Vrasjet dhe mungesa e denimit me vdekje

[Edmond Kaçeli]

Nga Edmond Kaceli
VRASJA E FËMIJËVE DHE MUNGESA E DËNIMIT ME VDEKJE
Publikuar me pare ne Hermes News
Përdhunimi, shoqëruar me vrasjen e dhjetëvjeçarit nga Peshkopia Bekim Cenga ka rikthyer edhe një herë në mediat shqiptare dhe në opinionin shqiptar debatin mbi mungesën e ligjit të dënimit kapital: me vdekje.
Nëse lexon komentet e lëna nga lexuesit nëpër faqet e gazetave shqiptare on-line, thuajse të gjithë, pa ngurrimin më të vogël, shprehen pro dënimit me vdekje të autorit dhe autorëve të këtyre lloj krimeve.
Në 17 vitet e fundit krime të kësaj natyre kanë ndodhur shumë herë dhe do të vazhdojnë të ndodhin. Këto lloj krimesh kanë njohur rritje në mënyrë të veçantë pas vitit ’97 e në vazhdim. Shkaqet janë të shumta por kryesori është mungesa e një shteti ligjor të fortë. Mungesa e vazhdueshme e një shteti që nuk arrin të thotë asnjëherë fjalën vendimtare në dënimin e krimeve në përgjithësi, e në veçanti në dënimin e krimeve me pasojë vdekjen e viktimës. Më e ndjeshme kjo mungesë force në rastin e krimeve monstruoze që ndodhin ndaj fëmijëve, shtresa më e pambrojtur e popullsisë në Shqipëri.
Unë nuk e di nëse në Shqipëri ekziston një ligj i veçantë, pjesë integrale e Kodit Penal dhe Civil, që mbron në mënyrë të veçantë fëmijët, duke dënuar më ashpër autorët e krimeve ndaj fëmijëve.
Nëse jam i gabuar në mosdijen time atëherë përse nuk zbatohet në mënyrë të posaçme me rrethanat rënduese kur dënohen kriminelët e kësaj kategorie?
Përgjigjia është e lidhur me mungesën e shtetit shprehur në një sistem akuze dhe gjyqësori të korruptuar në shkallën më të lartë dhe më të pakontrolluar. Sistemi i akuzës dhe sistemi i gjykatave është kthyer në simbolin e korrupsionit model. Piramida e korrupsionit nëpër prokurori dhe gjykata, jashtë çdo kontrolli shtetëror dhe të opinionit publik ka çuar në zbutjen apo dhënien e masave të dënimit deri në qesharake në rastet e krimeve të rënda.
Sa prokurorë apo gjykatës u pushuan nga puna si të paaftë profesionalisht apo si të korruptuar? Sa gjykatës a prokurorë u vunë në bankat e akuzës a përfunduar në burg gjatë 17 viteve?
Nëse gjeni ndonjë atëherë përbën interes lajmor!
Kësaj mungese i shtohen dhe mangësitë në Kodin Penal dhe Civil të Republikës së Shqipërisë, shpeshherë i përkthyer keq dhe i miratuar me shtesa dhe kundërshtesa, nga parlamente dominuar nga deputetë gjithashtu masivisht të korruptuar e që nuk kanë lexuar as dhe Kanunin e Lekë Dukagjinit si Kod Civil e Penal të kohës ku veproi. (E që vepron aktualisht dhe sot në sistemin vetëgjyqësor shqiptar). E jo të jenë të përgatitur në fushën penale dhe civile sa për të kuptuar përkthimet e ligjeve bërë nga përkthyes shpesh jo të aftë në punën e tyre. Përkthyes të këqinj që shiten si juristë të mbaruar.
Pra shkaku kryesor i rritjes së numrit të krimeve të kësaj natyre është pikërisht në mosdënimin e autorëve të këtyre krimeve monstruoze.
Nga ana tjetër duke bashkuar mendimin tim me opinionin e momentit të shumë shqiptarëve, them se ka ndikuar negativisht në rritjen e krimeve të rënda dhe heqja e dënimit me vdekje nga legjislatura shqiptare. Në shtete të pakonsoliduara, në aspektin formal ligjor, heqja e këtij dënimi me porosi të komunitetit ndërkombëtar, ka bërë efektin e kundërt. Kriminelët pasi arrijnë të korruptojnë prokurorin, apo gjykatësin, përfitojnë masa zbutëse dënimi, larg dënimit me burg të përjetshëm.
Në rastin kur gjykatësi nuk ka rrugëdalje tjetër ligjore i jep dënimin me burgim të përjetshëm dhe i dënuari është thuajse i sigurtë se pas disa viteve mund të kërkojë e të përfitojë uljen e masës së dënimit deri në 25 vjet, deri në 15 vjet e pse jo dhe të dalë nga burgu për sjellje të mirë?!
Dënimi kapital për krime të rënda si vrasja e fëmijëve, vrasja e grave apo personave të tjerë në rrethana rënduese është një masë që shmang vetëgjyqësinë aq shumë të zbatuar në Shqipëri. Këtu nuk ka vend për moralizime të pamoralshme si thonë kundërshtarët e dënimit me vdekje në Shqipëri.
Të thuash se nuk shkohet në Europë me dënimin me vdekje koha tregoi se ne nuk shkuam e nuk do të shkojmë, në Europë edhe pse e hoqëm prej vitesh këtë dënim.
Të thuash se nuk është njerëzore “hakmarrja” ligjore nëpërmjet sitemit të drejtësisë atëherë a është njërëzore vrasja, masakrimi, hakmarrja dhe gjakmarrja nëpërmjet vetëgjyqësisë kanunore? A është europiane kjo?
Zgjidhja më e mirë do të ishte realizmi i një referendumi për rikthimin e dënimit me vdekje për krime të rënda. Një rikthim që mund të kufizohej dhe në kohë, për shembull 25 vjet.
Efektet do të ishin pozitive. Jo të gjithë kriminelët janë trima të fortë. Gjatë punës si gazetar në Shqipëri kam parë dhe ndonjë autor krimesh të rënda të shëndrrohet në pulë përballë ndonjë gjykatësi të ndërshëm që edhe mund të gjenden në Shqipëri.

