Vertetesia e mrekullise se shkences Islame!

[fisniku-student]

Cfar mesohet: Perdorimi i direksioneve decimale (dhjeteshet) ne matematike u zhvillua nga nje hollandez, Simon Stevin ne 1589. Ai ndihmoi ne avancimin e shkences se matematikes duke zevendesuar fraksionet perbera, p.sh. ½ me ato decimale p.sh. 0.5.




Cfar duhet mesuar: Matematikanet muslimane ishin te paret qe perdoren decimalet ne vend te fraksioneve te shkalleve me te medha. Libri i el-Kashit, Celesi drejt Aritmetikes u shkrua ne fillimet e shek. XV dhe ishte motivuesi per aplikimin sistematik te decimaleve qofte per numrat e plote ashtu edhe per fraksionet. Eshte shume e mundur qe Stevin e importoi idene nga studimi i Kashi-t.

[fisniku-student]

Cfare mesohet: I pari njeri qe perdor simbolet algjebrike ishte matematicieni francez Fransua Vieta. Ne 1591 ai shkroi nje liber algjebre duke perdorur ne ekuacionet e tij shkronja qe tashme jane shume te njohura per ne si X dhe Y. Asimov thote qe ky zbulim pati te njetin efekt sikurse kalimi nga numeratori Romak ne numrat Arab.



Cfare duhet mesuar: Matematicienet muslimane, shpikesit e algjebres, e prezantuan konceptin e perdorimit te shkronjave per te treguar te panjohuren ne ekuacion, qe ne shek. IX e.r.. Nepermjet ketij sistemi, ata zgjidhnin nje sere ekuacionesh te veshtira duke perfshire ketu edhe ekuacionet kuadrate dhe kubike. Ata perdoren simbolet per te zhvilluar dhe perfeksionuar teoremen binominale.

[xfiles]

o fisnik,
po ja ta pranojme per nje moment qe jo vetem disa gjera, por e gjithe shkenca eshte marre nga arabet.

tani nje pyetje kam une prej teje meqe je dhe cun me shkolle,
çfare lidhje ka shkenca (arabe apo perendimore qofte) me islamin apo me krishterimin si besime fetare?
çfare kuptimi ka "shkenca islame"?

[extreme]

po qa ka lidhje more Imagjinata osht burimi i realitetit , kshtu qe edhe kta nejrz qe i ka permen fisniku nuk jan te paret qe kan menduar per gjera "te pamundura" , imagjinata nejrzore osht e vjeter sa vet ndergjegjia njerzore .

[fisniku-student]

Cfare mesohet: Ekuacionet e veshtira kubike (x ne fuqi te trete/ x3) mbeten te pazgjidhura deri ne shek. 16 kur Nikolo Tartalia, matematicien italian, i zgjidhi ato.



Cfare duhet mesuar: Jo vetem ekuacionet kubike por edhe ato te nje shkalle me te larte veshtiresie u zgjodhen me lehtesi nga matematicienet muslimane qe ne shek. 10.

[fisniku-student]

o fisnik,
po ja ta pranojme per nje moment qe jo vetem disa gjera, por e gjithe shkenca eshte marre nga arabet.

tani nje pyetje kam une prej teje meqe je dhe cun me shkolle,
çfare lidhje ka shkenca (arabe apo perendimore qofte) me islamin apo me krishterimin si besime fetare?
çfare kuptimi ka "shkenca islame"?

Vllacko

Nuk ka ndonjë kuptim te veqantë, mirpo le të kuptojë dhe kundershtojë mendimet e të tjereve se Islami eshte kundra Shkencës.

Një gjë nuk arrij ta kuptoj ne kete forumin tonë te famshem, se si i japin kuptim "hyjnor" shkences. Aman ky eshte definicioni i Shkences dhe nuk ka filozofi ketu: "Shkence do të thotë, të vertetosh njemendisht nje fakt apo argument"

Cfar ka ketu te pa kjartë??? Edhe tjetra shkenca perbehet nga njerzit si Vertetues te ketyre fakteve me logjiken e tyre.

Keshtu qe edhe Islami ka fushen e tij te studimeve, e cila bile bile eshte shume me e komplikuar se sa keto shkencat exakte apo sociale jo religjioze, sepse Islami ka nje fush aq te ngjeshur per ti studjuar Ajetet e Kuranit, Hadithet dhe shume shenja qe i perkasin se ardhmes. D.m.th islami ne vete ka shume disiplina shkencore: Shkenca e Hadithit, Shkenca e Tefsirit, Shkenca e Tewhidit, Shkenca e Fikhut etj etj..

Mirpo Shkenca Islame me shume anon ka shkencat me karakter Sociale, duke mos lene anash edhe ato materiale, sepse ka shume argumente ne Kuran qe tash shkenca i verteton.

Kalo mire

[fisniku-student]

Cfar mesohet: Gjate shek. 17 Rene Dekarti zbuloi qe algjebra mund te perdorej per te zgjidhur problemet gjeometrike. Duke bere kete, ai i dha nje shtytje te forte shkences se gjeometrise.



Cfar duhet mesuar: Matematicienet e islamit e bene kete qe ne shek. 9. Thabit bin Kurrah ishte i pari qe e beri kete. Me vone ai u ndoq nga Abul Uafa i cili ne shek. X shkroi nje liber ne te cilen ai perdori algjebren per ta zhvilluar gjeometrine ne nje shkence te thjeshte dhe ekzakte.

