KUSH KA FAJE PER SHPERNGULJEN E SHQIPETAREVE TE KOSOVES DHE TE SHQIPERIS 1990 2009 2 milion njerez,hajde hajde,se edhe toka ka faje qe ju MBANE dhe tashe TOKA KA FAJE QE U SHIT,ku mundet dikush me shit Kosoven,PERPOS KOSOVAREVE.
KUSH KA FAJE PER SHPERNGULJEN E SHQIPETAREVE TE KOSOVES DHE TE SHQIPERIS 1990 2009 2 milion njerez,hajde hajde,se edhe toka ka faje qe ju MBANE dhe tashe TOKA KA FAJE QE U SHIT,ku mundet dikush me shit Kosoven,PERPOS KOSOVAREVE.
I nderuar proscriptor,
Mund te me thuash ndonje gje per kerkesen E.H.-se te vitit 1949 per t'ia marre me lufte trojet shqiptare Jugosllavise apo jo ?
Per "kolaboracionistet" diskutojme ne nje vend tjeter se nuk ka lidhje me kete teme !
Diskutojme sa te duash se si sic e shikon ti une nuk e kam zakon te bej komente por te paraqes fakte .
Mbaj parasysh se mendjen e ka te veten gjithsecili keshtu qe dhe mendimi (apo komenti) eshte i gjithesecilit !
Ndersa fakti eshte fakt dhe nuk varet nga askushsecili !
Ne rast se e ke harruar letren dhe kerkesen po ta ripostoj qe te kujtohesh :
Dokumenta tė Arkivave Ruse
0
Pėrgatiti pėr botim: Ymer Minxhozi
Konsulent: Prof. Dr. Xhelal Gjeēovi
Pėrkthyes: Mufit Mushi
Kompjuterizimi: Bujar Karoshi
Kopertina: Ismail Alushani
© 2002.
Tė gjitha tė drejtat autori i botimit.
Letėr e panjohur
e Enver Hoxhės
mbi Kosovėn
Dokumenta
tė Arkivave Ruse
Pėrgatitur pėr botbnnga YMER MINXHOZI
DY FJALĖ ME LEXUESIN
Kohėt e fundit, ish ambasadori shqiptar nėMoskė, miku im, zoti Shaqir Vukaj (aktualishtambasador i Shqipėrisė nė Republikėn Ēeke)mė njohu me njė libėr me dokumenta tė botuarnė Moskė nė vitin 1998. Libri ėshtė nė dyvėllime dhe mban titullin: "EVROPA LINDORE,nė dokumentat e Arkivave Ruse, 1944-1953".Dokumentat janė nxjerrė nga katėr arkivaqėndrore tė Rusisė: Arkivi i Presidentit tėFederatės Ruse (AP RF), Arkivi i Politikės sėJashtme (AVP RF), Qendra Ruse e ruajtjes dhestudimit tė dokumentave tė historisė mė tė re(RCHIDNI) dhe Arkivi shtetėror i Federatės Ruse(GARF).
Nė kėtė botim janė publikuar pėr herė tėparė dokumenta qė kanė lidhje me shtatė vendetė Evropės Lindore, duke pėrfshirė edheShqipėrinė. Siē thuhet edhe nė parathėnie, sisegment kohor ėshtė zgjedhur periudha nga
6
lindja dhe krijimi i sistemit socialist nė vendete Evropės Lindore e deri sa vdiq Stalini, mė1953, ngjarje qė ėshtė marrė si njė kufi ndarėsme periudhėn e mėvonshme.
Ky ėshtė njė boitm i pėrbashkėt i pesėinstitucioneve shkencore mė prestigjioze tėRusisė, nė fushėn e Arkivave Historike eShkencore:
Akademia e Shkencave tė Rusisė
Instituti i Studimeve Sllave,
Shėrbimi i Arkivave tė Rusisė,
Qendra Ruse e Ruajtjes dhe Studimit tėdokumentave tė historisė bashkėkohore,Arkivi Shtetėror i Federatės Ruse.
Nė kėtė pėrmbledhje prej rreth dy mijėfaqesh por me njė tirazh krejt minimal (vetėmnjė mijė kopje). Shqipėria zė njė vend mė tėvogėl nė krahasim me gjashtė vendet e tjera.Megjithatė, hartuesit e botimit kanė pėrfshirėaty disa dokumenta me mjaft interes, sidomospėr ēėshtjen e Kosovės dhe tė tokave shqiptarenė Maqedoni e Mal tė Zi.
Ndėr dokumentat qė kanė lidhje direkte meShqipėrinė, mua mė tėrhoqėn vėmendjensidomos materialet e mėposhtme:
- Biseda e Enver Hoxhės me Stalinin, ezhvilluar mė 23 Mars 1949, (sipas shėnimeve
Dokurnenta tė arkivavc ruse 7
tė palės sovjetike), ku lexuesi do tė gjejė disakėshilla befasuese tė Stalinit lidhur me politikėne brendshme dhe tė jashtme tė Shqipėrisė sėasaj kohe.
- Biseda e V.M. Molotovit me Enver Hoxhėnmė 24 qershor 1948, mbi marrėdhėnietshqiptaro-jugosilave.
