Dështimi i gjuhës standarde shqipe te gegët!

[ZANOR]

Sipas kësaj referatës suaj i bie që nuk kemi një gjuhë Shqipe me dy dialekte kryesore, por paskemi dy gjuhë të ngjashme, Gege dhe Toske.
Qarqet e caktuara Serbe dhe Greke kryesisht kanë 200 vjet që i mëshojnë kësaj ideje.
Unë përsëri e theksoj, se injoranca tek disa Gegë që nuk mësojnë dot gjuhën zyrtare Shqipe, nuk do të thotë se po të jetë Gegërishtja gjuhë zyrtare ata do të bëhen shkencëtarë. Ata përsëri barinj do të jenë, sepse nuk kanë kapacitet për të mësuar.
Ndërsa për sa i përket asaj që thoni ju se shumë pak e kuptojnë Migjenin dhe Fishtën, ju këtu bini në kontraditë me veten pasi në rast se shumica e Shqiptarëve na qënkan Geg e nuk e kuptokan dhe aq mirë gjuhën standarte, kjo duhet ti favorizojë ata për të kuptuar Fishtën dhe Migjenin.

Shqiptarët duke qënë një popull autokton, dhe duke mos patur shumë lëvizje dhe kontakte me krahinat përreth, kanë ndikuar në evoluimin e dialekteve të ndryshme. Për shëmbull në Veri dhe në Jug, dialektet ndryshojnë nga njëri katund në tjetrin, për arsye se gjuha është zhvilluar pa patur ndikime të jashtme, dhe kjo na bën unikë në gjithë Ballkanin, por shërben dhe si element për të vërtetuar autenticitetin e popullit tonë.
Idetë lokale dhe provinciale janë për njerëzit provincial.
Shqiptarët që i thonë vetes Shqiptarë dhe e shohin Shqipërinë nga Gjiri i Ambrokisë në Jug deri tek Molla e Kuqe në Toplicë, i cilësojnë këto ide shumë të dëmshme.
Ne kemi shumë gjëra të tjera për të cilat na duhet të shqetësohemi, përpara se të merremi me ndryshimin e gjuhës.

Nuk i dua ata qe shkojne kah fryne era si ti, e as te rrine ne dy karrige, se na e dijme se gjuha ka dialekte e dialektet jane te mira e pasurojne gjuhen edhe nuk i urrejme por i respektojme te gjitha dialektet e shqipes si toskerishten si dibranishten etj... p[or duhet thene e verteta se SHQIPJA OSHT GEGENISHTJA rraja e gjuhes pa te cilen nuk ka as gjuhe te folur as te shkruar drejte! Dikush thot se duhet njesuar e jo unisuar... jeni shume te cekt ne shprehje e dyanesor kur duhet te thohet e verteta! Po mund te flisni si te doni se populli e ben te veten dhe deshton secili standarrt qe i diktohet dhunshem. Fuqia e popullit e ben te veten si proces te natyrshem, ate gjuhe te unisuar qe osht ma e lehte e ma e bukur e kuptimplote! Keto tre dekada jane edhe nji dhune tjeter mbi popullin shqiptar! Folni ju disa dokrra sa te doni... E verteta osht vetem nji, e nuk ka dy!

[chino]

Gerrard:

Jo qe e ndaj mendimin tend se mbi 5 milione shqiptare flitkan Gegerishten. Por edhe po te ishte keshtu, nuk e di sa eshte numri i foleseve te nje dialekti kriteri per te vendosur gjuhen e njesuar. Te pakten ky "rregull" nuk eshte perdorur ne te gjitha shoqerite. P.sh. ne Gjermanishte - sa kam dituri une - jo. Gjermanishtja e Larte (= paralele me Shqipen e Njesuar) nuk eshte dhe nuk ishte "dialekti i Gjermanishtes, qe flitet nga me se shumeti gjermane". Andaj numri i foleseve per kete gjuhe nuk ka qene kriteri vendoses per pyetjen se si duhet te jete e "konstruktuar" gjuha e njesuar. Kriteri duhet te kete qene dicka tjeter. Se cfare duhet te kete qene kriteri, nuk e di, amo e di se eshte ne monopolin e gjuhetareve per te vendosur se cfare eshte kriteri. Kur gjuhetaret kane vendosur se Gjermanishta e nje rajoni te caktuar - edhe pse kete gjuhe nuk e flasin shumica e gjermaneve - duhet te behet Gjermanishte e Njesuar, ata kane vendosur per tere shoqerine gjermane ne menyre lidhese, obligative. Qytetari gjerman nuk ka bere kryengritje per te reviduar kete vendim te gjuhetareve, te kongresit te tyre.

