sinoret”

e tyre dhe të merrem me trajtimin e saj. Më poshtë do të bëj sqarimet

përkatëse se ku qëndrojnë paradokset e kësaj letre.

Dihet fare mirë se komunistët jugosllavë u interesuan drejtpërsëdrejti për

instalimin e komunizmit në Shqipëri me qëllim që të varrosej zgjidhja e çështjes

kombëtare shqiptare. Prandaj, gjatë punës përgatitore për themelimin e Partisë

Komuniste të Shqipërisë, gjatë zhvillimit të mbledhjes themeluese, si edhe në krejt

vitet e luftës, emisarët komunistë jugosllavë kishin zënë kryet e vendit në Shqipëri.

Kësisoj, Partia Komuniste e Shqipërisë dhe sidomos Enver Hoxha, i komanduar nga

Beogradi në krye të saj, që gjatë luftës, i vunë këmbën çështjes kombëtare shqiptare.

Në letrën e sipërpërmendur Enver Hoxha i shkruan Moskës: “Ne e patëm

vlerësuar si të papërshtatshëm shtrimin e çështjes së bashkimit të Kosovës

me Shqipërinë pikërisht atëherë kur lufta ishte në kulmin e saj. Sipas

mendimit tonë, shqiptarët e Kosovës duhet të luftonin kundër fashizmit në

kuadrin e shtetit jugosllav dhe vetëm pas fitores kjo çështje duhej të zgjidhej

midis dy partive komuniste motra dhe regjimeve demokratike popullore,

të cilat do të vendoseshin në Shqipëri dhe në Jugosllavi pas

ngadhënjimit mbi armikun” (“Shqipëria në dokumentet e arkivave ruse”,

Botimet Toena. Tiranë 2006, f. 250).

Pra, sipas Enver Hoxhës, vetëm pas

fitores mbi fashizmin duhej “të zgjidhej”

çështja e bashkimit të Kosovës me

Shqipërinë. Kështu shkruan Enver

Hoxha para 02 shtatorit 1949.

Ndërkohë, Dimitër Çuvahini,

ish-përfaqësues diplomatik i Bashkimit Sovjetik në Tiranë, në kujtimet e veta që

ka hedhur në ditar, shkruan se më 03 korrik 1946, Enver Hoxha i kishte kërkuar

një takim për t’i folur për përshtypjet e vizitës së tij në Jugosllavi dhe për bisedën

me Titon. Ndër të tjera, ai thekson: “Enver Hoxha i pati folur Titos për pikëpamjen

e vet rreth çështjes së të ardhmes së Krahinës së Kosovës dhe të Metohisë. Sipas

mendimit të tij, në momentet e tanishme, as për qeverinë jugosllave, as për

qeverinë shqiptare, nuk është e udhës të shtrohet çështja e bashkimit të kësaj

krahine me Shqipërinë. Ai mendon se kjo krahinë, e populluar në shumicën

dërrmuese nga shqiptarë, pa dyshim, do të bashkohet me Shqipërinë në kohën

e duhur, veçse një gjë e tillë do të bëhet e mundur vetëm atëherë, kur edhe

Shqipëria, edhe Jugosllavia do të jenë shtete socialiste. Me këtë rast Enver

Hoxha nënvizoi se kësaj pikëpamjeje ai i është përmbajtur gjatë

gjithë Luftës Nacionalçlirimtare dhe se, për këtë çështje, një pikëpamjeje

të tillë i është përmbajtur edhe mbarë udhëheqja e Partisë Komuniste të

Shqipërisë” (po aty, f. 126-127).