- Tre raporte tė ambasadorit sovjetik nėTiranė, Dimitri Ēuvakin, me tė cilat njoftohetudhėheqja e lartė e Moskės pėr takimet eveēanta e nė kohė tė ndryshme qė ai ka paturme Enver Hoxhėn, Koēi Xoxen, Mehmet Shehundhe Omer Nishanin. Temė e kėtyre bisedaveėshtė gjendja politike nė Shqipėri dhemarrėdhėniet shqiptaro-jugosilave.
- Letra e Enver Hoxhės drejtuar KQ tė PK (b)tė Bashkimit Sovjetik mė 2 shtator 1949, metitull: "Mbi Kosovėn dhe Metohinė" dhe qė ėshtėedhe dokumenti mė i plotė e mė i rėndėsishėmnė kėtė botim.
Letra ėshtė botuar bashkė mė njė shėnim-porosi tė G. Malenkovit pėr karakterin urgjentdhe shpėrndarjen e saj tė gjithė anėtarėve tėByrosė Politike. Nuk ėshtė e qartė pėrse letraėshtė dėrguar nė gjuhėn italiane sepse, siēthuhet nė shėnimin e arkivit, pėrkthimi i sajrusisht ėshtė bėrė nga italishtja. Letra ėshtė
8
botuar nė vėllimin e dytė, mban numrinkronologjik 64 dhe zė faqet 206-214.(Me qėllimballafaqimi me pėrkthimin nė shqip, tekstin eplotė tė letrės po e botoj si faksimile nė fund tėkėtij libri, edhe nė gjuhėn ruse).
Duke falenderuar ambasadorin Vukaj qė mamundėsoi njohjen me kėto dokumenta,mendova qė ato t'i botoj, pasi paraqesin interespėr opinionin e gjerė pėrgjithėsisht, e veēmaspėr studjuesit e kėsaj periudhe tė historisė sėShqipėrisė.
Ymer Minxhozi
LETĖR E E. HOXHES
drejtuar KQ tė PK (b) tė BS mbi parahistorinėe lindjes sė problemit tė Kosovės dhemetodat e zgjidhjes sė tij
Tiranė Jo mė vonė se 2 shtatori 19492
SEKRET
KOMITETIT QĖNDROR TĖ PK (B) TĖ BS "MBI KOSOVĖN DHE METOHINĖ"
Shqiptarėt e Kosovės qė jetojnė nėRepublikėn Popullore tė Jugosllavisė nga numrii tyre pėrbėjnė njė pakicė kombėtare tėkonsiderueshme. Kjo pakicė shqiptare ėshtė evendosur nė rajone qė kufizojnė me RepublikėnPopullore tė Shqipėrisė. Kongresi i Berlinit dhetraktati i paqes i Versajės i kanė shkelurpadrejtėsisht interesat e Shqipėrisė dhe tėpakicės kombėtare shqiptare tė Kosovės.
Sipas tė dhėnave statistikore tė vjetra, tėparaluftės (statistikė e falsifikuar e regjimeve
10
mbretėrore tė Serbisė, me ndihmėn e tė cilėsata orvateshin tė vėrtetonin qė pakicakombėtare shqiptare nga numri i saj ėshtė eparėndėsishme) numri i pakicės kombėtareshqiptare pėrbėn afro 700.000 veta. Kurse nėtė vėrtetė nė Jugosllavi, Kosovė, Metohi.Maqedoni dhe Mal tė Zi, numri i shqiptarėvearrin nė njė milion, nėmos mė tepėr. Njė pjesėe konsiderueshme e shqiptarėve nė kėtėstatistikė janė maskuar dhe fshehur ngaregjimet e asaj kohe nėn emrin myslimanė dheturqė.
Shqiptarėt e Kosovės, Metohisė dhe tėkrahinave tė tjera shkėputjen e vet me dhunėnga Shqipėria e kanė konsideruar dhe vazhdojnėta konsiderojnė si padrejtėsinė mė tė madheqė u ėshtė bėrė. Ata nuk janė pajtuar me njėzgjidhje tė tillė tė problemit dhe nuk dėshirojnėtė mbeten brenda kufijve tė Jugosllavisė,pavarėsisht nga rendi poitik i saj. Ky ėshtėrealiteti. Ideali i tyre i vetėm ėshtė shkrirja meShqipėrinė.
Gjatė luftės sė dytė botėrore si fashizmi,ashtu edhe reaksioni shqiptar janė mbėshteturpikėrisht nė kėtė faktor. Ata ngritėn ēėshtjen eKosovės dhe i "bashkuan" Kosovėn e Metohinėme Shqipėrinė nėn parullėn e "Shqipėrisė sė
Dokumenta te arkivave ruse 1 I
madhe". Nga ana e fashizmit kjo ka qėnė njėdemagogji e madhe, si rrjedhojė e tė cilėsshqiptarėt e Kosovės u gjendėn tė neutralizuarnė luftėn kundėr fashizmit dhe atyre iu krijuailuzioni sikur ėndrra e tyre shekullore mbibashkimin me Shqipėrinė gjoja u realizua,prandaj s'ka shkaqe pėr tė luftuar kundėrfashizmit.