Jo qe them se ne duhet te emitojme gjermanet, por ishte nje shembull qe tregon, se ka edhe raste te ndryshme nga ajo sic e parashtron ti zgjedhjen e "problemit" te Shqipes.

Dialektet tjera te Gjermanishtes nuk jane "zhdukur" apo vene ne persekutim apo ku ta di une cfare. Por thjesht kur eshte ne pyetje gjuha e librave, mediumeve dhe institucioneve, eshte vendosur te perdoret Gjermanishta e tipit XY.

Nese merrsh me detaje te lloj-llojshme, ndoshta 5 shekuj do te udheheqesh debat se cili nga dialektet duhet te jete ai qe behet baze e gjuhes se njesuar. E njejta vlen edhe per idene e perzierjes se dy dialekteve ne formim te gjuhes se njesuar. Per te mos udhehequr keso debatesh shekullore, zgjedhet nje instance (kongres), i cili vendose lidhshem per tere shqiptaret, se cila eshte gjuha e njesuar e tyre. Kjo ka ndodhur tek ne shqiptaret. Prandaj vendimet e kesaj instanceje per mua jane lidhese. Debati ka perfunduar. Per mua te pakten. Dhe sic shihet qarte: Per shumicen mbiabsolute te gegeve.

Derisa "instanca" nuk e fut veten perseri ne veprim per te "korigjuar" ndonje gje, per mua kjo teme eshte e mbyllur.

Perndryshe kemi kaos debatesh tere jeten tone.



*

[gerrard73]

Sipas kësaj referatës suaj i bie që nuk kemi një gjuhë Shqipe me dy dialekte kryesore, por paskemi dy gjuhë të ngjashme, Gege dhe Toske.
Qarqet e caktuara Serbe dhe Greke kryesisht kanë 200 vjet që i mëshojnë kësaj ideje.
Unë përsëri e theksoj, se injoranca tek disa Gegë që nuk mësojnë dot gjuhën zyrtare Shqipe, nuk do të thotë se po të jetë Gegërishtja gjuhë zyrtare ata do të bëhen shkencëtarë. Ata përsëri barinj do të jenë, sepse nuk kanë kapacitet për të mësuar.
Ndërsa për sa i përket asaj që thoni ju se shumë pak e kuptojnë Migjenin dhe Fishtën, ju këtu bini në kontraditë me veten pasi në rast se shumica e Shqiptarëve na qënkan Geg e nuk e kuptokan dhe aq mirë gjuhën standarte, kjo duhet ti favorizojë ata për të kuptuar Fishtën dhe Migjenin.

Shqiptarët duke qënë një popull autokton, dhe duke mos patur shumë lëvizje dhe kontakte me krahinat përreth, kanë ndikuar në evoluimin e dialekteve të ndryshme. Për shëmbull në Veri dhe në Jug, dialektet ndryshojnë nga njëri katund në tjetrin, për arsye se gjuha është zhvilluar pa patur ndikime të jashtme, dhe kjo na bën unikë në gjithë Ballkanin, por shërben dhe si element për të vërtetuar autenticitetin e popullit tonë.
Idetë lokale dhe provinciale janë për njerëzit provincial.
Shqiptarët që i thonë vetes Shqiptarë dhe e shohin Shqipërinë nga Gjiri i Ambrokisë në Jug deri tek Molla e Kuqe në Toplicë, i cilësojnë këto ide shumë të dëmshme.
Ne kemi shumë gjëra të tjera për të cilat na duhet të shqetësohemi, përpara se të merremi me ndryshimin e gjuhës.

