http://1.bp.blogspot.com/_JTU-3MjE5V...e_Albright.jpg
Postuar mė parė nga RiNiKi
http://1.bp.blogspot.com/_JTU-3MjE5V...e_Albright.jpg
I/E nderuar Riniki,
Nese une te kam ofenduar qe te rikujtova se me kėto postime te kėtyre video klipeve anti shqiptare, anti uēk, ju veq sa ndihmuat ruset dhe serbet ne arritjen e qėllimit te tyre, te kan sa me shume shikime/klikime, atehere edhe ju i ofenduat te gjithė ata shqiptar qe jan kundėr politikes e propagandės se Rusise dhe Serbis.
Tani a e ke menduar ketė apo jo ėshtė ēėshtje tjetėr por degradimin, lėndimin dhe vrasjen e bere me ketė gjest tuajin duke postuar ato klipe. Kjo ne termin juridikė quhet vrasje pa qellim, por gjithsesi vrasje.
Ndėrsa pėr komentin tuaj se suksesi i UĒK po me vretė, kjo tregon mjaft per ty. Po te me pengonte mua suksesi i UĒK dhe i luftėtareve te lirisė a thua do te me pengonte postimi i kėtyre video klipeve?
Mirė qe u larguan dhe nuk u lejuan te shikohen edhe me shumė.
flag,
ndoshta te ka ofenduar ty fotot e ''takimi i famshem'' qe paraqitet rugova me kriminelin millosheviq...nese eshte kjo, nuk te kerkoi te falur,sepse ka qen e verte nje turp, per te kerkoj te terhiqesh nga komentet tuaja...
Me te vertetė me shtyre te qeshi.. nejse.
P.S. Nga kureshtja, ēfarė do te thotė kjo B.RR.RR? E shkruani ne fillim te ēdo komenti tuaj.
Me respekt,
Flag
Ndryshuar pėr herė tė fundit nga flag : 01-12-2009 mė 21:03 Arsyeja: P.S
Never argue with an idiot,they drag you down to their level and then they beat you with experience
B.RR.RR?
Bismi Llahi Rramani Rrahim.
E pėrdorin talebant para se me gjuajt bomben n'pijac(pazar) e me i vra ka 100..200 vet.
Pėr Brari-n.
Ēdo anėtar i njė shėrbimi informativ kudo nė botė ka dy dosje tė pėrgaditura nga punėdhėnėsit.
Njėra ėshtė "zyrtare" dhe me plot lėvdata pėr punėn qė bėn anėtari X (Bllaca)!
E dyta ėshtė komprimituese pėr anėtarin dhe ruhet nė sirtarin e shefit,e cila fillon tė bėhet publike menjėherė nėse anėtari rebelohet,zbulohet aktiviteti i tij,shpėrndan informata nė mėnyrė publike e tė msheftė tek ndonjė shėrbim tjetėr,bie nė grackė etj etj...
Bllaca deri tashti kishte tė bėjė me dosjen e parė,kurse nga momenti kur u publikua dėshmia e tij si dhe filloi bllaca tė deklarojė publikisht,aparatura e shėbimit ku kishte punuar bllaca,fillon zbatimin dhe "publikimin" e dosjes sė dytė me ndihmėn e redaktorit-gazetarit/gazetarėve nė shtypin ditor,revista,televizione,internet,thashe thėne,dėgjova-treguan etj etj.
K'shtu fillon lufta speciale pėr pėrgaditjen e terenit pėr likuidimin e "tradhtarit" tė shėbimit shtetėror informativ.
Si pėrgaditet ky teren?
Fillojnė urdhėresat nga kreu i shėrbimit (nė kėtė rast SHIK-ut) pėr redaktorėt e gazetave,TV etj ku kanė bashkėpunėtorėt e tyre SHIK-u,qė :
- tė fillojnė botimet nga dosja e dytė tė sajuara nga shėrbimi informativ nė mėnyrėn mė profesionale
-fillojnė tė paraqesin "dėshmitarė tė rastit" e qė nė realitet janė bashkpunėtorė tė shėbimit,se si kėta "dėshmitarė" janė keqtrajtuar e keq shfrytėzuar nga Bllaca.
-Fillojnė thash e themet se se,Bllaca ka tentuar tė dhunojė,ose ka dhunuar ndonjė vajzė tė mitur (mundėsisht prindėrit e sė cilės kanė humbur jetėn nė luftė me srbinė) .
-Fillojnė t'a paraqesin bllacėn si tė sėmurė psiqikisht.(ani pse ai deri sa kishte shėrbyer nė SHIK-i kishte kryer urdhėrat me fanatizėm dhe ishte stabil)
-Se si Bllaca nė vitin kaq e kaq ka tentuar tė bėjė vetėvrasje,pėr shkak tė krizės nervore qė ka.
-Njėri nga prindėrit e vet ose tė gruas sė tij,kinse kan qenė pjesėtar tė UDB-ės e tė dreqit.
-Se,Srbia (aduti kryesor pėr mbrojtje nga tė akuzuarit) ka paguar shuma tė majme pėr k'to veprime qė bėn bllaca.
-Se deklaratat-akuzat e bllaces janė nė favor pėr srbinė nė gjykatėn ndėrkombėtare tė drejtėsisė nė hagės,ku po gjykohet se a kishte tė drejtė Kosova tė shpallė pavarsinė apo jo.
-Ndonjė dorėshkrim,dokumet (kuptohet i fallsifikuar) si fakt se bllaca ka korresponduar me UDB-ėn e srbisė e dreqin.
-e shumė tė tjera "fakte" do tė paraqes SHIK-u,nga dosja e dytė dhe,nga tė gjitha k'to "fakte" mjafton qė dėgjuesi,lexuesi,shikuesi etj tė besojė vetėm njėrėn prej "fakteve" dhe kaq mjafton.
Dikush nuk beson se ka punuar pėr srbinė,por beson se ėshtė i sėmuar.
Dikush nuk beson se ka kėrkuar para,por beson se ka vrarė njerėz.
Dikush nuk beson se ka vrarė njerėz tė pafajshėm,por beson se ka vrarė "shpiunė".
...
Dhe tashmė kjo kundėrofensivė nga SHIK-u me shumicėn e mediave nė Kosovė qė i dalin nė "ndihmė" ka filluar.Nuk mirren me deklaratet-dėshmit-akuzat e bllacės,por mirren me personin Bllacėn,sepse duhet bindė popullata nė Kosovė se Bllaca ėshtė fajtori dhe se bllaca duhet dėnuar,por jo edhe urdhėdhėnėsit e tij...
K'shtu do tėvazhdojnė mediat njė ditė njė javė njė muaj...deri nė momentin kur popullata lodhet (i pastrohet truri) duke lexuar dhe kur SHIK-u vendos se u arrit demaskimi i "tradhtarit",at'herė pason zbatimi dhe dėnimi.Vrasja!
Popullata (ata qė besojnė nė dosjen e dytė tė SHIK-ut) do tė marrin frymė lirshėm,sepse dėshmuesi-akuzuesi (bllaca) mė nuk do t'i trazojė me dėshmit-akuzat e tij tė "rrejshme".
Prandaj EULEX-i,duhet t'a ruajė bllacėn e akuzuar pėr vrasje,por edhe si dėshmitarė,diku jashtė Kosovės nė njė shtet tė BE-sė,nė tė kundėrtėn,nėse bllaca mbahet nė arrest shtėpiak apo nė ndojnė burg tė Kosovės,le tė kuptohet qė edhe EULEX-i nuk ėshtė i interesuar tė shkojė mė thellė me hulumtime,me ēka kėtė dėshmitarė dhe tė akuzuar pėr vrasje e len nė njė teren ku ėshtė shumė leht i kapshėm pėr vrasje nga shėrbimi ku ka punuar deri vonė...
