Mbi politikën e jashtme të SH.B.A.-së

[xhelil]

Si shqiptare do te isha qe shqiperia kurre te mos bije deshe me politiken amerikane,nuk jam marre me politike ndonjehere por do ishte merite e politikaneve shqiptare qe te ngjallnin interesin e mbareshqiptareve se edhe neve mundet me na njoh dikush si komb dhe si shtete dhe jo si refugjate.
faleminderit

[NdocRroku]

te lumte goja xhelil!!!

[Enri]

Nga Mirela Oktrova, gazeta "Shekulli"

“Kursi i këtij kombi s´varet nga vendimet e të tjerëve”. Kredoja e presidentit, Xhorxh Bush, formuluar mbrëmë me këto fjalë, synonte të ndërgjegjësonte kombin për fuqinë dhe drejtësinë e vet të pakundërshtueshme, t´u rikthente amerikanëve besimin dhe presidentit besueshmërinë. I konceptuar si platformë pararendëse e fushatës elektorale për zgjedhjet e ardhshme presidenciale, fjalimi i presidentit tentoi të bindte elektoratin për kursin e vet politik, botën për konsekuencën dhe Irakun për epërsinë e padiskutueshme.
Baza ideologjike e fjalimit, drejtuar kombit mbeti doktrina e identifikuar gjithnjë e më shumë me emrin e presidentit Bush, e njohur si “doktrina e parandalimit“. Kjo teori, e përpunuar në një masë të madhe prej zëvendëspresidentit Dik Çeni, synon konsolidimin e pushtetit amerikan dhe rifitimin e zonave të humbura të influencës, neutralizimin e përpjekjeve penguese të aleatëve apo fuqive të tjera në realizimin e këtij synimi si edhe garantimin e sigurisë e të stabilitetit brenda dhe jashtë SHBA-ve.
Për kompleksitetin që paraqet dhe interesat e shumanshme, të lidhura me të, kriza e Irakut paraqet shembullin klasik të zbatimit praktik të doktrinës së re së Uashingtonit. Ajo jep mundësinë e ballafaqimit të supremacisë amerikane me paaftësinë e pjesës tjetër të botës në shmangien e rrezikut Sadam Husein, njërit prej më famëkeqëve të kohës sonë. Nisur nga ky arsyetim, shprehja “kursi i këtij kombi s´varet nga të tjerët” mund të interpretohet si injorim i pjesës tjetër të botës. Toni i përgjithshëm i presidentit amerikan, pavarësisht nga retorika e mprehtë, të krijon megjithatë pështypjen, se një ndërhyrje e pamandatuar apo e pambështetur ushtarake në Irak nuk është në interesin e administratës së tij.
Afrimi i zgjedhjeve presidenciale nuk e lejon shpërfilljen e mendimit të elektoratit për politikën e jashtme pas pakënaqësisë ndaj politikës së brendshme të qeverisë. Edhe nëse lufta e mundshme në Irak do të ndikonte pozitivisht në rënien e çmimit të naftës në tregjet ndërkombëtare dhe lehtësimin e krizës ekonomike, pamundësia e parashikimit të kohëzgjatjes së saj, nuk jep dorë për të parashikuar se sa mund ta zbuste faktori ekonomik pakënaqësinë e diktuar nga ai politik. Një faktor tjetër, i lidhur si me situatën e vështirë ekonomike brenda e jashtë vendit, ashtu edhe me rutinën e komportimit të amerikanëve, është nevoja e angazhimit të aleatëve në rindërtimin e Irakut pas përfundimit të konfliktit eventual. Përvoja e deritanishme - luftërat në Kosovë e Afganistan - ka treguar, se roli qendror i amerikanëve gjatë aksioneve ushtarake ka kërkuar revanshin e aleatëve për mënjanimin e pasojave të këtyre aksioneve. Faktori i fundit dhe mbase më i rëndësishmi nga ana strategjike lidhet me nevojën e përdorimit të bazave logjistike dhe sistemeve të përbashkëta mbrojtëse të Aleancës Veriatlantike, mungesa e të cilave do ta vinte suksesin e aksionit në mos në dyshim, të paktën në vështirësi të mëdha.
Një situatë e tillë e detyron presidentitn amerikan të mos jetë indiferent ndaj “pjesës tjetër të botës“ megjithë supremacinë e superfuqisë. Ky sfond dikton pritjen e rezultateve të inspektimeve në një raport të dytë, motivon dorëzimin e fakteve të shërbimit të fshehtë amerikan në Këshillin e Sigurimit dhe detyron për bisedime me aleatët, për shmangien e “keqkuptimeve“, megjithë vendosmërinë, për të shkuar deri në fund.
“Luftën, që do të na imponohet, do ta fitojmë”
Ky prononcim i presidentit amerikan, përmban në vetvete shtrimin e pyetjes, se “kush, me se dhe përse i detyron amerikanët të hyjnë në luftë me Irakun”. Argumentimi i supozuar do t´i referohej rrezikut të terrorizmit ndërkombëtar dhe lidhjeve të pretenduara të Sadam Huseinit me “Al Kaidën”. Ashtu si dikur Afganistani, Iraku shpallet kështu automatikisht zonë e interesave amerikane dhe përmbysja e regjimit të Sadam Huseinit, akt i mbrojtjes së tyre. Duke folur për zëvendësimin e të vetëndjerit amerikan të paprekshmërisë me mprehjen e nuhatjes së rrezikut, presidenti amerikan i jep Amerikës dhe administratës së tij atributet e sizmiografit të rrezikut të përbotshëm, i cili është i aftë të regjistrojë edhe rreziqet e papërfillshme për të tjerët. Mënyra e reagimit, gjithnjë sipas presidentit amerikan, varet nga lloji i rrezikut konkret.
“Rreziqet e ndryshme diktojnë strategji të ndryshme”
Me këtë “fjali-postulat“, presidenti amerikan iu kundërpërgjigj zërave kritikë, sipas të cilëve opsioni i luftës mund të justifikohet vetëm nga rreziku eminent, kritikave për mungesë koherence në qëndrimin ndaj Irakut e Koresë së Veriut, vërejtjeve për shpërfilljen e institucioneve ndërkombëtare dhe para së gjithash kundërshtimit të luftës nga një numër gjithnjë e më i madh bashkëkombasish të tij.
“Terroristët dhe diktatorët nuk e kanë zakon të paralajmërojnë me mirësjelle përpara se të vendosin të sulmojnë”, -tha presidenti amerikan, duke tërhequr vëmendjen, se “çdo lloj reagimi, që vjen pas goditjes është i vonuar dhe pa efekt”. Si në tentativën për të justifikuar politikën e “parandalimit“ ashtu edhe në përpjekjen për të davaritur pakënaqësinë dhe rimbledhur rreth vetes popullin amerikan, Bush iu referua pikës më të ndjeshme të ndërgjegjes kombëtare amerikane, 11 shtatorit. “Lufta kundër terrorizmit e filluar pas atentateve të 11 shtatorit vazhdon dhe ne do ta fitojmë atë”, -tha Bush, duke iu drejtuar para së gjithash asaj pjese të popullit amerikan, e cila duke e ndjerë veten gjithnjë e më pak të rrezikuar prej terrorizmit ndihet gjithnjë e më e rrezikuar prej luftës.
Megjithë karakterin thellësisht ideologjik të fjalimit të tij, Bush iu shmang këtë herë përmendjes së “aksit të së keqes”, duke u ndalur vetëm në shtetet përbërëse të tij: Iraku, Koreja e Veriut dhe Irani. Zotimi për përpjekje diplomatike në zgjidhjen e konfliktit me Korenë e Veriut, thirrja drejtuar irakianëve, se “armiqtë s´janë jashtë, por në krye të Irakut” dhe afirmimi i përpjekjeve të popullit iranian në kërkim të demokracisë, janë tregues tonesh të reja në gjuhën diplomatike të presidentit amerikan. Ndryshimi i toneve është megjithatë pjesë e taktikës diplomatike të çastit, strategjia e pandryshuar e së cilës, sipas presidentit amerikan, mbetet konfrontimi me sfidat e problemet “pa ua lënë ato qeverive, kongreseve apo presidentëve pasardhës”.
Kombit amerikan për kombet e tjerë!
I konceptuar si përpjekje për të rifituar besimin dhe mbështetjen e kombit amerikan, fjalimi i mbrëmshëm i presidentit Bush pati karakter programatik edhe për shumë kombe të tjera. Historik, fjalimin e bëri jo vetëm shoqërimi i tij prej protestave pacifiste – rast ky unikal në SHBA – por edhe transmetimi i drejtpërdrejtë nga pjesa dërrmuese e stacioneve televizive botërore. Reagimet e anëtarëve të Këshillit të Sigurimit dhe politikanëve evropianë erdhën disi të përmbajtura – miratimi i dorëzimit të fakteve të shërbimit sekret amerikan për armatimet në Irak u shoqërua me propozimin për verifikimin e tyre nga misioni i inspektorëve, lehtësimi pas mosshpalljes së luftës me shijen e keqe të arrogancës së superfuqisë.
E rëndësishme është megjithatë, që superfuqia e tha fjalën e saj dhe që kjo nuk ishte as fjala e fundit dhe as fjala e luftës. Shansi i Këshillit të Sigurimit për të ndërmjetësuar paqe, mbeti edhe këtë herë i paprekur. Se me ç´afat, kjo mbetet të shihet... Monopoli i përcaktimit të tij, do të përcaktojë edhe monopolin e zgjidhjes së krizës së Irakut!