Eshte ne kulturen shqiptare qe te quajne te gjithe ata qe e mendojne ndryshe greke apo serbe pra tradhetar. Ky po qe eshte nje provincializem tipik shqiptar. Qe nguron te shikoje te verteten ne sy, duke bere sikur gjithçka shkon ne rregull.
Te quash dialekt gjuhen qe flasin 5 milion shqiptar, kjo po qe eshte nje provincializem. Gegnishtja eshte gjuha qe flitet nga Elbasani deri ne Prishtine, nga Duerrsi deri ne Shkup dhe çuditrisht sot ata qe e flasin quhen malok, injorante, çobana. Dua te ju kujtoj se, ishin geget ata qe bene qe shqiptaret te ishin dikushi, vetem nga viti 1945 nga atehere kur veriut ju vu kemba nga çizmja komuniste, Shqiperine e qeverisen disa komunist nga jugu, qe natyrisht kane lene trashigmtaret e tyret kelyshat e vegjel komunist. Por qe sot nuk duan t'a pranojne se si ne 50 vjet sundim shkaterruan nje vend te tere. Shkaterrun vendin, kulturen, gjuhen, shkaterruan Shqiperine. Natyrisht se ne shkolla dhe universitete shkuan ata, klyshat e komunistave, ishin ata qe qene te privilegjuar, jane ata sot qe mburren se jane shkolluar duke quajtur Shkodranet Lezhjanet Kuksianet Tropojanet MALOK. Por si per ironi te fatit jane perseri maloket ata qe jane duke e shpier vendin ne Europe. Nje enderr qe filloi me Gjergj Fishten, Ndre Mjeden, Pashko Vasen, Luigj Gurakuqin e Faik Konicen, dhe eshte duke perfunduar me Sali Berishen. Jane perseri keta MALOKET çobanet qe komunizmi u mohoi ç'do te drejte qe po i daln zot ketije vendi. Qe nuk kishin te drejte te shkolloheshin sepse quheshin Kulak apo femije Kulakesh, sepse i kishin dale kunder fatkeqsise komuniste, nuk ju pershtaten kurre, por vuajten me dhjetra e dhjetra vite neper burgjet e baballareve te kelysheve te sotem, qe ne gegeve na quajne çobane MALOK. Une e kam per nder te me quajne malok, eshte komplimenti me i madh qe mund te me behet, por nuk i pranoj komplimentat kur behen me mosperfillje.
Askush nuk eshte duke dashur te ndryshoje gjuhen shqipe, por nuk mund te pretendoni qe te mbyllim syte para evidences. Te gjithe e dime se gjuha letrare u vendos me diktat nga baballaret e klyshave te sotem komunist. Qene ata qe vendosen se si duhet te flisnim, se si duhet te visheshim, me ke duhet te rrinim, dhe a duhet te shkolloheshim. Te pakten sot, na lini te shprehemi duke pare se nuk keni me asgje ne dore, perveç organit qe urinoni.

[gerrard73]

Gerrard:

Jo qe e ndaj mendimin tend se mbi 5 milione shqiptare flitkan Gegerishten. Por edhe po te ishte keshtu, nuk e di sa eshte numri i foleseve te nje dialekti kriteri per te vendosur gjuhen e njesuar. Te pakten ky "rregull" nuk eshte perdorur ne te gjitha shoqerite. P.sh. ne Gjermanishte - sa kam dituri une - jo. Gjermanishtja e Larte (= paralele me Shqipen e Njesuar) nuk eshte dhe nuk ishte "dialekti i Gjermanishtes, qe flitet nga me se shumeti gjermane". Andaj numri i foleseve per kete gjuhe nuk ka qene kriteri vendoses per pyetjen se si duhet te jete e "konstruktuar" gjuha e njesuar. Kriteri duhet te kete qene dicka tjeter. Se cfare duhet te kete qene kriteri, nuk e di, amo e di se eshte ne monopolin e gjuhetareve per te vendosur se cfare eshte kriteri. Kur gjuhetaret kane vendosur se Gjermanishta e nje rajoni te caktuar - edhe pse kete gjuhe nuk e flasin shumica e gjermaneve - duhet te behet Gjermanishte e Njesuar, ata kane vendosur per tere shoqerine gjermane ne menyre lidhese, obligative. Qytetari gjerman nuk ka bere kryengritje per te reviduar kete vendim te gjuhetareve, te kongresit te tyre.

Jo qe them se ne duhet te emitojme gjermanet, por ishte nje shembull qe tregon, se ka edhe raste te ndryshme nga ajo sic e parashtron ti zgjedhjen e "problemit" te Shqipes.

