Luljeta Lleshanaku

[dikeafajtore]

Nuk ka vdekje mes mjerimit a madhështisë

Sorollatjet e Lirisë
Jo gjithmonë mallkimi
i shmanget gjurmëve të kuqe të gjakut
mbi arkitraun e portës

Ajo stuhi e fortë, e pakthyeshme ndjek pikërisht ata
që besojnë se shkojnë drejt Tokës së Premtuar
dhe i përçan rrugës.

Kujtoj endjet e mia të ngazëllyera
endjet dhjetëvjeçare
si piruni rreth marengës së bardhë
Pashë shpirtin tim të firojë prej kurmit të ngrohtë
si aroma prej luleve të çelura gjatë natës.

Nuk qe kjo liria.Liria nuk kishte qenë hapësirë
Liria ishte ngjitje vertikale
hedhja e trastave me rërë prej ballonit
pezulli e frikshme.
Me sa zell shkund trupin tim tani nga gjithë këto
ashtu siç shkund qilimin nga pluhuri
dhe arabeskat zgjohen nga ky gjumë ëndrrimtar.

Tani ndihem e çliruar prej iluzionit të lirisë
Tashmë jam e lirë.

Një degë e lulëzuar bajameje
Nuk dihet se kur mund të më shfaqet përsëri ajo -
Dashuria, që të ndjek me një sy të fortë e te pashmanshem deri thellë,
si ngjalën Shqiponja e Detit.

Ajo mund të vijë edhe atëherë
kur pleqëria të na ketë vënë poshtë,
kur tronditja më e vogël gati mund të na shkërmoqë
si një varg i tharë, i zverdhur duhani.
Atëherë do të jetë e dhimbshme
të përballosh sidomos mengjesin
kohën kur drita e fortë projekton
me gjithë madhështinë e vet
një degë të lulëzuar bajameje mbi murin e vjetër.

Dhe dielli nuk çohet më kurrë në zenit
por si kungulli rritet e rëndohet horizontalisht
e fshihet i përgjumur mes degëve të blerta të kopështit.

Tamam këtu unë të kam njohur ty
ishe një zarf i bardhë, i dyllosur
Po të afrohesha më shumë
dylli mund të ngjitej në gjoksin tim
e mesazhi do të mbetej përjetësisht i hapur.

shihe atë dorë me gishta të hollë delikatë mbi mur
atë rreze mengjesi
nuk është sfidë, është bujari.

Edhe rrugët që të çojnë në Alaskë
aty-këtu zgjohen.
Tabelat e mbetura buzë minierave të mbyllura
përpiqen të kujtojnë rrokjet e dëmtuara.
Përpiqen të kujtojnë
vagonat me gur të zinj që dilnin nga nëntoka e ngrohtë.

Një palë këpucë të reja
Prapë një palë këpucë të reja për ty.
Këtu vera është gjithë pluhur
dhe lagështira të tërheq skutave të errëta
si miun një paketë e mbetur biskotash.

Ka ndodhur ditë më parë.
E ato vazhdojnë të rrinë të paprekura në kuti
kurriz më kurriz.

Eshtë më se e bekuar rrezja që bie mbi ne
si mbi një "natura morte" -
syri i përqendruar i vizitorit;
një pjatë me fruta gjithë lëng të stinës.
Midis tyre një thikë gjithë shkelqim,
që e ka humbur kuptimin e rrezikut
njësoj joshëse dhe paqësore

O zot, çfarë qe e gjitha kjo
ç'dorë e preu njëherësh gjithë misterin rreth nesh
pa e zgjedhur, siç pritet bari për lepujt.

Një palë këpucë
që ti t'i gëzoheshe një mënyre të re ecjeje në tokë.
Mbase po e mbaj peng fluturimin tënd
duke ëndërruar gjithmonë kërcitjen e tyre në darkë
kur i afrohen portës.