[XimiD]

Amerikanet dihet qe nuk kane asnje arsye objektive qe te sulmojne Irakun . Ky eshte nje pushtim i mirfillte per naften e tij. Mongolet e rinj (sic i cilesoi dhe Saddam Hussein ) , ngaqe deshtuan ne Afganistan per kapjen e ish agjenit te tyre, sot duan ti tregojne botes se cfare ata mund te bejne.
hipokrizia e tyre arrin nota te papranueshme kur cilesojne dy qendrat e Europes Francen dhe Gjermanine si Europen e vjeter ! Po normale qe te jene shtete te vjeter se jane shtete qe kane histori,kulture , kane bere shkence art, muzike, dhe jo shtet i krijuar nga emigrante si Usa ! Dhe sipas Use-s qendra e Europes tani eshte zhvendosur ne lindje me ushtare ceke, polake, pse jo dhe shqiptare (qe jane shum te afte te luftojne sepse dieta e tyre eshte groshe, caj, edhe pilaf p.s kam qene ushtar vete ).
Ndersa kulmi i hipokrizise amerikane arriti dje kur z. Powell deklaroi qe '' Ne do ta ndihmojme z Hussein per nje exil te mundshem'' !!
Ja kush eshte pra Usa !

[Enri]

Nga Gazmend Kapllani (Gazeta "Koha Jone", Data 03,Shkurt,2003)

Eshte thene, se per nje dhjetvjecar (1991-2001) ngjarjet e rendesishme ne planetin tone dukej sikur kishin vendosur te benin greve. Dhe dukej se planeti, me disa trazira aty ketu, i ishte dorezuar nje lloj limontie, optimiste. Befas ngjarjet vendosen te dalin nga greva. Me nje menyre te llahtarshme me 11 Shtator te vitit 2001. Vendosen te marrin revansh per mungesen e gjate... Tani rendin me nje shpejtesi marramendese. Eshte e veshtire t'i kontrollosh dhe t'i parashikosh. Historia ka marre superxhiro dhe askush nuk e di se ku do t'a mbaje frymen.

Fjalen kryesore per te ardhmen e Historise njerezore - te pakten deri me sot - gjithmone e kane Perandorite, ose sic i emertojme ne epoken moderne Superfuqite. 11 Shtatori ishte nje goditje qe synonte - jo aq shkaterrimin e jeteve te njerezve - se sa zhubravitjen e simboleve te nje Perandorie qe kundronte me vetkenaqesi vetmine e saj. Autoret qe e planifikun e njihnin Ameriken nga brenda. Ndersa ata qe e sendertuan dhane mesazhin: ju urrejme me shume se sa c'duam jeten tone. Terroristet e ketij lloji nuk jane thjesht te vendosur te vdesin por mezi presin te vdesin. Rralle se mund te gjesh ne historine e njerezimit nje urrejtje kaq spektakolare dhe kaq te humnerte, kaq moderne dhe kaq arkaike njekohesisht. Eshte kombinimi i ketyre te dyjave qe mund te shnderrohet ne nje arme gjemeprurese jo vetem per Ameriken por per gjithe Perendimin. Duke shembur Kullat Binjake te Nju Jorkut planifikuesit e goditjes donin te skllaveronin lirine e kohes dhe te hapesires nen prangat e rendeses dhe te palevizshmerise. E vetmja gje qe nuk dine mire eshte se Amerika eshte e vetmja Perandori ne historine e njerezimit qe ka nje aftesi te jashtezakonshme te rikrijoje simbole dhe njekohesisht te mos varet prej tyre. Aty qendron forca vitale e Amerikes.

****

Kur ndodhi tragjedia e anies kozmike Shuttle me 28 Janar te vitit 1986, ku humben jeten 7 vete Presidenti Ronald Regan tha "do shkojme perpara, e ardhmja eshte e njerezve qe guxojne, jo e frikacakeve". Pardje ne qiellin e Amerikes ndodhi nje tragjedi e ngjashme: vecse kete radhe mendimi i pare ishte se mos kishim te benim me nje akt terrorist. Me 1986 edhe pse Lufta e Ftohte nuk kishte dhene shpirt askush nuk do mendonte se ndoshta mos e kane bere Sovietiket. 11 Shtatorit nuk ishte thjesht nje episod gjakatar. Ishte dhunimi i kufirit te pamundures. Ky kufi ishte monopol vetem i fantazise kinematografike. Tashme nuk eshte me. Prandaj e kemi te veshtire t'a emertojme se si quhet kjo Lufta qe ka nisur, si behet dhe ku do te dale. Mund te themi se Lufta behet midis civilizimit dhe xhungles? Sepse civilizimi sigurisht nuk i zhduk dot egoizmat, interesat ekonomike, dhembjen dhe fatin tragjik te njeriut. Por ve disa caqe dhe sajon nje hapesire transparente dhe me `njerezore' per jeten shoqerore. Nga ana tjeter qellimi i terrorizmit eshte pik`risht mohimi i caqeve dhe rregullave. Ne thelb eshte mohimi i thelbit te civilizimit. Eshte shnderrimi i botes ne nje xhungel. Prandaj edhe terroristet nuk mund te identifikohen me asnje lloj civilizimi, qofte ky kristian, mysliman apo budist...

****

Perandorite nisin perendimin e tyre atehere kur zbulojne kudo barbare. Atehere kur nuk mund te rrine dot pa zbuluar barbare. Ne se s'ekzistojne atehere duhet t'i shpikin. "Dhe tani cfare do te bejme pa barbare, keta njerez fundi i fundit jane nje lloj zgjidhje" - shkruan Kavafis. Edhe pse e plagosur zor se mund te thote kush se kjo gje vlen per Ameriken. Amerika mbetet ende "femija" me i suksesshem - lindur mes dhembjesh dhe dhunes (dhe kush nuk lindi keshtu) - i civilizimit demokratik dhe i vlerave te epokes moderne: kapitalizmi, ekonomia e tregut, pergjegjesia individuale, perpjekja per merite, guximi, prakticizmi, fantazia dhe nje besim pa fund tek ideja e progresit. Shkruan francezi Klod Rua ne librin e tij Clefs pour l'Amerique (Celesat per interpretimin e Amerikes) "Mund te ironizoje DIkush shume gjera ne Amerike. Mund te kritikoje shume te tjera. E megjithate kur kthehesh nga Amerika ke nje ndjenje sigurie se eshte e mundur te krijohet nje njeri i ri qe ka me shume shume besim tek forcat e tij, qe di te krijoje nje lumturi me tokesore, me racionale, me praktike".

Amerikanet jane te ndergjegjshem per kete dhe njekohesisht krenare. Prandaj edhe u duket e natyrshme te veprojne ne emer te Perendimit dhe te progresit.

Besimin e tyre se jane misherimi i vlerave te lirise dhe te progresit e vulosi Lufta e Dyte Boterore, atehere kur vendosen - ose u detyruan - te mbrojne Perendimin kunder vetvehtes: a nuk ishte Shoqeria e Kombeve, Franca, Britania e Madhe dhe forcat e tjera Europiane qe e shihnin Hitlerin si nje e keqe kalimtare? Dhe e vleresonin ne fillim si te tepert qe hija Amerikane te fuste hundet ne punet e Princeshes Plake? Nga kjo pikepamje nuk shokon - edhe pse nuk eshte e veshtire t'a quaje dikush arrogante - sentenca thelbesore e ekspozese se Keshillit te Strategjise se Sigurimit Kombetar Amerikan ("The National Security Strategy of the United States of America"): nje system i vetem ekziston ne bote per sukses kombetar: liri, demokraci, liria e tregtise.

