Postuar me pare nga
Sabriu
Figura reale e Skenderbeut
Shkruan, Sabri Selmani
Skėndėrbeu....., nuk ishte luftėtar i vėrtetė pėr liri kundėr tė gjithė pushtuesve, por pėrkundrazi, ishte i prirė pėr bashkėpunim me pushtuesit mė tė rrezikshėm, pushtuesit sllavė, kundėr njė pushtuesi tjetėr, pushtuesit osman.
Ishte i varur plotėsisht prej Vatikanit dhe i shėrbente kėtij vendi me besnikėri.
Skėnderbeu mund tė interpretohet si udhėheqės shqiptar qė pėruroi fillimin e luftėrave fetare ndėrmjet shqiptarėve. Kėshtu mund tė interpretohet sjellja e tij ndaj besimeve tė tjera fetare nė Shqipėri pas kthimit nė Krujė, kur kėrkoi nga kolonistėt dhe tė konvertuarit nė myslimanė tė zgjedhin ndėrmjet kristianizmit e vdekjes dhe tė gjithė ata qė nuk pranuan tė braktisin islamin i masakroi. Masakra masive si kėto nuk janė kryergjatė gjithė periudhės sė sundimit osman dhe pėrgjithėsisht kjo sjellje e Skėnderbeut nuk u pasua nga udhėheqės tė tjerė (ndoshta me
pėrjashtim tė Pjetėr Bogdanit dhe ndonjė rasti tjetėr tė rrallė)e nuk u shndėrrua nė traditė tek shqiptarėt. Pėrkundrazi, traditė u bė toleranca fetare qė ėshtė njė pėrvojė dhe karakteristikė tipike e shqiptareve.[b]Por nė qoftė se do tė ishte vazhduar qėndrimi i Skėnderbeut, atėherė atij do t'i takonte merita e themeluesit tė intolerancės dhe luftėrave fetare ndėrmjet shqiptarėve.
Mendoi se mė i vlefshėm se ēdo figurė e kombit shqiptar ėshtė vetė kombi shqiptar, se interesat e tij nuk duhen dėmtuar pėr hir tė asnjė figure kombėtare, se sado e madhe tė jetė njė figurė historike, gabimet e saj nuk duhen vazhduar nė qoftė se janė tė dėmshme pėr kombin me arsyetimin se "duhen ruajtur figurat" dhe se figurat duhen ruajtur pėr ēka kanė vepruar
drejtė.
Secilit i bie barra tė vendosė vetė, nėse mė i rėndėsishėm ėshtė kombi dhe populli shqiptar apo "pastėrtia" folklorike e figurave historike.
Shtrohet pyetja: a mund te quhet nje popull i ditur kur "pastėrtia" folklorike e figurave historike eshte me i rendesishem se sa kombi dhe populli shqiptar?
Historia dhe histografia shqiptare dominohet nga elementi joshqiptar, kryesisht
vlleh-ortodoks, grek dhe sllav.
Mendoi se do te vije koha kur do te shkruhet historia reale e kombit shqiptar dhe kur do te dalin ne siperfaqe figurat reale te kombit shqiptar te cilat tani per tani gjenden te varrosura nen siperfaqen e tokes shqiptare.
Pėr tė mėsuar historinė e popullit tonė, sot lexuesi shfrytėzon literaturė tė huaj, gjegjėsisht serbe apo greke, ēka ėshtė vėrtet brengosėse. Nevoja pėr flakjen e teksteve filo-serbe nga bankat e shqiptarėve, s’ka dyshim qė ėshtė diēka e domosdoshme dhe e pashmangshme. Sot, nė kohėn e lirisė sė fjalės, pas shkėputjes nga sistemi sllavo-komunist - sistem i instaluar nga serbet (5)nė Shqipėrinė tonė - shqiptarėt s’kanė kurrfarė arsye tė mendojė akoma si Enveri, shėrbėtori besnik i marksizėm-leninizmit, i cili u nguliti shqiptarėve pėrmes dhunės dhe mekanizmit tė shpėlarjes sė trurit idenė se kėta shpėtuan e dolėn fitimtarė nė kohėn kur u shkėputėn nga Perandoria Osmane, e cila punoi pėr disa shekuj duke u mbėshtetur nė parimet e Sheriat (Sistemin e Zotit). Enveri mendonte kėshtu dhe impononte tė njėjtin mendim, sepse ish i ngarkuar me kėtė mision nga serbet, tė cilėt vetėm atėherė (1912), kur shqiptarėt u ndanė nga Perandoria Osmane, pushtuan tokat e shqiptarėve, ēka nuk patėn mundėsi qė ta bėnin mė herėt, nė kohėn kur aleati i shqiptarėve ishte Perandoria Osmane, pjesė pėrbėrėse e tė cilit qe edhe Shqipėria. Madje, nuk mbeti me kaq, ai (pėrhapėsi i ideve komuniste) vazhdoi me tė njėjtėn egėrsi kundėr shqiptarėve, e sidomos ndaj atyre myslimanė, njėlloj siē kishin vepruar punėdhėnėsit e tij(6) dekada mė parė. Prandaj, lipset thėnė qė nė fillim se antishqiptarizmi i krijuar nga njė kryetradhtar s’mund tė merret parasysh, dhe e njėjta gjė vlen edhe pėrsa i pėrket historiografisė nė lidhje me historinė e popullit tonė, krenaria e tė cilit u ngrit nė kohėn kur ishte mik e akraba me perandorinė mė tė fortė tė kohės.
Krijoni Kontakt