Luljeta Lleshanaku

[shigjeta]

Dimri ne arat me miser

Kishte hyre dimri
dhe saksofoni i eres
perdridhej
si kobra

Duke ndjekur kalimthi fushat me miser
rrenjet e mbetura
kthetrat e shpendeve iluzore
timoni nen gishterinjte mbetet i ftohte akull
dhe hena mbeshtet fytyren e ndotur pas xhamit te prapem
si femijet e braktisur e kurioz
te periferise

Dy shtepi te zbrazeta atje ne brendesi
dy dhembet therres te miut te arres
qe rremojne te gjejne
ate pak gje qe mbeti
nga stina e kuqerremte e korrjeve

Makina ndalet ne buzembremje
burri del dhe ndez nje cigare
e thith fort ate
thith deshperimin e fushes me dy mushkerite
e fusha thith deshperimin e tij deri ne bronke
e pastaj
me te njejten maje kepuce shtypin filtrin e mbetur te cigares
shtypin beselidhjen e tyre te vjeter
te pashprese
fatale

[shigjeta]

Fryme kamomili

S'kemi shkembyer kurre ndonje fjale per vdekjen, mame
ashtu si te martuarit nuk bisedojne per seksin
ashtu si mjeket se zene ne goje "gjakun"
ashtu si postieri s'ndjen nevoj te thote "lajm"
apo polumbaret s'ndjejne nevoje te permendin "ajer"...

Por se frika hijeshon sendet qe ti prek
nje lloj sic fergellon aren me pambuk
levizja e mbledheses lekurezeze

Ne mengjes
fryma jote prej kamomili
clirohet si qengji
prej vathes se vet
Mbi jastekun e zhubravitur
ca fije te bardha, te panjohura floku
dhe karfica metalike e zeze

Mos e prit te vij e zhurmshme
me zilka ne berryla e ne gjunje
me veshje laramane
si Burrat Karnavaleve
apo nje "Morris dancing" ne fund te majit

Nuk do ta shohesh kurre Burrin e Karnavaleve!

Do te shohesh femijen me gjunje te drejte e flokedendur
qe s'pati kohe te rritej
a nuk ke degjuar ndonjehere te thone
se vdekja eshte kaq afer lindjes
sa edhe dy vrimat e hundes
ne nje psheretime te thelle?!!

*Morris dancing - parakalime festive tradicionale ne fund te Majit me origjine personazhet e legjendes se Robin Hood-it

[Leila]

Ndërgjegje e gjymtuar


Lakuriq nate
ndërgjegja jote e gjymtuar
verbohet e përplaset në dritë!

E tmerrshme të gdhihesh e të ngrysesh
me këtë shpend të zi në shpirt!







Me ty


Do të ulem në kënd të buzës
si në një shkëmb, pranë një ujëvare
e sigurt se s'do më rrëmbejë shtjellë e fjalëve.

Do të ulem në kënd të syrit
si një zambak i mbirë në ujë pranë bregut
me fletë të vogla që t'mos zë shikimin.

Se unë në fund të fundit, ç'jam?
- Një dallgë e ngrirë në hapësirë
e shkulur nga deti i gjoksit tënd.
Shtrin duart të më arrish e s'më arrin.

[ChuChu]

Minibiografi - LULJETA LLESHANAKU

Të lindësh poet është fat, që jo shpesh meritohet. Luljeta Lleshanaku është nga ato femra, që fati ka patur meritën ta takojë. Një sublimim i përhershëm duket se grith së brendshmi vargut të saj, një "pakënaqësi", që rebelon sa herë harresa përpiqet të përgjumë gjithçkanë që nis nga kujtimet. Fëmijëria "ndryshe", duket se ende bën ekon e zgjatur, që poetëve s'u shuhet as pas fryme. Padyshim, Lleshanaku është ndër poeteshat më të mira shqiptare, që e ka rrënuar indiferencën që e shoqëron lexuesin e varfër të poezisë së sotme.


