Cilet jane me ngaterrestare Iliret apo Shqiptaret?

[Emigranti]

Ka shume kohe qe me ka lindur nje pyetje. Ja kam drejtuar ate pyetje shume njerezve, madje edhe historiane dhe gjuhetare, kerkush nuk ka qene ne gjendje te jape nje pergjigje. Nga ndjekja e ketij forumi kam vene re se ka plot miq forumiste te kenduar ne shkencat albanologjike qe japin pohime te sigurta lidhur me ngjarje ketu e 4000 - 5000 vjet me pare, qe jo vetem nuk vene ne dyshim prejardhjen e shqiptareve te sotem nga iliret, por edhe te ketyre te fundit nga pellazget, e mbase edhe me tutje. Keshtu qe shpresoj qe me ne fund te marr nje pergjigje per ate te shkrete pyetje qe nuk lidhet me me shume se 200 - 300 vjet histori.

Siç dihet ne te gjitha gjuhet e sotme te folura ne Europe, atdheu yne i dashur emertohet Albania, Albanie, Allbanija etj forma te ngjashme, per pasoje populli quhet Albanians, Albanesi, Allbanci etj. Prejardhja e "qarte" nga fisi ilir i Albaneve (Albanoi) qe kishin edhe Albanopolisin. Njihet ne mesjete edhe shteti i Arberit, shtetasit e te cilit ma thote mendja duhet te quheshin Arbers ose Arbereshe. Vini re qe ne gjuhen e folur tonen me kete emer thirren pasardhesit e emigranteve qe lane trojet ne krahun lindor te Adriatikut per t'u hedhur ne ate perendimor, pas pushtimit te Arberise (nuk quhej ende Shqiperi ne ate kohe) prej otomaneve. Italianet nuk bejne ndonje dallim ne emra, per ata si arbereshet edhe shqiptaret jane ALBANESI.

Vime tek pyetja:

Kur e ndrruam emrin e vendit nga Arberi ne Shqiperi, dhe emrin tone nga Arbereshe ne Shqiptare? A kane ndonje kuptim keto emertime ne gjuhen albaneze, sot te quajtur gjuha shqipe, apo gjuha shqiptare?
Cili ishte shkaku qe e solli kete ndryshim? (Duhet te kete qene nje shkak i forte, apo jo? Te pakten sa shkaku i shqiptareve qe ndrrojne emrat e tyre me emra greke.)

CIlet dalin me ngaterrestare keshtu Iliret e gjore qe nuk dinin as te shkruanin, apo shqiptaret?

Pres me padurim kontribute dhe ju falenderoj!

[pelin]

Lexo punimin e Shaban Demiraj " Emertimi i shqiptareve ne shekuj" , nje teme e hapur nga Estella ne forumin e historise se Shqiperise.Artikulli i plote ne Albasoul.

[Emigranti]

Falemnderit Pelin.

Ajo çfare ka shkruar Estela nuk eshte gje tjeter veçse perseritja e pyetjes sime dhe jo pergjigja e saj, madje aq e njejte sa qe duket sikur e kisha lexuar me pare, gje qe nuk eshte e vertete.LOL.

Profesor Shaban Demirajt, per te cilin ushqej respekt te veçante ia kam shtruar kete pyetje ne vitin 1995 kur ai ishte Kryetar i Akademise, me shpresen se do te merrja nje pergjigje. Fatkeqesisht i dolen veç ca belbezime. Une nuk e di se ne ç'kohe eshte shkruar artikulli i tij per kete problem. Ate nuk munda ta gjej ne Albasoul. A mund te ma tregoni se si mund ta gjej?

Falemnderit

[gladiator]

Emigranti .
Abri dhe jo Arbri nuk njiheshin ne Mesjete ,por ishin nje fis Ilire me qender midis Ardianeve dhe Taulantit .
Abri -Abni do te thote ( gur ) ne Pellazgjisht .
Emri Shqipe ja ben muuuuuuuuu nga vjen .
Gj t m .

[Emigranti]

Gladiator, s'po flet njeri per lope ketu. A di te me thuash çfare i shtyu shqiptaret ta ndrronin emrin? E pa njeri ne enderr apo si?

[Pelasgian]

Përshëndetje,

Sipas mendimit tim emri më i hershëm me të cilën janë njohur Shqiptarët është fjala SHQIP.

Këtu duhet të marrim parasysh disa faktor. Ajo që thotë gladiator është njëri nga faktorët kryesor. Organizimi ka qene në nivelin fisënor. Ne kemi ndëgjuar për fiset Ilire që jetonin gati në gjithë Ballkanin para ardhjes së fiseve Greke. Një gjë që duhet të përmendim këtu është organiyimi i disa fiseve në një lloj mbretërie të asaj kohe. Pra disa fise organizoheshin nën Mbretërinë e Ilirëve të udhëhequr nga Bardhyli, Teuta etj. Disa fise tjera u bashkangjiteshin mbretërisë së Maqedonisë, apo Epirit. Fiset kishin mundësi të mbijetonin vetëm përmesë bashkimit.