Problemi nuk eshte nese Amerikanet kane te drejte te godasin armiqte e tyre edhe pa ndihmen e te tjereve. As nuk ka kush dyshime se Sadami eshte nje tiran i llahtarshem qe duhet rrezuar. S'ka nevoje pse te kerkoje kush deshmi per prirjen e tij vrastare: ekzistojne me dhjetra mijera kurd te vrare me gaz helmues (fatkeqesisht nen indiferencen e Perendimit). Dhe as deshmi per lidhjet me terrorizmin: familjeve te kamikazeve ne Palestine u lidhet pension i perjetshem. Nje veper e kobshme qe financohet nga regjimi i Bagdatit.

Pyetja kryesore eshte ne se Shtetet e Bashkuara disponojne sot nje vizion te plote per interesat e Perendimit ne bote. Per me shume, ne se per mbrojtjen e ketyre interesave jane duke perdorur mjetet e pershtatshme pa kompromentuar qellimet e tyre?

Nga ana tjeter, nuk mund te leme pa vene re se ne radhen e atyre qe i kundervihen luftes, te inspiruarit nga meria anti-imperialiste, anti-amerikane, anti-kapitaliste, jane kete radhe nje pakice. Kjo ndodh per here te pare pas Luftes se Dyte Boterore. Kunder luftes jane personalitete te cilat mbeshteten Luften e Irakut ne 1991 megjthese atehere ajo kundermonte shume me shume, era nafte. Dhe vetem para pak ditesh ish Presidenti Amerikan, Klinton deklaroi se eshte i shqetesuar sepse sheh qe administrates se Bushit i mungon nje vizion per boten, nje vizion per diten e neserme pas Irakut.

****

Pas 11 Shtatorit Amerika - me perjashtim te disa retorikave patetike dhe te kuptueshme ne raste te tilla - i rezistoi tundimit te humbjes se ketij vizioni. Lufta ndaj terrorizmit u percaktua si lufte kunder organizatave dhe rrjeteve terroriste qe ushqejne retoriken e tyre me fjalor neoreligjoz por qe nuk kane te bejne me te shtypurit dhe te varfrit e kesaj bote. Pra duheshin mobilizuar te gjitha forcat, kudo qe ndodheshin ne bote, te cilat mund te ishin viktima te mundshme te terrorizmit. Dhe sigurisht nuk mund te ndiqej si model i luftes kunder terrorizmit taktika e Putinit ne Ceceni apo e Sharonit ne Palestine.

Sidomos problemi i Palestines duhej zgjidhur se s'ben. SHBA-ja duket se e kishte kuptuar se lufta kunder terrorizmit kalon domosdoshmerisht nga Palestina. Konflikti Izrael-Palestine eshte kthyer ne nje kancer mestazat e te cilit perhapen ne trupin e planetit. Edhe sikur te bjere Sadami, Sadame te tjere do gjenden qe do inspirohen dhe do financojne kamikaze. Terrorizmi luftohet duke prere kushtet ne te cilat rritet, duke atrofizuar simbolet e tij ashtu sic terrorizmi deshi te atrofizoje Perendimin duke i goditur simbolet. Por tani duket se Palestina eshte braktisur ne fatin e vet. Ashtu sic ka harruar gjithkush genocidin e Putinit ndaj popullit Cecen. Keshtu, modeli i luftes kunder terrorizmit rrezikon te behet ai Putinit dhe militarizmi mesianik i Sharonit. Dhe ne se ndodh kjo, ne kete rast nuk humbet terrorizmi por Perendimi.

Nje pike tjeter e strategjise se administrates Bush ishte e ashtuquajtuara lufta paralajmeruese - jo parandaluese sic e njihnim deri me sot (pre-emtive war). E formuluar me pak fjale: Amerika do te veproje kunder rreziqeve qe mund t'i kanosen perpara se ato te kene lindur... Ne bazen e kesaj strategjie behet edhe lufta kunder Irakut. Ky lloj paralajmerimi nepermjet forces ushtarake duhet te dekurajonte tiranet kudo qe ishin. Por duket se ngacmoi akoma me teper fantazine e diktatoreve qe duan t'a shtyjne Perendimin ne kufijte e panikut ose edhe ne kufijte e mortit. Tirani tjeter, kete radhe ne Azi, Kim-i i Korese se Veriut ndersa pergatitej Lufta ne Irak doli dhe "tha": pse i kerkoni armet e cfarosjes ne mase ne Irak. Une disponoj arme berthamore. Po deshet eja me godisini mua... Ne kete rast administrata amerikane nuk perseriti fjalen lufte por fjalen diplomaci. Pra mesazhi ndaj gjithe diktatoreve te kesaj bote rrezikon te jete ky: ne se doni te vazhdoni ne marrezine tuaj te pabezdisur nga askush atehere perftoni dy bomba atomike. Njeren per te sulmuar, tjetren per te kercenuar me vdekje te sigurte gjithke guxon t'ju sulmoje. Duket se ne kete rast Korene e Veriut do t'a marre ne "patronazh" dhe do t'a qetesoje Kina... Ndoshta Perendimi do te jete i detyruar te ndaje zonat e influences jo me ne baze te principeve te tij te shenjta por per te siguruar mbijetesen e tij? Dhe ndoshta, shekulli i ri do ia kaloje spektrin e Perandorise ndonje fuqie Aziatike? Keto mbeten pyetje te hapura per cdo mendje te hapur.

Me te drejte gazetari i njohur Amerikan Thomas Friedman thote se ne boten e sotme te globalizuar (te boterizuar), nese ti nuk shkon ne nje "lagje te keqe" atehere do vije "lagjia e eqe" tek ty. 11 Shtatori ishte deshmia me tragjike. Pikerisht, per kete arsye "lagjet e keqija" nuk mund te administrohen me vetem. Bota arabe ka nevoje per ndihmen e Perendimit, qe te dale nga kurthi i fondamentalizmit, i regjimeve te korruptuara, dhe i diktaturave vrastare. Por mbi te gjitha "lagjiet e keqija" fundi i fundit mund te rregullohen vetem nga banoret e lagjes. Kamikazet nuk i ndal dot asnje tank i Sharonit por vetem Palestinezet. Fondamentalistet islamike mund te munden vetem nga myslimanet. Mekat qe daullet e luftes nuk na lene te shohim perplasjen e eger qe po ndodh sot ne Iran midis perkrahesve te nje feje islame te liberalizuar dhe Khomeinisteve. Nese bota islame nuk kalon luften e vet civile atehere lufta mes civilizimeve ndoshta do te jete e pashmangshme.

Ne cdo rast, "lagjiet e keqija" ne epoken e sotme nuk vizitohen vetem por bashke me te tjeret. Ate qe mundohet te beje Europa, te kaloje nga nje sistem hegjemonik unik ne nje sistem te qeverisjes boterore. Endrrat e Europes jane te arta por kembet e saj politike jane prej argjili. Nuk mjafton te thote kush se eshte pro paqes: paqja duhet menduar, duhet ndertuar, duhet organizuar me te njejten kembengulje dhe me te njejtin guxim qe organizohet edhe lufta. Edhe paqja kushton. Dhe ketu vijme tek konsekuenca e trete e luftes ne Irak: nje percarje e Perendimit. Me keq se kaq nuk behet...

Ne se gjerat vazhdojne keshtu atehere skenari i luftes qe na pret do te jete: SHBA-ja do beje nje lufte tjeter ne emer te Perendimit por ne te njejten kohe i zhuritur prej luftes rrezikon te dale, imazhi i Amerikes. Simbolet dhe civilizimi Perendimor. Keshtu, Perendimi do te fitoje ndoshta nje beteje duke rrezikuar seriozisht te humbase vetvehten.

[Shkupjani]

Amerika, si popull dhe qeveri, pas 11 shtatorit, fitoi përkrahje dhe solidarzim të madh nga shumica e shteteve të botës, sidomos nga Europa, për shkak të supozimit për “vlera” të përbashkëta perendimore, fetare dhe filozofike, si individ, kolektive dhe institucione.


Në atë kohë kryetari amerikan deklaroi se ata që kanë planifikuar dhe realizuar këtë shpërthim e kanë bërë këtë me qëllim të “sulmit kundër pricipeve të lirisë”, të cilat i kanë përvehtësuar shetetet e bashkuara për vehte. Pas një viti, Bushi nënshkroi një artikull në gazetën “Njy Jork Times”, numri i të së mërkurës, ku mes tjerash thotë se ajo që i ka ndodhur vendit të vet ka dhënë “mundësi të madhe, duhet pasur guxim dhe urtësi për t’i shfrytëzuar”. “Shansat e mëdha” sipas kryetarit amerikan janë “përhapja e lirisë dhe zhvillimit në shumë vende”.