Pijetoret janė vendet ku ēmenduria shitet me shishe! (Uendell Filips)
Lista e injorimit: Llapi
Tė nderuar forumist tė nderuar
Nė vazhdim do tė lexoni shumė emra tė cilėt aso kohe kryenin punėt e " dreqit".
Me kėtė rastė menndojė qė nuk do ishte me rendesi tė sjellė emrat e Fadil Hoxhės, Mahmut Bakallit, Ali Shukriut, Sinan Hasanit, Kolė Shirokės apo edhe tė tjerėve sepse pėr ta veq dihet...
Do sjellim nė vazhdim emrat e atyre qė rrihnin, burgosnin denonin dhe spiunonin bijtė dhe bijat mė tė mirė tė kombit tonė....
Fillojmė:
Mehmet Shoshi - spiun ( minister i Udbes)- merrte vetė pjesė nė torturimin e tė burgosurve
2. Fevzi Ajvazi - spiun
3. Jusuf karakushi - spiun udbash mė vonė minister i Udbes
4.HASAN MEHMETI-ish-kryeshef i Sigurimit shtetėror(UDB-sė)nė Prishtinė;
5.NAZMI JUNIKU-ish-sekretar Krahinor i Jurisprodencės dhe Administratės sė Pėrgjithshme;
5.DURAK JASHARAJ-ish-gjykatės hetues;
6.HALIL KELMENDI-ish-prokuror publik;
7.DURMISH KOĒINAJ-ish-kryetar trupit gjykues
8.SHEFQET BYTYQI-ish-gjykatės;
9.FEHMI GASHI-ish-gjyqtar porot;
10.Ymer Osaj - gjyqtarė
11.HASAN BERISHA-ish-gjyqtar porot;
12.NAZMIJE KRASNIQI-ish-procesmbajtėse nė gjykim;
13.ISAK HASANI-gazetar i RILINDJES;
14.ALI OLLONI ish-gazetar iZėrit tė rinisė
15.FAHREDIN GUNGA-ish-kryeredaktor i Radio Televizionit tė Prishtinės(RTP);
Udbash qė torturonin tė burgosurit
1.Bafti Jakupi,
2.Lutfi Ajazi
3. Ejup Bajgora
4.Mehmet Haskaj
5..Ibush Kllokoqi
5.Drago Dragojeviq
6.Muharrem Dana
7.Sllobodan Mijoviq
8.Asllan Sllamniku
9.Shefqet Hashani
12.Zenun Shala
13.Naip Hoxha
14.Refik Tashi
15.Metush Sadiku
16.Zejnullah Shala
17.Hasan Mehmeti
18.Shefqet Obria
19.Faik Nura
21.Metė Kuqi
PAK A SHUMĖ TĖ GJITHĖ KĖTA GJENDEN EDHE TE " DOSJA ADEM DEMAĒIT"..
vazhdojmė me tė tjerėt
1.Metush latifi - gjyqtarė
2. tadej Rodiqi - gjyqtarė
3. Hilmi Zhitia - gjyqtarė
4. Nexhat Ajro - prokuror
5. Mehmet maliqi - minister i udbes ( babai i Skėlzen maliqit)
6. Flori Bruqi - gauetar i tanjugut ( lexo Ninit)
7. Isak Nishevci - gjyqtarė..
Tė tjerė qė qiten nė kurtha rininė studentore
1. Rrahman kastrati ( oficer Jugosllav dorė nė burgosjen e Gjyle Krasniqit)
2.Adem Ymeri arsimtar, shkolla e mesme Shtimje
3. Hasan Murena, fshati Hade Obiliq spiunoi 29 veta tė gjithė ushtarė shqiptarė ( Zėri I kosovės numri 6 viti 1983 faqe 15).
4. Sadik Blakaj nga Komuna e Istogut nė bashkėpunim me udbashėt Selim Brosha e Jusuf Karakushi i ka qitur nė kurthė plakun Qazim Sabit dhe Tahir Demajn, tė dy nga Gjilani... Mė vonė ky Sadik Blakaj ka shkuar nė Paris i cili ma vonė e ka qitur nė kuthė Hysen Gegen i cili u dėnua me 13 vjet Burgė..
5. hasan Cėrvadiku - profesor udbash nė Prishtinė ( profesor nė shkollen kulturologjike ku qenė burgosur dy nxėnės tė asaj shkolle Afrim Zhitia dhe Esat Brajshori)
6.Halil Mujė Kabashi i fshatit Gjurakoc
7. Ismail Horri - nga Istogu
Sami Aliēkaj fshati Carrabreg
( tė dhėna mė tė hollėsishme rreth bėmave tė tyre mund tė gjenden te ( Zėri I Kosovės numer 5 viti 1983 faqe 15)
8. Isuf pllana fshati Shtitaricė ish-arsimtar i historisė nė Obiliq ( Zėri I Kosovės numer 7/1983 faqe 14
9. Gani Shoshi dhe Hajdar Shoshi ( babė e bir) fshati Staradran Komuna e Istogut
10. Istref Sadiku udbash - Ozdrim ( 7/83 zėri I Kosovės).
11.Zenun Ēelaj, profesor i kimisė dhe rrahim Pėrēuku ( qė tė dy profesor tė QAMO" Muharrem bekteshi. Vushtrri) ( zėri I Kosovės numer 7 viti 1983
12. Rexhė Ze4iraj nga Pasjaki afėr Gjilanit i njohur si Rexhė pasjaku vegėl e Selim Broshės
13. Bajram Troshupa, - arsimtar i fiskulltures nė prishtinė
14. Klodin Shiroka , arsimtare e matematikes ( mbesa e Kolė Shirokes)
15: fatmir rexhepi, - aktivist i LSP punonjes tė Prishtines ( tani ėshtė zgjedhur minister i punėve tė brendshme nė qeverin e re tė A. Qekut)
16. Jonuz Salihu, arsimtar i kimis ( minister i drejtsisė sot) dhe aktivist i Lidhjes Komuniste ( sekretar nė Qamo " Milladin popoviq ( normalja e Prishtines)
17.Hasim Milici fshati papaz komuna e Ferizajt
18. Januz Loshi udbash Skėnderaj
19. Bahtir Asllani i Makermalit ( zėri i Kosovės numer 4 viti 1983 faqe 15)
20.Vuksan Vuksanaj, udbash qė pėrcillte emigracionin nė Nju Jork
21ZYHRA KURTESHI( ZYHRA KASTRATI) fshati Lebushė Komuna e Deēanit.
22. Demė Muja pejė, udbash plagos pėr vdekje tre fshatarė tė Radavcit dhe pėr kėtė as edhe njė ditė nuk mbanė burgė.
23. Bajram fazliu ose Bajram Ēarraniku ose PATLIGJANI, fshati Iligje pejė
24. Izet Imeri Komogllav ferizaj
25. Hasan Lekiqi , udbash gadime Komuna e Lipjanit
26. Asllan hetem Ibrahimi Gadime e Epėrme me vajzen e gruas XHEVAHIREN..Kjo punonte nė udbė...
27. Agim Tasholli - gadime e Ulėt, nip i kryeudbashit faik Dudushi
28. Faik Dudushi . kryeudbash
29. Ejup Kamerolli nga Llapashtica
Ahmet Deliu , Podujevė
30. Ahmet Ahmeti gjykatės ( dėnopi kadri osmanin).
31. Sokol Osman oruqi - Turiqevc Skėnderaj
32. maliq dhe Fatmir Sheholli ( babė e bir),- ky i dyti edhe sot punon per UNMIKUN..