Fiset u janë bashkuar cilës do mbretëri qe kishin dëshirë. Dhe të përkujtojmë se edhe Skenderbeut të gjitha fiset nuk ju bashkangjitën.

Një faktor tjeter është Shqiptarët janë quajtur nga fqinjtë (Grekët, Italanët etj.) me emra të ndryshëm. Psh Shqiptarët në kufi me Grëket quheshin Maqedonë, Epirotas (sipas organizimit Shtetëror apo mbretëror) kurse ata në kufi me Italianët njiheshin si ARBËR, ILIR, DARDAN, LIBURN ETJ. Këto ishin organizime shtetërore, dhe kjo ishte njëra nga arsyet pse qytetarët e tyre quheshin ARBER, ILIR, DARDAN, etj.

Njëra nga fiset Shqiptare/Ilire ishte edhe fisi Alban. Nuk jam i vetëdishmë se a ishte organizuar në njësi shtetërore apo jo. Sipas Vaso Pashës në librin e tij "E vërteta për Shqipërinë dhe Shqiptarët" po ta quaje një Shqiptar Albanac, Albanian ishte një nga sharjet më të rënda.


Pra sipas mendimit tim ne asnjëherë nuk e ndërruam emrin, por vetëm u dalluam nga fiset zjera me emra të ndryshme, dhe të tjerët na quanin sipas njësive shtetërore.

Përgjegjen për emrin SHQIPTAR e kërkoj tek Shqiponja e Zeusit.

Nderime,

[gladiator]

Emigranti .
Po Greket c fare i shtyu qe u quajten Helen ?
Po Italianet ?
Pra pyetja jote eshte pa kuptim ,sepse dihet .
PATRIOTIZMI .
Kuptohet;Per ata qe jane te tille .

[Bel ami]

Emigrant,para pushtimeve romake populliste qe jetonin aty ku gjenden sot Shqiptaret quheshin Alban.Pas renies se pushtetit te perandorise Romake,keto popullsi e emertuan veten e tyre Arber.Ketu mbase edhe nen ndonje ndikim nga sllavishta qe u be e pranishme ne ate kohe (pas shek 7),ose nga zhvillimet gjuhesore mund te kete ndodhur ndonje rotacion l=r /alban=arban=arbën=arbër .
Duke shikuar qe ne gjuhet e huaja emertimi per Shqiptaret e sotem eshte po ai qe emertonte Iliret para 2000 vjetesh arijme ne perfundimin se Shqiptaret e kane ndryshuar vete emertimin e tyre nga Alban ne Arbër dhe se fundmi ne Shqiptar.
Shkaqet qe kane sjelle ndryshime kane qene faktoret shoqeror,politik,fetar dhe ekonomik te ndikuar nga pushtimet Romake,dyndjet sllave dhe pushtimi Osman.
Etnomi Shqiptar eshte ca i ri dhe eshte zhvilluar pas pushtimit osman dhe islamizimit te nje pjese te popullsise.Te pakten keshtu pranon Cabej dhe Buda.

[Emigranti]

Falemnderit te gjitheve per kontributet,

Megjithese asnjera prej pergjigjeve tuaja nuk kenaq pyetjen qe kam shtruar, madje disa prej pergjigjeve jane kontradiktore me njera tjetren:

Shembull:

Pelasgian:

-----------------------------------------------------------------
Sipas mendimit tim emri më i hershëm me të cilën janë njohur Shqiptarët është fjala SHQIP.
---------------------------------------------------------------------

kurse Bel ami:

----------------------------------------------------------------------
Duke shikuar qe ne gjuhet e huaja emertimi per Shqiptaret e sotem eshte po ai qe emertonte Iliret para 2000 vjetesh arijme ne perfundimin se Shqiptaret e kane ndryshuar vete emertimin e tyre nga Alban ne Arbër dhe se fundmi ne Shqiptar.
--------------------------------------------------------------------------

Qe i pergjigjet te vertetes sigurisht.

Pelasgian mos do te na thuash tani qe edhe Iliret e quanin veten "SHQIPTARE"? Nejse eshte e drejta jote te beshosh ç'fare te duash.

Bel ami, sipas asaj qe ke thene: (dhe qe eshte e vertete)

------------------------------------------------------------------------
Etnomi Shqiptar eshte ca i ri dhe eshte zhvilluar pas pushtimit osman dhe islamizimit te nje pjese te popullsise.Te pakten keshtu pranon Cabej dhe Buda.
-----------------------------------------------------------------------

mos del qe ka ndonje lidhje midis islamizimit dhe ndrrimit te emertimit? Po te jete keshtu shpiegimi i prejardhjes se fjales shqiptar me çdo lloj shqiponje, pa le pastaj me shqiponjat e Zeusit, eshte pak si naiv.


