
Postuar mė parė nga
dias10
Njė nga kėta mėsues qė u masakruan nga grekėt ishte edhe Papa Kristo Negovani, i cili lindi nė vitin 1875 nė fshatin Negovan qė ndodhet afėr Kosturit (Kastoria) rrugės pėr nė Edesa. Sot ky fshat quhet Flamuria. Gjatė njė vizite qė bėra nė vitin 2003 bisedova shqip me pleqtė e fshatit qė ende e flisnin gjuhėn e tė parėve. Pra, nga ky katund ishte atdhetari Kristo Negovani (Harallambi).
Nė fshatin e lindje Papa Kristo mbaroi shkollėn fillore nė gjuhėn greke duke vazhduar mė tej gjimnazin nė Athinė. Pas tre viteve studimesh nė Athinė ai i braktis ato pėr arsye sepse njė ēetė kusarėsh gjatė grabitjes sė shtėpisė sė tyre i vranė babanė. Pasi u kthye nė vendlindje papa Kristo filloi punė nė shkollėn greke tė fshatit. Vitet shkonin dhe mėsues Kristo Negovani shikonte se si brezi i ri nė fshat po edukohej me kulturė dhe gjuhė greke duke humbur traditat dhe gjuhėn e mėmės, shqipen. Nė ato vite greqizimi i shqiptarėve po shtrihej nė tė gjitha trevat qė banoheshin nga popullsia shqiptare. Ky greqizim pėrhapej nė forma tė ndryshme si nė arsim, nė kishė dhe politikė administrative.
Edhe pse Papa Kristo ishte i edukuar nė shkollat greke, edhe pse paguhej nga shteti grek pėr mėsimin qė jepte nė shkollėn e fshatit, tė tėra kėto nuk kishin ndikuar nė zemrėn e tij pėr tė dashuruar kulturėn dhe gjuhėn e huaj greke. Gjatė mėsimit tė gjuhės greke nė shkollėn e katundit tė tij ai u thoshte nxėnėsve: “Pėr mbi ēdo gjė gjuha shqipe ishte ajo qė duhej mėsuar, sa mė parė”.
Me njė vullnet dhe guxim djalėrie ai vendosi tė hapte shkollat e para nė disa fshatra qė banoheshin nga shqiptarėt pėr rreth Kosturit dhe Follorinės. Shkrimin e gjuhės shqipe me Alfabetin e Stambollit Kristo Negovani e kishte mėsuar nė Rumani ku kishte punuar marangoz pėr tre vite. Ato vite ishte lidhur edhe me shoqatėn “DRITA” dhe me disa anėtarė tė shoqatės “DJALĖRI” tė Stambollit.
Mė 1897 u shugurua prift nė fshatin e tij. Ky dalė i ri qė pėr hir tė ēėshtjes kombėtare u bė prift do jetė pararendėsi i frymėzimit pėr themelimin e Kishės Ortodokse Autoqefale Shqiptare. Kisha dhe shtėpia e papa Kristos u bėnė vatrat e para ku mėsohej gjuha shqipe, por kjo gjė nuk u pėlqeu grekėve tė cilėn e kėrcėnuan disa herė.
Ishte njė natė e errėt e 12 Shkurtit tė vitit 1905. Mėsonjėsi Kristo Negovani po shpėrndante naforėn nė kishė, njė grup njerėzish tė panjohur e rrėmbyen dhe e shpunė jashtė fshatit. Nė errėsirė tė dėrguarit e Dhespot Fotit filluan ta masakronin Papa Kriston me sopata e thika. Pasi e copėtuan trupin, i prenė kokėn pėr t’ia dėrguar porositėsit tė kėsaj vrasje. Por kriminelėt e dėrguar nga Athina nuk u ndalėn me kaq, po atė natė ata i vranė dhe tė vėllanė, Theodhos Negovanin i cili edhe ky pėrhapte shkollėn nė gjuhėn shqipe.
Krijoni Kontakt