Dialektet tjera te Gjermanishtes nuk jane "zhdukur" apo vene ne persekutim apo ku ta di une cfare. Por thjesht kur eshte ne pyetje gjuha e librave, mediumeve dhe institucioneve, eshte vendosur te perdoret Gjermanishta e tipit XY.

Nese merrsh me detaje te lloj-llojshme, ndoshta 5 shekuj do te udheheqesh debat se cili nga dialektet duhet te jete ai qe behet baze e gjuhes se njesuar. E njejta vlen edhe per idene e perzierjes se dy dialekteve ne formim te gjuhes se njesuar. Per te mos udhehequr keso debatesh shekullore, zgjedhet nje instance (kongres), i cili vendose lidhshem per tere shqiptaret, se cila eshte gjuha e njesuar e tyre. Kjo ka ndodhur tek ne shqiptaret. Prandaj vendimet e kesaj instanceje per mua jane lidhese. Debati ka perfunduar. Per mua te pakten. Dhe sic shihet qarte: Per shumicen mbiabsolute te gegeve.

Derisa "instanca" nuk e fut veten perseri ne veprim per te "korigjuar" ndonje gje, per mua kjo teme eshte e mbyllur.

Perndryshe kemi kaos debatesh tere jeten tone.



*

Ok, askush nuk eshte duke dashur te ndryshoje guhen shqipe. Por te pakten duhet te na lejohet qe t'u tregojme moshave 20 vjeçare qe mund te jene edhe ne kyte forum se si u vendos gjuha letrare, çfare kriteresh u perdoren, dhe sa demokratik ishte ky vendim. Nje shqiptar nga Prishtina e ka me te lehte te komunikoje me nje shqiptar nga Shkodra Tropoja apo Kruja se sa me nje tjeter nga Vlora apo Korca. Duam te mohojme edhe kyte fakt? Apo te quhen te gjithe ata qe jane gege dhe perdorin te astuquajturin "dialekt" si çobana? Une nuk ja lejoj askujt qe te ofendoje ata qe ne 50 vjet u shtypen dhe u shkelen ma ashpersi. Dhe nuk pranoj qe femijet e persekutuesve te vijne sot dhe t'i quajne te persekutuarit çoban. Kur u bene demostratat e para ne Shkoder kunder komunizmit, Nexhmije Hoxha theksoi se "u zgjuan nga gjumi kafshet malok".

[chino]

Ok, askush nuk eshte duke dashur te ndryshoje guhen shqipe. Por te pakten duhet te na lejohet qe t'u tregojme moshave 20 vjeçare qe mund te jene edhe ne kyte forum se si u vendos gjuha letrare, çfare kriteresh u perdoren, dhe sa demokratik ishte ky vendim. Nje shqiptar nga Prishtina e ka me te lehte te komunikoje me nje shqiptar nga Shkodra Tropoja apo Kruja se sa me nje tjeter nga Vlora apo Korca. Duam te mohojme edhe kyte fakt? Apo te quhen te gjithe ata qe jane gege dhe perdorin te astuquajturin "dialekt" si çobana? Une nuk ja lejoj askujt qe te ofendoje ata qe ne 50 vjet u shtypen dhe u shkelen ma ashpersi. Dhe nuk pranoj qe femijet e persekutuesve te vijne sot dhe t'i quajne te persekutuarit çoban. Kur u bene demostratat e para ne Shkoder kunder komunizmit, Nexhmije Hoxha theksoi se "u zgjuan nga gjumi kafshet malok".

E dija qe do te futem tek tema e diktimit komunist. S'ka lidhje, e perseris mendimin tim edhe ne kete teme.

E para: Sipas mendimit tim eshte vetem nje presupozim qe Kongresi i Njesimit ishte diktim i urdheruar. Nuk ka deshmi per kete gje.

E dyta: Nuk eshte e mundur te hartohet nje "gjuhe e njesuar" pa anashkaluar kete apo ate dialekt. Edhe sikur te ishte vendosur dialekti geg si baze e Shqipes se njesuar, prap se prap do te kishim po te njejtat "padrejtesi" ndaj anes tjeter, te cilat ti sot i sheh ndaj gegeve.