Pra, gjatë luftës, Enver Hoxha dhe mbarë Partia Komuniste e Shqipërisë

paskan menduar se çështja e Kosovës “do t’u zgjidhkej” vetëm pas fitores mbi

fashizmin. Kurse një vit pas përfundimit të luftës, në vitin 1946, po ai Enver Hoxhë

dhe po ajo Parti Komuniste e Shqipërisë na paskeshin ardhur në përfundimin

se çështja e bashkimit të Kosovës me Shqipërinë do të shtyhej deri atëherë kur

edhe Shqipëria, edhe Jugosllavia të “bëheshin” shtete socialiste!!! Po a e dinte

vallë Enver Hoxha, që në vitin 1946, se cilët ishin parametrat që duheshin arritur,

në mënyrë që Shqipëria dhe Jugosllavia, “një ditë të bukur”, të bëheshin “me të

vërtetë” shtete socialiste? Duke u shprehur kësisoj para përfaqësuesit diplomatik

të Bashkimit Sovjetik, Enver Hoxha tallej me popullin shqiptar të Kosovës,

meqenëse çështja e “ndërtimit” të socializmit, si në Shqipëri, ashtu edhe në

Jugosllavi, pritej të zgjidhej ditën e moskurrit! Ky fakt përbën edhe paradoksin e

parë të letrës së Enver Hoxhës.

Po në këtë letër Enver Hoxha shkruan: “…Partia Komuniste e Jugosllavisë

që asokohe, në vitet 1941-1942 dhe më vonë, ndiqte një vijë politike, të padrejtë

në çështjen nacionale, e cila ishte një vijë e maskuar nacionaliste e asaj kohe”

(po aty, f. 248). Këto qëndrime të komunistëve jugosllavë ndaj popullit shqiptar

të Kosovës “dëshmonin, - siç thotë Enver Hoxha, - për pikëpamje të kulluara

shoviniste të Partisë Komuniste të Jugosllavisë që asokohe…” (po aty, f.251).

Dhe më tej vazhdon: “Në këtë mënyrë, Partia Komuniste e Jugosllavisë, që në fillim

të luftës e deri në çlirim, por edhe më vonë, ka qëndruar në pozita shoviniste

në trajtimin e çështjes së Kosovës dhe të Metohisë” (po aty, f. 252). Pra, Enver

Hoxha, në vitin 1949, pasi e demaskon para Moskës Partinë Komuniste të

Jugosllavisë për pikëpamjet e saj të kulluara shoviniste në qëndrimin ndaj popullit

shqiptar të Kosovës, diku më poshtë shkruan: “Ne mendonim se Jugosllavinë

Demokratike Popullore dhe Partinë Komuniste të Jugosllavisë i kemi aleatë

besnikë dhe të sigurt…” (po aty, f. 253). Vetvetiu lind pyetja: në ç’mënyrë një

parti komuniste, shoviniste në qëndrimin ndaj popullit shqiptar të Kosovës,

siç ishte Partia Komuniste e Jugosllavisë që gjatë luftës, mund të shndërrohej

në një “aleate besnike dhe e sigurt” për Republikën Popullore të Shqipërisë pas

luftës? Pas luftës, ta quaje “aleate besnike” të Shqipërisë Partinë Komuniste

të Jugosllavisë, pas gjithë atyre krimeve që ajo kishte kryer kundër popullit

shqiptar të Kosovës që gjatë luftës, do të thotë që të ishe ose naiv, ose injorant,

ose tradhtar. Ama dihet që Enver Hoxha nuk ishte as naiv, as injorant. Ky fakt

përbën edhe paradoksin e dytë të letrës së Enver Hoxhës.

Le të vazhdojmë me një tjetër citim nga letra e Enver Hoxhës: “Ndreqja e

kufijve tanë me Jugosllavinë, përmes bashkimit të Kosovës dhe të Metohisë me

Shqipërinë, do të shërbente në çdo moment si një riforcim i Republikës Popullore

të Shqipërisë. Por, nga ana tjetër, fill pas çlirimit, Republika e vogël Popullore

e Shqipërisë, madje bashkë me Kosovën dhe Metohinë, do të shërbenin si një

pre e lehtë për imperializmin dhe në rast të ndonjë sulmi dhe pushtimi të

Shqipërisë nga ana e imperialistëve, dëmi për çështjen e përgjithshme do të

ishte shumë më i madh. Prandaj Kosova, duke mbetur fill pas çlirimit në kuadrin

e Republikës Jugosllave, do të rrezikohej shumë më pak” (f. 253).