Nėn ndikimin e "ēlirimit" iluzivtė shqiptarėvetė Kosovės nga skllavėria jugosllave dhe"bashkimit" me Shqipėrinė, Kosova u kthye nėnjė rezervė fashiste dhe reaksionare. Luftėpopullore-ēlirimtare atje nuk ėshtė zhvilluar. Kjo,nga njėra anė. Nga ana tjetėr, ne konsiderojmėse Partia komuniste e Jugosilavisė qysh nė atėkohė, nė vitet 1941-1942 dhe pas tyre, kandjekur njė vijė politike tė gabuar dhe jo tė drejtėnė ēėshtjen kombėtare, qė ishte njė vijėnacionaliste e maskuar e asaj kohe. Partiakomuniste e Jugosllavisė nė periudhėn e luftėsduhet t'i jepte rėndėsi tė posaēme ēėshtjes sėKosovės e Matohisė pėr arsye se kėto vendejanė tė banuara nga njė pakicė kombėtare ekonsiderueshme pėr numrin e saj, qė kufizonme Shqipėrinė. Ky ka qėnė njė problem shumėi madh, pėr tė cilin duhej gjetur njė zgjidhje edrejtė marksiste-leliniste-staliniste nė mėnyrė
12
qė popullsia shqiptare e Kosovės tė mos kthehejnė mbėshtetje tė reaksionit.
Qysh nė periudhėn e luftės partia komunistee Jugosllavisė duhej tė kishte krijuar pėrshqiptarėt e Kosovės perspektivat pėrkatėse,tė cilat t'i mobilizonin ata nė luftėn kundėrfashizmit. Shqiptarėt e Kosovės duhet tė qenėtė sigurtė qė, duke luftuar krah pėr krah mepopujt e Jugosllavisė kundėr fashizmit, ata dotė fitonin tė drejtėn pėr vetvendosje pėr t'ubashkuar me Shqipėrinė ose me Jugosllavinėose pėr tė mbetur tė pavarur. Ē'ėshtė e vėrteta,ne qemė tė mendimit se dy variantet e funditdo tė pėrjashtoheshin, sepse shqiptarėt eKosovės do tė luftonin vetėm pėr variantin eparė. Kjo ishte plotėsisht e qartė edhe pėrpartinė komuniste jugosIlave, por ishte krejt edisfavorshme pėr tė, prandaj kanė qėnė edheaq tė mjegullta deklaratat e saj parimore, tėcilat bėnė qė popullsia e Kosovės nuk moripjesė nė luftė, sepse ajo nuk besonte nėdrejtėsinė e jugosIlavėve, ndonėse nė kėtė rastato paraqiteshin nė emėr tė partisė komunistetė Jugosllavisė. Popullsia e Kosovės nukbesonte nė drejtėsinė e partisė komuniste tėJugosllavisė, kurse niveli i ulėt politik dheprapambetja e konsiderueshme e masave,
Dokumenta tė arkivave ruse 13
demagogjia fashiste dhe krijimi i "Shqipėrisėsė madhe" bėnė qė shqiptarėt e Kosovės jovetėm nuk zhvilluan luftė me fashizmin, por,pėrkundrazi, luftuan kundėr luftės populloreēlirimtare nė Jugosllavi.
Shqiptarėt e Kosovės, pas masakrimit tėtyre nė masė nga serbo-mėdhenjtė, duke pasurplus kėsaj edhe njė nivel politik tė ulėt zhvillimi,nuk mund t'u zinin besė jugosllavėve,pavarėsisht se si do tė paraqiteshin ata. Mirėpoky moment nuk u mor parasysh nga partiakomuniste jugosllave, gjė qė s'ishte aspak erastit. Organizimi i luftės popullore ēlirimtare nėKosovė nėn udhėhecden e partisė komunistejugosllave nuk krijoi asnjė komitet kombėtar tėposaēėm pėr Kosovėn dhe Metohinė, nė tė cilėtudhėhecija tė qe vetėm nė duart e shqitparėve.Ajo nuk krijoi atje as parti, as luftė dhe nuk esaktėsoi ēėshtjen lidhur me shqiptarėt eKosovės e tė Metohisė. Kjo atje nuk ndodhi. Jovetėm kaq, por partia komuniste e Jugosllavisėbėri tė gjitha pėrpjekjet qė pėrgjithėsisht tė mosngrihej ēėshtja e Kosovės, tė mos edukoheshinmasat e popullsisė shqiptare tė Kosovės nėfrymėn e patriotizmit e tė mos lejohej qė krahasflamurit jugosIlavtė valvitej edhe flamuri shqiptar(gjė qė do tė ishte pėr ta njė forcė e madhe
14
simbolike dhe mobilizuese). Pėrkundrazi,Komiteti Qėndror i Partisė komuniste tėJugosllavisė i shtypte kėto aspirata tė popullsisėshqiptare tė Kosovės, luftonte vazhdimishtkundėr tyre dhe na dėnoi ne, kur paraqitėm njėpropozim tė tillė dhe u shprehėm nė favor tėkėtyre aspiratave.
Ne e quanim pa vend shtruarjen e ēėshtjessė bashkimit tė Kosovės me Shqipėrinė nėkulmin e luftės. Sipas mendimittonė, shqiptarėte Kosovės duhet tė luftonin kundėr fashizmit nėkuadrin e shtetit jugosIlav, dhe vetėm pas fitoreskjo ēėshtje duhet tė zgjidhej midis dy partivekomuniste motra dhe dy regjimeve demokratikepopullore, qė duhet tė vendoseshin nė Shqipėridhe nė Jugosllavi, pas fitores mbi armikun.