E treta: Nje vendim te gjuhetareve perhere do te mund ta vesh ne pyetje, ta dyshosh, te presupozosh "deshira krahinore" si motiv te tij.

E katerta: Sikur te kishte qene nje diktim i urdheruar, gjuhetaret do kishin tematizuar kete gje qe moti. Nese nuk e bejne deri sot, apo nese e bejne vetem disa tipa askushiane si p.sh. M. Kelmendi, kjo nenkupton se nuk ishte diktim i urdheruar. Perndryshe duhet te thuhet se tere gjuhetaret udheheqin lufte diskriminuese ndaj Gegerishtes. Kjo eshte teper.



*

[-BATO-]

Me kyte nuk dua te them se duhet ndryshuar gjuha aktuale shqipe, por te pakten duhet pasuruar me fjale nga Gegnishtja. Eshte minimumi qe mund te behet kur kujtojme se Toskerishtja perfajqeson pakicen e shqipfolseve. Nga Elbasani deri ne Prishtine flitet Gegnisht, dhe matematika nuk eshte opinion.

Gerrard, ti thua se nuk je për ndyshimin e gjuhës, por je për futjen e fjalëve gegërisht. Mirëpo që të bësh këtë, duhet të heqësh fjalët që ka sot gjuha letrare, sepse nuk mund të përdorësh fjalë të dyfishta në një gjuhë të njësuar.

Futja e fjalëve gegërisht në gjuhën letrare, nuk do të ndryshonte asgjë, sepse shqiptarët do të vazhdojnë të flasin dialektet e tyre ashtu siç flasin sot, kudo që ata jetojnë.

Ata që e shkruajnë gjuhën letrare me gabime, prapë do ta vazhdonin ta shkruanin me gabime. Shiko Zanorin, ai nuk di të shkruajë pa gabime as gegërisht. Edhe nëse gjuha letrare do të ishte si në fshatin e tij, ai prapë me gabime do ta shkruante.

Çfarëdo lloj gjuhe letrare të sajosh, ajo asnjëherë nuk do të flitet nga të gjithë. Edhe unë nuk e flas gjuhën kështu siç shkruaj, por e pranoj kështu siç është. Gjuha e folur nga gjuha e shkruar, ka ndryshim.

Caktimi i gjuhës letrare, vendoset në një periudhë të caktuar të historisë, dhe ajo nuk ndryshon sa herë që i teket njërit apo tjetrit.

Në qoftë se do të ecim me llogjikën qesharake të peshores, atëherë edhe kryeqyteti Tiranë nuk duhet të jetë aty ku është sot, sepse është në Veri, por duhet ta vendosim mbi lumin Shkumbin.

Në qoftë se do ta pranojmë se është siç thua ti, që 70% të shqiptarëve janë gegë, atëherë duhet të krijojmë një kryeqytet të ri mbi Shkumbin, i cili të shtrihet 70% në veri të Shkumbinit, dhe 30% në Jug të Shkumbinit. Një komision i përbashkët, i përbërë nga 70 gegë dhe 30 toskë, duhet të rrijë me metër në dorë në mënyrë që qyteti të mos rritet përtej asaj që është përcaktuar.

E kupton se sa qesharake është llogjika e peshores?

[-BATO-]

Une nuk ja lejoj askujt qe te ofendoje ata qe ne 50 vjet u shtypen dhe u shkelen ma ashpersi. Dhe nuk pranoj qe femijet e persekutuesve te vijne sot dhe t'i quajne te persekutuarit çoban. Kur u bene demostratat e para ne Shkoder kunder komunizmit, Nexhmije Hoxha theksoi se "u zgjuan nga gjumi kafshet malok".

Më në fund e nxore kokën, se deri tani po fshiheshe.
E dija që debatet tuaja në këtë temë kanë arsye politike dhe jo gjuhësore.

Komunizmi nuk ishte një shpikje as e E.Hoxhës dhe as e toskëve, por ishte një sistem që përfshiu edhe Shqipërinë, dhe nuk është e vërtetë që komunistët kanë shtypur veriorët.

Ju militantët partiakë jeni njerëz mendjevegjël dhe përçarës.

[gerrard73]

Më në fund e nxore kokën, se deri tani po fshiheshe.
E dija që debatet tuaja në këtë temë kanë arsye politike dhe jo gjuhësore.