Në fillim të këtij citati Enver Hoxha thotë se Republika Popullore e

Shqipërisë do të riforcohej pas bashkimit me këtë të fundit të Kosovës dhe të

Metohisë. Por pak më poshtë thekson se Shqipëria, bashkë me Kosovën dhe

Metohinë, do të na shërbyekeshin “si një pre e lehtë për imperializmin dhe

në rast të ndonjë sulmi dhe pushtimi të Shqipërisë nga ana e imperialistëve,

dëmi për çështjen e përgjithshme do të ishte shumë i madh”. Së pari, pas

bashkimit të Kosovës me Shqipërinë, kjo e fundit do të forcohej shumë

më tepër qoftë politikisht, qoftë ushtarakisht, qoftë ekonomikisht. Së dyti,

Enver Hoxha bie në një disfatizëm flagrant kur hamendëson se

Republika Popullore e Shqipërisë mund të pushtohej nga imperialistët. Diktatorët,

duke u kapur me dhëmbë dhe me thonj pas kolltukut vetjak, nuk besojnë

në forcat e pashtershme, në energjitë dhe trimëritë e popujve të tyre. Kësisoj Enver

Hoxhës na i dhembkej shpirti “shumë më tepër” për Kosovën sesa për Shqipërinë.

Prandaj, për “ta shpëtuar” Kosovën nga imperialistët, ai e quan më të arsyeshme

që ajo të vazhdonte të mbetej “nën omrellën” e Beogradit. Së treti, po sikur

Republika Popullore e Shqipërisë, sipas hamendësimit të Enver Hoxhës, të

pushtohej nga imperialistët, ky vetë çfarë do të bënte? Mos do t’i kërkonte

gjë Titos që ta emëronte guvernator të Kosovës? Së katërti, cilët na qenkeshin ata

imperialistët që na paskeshin hartuar plane për pushtimin e Shqipërisë? Cila është

arsyeja që ata imperialistë Enver Hoxha nuk na i përmend me emra

konkretë? Ky është paradoksi i tretë i letrës së Enver Hoxhës.

Le të vazhdojmë citimin e radhës nga letra e Enver Hoxhës: “Titoja me

larot e tij janë agjentë të imperializmit, të cilët e kanë mbrehur Jugosllavinë

në qerren imperialiste. Ata po e shndërrojnë Jugosllavinë në një burg popujsh,

ku mbretëron terrori fashisto-hitlerian. Çështja e çlirimit të popujve të Jugosllavisë

nga kjo bandë fashiste dhe nga thonjtë e imperializmit është, në të njëjtën kohë,

edhe çështje e çlirimit të popullsisë shqiptare të Kosovës dhe para nesh ajo

shtrohet si një gjë e ngutshme…Çfarë hapash mund të ndërmarrë tani popullsia

e Kosovës? Ne mendojmë se popullsia e Kosovës, e Metohisë, e Maqedonisë dhe

e Malit të Zi duhet të luftojë për çlirimin e vet po ashtu, siç do të luftojnë edhe

popujt e tjerë të Jugosllavisë…Popullsia e Kosovës duhet ta shikojë luftën e vet të

lidhur ngushtë me luftën e të gjithë popujve të Jugosllavisë dhe në kuadrin

e Jugosllavisë, sepse, në të kundërt, ajo do të izolohet dhe do të shtypet.

Prandaj popullsia shqiptare e Kosovës duhet ta kuptojë se çlirimi i saj dhe fitorja

e të drejtave kombëtare dhe demokratike mund të arrihet vetëm nëpërmjet

luftës së saj, njëkohësisht me luftën e popujve të tjerë të Jugosllavisë”

(po aty, f. 254, 255, 256).