Pėr arritjen e mobilizimit sa mė tė madh tėshqiptarėve tė Kosovės, ne mendonim se ngaana e jugosIlavėve duhej tė zgjidhej nė mėnyrėparaprake ēėshtja e pjesėmarrjes sa mė tėmadhe tė shqiptarėve kosovarė nė organet epushtetit, ēėshtja e flamurit, si edhe ēėshtja ebashkėveprimit sa mė tė ngushtė tė repartevepartizane tė shqiptarėve tė Kosovės nė luftėnpopullore-ēlirimtare tė vendit nėn komandėn eShtabit tė pėrgjithshėm tė ushtrisė popullore-ēlirimtare tė Jugosllavisė. Edhe zyrtarisht ne kemi
Dokumenta tė arkivave ruse 15
kėrkuar leje pėr tė dėrguar nė Kosovė njėrin nganėnrepartet partizane shqiptare pėr tė ndihmuarnė mobilizimin sa mė tė madh tė popullsisėshqiptare vendore nė luftėn kundėr fashizmit.
Duhet theksuar se nė kėtė moment nėKosovė dhe Metohi nuk zhvillohej kurrfarė punepartie me masat, nuk zhvillohej gjithashtu asorganizimi i luftės me fashizmin. Kėtė mendimtonin ne ia shfaqėm Vukmanoviē Tempos, i cilinė atė kohė ishte pėrfaqėsues i KQ tė PKJ pėrorganizimin e luftės nė Maqedhoni. Kursekėrkesės sonė zyrtare Milutin Milutinoviēi,anėtar i KQ tė PKJ dhe organizator i luftės kundėrfashizmit nė Mal tė Zi, iu pėrgjegj kėshtu: "S'kakurrfarė nevoje pėr dėrgimin e njerėzve tuaj nėKosovė, atje do tė dėrgohet njė divizion yni, icili do t'i zgjidhė tė gjithė problemet e Kosovės".
Mė vonė u vėrtetua, qė nė Kosovė qe dėrguarnjė ekspeditė ndėshkimore, e cila mbolli tmerrinatje. Pėr njė pikėpamje tė tillė tė shprehur ngaMiladin Popoviēi dhe nga unė, Titua nė njė letėrdrejtuar Miladin Popoviēit, e akuzonte atė pėrdevijim nacional dhe e dėnonte ashpėr.
Kėshtu pra, shqiptarėt e Kosovės pėr asnjėēast s'janė pajtuar me zgjidhjen e imponuar atyrenga PKJ as nė kohėn e luftės, as nė kohėn epasluftės. Krijimi i krahinės autonome tė
16
Kosovės dhe Metohisė ėshtė vetėm demagogji,ai nuk bindi pėr kėtė asnjė shqiptartė Kosovės,kurse ideali i tyre - bashkimi mė Shqipėrinė -ngeli i parealizuar.
Pas persekutimit dhe masakrimit tė kohėvetė Aleksandrit, shqiptarėt e Kosovės provuannė kurrizin e vet edhe masakrimin nė masė menjė herė pas ēlirimit tė Jugosllavisė. Vrasjetmasive u kryen nga repartet e ushtrisė popullore-ēlirimtare tė Jugosllavisė.
Edhe nėse nė periudhėn e luftės ēlirimtarekishte ndonjėfarė besimi ridaj partisėkomuniste tė Jugosllavisė, pas kėtyrepersekutimeve krejtėsisht tė pajustifikueshme,qė dėshmonin pėr pikėpamjet me tė vėrtetėshoviniste tė udhėhecijes sė PKJ qysh nė atėkohė, nė popullsinė shqiptare tė Kosovės ushua ēdo iluzion, dhe ajo nuk ushqen kurrfarėbesimi ndaj PKJ. Pėr tė, serbomėdhenjtė dheudhėheqja e PKJ janė e njėjta gjė.
Shqiptarėt e Kosovės kanė reaguar ashpėrkundėr tė gjitha kėtyre persekutimeve dhe janėarratisur nė male. Por PKJ e shtypi me hekur eme gjak kėtė lėvizje, duke e quajtur kryengritjetė reaksionit. Partia komuniste e Jugosllavisėkurrė s'ka dashur tė studiojė gjendjen specifiketė Kosovės e Metohisė dhe ka vazhduar tė
Dokumenta tė arkivave ruse 17
pėrdorė metodat e vjetra tė shtypjes shtazarake.Kosova dhe Metohia do tė qenė kthyer nė vatralufte nė kuadrin e Republikės Popullore tėJugosllavisė sė porsalindur, sikur pėr ndonjėarsye tė mos kishin mbėrritur atje repartet eushtrisė partizane shqiptare. Ardhja e repartevetė ushtrisė shqiptare nė Kosovė ngjalli qetėsim,i ftohu gjakrat e nxehura, ringjalli ndėrmjetshqitparėve tė Kosovės besimin qė tė gjithaēėshtjet do tė zgjidhen nė rrugė paqėsore, krijoibindjen qė repartet tona do ta mbronin popullsinėshqiptare, ashtu siē edhe bėnė.
Repartet tona u bėnė pengesė pėrjugosllavėt nė pėrdorimin prej tyre tėrepresioneve kundėr shqiptarėve tė Ksoovės.
Nė kėtė mėnyrė, PKJ qysh nė fillim tė luftėsdhe deri nė ēlirim e mė vonė ka qėnė nė pozitashoviniste nė ēėshtjen e Kosovės e tė Metohisė.