[Cold Fusion™]

Me fal qe nderhy, nuk po e bej ne menyre tendecioze, po thjesht per te kuptuar dicka. A ka ndonje fakt qe keto emrat qe ke permendur ti i kan zbuluar perpara ketyre emrave qe kemi mesuar ne. Sepse realisht keto emra ku thua Cfare mesohet, na i kan faktuar, me argumenta, me ilustrime dhe teorit e tyre njohim. Mund te sjellesh ndonje fakt, qe keta burra i kan shpikur perpara, dhe jan te paret. Nuk po them qe jan te paverteta, po pa fakte nuk mund ti bej as te verteta.

Mbetshi me te mira.

[fisniku-student]

Me fal qe nderhy, nuk po e bej ne menyre tendecioze, po thjesht per te kuptuar dicka. A ka ndonje fakt qe keto emrat qe ke permendur ti i kan zbuluar perpara ketyre emrave qe kemi mesuar ne. Sepse realisht keto emra ku thua Cfare mesohet, na i kan faktuar, me argumenta, me ilustrime dhe teorit e tyre njohim. Mund te sjellesh ndonje fakt, qe keta burra i kan shpikur perpara, dhe jan te paret. Nuk po them qe jan te paverteta, po pa fakte nuk mund ti bej as te verteta.

Mbetshi me te mira.

Ke te drejt ti, mirpo tema si temë nuk ka atë destinim qe te zgjerohet më shume, thjesht tema zhvillohet ne ne forme kurriozitetesh te kesaj natyre.

Mirpo ajo cfar ja vlen te thuhet ne kete rast dhe qe vlen edhe si referencë per keto te dhena shkencore qe jan postu ne kete teme i ke keto libra qe edhe jan nxjerr keto te dhena: World Book Encyclopedia (Enciklopedia Libri Boteror), Enciklopedia Britanika dhe libri 700 faqesh i Isak Asimovit, Kronologji e Shkences dhe Zbulime. Te dhenat qe tregojne per arritjet e studiuesve muslimane jane marre nga referenca te ndryshme qe jane shenuar ne bibliografine e ketij libri.

Mirpo nuk mund te jemi aq preciz dhe te sjellim veprimtarin shkencore te personave qe kan jetu ne shekullin X apo VIII, qe i kan bere keto zbulime shkencore.

Inkuizicioni Andaluzian

Ne sevilla, gjegjesisht ne Univerzitetin e Kordobes, ka existuar nje biblotekë gjigande me libra, sa qe nga shume historian transmetohet se ne kete biblotek eshte ruajtur kultura e qytetrimeve nga e gjithe bota, dhe poashtu ne kete bibloteke kan existuar edhe enciklopedi shkencore ku edhe jan pasqyruar te gjitha keto te dhena shkencore qe supozohet se shume mendimtar dhe shkenctar nga evropa, me ndihmen e ketyre librave duke i perdorur si mjete ndihmese per veprimtarit e tyre shkencore.

Thjesht shkencetaret nga evropa, keto te dhena nga kjo pasuri e biblotekes e cila ka existuar ne sevilla te spanjes, i kan perdorur dhe pastaj i kan pervetesuar ne emer te vetin, thjesht kjo mund te spjegohet si plagiatur e evropjaneve ne kete fush.

Pastaj Pushteti spanjoll i cili rikthej sundimin e spanjes e cila deri ateher ishte nen khalifatin arab, ushtroj inkuizicion ne univerzitetin e kordobes dhe poashtu bibloteken e ne fjal dhe i dogji te gjitha keto te dhena shkencore.

Dhe tash shkencetaret evropjan duke pare se cfar ndodhi ne andaluzi, dhe duke llogaritur se tash ato te dhena shkecore qe kan qen me autorsi te arabeve nuk existojn më, ateher shfrytezuan kete rast per ti pervetesuar keto zbulime shkencore si te tyret.

Normal ka luajtur rol te madh edhe marketingu qe iu eshte bere shkencetareve evropjan pastaj dhe poashtu edhe epoka ku me kalimin e kohes dolen mjetet e informimit (letra, shtypshkronja etj) dhe e lehtesuan punen qe keta shkencetar evropjan ti pervetesonin ne adres te tyre keto zbulime shkencore, deri ne ate mase sa qe ne nëper shkolla te mesojm per ta si zbulues potencial dhe meritor te ketyre zbulimeve.

Mirpo ne vazhdim te kesaj teme, do sjellen edhe fakte tjera ku edhe nga Kinezët jan vjedhur keto zbulime dhe pastaj jan pervetesuar nga evropjanet si zbulime te tyre.

kalo mire

[uvejsa]

Sa per ta plotesuar ate qe tha Fisniku per Kordoben eshte interesante te ceket fakti se ne te kishte 80 institucione mesimore dhe librarine publike me me shume se 600.000 volume.
Nga ky qytet islam spanjoll lulezuan shkencat si astronomia, ekologjia, fizika, matematika, biologjia, gjeografia etj.

Burimi- FUNK & WAGNALLS NEW ENCYCLOPEDIA Volumi i VII-te. New York 1972