Hadithet dhe Synneti

[Sefedini_PZ]

Hadith d.m.th. fjale apo thenie, kurse Synnet urdher, metode, menyre ose veper!

[GjergjPresheva]

Te nderuar miq dhe dashamir,
sigurisht mund te pyeteni ... se kush jam... cka kerkoj.... pse po pyes.... e keshtu me rradhe.
Un jam i ri dhe kam deshir te di sa me shume.
Kam uri dhe etje per shume gjera fetare, shkencore, filozofike, teologjike etj.
prandaj; deshiroj te pyes dike, ndoshta nuk jam i tepert, qka jane Al Hadith? Synneti? ne sa Grupe ndahen Al Hadith? Cilat jane kriteret per tu pranuar Al Hadith?

Mbasi jam fillestar dhe paqedashes, kam deshire te di sa me teper per keto gjera?

Po e shoh se po shkruhet gjithqka dhe cdo lloj interpretimi, e keshtu shpesh po has edhe ne kundershtime...
besoj se nuk isha i tepert.
Rroni.

a ka kush qe mundet me ma dhene ndonje spiegim?
ju falenderoj e cdo te mire
rroni

[panajot]

te gjitha ajetet i di !
te gjitha hadithet i di !
edhe arabishten e di!
Po ti a ke ndermend te pergjigjesh ose jo?
Ose vetem ke ardh ketu te na tregojsh se duhet me pas Allahun frike?!!
Nese ke ardh per kete pune , me fal per ke ardh shum vone, 1400 vite vone!

GV_USA

jo ky nuk ka ardh von se ti nuk ja ke friken allahut , e ti qe thua i din te gjitha ajetet , i din hadithet ti paske qen i udhezuar por paske deviju, po flas keshtu se ne shum komente tuaja je ka paraqitesh si armik i islamit

[altruisti_ek84]

Hej a ban me dite ne shqip cka d.m.th kjo fjali e huaj adith, synet e keso barbarizma!
Nese jeni shqipetare thuajin ne shqip e lejeni arabishten e turqishten.
Kemi Shqipen!

Mos na mbaj leksione ti ne, por ik shikoj shoket dhe shoqet tuaj, qe me kullerizm e kan bastardizu, shqipen dhe per tu duk me "king" perdorin fjal te huaj.
Sipas teje edhe mjeket e kan bastardizu shqipesn, seps po perdorin terma latinisht e jo shqip.

[Gostivari_usa]

tung gostivari si ja kalon a je mire , ka koh qe nuk te kam shkruar , si ja kalon atje ne shba cish eshte jeta , ti vet si ke qene ......

sa u perket haditheve ka te sakta dhe jo te sakta dhe nuk dua te diskutoj me tej per adithet kaq kam .

por kam nje verejtje deri te ti dhe ate te lus si shok dhe si vella musliman , kur e shkruan emrin e pejgamberit tone MUHAMEDIT a.s shkruaje si duhet e jo ne kundershtim me parimet islame sepse shkruhet ( MUHAMED a.s ) e jo (a.s MUHAMED) me mirkupyim dhe besoj se nuk te kam ofenduar , dhe te lutem mos u mundo te me sqarosh dicka ne lidje me kete .

me respekt halil_gostivari....

Halil Gostivari, e kam verejt qe gjat kohe nuk je fut ne forum, biles vet me vete mendoja mos valle te ka ndodhur dicka e keqe!!! Dhe tani qe te shikoj se shkruan perseri te pakten e di qe je mire dhe shendosh , dhe kjo me gezon.

Sa i perket emrit te profetit a shkruhet a.s. Muhamedi ose Muhamedi a.s. , eshte njelloj sikur me thene psh Mbreteresha Teuta ose Teuta Mbretereshe !!!
Fjala Alejhi Selam eshte titulli i profetit, pra nuk ka gabim nese permend titullin para ose pas emrit te tij.

E per hadithet i kam dhene fjalen dikujt ketu ne forum andaj nuk do te shkruaj haptas mendimet e mija, por kete pune do te bejme permes emailava.

Sinqerisht,
GV_USA

[Gostivari_usa]

jo ky nuk ka ardh von se ti nuk ja ke friken allahut , e ti qe thua i din te gjitha ajetet , i din hadithet ti paske qen i udhezuar por paske deviju, po flas keshtu se ne shum komente tuaja je ka paraqitesh si armik i islamit

Ore panajot ne cilen kohe jeton ti a ?!!! Ne mesjete ?!!! Ne kohen e faraonave ?!! Ose valle ne kohen moderne?!!!
Te gjitha hadithet i ke ne internet, ti me trego vellimin, librin dhe numrin e hadithit , une do ta sjell ketu ne forum jo vetem ne shqip, por ne arabisht, ne anglisht, ne gjermanisht , ne cilen gjuhe te kesh qef!
Sa i perket Kuranit , e njejta pune , e ke ne internet edhe ate ne te gjitha gjuhet e botes.
Sot Kuranin dhe hadithet nuk i din vetem ai qe eshte analfabet, qe nuk din shkrim dhe lexim, dhe te tille jane shum pak.