Komunizmi nuk ishte një shpikje as e E.Hoxhës dhe as e toskëve, por ishte një sistem që përfshiu edhe Shqipërinë, dhe nuk është e vërtetë që komunistët kanë shtypur veriorët.

Ju militantët partiakë jeni njerëz mendjevegjël dhe përçarës.

Idete e mija politike jane ide te majta edhe se politika nuk duhet konsideruar as si nje religion dhe as si nje tifozllek, mund te ndryshohen ideologjite ne baze te interesave te rastit. Duke thene kyte dua te them se nuk eshte politika ajo qe me intereson dhe nuk pata asnje interes t'a kaloj ne politike. Antari FLORIY80, u shpreh se geget nuk din te flasin gjuhen letrare jo per faktin se eshte Toskerishtja e legalizuar ne gjuhe letrare, por se ata jane injorante çobana dhe malok. Dhe une desha t'i kujtoj se duhet t'i vije turp kur deklaron nje gje te tille. Jo vetem se nuk mund te quash nje komb te tere injorant, por edhe nese nuk e flasin gjuhen letrare nuk besoj se eshte faji i tyre.
Nese gjuha letrare aktuale ka deshtuar ne objektivin e saje qe te jete gjuha e gjithe shqiptareve, nuk ka ndodhur per fajin te shqiptareve por per fajin te atyre qe u kane imponuar maxhorances se shqiptareve gjuhen e pakices se shqiptareve.
Ne lidhje me komunizmin, eshte e vertete se ne Shqiperi nuk ishte Enver Hoxha dhe shqiptaret e jugut qe e sollen kyte ideologji, por nga ana tjeter eshte e vertete se komunizmi per 50 vjet i pati rrenjet ne jug, ku fatkeqsisht vazhdohet ende sot te ruhet me nostalgji.
Ajo qe te mbush me zemrim eshte fakti se ata dhe femijet e tyre, qe dje ishin te privilegjuar, qe paten te drejten e shkolles, qe u punsuan ne punet me te mira, qe i sherbyen rregjimit marrin guximin t'i quajne te tjeret çobana. Nje ofeze per gjithe popullin shqiptar. Zanati i çobanit ka qene zanati me i perdorur ne historin e shqiptareve, nga jugu ne veri.

[Jack Watson]

Sipas kësaj referatës suaj i bie që nuk kemi një gjuhë Shqipe me dy dialekte kryesore, por paskemi dy gjuhë të ngjashme, Gege dhe Toske.
Qarqet e caktuara Serbe dhe Greke kryesisht kanë 200 vjet që i mëshojnë kësaj ideje.
Unë përsëri e theksoj, se injoranca tek disa Gegë që nuk mësojnë dot gjuhën zyrtare Shqipe, nuk do të thotë se po të jetë Gegërishtja gjuhë zyrtare ata do të bëhen shkencëtarë. Ata përsëri barinj do të jenë, sepse nuk kanë kapacitet për të mësuar.
Ndërsa për sa i përket asaj që thoni ju se shumë pak e kuptojnë Migjenin dhe Fishtën, ju këtu bini në kontraditë me veten pasi në rast se shumica e Shqiptarëve na qënkan Geg e nuk e kuptokan dhe aq mirë gjuhën standarte, kjo duhet ti favorizojë ata për të kuptuar Fishtën dhe Migjenin.

Shqiptarët duke qënë një popull autokton, dhe duke mos patur shumë lëvizje dhe kontakte me krahinat përreth, kanë ndikuar në evoluimin e dialekteve të ndryshme. Për shëmbull në Veri dhe në Jug, dialektet ndryshojnë nga njëri katund në tjetrin, për arsye se gjuha është zhvilluar pa patur ndikime të jashtme, dhe kjo na bën unikë në gjithë Ballkanin, por shërben dhe si element për të vërtetuar autenticitetin e popullit tonë.
Idetë lokale dhe provinciale janë për njerëzit provincial.
Shqiptarët që i thonë vetes Shqiptarë dhe e shohin Shqipërinë nga Gjiri i Ambrokisë në Jug deri tek Molla e Kuqe në Toplicë, i cilësojnë këto ide shumë të dëmshme.
Ne kemi shumë gjëra të tjera për të cilat na duhet të shqetësohemi, përpara se të merremi me ndryshimin e gjuhës.

