Studime shqiptaro-ilirike

[dodoni]

E Marte, 24 Gusht 2004


PROFESORI I MEKSIKES, STUDIM PER ILIRET

Me gjithe marredheniet me popujt e tjere te qendres se Europes problemi i popujve danubiuan dhe ballkanike shtrohet ndryshe.

Eshte menduar ne fillim se Koha e Bronzit e Hungarise gjate shtrirjes se saj me te madhe formonte nje grup te madh trak, te perhapur edhe mbi Ballkanin Lindor, ne marredhenie te ngushta me iliret e kultures sllave dinarike "Childe). Kosina, duke bere kulturen luzasiane, nje qyteterim ilir verior, te quajtur prej tij "karpo-dak" e vinte ne marredhenie me kulturen e popujve danubiane. Me kete etape te kerkimeve lidhen perpjekjet e gjuhesise, qe e quante ilire toponamostiken europiane qendrore, dhe ato te arkeoplogeve, qe i bashkonin ne nje qyteterim te vetem te madh "Urnenfelder" "popujt e kultures se urnave ne kuptimin e ngushte te fjales) dhe luzasianet.

Lidhja farefisnore e kultures se Luzases me venetet, popujt e dalluar nga iliret, solli nje ndryshim ne shtrimin e problemit . Per Krahen, toponomastika europiane qendrore nuk eshte me nga fundi, posacerisht venete, por "alteuropaisch", dhe e kemi pare se ajo duket te jete ne baze te evoluimit gjuhesor te kelteve te kultures se urnave dhe pjeserisht te formacioneve etnike luzasiane perendimore, per te ardhur deri ne territorin gjermanik. Keshtu shtrohet nje problem i vecante per popujt e Luzases, nga fakti se kultura luzasiane, me gjithe orientimin e saj europian qendror dhe marredheniet me Danubin, shkeputet me vecanesi te forte nga teresia danubiane dhe fqinjet e saj ne kohen e Bronzit. Pas nje epoke peshtjellimi qe shtrihet ne disa shekuj shfaqen grupet historike te dakeve (Hungari, Trasilvani), te ilireve "perendimi i Danubit, rajoni sllavonik-dinarik, perendimi i Ballkanit dhe traket) (rajoni lindor i Trakes, Ballkani Lindor).

Kristalizimi perfundimtar i ilireve dhe i dakeve eshte bere pas qetesimit te levizjeve te epokes kalimtare nga Bronzi te Hekuri, duke perfaqesuar grumbullimin e gjithe elementeve etnike te mbledhur ne trevat e tyre nga neoneoliti, ndersa ata me pak te rendesishmit ishin perthithur prej atyre qe bashkelidheshin apo sundonin; keshtu iliret do te perfaqesojne arritjen perfundimtare te popujve te kultures neoneolitike te zones sllavonike-dinarike, me nje element te forte, te huazuar nga popujt alpine, ndoshta te dalluar nga ata qe kane qene indoeuropianet me karakteristike, te indoevropianizuar nepermjet marredhenieve e depertimeve indoeuropiane te mirefillta, te cilat i perforcojne edhe me kontaktet e Bronzit "sllavonik" me ate te Hungarise, pasi asimiluan perfundimisht depertimet luzasiane qe nga koha e dyndjeve kalimtare.

Traket do te perfaqesonin ardhjen ne Europe te kultures aziatike-trojane te indoeuropianizuar permes marredhenieve dhe depertimeve danubiane qe nga eneoliti, atehere ne gjendje paqendrueshmerie, dhe qe u kristalizuan kryesisht ne Kohen e Bronzit, gjate se ciles ne territorin e tyre zhvillohet kultura e qeramikes se zeze ne lidhje me artesit e kultures pontike perendimore, "cmerianet). Keshtu gjuha e tyre mundi te fitonte karakteristikat "satem", ose t'i perforconte ato, nese ishin sjelle qe me pare nga popujt e stepave. Keshtu kane qene edhe marredheniet me mbijetesat e kultures se Tripoljes qe, sic do ta shohim, do te mbeten anonime.

Nje menyre e tille per konceptimin e formimit te trakeve eshte e lidhur me ate qe dime per gjuhen e tyre "satem", ashtu si per frigjishten dhe armenishten ne raport me te paren. Ne formimin e armeneve duket se ka pasur nje element te forte frigjian, qe perkon me substratin azianik-uraratin "Decev).