33.Nijazi hasani fshati rakovicė ose qysh e kanė quajtur ndryshe Nijazi Kisha ( pėr tė gjithė kėta mund tė lexohet nė Zėrin e Kosovės numer 10 viti 1984 si dhe nė ZIK numer 5 viti 1985).
34. Fehmi Bradashi, profesor i gjeografis nė shkollėn e mesme 8 Nėntori nė Podujevė
35. Ramiz Shehu " Hitleri" mėsues
Ukė Muēaj , - gjykatės nė pejė
36. Nezir Sherifi udbash nė Ferizaj
37. Shaqir Uka dhe Vahide Uka ( burrė e grua njeri dhender i Halit Ternavcit e tjetra e motra)..
Pra siē po e shihni pak a shumė kemi tė bėjmė me persona tė cilėt pėr njė moment kishin harruar kombin e tyre dhe ishin bė vegla tė armiqėve tanė... Mundė tė ndodhė qė shumica prej tyre edhe nuk jetojnė sikurse qė dihet qė edhe disa prej tyre janė vrarė si. Ejup bajgora, Ibush kllokoqi, maliq Sheholli e ca udbash tė tjerė...
Por mund tė ketė edhe tė atillė qė, mė vonė janė penduar pėr veprimet e tyre dhe kryesisht janė anėtarsuar nė LDK.. Argumenti mė i mirė pėr kėtė janė Fatmir regjepi si dhe Jonuz salihu tė dy tė propozuar pėr ministra...
Ka edhe emra tė tjerė, tė cilėt nė njė mėnyrė apo tjetren kanė ra viktima tė budallallėqeve tė tyre...
NUK PO KĖRKOJMĖ QĖ TĖ DĖNOJMĖ - POR TĖ MOS HARROJMĖ
TĖ MOS KETĖ MĖ TĖ TILLĖ SEPSE SADO QĖ KALON KOHA TĖ BĖMAT NUK HARROHEN...
----------------------------
Vazhdojmė me paraqitjen e atyre qė ishin nė shėrbim tė Azem Vllasit dhe Udbes jugosllave...
EMRA TJERĖ TĖ SPIUNĖVE
Zymer Maqastena - spiun
Ibush Arifi - bashkpuntor i udbes me tė bijtė nga bakshia
Murat zhevelli
Ibėr Hasku - udbash ( vrau Haxhi Tishakun)
Januz Haklaj, - spiun
Hysen prushi - bashkėpunėtor
Shaban Abazi
Agim Muhagjiri - gazetar ( ky nė vitin 1990 publikisht nė gazeten Rilindja kishte kėrkuar falje pėr bėmat e tija dhe natyrisht..hm.. ishte falur sepse megjithat e kishte kuptuar gabimin qė kishte bėrė punėn e dreqit)
Ramė Ademaj - udbashė Pejė
Istref sadikaj - udbashė Pejė
Ramė Ademi - kryeudbashė pejė
Rrahman Zylfiu - udbashė Kumanovė
Rabit Zylfiu ( ishte dėrguar nė Turqi pėr tė bėrė atentat nė Sabri Novosellen dhe pasi e kishte burgosur policia turke ky nė njė proqes gjyqesor edhe kishte pohuar kėtė gjė se: " ishte derguar pėr tė pėrcjellė njė emigrant shqiptar nga Jugosllavia) - pėr kėtė mė hollėsisht shkruan " Zėri I Kosovės" numėr 6 viti 1983..
Behxhet Jashari - udbash hajdut
Behxhet Behxheti - Shkup
Januz Panjolli - Shkup ( Zėri I Kosovės numer 7 vitit 1983
Rexhep Musliu - Shkup
Hasan Abazi - historian Kėrēovė
Selman Sadiku -
Nexhemedin Rustemi - Kėrēovė
Hamit hamiti ( dėbohet nga Shqipėria si agjent i udbes dhe vazhdon punen nė Maqedoni, pra kjo verteton qė Jugosllavia tentonte tė qonte spiun nė Shqiperi tė cilet gjoja si tė pėrndjekur nga serbet...pra shifet se si ky spiun ishte zbuluar nga Tirana dhe me ta kthaer ky kishte vazhduar punen e tij nė SPB tė Maqedonisė).
Zylal Abedini - udbash SPB Maqedonis
Abdyl Zhuta - udbash Ohėr
Edin Marku - udbashDibėr
Ajrush Toska - udbash Strugė
Sherif Trema - udbash Kėrēovė
Kaim Murtishi ( zik numer 3 viti 1984).
Mehmet Hasku - udbash Pejė
Halit Deliu - spiun nga majaci
Xheladin beēiri - udbash
Kristė Gegaj - Istog ( personalisht shkon dhe burgosė Emine Mahmutajn)
Xhelil Shala - Hade
Nijazi Limanowski ( Limani)
Xhabir Alija ( Ilijowski) ( zik numer 3 viti 1985 faqe 19)
Esat limani - arsimtar bilologji
Mustafa Abedinoski
Qamil Muhagjeri ( udbash nė ambasaden e e Jugosllavis nė Tiranė - ma vonė e patėn dėrguar nė Cyrih pėr tė pėrcjellur emigracionin ( zėri I kosovės 7-8 gusht -shtator) 1986
Nezir Sferifi - udbash Ferizaj
Enver Gashi - diplomat Cyrih
Sali bajrami, Ibush maraj, Sinan Blakaj, Nimon Blaka tė gjithė nga Vrella ( Zėri I kosovės 4 prill 1987)...
kosovali a jeton akoma naj kush prej ktyne emnave?
ne rast se po shum turp per UCK e SHIK qe nuk i vran ne at koh e si kan vra akoma.
kta duhen pjek ne hell
JO NEGOCIATA VETĖVENDOSJE
Kosovelli,
I paske harru SHUMART!
Ky shkrim e meriton te lexohet me shum se nje here.
Kosova kurre nuk ka patur armik me te rrezikshem se PDK e Hashim Thaqit a.k.a. Hashim Kompromisit.
Po a nuk jeni ju qe e varroset Fadil Hoxhen me nderime ushtarake ?
More me pas vra ju shpiuna te serbise e kishi ba ni pune te madhe, por ju s'keni vra tradhtar, se tradhtar jeni ju. Ju jeni ata qe keni shkelur dhe po shkelni mbi gjakun e deshmorve. Ju e keni pre ne bese edhe Adem Jasharin.
Per ty me shoqni me siguri qe te gjith qe nuk jan me PDK-ne duhet te vriten, apo ?
Kosova kurre nuk ka patur armik me te rrezikshem se PDK e Hashim Thaqit a.k.a. Hashim Kompromisit.
pr envero-azemosyloistet kosovare ca mesime.. meqe kto dite nuk flejn rehat..
