Lashtësia e besimit orthodhoks dhe ndikimi bizantin/latin

[Seminarist]

Pavaresisht dates se sakte, NORMAL qe wikipedia NUK MUND te merret parasysh si reference per vendmartesen e Skenderbeut. Eshte faqe amatore.

Po ashtu eshte burim-referenca e Ll.Cukes.

Le te jemi serioz!

[Bizantin]

pozita administrative kishtare e ilirikumit (ku bënte pjesë shqipëria e sotme, greqia etj) deri në vitin 535 nuk është e qartë. kjo vërtetohet nga shumë faktorë, një prej të cilëve është fakti se po këtë vit del dekret i justinianit që ia kalon ilirikumin romës. pra në mënyrë të sigurt mund të themi se roma ka patur juridiksion mbi ilirikumin nga viti 535 - 732.

por edhe për këtë perjudhe 197-vjeçare nuk dihet ende qartë se çfarë të drejta kanonike ka patur papa mbi ilirikumin. mund të emëronte peshkopë? nga tre komentuesit e kanonëve për këtë perjudhë, 2 thonë po, një thotë jo.

[Seminarist]

Pozicionimin se Ilirikumi eshte ne juridiksion te Romes vetem prej 535 e mbajne ne Greqi elementi me jo-shkencor nder teolog-historiane.

Une atyre u kam bere pyetjen e thjeshte: nqs Ilirikumi do kishte qene me rit fetar lindor grek, pse perandor Justiniani do ua caktonte papritmazi ato troje ne menyre arbitrare Romes ne 535?

Logjika ta do qe Justiniani thjeshte po ligjeronte de jure nje praktike qe prej kohesh ishte de facto.

Papet gjate gjithe milienumit te pare kane pretenduar juridiksion qe prej fillimit ne Ilirikum, gje qe s'eshte vene ne dyshim asnjehere nga askush.

[Bizantin]

mund të të gjej lehtë literaturë jogreke mbi çështjen, madje edhe BURIMORE (kjo, natyrisht greke). ç'do të thotë rit fetar grek në këtë perjudhë protokristiane?

unë them se nuk është e qartë, sepse s'kemi prova që ta vërtetojnë njërën pozitë apo tjetër.

logjika në faktë thotë se kur justiniani e cakton me dekret pozitën, ajo do tl thotë se ose nuk ishte nën romën, ose nuk ishte e qartë dhe duhej një dekret për ta përcaktuar. përndryshe ç'duhet dekreti.

[Seminarist]

logjika në faktë thotë se kur justiniani e cakton me dekret pozitën, ajo do tl thotë se ose nuk ishte nën romën, ose nuk ishte e qartë dhe duhej një dekret për ta përcaktuar. përndryshe ç'duhet dekreti.

Jo, logjika ta do te kuptosh se Justiniani, qe donte te merrte Italine, nuk e krunte dot me zoterimet qe papa i kishte prej kohesh de facto e de jure kishtarisht (megjithese kisha e k/pojes bente ekspansion ne keto zona) edhe i duhej ta njihte kete juridiksion kishtar edhe me dekret perandorak.

[Seminarist]

mund të të gjej lehtë literaturë jogreke mbi çështjen, madje edhe BURIMORE (kjo, natyrisht greke). ç'do të thotë rit fetar grek në këtë perjudhë protokristiane?

Nuk ka literature jogreke qe te vertetoje qe Roma skishte juridiksion mbi Ballkanin. Shihe madje online, faqa e koash ka nje shkrim te kryepeshkopit Anastas qe pranon varesine e Ilirikumit nga roma qe nga kohet apostolike e deri ne 732!

Ne Greqi jane kokrra ata qe e disputojne kete (shkolla e Romanidhit, si Metalinos).

[Albo]

Pavaresisht dates se sakte, NORMAL qe wikipedia NUK MUND te merret parasysh si reference per vendmartesen e Skenderbeut. Eshte faqe amatore.

Po ashtu eshte burim-referenca e Ll.Cukes.

Le te jemi serioz!