[Diesel Industry]

Gjithmone kunder! Asnje krim nuk justifikon nje humbje tjeter jete

[Edvin83]

Ishalla nuk eshte jeta jota ajo qe u mor nga krimineli, pastaj hajde flasim bashke....

[brooklyn2007]

Jam kundra denimit me vdekje. Kur krahasoj denimin me vdekje dhe burgimin e perjetshem me del qe kjo e fundit eshte me vuajtese ose me torturuese se e para.

[Le Piaf]

Teme e mire dhe diskutabile.

Une jam PRO denimin me vdekje.
Do mundohem me u aryetu...

thjesht: perderisa nje person vret 2 femije pa faj, vrasesi duhet te vritet. Une gjithmone i kam parasyshe 2 jetet e femijeve. Vrasesi per cfaredo arsye nuk e justifikon krimin. Ka shuar 2 jete!!! Mekat qe duhet te denohet nga njerzimi.

Ne Shipni ishte, pastaj u hoq denimi me vdekje, tash po flitet prap a duhet apo s'duhet te vihet ne fuqi ky vendim. Duhet te vihet.
Denimi me vdekje ka shum te mira ne vete, perveq qe vran vrasesin (kjo eshte pjesa e erret). 1. Shteti nuk shpenzon per ta mbajtur ne jete vrasesin, ne burg apo ne ndonje institucion korrigjues-rehabilitues, 2. Denimi me vdekje ka mesazh te fort te shoqeria, qe parandalon shume vrases te tjere per te vrare dike, 3. "kenaq" familjen e viktimes.etj etj...

Shum shtete te SHBA e kane ket denim, perveq qe tash eshte hequr karika elektrike, tash perdoret injeksioni qe per pak sekonda e ndal punen e zemres.