--
Petrit A. Velaj: Nje dritare burgu (II)
E Diel, 05-10-2008, 02:43pm (GMT)
Nje dritare burgu
Nga Petrit A. Velaj
Jetė burgu
Viti 1945. Makina ndali para deres se burgut te Vlores. Zbrita. E pashe qiellin e Vlores me ca re te bardha qe kishin dale mbi Karaburun dhe shtyheshin per nga malet e Shashices, drejt fshatit tim te dashur, Kanines. Nuk e di pse ate cast, rete mbi qiellin e Vlores, m'u duken si dele te bardha; nuk e di pse ate cast m'u perfytyruan kopete qe shtegetonin neper stanet e Shashices. Ne Degen e Brendeshme, me priten me arrogance si Hito Cakua, kryetari edhe Qatip Dervishi, nenkryetar i Deges se Brendeshme. Me izoluan tek dhoma ne hyrje te burgut te vjeter, perballe Bashkise. Te nesermen, edhe pse isha i lodhur dhe i derrmuar, me thirri hetuesi. Para meje u shfaq portreti i Namik Cakranit. Ky njeri kishte per grua cupen e halles sime. Gjate luftes kisha degjuar se Namik Cakranin e kishin zene forcat e Ballit Kombetar qe komandoheshin nga i vellai i tij, Kujtim Cakrani. Kujtimi, e vuri me shpatulla per muri tek shtepia ne Cakran dhe i kish thene: "Je i denuar me vdekje!" Aty nderhyri menjehere babai, Bektash Cakrani, dhe i tha: "Mos, biri im Kujtim, se eshte evlati yne". Kujtimi u kthye nga i ati dhe i tha: "Une nuk kisha nder mend ta vrisja, por desha te te them, se po nuk e vrame ne, ky do te te haje koken ty baba." Dhe kjo skene m'u kujtua ate moment qe isha perballe tij, ne bangon e hetimit. Namik Cakrani denoi babain e tij me vdekje, po mua me kishte perpara?
Hetimi perfundoi shpejt. Mbas dy ditesh ai erdhi ne hetim se bashku me Ismail Kreshpen. Ne pyetjet qe me benin menjehere dalloja Namikun dredharak e hileqar, vese qe ia dija ne vitet e shkolles.
Ne burgun e Vlores haja buke me profesor Bego Gjonzenelin. Edhe teshat e tij i merrja une dhe bashke me te miat i dergoja ne shtepi per t'i lare. Ne dhome, ne fillim kisha edhe profesor Stiliano Gaxhon, botanisti me i mire i vendit si dhe Tahir Hoxhen, Maliq Koshenen, Kamber Durmishin, Mustafa Muslymin, Hamdi Gjonin, Axhem Mahmutin dhe Bilal Zabitin nga Bolena, me te cilin zura miqesi te ngushte ne burg. Sic ishte rregulli, ne burg, nuk te linin gjate ne nje vend. Vazhdimisht nderroheshin dhomat dhe te burgosurit. Pas disa kohe me trasferojne ne nje dhome me Nustret Llupen, Maliq Koshenen, Terrucin, Belucin, Agusto Acolin, Mario Verdin, Nino Talianin, dhe Arturo Orlandin. Arturo Orlando ishte nje burre dy metro e dhjete centimetra i gjate, njeri bujar por i frikesuar. Aty kishim nje gardian qe e quanin Hate. Ai e hiqte veten si te zgjuar dhe pandehte se na i hidhte. Na shitej per engjell, por ne e dinim qe ishte shejtan. Te binte ne sy pamja fallco e ketij njeriu, e cila shoqerohej me nje servilizem e hiporkizi te dukshme. Kishim dhe nje gardian tjeter. E quanin Hodo. Ishte i kunati i Gjon Banushit. Kryente detyren e policit, por njihej prej gjithe te burgosurve qe ishte kapiten. E keqja ishte se ai nuk e kuptonte qe ne dinim se ai ishte me detyre "te vecante". Drejtor i burgut te Vlores ka qene Muco Maska, nga Kropishti. Nje burre i leshte dhe injorant. Ishte me plot kuptimin njeri zemerzi. Ky njeri na u peshtiros pasi e shihnim me syte tane si plackitete te burgosurit qe pushkatoheshin, u merrte unazat dhe oret e xhepit. Keshtu u ndodhi edhe me oren e florinjte te xhepit te Hamdi Ceprratit. Pasi i mori sahatin Hamdiut, kur e pushkatuan, e tregonte ne oborrin e burgut. E nxirrte dhe e shikonte ne syte tane. Neve na vinte keq, sepse ne burg ishte edhe babai i Hamdiut, Hair Ceprrati si dhe vellai i tij, Seit Ceprrati. Me thote nje dite, Seit Ceprrati: "Sa here qe Mucua nxjerre sahatin e vellait, mua me duket sikur ai mban ne dore zemren e Hamdiut." Kjo me preku shume dhe me mbeti ne mendje. Per keto qe bente drejtori i burgut te Vlores dikush nga te burgosurit me te drejte e quajti "bishe stepe".
Pas dy javesh na vijne per vizite ne burg: Kadri Hazbiu, Rrapo Dervishi, Serri Carcani, Vasil Kati. Shoqeroheshin nga Hito Cako dhe Qatip Dervishi. Here pas here ne burg vinte edhe Rrahman Perllaku, ose sic njihej ne Vlore, me emrin Rrahman Havllaxhiu. Rrahmanin e rriti Vlora. Ai ja shperbleu Vlores duke kryer atentate kunder nacionalisteve e atdhetareve vlonjate.
Edhe ne burg ku ishim, ne kujtonim vitet e rinise dhe te rezistences sone antifashiste. Sillnim momente nga mbresat me luftetaret vlonjate si Kastriot Muco, Bajram Tushe, Teli Ndini, Mumin Selami, Hajredin Bylyshi, Petrit Bisha, Qemal Gorishova, Haki Xhelo, Duro Elmazi, Hiqmet Buzi. Ata ishin per ne, pavarsisht nga mendimet e tyre politike, pishtare te lirise e te luftes antifashiste.
Duke qene ne burg sillja nder mend fjalet e nje martiri: "E ku ta dinin keta martire se gjaku i tyre do te vadiste kolltuqet e karrieristeve e politikaneve antikombetare te Shqiperise..." Jane fjalet e profesor Tahir Hoxhes. Duke pare portrete luftetaresh e atdhetaresh ne burgun e Vlores, ma zgjonin gjumin mes nje tronditjeje te madhe britmat e atyre qe pushkatoheshin. Gjithmone fjalet e tyre te fundit kane qene: "Rrofte Shqiperia", "E duam Shqiperine me Kosove e Cameri", "Rrofte flamuri kuq e zi". Mes goditjeve te policeve ne na shfaqeshin edhe portretet e urdheruesve te tyre, prokuroreve: Namik Xhafa, Selim Alimerko, Lufter Hoxha, Namik Cakrani si dhe njefare Dalip Hyseni, i cili ne menyren me te poshter akuzoi dhe denoi Qazim Kokoshin, nje nga shqiptaret e medhenj te Vlores, nje nder organizatoret e Luftes se Vlores te vitit 1920.
Gardianet e burgut perhere benin kontrolle te rrepta, sa na e benin jeten te merziteshme. Per ta ishte norme pune perdorimi i drurit, rrahjeve e torturave. Bile disa prej tyre thoshin se ishin te repartit: "Dajaku dhe uria", pra, vec torturave fizike perdornin edhe ate qe te burgosurit i mbanin disa dite pa buke, ne izolim ne dhoma te vecanta.
Hetimet ishin sa per sy e faqe. Hetuesi kishte mbushur me dhjetra flete dhe t'i vinte perpara. Pas gjithe ketyre, me 2 shkurt te vitit 1946 dola para gjyqit, ne bangon e te akuzuarve. Me perpara u denua profesori im Bego Gjonzeneli, me pese vjet burg dhe pas tij, profesor Tahir Hoxha me vdekje. Me vdekje u denua edhe Abdyl Kuci, Tasim Murati, Qemal Xhyheri, Nazif Cala, Muharrem Sharra, te cilet pas ca diteve u ekzekutuan.