Bile edhe nė kushtet e pushtetit popullor tėJugosllavisė ēėshtja e Kosovės dhe Metohisėnuk gjeti zgjidhjen e vet tė drejtė. Kjo ēėshtje pozgjidhet mbi bazėn e nacionalizmit. Ēelja eshkollave shqipe nė Kosovė e Metohi s'ėshtėgjė tjetėr, veēse demagogji. Nė organet epushtetit janė zgjedhurvetėm disa shqiptarė. Porkėto masa nė Kosovė e Metohi s'mund tėmashtrojnė e tė kėnaqin askėnd. Tė drejtat
18
demokratike e kombėtare tė pakicės kombėtareshqiptare nė Kosovė e Metohi nuk respektohenaspak. Kurrfarė lidhjeje me Shqipėrinė! Pėr mėtepėr, PKJ po krijon me mjeshtėri dhe mekėmbėngulje nė kėtė drejtim gjithfarė pengesash.
Ne kemi qenė tė mendimit qė ēėshtja eKosovės nė kohėn e luftės popullore-ēlirimtarenuk mund tė shtrohej pėr diskutim dhe se prandajvija e partisė sonė nė kėtė ēėshtje, siē u tha mėsipėr, ishte e drejtė. Nė luftėn popullore-ēlirimtareJugosllavia ishte aleatja jonė dhe, natyrisht, nenuk mund tė kalonim nė pozitat e reaksionitshqiptar. Partia jonė mbante njė qėndrim tėcaktuar nė ēėshtjen e Kosovės dhe luftoi mesukses kundėr demagogisė fashiste. Ajo bashkėme PKJ aprovuan njė deklaratė tė pėrbashkėt -thirrje shqiptarėve tė Kosovės, duke i ftuar nėluftė kundėr armikut tė pėrbashkėt.
Nė pragun e ēlirimit tė Jugosllavisė dheShqipėrisė ne edhe njė herė pranuam se nukėshtė koha pėr tė shtruar ēėshtjen e bashkimittė Kosovės me Shqipėrinė, sepse nendodheshim pėrballė detyrave tė forcimit dhekonsolidimit tė pushtetit demokratik popullor sinė Shqipėri, ashtu edhe nė Jugosllavi. Ne ishimtė mendimit qė nė Jugosllavinė DemokratikePopullore e nė Partinė komuniste tė Jugosllavisė
I)okumenta tė arkivave ruse 19
kemi njė aleat besnik e tė sigurtė, prandaj nėinteres tė kampit socialist, dhe sidomos nėinteres tė Shqipėrisė, duheshin shmangur situatate vėshtira qė mund tė lindnin nė Jugosl!avi, seedhe atje nė atė kohė ishte duke u vendosur eduke u forcuar rendi demokratik popullor.
Korigjimi i kufijve tanė me Jugosllavinė nėdrejtim tė bashkimit tė Kosovės dhe Metohisėme Shqipėrinė nė ēdo moment do tė qe njė forcimi ri i Republikės Popullore tė Shqipėrisė. Por, ngaana tjetėr, nė kohėn e parė pas ēlirimit Republikae vogėl Popullore e Shqipėrisė, bile edhe bashkėme Kosovėn dhe Metohinė, do tė qe njė pre elehtė pėr imperializmin, dhe nė rast sulmi dhepushtimi tė Shqipėrisė nga imperialistėt dėmipėr ēėshtjen e pėrbashkėt do tė qe tepėr i madh.Prandaj Kosova, duke mbetur nė kohėn e parėpas ēlirimit nė kuadrin e republikės jugosilave,ishte shumė mė pak e rrezikuar. Por pastaj situatau kthjellua, kurse pozita ndėrkombėtare dhegjendja e brendshme e Republikės Popullore tėJugosllavisė u forcua nė mėnyrė tė dukshme. Unėnshkruan traktate mbi ndihmėn reciproke midisBRSS dhe Jugoslavisė dhe midis kėsaj tė fundite vendeve tė demokracisė popullore. Po ashtu uforcua edhe pozita ndėrkombėtare dhe gjendja ebrendėshme e Shqipėrisė, kurse pėrfundimi
20
midis Jugosllavisė dhe Shqiipėrisė i traktatit mbindihmėn reciproke ishte njė forcim solid i pozitėsndėrkombėtare tė Shqipėrisė dhe e ka ruajturatė nga kėrcėnimet eventuale nga ana eimperializmit.
Nė kėtė mėnyrė, qysh nė ēastin e nėnshkrimittė traktatit me Jugosllavinė ne kemi qėnė tėmendimit qė erdhi ēasti pėr tė shtruar ēėshtjene Kosovės dhe Metohisė, dhe kjo ēėshtje nė atėkohė u shtrua nga ana ime para Titos. Titua m'upėrgjegj, qė "Kosova i takon Shqipėrisė dheduhet tė bashkohet me Shqipėrinė. Ne edėshirojmė kėtė me gjithė shpirt, por nėmomentin e tanishėm nuk mund ta lejojmė,sepse reagimi i serbomėdhenjve ėshtė endeshumė i fuqishėm, kėshtu qė ky akt i drejtėmundet vetėm tė na dėmtojė". Pastaj u vėrtetuaqė kėto fjalė tė Tiros ishin vetėm demagogji.
Nė kushtet qė janė krijuar tani, pasdemaskimit tė tradhėtisė sė klikės sė Titos, nemendojmė qė ēėshtja e Kosovės duhet ngriturrishtas.