IKËN ZOGJTË

Ikën zogjtë
ikën dhe si brenga lanë foletë këtu
dimri si kupa i mbushi me shira
i mbushi dhe i piu
i piu dhe u deh
nga vetmia.


KËMBANAT E SË DIELËS

Shpirti im
përplaset si gjuhëza
në faqet metalike të këmbanës.

E dëgjoni
është këmbana e së dielës
është këmbana e meshës së madhe të së dielës
kur njerëzit dëgjojnë predikimet për një jetë
të pamëkat
dhe kujtohen të çojnë lule në varreza.

[Brari]

leshanaku shum lesh e li i ben poezite..


psh..thote

Dashuria, që të ndjek me një sy të fortë e te pashmanshem deri thellë,
si ngjalën Shqiponja e Detit.



e ku i pa ngjalat kjo dhe cila shqiponje gjuan ngjala ne det?

apo hajt futja llafe boshe se duken si poezi..


diku i drejtohet mames vet dhe permend morrison karnavalet..e ku i pa e jema morrison karnavalet..apo hajt ..

tjerr e tjerr e asgje nuk thote..

njisoj si mimoza ahmeti.. shkalafendshem.. vec te shkruajm..

[Xhuxhumaku]

NJE PALE SANDALE NEN PEME



FLASHBACK 1

Është Gusht. 1972. Zagushi.
Jeshilojnë vetëm zverqet e hamenjve
që ngarkojnë mobiljet në një kamion.
“Kujdes, mos të shkelni lulet !”- këshillon ime më
lulet që do të thahen vetëm pas tri ditësh.
Shtëpia zbrazet si me rreze Rëntgen
Dhe keqardhja e fqinjve
Që shkrin si kompresë më akull
Në cilëndo pjesë të trupit që ta vësh.
Do të shpërngulemi diku tjetër
Ku mirënjohja do të ngrijë ballkon në fytyrë
me aventurën e zgjimit të mbërthyer mbi një shkop
si gjelat prej sheqeri .
Jam vetëm tri vjeç. Nuk e di se ç‘janë premtimet.
Dhe nuk më kanë treguar akoma
se fëmijëria pa premtime është si bukë e zënë pa majâ
mjerisht e ëmbël, e forte dhe pa vrima.
Kurse im atë nuk duket gjëkundi.
Im atë ende nuk ka lindur.
Ai do të lindë në një kapitull tjetër,
Shumë kohë më vonë
Atëherë kur unë të ndjej nevojën të bëhem mbrojtëse e dikujt,
duke u grumbulluar më vështirësi pak hije midis këmbëve të mia
si trup mikrofoni.

FLASHBACK 2

E djelë. Nga tabanet e këpucëve
në korridor
tretet plazma e dëbores dhe amnezia e rrugëve e shkurtra.
Llamba 150W në mes të dhomës,
si një copë e verdhë djathi, në një çark mërzie.
Ime më punon me shtiza, duke numëruar nën zë
ajo e di gjithmonë sa duhet, dhe kur ndërrohen radhët
e ngjitur si një copë stuko në qoshe të asaj dritareje
që sa vjen e bëhet më e qartë.
Ajo është një jaskëk i vogël gjilpërash
që e njeh mrekullisht artin e nënshtrimit.
përpiqet të ma mësojë edhe mua,
edhe sime motre
Tri kukulla Matrioshka, të renditura sipas madhësisë
ajo e fundit-unë
e pashpërbëshmja.

FLASHBACK 3

Zemër nëntori. Era fryn si ndërrim epokash,
Dëbora dhe fytyra e sime mëje
presin në prapavijë
të vërtetojnë filozofinë e tyre
të të pashmangmes.
Dritat, si një varg milingonash të çojnë
në dhomën e bukës.Unë jam nusja.
Fundi i ceremonies. E ndërsa bëhem gati për gjumë
njezet e një karfica m‘i heqin me kujdes nga koka.
aq sa vitet e mia.
Nuk di pothuajse asgjë mbi jetën.
Di vetëm se në kthesa të forta
përvoja vlen më pak se dy drita të ndezura në gjoks
Përpiqem ta fsheh lumturinë time nën pushin e bardhë
si një portokalle e qëruar me kujdes
Kam dalë dinakërisht prej profecisë sime gjenetike
si prej një shpelle të gërryer nga vetmia
e kapur fort pas barkut të dashit
Po të mundohem të shtyj pak perden
me dy gishtat e ngjyrosur në majë,
dy hije shkojnw në harmoni mbi asfaltin e zi
instumentisti dhe violinçeli, pas koncertit
njeriu edhe antiprofecia.