Kjo “urtësi” dhe “bujari” e Xhorxh Bushit (juniorit) supozon të pranohet me përkrahje dhe vlerësim pozitiv nga të gjitha popujt e botës e jo vetëm të europës. Mirëpo ka një të metë mes deklaratës deklaratës zyrtare të administratës dhe politikës së jashtme, të mishëruar në realitet, të shikuara nga këndi i qëllimeve të publikuar ose të pabulikuara dhe mjeteve të shfrytëzuara për t’i realizuar ato. Kundërshtimin me të cilin ballafaqohet Ëashingtoni në qendrat botërore, edhe nga aletatët më të afërt, që nga momenti kur republikanët e morën qeverisjen e Shtëpisë së Bardhë, mund të aludon edhe në një gjë tjetër, përveç faktit se kjo është rezultat i tendencës së forcave të mëdha për të përhapur lirinë dhe komoditetin në botë. Në përjashtim të rastit kur “konflikti perendimoro-perendimor” është i bazuar në kundërshtim të intereseve dhe se principet dhe slloganet e bukura vijnë pas kësaj nëse u jipet mundësia. Logjikisht nuk mundet të konfliktohen aletatët strategjik dhe partnerët e interesit për shkak të “komoditetit të pjesës tjetër të botës”. Ata nuk guxojnë ta pretendojnë këtë edhe nëse ka njerëz që i dëgjojnë dhe i besojnë asaj që thonë ata.


Duke filluar nga dosja e Gjykatës ndërkombëtare për krime, duke kaluar kah dosjet e ambijentit dhe shkëmbimit tregtar, e duke përfunduar me dosjen e Irakut, Vashingtoni ballafaqohet me kundërshtim të fuqishëm dhe të papritur nga aleatët dhe partnerët e vet europjan, gjë që ska qenë para ndodhive të vitit të kaluar. Edhe pse logjikisht “perendimi” do të duhej të tejkalonte mospajtimet e tyre “sekondare” për tu ballafaquar me kërcënimin e “jashtëm” të përbashkët.


Kjo ndodhi në të vërtetë deri diku, sidmos pas ndodhive dhe kur kishte të bëjë me Afganistanin dhe qeverine e Talibanëve. Mirëpo së shpejti partnerët e Amerikës frenuan në “luftën kundër terorizmit”, atëhere kur iu bë e qartë se “liria” dhe zbatimi i tij sipas kuptimit të administratës së Bushit ka nevojë të rishikohet, kurse kërëcënimi i jashtëm të përkufizohet dhe sqarohet.


Sot, në një shtet sikurse Franca, të cilën e lidhin marëdhënie “emocionale” me Amerikën që disa dekada, vetëm 39 % të francezëve solidarizohen me Shtetet e Bashkuara, sipas statistikave të kompanisë së përbashkët francezo-amerikane “Sofrise”, e cila është e veçantë për statistika.


Ajo që bjer në sy është se numri i përmendur është më pak për dy pikë nga rezultati i një ankete të ngjajshme që është mbajtur në muajin maj të vitit 2000. Në kohë kur kjo statistikë regjistroi ritje të përqindjes së urrejtjes së francezëve kundrejt amerikanëve me gjashtë pikë (16% përballë 10% në vitin 2000). Sipas kësaj ankete francezët “veçoritë” e amerikanëve i rendisin në këtë mënyrë: forcë (73% e cila ka përjetuar rritje më shumë se 17 % në krahasim me anketën e vitit 1988), komoditet material (42%, domethënë me rritje 11% nga anketa e vitit 1988), imperijalizëm (33% domethënë me rritje 21% në krahasim me vitin 1988 dhe 10% në krahasim me vitin 2000). Në këtë anketë veçorinë e “lirisë” e kanë përmendur vetëm 20% të të anketuarve, kurse “bujarinë” vetëm 5%. Që domethënë se francezët, ndoshta edhe europjanët si tërësi, fotografia e tyre për Amerikën është se ajo është “e fuqishme dhe e pasur”, mirëpo “imperiale dhe koprace”, edhe pse lufta e ftohta ka përfunduar që 12 vite.


Sa i përket vlerësimit të politikës së jashtme të Vashingtonit, që nga 11 shtatori, është edhe më e vrazhde, sepse 64% të të anketuarve mendojnë se Amerika “para çdo gjëje dëshiron të mbrojë dhe zgjëron interesat dhe investimet e veta nëpër botë”, kurse 63% mendojnë se Vashingtoni vepron për “të ia imponuar vullnetin e sajë mbarë botës”. Kjo anketë ka përjetuar rritje për njëmbëdhjet pikë, vetëm për dy vjet. Në anën tjetër vërejmë se vetëm 23% të të anketuarëve mendojnë se shetet e bashkuara “veprojnë për të ruajtur paqën e botës”. Kjo përqindje është në rënie e sipër, duke qenë më pak për pesë pikë nga anketa e vitit 2000, kurse vetëm 9% mendojnë se qëllimi i Amerikës nga politika e jashtme është “mdihmë për zhvillim të demokracisë”, e para dy vites kështu mendonin 11%, sipas rezultateve të asaj ankete.

[Shkupjani]

Në një përvijim fatkeq të një debati të pranueshëm, Kongresi dhe mediat janë në mëdyshje obsesive mbi "dështimin e inteligjencës Amerikane" që mundësoi sulmet e 11 shtatorit, 2001. Shumë më e rëndësishme dhe tërësisht e pavërejtur, është dështimi kolosal i diplomacisë Amerikane që i mundësoi po këto.


Derisa sulmet cenuan ligjet si univerzale dhe ato Islame të luftimit, autorët e tyre fituan legjitimitet në botën Muslimane duke ndërhyrë në pikëpamjen e shumë njerëzve se ata nuk e hudhnin bataren e parë të një lufte të re botërore, por hakmerreshin për vite të shumta të mbështetjes Amerikane për padrejtësi ndaj Muslimanëve.


Departamenti i SHBA të Zyrës Shtetërore për Protokole harxhon shumë mund në çështje sikur vendosja e pirunit për sallatë përballë pirunit për 'goca deti' se a do të shqetësonte një burrështetas të huaj. Ndoshta State Departmenti gjithashtu do të mund të tregonte më tepër kujdes ndaj vendimeve të politikës së jashtme, vet ato me vlerë të dyshimtë, të cilat për efekt anësorë kishin tërbimin e popullatës në një rajon ku qëndrojnë disa prej interesave më të rëndësishme ekonomike dhe politike të Amerikës.


Politikanët e SHBA-ve vazhdimisht kanë injoruar këshillat e akademikëve, udhëheqësve Musliman Amerikan, dhe ata në trupat e tyre diplomatike të cilat thëritnin për dialog dhe bashkëjetesë të qetë me lëvizjet e matura Islamike në botë, dhe një largim prej diktaturave dhe okupimeve neokoloniale. Në vend të kësaj, qeveria jonë ka zgjedhur që në emër të popullit Amerikan - të pengohet dhe të qullosë depërtimin e saj në botën Muslimane posikur një dem në shitore porcelani.


Thelbi i dështimit ka qenë në de facto politikën e SHBA se kthimi botëror i Muslimanëve ndaj fesë së tyre është një fenomen i rrezikshëm i cili duhet të blokohet, shkatërrohet ose të shpartallohet. Kjo pozitë është një profeci që përmbush veten dhe një recetë për një luftë permanente të cilën tani e shofim në shfaqje.


Islami si një mënyrë e jetës nuk ka për tu larguar, aq sa edhe demokracia. Civilizimet në mënyrë të pashmangshme tërheqin shumë nga traditat e tyre dhe kapitali kulturor duke kërkuar shtigje ndaj lirisë dhe prosperitetit. Në Perëndim, dëshira njerëzore për vetëvendosje mori formën e demokracisë sekulare. Bota Muslimane i kthehet Islamit. Kjo është një përfundim i pashmangshëm sikur agimi i të nesërmes, dhe qeveria jonë e di këtë.