GV_USA

[abdurrahman_tir]

Inshallah ne kete teme pak e nga pak fusim disa postime sa per introduksion te kesaj shkence Islame duke u bazuar ne ato qe dijetaret e hadithit kane thene rreth saj (kuptohet kjo do jete shume shkurtimisht). Te gjithe vellezerit inshallah do te kontribojne ne te sipas mundesive dhe kohes dhe ne fund inshallah dikush prej vellezerve i sistemon keto postime qe te jete dicka rreth hadithit ku vellezerit mund te lexojne dhe te njihen me hapat e para te kesaj shkence fisnike inshallah.

Cfare eshte mustalahul hadithi?

El-Mustalah el-hadith eshte shkenca e studimit te hadithit qe mundeson njohjen e terminiologjise, principeve, kushteve dhe rregullave nepermjet te cilave mundesohet stabilizimi i gjendjes se transmetuesve dhe i asaj qe transmetohet ne lidhje me pranimin apo braktisjen.

Pra kjo eshte shkenca qe mundeson qartesimin mes haditheve te pranuara dhe te braktisura sipas autenticitetit te tyre. Kjo eshte nje nga shkencat me te nderuara dhe njohesit e saj jane nga dijetaret me te nderuar te Islamit pasi ata jane ata qe qartesojne per umetin gjendjen dhe vertetesine e gjykimeve duke iu referuar asaj qe eshte padyshim e sakte.

[abdurrahman_tir]

Allahu ka urdheruar te Derguarin e Tij duke i thene:

"....Ne ta kemi shpallur shpalljen ty qe tu shpjegosh njerezve cfare shpallet per ta dhe qe te bejne kujdes" (16:44)

Ky urdher ne vetvehte konsiston ne dy pjese:

1-Urdheri ndaj Profetit qe te shpalle shpalljen dhe ta shpjegoje ate

2- Urdheri per ne qe ti permbahemi shpjegimit te Profetit

Dhe ky urdher eshte perforcuar ne vende te ndryshme ne Kur'an sikurse:

"O ju që besoni! Mos i vini vehtet tuaja para Allahut dhe të dërguarit të Tij, por kini frikë Allahun..." (49:1)

"Nuk i takon asnjë besimtari apo besimtarje që kur Allahu dhe i dërguari i Tij kanë vendosur për një çështje, që ata të zgjedhin ndonjë zgjidhje tjetër për atë çështje. E kush nuk i bindet Allahut dhe të dërguarit të Tij, kanë dalë në rrugë të shtrembër dhe në humbje të hapët.” (33:36)

“Ata që nuk besuan dhe penguan të tjerët nga rruga e Allahut edhe pse u qe sqaruar rruga e drejtë dhe kundërshtuan të dërguarin, ata s’mund t’a dëmtojnë aspak Allahun. Ai do t’ua shkatërrojë veprat e tyre.O ju që besoni! Bindjuni Allahut dhe të dërguarit dhe mos i shkatërroni veprat tuaja”.(47:32-33)

“Kush kundërshton të dërguarin pasi i bëhet e qartë e vërteta dhe ndjek rrugë tjetër nga besimtarët i japim ç'ka zgjedhur dhe do t’a hedhim në xhehenem. Sa përfundim i keq. (4:115).

Duke pasur parasysh qe nje urdher i tille eshte aq preciz dhe aq me pasoja po qe se nuk ndiqet, eshte e natyreshme qe dikush duhet te sigurohet mire per gjithecka qe i ofrohet nga dija/feja se vertete kjo gje qe i ofrohet eshte nga profeti ose jo. Nese eshte nga profeti nuk levizet as djathtas e as majtas por i duhet nenshtruar asaj e nese eshte nga tjeter vec profetit, duhet pare dhe analizuar. Imam Melik Allahu e meshirofte tha te verteten kur tha se secilit do ti pranohen dhe do ti refuzohen theniet e tija pervec profetit.