Rrjedha e ngjarjeve vërtetoi se Jugosllavia, me kalimin e viteve, nuk u

shndërrua në një burg popujsh, ku të mbretëronte terrori fashisto-hitlerian,

siç i deklaron Moskës Enver Hoxha, se, në të kundërt, popujt e Jugosllavisë do

të qenë ngritur për rrëzimin e Titos nga pushteti. Me siguri që edhe vetë Enver

Hoxha duhet të ketë qenë i bindur se po sajonte për Moskën një gënjeshtër me

brirë. Por s’kishte ç’bënte, ashtu ia donte puna. Për forcimin e kolltukut vetjak,

ai kërkonte të prezantohej si tepër i zellshëm në demaskimin e udhëheqjes

jugosllave, e cila në vitin 1948 doli nga tutela sovjetike. Kësisoj Enver Hoxha jepte

prova besnikërie para Josif Stalinit, ustait të regjur të Kremlinit. Për hir të së vërtetës,

duhet thënë se Jugosllavia pas luftës ishte shndërruar në burg vetëm për popullin

shqiptar të Kosovës dhe terrori fashisto-hitlerian mbretëronte vetëm në Kosovë dhe

ushtrohej me dhunë barbare vetëm ndaj popullit shqiptar të Kosovës. Sipas letrës

së Enver Hoxhës, del sikur deri në vitin 1948, kur Jugosllavia u largua nga sfera e

ndikimit sovjetik, Kosova nuk paska pasur asnjë problem në marrëdhëniet e saj me

udhëheqjen shoviniste të Beogradit. Problemet, sipas citimit të mësipërm, paskan

filluar vetëm pas prishjes së Beogradit me Moskën, gjë që s’është aspak e vërtetë.

Pra, sipas Enver Hoxhës, të drejtat kombëtare dhe demokratike populli shqiptar i

Kosovës i paska gëzuar plotësisht deri në prishjen e marrëdhënieve të Jugosllavisë me Bashkimin Sovjetik. Vetëm pas kësaj prishjeje popullit shqiptar të Kosovës iu kërkuaka

nga Enver Hoxha që të ngrihet në luftë për të siguruar fitoren e këtyre të drejtave.

Por, sipas rekomandimit të Enver Hoxhës, lufta e popullit shqiptar të Kosovës për të

drejtat e tij kombëtare dhe demokratike nuk mund të nisë dhe të zhvillohet jashtë

kuadrit të luftës së mbarë popujve të Jugosllavisë për rrëzimin e regjimit të Titos.

A thua të mos e dinte Enver Hoxha që mbarë popujt e Jugosllavisë ishin edukuar me

ndjenjën e urrejtjes më të egër ndaj popullit shqiptar të Kosovës në veçanti dhe ndaj

kombit shqiptar në tërësi, urrejtje kjo që shovinizmi serbomadh e pati mëkuar prej

kohësh me shumë kujdes, duke filluar që nga fëmijët e djepit e deri te kreu i shtetit

dhe i kishës shoviniste serbe? Prandaj rekomandimet që ai i jep popullit shqiptar të

Kosovës për t’u ngritur në luftë kundër regjimit titist, vetëm në bashkëveprim me

popujt e Jugosllavisë, tingëllojnë krejtësisht si këshilla prej të marri. Madje popullin

shqiptar të Kosovës Enver Hoxha e paralajmëron se do të izolohet dhe do të shtypet,

në qoftë se luftën kundër titizmit nuk e lidh ngushtë me luftën e të gjithë popujve të Jugosllavisë! Ky është paradoksi i katërt i letrës së Enver Hoxhës.

Diku në letër Enver Hoxha shkruan: “Popullsia e Kosovës nuk i zinte besë

drejtësisë së Partisë Komuniste të Jugosllavisë, ndërkohë që niveli i ulët politik dhe

prapambetja e theksuar e masave, demagogjia fashiste dhe krijimi i “Shqipërisë së

Madhe” e çuan punën deri aty, saqë shqiptarët e Kosovës jo vetëm nuk zhvilluan

luftë kundër fashizmit, por, përkundrazi, u ngritën kundër luftës popullore çlirimtare

të Jugosllavisë” (po aty, f. 249). Domethënë, Enver Hoxha mendonte se populli

shqiptar i Kosovës kishte një nivel të ulët politik. Në të vërtetë, populli shqiptar i