Artikulli i nxjerre nga Wikipedia citon burimin italian qe hedh drite mbi martesen e Gjergjit ne manastirin e Ardenices. Ti nese do ta verfikosh, verifikoje.

Dhe serioz duhet te tregohesh ti ne fakt. Artikulli qe te solla me lart tregon qe Peshkopi orthodhoks i Beratit, i cili eshte arvanit me origjine dhe ka qene edhe murg ne Malin e Shenjte, ka qene prezent gjate veprimtarise dhe ka thene edhe fjalen e rastit.

Prandaj mos e ver theksin tek raporteri, por tek perfaqesuesi i Kishes, peshkopi i Beratit ne ate feste perkujtimore qe po kthehet ne tradite cdo 21 prill.

Albo

[Albo]

Papet gjate gjithe milienumit te pare kane pretenduar juridiksion qe prej fillimit ne Ilirikum, gje qe s'eshte vene ne dyshim asnjehere nga askush.

Askush nuk po ve ne medyshje historine kishtare. Deri nga mesi i shekullit te VIII, trojet ku kane banuar te paret e shqiptareve kane qene ne varesine administrative kishtare te Patriarkanes se Romes. Arsyeja eshte afer mendjes: afersia gjeografike.

Gabimi qe ti ben eshte se perpiqesh ne menyre tinzare te perdoresh kete fakt historik, sikur varesia administrative e dioqezave shqiptare nga Roma, do te thote se detyrimisht shqiptaret nuk kane patur nje besim orthodhoks por nje besim romano-katolik.

Lashtesine e besimit orthodhoks mes popullit shqiptar e gjen te faktuar ne qindra objekte shekullore fetare, duke filluar me shenjtoret qe kane dale nga ky popull, kodiket e lashte, qe jane nder me te lashtet ne bote, duke vazhduar me manastiret, kishat shekullore, e deri tek arti kishtar qe eshte universal dhe i paperseritshem.

Kur Vatikani mbajti ceremonine solemne te "2000 vjet Krishterim" ne vitin 2000, ishte Kodiku i purpurt i Beratit ai qe u shfaq ne rradhen e atyre 5-6 kodikeve me te vjeter te botes qe kane arritur te mbijetojne deri ne ditet tona, e qe provojne edhe shkencerisht autencitetin e ungjillit.

Prova konkrete qe e hedh poshte pretendimin tend, jane 100 kodiket e Shqiperise, qe mbahen edhe sot e kesaj dite ne Muzeun Kombetar ne Tirane. Me perjashtim te nje kodiku qe eshte shkruajtur ne latinisht ne Berat me kerkese te Karl Topise, te 99 te tjeret jane te gjithe te shkruajtur ne gjuhen e lashte greke. Dhe nuk eshte vetem gjuha e lashte greke ajo qe nxjerrin ne drite kodiket, eshte edhe fakti se ata shtrihen ne kohe qe nga shekulli i VI e deri ne shekullin e XIX. Pra kane nje shtrirje kohore plot 13 shekullore, 1300 vjet. Dhe keta kodike, deshmojne TRADITEN KISHTARE te shqiptareve, tradite qe i rezistoi ndryshimeve perandorake, kishtare, pushtimeve, luftrave, ideologjive, ateizmit luftarak.

- Nese ndikimi i Romes ka qene kaq i madh per 8 shekuj mes shqiptareve, perse keta ka prodhuar art kishtar ne gjuhen greke te lashte e jo ate latine?
- Nese ndikimi i Romes ka qene kaq i madh per 8 shekuj, perse kishat e manastiret me te lashta shqiptare, jane te gjitha te ritit grek/bizantin e jo atij latin? Bile ka plot relacione te hershme te prelateve romano-katolike ne veri te vendit qe kur pershkruajne kishat e manastiret e fshatrave ku kane sherbyer, i pershkruajne ato si kisha te ritit grek e jo te atij latin?

Tani ty do te pelqente qe te vazhdoje kete lojen e kote te fjaleve midis "Romes e Konstandinipojes", por ceshtja nuk ka te beje fare as me Romen e as me Konstandinopojen. Te gjitha keto deshmojne se populli shqiptar ka qene nje nga popujt e pare qe ka patur fatin te njohi Krishterimin Apostolik. Ne Ungjill Pavli na e deshmon nje gje te tille.