Ate dite, mua me cuan ne gjyq te lidhur per dore me Arturo Orlandin, pronar i fermes se Llakatundit, Terrucin - drejtor i Bankes se Vlores, Belucin - nendrejtor i bankes se Vlores si dhe Luto e Rushit Grabova. Gjyqi ishte hapet. Qe nga burgu e deri tek kinemaja e Shyqyri Cupishtit, qe ishte caktuar si salle gjyqi, populli nga godiste me gure, na shante e fyente me pa te drejte. Ne u gezuam, sepse ate dite ishte nderruar edhe trupi gjykues. U hoq prokurori Namik Xhafa. Ai, me te drejte, u akuzua nga te burgosurit me fakte se kishte qene federal i Partise Fashiste te Vlores per dy vjet e gjysme. Fjalet qe i thane ne gjyq ishin keto: "Kushdo mundet te na denoje, por jo ti Namik Xhafa, sepse poshte kemishes se kuqe ke te veshur kemishen e zeze fashiste." Dhe keshtu rrodhi qe ate dite kryetar gjyqi ishte Qemal Klosi. Ne kohen qe vellai i tij, Sulo Klosi po varej ne Rubik si sabotator, Qemali denonte nacionalistet vlonjate me vdekje. O tempora! O mores! Medet, medet! I thashe nje shoku te burgosur: "A ishte mallkimi i zotit per ne shqiptaret?!". Po c'te vazhdoje me tej me portretet e trupit gjykues. Prokuror ishte Lufter Hoxha. I ati i tij, Tahir Hoxha, priste ne qeli ekzekutimin e denimit me vdekje, i biri denonte bashkeluftetaret e babait te vet. Anetar i gjykates ishte edhe plaku patriot Islam Harizi, nga Terbaci i Vlores. Njeri i urte dhe i matur qe kurre nuk e felliqi gojen me fjale te keqija, sic benin te tjeret, gojacet e gjykates sic u thoshim ne.
Kur Lufter Hoxha, shoku im i shkolles dhe i rinise, kerkoi denimin tim me vdekje m'u duk se edhe tavani i kinesmase se Cupishtit u be i zi si zemra e prokurorit. Ate dite, bashke me mua iu dha pretenca e denimit me vdekje edhe italianeve Orlando, Terruci, Verdi Nino. Ne castin qe Orlando degjoi vendimin, i ra te fiket. Trupi i tij qe peshonte me shume se 180 kilogram, ngaqe ishte i lidhur me mua me terhoqi pas vetiu. Mbasi i hodhen disa kova me uje u permend ne sallen e gjyqit.
Pas seances na cuan drejt e ne burg. Me kujtohet se, porsa me pa Tahir Hoxha dhe kish marre vesh denimin tim me vdekje, me afrohet e me thote: "Po edhe per ty, more bir, dhane denim kaplital?!" Pas tij u ngrit Bego Gjonzeneli i revoltuar e ngriti zerin ne dhomen e burgut dhe bertiti: "Pse mua me denojne me pese vjet, ndersa nxenesin tim e denojne me vdekje?!". Aty prane ishte edhe Kudret Kokoshi, i cili edhe ai ishte denuar me vdekje. AFrohet tek profesor Begua dhe i thote: "Bego, komunistet me ty do te bejne loje. Ata do te te lirojne qe te jesh ne sherbim te tyre..." Dhe keshtu ndodhi. Pas ca kohesh Begon e liruan. Kur doli nga dera e burgut e shoqeruan Rrapo Dervishi e Vasil Kati. Ata shkuan se bashku neper bulevard drejt sheshit te Flamurit. Profesori i mencur e kuptoi kete manover te tyre dhe kur mbriti tek Sheshi i Flamurit, tek lulishtja e Ismail Qemalit, u kthye nga ata dhe filloi te debatonte tere zjarr. Njerezit u grumbulluan dhe po degjonin. Demaskimi qe u beri Bego Gjonzeneli komunisteve ate dite, ishte nje shuplake e rende per Rrapo Dervishin dhe Vasil Katin, sepse gjithe qyteti nisi te fliste per fjalet shpotitese kunder regjimit dhe persekutoreve te rinj te vendit. Rrapo Dervishi e Vasil Kati cane mes turmes se njerzve qe ishte grumbulluar ndersa Begua u la i lire dhe mori rrugen e shtepise. Pa arritur tek dera e shtepise, olicet e thirren te ndalonte dhe keshtu e arrestuan serish. "E dija qe do me arrestonit, se me kish thene Kudret Kokoshi qe ne burg, por s'ma mori mendja pa u cmallur me njerezit e mi..."
Erdhi perseri ne burg profesori. Brenda nje kohe te shkurter e nxorren ne gjyq, e denuan me pushkatim dhe e ekzekutuan.
Duke ndenjur ne qeline e burgut cdo nate me shfaqeshin para syve skenat e gjyqit tim. Kryetari, Qemal Klosi, e hapi gjyqin duke me pyetur: "Cfare funksioni dhe cfare detyrash kini patur ne Ballin Kombetar?!" Une u pergjigja: "Kam qene ne radhet e Ballit Kombetar qysh ne vitin 1942. Ne vitin 1943 me ngarkuan me detyren e Sekretarit Politik te Rinise se Ballit Kombetar per Qarkun e Vlores. Me gjithe te rinjte vlonjate kishim shoqeri pasi ishim antifashiste. Mirepo politika sllave ia mbriti qellimit: "dividi ed impera".
Pyetja e dyte qe me beri kryetari i gjyqit Qemal Klosi ishte: "Akuzohesh se ke sabotuar Luften Nacionalclirimtare, duke propoganduar per Ballin Kombetar."
Pergjigja ime ishte: "Une nuk kam qene kurre kunder Luftes Antifashiste Nacionalclirimtare. Shume nga ata qe moren pjese ne lufte ishin edhe shoket e mi te rinise. I vetmi debat qe ka qene mes nesh ishte se une e shoket e mi e donim Shqiperine me Kosoven e Camerine, ndersa ata thoshin se "te bejme luften, pa te shohim..."
Nderkohe me sulmon ashper prokurori, Lufter Hoxha, duke me thene: "Ti, Petrit, more rrugen e tradhetise..." Une e degjova dhe iu pergjigja aty per aty: "Nuk e di, te quhesh tradhetar kur e do Shqiperine dhe lufton per te. Oratori i revolucionit freng Gabriel H'Onore De Mirabo ka thene keshtu perpara populit te Parisit: 'Njeriu qe lufton per aresye dhe per Atdhe nuk mundet kollaj.' Une nuk kam patur nevoje te marre mesim nga ju, zoti prokuror, sepse e dija shume mire qe distanca ndermjet kapitalit dhe Shkembit te Tarpejenit eshte shume e shkurter. Por deshiroj te them se keto shpifje qe po me behen nuk kane asnje baze. Per t'ju a argumentuar edhe me mire se shpifjet tuaja nuk kane baze, po jap principin tim. Mbeshtes ne jete tim, formulen e fameshme te nxjerre nga Etili, kryeministri i Britanise, Trumani, Presidenti i Amerikes, Blumi, kryeminister i Frances: Liri individuale, e shoqerore me ekonomi te planifikuar, demokraci me te drejta shoqerore..."