Një raport nga Dhjetori 2000 përgatitur nga Bordi Nacional për Inteligjencë të Jashtme pranë CIA parashikon që nga fundi i vitit 2015, "Islami politik në forma të ndryshme do të bëhet alternativë atraktive për miliona Muslimanë përgjatë rajonit... Islamistat mund të vinë në pushtet në shtete të cilat fillojnë të bëhen pluraliste dhe ku elitat e ngulitura sekulare kanë humbur tërheqjen e tyre."


Aktiviteti Islamik nuk është baraz me dhunë ose me anti-Amerikanizëm. Shumica e organizatave për reforma lokale dhe lëvizje në kënde të ndryshme të botës përqëndrohen në kushtet e tyre lokale dhe rrethanat, e jo në SHBA-të sikur "Satana i madh". Duke përfituar nga Islami, ata punojnë për reforma, siguri dhe liri ndër kushtet despotike politike dhe ekonomike, të cilat tani mbizotërojnë në botën Muslimane. Këto grupe të matura, mund që zhurmshëm të kundërshtojnë politikën e SHBA, por problemet e tyre janë të tanishme, dhe nuk kanë të bëjnë me Amerikën, duke marrë parasysh se marrëdhëniet neutrale me Perëndimin i shërbejnë qëllimit të tyre për të reformuar situatat lokale.


Së paku, shumica e tyre morrën këtë qëndrim, derisa politikanët e SHBA filluan të veprojnë me tendencat e tyre të shofin të gjitha këto grupe sikur aspekte të një fenomeni të njëjtë kërcënues. Trupat Amerikane marshojnë në Jemen, në Filipine, dhe në Kaukaz, duke krijuar armiq nga popullatat lokale për hir të një grupi njerëzish, dhe duke deklaruar luftë ndaj grupeve në Kinë, Kashmir, dhe tjetërkund të cilat deri tani nuk kishin interes në ballafaqimin me SHBA. Raportet tregojnë se pas skenave, zyrtarët Amerikanë janë tronditur mbi fitoren e paradokohshme të një partie Islamike tejet të butë në Turqi. Këto aktivitete dhe politika vetëm kishin sukses në acarimin e atyre të cilët, në të shumtën e rasteve, janë forcat më të rëndësishme për stabilitet afatgjatë dhe reforma në këto shtete.


"Në Shtetet e Bashkuara, mungesa jonë për precizitet në dallimin mes... lëvizjeve mund të mbaron me shtyerjen e tyre të bashkohen," thotë Dr. Charles Kurzman nga Universiteti i Karolinës Veriore-Chapel Hill. Dhe me të vërtetë kjo është ajo që po ndodhë; të detyruar para tytës së pushkës të zgjedhin në mes "Amerikës ose terroristëve," nuk duhet të çuditemi nëse këto lëvizje lokale vendosin të braktisin neutralitetin e tyre dhe të zgjedhin anë në këtë ndeshje të civilizimeve.


Amerika duhet të përvetësoj një qasje të nuancuar ndaj botës Islame, duke u përmbajtur prej goditjes së grupeve bazuar në supozim se karakteri i tyre Islamik automatikisht i bën armik. Duhet që të dëgjon brengat e atyre të cilët janë të prekur nga zgjedhjet e saja politike të cilat kanë rënduar jostabilitetin - mbështetjen e saj për regjimet diktatoriale dhe okupimi ushtarak i Tokës së Shenjtë dhe mandej të fillon me revidimin e këtyre politikave e tëra kjo mund të përmbushet pa sakrifikuar interesat nacionale; në të vërtetë, interesat nacionale të SHBA do të shërbeheshin me reforma dhe stabilitet më të lartë politik në rajon.


Nëse nuk e bëjmë këtë, atëherë "Lufta ndaj Terrorizmit" do të jetë vetëm një ritransmetim i "Luftës" së dështuar "ndaj Drogës", e vetë përjetësuar, dhe e pafund.

[Pellazgu]

Nuk i lexova me vëmendje të madhe këta artikujt e pafund të fundit, të vendosur nga administratorët. Më dukeshin si veprat e enverit që, vetëm psi ishin aq të mëdha nuk i filloja fare t'i lexoja, le që më dukeshin prralla me mbret (to begin with).
Kam hapur një temë tjetër diku tek Shqiptarët në Diasporë-USA- A nuk ju vjen turp të pranono nënshtetësi tjetër?. Mu hodhën shqiptarët në fyt. Po të njjtën gjë po vë re këtu tek tema e Xhelilit mbi Kolonializmin anglo-amerikan.
Ne shqiptarët nuk duhet t'ia heqim vehtes të drejtën e shprehjes së mendimit politik për çëshje madhore të rangut botëror, thjesht sepse ne bëjmë pjesë në këtë botë. Të pranosh disfatën se je i vogël do të thotë që vullnetarisht të rrjeshtohen kombet dhe të pranojnë mosegzistencën e mëtutjeshme sepse paska më të mëdhenj se ata. Kështu, i mbetet gjithë botës të shuhet. Ndonëse është fakt se ne jemi të vegjël, kjo nuk dmth të pushojmë së egzstuari. Sa për politikën e jashtme Amerikane, ata që e njohin atë sadopak, duhet tashmë të kenë arritur të kuptojnë se çdo veprim apo mos veprim i amerikës çon ujë në mullirin e saj në fund të fundit dhe jo të dikjt tjetër. Byreqet që gatuan ajo në furrat e botës nuk janë të të zotit të furrit por të amerikës. Ne mbetemi në mëshirë të ndonjë thërrimeje që mund të teprojë nga tejngopja. Po a ka ngopje Amerika? Jo!
Sa për parimet, ato janë prralla me mret. AMerikës nuk i intereson një zhvillim ekonomik e aq më pak një zhvillim ushtarak i cilitdo vend në botë. Dihet që zhvillimi ushtarak vjen si rezultat i zhvillimit ekonomik. Duke përdorur llogjikën e thjeshtë, pa ndërlikime, si mund të mendosh që Amerikës i intereson prosperiteti i të tjerëve. Në asnjë mënyrë. Ajo i trembet zhvillimit ekonomik Europjan. Ai do të sjellë paralizimin MAerikan. Kjo e pati kulmin më 11 shtator. Aty filloji rënja. Ajo që dëshmojmë ne sot është pikërisht budallallëku i Shqipërisë që unë e quaj tradhëti-përkrahje qorrazi e Amerikës. Vetëm Izraeli është sot përsot përfituesi më me bollëk i taksapaguesit Amerikan. Një partner i tillë i duhet Amerikës në Lindjen e Mesme. Shqipëria po bëhet Izraeli i Europës. Nuk besoj se i duhet Shqiptarit ndonjëherë një pasiguri e tillë si ajo e çifutëve që ikin në mëngjes nga shtëpija e nuk dihet se do ishpëtojnë shpërthimeve të kamikazëve palestinez për të ardhur gjallë në shtëpi. Ja, këtë rrugë po shtron shqipëria sot. Amerikës, patjetër i duhet një Izrael në Europë. Kush më mirë se ne do ta bënte? Ka edhe të tjerë por Amerikës do t'i kushtonte shumë të subvencionojë ndonjë shtet tjetër në dëshpërim si Shqipëria. Ne kurrë nuk i paraqesim rrezik Amerikës. Mos harrojmë se kjo nuk është thjesht një lojë e Bushit. Ka të tjerë strategë "think tank" që gdhendin politikën e jashtme amerikane afatgjate jo për 4 apo 8 vjetët e mundshme të mandatit të një presidenti, por për 20-30 a 50 vjet të ardhshme. Këta nuk janë as skllevërit Kollin Pauell, as Kandolica Rajs, as ato fytyrë paçavuret që shohim çdo ditë në ekrane. Janë ato që nuk i shohim. A keni parë ju ndonjë agjent të tanishëm të CIA-s. Të gjithë janë ish-a. Vetëm drejtori i CIA-s njihet publik si figurë zyrtare civile. Mekanizam të tillë janë ato që përpilojnë startegjinë e përgjithshme të politikës së jashtme Amerikane. Presidenti dhe sekretari i shtetit janë thjesht zëdhënësa të atyre të padukshmëve. Gjithçka që shohim e dëgjojmë sot është ajo që quhet "for public consumption".
Ika se e zgjata e s'e lexon njeri!