Titua me larot e tij janė agjentė tėimperializmit, qė po e mbrehin Jugosllavinė nėqerren imperialiste. Ata po e kthejnėJugosllavinė nė njė burg popujsh, ku mbretėronterrori hitleriano-fashist. Ēėshtja e ēlirimit tė
Dokumenta te arkivave ruse 21
popujve tė Jugosllavisė nga kjo bandė fashistedhe kthetrat e imperializmit, njėkohėsisht mekėtė edhe ēėshtja e ēlirimit tė popullsisėshqiptare tė Kosovės, ngrihet para nesh si njėēėshtje imperative.
Ne mendojmė qė ēlirimi i popujve tėJugosllavisė mund tė arrihet vetėm me luftė egjak. Tjetėr rrugė s'ka. Eshtė e domosdoshmetė pėrmbyset e tė asgjėsohet klika e Titos. Luftapėr ēlirimin kombėtar tė Jugosllavisė duhet tėzhvillohet nėn udhėheqjen e proletariatitjugosllav me nė krye partinė e re komuniste qėmbėshtetet mbi bazat marksiste-leniniste-staliniste dhe internacionaliste. Nė kushte e rejane jemi tė mendimit se qėndrojmė po atje, kuishim nė fillim tė luftės popullore-ēlirimtarekundėr fashizmit. Lufta nė Jugosllavi duhet tėzhvillohet e ashpėr, deri nė kryengritje tėarmatosur kundėr fashistėve, imperializmit dheshėrbėtorėve tė tyre tė brendshėm me agjentinTito nė krye.
Ne mendojmė se nė luftė tė ashpėr meklikėn e Titos dhe imperialistėt do tė farkėtohetudhėheqja e partisė sė re komunisteinternacionaliste jugosllave, e cila do tėmobilizojė dhe do tė ēojė nė luftė tė gjithė popujte Jugosllavisė, duke u mbėshtetur nė parimet
22
drejta marksiste-lenniniste-staliniste, dukezhvilluar njėkohėsisht luftė tė ashpėr edhe metė gjitha tendencat nacionaliste, qė ekzistoninnė tė kaluarėn dhe qė mund tė shfaqen edhemė vonė, nė proēesin e luftės.
Veēanėrisht ēėshtja kombėtare duhet tė jetėajo qė kėrkon zgjidhjen e vet mė me themel,sepse prej saj varen fati dhe vetė pėrpjesėtimet
luftės.
Ēfarė duhet tė bėjė tani popullsia eKosovės? Ne mendojmė qė popullsia shqiptare
Kosovės, Metohisė, Maqedonisė dhe Malittė Zi duhet tė luftojė pėr ēlirimin e vet po ashtu,siē do tė luftojnė edhe popujt e tjerė tėJugosllavisė. E para, qė ajo duhettė bėjė, ėshtėtė futet nė njė luftė tė ashpėr e pa kompromiskundėr klikės sė Titos deri nė kryengritje tėarmatosur. Kėtė luftė ajo duhet ta fillojė sa tėjetė e mundur mė shpejt. Po qe se kėtė luftėdo ta fillojnė tė tjerėt mė shpejt, aq mė mirė,sepse nė kėtė mėnyrė shmanget izolimi dheshtypja e lėvizjes nė Kosovė. Popullsia eKosovės duhet ta quaj luftėn e saj si tė lidhurngushtė me luftėn e tė gjithė popujve tėJugosllavisė dhe nė kuadrin e Jugosllavisė,pėrndryshe ajo do tė izolohet dhe do tė shtypet.Prandaj popullsia shqiptare e Kosovės duhet tė
Dokumenta tė arkivave ruse 23
kuptojė, qė ēlirimi i saj dhe sigurimi prej saj i tėdrejtave kombėtare e demokratike mund tėarrihet vetėm me anėn e luftės sė saj, tėnjėkohshme me luftėn e popujve tė tjerė tėJugosllavisė.
Gjithė ēėshtja qėndron nė kėtė, qė tė mospėrsėriten gabimet e kaluara tė partisėkomuniste tė Jugosllavisė lidhur me Kosovėndhe Metohinė.
Kosova dhe Metohia duhet tė kenėudhėhecijen e vet tė dalė nė proēesin e luftės,komitetin e vet nacionalēlirimtar i cili tėpėrcaktojė vijėn e vet tė luftės mbi bazėn erezolutės sė Kominformit dhe tė parimevemarksiste-leniniste-staliniste. Gjatė luftės duhettė krijohet, organizohet dhe kalitet pjesa epartisė komuniste, internacionaliste pėrKosovėn, Metohinė nė kuadrin e partisėkomuniste, internacionaliste tė Jugosllavisė.Shqiptarėt e Kosovės e tė Metohisė duhet tėluftojnė nėn flamurin shqiptar. Repartetpartizane duhet tė ndodhen nėn udhėhegjen eshqiptarėve tė dalė nė luftė e sipėr, kurse parimii vetėvendosjes duhet pėrcaktuar saktė dhe tėjetė rrjedhojė e luftės sė ashpėrtė Shqiptarėvetė Kosovės, luftė qė ata do ta zhvillojnė kundėrklikės sė Titos dhe imperializmit nė
bashkėpunim vėllazėror me popujt e tjerė tėJugosllavisė. Ndjenjat patriotike dheinternacionaliste, si edhe dashuria pėr atdheune vet - Shqipėrinė duhet tė marrin zhvillimin eduhur midis shqiptarėve tė Kosovės e Metohisė.Ndėrrnjet shqiptarėve tė Kosovės dhe Metohisėmbi tė gjitha e mbi baza tė shėndosha duhet tėedukohet besimi dhe dashuria e pakufishmendaj BRSS, partisė bolshevike, ndaj Stalinit,dhe popullsia e Kosovės dhe Metohisė duhetta kuptojnė shumė mirė, qė pa BRSS, partinėbolshevike dhe Stalinin nuk mund tė kėte asShqipėri tė lirė, as JugosIlavi tė lirė, as Kosovėtė lirė dhe pa ta ajo kurrė s'ka pėr t'i realizuarėndrrat dhe aspiratat e veta. Shqiptarėt eKosovės duhet ta kuptojnė shumė mirė, qėarmik i tyre i pamėshirshėm, si edhe armik igjithė kampit socialist ėshtė imperializmiamerikan, satelitėt e tij dhe klika e Titos, qės'ėshtė gjė tjetėr veēse agjenturė e tij.