Pra te siguruarit e dijes/fese se ajo vjen nga burimi kryesor nga vete profeti per te cilin Allahu te ka urdheruar qe ti referohesh per cdo ceshtje qofte kjo e madhe apo e vogel eshte pjese e fese dhe eshte detyrimi i pare qe bie mbi robin e Allahut. Vertete qe Allahu nuk mund te adhurohet pos me ate qe Ai ka kerkuar nga ne dhe sipas menyres qe Ai ka percaktuar per ne. Kjo nuk mund te arrihet pos me ndjekjen e te derguarve te Tij. Allahu e ka perfeksionuar dhe percaktuar rrugen qe duhet ndjekur me ardhjen e Muhamedit tek tere njerezit dhe xhinet bashke. Pra askush nuk mund te njohe, te adhuroje dhe te afrohet tek Allahu pos sipas asaj me te cilen u dergua Muhamedi. Kjo ka dy fusha:

1-Permbajtja me te cilen Muhamedi u dergua

2-Menyra e plotesimit te saj

Qe te dyja keto duhen plotesuar plotesisht dhe njekohesisht. Dhe nuk mund te plotesohen asnjera nga keto pervec sipas transmetimeve te sakta dhe precize te vertetuara qe kane ardhur nga ai qe "....nuk flet nga mendja e tij. Seshte tjeter vec shpallje qe i shpallet" (53:3-4).

Dhe transmetimet qe te verifikohen dhe te saktesohen apo braktisen duhet qe te behet kjo mbi dije te qarte dhe precize. Kjo dije e qarte dhe precize duhet te jete nje dije e kodifikuar drejt dhe e percaktuar si ne princip edhe ne detaje. Dhe shkenca qe kryen kete funksion eshte mustalah el hadith.

[abdurrahman_tir]

Principi i pare qe duhet njohur:

Diferencimi mes pranueshmerise dhe braktisjes se informacionit/transmetimit duke marre parasysh mbartesit e saj.

Di, Allahu te udhezofte ne ate me te cilen Ai eshte i kenaqur se kjo fe eshte e bazuar mbi argumente te qarte dhe precize. Kjo fe eshte transmetuar nga besniket e saj tek besniket pasardhes e keshtu me rradhe. Kjo fe eshte sikurse hallkat e zinxhirit te lidhura fort njera me tjetren dhe ne harmoni me njera tjetren. Per aq kohe sa hallkat e zinxhirit jane te pa demtuara sigurohet vazhdueshmeria dhe zgjatja e ketij zinxhiri e nese ne te hyn nje hallke e ndryshkur dobesohet tere pjesa e varur mbi kete hallke.

Domosdoshmerisht behet e qarte dhe e obligueshme kujdesi dhe perzgjedhja e hallkave qe te sigurohet vazhdimesia e shendeteshme e ketij zinxhiri sa qe hallka e fundit e tij te arrije te jete ne harmoni totale me te paren.

Di, Allahu te meshirofte dhe te drejtofte ne bindje ndaj tij se nuk i lejohet askujt te flase per kete ceshtje (Islamin) sipas deshirave dhe epsheve te tij/tija perkundrazi secili duhet te sigurohet qe ta marre fene e tij/saj te kulluar dhe kristal te qarte ne menyre qe te mos bie ndesh me ate qe Ligjvenesi ka urdheruar apo te mos kundershtoje ate qe i Derguari ka percaktuar. Kjo ne vetvehte sjell domosdoshmerine e perkujdesit ne pranimin e asaj qe sillet duke permbushur keshtu urdherin e Allahut:

"O ju qe besoni! Nese nje fasik vjen tek ju me nje lajm, verifikojeni ate qe te mos demtoni njerezit gabimisht dhe me pas te pendoheni per ate qe bete" (49:6)

Perkundrazi jo vetem qe verifikojme lajmin e fasikut por ne te njejten kohe pranojme:

"...te tille qe ju i pranoni si deshmitare" (2:282)

"...dy burra te drejte nga mesi juaj" (65:2)

Natyrshmerisht del qarte fakti se lajmi i fasikut nuk pranohet sikurse edhe deshmia e jo te drejtit braktiset dhe pranimi i transmetimeve edhe pse ndryshon nga deshmia ne disa aspekte, eshte e ngjashme me te ne aspektin me kryesor ngase deshmia e fasikut nuk pranohet nga fukahate sikurse edhe deshmia e te pa drejtit braktiset.

Ky pranim dhe braktisje nuk duhen bazuar ne epshe apo inate apo deshira personale pasi kjo do te qe ne vetvehte nje kundershtim i urdherit te Allahut. Perkundrazi, veprohet me drejtesi dhe barazi pasi ceshtja qe kerkon gjykim eshte ceshtje madhore dhe mbit te varet fati i individit prandaj duhet kujdes dhe drejtesi ne te.