[Albo]

Lufta ne Irak nen kendveshtrimim amerikan
(analize)

Iraku ka qene ne qendren e vemendjes se opinionit publik boteror 3 muajt e fundit, dhe merite per kete ka patur administrata amerikane e presidentit Bush e cila po i meshon fort idese se Iraku duhet te carmatoset nga armet e shfarrosjes ne mase me cdo kusht. Me anen e ketij shkrimi, do te keni nje mundesi te njiheni me kendveshtrimin amerikan, qe eshte keqinterpretuar ose paragjykuar me qellim nga nje grup shtetesh ne bote. Teksa per amerikanet Iraku eshte nje kercenim per sigurine kombetare amerikane dhe ate boterore, per shtete si Franca dhe Gjermania, Iraku eshte nje shtet sovran qe nuk paraqet asnje kercenim. Ceshtja e Irakut, ka nxjerre ne drite ndasi te pariparueshme ne maredheniet midis SHBA dhe aleateve te saj te vjeter europiane.

Cili eshte objektivi i SHBA-se per Irakun?

Objektivi i administrates amerikane ne Irak permban 3 komponente: a) Ndryshim rregjimi ne Irak b) Sekuestrimi dhe asgjesimi i gjithe armeve te shfarrosjes ne mase c) Ndertimi i nje shteti te ri demokratik ne Irak. Te tre keto komponente, jane te nderthurur me njeri-tjetrin dhe shtrihen ne nje kronologji kohore afatshkurter. Ne planin afatgjate, objektivi amerikan eshte qe te rrisi prezencen ne boten arabe dhe te nisi me Irakun procesin e demokratizimit te gjithe rajonit. Administrata amerikane ka marre parasysh jo vetem shpenzimet e luftes per clirimin e Irakut, por edhe shpenzimet per ndertimin e Irakut. Prej kohesh Pentagoni ka perpiluar nje plan sekret per te gjitha hapat e arritjes se ketij objektivi.

Cilat jane motivet e politikes amerikane ndaj Irakut?

1. Lufta ndaj terrorizmit

Gjithe kreret e administrates amerikane i kane meshuar fort ne publik motivit qe Iraku perben nje kercenim per sigurine rajonale dhe boterore, jo thjeshte ate amerikane. E pare kjo nen kendveshtrimin e ri te luftes kunder terrorizmit, Iraku perben nje shqetesim real per administraten amerikane. Shume burra shtetesh jane munduar te ndajne luften ne Irak, nga lufta kunder terrorizmit, dhe ky eshte nje veprim teper i gabuar dhe i nxituar. Lufta ndaj terrorizmit, nuk do te thote vetem lufte ndaj Bin Laden dhe rrjetit te tij terrorist. Perkundrazi, Bin Laden vetem sa zgjoi popullin amerikan dhe gjithe boten qe te shihnin me syte e tyre shkallen e radikalizmit islamik dhe urrejtjen e akumuluar ndaj Perendimit ne shoqerite e shtypura arabe.
Shume prej vendeve europiane i kane kerkuar Washingtonit "provat e lidhjes se Hysein me Al Qaida", dhe kjo tregon fare qarte keq-konceptimin e europianeve per luften ndaj terrorizmit. Ndersa per amerikanet lufta ndaj terrorizmit eshte nje sipermarrje globale per mbijetese te qyteterimit perendimor, per europianet lufta ndaj terrorizmit perkufizohet si lufte ndaj nje rrjeti terorist si Al-Qaida dhe nje liderit te saj. Kjo ben qe qendrimet amerikane te perplasen me qendrimet europiane, te cilet nuk e shohin terrorizmin si nje kercenim real te interesave te tyre. Duhet qe te hidhet ne ere nje kulle ne Paris, ne menyre qe Franca dhe mbare Europa te kuptojne qe Bin Laden dhe terrorizmin nuk kane ne shenjester vetem interesat amerikane, por gjithe vlerat dhe qyteterimin perendimor, te ngritur nga vendet e krishtera. Ndersa per amerikanet kjo eshte nje lufte per mbrojtjen e sigurise nderkombetare, per terroristet kjo eshte nje lufte e shenjte, nje xhihad, qe sulmon qyteterimin e Krishtere.

2. Siguria rajonale dhe boterore

Arsyeja perse Sadam Hysein perpiqet te ndertoje armet nukleare dhe ato te shfarrosjes ne mase, eshte se ai kerkon te dominoje gjithe rajonin dhe te perbeje nje kercenim edhe per rendin nderkombetar. Qendrimet e tij ne te shkuaren dhe te tashme si: perdorimi i armeve biologjike ne luften Iran-Irak dhe ne kundershtaret e tij kurde ne veri, dhe shiaj ne jug, pushtimi ushtarak i Kuvajtit, mosnjohja e autoritetit te Arabise Saudite ne boten islamike, sponsorizimi i familjeve palestineze te "martireve te Allahut" qe hedhin veten ne ere ne Izrael duke marre jete te pafajshme, historia e konfliktit me Izraelin dhe deshira per shkaterrimin e tij, mosrespektimi i 16 rezolutave te OKB-se ne 12 vjetet e fundit qe benin fjale per carmatimin e Irakut, jane vetem disa prej kercenimeve te Irakut ne rajon dhe me gjere. Izraeli eshte shtet mbartes i armeve nukleare ne arsenalin e tij, dhe nje sulm i Irakut mbi shtetin e Izraelit do te sillte pasoja katastrofike te paimagjinueshme per mbare rajonin. Gjithashtu, Sadam Hyesin eshte lideri i vetem arab qe mban peng planet e paqes Izrael-Palestine, pasi ndikimi i tij ne rradhet e palestinezeve eshte teper i madh. Lider si Hysein, e perdorin konfliktin izraelito-palestinez per qellimet e veta te brendshme politike, pasi vetem ne kete menyre ata mbajne popullsine e tyre heterogjene ne solidaritet dhe anashkalojne problemet e medha shoqerore te brendshme sic eshte genocidi ethnik, dhuna shteterore, shkelja e te drejtave te njerit, papunesia, varferia e me rradhe.
Ne vitin 1991, pasi forcat aleate e zbrapsen ushtrine irakiane nga Kuvajti, inspektoret e pare ne Irak, qe kishin per detyre carmatosjen e Irakut nga armet e shfarrosjes ne mase, bene publik faktin se Iraku ishte vetem 6 muaj larg testimit te armes se tyre te pare berthamore. Kjo ishte nje suprize aspak e kendshme per Washingtonin, i cili hoqi dore nga ideja e rrezimit te Sadamit nga pushteti, vetem pasi "mandati i OKB-se ishte vetem clirimi i Kuvajtit". Ne kete pike, administrata e Bushit te vjeter e pranoi publikisht, qe lenia e Sadamit ne pushtet, ishte nje gabim historik qe do te krijonte probleme me vone. Administrata amerikane e presidentit Klinton, u mjaftua me vendimet e OKB-se per embargon, kufizimet ushtarake ne veri dhe jug te vendit, dhe inspektimet. Shume shpejt inspektoret do te flakeshin jashte nga Iraku me urdher te Sadam Hyesin, dhe qe prej 6 vjetesh, Iraku ishte jashte cdo monitorimi perendimor. Presidenti Klinton e la kete ceshtje pezull per 8 vjet, pasi i mungonte vullneti te vinte ne medyshje rizgjedhjen e tij si president, duke ndermarre vendimin per te perdorur forcen ne Irak. Nuk kish asnje dyshim ne te gjitha administratat amerikane, se rruga e vetme per te rrezuar rregjimin e Sadam Hysein, eshte ushtrimi i forces ushtarake. Inspektimet dhe embargo nuk punojne, vetem sa rendojne me tej gjendjen tejet te renduar te popullit irakien.
Armet e shfarrosjes ne mase, duke filluar me ato bio-kimike dhe duke perfunduar me planin e ndertimit te armes nukleare, jane nje kercenim i madh per sigurine e rajonit dhe mbare njerezimit. Ky rrezik shumefishohet kur mendon se nje njeri i paskrupull dhe i pameshirshem si Sadam Hysein eshte ne pushtet ne Bagdad. Siguria e botes eshte ne nje fije peri nese Iraku arrin te ndertoje dhe testoje me sukses armen e pare berthamore. Kete arme ai mund ta perdori ndaj Izraelit, mund ta perdori per te kercenuar dhe vene nen kontroll fqinjet dhe per te dominuar ne kete menyre gjithe boten arabe ose tua kaloje grupeve terroriste si Al-Qaeda. Asnjeri prej vendeve arabe nuk ka ne arsenalin e vet armen nukleare. Ndertimi i kesaj arme, do ta bente Sadam Hysein nje tiran te paprekshem dhe te pakercenueshem nga SHBA apo fuqite e tjera nderkombetare. Duke u nisur nga kjo, administrata amerikane ne menyre indirekte eshte shprehur se eshte koha qe te luftojme nje lufte konvenciale sot, se sa te perballemi me nje perplasje nukleare neser. Shembulli me i mire ne favor te argumentit amerikan, eshte kriza me Korene e Veriut, nje vend qe prodhon dhe eksporton arme berthamore. Cfare do te ndodhte nese keto arme te binin ne duart e terroristeve? Cfare do ti ndalte ata qe ti perdornin kunder SHBA-se dhe Botes se Lire? Pergjigjia eshte asgje.