Pas kesaj prokurori me thote se akuzohesha per nje atentat ne rrugen e Topanase. Behej fjale per atentatin qe u krye ndaj meje kur shkoja tek motra; sic e kam pershkruar edhe me lart. Por, per cudine time, nga mesi i salles ngrihet Medin Bardhi, pjesemarres ne atentat, punonjes i sigurimit te shtetit, dhe tha: "Po qe se Petrit Velaj denohet me kete akuze, kjo nuk qendron. E verteta eshte se ne te njesitit gueril i zume pusi Petritit kur shkonte per tek motra ne Topana dhe jo ai neve. Petriti i qendroi goditjes sone". Edhe salla nuk e priste pergjigjen e ketij djali.
Prokurori Lufter Hoxha, duke deklaruar se Petrit Velaj eshte nacionalist, me jep denimin me vdekje. Kyretari i gjyqit, Qemal Klosi me dha fjalen per te fundit here: "Kini ndonje gje per Qemal Klosi". Perserita edhe nje here fjalet e shkrimtarit te madh Romen Rolan i cili thote: "Te vuash s'eshte gje dhe te vdesesh prape asgje kur e di arsyen se perse."
Duke sjelle keto nder mend, ne qelite e erreta e tere lageshtire te qytetit tim, profesor Tahir Hoxha me thote, "Me vjen keq, more djale, qe te denuan kaq rende...". Une ja ktheva zotit Tahir qe me kishte hedhur doren ne qafe dhe i thashe: "Zoti Tahir, Petriter ka plot Shqiperia. Por une uroj qe Shqiperia te mos kete Luftere, Namiker, Selimer sepse keta do te behen lugeter per shqiptaret. Pa keta, edhe Shqiperia jone e dashur, do te jete edhe me fisnike edhe me kreshnike."
Ne ditet e mepastajme qendroja prane Arturo Orlandit, i cili nuk po e merrte ende veten. Nje mbremje me therret e me thote: "Petrit, po te le disa amanete. Buzeqesha me veten time e mendova se ai harroi qe edhe mua m'u dha denimi me vdekje. megjithate me vemendje me te madhe e degjova. Ai me tha: "Ne muajin mars te vitit 1944, me ka ardhur Hysni Kapua ne Llakatund, ne ferme dhe me kerkoi per luften partizane nje sasi floriri dhe nje sasi grure. I dhashe 800 napolona flori dhe i premtova se do t'i jipja edhe njemije kuintale grure. Tani habitem se si me denojne me vdekje edhe mua qe kam kontribuar per shqiptaret?!"
Atehere une mora guximin dhe i thashe te shkonte tek dera e hekurave dhe te kerkonte takim me Rexhep Sulejmanin, babain e Perlat Rexhepit, pasi ai ishte njer me kredo politike e civile ne qytet. Dhe keshtu beri. Te nesermen erdhi ne burg vete Rexhep Sulejmani. Orlandua me kerkoi mua si perkthyes. Pasi u moren vesh, nje tjeter mbasdite, erdhi perseri Rexhep Sulejmani, e mori Orlandon dhe shkuan ne Llakatund. Sic me ka thene Orlandua i ka dhene Rexhep Sulejmanit edhe 90 mije franga ari, ne arken e Llakatundit. Se ku shkuan ato nuk e dime. Pas nja dy ditesh i beme nje telegram Hysni Kapos. Telegramin ia shkrova une: "Kerkoj takim personal me ty. Orlando. Burgu i Vlores." Pas tre-kater ditesh Orlandon e kerkuan ne drejtorine e burgut. Si perkthyes me mori mua. Shkuam atje. Ne krye te dhomes na priti vete Hysni Kapua. Ishte i pranishem edhe drejtori i burgut, Muco Maska. Mbasi u pershendetem, Hysni Kapua e filloi i pari biseden: "Orlando, une e di per cfare me ke thirrur. Nuk po e zgjatim biseden. Vetem po te them se jo vetem qe nuk do te pushkatohesh, por do te kesh minimumin e denimit. Ate do ta kryesh ne fermen e Llakatundit. Sa te mbarosh denimin do te nis ne shtepi ne Itali." Orlandua u gezua shume. U ngritem te dlaim nga drejtoria. Se per ty Petrit isha tek xhaxhai Murat Terbaci, ne Ujet e Ftohte. Shkuam e pime edhe nje kafe tek babai yt, xha Ahmeti. Ti rri i qete se une i njoh mire ambiciet e vlonjateve."
Me vone mora vesh se po ate dite Hysni Kapoja kishte qene edhe ne mbledhjen e Komitetit te Partise. Atje kishte rene biseda edhe per mua, ku Rrapo Dervishi me kishte sulmuar keq. Po Hysniu i ishte kthyer duke thene se: "Ty Rrapo te vjen inat qe Petrit Velaj, ka qene nxenesi me i shkelqyer i shkolles tregetare. Edhe ne lufte ka qene shume trim. E kam pare vete ne luften e Tiranes."
Mbas disa ditesh dolem ne gjyq per te marre vendimin. Ne gjyq u lexua deklarata e Hysni Kapos, e cila thoshte: "Petrit Velaj, i ri revolucionar, ka marre pjese ne demostratat kunder fashizmit italian. E kam njohur qysh ne femijeri dhe ne shkollen tregetare te Ujit te Ftohte. Familja e tij ka ushqyer ndjenja te larta atdhetare." Duke e perfunduar deklaraten e vet, Hysni Kapoja perfundonte: "Vecse shtoj se, persa i takon pjesemarrjes ne Ballin Kombetar nuk ka per te ndryshuar mejtim."
Pas kesaj deklarate u lexua edhe deklarata e dyte. Ate e kishte bere sekretarja e rinise per Kukesin, Nenoce Osmani, nga Kanina. Ajo shkruante: "Petrit Velaj, aktivist i shkelqyer i rinise vlonjate. Pjesemarres ne demostratat antifashiste. I detyruar nga rrethi i tij, ka marre pjese ne radhet e Ballit Kombetar."
Deshmia e trete ishte e zonjes Neka Osmani, anetare e kryesise se gruas antifashiste te qarkut te Vlores. Ajo me fjalet e saj kishte bere nje apologji te perkryer.
Deshmine e katert e nenshkruanin tregetaret: Polizoi Kosta dhe Sallabanda. Ne deklaraten e tyre pohonin: "Petrit Velaj ne Vlore njihet si nje nga te rinjte e ndershem te ketij qyteti, pavaresisht nga bindjet e tij politike."
Megjithe keto deklarata u dhane denimet: une me burgim te perjetshem, ndersa Orlandua me kater vjet pune te detyruar ne fermen e Llakatundit. U kthyem perseri ne qeline tone, ne burgun e Vlores.
Nje dite, duke qene ne dhomen time, me vjen i vellai i Hysni Kapos, Karafil Kapua, i cili ishte caktuar komandant i rojeve te burgut. Dikur, ne femijrine tone, kishim lozur se bashku, tek kopeshti i xha Muratit. Pa te keq, me vjen ne takim duke me sjelle edhe rroba e ushqime nga shtepia e vet. Duke biseduar, me thote: "Petro, meqenese une do te punoj ketu ca kohe, teshat t'i shpie une ne shtepi." Une qendrova per nje cast dhe nuk pranova. Ai me nje ze dashamires me thote: "Po c'ke ti, mua s'me gjen gje se jam i vellai i Hysni Kapos." Duke perfituar nga intimiteti i them me ze te ulur: "Karafil, ky sistem, nuk pyet as per Leninin e Stalinin qe e kane krijuar, e jo per ty e Hysni Kapon..." Me degjoi dhe nuk beri fjale. Vinte shpesh e kembenim fjale me njeri-tjetrin sa ishte ne ate detyre. Me vone mora vesh, se kur shkoi per studime ne Bashkimin Sovjetik, vrau veten thoshin disa, te tjere se e kane vrare...