Po keshtu kompleksiteti i formimit te ilireve shpjegon problemet e shtruara nga gjuha e tyre. Nuk ka nje mendim te njezeshem per ta lidhur ilirishten me gjuhet "satem", sic benin Jokli, Decevi, Majeri, por te tjere e lidhin me grupin "centum", ose me mire, "jo satem" ne lidhje me mesapishten e Italise "Ehatmough, Kretschmer, Krahe).

[Tiras]

Eshte e sigurte qe seminari nuk quhet "Studime Antishqiptare Sllavike"? Profesorit Meksikan pa emer i sugjeroni te rrise banane ne Siberi, ose te nxjerre nafte ne Akapulko.

Sa per Shqiptaret, le te "studjojne" Rilindjen, meqe na qenkan punesuar Meksikane per kerkime mbi origjinen e lashte te Ilirise.

[kastriot]

Ndoshta ka dashur te komentoje kete Harte ai "profesori" nga Meksika.
Ndersa sa per Venetet ai duhet te sqaroje se per cile Venete e ka fjalen. Se fis ilir ishin Venetet ne Italine e sotme te veriut dhe jo veneti ose ne gjermanisht wendet sllave qe dalin ne histori ne periudhen e vone romake.


Ps: Meqe ky "profesori" meksikan pretendoka se ka lezuar Hans Krahe, ai duhet ta njihte problemin e identifikimit ose me mire te dallimit midis Venetet ilire dhe Wendet sllave. Kete dallim e ben pikerisht Hans Krahe.

[dodoni]

Unë e hapa këtë temë për të sjellur shkrime që kanë të bëjnë me studime për lashtësinë tonë ilirike. Ky shkrim dhe ky profesor jo doemos thotë ndonjë të vërtetë në lidhje me këtë çështje, prandaj edhe reagimet janë të mirëseardhura që të sqarohen gjërat. Ky shkrim ishte botuar dje në Koha Jonë.

Kurse ne mendoj se duhet të studiojmë edhe rilindjen tonë por edhe lashtësinë tonë dhe gjithçka që ka të bëjë me historinë tonë.

Nuk ka historian serioz që lidh Ilirinë me sllavë dhe që nuk lidh Ilirinë me shqiptar, kjo gjë dihet botërisht.

[good devil]

thone qe iliret, i pinin gjakun armikut me kafken e armikut pasi ta vrisnin ate, e vertet eshte kjo ?

[Tiras]

Unë e hapa këtë temë për të sjellur shkrime që kanë të bëjnë me studime për lashtësinë tonë ilirike. ... Ky shkrim ishte botuar dje në Koha Jonë.

Kurse ne mendoj se duhet të studiojmë edhe rilindjen tonë por edhe lashtësinë tonë dhe gjithçka që ka të bëjë me historinë tonë.

Nuk ka historian serioz që lidh Ilirinë me sllavë dhe që nuk lidh Ilirinë me shqiptar, kjo gjë dihet botërisht.

Tema e diskutimit, si edhe iniciativa per organizimin e seminarit jane te rendesishme. Sidoqofte, organizatoret duhet te ishin te kujdeshem ne seleksionimin e referuesve dhe referateve te mbajtur. Hipotezat historike qe prezantohen duhet te peshohen dhe te balancohen me referate oponente, nga autore qe dine pak me shume se alfabetin shqip. Llumi historik dhe argumentat monstruoze mbi historine shqiptare (per fabrikimin e te cilave kane punuar akademi dhe struktura te panumurta te shteteve qe i kane veshur vetvetes historine shqiptare) nuk mund te pastrohen nga pune shkel e shko e personave qe lexojne vetem titujt, apo kane kane agjende politike/personale.

Neqoftese akademia qe e ka organizuar seminarin ne Prishtine s'ka punuar ne detaj, c'mund te thuhet per nje te perditshme "Koha Jone" se ciles i mungon kualifikimi profesional ne fushen perkatese (ne mos gazetaresk), dhe qe eshte me teper e orientuar nga "scoops" dhe intrigat politike.