Ne mendojmė qė, po qe se popullsiashqiptare e Kosovės nuk do ta pėrvetėsojė kėtėtė vėrtetė, ajo s'do tė mund tė luftojė, sepseajo ka humbur ēdo besim ndaj udhėhecjjesjugosllave. Nėse komunistėt-internacionalistėjugosllavė nė kėtė drejtim do tė neglixhojnė osenuk do ta vėnė re ēėshtjen kombėtare tė
Dokurnenta tė arkivave ruse 25
Kosovės, popullsia shqiptare e Kosovės nukdo tė ketė ndaj tyre kurrfarė besimi. Kyēi pėrzhvillimin me sukses tė luftės nė Kosovė eMetohi qėndron nė bashkimin e tyre meShqipėrinė. Kurrfarė zgjidhjeje tjetėr popullsiashqiptare e Kosovės dhe Metohisė nuk dėshirontė pranojė, dhe ēdo zgjidhje tjetėr ajo e quan tėpadrejtė, tė padrejtė e quajmė atė edhe ne.
Ne mendojmė se Kosova, Metohia dhe pjesae Maqedonisė, qė kufizon me Shqipėrinė, mepopullsi shqiptare, pas ēlirimit tė Jugosllavisėnga kthetrat e Titos e tė imperializmit, duhet tėbashkohen me Shqipėrinė. Vetėm kjo rrugė dotė bėjė qė shqiptarėt, qė jetojnė nė Jugosllavi,tė luftojnė heroikisht kundėr Titos dheimperializmit.
Mendojmė se kėto qė thamė ne janė pozitivedhe i pėrgjigjen plotėsisht rrugės marksiste-leniniste. Ato do t'i shėrbejnė forcimit tė luftėskundėr Titos nė sektorin e Kosovės dheMaqedhonisė 4) dhe bashkimit tė kėtyre tokaveme Republikėn Popullore tė Shqipėrisė, gjė qėi pėrgjigjet parimit marksist-leninist dhe do tėforcojė pozitat ndėrkombėtare dhe gjendjen ebrendėshrne tė Republikės Popullore tėShqipėrisė. Ajo pėrfaqėson nė vetvete interestė madh gjithashtu pėr ēėshtjen e forcimit tė
26
kampit socialist.
Republika Popullore e Shqipėrisė do tė bėjėtė gjitha pėrpjekjet qė lufta kundėr klikės sėTitos nė Jugosllavi tė zhvillohet dhe tėashpėrsohet deri nė fitoren e plotė. Ne jemi tėmendimit qė qėndrimi zyrtar i Shqipėrisė nėēėshtjen e Kosovės dhe Metohisė duhet tė jetėi pėrmbajtur, sepse ndryshe kjo mund tėshfrytėzohet nga klika e Titos si mjet pėr tėmobilizuar serbomėdhenjtė dhe do tė shėrbejėsi akuzė ndaj Shqipėrisė pėr shovinizmė e tėtjera. Por Shqipėria do t'u japė ndihmė tėgjithanshme popujve tė Jugosllavisė dhepopullsisė shqiptare tė Kosovės, e cila duhettė veprojė dhe tė tregojė iniciativėn e vet nėkuadrin e atyre qė ne thamė mė sipėr.
Ēėshtja e shtruar lidhur me Kosovėn eMetohinė po bėhet veēanėrisht aktuale lidhurme ndihmėn, qė partia jonė u jep shokėveantititistė jugosllavė, si edhe popullsisė sėKosovės e Metohisė, e cila dėshiron dhe ėshtėe gatshme tė luftojė me tė gjitha mjetet kundėrtradhėtarėve tė Beogradit. Por shqiptarėt e kėsajkrahine vazhdimisht shtrojnė para nesh pyetjen:"Si do tė zgjidhet problemi kombėtar i Kosovėse Matohisė?"
Ne mendojmė qė kjo ēėshtje ėshtė shumė
Dokumenta tė arkivave ruse 27
e rėndėsishme.
Por ka tė ngjarė qė nė zgjidhjen e saj negabojmė, pikėrisht pėr kėtė, pa kėshillat eshokut Stalin ne s'do tė bėjmė asnjė hap. Lidhurme kėtė edhe paraqesim pikėpamjen tonė, dhepo qė se gabojmė, dėshirojmė qė neve tė natregohen gabimet qė tė mund t'i ndreqim.