Ndermjet te burgosurve me ka lene mbresa edhe Fatosh Kokoshi. Ai kishte kryer studimet e larta per drejtesi ne Itali dhe me vone ne France. Njeri me kulture te gjere dhe mjaft i matur. Ne burg vuante ekonomikisht, por edhe shpirterisht. E mundonte shume edhe te qenurit ne burg e babait te tij, Qazim Kokoshit. Qazim Kokoshin e kam admiruar qysh kur kam qene femije. Prania e tyre ne burg e forcoi edhe me shume miqesine e shoqerise tone.
Kur bisedoja me Fatoshin, fjalet e tij, me ngrohnin, me jepnin kurajo dhe nuk e di por shpesh thosha se ato ishin fjale magjike. Kur u denua i ati Qazimi ai filloi te me fliste me shume per te. Qazim Kokoshi ishte kundershtar i hapur i Ahmet Zogut dhe i qeverise se tij. Zogu e denoi me vdekje. Megjithate, s'kishte pak kohe qe kishte dale nga burgu e thirri konsulli italian Salvoni. Ai i kishte thene: "Shkelqese, kemi shume respekt per ju. Ju treguat burrerine tuaj me 1920. Italia fashiste ju vlereson edhe njehere si burre shteti. Meqenese gezoni respekt e popullaritet ne Vlore, po ju them se, pas pak dites, trupat fashiste do te zbarkojne ne Vlore dhe Durres." Sa degjoi keto fjale nga goja e Konsullit, Qazim Kokoshi iu pergjegj ne menyre te prere: "Mos gaboni te vini perseri, zoterinj. Ndryshe do t'ju pres fati i Drashovices. Po te keni koka te teperta ne Itali provojeni te shkelni token tone..." Konsulli e kuptoi nxitimin e vet dhe u mundua te perdorte fjale zbutese ndaj tij por ai, u kthye majtas, pa pershendetur doli nga konsullata. Ate dite, Qazim Kokoshi, u nis drejt e per ne Tirane, ne Pallatin Mbreteror. Kerkoi takim me Mbretin. Per cudine e obortareve, Ahmet Zogu sa mori vesh doli vete tek shkallet dhe e priti, duke i thene: "Qazim efendi, urdheroni brenda...". Por Qazimi nuk i ngjiti shkallet. Aty, me kembe e vuri ne dijeni per "fatin e zi te Shqiperise". Qazimi u mundua te largohej, kur mbreti i futi krahun, shkuan ne nje dhome pritjeje brenda e biseduan mbi dy ore. Atje qane hallet e Shqiperise.
Ne dhomen time burgut, zura miqesi edhe me ish keshilltarin e konsullates italiane, zotin Dhionis Karbunara, i cili ishte mbi shtatedhjete vjec. Ishte njeri i ndershem e me kulture. Disa kohe, vura re se filloi te vinte shpesh nje oficer i Deges, i derguar i Hito Cakos, e therriste plakun e urte dhe e merrte me vete perjashta burgut. Ata rrinin se bashku cdo dite nga ora tete e mengjesit deri ne oren dymbedhjete ne mesdite. Meqenese une e kisha perbri, tek shtrati ku flinim, i them nje dite, kur pashe se s'kishte njeri ne dhome pasi te burgosurit e tjere kishin dale ne oborr: "Zoti Dhionis, mund t'ju bej nje pyetje?". Ai u ngrit nga shtrati dhe m'u pergjegj: "Perse me pyet, more bir?". "S'me vjen mire, qe dilni cdo dite nga burgu me ate oficerin e deges" - i them. Ai me pa me dy sy te zjarrte dhe te sinqerte e me tha: "Pse s'me qan hallin qe me ka zene por edhe me pyet, more djale!" U ngrit e erdhi tek shtrati im ku po lexoja "Komedine Hyjnore" te Dante Aligerit. Uli koken e foli: "Degjo, biri im. Pyetja jote eshte shume serioze. Me vjen mire qe, ne kete moshe kaq te re, po thellohesh kaq shume ne jete. Ja ku po te them, more bir, duke te besuar se gjithshka do te mbetet midis nesh. Ata po me shtrengojne e po me thone cdo dite te tregojne se cilet vlonjate kane marre para nga konsulli italian, per zbarkimin e Italise fashiste ne Vlore." Une i habitur per kete problem e pyeta: "Po ju i dini zoteri?" "Po more bir, po. Ne ato lista te mallkuara ka edhe andej edhe kendej nga ata vlonjate qe kane marre para. Kam rene ne nje hall te madh. Ti kupton, more djale se c'dua te them. Ai qe me ka thirrur me thote, denonco njehere te tute, pastaj tanet."
Nuk vonoi me shume se dy tre jave dhe xha Dhionisin e thirri oficeri i rojes. Kur i kthye m'i tha te gjitha muhabete fije per pe. Kishte patur nje takim rreth kater ore, me Hysni Kapon, ne ndertesen perballe burgut te vjeter, ne Komitetin Ekzekutiv, ne lagjen Karabash. Ishte i gezuar dhe sapo u fut ne dhome m'u hodh ne qafe e me tha: "Petrit, shyqyr qe shpetova! Pata nje bisede te gjate me Hysni Kapon. Ai, mbasi i mori vesh te gjithe personat qe kishin marre para nga italianet per pushtimin e Shqiperise, ma preu shkurt: "Ta mbyllim kete pune, Dhionis. Ti nuk ke pune te denoncosh asnje pale"..."
Ne burg, me shume kohen e shkoja duke lexuar libra sidomos "Komedine Hyjnore" te Dante Aligerit, Petrarken, Karducin, Lombardin e sidomos, poetin e enderrave te rinise, Lamartinin. Fillova te mesoja anglisht me profesor Ali Radhimen. Shpesh rrija e degjoja eruditet e burgut: Kudret Kokoshi, Fatosh Kokoshi, Abdul Kuci, Stiliano Gaxho, profesor Muhamet Hoxha, Selahedin Peshkepia, etj.
Ne burg ishte e percaktuar edhe dita e takimeve me pjestaret e familjes: nje here ne dy jave, sipas rregullores se burgut. Me dhimte ne shpirt kur shikoja si zgjateshin tek porta e burgut duart e babait, te nenes, motres Fatime dhe vellait Hulusi. Per vizite ne burg me vinte edhe djali i dajos, Karehman Mezini, si dhe e shoqja e Qamil Bej Frasherit, Hajrie Frasheri. Kur ishte dita e pazarit me vinte per vizite edhe familja e Veli Shahinit, nje familje e varfer nga Porua e Myzeqese, te cilet ishin miq te babait. Me kenaqnin kur binin ftonj, shege, rrush e prodhime te tjera bujqesore.
Motra Fatime, edhe pse me tre femije dhe burrin, Galip Haxhiu te ikur jashte vendit, aty e mbante koken e shkreta, tek dera e burgut. Ndersa babai me keshillonte: "Degjo more bir, nuk te them qe te ulesh koken, por mos e merre maj me maj me keta se te marrin erezin..." Ndersa nena nuk dinte se c'te thoshte nga emocionet qe kishte vecse me tregonte se me kishte sjelle ate e kete embelsire qe e kishte bere kasten per mua. Nje dite e pashe se kishte dicka te rendesishme per te me thene. Fliste me koken nga muri. I kishte vdekur vellai i vetem, dajua im, Hamdi Mezini. Ajo e dinte qe une e doja shume dajon. Ishte kryeinspektor i doganes ne portin e Skeles. S'kaloi shume kohe dhe vdiq edhe gjyshi, Muco Mezini, tregetar i njohur i strofave ne Vlore. Njerezit e nenes i kemi dashur shume.