Ibn Kajim thekson në "Risalat et-Tebukijah": Allahu i komandon besimtarët që të stabilizojnë barazi dhe drejtësi. Kjo i duhet drejtuar gjithëkujt si armikut edhe mikut. Është tepër e rëndësishme që të stabilizohet drejtësia në lidhje me pozicionet, opinionet dhe animet ngase ato i referohen urdhëresave të Allahut dhe mësimeve të Tij. Të stabilizosh pozicionet, opinionet dhe animet duke u bazuar në dëshira dhe paragjykime, bie ndesh me urdhëresat e Allahut dhe udhëzimit të të Dërguarve. Përkundrazi, stabilizimi i tyre me drejtësi është misioni i pasardhësve besnikë nga ndjekësit e çdo të Dërguari në ymetin e tij. Askush nuk e meriton të përshkruarit e drejtësisë përveç atyre që stabilizojnë drejtësi të plotë në këto çështje dhe kështu duke plotësuar këshillën e kërkuar për Allahun, Librin e Tij, të Dërguarin e Tij dhe adhuruesit e Tij. Ata janë në vërtetësi trashëgimtarët e mesaxhit dhe jo dikush që merr shokët apo miqtë e tij, opinionet, dhe animet si masa dhe kritere të drejtësisë. Sa larg është një person i tillë nga stabilizimi i drejtësisë që Allahu ka obliguar mbi gjithëkënd sidomos në çështjet e besimit ku obligimi i drejtësisë është shumë më i madh...".

Dhe ajo qe kihet parasysh ne drejtpeshimin e individeve qe transmetojne eshte pozicioni i tyre fetar dhe veprimtaria e tyre sikurse Bukhari transmeton nga Umari se ai tha: "Njerëzit qenë gjykuar sipas shpalljes gjatë kohës së Profetit por tani nuk ka më shpallje. Tani ne do u gjykojmë ju sipas veprave që bëni".

[abdurrahman_tir]

Principi i dytë

Zinxhiri i transmetimit është pjesë e fesë dhe transmetimi i takon vetem te besueshmeve. Kritikimi i transmetuesve si pasoje e asaj qe gjendet tek ta jo vetëm që është e lejuar por është obligim. Kjo nuk është ajo që është ndaluar si mbajtje neper gojë e dikujt por përkundrazi është nga mbrojtja e fesë Islame.

Imam Muslim ne Mukadimah-n e sahihut të tij transmeton se Ibn Sirin tha: "Vërtetë që kjo dije është fe, pra kujdes se nga e merr fenë tënde".

E Abdullah Ibn Mubarek thoshte: "Zinxhiri i transmetimit të haditheve tek unë është pjesë e fesë. Sikur të mos kishte qenë për zinxhirin e transmetimit, kujt ti tekej do te fuste në fe çfarë ti tekej".

Dhe Ibn Sirin tha: "Nuk pyetej për zinxhirin e transmetimit por kur fitneja u bë e pranishme, ata (njerëzit e dijes në fe) thoshin: Na tregoni njerëzit tuaj (nga të cilët i keni marrë transmetimet)! Ata që ishin nga njerëzit e sunetit, u pranohej hadithi ndërkohë që ata që ishin nga bidatçinjtë nuk u merrej hadithi".

Ibn Ebi Zinad transmetoi nga i ati që: "Unë kam takuar në Medina 100 individë (që transmetonin hadithe). Të tërë ishin të besueshëm. Dhe transmetimi nuk merrej prej tyre e thuhej: ata nuk janë nga njerëzit e tij (transmetimit që janë verifikues dhe kërkues).

E sa i përket denoncimeve te gënjeshtarëve dhe braktisjes së trilluesve librat e dijetarëve të hadithit janë të mbushur plot e përplot dhe kjo nuk është konsideruar nga marrja nepër gojë e dikujt dhe vetë hadithet e transmetuara nga Profeti dëshmojnë për këtë hadithe të ndryshme dhe prej tyre:

"Dikush kërkoi të leje të hynte të takonte profetin dhe profeti tha:- Le të hyjë por ai është i keq me familjen e tij". (Bukhari dhe Muslim nga Aisha)

Profeti tha: "Unë nuk besoj se filani dhe filani (dy hipokritë) pëlqejnë diçka nga besimi ynë" (Bukhari nga Aisha)

Profeti tha: "Sa i përket Muawijes ai është i varfër dhe nuk ka pasuri. Abu Jahm nuk e lëshon shkopin nga dora. Martohu me Usamën më mirë..." (Bukhari dhe Muslim nga Fatima bint Kais)