NJË PALË SANDALE NËN PEMË

Kaq ishte e gjitha.
Trupi, fryma dhe pema
Tashmë janë në sintoni të plotë.
Pema ? Cila pemë ?!! Nuk ka asnjë pemë përtej dritares
Që të mund të lakmojë
Paqen e trupave, si të nxjerrë nga deti
cep më cep.
Duhet pak guxim
për të hapur sytë e për t‘u ndeshur
me atë gjë të frikshme , që na prêt më pas
si të shohësh hënën, hënën në kupë të qiellit, në pikë të ditës
-tamam atë gjë që do të ishte kaq mahnitëse në kohën e vet.
Barku im kontrakton rrallë
si kokë kobre
Me gjahun në grykë
I yti, merr e jep, pa pauza, pa nënkuptime,
Përmbyllës, si nje manifest.
Asgjë më nuk do të ketë më atë forcë
Por vetëm therma të vogla pa klithëm mbi porcelan
Thika ëmbëlsirash.
Rutinë.
dhe përfytyrimit I vjen fundi
kur era trupëzohet në një send.
Cila pemë ?!!
Tashmë fryma është e rregullt
gramatikë.,
fije bari dhe baltë.
fole e sapobraktisur nga synimi.
Buzëqeshim lehtë, pa thonj, pa thembra,
si një palë sandale
rrëzë trungut të pemës.

SHAH

Është vjeshtë. Venat në mermer
bymehen nga shirat.
Varret e të afërmve të mi,
me vetëm katër gisht kohë midis,
të vënë në radhë
si një varg makinash të bllokuara
në kryqëzim me hekurudhën.
Lufta ka marrë fund. Ajo dorezë farkëtari
që i mbante dikur, si gishtat, të gjithë bashkë
është hedhur, e panevojshme, tej.
Jashtë saj, jashtë thjesht ca të panjohur
që presin vetëm trenin të kalojë
në krahun tjetër të rrugës...
Aroma e dheut
Të kujton shtëpinë
Ku mungon një orë e varur në mur.
Ua pastroj emrat me kujdes në pllaka
Vitet.., si plagë të vogla në gjunjë
Dashurinë.., që tashmë djeg më pak
Se një gjemb trëndafili.
Në të hyrë të varrezës
Roja që luan shah me veten në kabinë.


Luljeta Lleshanaku

Milosao

[Xhuxhumaku]

KUR DASHURIA JEP NJE SHENJE..

Luljeta Lleshanaku


KUR DASHURIA JEP NJE SHENJË..

Ajo futet ne rrjedhën e gjërave me arrogancë,
si heshtja që pason trokitjet e çekiçit të gjyqtarit
gjatë seancës.
Gjithe qenia perkundet, nga puhia me e vogel
nje are e ardhur gruri
që pret për t‘u korrur.
Tamam atehere kur ti kujton se je e mbrojtur,
kur kujton se tashmë je vetëm një shpinë
një shpinë e fortë, pa gjoks, pa bark,
pa kërthizë,
(veçanërisht pa kërthizë)
si tavani i qilarit
mbi ushqimet e konservuara për dimër.
Zmbrapsem një moment
e gatshme për t’ia filluar çdo herë nga fillimi
me një paletë te pastër piktori
e një vrimë të errët në mes.
E nis për të disatën herë atë rrugë
fundin e së cilës e njoh mirë,
si prekjen metalike ne xhep të fishekut
të cilin, gjatë rrethimit,
ushtari i mirë
e ruan për vete.