Gladiator, greket jane ne rregull, ata vazhdojne ta quajne veten helene edhe sot (vendin e tyre e quajne Elladha, pra vendi i heleneve) e nuk e bejne qefin qeder se si i thrrasin te tjeret. Sipas kesaj skeme ne duhet te vazhdonim ta quanim vehten Ilire (as arber jo). Sigurisht kjo qendron nese ne me te vertete jemi pasardhes te drejtperdrejte dhe te paperziere te ilireve te lashte.
Sa per Italianet nuk e di çdo te thuash, ata e quajne vehten siç i quan e gjithe bota. Pastaj behesh teper telegrafik e hermetik:

----------------------------------------------
Pra pyetja jote eshte pa kuptim ,sepse dihet .
PATRIOTIZMI .
Kuptohet;Per ata qe jane te tille .
------------------------------------------------------------

Zakonisht keshtu flasin ata qe flasin me vehten, sepse duke qene qe dialogun e zhvillon nje person i vetem, nuk ka nevoje te japi argumenta, sepse bie dakord me vehten. Nejse! Po qe per kesisoj pergjigjesh me mire as mos u lodh. Po pate ndonje argument sille. Nuk e di ç'moshe ke po logjika qe perdor ti shkonte shume mire ne kohe te Partise se Punes, boll te thoshe ka thene xhaxhi qe fluturojne gomaret, dhe edhe me i mençuri i lagjes kishte per te thene, dihet ajo, fluturojne njeçike ulet, por per te fluturuar, fluturojne ama.

[Pelasgian]

Emigranti,

Nuk është temë e lehtë apo jo.

<>

Jo vetëm Ilirër, por edhe Epirotët, Maqedonët, Arbëreshët e sotshëm e quajnë veten Shqiptar etj.

Përsëri po nisem nga besimi im përsonal, e ndoshta askush nuk hidhërohet me askënd. Vetëm po e shprehim mendimin tonë.

Unë besoj se të gjitha fiset e ashtuquajtura Ilire, Epire dhe Maqedone i përkitnin të njejtit popullë. Apo të themi e flitnin të njejtën gjuhë. Ndërsa tash mundohemi të gjejmë se cila ishte ajo gjuhë, apo cili ishte ai popullë, përkatësishtë si e quanin ata vetëveten.

Këtu është edhe ngatërresa më e madhe. Përderisa mundohemi të gjejmë më të besueshmen, kërkojmë fakte, të shkruara, të thëna.

Por qfarë fakte mund të gjejmë dhe nga kush. Nga Grekët apo nga Italianët. Shqiptarët nuk shkruanin në SHQIP. Unë besoj se edhe në të kaluarën ashtu sikurse edhe sot fqinjtë i quajtën Shqiptarët me emra të ndryshme. Edhe sot pas mijëra viteve askush nuk e di se kush janë SHQIPTARËT. Të gjithë e dinë se kush janë Albanians, por jo Shqiptarët.

Unë jam nga Kosova, nga Maqedonia, nga Mali i Zi, nga Presheva, nga Çamëria, por jam SHQIPTAR dhe do të mbetem SHQIPTAR.

Pra të mos e ngatërrojm atë se si e kemi quajtur vetëveten me atë si na quajtun fqinjtë, apo sipas cilit fis Shqiptar, apo sipas qfarëdo harte me kufij shtetëror gjendeshim.



Nderime,

[sed]

nga sa kam lexuar iliret shquheshin ne kohet e lashta si pirate anijesh sot nuk kane ndoshur shume ndryshime
ideja e te grabiturit na eshte kthyer natyrshem ne nje moto te jetes

[Bel ami]

Pellasgian,Shqiptaret e Greqise nuk e quajne veten Shqiptare por Arvanitas.Shko pyet kudo ne rethiant e Athines ku jetojne mijera Arvaniats..Po keshtu edhe ne Itali,asnjehere nuk eshte dokumentuar etnomi Shqiptar,por vetem ai Arban-arber-arberesh.
Etnomi Shqip-Shqiptar eshte dokumentuar vetem para 200 vjetesh, pra eshte etnom i ri.

[Hyj-Njeriu]

Kur e ndrruam emrin e vendit nga Arberi ne Shqiperi, dhe emrin tone nga Arbereshe ne Shqiptare? A kane ndonje kuptim keto emertime ne gjuhen albaneze, sot te quajtur gjuha shqipe, apo gjuha shqiptare?
Cili ishte shkaku qe e solli kete ndryshim?

Pushtimi turk,ikja e aristokracise ne itali,dyshimi i identitetit kombetar ngelja ne shqiperi e elementeve pa shkolle e mbi te gjitha presioni turk ndaj Arberit per te zhdukur epopene e Kastriotit te Madh...

P.S Emigranto beka ftohte andej nga kanadaja me duket....

[xfiles]

Une nuk marr vesh nga albanologjia apo nga etimologjia e fjaleve,
po kjo tema me duket pa kuptim fare.

Pse na quajne te tjeret Alban?
Alba-nes=Nga lindja e diellit. kjo duket ajo me e llogjikshmja.
Ky emer "Albanez" nuk ia kemi vene ne vetes, por ka dale nga fqinji jone latin, italia.
Dhe fisi i Albaneve, ndoshta quheshin keshtu per te njejtin fakt, ne brigjet lindore (lindjes se diellit , Alba) te adriatikut.

Pse quhemi shqiptar, po sepse flasim Shqip, Shqipja eshte simboli jone kombetar, Shqipja e Skenderbeut.
ça ka ketu per te mos u kuptuar?