Prane krevatit tim ne dhome ndodhej dhe profesori Shezai Radhima, matematicien dhe njeri i nderuar. Kur mori vesh vdekjen e dajos tim, ai u deshperua shume, pse vajzen e tij e kishe per grua.
Pra ishte vjehrri i tij...
Nje dite vjeshte ra nje termet i madh saqe neve na u duk se na zune brenda muret e vjetra te burgut. Ne oborr rane copa qiramidhesh, traresh te kalbur dhe copa suvashe. Burgu i Vlores ishte nje ndertese qysh ne kohen e Turqise. Sikur nuk mjaftoi kjo, te nesermen ne mengjes qielli e shfryjti gjithe zemerimin e vete me nje rrebesh shiu. Plasi nje shi sa u mbytem neper dhoma. Dolem ne oborrin e burgut. Me pantallonat te shperveshura vinim verdall si kuaj ne leme. Kur c'te shikojme? Degjojme nje ze bertites. Ishte gardiani Hate, Karonti i Ferrit te Vlores, i cili po perzinte neper ujerat e turbullta nje tabele qe po shkonte drejt kanalit te banjove. Nje moment ndali dhe bertiti: "E kapa!" A thua se ishte Eureka e Arkimedit. "Shyqyr!" i thane te burgosurit. "E kapa se desh me mori ne qafe, kjo tabele." - tha Hatja dhe iku. Ne thame, e shkreta tabele sado qe era e perplasi mbi ujet e oborrit me shkronja lart ku shkruhej: "Hajde, te dua ne Dege. Nje pyetje ke dhe do te kthehesh prape. Sikur qameti te behet, per dy - tri dite do te kthehesh ne shtepi..." Te shkretet njerez. Si mund t'i genjente mendja e te ktheheshin ne shtepi. Nga Dega te gjithe shkonin ne nje bote tjeter.
Ne pranveren e vitit 1946, na vjen nje oficer i Deges se Brendeshme dhe na thote se u arrestuan, qente, tradhetaret, rrufjanet politike. Kur e pyeti dikush, vetem atehere ai pranoi te spjegohej. Ishte fjala per arrestimin e grupit te rinise nacionaliste vlonjate: Vendigjar Hamzaraj, Engjell Kokoshi, Abdurrahman Kreshpa, Burim Kokoshi, Klito Lamaj, Eqerem Sorra, Petrit Mara, Dilaver Premti, Kujtim Kreshpa, etj. Me te vertete ishin nga djemte e zgjuar dhe guximtare te qytetit te Vlores. Arrestimi i tyre krijoi nje tronditje te vertete ne gjithe qytetin. Ne prisnim qe ata te vinin ne qeli, por me kote pritem, pasi i mbajten shume gjate ne bincat e sigurimit te shtetit. Une nuk i takova dot, sepse ato dite do te transferoheshim ne nje burg tjeter.
Me gjithe vuajtjet e medha qe hiqnim, ilaci shpirteror i yni ishin kenget labce qe kendonim ne burg. Me kujtohet si tani, kishim dy grupe labce te forta, Dukatasit dhe Smokthinjotet, qe alternoheshin midis njeri tjetrit. I vecante ishte edhe grupi me kengetaret nga Gjom - Brataj - Lepenice. Mbaj mend Esat Sherifin dhe Muco Sherifin nga Gjormi, kengetare virtuoze. Bashke me Sadik Sinanin nga Lepenica ishin tri violinat e para te sinfonive labe. Mes ketyre kengetareve pa droje futeshin edhe avokat Abdyl Kuci dhe profesor Bego Gjonzeneli. Abdul Kuci, sa futej atje, ma bente me dore edhe mua e keshtu dalengadale edhe une bera pjestare i perhershem i ketij grupi. Zakonisht kendonim kenge te lashta, te tradites se popullit. Nuk mungonin edhe kenget per trimat si Gjkoleka, Dervish Aliu, Luman Bala, Fejzo Xhafon... Kur ndizej kenga ne oborrin e burgut Bego Gjonzeneli ngrihej e kercente aq bukur vallen labce sa me kane mbetur ne mendje levizjet e tij tere dinamizem dhe elokuence. Abdul Kuci i mbeshtetur tek shkallet e burgut na thoshte: " Ja, more djem, kjo eshte vallja labe. Begua e kercen si te mocmit, qe e hedhnin vallen per oda".
Nje mbremje sikur e parandjeme se dicka e keqe do e ndodhte me disa prej nesh. Grupi lab filloi te kendoje nje kenge te pervajeshme, e cila i mblodhi te gjithe te burgosurit rreth vetes. Kengen e ngriten aty per aty Esat Sherifi nga Gjormi dhe Rexhep Sulo nga Berati.
Ne vargjet e asaj kenge mbaj mend se thuhej:
Shqiperi e bardha nene,
c're te zeza te kane zene,
djemte e t'u posi ergjende,
nje nga nje t'i hane gjerpenjte!...
Rrija ulur prane profesor Begos. Duke degjuar ate kenge aq te dhimshme qe aludonte per koherat e reja te Shqiperise i them:
"Profesor, m'u kujtuan disa fjale te mencme te Bomarshese, i cili thote se kenget e deshperimit jane kenget me e bukura. Une di shume prej tyre, te cilat jane psheretima te verteta."
Erdhi darka. Ashtu gjysme te uritur rame ne shtreterit ane te fleme. Mesnata na e prishi gjumin. Ishin "Skifteret e nates" sic i quante Bego Gjonzeneli, prokuroret, Selim Alimerko, Namik Xhafa. Ata moren disa prej te burgosurve dhe i cuan drejt ekzekutimit. Dy ishin vendet e ekzekutimit: Bishti i Kalldremit dhe Ura e Ballisteve ne Qafen e Kociut.
Te nesermen heret, nje gardian i quajtur Pulla, me origjine greke, na rrefeu se si i goditen me thika qysh ne makine, Tahsim Muratin, Qemal Xhyherin, Muharrem Sharren.
Nje nate tjeter moren per te pushkatuar dy vellezerit Lamaj nga Treblova si dhe Meto Kokoshin. Kur po zbrisnin nga makina ne vendin e ekzekutimit shperthyen zinxhiret dhe u larguan neper erresiren e nates. Meton e kapen te nesermen dhe e torturuan derisa dha shpirt nga torturat. Kur i degjonte keto Kudret Kokoshi ne burg dridhej i teri. Ndersa Lamajt u vrane pas dy - tre javesh ne perpjekje me forcat e ndjekjes.
Burgu i Vlores ishte nje sketerre e vogel. Papritur, me 14 shtator te vitit 1946, vjen Muco Maska i shoqeruar nga xhelatet e Deges se Brendeshme dhe lexon nje liste, me 81 te burgosur, ku ishte edhe emri im. Na rreshtuan ne oborr. Mbasi na lidhen duart na thone: "Do t'ju cojme ne Ferrin e Dantes, ku nuk do te shihni as diellin me sy." Aty rreth ores dymbedhjete te nates, na hypen neper makina. Dyzet vete te lidhur me nje zinxhir. Makinat shoqeroheshin nga tete makina me ushtarake. Nje nate te tere duke udhetuar neper fusha e male flisnim me veten tone. Tek te gjithe te burgosurit lindi pyetje: "Ku valle qenka ky Ferri i Dantes ne Shqiperi? Ne c'vend bie?..."
Regullat e Postimit
Pėrgjigju Duke Cituar
Krijoni Kontakt