3. Clirimi i popullit Irakien nga tirania

Gati ne te gjitha analizat anashkalohet fakti se Iraku ka nje popull qe vuan direkt pasojat e tiranise se Sadam Hysein. Ky popull ka vuajtur jo vetem pasojat e luftrave shkaterruese, por edhe torturat dhe praktikat me barbare qe njej njerezimi. Sadam Hysein, menjehere pas perfundimit te luftes ne Irak ne 92, dha urdher qe tu priten veshet te gjithe ushtareve dezertore qe guxuan te dorezojne armet e tyre, ne menyre qe populli ti njohi dezertoret dhe tradhetaret. Sadam Hysesin eshte ai njeri paranoik dhe i pameshirshem, qe nga frika e humbjes se pushtetit, ka hequr qafe dhenduret dhe djemte e tij. Gruaja dhe vajza e Sadam Hysein asnjehere nuk dalin ne publik, dhe jetojne te izoluara, fale urrejtjes qe keto kane per Sadamin dhe bemat e tij ne rradhet e familjes se vet. Nje njeri qe nuk kursen as gjakun e vet, cfare qendrimi mendoni se do te mbaje ndaj nje populli heterogjen Irakien, ku Sunet(grupi fetar/etnik i Sadamit) perben vetem 20% te mbare popullsise?! Kjo kategori njerezish mbajne nen kontroll 80% te pjeses tjeter te popullsise qe jane kryesisht Shiaj dhe Kurde. Dy grupet e fundit, jane edhe ata qe kane provuar ne lekuren e tyre se cilat jane pasojat e agjenteve bio-kimike te perdorur nga Sadami per te asgjesuar kundershtaret politike. Te gjithe kundershtaret politike te Sadamit, jane subjekt torturash c'njerezore, dhe familjet e tyre asgjesohen ose perdoren si mjet santazhi e presioni. Ne 10 vjetet e fundit te embargos mbi Irakun, mendohet qe rreth 500000 femije irakiene te kene vdekur nga mungesa e ushqimit dhe ilaceve. Ky realitet eshte nje fatkeqesi tragjike, kur mendon se Iraku eshte i pasur me burime natyrore, dhe gezon nje shkalle emancipimi me te larte se shoqerite e vendeve fqinje. Lufta ne Irak, do tu sillte ketyre njerezve ate qe njerezit kane me te shenjte, lirine.

4. Resurset natyrore te Irakut

Arma me e forte diplomatike ne doren e Sadam Hysein aktualisht, nuk eshte ushtria e tij dhe armet e shfarrosjes ne mase, por kontrolli mbi industrine e naftes. Iraku eshte nje prej vendeve me rezervat me te pasura me nafte ne bote, dhe eshte pikerisht kjo nafte qe ka blere mbeshtetjen diplomatike franceze dhe ruse per rregjimin e Sadamit. Oponenca qe keto vende po i bejne luftes fshehin interesat e tyre ekonomike qe i lidhin me Irakun. Gjermania nga ana tjeter, eshte partneri kryesor i Irakut ne prodhimin e agjenteve bio-kimike si arme te shfarrosjes ne mase. Keto vende me oponencen e tyre, thjeshte perpiqen te mbajne ne pushtet Hysein, dhe te fitojne sa me shume kohe. Nderkohe, cmimi i naftes ne tregun boteror ka arritur rekorde te reja dhe kjo ka demtuar ndjeshem ekonomite e gjithe vendeve te botes. Ky perben edhe nje prej motiveve perse SHBA kerkon te cliroje Irakun nga rregjimi i Hysein. Amerikanet do te kene kontroll mbi puset e naftes per nje kohe ende te pacaktuar, dhe ne kete menyre do te paguajne shpenzimet e luftes, dhe do te rifinancojne edhe rindertimin e nje shtetit te ri multiethnik-demokratik-pro-perendimor ne Irak. Argumentat se Washingtoni kerkon te "vjedhi naften irakiane" nuk qendron, pasi te gjitha vendet e rajonit si kartmonedhe te tyre perdorin dollarin, ate dollar qe amerikanet paguajne per naften qe blejne. Mos harroni qe SHBA eshte shteti i pare ne bote per konsumin e naftes.


5. Politika amerikane ndaj "Botes Arabe"

Perkushtimi amerikan per clirimin dhe rindertimin e shtetit irakian, perpara se te filloje nderhyrja ushtarake, eshte i paprecedent ne politiken e tyre te jashtme. Gjithmone amerikanet kane preferuar qe te kryejne detyrat e tyre si superfuqi e vetme karshi sigurise boterore duke nderhyre ushtarakisht, por nuk kane preferuar qe te perfshihen ne spiralen e politikave "komb-formuese". Pas 11 shtatorit, politika e jashtme amerikane ka ndryshuar plotesisht dhe perjetesisht, duke vene terrorizmin nderkombetar ne krye te axhendes se saj. Politikat e administrates amerikane ndaj terrorizmit ka dy objektiva: 1) forcimin e sigurise se brendshme amerikane 2) Shkuljen e rrenjeve te terrorizmit ne ato shoqeri ku ka zene rrenje. Ne kete kuader, ne plan te pare del rajoni i Lindjes se Mesme qe perfshin edhe mbare boten arabe. Duhet te kini te qarte, qe administrata amerikane para 11 shtatorit, i kish ngritur maredheniet me boten arabe ne bazen e interesit te ndersjellte te naftes: arabet shesin naften, amerikane e blejne ate dhe bejne nje sy qorr dhe nje vesh shurdh per te gjitha problemet e brendshme qe keto shoqeri kane.

Dalja ne skene e Bin Laden dhe rrjetit te tij ne 11 shtator 2001, u la amerikaneve te kuptonin qe indiferenca e tyre per rajonin e Lindjes se Mesme u kushtoi teper shtrenjte. Gati te gjithe terroristet e 11 shtatorit ishin arabe dhe 19 prej tyre ishin shtetas te Arabise Saudite. Sinjali qe Washingtoni leshoi, u la te kuptonte botes arabe qe SHBA nuk mund te toleroje me qendrime e tyre, dhe nuk do te mjaftohet vetem me tregtine e naftes, por do te diktoje transformimin politik = demokratizimin e gjithe rajonit te lindjes se mesme. Administrata amerikane dhe mbare populli amerikan, me te drejte, vuri ne medyshje nese vendet arabe si Arabia Saudite, Jordania, Egjipti, Siria jane vende mike, apo vende qe mbeshtesin terroristet. Pavaresisht se Washingtoni mund te kete maredhenie shume te mira me qeverite e ketyre vendeve, ajo qe eshte shqetesuese per amerikanet, eshte fakti qe popullsia e ketyre vendeve mbeshtet aktet terroriste dhe manifeston nje urrejtje patologjike ndaj popullit dhe interesave amerikane ne bote. Amerikanet duan te ndryshojne imazhin qe keto shoqeri kane per SHBA-ne duke: a) rritur pranine e tyre ushtarake dhe ekonomike ne rajon b) investim politik per transformimin e shoqerive te izoluara ne shoqeri te lira e demokratike. Nje prej principeve amerikane ne politiken e jashtme per ruajtjen e paqes eshte se: "Demokracite nuk shkojne ne lufte me njera-tjetren, por i zgjidhin mosmareveshjet e tyre me dialog. Nese deshirojme te shohim nje bote ne paqe, duhet te eksportojme modelin tone demokratik kudo ne bote." Ky proces transformimi per boten arabe ka per te pare fillimin e tij me nderhyrjen ne Irak. Do te duhen vite, per te mos thene dekada, per te pare rezultatet e para te kesaj politike. Ajo qe bie ne sy, eshte fakti se administrata amerikane ka marre parasysh cdo kosto dhe ka shprehur publikisht perkushtimin e vet per ti shkruar deri ne fund ketij procesi. Vetem ne kete menyre, terrorizmi do te shkulet nga rrenjet e tij kudo ne bote. Iraku do te jete shteti i pare qe do te njohi kete transformim dhe shembullin e tij do ta ndjekin mbare vendet e rajonit.