AROME QUMËSHTI
( Ne kujtim te H.Kupit )

Tani,
pas shumë e shumë vjetësh
mbase mund të pyes veten
se ç‘më lidhte me atë burrë shtatëdhjetëvjeçar,
me atë trung të vjetër qershie.
Ndanim shumë kohë bashkë…
Tregonte ëndrrat e një nate më parë
me lëvizje të shkathëta të duarve
si lopatat që pastrojnë rrugën nga dëbora.
Lexonte fletët e reja e ditarit
të shkruara gjatë vapës,
duke i paraprirë me gishtin tregues, çdo presjeje,
çdo fjale, çdo pauze …
si fati u paraprin gjërave nganjëherë..
Flitnim anglisht
një anglishte arkaike, të mësuar në burgje
si i thone “ajrit”, “families”, “urës”
“zërit” si I thonë,
me një “o” të dëshpëruar, që mezi kapej,
si një fije e thinjur floku në krëhër.
Prej tij mesova te pyes “Si je ?”
duke e shikuar tjetrin drejt e në sy.
Mbi oxhak ,
fotografite e grave te familjes
të gjalla e të vdekura, njëlloj të përkulura në skaje,
me duar të kryqezuara ne bark
si shtepi të gozhduara nga epidemitë.
E njëjta gje, çdo ditë,
për orë e orë me radhë
deri kur unë shfaqja shenja padurimi
apo qumështi I deles derdhej mbi zjarr.
Kohë më vonë, kur ditaret do të zhdukeshin,
kur qershia do te pritej, oxhaku do te shembej
e fotografitë do të çgozhdoheshin nga heshtja e tyre,
do të ndjeja therëse në hundë aromën e qumështit të djegur
-afati I leximit kishte skaduar !
Nuk isha më fëmija
qe të mund t‘i besosh testamentin e leximit,
…se ti flasesh një fëmije
eshte njëlloj si të shkelësh mbi gjethe të njoma
pa pritur kurre të të pyesin “pse” dhe “si”.

BERLIN. HOTEL CITADINE.

Eshte mbrëmje. Jashtë dy- tri taksi te vëna ne pritje
të ndonjë kalimtari që ka humbur rrugën.
Dhoma është ashtu siç e lashë në mëngjes. Asnjë ndryshim.
përveç çarçafëve të ndërruar
nga duar që unë nuk i kam njohur kurrë
dhe zhumës së lehtë të shiut që mbi xhama kercet
si një tufë lulesh të thara
kur u ndërrojmë vendin.
Dhe i njejti mesazh në sekretarinë telefonike:
një zë burri,
i regjistruar muaj më parë, për një tjetër grua,
për dikë që është fshirë me të njëjtit peshqirë
të larë dhe parfumuar.
E kthej mesazhin mbrapsht, e dëgjoj disa herë…
Kryqëzohem në kohë me një histori të panjohur
duke shmangur pyetjen:”Ç‘farë mund të ketë ndodhur më pas ?”
Një telefonatë që vjen nga një kabinë telefonike,
në nxitim e sipër, ndoshta i përmallur,
fshin grimin nga fytyra ime
pa shumë përkushtim, shpejt e shpejt,
si atë të një figuranteje pas shfaqjes.
Më në fund do të shtrihem ne atë shtrat
te rregulluar nga duar anonime,
te tendosem midis gjerave te mia te humbura
( pyetjeve që u ngutën të merrnin përgjigje )
si nje fill tregues prej mendafshi
midis fleteve te sapolexuara te librit.