Rilindja eshte periudhe shume e rendesishme, por qe te vleresosh plotesisht Ri-lindjen, duhet te njohesh dicka mbi Lindjen.

[dodoni]

Tema e diskutimit, si edhe iniciativa per organizimin e seminarit jane te rendesishme. Sidoqofte, organizatoret duhet te ishin te kujdeshem ne seleksionimin e referuesve dhe referateve te mbajtur. Hipotezat historike qe prezantohen duhet te peshohen dhe te balancohen me referate oponente, nga autore qe dine pak me shume se alfabetin shqip. Llumi historik dhe argumentat monstruoze mbi historine shqiptare (per fabrikimin e te cilave kane punuar akademi dhe struktura te panumurta te shteteve qe i kane veshur vetvetes historine shqiptare) nuk mund te pastrohen nga pune shkel e shko e personave qe lexojne vetem titujt, apo kane kane agjende politike/personale.

Neqoftese akademia qe e ka organizuar seminarin ne Prishtine s'ka punuar ne detaj, c'mund te thuhet per nje te perditshme "Koha Jone" se ciles i mungon kualifikimi profesional ne fushen perkatese (ne mos gazetaresk), dhe qe eshte me teper e orientuar nga "scoops" dhe intrigat politike.

Rilindja eshte periudhe shume e rendesishme, por qe te vleresosh plotesisht Ri-lindjen, duhet te njohesh dicka mbi Lindjen.

Ky shkrim nuk është marrë nga seminari që është duke u zhvilluar në Prishtinë këto ditë sepse po të ishte nga ai seminar do ta kisha postuar në temën që është hapur për këtë seminar. Poashtu nuk besoj që ky profesor të ketë marrë pjesë në atë seminar sepse po të ishte ashtu ky do të ishte më serioz.

Unë e lexova shkrimin para se ta postoja këtu por nuk kisha kohë që të bëja reagimin tim. Dhe qëllimi pse e postova këtu është vetëm ta hapja temën kushtuar këtyre studimeve edhe pse me një studim joserioz sepse duke e korrigjuar autorin e këtij shkrimi del në pah edhe e vërteta e kësaj çështje e që është pjesë e atyre studimeve për të cilën edhe u hap tema.
Me këtë poashtu ndihmojmë edhe lexuesit e Koha Jonë që të mos bien pre e dezinformatave që gjenden në këtë shkrim në lidhje me lashtësinë tonë.

Pajtohem plotësisht me juve se Koha Jonë nuk duhej ta kishte botuar fare këtë shkrim, apo edhe nëse me të vërtetë donte ta botonte një shkrim të tillë, ai duhej të përcillej me korrigjimet e duhura që të mos lejoj përhapjen e dezinformatave tek lexuesit e saj dhe të mos humbas lexues dhe respektin tek lexuesit me studime të tilla jo të mirëfillta shkencore dhe amatoreske.

Patjetër që çdo periudhe e së kaluarës sonë është shumë e rëndësishme duke përfshirë edhe rilindjen, lindjen e të gjitha periudhat.

[harmonies]

good devil,

thone qe iliret, i pinin gjakun armikut me kafken e armikut pasi ta vrisnin ate, e vertet eshte kjo ?

Eshte shume e vertete: prandaj kroatet, malazezet dhe serbet insistojne te jene ilire. Bile edhe Drakula thone qe ishte ilir nga Serbia.

[harmonies]

dodoni,

Me këtë poashtu ndihmojmë edhe lexuesit e Koha Jonë që të mos bien pre e dezinformatave që gjenden në këtë shkrim në lidhje me lashtësinë tonë.

Biblioteka e Aleksandrise u dogj per nje qellim te caktuar, dhe ky per mendimin tim ishte qe volumi i dezinformacionit te qe me i madh se ai i informacionit.

[Hyllien]

Harmonies Iliret jan popull Shqiptar e jo Serb. Serbet kete gje e dine shume mire, prandaj i kan zhduk sistematikisht te gjith Albanologet Kroat e mbar ne bote, duke filluar me Shuflain. Sa per djegjen e Aleksandrise... aty eshte zhdukur historia e antikitetit, dhe shume pak volume kan shpetuar qe tani mund te jene ne arkivat e vatikanit e kush e di se ku tjeter.