Pse kaq hipokrit mos zotëri gjuhë zyrtare, gjuhë zyrtare, rrej dikë tjetër po jo ne që jemi në Shqipëri. Të gjithë e dimë që gjuha zyrtare është 95% dialekti tosk (gjirokastriçja më saktë), nuk janë shkrirë dy dialektet e mëdha për gjuhën zyrtare (siç pretendon), por është zgjedhur toskërishtja e plotë, sepse andej ishte klika komuniste e kohës (je koshient besoj që të gjithë kokat e sistemit ishin toskë?)

Në kohën e Zogut është përdorur gegnishtja si gjuhë zyrtare (shkresat e shtetit shkruheshin në gegnisht) dhe nuk kishte ndonjë problem atëherë, toskët e kuptonin, ndërsa sot s'na e kuptojnë dot. Po KOHA do t'i zgjidhë këto probleme, gegët janë më të shumtë në numër (rreth 75% e shqipfolësve), kanë shtim më të lartë se toskët (te të cilët një pjesë fatkeqësisht po konvertohet me dëshirë në grek - apo vorio epiriot), në këto kushte edhe puna e gjuhës ZYRTARE do të vet-zgjidhet vetë.

[Bel ami]

Të gjithë e dimë që gjuha zyrtare është 95% dialekti tosk (gjirokastriçja më saktë), nuk janë shkrirë dy dialektet e mëdha për gjuhën zyrtare (siç pretendon), por është zgjedhur toskërishtja e plotë, sepse andej ishte klika komuniste e kohës (je koshient besoj që të gjithë kokat e sistemit ishin toskë?)

Në kohën e Zogut është përdorur gegnishtja si gjuhë zyrtare (shkresat e shtetit shkruheshin në gegnisht) dhe nuk kishte ndonjë problem atëherë, toskët e kuptonin, ndërsa sot s'na e kuptojnë dot. Po KOHA do t'i zgjidhë këto probleme, gegët janë më të shumtë në numër (rreth 75% e shqipfolësve), kanë shtim më të lartë se toskët (te të cilët një pjesë fatkeqësisht po konvertohet me dëshirë në grek - apo vorio epiriot), në këto kushte edhe puna e gjuhës ZYRTARE do të vet-zgjidhet vetë.

Per te qene tamam i sakte nuk eshte zgjedhur e folmja e Gjirokastres si baze per Gjuhen Letrare,sepse e folmja e Gjirokastres nuk e ka zanoren /y/,por e zevendeson ate me zanoren /i/.Si baze eshte mare zona me e madhe e Toskerishtes qe perjashton te folmen e Beratit, si dhe te folmen e Gjirokastres,Delvines dhe Libohoves.
Kriter qe nje dialekt te ngrihet ne nivel te Gjuhes Letrare nuk ka,sepse ndikojne shume faktore njeheresh.Ne Itali si Gjuhe Letrare u perdor ai i Toskanes,sepse ne ate dialekt shkroi Dantja.Vepra e Dantes pati nje ndikim aq te madh sa qe i sheshoi te gjithe dialektet e deri atehershme.
Ne France u zgjodh si gjuhe Letrare e folmja e Parisit,sepse ajo ishte gjuha e intelektualeve Franceze te asaj kohe.Forca centrifugale qe ushtronte kjo elite ne France ishte e pakundershtueshme.
Tani lind pyetja a mund te zgjidhet nje dialekt si baze per Gjuhen Letrare vetem me faktin se ky dialekt o folka nga 75% e popullsise?
Duke pare pervojat e shteteve te tjera mendoj se jo.Faktori si numer i folsave te nje dialekti apo te nje tjetri kurre nuk ka qene faktor.
Megjithate nuk duhet neperkembur edhe dialekti tjeter.Nuk duhet harruar dhe as varrosur,perkunder duhet te perfshihet sa me shume .
Prof Agim Vinca e ka cilesuar Gjuhen Letrare shtylla kurizore qe mban te bashkuar kombin Shqiptar dhe ju kujtoj se ai ka lindur dhe jeton ne veri te lumit Shkumbin meqenese e paskeni kaq me qejf kete ndarje.