3) Leja per te transmetuar. (el-Ixhazah)
Nje metode tjeter per transmetimin e haditheve eshte edhe metoda kur sheikhu i jep leje nje individi apo me teper individeve qe te transmetojne hadithe nga ai qofte kjo ne nje menyre te specifikuar qofte ne menyre te pa specifikuar. Kjo leje natyrisht u jepet vetem atyre individeve te cilet sheikhu i beson dhe ka mendim te mire per ta.
Nga llojet e ndryshme te ixhazes persa i perket shkences se usulul-hadithit dy prej tyre jane te pranueshme dhe dy te tjera nuk jane te pranueshme. Persa i perket dy llojeve te pranueshme atehere:
1) Leja per nje individ specifik per dicka specifike si per shembull kur sheikhu thote: "Une te jap leje ty qe te transmetosh kete hadith, apo kete liber apo keto libra prej meje.
2) Kur sheikhu i ka dhene leje dikujt te cilin ai e beson dhe per te cilin mendon mire qe te transmetoje hadithe nga ky sheikh por nuk e kufizon hapesiren e lejes.
Persa i perket llojeve te ixhazes qe jane te pavlefshme atehere:
1) Leja specifike per nje ceshtje specifike por qe nuk eshte specifikuar per individin apo individet si per shembull kur sheikh thote: "Une i lejoj banoret e Medines qe te transmetojne nga une kete e kete".
2) Leja e pergjitheshme per individe te specifikuar si per shembull kur sheikhu thote: "Une lejoj kedo qe ka deshire te transmetoje ne emrin tim cfaredo qe une kam thene".
Keto lloje nuk pranohen ngase jane shume te zgjeruara per te percaktuar lejen. Ne fakt ne historine e dijetareve te hadithit ajo qe eshte hasur eshte se sheikhu jepte leje ndaj nje individi te caktuar tek i cili kishte besim dhe per te cilin kishte mendim te mire qe ky te transmetonte hadithin apo hadithe nga ai pra ka qene per individe specifike per dicka specifike.
Dijetaret e medhhebit shafi nuk e kane konsideruar kete medote se te vlefshme dhe nder ta edhe vete Imam Shafi' dhe Abu'l-Hasan el-Mawardi. Ata kane theksuar se eshte e pavlefshme qe dikush te transmetoje nga sheikhu pa e patur degjuar ate sheikhu me pare pasi kjo do te ishte sikur sheikhu ti thoshte nxenesit te tij qe une te jap leje ty qe te transmetosh nga une cfare ti nuk e ke degjuar nga une.
Megjitheate ajo qe eshte praktika e perhapur tek dijetaret eshte se per aq kohe sa ka komunikim te kenaqshem mes sheikhut dhe nxenesit kjo lejohet. Madje Fekihu Meliki Abu'l-Walid el-Baxhi ka theksuar se ka ixhma' ne vlefshmerine e Ixhazes.
Po ashtu edhe lloje te tjera te ixhazes jane konsideruar si te pa vlefshme sikurse per shembull ixhazja ndaj dikujt qe nuk ka lindur akoma apo ndaj nje femije te mitur ngase sikurse wakala (mekembesia) duhet qe wakili (mekembesi) te jete nje individ kompetent dhe keshtu dikush qe nuk egziston apo nje femije i mitur nuk e plotesojne kete kusht.
Transmetohet se Imam Melik tha se ixhaza nuk eshte e vlefshme derisa personi te cilit i jepet kjo ixhaze eshte kompetent dhe subjekti i kesaj ixhaze eshte i qartesuar gjitheashtu.
Ibn Salah thekson se ixhaza me shkrim eshte me e dobet se ixhaza me goje .
Krijoni Kontakt