Perandoria Romake e zbatoj kete denim, per shume e shume raste. Pothuajse ajo legjislatur perdoret sot ne bote, duke pas parasyshe sa kompakte qe ishte.
Shume shtete fetare, shumica muslimane, e kan ket denim ne fuqi.

[SaS]

kundra !!! gjithmone kundra !!! armet jane lene qe nga 97 ne dore edhe eshte kjo arsyeja pse ka kaq shume vrasje edhe sot e kesaj dite !!!plus mentaliteti plus edhe shkaqe te tjera qe nuk e jusstifikojne asnjehere marrjen e nje jete tjeter !!!shteti bie ne nje nivel me kriminelin qe vret apo perdhunon nese vret edhe shteti ben krim !!! atehere kot qe quhet shtet !!!

[fisniku-student]

Te gjitha konventat nderkombetare Penale dhe codet penale te shteteve ,gjithnje jan ne synim qe Kodet e tyre Penale ti humanizojn d.m.th ti bejne sa me te lehta per kryesit e veprave penale...

Kjo dukuri e humanizmimit te sanksioneve penale ,realisht ka karakter ekonomik...

karakteri ekonomik qendron ne faktin se Nje i denuar me denim te perhershem ,ai gjatë tere jetes do ti kushtoj shum shtetit sepse shteti eshte i detyruar qe ta ushqej,mirembaj dhe te kujdeset per te burgosurit keshtu qe shpenzohen mjete te konsiderueshme per ta mbajtuar ne burg nje te burgosur...

Denimet alternative qe hyjn ne radhen e sanksioneve humane eshte edhe denimi me Gjobë ,ky lloj denimi parashihet ne te ardhmen qe te jetë denimi apo sanksioni i vetem kundrejt kryeseve te veprave penale...sepse ky lloj denimi eshte me profitabil sepse ne kete rast shteti fiton te ardhura nga i burgosuri e jo te shpenzoj si ne rastin kur shteti e burgos me burgim apo me burgim afatgjatë...

Sanksioni tjeter alternativ eshte edhe sanksioni me kusht apo sanksionet e ndryshme qe kan karakter risocializimin e delikuentit...

Por sipas mendimtareve dhe shkencetareve ekonomik humanizmi i sanksioneve penale rrite rrezikun qe kryesit e veprave penale qe te lulzojn ne te ardhmen ,sepse psh: Nje hajn mund ta thyej nje bank dhe te plaqkis nje shumë prej 2 milion euro ,ndersa ne rast qe kapet dhe denohet me ndonje nen i cili e parashef qe ajo veper penale ka denimin me gjob prej 500.000 euro ateher hajni apo vjedhesi i bankes e paguan denimin em gjob me vler prej 500.000 euro dhe lirohet nga burgu,keshtu qe ne fund neto e fitimit i del 1.5 milion euro....

Un jam per denimet proporcionale me veprat...thjesht nese nje person ka kryer veper te rende apo vrasje te rende ,le te denohet sa me ashper ,prej denimit me burgim afatgjatë e deri tek denimi me vdekje...ndryshe nuk mund te parandalohet nje shoqeri kriminale te zhvillohet...

ky ishte mendimi im ,si jurist

[Le Piaf]

...

Un jam per denimet proporcionale me veprat...thjesht nese nje person ka kryer veper te rende apo vrasje te rende ,le te denohet sa me ashper ,prej denimit me burgim afatgjatë e deri tek denimi me vdekje...ndryshe nuk mund te parandalohet nje shoqeri kriminale te zhvillohet...

ky ishte mendimi im ,si jurist

...ose e Drejta e Sheriatit

Pajtohna me ty.

[YaSmiN]

Jam kunder arsyja sepse nuk mund te justifikosh nje krim.Thjesht disa ligje per perdhunime etj.duhet te ndryshojne keta kriminela duhet te denohen me shume mendoj sepse me 25 vjet burg ai mund te ket sjellje me te mire edhe te dali me shpejt atehere duhet qe ky denim te rrihet.Por denimi me vdekje eshte nje marrje jete kur ai njeri denohet per ate krim qe beri nuk ka asnjeri te drejt ti marri jeten.