MISTERI I LUTJEVE

Në familjen time
lutjet bëheshin fshehtas
me zë të ulët, me një hundë të skuqur nën jorgan,
gati mërmëritnin,
me një psherëtimë në fillim dhe fund
të hollë, e te paster si nje garze.
Përreth shtëpisë,
kishte vetëm një palë shkallë për t‘u ngjitur
ato të drunjtat, të mbështetura gjithë vitin pas murit,
për riparimin e tjegullave në gusht para shirave.
Në vend të engjejve,
hipnin e zbritnin burra
që vuanin nga shiatiku.
Luteshin duke u shikuar sy më sy me Të,
si në një marrëveshje kryezotësh
duke kërkuar nje shtyrje afati
„Zot, me jep forcë..!”, e asgjë më shumë,
se ishin pasardhësit e Esaut,
të bekuar, me të vetmen gjë që mbeti prej Jakobit,
-bekimin e shpatës
Në shtëpinë time
lutja ishte një dobësi,
që nuk përflitej kurrë,
si të bërit dashuri
dhe njësoj
si të bërit dashuri
pasohej nga nata e frikshme e trupit

Luljeta Lleshanaku ka lindur me 2 Prill 1968.
Është autorja e këtyre vëllimeve me poezi :
¡“Sytë e somnambulës” (1994)
¡ “Këmbanat e së djelës” (1995)
¡ “Gjysëmkubizëm” (1997)
¡ “Antipastorale” (1999)
¡” Palca e verdhë” (2000)
¡ “ Fresco” (Sh.B.A, 2002)
Ky cikël me poezi të Luljeta Lleshanakut, botohet për herë të parë dhe janë krijime të zgjedhura enkas për faqet letrare të “Milosaos” nga krijimtaria e saj më e re.

[Hipparchia]

Faleminderit te gjithe atyre qe kane sjelle poezite e Lleshanakut ne forum, me qellim qe edhe une mund t'i lexoj. Lleshanaku eshte padyshim nje poete e shkalles me te larte. Eshte per te ardhur keq qe poezia e saj njihet me teper nga studente letersie ne New York (kryesisht Amerikane, e ndonje shqiptare si puna ime qe e ka zbuluar ate ne anglisht se pari ne nje librari librash te perdorur) sesa nga librashitesit e Tiranes. Shoqja ime e sapo kthyer nga Tirana pas shume muajsh, me thote se askush neper librarite (a kioskat) e Tiranes nuk e dinte se kush ishte. Ndoshta keshtu duhet te jete, pasi Tiranasit duhet te kene interesa me emergjente, sic mund te jene perkthimet mizerje te leteresise se huaj kontemporane.

Gjithsesi, faleminderit, dhe po te kete ndonjeri ndonje ide se si dhe ku mund ta gjej poezine e saj (e te poeteve te tjere shqiptare te rangut te saj), ju lutem me njoftoni! Do e vleresoja pa mase!

-H.

[Baptist]

Minibiografi - LULJETA LLESHANAKU

Të lindësh poet është fat, që jo shpesh meritohet. Luljeta Lleshanaku është nga ato femra, që fati ka patur meritën ta takojë. Një sublimim i përhershëm duket se grith së brendshmi vargut të saj, një "pakënaqësi", që rebelon sa herë harresa përpiqet të përgjumë gjithçkanë që nis nga kujtimet. Fëmijëria "ndryshe", duket se ende bën ekon e zgjatur, që poetëve s'u shuhet as pas fryme. Padyshim, Lleshanaku është ndër poeteshat më të mira shqiptare, që e ka rrënuar indiferencën që e shoqëron lexuesin e varfër të poezisë së sotme.


IKËN ZOGJTË

Ikën zogjtë
ikën dhe si brenga lanë foletë këtu
dimri si kupa i mbushi me shira
i mbushi dhe i piu
i piu dhe u deh
nga vetmia.


KËMBANAT E SË DIELËS

Shpirti im
përplaset si gjuhëza
në faqet metalike të këmbanës.

E dëgjoni
është këmbana e së dielës
është këmbana e meshës së madhe të së dielës
kur njerëzit dëgjojnë predikimet për një jetë
të pamëkat
dhe kujtohen të çojnë lule në varreza.

Dhe keto i quan poezi dikush?