Kosovës, në vetëdijen e vet kombëtare, tradicionalisht, është dalluar për një nivel të

lartë politik dhe mbarë kombi shqiptar e vlerëson me të drejtë si ballin e nacionalizmit

shqiptar. Prandaj sundimin e shovinizmit serbomadh ai vazhdimisht e ka pas vlerësuar

shumë më të rrezikshëm për mbijetesën e vet kombëtare, sesa sundimin e përkohshëm

fashist të viteve të luftës. Pikërisht për këtë arsye, Enver Hoxha, në letrën e vet, thotë se “Kosova u shndërrua në një rezervë fashiste dhe reaksionare” (f. 247-248). Kjo

deklaratë e Enver Hoxhës përbën paradoksin e pestë të letrës së tij.

Ja edhe një citat tjetër: “Çelësi i zhvillimit të suksesshëm të luftës në Kosovë dhe në

Metohi qëndron në bashkimin e tyre me Shqipërinë” (po aty, f. 257). Po si do të bëhej e mundur lufta e popullit shqiptar të Kosovës për bashkimin me Shqipërinë, derisa Enver Hoxha rekomandonte që kjo luftë duhej të niste dhe të vazhdonte vetëm në kuadrin e

luftës së mbarë popujve të Jugosllavisë për rrëzimin e regjimit të Titos? A ishte e mundur

që popujt e Jugosllavisë të ngriheshin e të rrëmbenin armët për rrëzimin e Titos, vetëm e vetëm se ky guxoi burrërisht t’i kundërvihej haptazi diktatit të Stalinit dhe vendin e hapi me Perëndimin? Mos vallë hapi që ndërmori Titoja binte ndesh me interesat e mbarë popujve jugosllavë për t’u lidhur me Perëndimin? Veç kësaj, mos vallë popujt jugosllavë, me luftën e tyre imagjinare kundër Titos, siç fantazonte Enver Hoxha, do të synonin që edhe populli shqiptar i Kosovës të shkëputej nga Jugosllavia dhe të bashkohej me Shqipërinë? Ëndrra të

tilla në diell asokohe mund të zbavisnin vetëm fëmijët e kopshteve. Ky fakt përbën

paradoksin e gjashtë të letrës së Enver Hoxhës. Se asokohe Kosova nuk mund të shkëputej

aq lehtë nga Jugosllavia dhe t’i bashkohej Shqipërisë. Një gjë e tillë mund të realizohej vetëm pas një vendimi që mund të merrnin fuqitë e mëdha në Konferencën e Paqes në Paris të vitit 1946. Madje një rast i tillë ideal u paraqit që para kësaj konference, rast ky që demaskon

hapur tradhtinë e kulluar të Enver Hoxhës ndaj çështjes së Kosovës. Ja një fakt tepër domëthënës: “Më 16 tetor 1946, ai (Enver Hoxha - E.Y.) i bëri një akuzë të drejtpërdrejtë Jakobsit, lidhur me përkrahjen e pretendimeve territoriale greke nga SHBA. Shefi i misionit amerikan u përpoq t’i shpjegonte atij se SHBA, asnjëherë, nuk kishin përkrahur kërkesat

greke për “Epirin e Veriut” dhe se, duke votuar për futjen e kërkesës greke në rendin e ditës

të Konferencës, “ne thjesht kemi ndjekur politikën tonë për ruajtjen e pavarësisë së

Shqipërisë, duke dhënë një vlerësim ndaj çdo kërkese për rektifikime kufitare. Kjo mund të bëhej vetëm në një konferencë paqeje dhe se, duke votuar për futjen e kësaj çështjeje

kufitare në rendin e ditës së konferencës, kjo në asnjë mënyrë nuk nënkupton përkrahjen e SHBA për këtë kërkesë”. Pastaj, duke kaluar në kundërofensivë, Jakobsi preku një çështje delikate. Ai e pyeti Hoxhën, se cili do të ishte reagimi i tij, në qoftë se Shqipëria do të kërkonte futjen në axhendën e Konferencës së Paqes të kërkesës për rajonin e Kosovës, dhe në rast se Delegacioni i SHBA do të votonte kundër së drejtës së Shqipërisë për ta diskutuar këtë kërkesë në Konferencë. “A nuk mendoni ju se, të paktën, kërkesa juaj duhet të diskutohet