Pėr Komitetin Qėndror tė Partisė sė Punės tė Shqipėrisė
Enver Hoxha
RCHIDNI. D. 17.0p. 137. D. 68. L. 64-73
Pėrkthyer nga italishtja. Kopje
Nė dokument janė bėrė shėnimet: "Grigorjanit. Pėrgatiteni pėr tashpėrndarė sipas rregullit tė vendosur. G. Malenkov. 25/IX". "Tepėrurgjente Sh. Medvedjev. 1) Ky dokument duhet qysh sot t'u dėrgohetanėtarėve tė Byrosė Politike. 2) Shikojeni nga ana redaktorialepėrkthimin dhe dorėzojeni nė punė. 3) Hartoni njė shkresė shoqėruesesipas modelit tė caktuar. V. Grigorjan. 25/IX". "Nė arkiv. Tė ruhet.I ėshtė dėrguar udhėheqjes sė KQ. V. Grigorjan".
Data ėshtė vėnė sipas shkresės shoqėruese.
Nė f. 2. tė letrės dhe mė tutje sipas tekstit redaktori i pėrkthimitkorigjoi termin "luftė nacionalēlirimtare" nė "popullore-ēlirimtare".Nė vitet e luftės dhe nė kohėn e pasluftės shqiptarėt e pėrcaktoninluftėn si nacionalēlirimtare.
Kėshtu ėshtė nė tekst.
Ndryshuar pėr herė tė fundit nga Popull Thjesht : 17-07-2009 mė 06:39
Po mbron Enver Hoxhe me kete leter, e? Ja nje pasazh nga me lart te cilin mezi pata durimin ta lexoj deri ne fund:
Pra E. Hoxha e dinte qe Kosova ose do mbetej nden Jugosllavi, ose (nje Zot e di se si) do lejohej te bashkohej me Shqiperine!!!"Shqiptarėt e Kosovės duhet tė qenėtė sigurtė qė, duke luftuar krah pėr krah mepopujt e Jugosllavisė kundėr fashizmit, ata dotė fitonin tė drejtėn pėr vetvendosje pėr t'ubashkuar me Shqipėrinė ose me Jugosllavinėose pėr tė mbetur tė pavarur. Ē'ėshtė e vėrteta,ne qemė tė mendimit se dy variantet e funditdo tė pėrjashtoheshin, sepse shqiptarėt eKosovės do tė luftonin vetėm pėr variantin eparė. Kjo ishte plotėsisht e qartė edhe pėrpartinė komuniste jugosIlave, por ishte krejt edisfavorshme pėr tė, prandaj kanė qėnė edheaq tė mjegullta deklaratat e saj parimore, tėcilat bėnė qė popullsia e Kosovės nuk moripjesė nė luftė, sepse ajo nuk besonte nėdrejtėsinė e jugosIlavėve, ndonėse nė kėtė rastato paraqiteshin nė emėr tė partisė komunistetė Jugosllavisė. Popullsia e Kosovės nukbesonte nė drejtėsinė e partisė komuniste tėJugosllavisė, kurse niveli i ulėt politik dheprapambetja e konsiderueshme e masave..."
Enver Hoxha qe e zeza e Shqiperise, porse ju jeni hijenat qe i mbani thiken ne plage ketij kombi!
Ndryshuar pėr herė tė fundit nga javan : 17-07-2009 mė 06:50
haaa per cdo gje e ka fajin enveri
dhe per njerezit qe rrine ne kafe e spunojne po luajne tavell i kaq fajet enveri
I ka qe c'ke me ate pune. Ai krijoi sistemin ku miqesia paguante, ku mendimi s'kishte rol, ku iniciativa te conte ne internim. Ku puna, prona private, dhe vertetesia shperbleheshin me degradim.
Jo, ai nuk e ka fajin. Ai eshte fajtori kryesor per zvetenimin e vlerave te kultures dhe personalitetit te Shqiptarit dhe per humben e pasusrise kombetare (lexo: private).
po pse keto 19 vjet demokraci
nuk ka nje sistem vjedhje korrupsioni miqesie
prona prvate vidhet e marrin pushtetaret
dhe e verteta shitet te kush ka me shume kontroll ne mediat e pavarura
apo komuniste qe ne votojme per ta u be 19 vite
enveri na tha ti bejme keto
Oooo...... me ardhka shume keq !
Nuk mundet ta diskretitosh veten keshtu ! Ti me keto fjale po me tregon se nuk te interesoka fare as ēėshtja shqiptare dhe as trojet shqiptare ne ballkan dhe KOMBI ne teresi !!!!!!
Ty te interesoka vetem te SHASH ENVERIN dhe per kete u boke aleat me cfaredo gjeje ?????!!!!!
Me mire qe e tregon fytyren keshtu . TE VLERESOJ PER SINQERITETIN !
Une respektoj me shume zemer cdo antishqiptar (pavaresisht se eshte kundershtari im) qe ben punen e vet ne formen e vet ! Po te mos beja kete nuk do t'i jepja vehtes te drejtes te mbroj te vertetat e KOMBIT TIM !
Si e zbulove kete, duke lexuar nga poshte lart librat e Enverit? Po a ka me antikombetare se ju plehra internacionaliste qe ja shitet kombin sllavit? Dhe jo vetem Kosoven, por tere kombin!
haaa une kam bere si vete si familja ime per qeshtjen shqipetare
por mos ti hedhim fajin dikujt thjesht pse nuk jeton
Krijoni Kontakt