Albo

[Seminarist]

Artikulli i nxjerre nga Wikipedia citon burimin italian qe hedh drite mbi martesen e Gjergjit ne manastirin e Ardenices. Ti nese do ta verfikosh, verifikoje.

Na i cito pra burimin Italian!

Dhe serioz duhet te tregohesh ti ne fakt. Artikulli qe te solla me lart tregon qe Peshkopi orthodhoks i Beratit, i cili eshte arvanit me origjine dhe ka qene edhe murg ne Malin e Shenjte, ka qene prezent gjate veprimtarise dhe ka thene edhe fjalen e rastit.

Prandaj mos e ver theksin tek raporteri, por tek perfaqesuesi i Kishes, peshkopi i Beratit ne ate feste perkujtimore qe po kthehet ne tradite cdo 21 prill.

Albo

Ska te beje fare. Mos na dil e thuaj tani se peshkopi ka pagabueshmeri dhe meqe e festoi ai ne duhet ta marrim si fakt se ashtu ka qene. Ky eshte mosserioziteti nga i cili te thashe te ruhemi.
Te jesh i bindur se te qenit arvanitas e agjiorit, as e shpeton ate nga mosnjohja e tems qe po shqyrtojme.

[Seminarist]

Askush nuk po ve ne medyshje historine kishtare. Deri nga mesi i shekullit te VIII, trojet ku kane banuar te paret e shqiptareve kane qene ne varesine administrative kishtare te Patriarkanes se Romes. Arsyeja eshte afer mendjes: afersia gjeografike.

E vuri ne medyshje Bizantin, te cilit i ktheva pergjigje.

Gabimi qe ti ben eshte se perpiqesh ne menyre tinzare te perdoresh kete fakt historik, sikur varesia administrative e dioqezave shqiptare nga Roma, do te thote se detyrimisht shqiptaret nuk kane patur nje besim orthodhoks por nje besim romano-katolik.

Varet gjithnje se si e perkufizojme te qenit ortodoks apo katolik.
Zakonisht, te krishteret e varur nga Roma dhe Papa, njihen si te krishtere katolike. Ne kete sens, po, ne 8 shekujt e pare, shqiptaret kane qene katolike. Por kjo nuk perjashton larmine e riteve fetare nder ta gjate kesaj kohe.
Sikurse nuk domethene qe nje i krishtere latin i Kishes se Romes ne mijevjecarine pare, nuk mund te quhet ortodoks.

Lashtesine e besimit orthodhoks mes popullit shqiptar e gjen te faktuar ne qindra objekte shekullore fetare, duke filluar me shenjtoret qe kane dale nga ky popull, kodiket e lashte, qe jane nder me te lashtet ne bote, duke vazhduar me manastiret, kishat shekullore, e deri tek arti kishtar qe eshte universal dhe i paperseritshem.

Qe eshte i lashte besimi ortodoks, nuk ka dyshim. Por qe seshte me i lashti, sepse kete nder e ka krishterimi latin, nuk mohon te qenit e tij te lashte.

- Nese ndikimi i Romes ka qene kaq i madh per 8 shekuj mes shqiptareve, perse keta ka prodhuar art kishtar ne gjuhen greke te lashte e jo ate latine?
- Nese ndikimi i Romes ka qene kaq i madh per 8 shekuj, perse kishat e manastiret me te lashta shqiptare, jane te gjitha te ritit grek/bizantin e jo atij latin? Bile ka plot relacione te hershme te prelateve romano-katolike ne veri te vendit qe kur pershkruajne kishat e manastiret e fshatrave ku kane sherbyer, i pershkruajne ato si kisha te ritit grek e jo te atij latin?

Deshmite me te hershme arkeologjike kishtare i takojne kishes perendimore. Lexoje me mire historine. Lexo psh Aleksander Meksin.

Le qe ti e ke te vulosur ne GJUHEN e termonologjise kishtare se cili POL kishtar ka ushtruar ndikim nder Shqiptare.