dhe të studiohet?” - kishte pyetur Jakobsi. Kësaj pyetjeje E. Hoxha iu përgjigj në një mënyrë

të turbullt dhe mohuese. Ai i tha përfaqësuesit amerikan se “kjo nuk përbën një rast analog, sepse ne nuk jemi duke shtruar kërkesën për rajonin e Kosovës nga aleatja jonë, Jugosllavia” (Prof.dr. Beqir Meta. “Tensioni greko-shqiptar 1939-1949”. GEER. Tiranë 2002, f. 515-516). Të njëjtën pyetje ia drejtoi Enver Hoxhës gjatë punimeve të Konferencës edhe përfaqësuesi i delegacionit amerikan Henderson dhe Enver Hoxha i ktheu po të njëjtën përgjigje. Më kot diplomacia amerikane, në kontaktet e përfaqësuesve të saj me Enver

[Dasius]

E shof unë, këtu spaska njeri ndërmend të argumentojë me fjalët e veta. Ka shumë llum, mllef personal, inat, subjektivizëm, propagandë false.

Përveç këtij operacionit "Shpërthimi" asgjë me interes spo del deri tani.

[Dasius]

Mos na i pershkruj me triumfalizma ato masakra se nuk asht me u krenu me to. Njerez te djegun gjalle ne shpija, te varrosun gjalle mbasi ia hiqnin syte me bajoneta e te tjera ekzekutime shtazarake te papame deri atehere.

Rrenacak

Se sa te lehte e kan pase me ata qi rrezistun e din mire Brigada e I "legjendare" e Mehmet Shehut, kure bashke me te 23-en e te 24-en iu desht me i kerku ndihme vllazenve Jugosllave me i ra mas shpine Prek Calit se per pak i lane kocat aty

Për ata të malësisë së madhe e ke fjalën? Me njësi të vogla nga kompani deri në batalion ishin, mos u fry kot të përmendësh emërtime Brigadash. :P

Pastaj ai një rast i papritur ishte. Ata shfrytëzuan befasinë në pritë vetëm momentin e parë. Pastaj u zhbënë.

[puroshkodran]

Rrenacak

Hehe
Bani si t'sjellshem por sa ju kundershton dikush kaloni ne fymje. Asht forca e zakonit. Kshtu jeni gatu. Kshtu kane fole paraardhesit tuj per 50 vjet e kshtu flitni edhe ju.

Nder veprat e Enverit nuk ke si me e msu si kane ndodh ngjarjet

Në shkurt e mars të vitit 1945, Kelmendi numëronte 150 burra të pushkatuar, pa llogaritur sa shtëpi e pasuri u dogjën e u shkatërruan. Duhet të theksohet se gjatë luftimeve u vranë trimat Zhuk Toma nga Broja, Kolec Uci nga Vishnjeva e Gucisë, dhe Luc Gjon Uci nga Vukli. Flaka e shtëpive të djegura shkrumboi të gjallë Lukë Tomën nga Vishnjeva dhe Ded Gjon Bajraktarin nga Vukli. Me bajonetë ju nxorrën sytë dhe e varrosën të gjallë Fran Zef Ucin, nga shkëmbi hodhën Rrok Zefin dhe e varrosën në një varr të përbashkët në kodrën e Kuklit (Kozhnja) me dy djem të rinj Ujk Nikën e Fran Alinë, dhe po të gjallë varrosën Luc Gjon Bajraktarin e Luc Gjon Rapukën.

