Nuk ka statut te shenjte. Vetem Ungjilli eshte i Shenjte. Ti zoteri nuk je i sqaruar mire, prandaj ngaterrohesh. Perpara se te marresh mundimin te sulmosh Kryepiskopin duhet te dish rregullat qe veprojne ne Kishen tone, sepse ndryshe implikon ne ato qe thua gjithe orthodhokset shqiptare qe perbejne me shume se 30 % te popullsise ne Shqiperi.
Po te sqaroj me pak fjale historine e KOASH-it:
Me krijimin e shtetit shqiptar, nė vitin 1912, fillon njė fazė e re pėr Kishėn Orthodhokse. Me arritjen e pavarėsisė politike u shtrua me ngulm kėrkesa e pavarėsisė e tė gjitha komuniteteve fetare nga qendrat, qė ndodheshin nė shtete tė tjera. Rol vendimtar luajti diaspora shqiptare nė Amerikė dhe nė Evropė, me shoqatat e tyre tė ndryshme, si p.sh. shoqėria “Drita”, e themeluar nė Bukuresht, nė vitin 1886. Veēanėrisht e rėndėsishme ishte edhe veprimtaria e Fan Nolit (Theofan Stiljan Nolit ose Mavromatit), i cili pėrktheu shumė tekste kishtare nė shqip, duke ngulmuar qė kėto tė pėrdoreshin nė adhurim; mė pas ai zuri vende drejtuese, fillimisht nė Kishė, si mitropolit i Durrėsit, dhe mė pas nė Shtetin Shqiptar, si ministėr i jashtėm dhe kryeministėr, nė vitin 1924.
Kisha Orthodhokse e Shqipėrisė u shpall Autoqefale fillimisht nga Kongresi i Beratit, mė 10 – 12 shtator 1922. Vendimet e tij i njohu qeveria shqiptare, e cila dhe e kishte shtyrė atė qė tė zhvillohej. Nė Kongres u caktua Kėshilli i Lartė Kishtar, qė do tė drejtonte pėrkohėsisht Kishėn. Nė shkurt 1929 u formua Sinodi i Shenjtė i pėrbėrė nga: Visarioni (Xhuvani) (qė ishte dorėzuar nė episkop, nė Serbi mė 1925) si Kryepiskop i Shqipėrisė dhe mbikqyrės i mitropolisė sė Korēės, Agathangjeli (Ēamēe) mitropolit i Beratit, Ambrozi (Ikonomi) mitropolit i Drinopolit dhe Efthimi (Kosteva) ndihmės i Kryepiskopit. Nė 29 qershor 1929, nė Kongresin e Dytė Kleriko-laike qė u mbajt nė Korēė, u votua “Statuti i Kishės Orthodhokse Autoqefale tė Shqipėrisė”. Patriarkana Ekumenike refuzoi tė pranonte kėto veprime jokanonike, por u tregua e gatshme pėr t’i dhėnė vetadministrim dhe paralelisht pėrdorimin e gjuhės shqipe nė adhurim, predikim dhe nė arsimimin kishtar. Pėr shkak tė zhvillimeve politike dhe rreziqeve tė ndryshme nga Perėndimi, Patriarkana pranoi tė diskutonte gjithashtu edhe ēėshtjen e Autoqefalisė. Madje, ajo dėrgoi nė Shqipėri pėr bisedime me autoritetet shqiptare Mitropolitin e shquar tė Trapezundės, Krisanthin, qė mė vonė u bė Kryepiskop i Athinės. Krisanthi u shpreh pro dhėnies sė Autoqefalisė dhe sugjeroi ecurinė nė vazhdim.
Qė tė normalizoheshin marrėdhėniet me Patriarkanėn Ekumenike, u mblodh nė Korēė, nė maj 1936 Kongresi Kleriko-laik, me pjesėmarrjen e pėrfaqėsuesve nga tė 4 dioqezat (krahinat kishtare). Kongresi kėrkoi falje nga Patriarkana; u bėnė bisedime nė Athinė (13 mars 1937) dhe njė komision i pėrbėrė nga shqiptarė shkoi nė Konstandinopojė pėr tė rregulluar pėrfundimisht ēėshtjen. Kjo anomali e zgjatur kishtare ishte shumė e vėshtirė e jo e favorshme pėr zhvillimin e jetės shpirtėrore kishtare tė orthodhoksėve tė Shqipėrisė. Kleri vuajti mjaft si rezultat i trysnive tė ndryshme dhe vėshtirėsisė ekonomike. Populli mbeti i pėrēarė pėr njė kohė tė gjatė, duke qenė se trazirat kishin pėrmasa kombėtare tė komplikuara.
Pra jane mbajtur 4 Kongrese te Kishes Orthodhokse Autoqefale te Shqiperise. Sic mund te kesh lexuar me siper ne Kongresin e trete ne Korce iu kerkua falje Patriarkanes per nxitimin e bere ne miratimin e statutit pa lejen e saj.
Kongresi i katert Kleriko-laik i nentorit 2006, vendosi te miratoje statutin e ri, duke c`fuqizuar statutin e vitit 1929, dhe duke hequr ne mes te tjerave si kunder rregullave te orthodhoksise, nenin ku thuhej se Kryepiskopi duhej te ishte me kombesi shqiptare.
Krijoni Kontakt