6. Restaurimi i reputacionit te superfuqise se vetme

Bombat qe do te bien ne Irak do te krijojne nje oshetime te madhe qe do te ndihet edhe ne Iran, edhe ne Korene e Veriut, edhe ne mbare boten arabe. Prepotenca ushtarake amerikane eshte tashme matane cdo sfidimi te mundshem nga cdo vend apo aleance e botes. Kjo do te beje qe Irani dhe Korea e Veriut, "Akset e Djallit", qe jane ne qendren e vemendjes se administrates amerikane, te ndryshojne kurs ne programet e tyre berthamore. Aktualisht, Korea e Veriut po manifeston pikerisht friken ndaj qendrimit radikal amerikan ne Irak, duke u perpjekur qe te perfitoje nga momenti per te negociuar me Washingtonin. Rrezimi i Hysein dhe krijimi i nje qeverie multi-ethnike demokratike ne Irak, do te pershpejtoje procesin demokratizues dhe integrues ne Iran, qe eshte nje shoqeri islamike semi-demokratike.
Te gjitha shtetet e tjera ne bote qe do te ndjekin fushaten ne Irak, ashtu sic ndoqen ate ne Afganistan, do ta kuptojne qe presidenti Bush nuk di te luaje bllofin, por eshte me i vendosur se kurre per te parandaluar cdo kercenim te mundshem per sigurine kombetare amerikane apo nderkombetare. Pavaresisht se lufta nuk eshte asnjehere popullore ne opinionin publik, pavaresisht se lufta mund te vere ne medyshje rrizgjedhjen e tij si president, presidenti Bush nuk do te vere interesat e tij te ngushta politike perpara sigurise kombetare.
Debati mbi Irakun, ka nxjerre ne pah ftohjen e maredhenieve te SHBA me Francen dhe Gjermanine, ashtu sic u ka mesuar amerikaneve se maredheniet me te sinqerta ne Europe ata i gjejne ne shtetet e vendeve te Europes Qendrore, Jug-Lindore, dhe Lindore, ish-bllokun komunist. Shtete si Cekia, Polonia, Hungaria, Bullgaria, Rumania, Shqiperia, vendet Balltike jane treguar te gatshme jo vetem te mbeshtesin diplomatikisht Washingtonin, por te marrin pjese edhe ne fushata ushtarake. Ky rikonfigurim i Europes, vetem sa irritoi Francen e Gjermanine, ideatoret e BE-se, qe deshmojne me syte e tyre nje afrimitet te Euroes Lindore me interesat amerikane. Keto interesa bien ndesh me interesat franko-gjermane qe duan te shohin nje Europe te unifikuar jo vetem ekonomikisht, por edhe politikish, ushtarakisht. Kjo nuk ka per te ndodhur per aq kohe sa vendet ish-komuniste vleresojne me shume maredheniet me SHBA se me BE.

A eshte e moralshme nje politike e tille?

Duke mos dashur te futem ne debatin rreth qendrimeve te shteteve pro dhe kunder politikes se jashtme amerikane ne Irak, dua ta mbyll kete artikull me nje kendveshtrim largpames. SHBA eshte i vetmi shtet ne bote, qe ne 100 vjetet e fundit ka bere te gjitha luftrat dhe i ka fituar gati te gjitha ato, pavaresisht se asnjera nga keto luftra nuk eshte bere ne token e saj. Ata burra shtetesh, qe vene ne pikepyetje moralin e drejte te qendrimeve amerikane ne politiken e jashtme, si pa dashur, kane vene ne medyshje maredheniet midis dy popujve. Nese dikur shtete si Franca dhe Gjermania mbeshteteshin tek ombrella ushtarake e SHBA ne NATO pasi ishin te shqetesuar nga kercenimi sovjetik i luftes se ftohte, sot eshte SHBA qe eshte ne qender te terrorizmit islamik. Rolet jane ndruruar, dhe mund te thuhet qe amerikanet jane zhgenjyer ndjeshem nga qendrimet e papergjegjshme te disa liderve europiane. Iraku do te clirohet nga Sadam Hysein, me ose pa aprovimin e OKB, me ose pa pjesmarrjen e aleateve europiane dhe NATO. Nese sot para lufte debati eshte perqendruar tek ligjshmeria e nderhyrjes ne Irak, pak jave me vone, kur lufta te kete perfunduar me sukses, te njejtet burra shtetet do te nxitojne te marrin kredite per fitoren ne Irak. Se sa e ligjshme dhe e moralshme do te jete kjo lufte, gjithe bota do ta mesoje kur trupat aleate te hyjne ne Irak. Pritja qe populli irakien do tu beje forcave aleate, do te perbeje edhe moralin e luftes.

Persa i perket qendrimit franko-gjerman kunder luftes, nese ata nuk ndryshojne qendrim se shpejti, clirimi i Irakut do ti gjeje ne krahun e gabuar te historise.

Ilirjan Papa
26 Shkurt 2003

[Enri]

Vendet e Evropes Lindore mund te jene "Kali i Trojes" se amerikaneve ne zemer te Evropes. Sipas shtypit nderkombetar, qe komenton deklaraten e 10 vendeve te Grupit te Vilniusit ne mbeshtetje te SHBA per ceshtjen e Irakut, ka patur nje ndikim direkt te diplomateve te Uashingtonit per hartimin e ketij teksti. Per "International Herald Tribune" dhe "Frankfurter Allgemeine Zeitung", pas qendrimit te vendeve te Evropes Lindore, perfshire Shqiperine, ndodhen pikerisht amerikanet, te cilet nepermjet Brus Xhekson, President i "Komitetit per clirimin e Irakut" kane kryer nje operacion te fuqishem per te ngritur ne kembe lobin mbeshtetes mes vendeve anetare te Grupit te Vilniusit (Shqiperi, Bullgari, Kroaci, Estoni, Lituani, Letoni, Maqedoni, Rumani, Sllovaki dhe Slloveni). "Eshte e vertete, Brus Xhekson ka qene gjithnje shume aktiv ne Evropen Lindore", shpjegon Kej-Olaf Lang, studiues gjerman. Sipas te cilit, Grupi i Vilniusit mund te vleresohet si nje krijese e amerikaneve. Por, duket se pas filoamerikanizmit te ketyre vendeve qendron deshira per t'u bere anetare te NATO-s. Duke mesuar kete fakt, sipas analisteve, amerikanet e kane kthyer mundesine e anetaresimit te 10 vendeve ne NATO ne nje instrument te politikes se jashtme ne Evropen Lindore. Sipas shtypit, Brus Xhekson ka zbatuar porosite e Departamentit te Shtetit. Themelues i "Komitetit Amerikan per NATO-n", ai punon prej vitit 1996 per te "vjele" aleate rreth politikes se jashtme amerikane, nepermjet krijimit te nje rrjeti te dendur kontaktesh personale dhe iniciativash publike, me premtimin per te mbeshtetur anetaresimin e ardhshem ne NATO. Per te nuk mungoje vleresimet pozitive, qe e cilesojne edhe si nje dhelper te diplomacise se prapa kuintave. "Nderhyrja e amerikaneve ne permbajtjen e deklarates eshte shume e ekzagjeruar", kishte thene ai ne nje interviste pak kohe me pare. Por, sipas diplomatit lituanez ne Uashington, Kestutis Jankauskas, pikerisht Xhekson ka luajtur nje rol kyc dhe ka ndihmuar perfaqesuesit e dhjete vendeve "per te nisur tekstin". Ata ishin mbledhur te gjithe ne nje darke ne ambasaden sllovake ne Uashington. "Xhekson na dha shtysen, - pranon Rihard Mucins, keshilltar i ambasades letoneze, - mbi te gjitha kur sugjeroi frazen: Vendet tona njohin rrezikun e perfaqesuar nga tirania dhe pergjegjesine e vecante te demokracive ne mbrojtje te vlerave te tyre". Me te perfunduar tekstin, Brus Xhekson eshte cliruar dhe i eshte kthyer punes ne Komitetin e tij, i mbeshtetur nga neokonservatoret e administrates se Bushit dhe ka leshuar deklarata minimizuese. Por deklarata e 10 vendeve, perfshire dhe Shqiperine, ka shkaktuar nje reagim te ashper te Frances dhe Bashkimit Evropian, qe ishin per nje qendrim me te permbajtur lidhur me ceshtjen irakene. Nderkohe polemika kane startuar edhe ne Tirane lidhur me veprimet qe duhet te ndermarre diplomacia shqiptare per te renditur ne linjen amerikane apo ate evropiane.

"Korrieri"