Maskruan mizorisht Gjergj Qosen nga Broja, Losh Fran Bracajn nga Vukli. Pushkatuan gjatë rruges për në Shkodër Ded Gjon Dedën, Gjek Selcën, Gjergj Lul Tomën dhe tre djemtë e Mar Bikut (Ujkën, Nduen e Marashin), më pas në një ditë të zezë marsi, udhëheqësin e Kelmendit, Prek CaIin, e Ded LuIash Smajlin nga Nikçi, së bashku me 12 burra të tjerë nga rrethi i Shkodrës. Si dhe shumë vite të gjata burgimi, ku gjatë kryerjes së dënimit kanë varur në burg Mark Gjeloshin nga Broja, Gjelosh Fran Zefin nga Nikçi, Ded Gjeloshin nga Vukli, ndërsa për të treguar tmerret në brezat e rinj, mbijetuan pas 20 vjet burg Maç Luca dhe Prel Tom Smajli, që u arratisë4n nga burgu për jashtë Shqipërisë.

Për ata të malësisë së madhe e ke fjalën? Me njësi të vogla nga kompani deri në batalion ishin, mos u fry kot të përmendësh emërtime Brigadash. :P

Enver Hoxha:
"Në Shkodër, Koplik, Dukagjin, Vermosh, Mirditë, Kukës, Burrel, Dibër, pushteti ynë është i pabazë dhe nuk simpathizohet nga populli i këtyre anëve. Mendoj: Me forcat e Korparmatës 3 të shkelim çdo pëllëmbë të këtyre rretheve që përmenden më sipër, ku duhet të zhdukim e ta asgjesojmë çdo forcë reaksionare të organizuar ose jo, t'i çarmatosim krejtësisht të gjithë pa përjashtim, të mobilizojmë e të organizojmë këdo që ka moshën 18-35 vjeçare. Përsa më lart, urdhëroj: Të goditen në mënyrë të menjëhershme dhe të asgjesohen tërësisht forcat e Preng Calit. Çdo rezistencë e popullit të Vermoshit dhe e zonave përreth tij i duhet përgjigjur me gjithë forcën…Fillimisht të bëhet thirrje e nëse ka ndonjë rezistencë, të ushtrohet forcë e dhunë deri në pushkatimet pa gjygj…Të organizojmë e të ngrejmë kudo pushtetin tonë, duke vënë njerëzit tanë dhe duke shkarkuar ata që janë…"

(AQU, D.91/1nr.13)

Pastaj ai një rast i papritur ishte. Ata shfrytëzuan befasinë në pritë vetëm momentin e parë. Pastaj u zhbënë.

Nuk ishte e papritun se i kishin paralajmeru perpara: "mos hajdeni ktej se nuk dona vllavrasje". Por per t'kuqt nuk ishte vllavrasje se vlla kishin shkjaun

[pirroja1]

Ne shqypni dhe ne trojet shqyptare kudo, nuk ka pas lufet kunder okupatorit, por ka pas lufet per pushtet dhe riokupim te trojeve shqyptare. Partizanet shqyptar te udhehequn nga te dy hoxhet ishen argati titos dhe jugosllavis , rusis. Brigadat enveriste ne ndihem te jugosllave ne Kosove,Iliride e kudo ne trojet shqyptare nuk e kan zhvillua asenji lufet me gjermanet, pase 44-45 nuk ksihte gjerman, por shpiret shitunit kuqalosh nen masken gjoja lufet kunder okupatorit iu turren shqyptareve basheke me shkiet e jugosllavis, i lan me gjak ato treva dhe masakruan ate popull te shum vuajtun.
Nuk keni me forece per ta ndale te verteten per te mos dale ne drite.

Ku je i dashtun vlla prej verit t’Shypnis? Lum Shypnia qi ka burra t’ngritun si puna jote.

Ju Shqipërisë, në një kohë mund t’i merrnit erë vetëm andej kufirit falë oficerëve grek e serbo-malazez të UDB-së.

[PLAKU]

pirro, plaku te keshillon dhe keshtu thjeshete, ka aredhe koha edhe ti me nji taborr te vogel qe jeni mbete akoma nen dehjen e idologjis mashtruese, me u kethjell, me thirre mendjes , te pendoheni per te keqijat qe jau kan imponu dreqnit e medhaj, sot ne kete kohe ska kupetim me njeri te mbetet argat i dreqit. qysh po te shef plaku ty, akoma mendon s emerresh em gjueti shtrigash!
Permbaju temes o Pirro1,