Albanët me famë në mijëvjeçarë (Nga Troja e lashtë deri në ditët tona)
Po hap kete teme me librin e shkruar nga Elena Kocaqi. Sipas fjaleve te vete autores:
Ky studim ka si objekt figurat më të famshme shqiptare, ose me rrënjë shqiptare, të cilët kanë lënë gjurmë të thella në historinë botërore. Shqiptarët janë krijuesit dhe qeveritarët e perandorive më të mëdha të njerëzimit; Perandoritë, si ajo e Aleksandrit të Madh, Romës,
Bizantit dhe Osmanëve, janë në thelbin e tyre perandori të krijuara dhe qeverisura nga shqiptarët, apo nga paraardhësit e tyre, pellazgo-ilirët. Ata në rolin e qeveritarëve, i kanë dhënë botës zyrtarisht fenë njëzotëshe dhe janë arkitektët dhe financuesit e veprave të kultit më të vjetra dhe më të famshme të botës. Shqiptarët kanë dhënë kontributin e tyre për krijimin e disa shteteve moderne si të Egjiptit, Turqisë, Greqisë, Rumanisë, Italisë etj. Ata studiues të huaj, të cilët e njohin historinë, e vlerësojnë lart kontributin që kanë dhënë shqiptarët për qytetërimin botëror. Një nga këta është amerikani Xh. Williams, i cili e dënon ashpër persekutimin e shqiptarëve në shekullin e XX, kur thotë se: “Është tragjedi tej çdo përfytyrimi që kjo racë e madhe dhe shumë e lashtë të katandisej në këtë gjendje, e cila meriton të quhet skandal i qytetërimit evropian”.
Ka ardhur koha që të njihet e vërteta historike dhe shqiptarëve t’u jepet vendi që meritojnë, për kontributin që kanë dhënë në historinë e qytetërimit botëror. Shqiptarët janë gjyshërit e kombeve dhe gjuhëve të Evropës, si dhe krijuesit e qytetërimit më të lashtë etnik evropian dhe nuk e meritojnë të trajtohen siç janë trajtuar, sidomos në shekullin e XX. Bota duhet të dijë të shfrytëzojë dhe të kanalizojë aftësitë e shqiptarëve në drejtimin e duhur, për të kontribuar për të mirën e njerëzimit dhe, për ta bërë këtë, ajo duhet të njohë historinë e vërtetë të këtij kombi. Në këtë libër, për herë të parë përfshihen fakte të marra nga burimet Mesjetare perëndimore, në të cilat flitet për origjinën iliro-trojane të popujve të perëndimit, apo racës gjermanike nga ku del qartë roli i madh i genit shqiptar në formimin e kombeve të Evropës dhe të gjuhëve të tyre.
Këto të dhëna mendoj se meritojnë të shihen me kujdes nga historianët shqiptarë dhe të huaj. Për të nxjerrë të vërtetat historike, të cilat për një historian janë të rëndësishme, jam mbështetur në burimet historike parësore, si të Antikitetit dhe të Mesjetës, i kam ballafaquar këto burime me njëra tjetrën si dhe me të dhëna të tjear. Shpresoj që të kem dhënë sadopak kontribut mbi njohjen dhe rivlerësimin e historisë së vërtetë të shqiptarëve. Falënderoj Zotin e vetëm të të gjithë njerëzimit, që e dua më shumë se çdo gjë në këtë botë, i cili më ka dhënë vullnetin për të studiuar dhe çdo gjë që unë kam. Falënderoj prindërit dhe profesorët e mi për edukimin tim, nga ana njerëzore dhe profesionale si dhe të gjithë intelektualët shqiptarë për mbështetjen që më kanë dhënë në punën time.
Qytetërimi trojano-dardan, është një nga qytetërimet më të lashta dhe më të ndritura që ka njohur njerëzimi dhe së bashku me qytetërimet e Kretës dhe atë etrusk përbëjnë bazën e atij që quhet qytetërimi evropian, apo Perëndimor, pasi si qytetërimi grek, dhe ai romak nuk janë gjë tjetër veçse derivate të këtij qytetërimi. Populli dardano-trojan i Azisë së Vogël është quajtur nga autorët e antikitetit si populli i parë që ka banuar atë vend, që pas përmbytjes së madhe dhe Dardani si i pari njeri që ka lindur në atë tokë. Për herë të parë në histori, dardanët përmenden si aleatë të Hetëve në betejën e Kadeshit në vitin 1272 p.k. kundër mbretit legjendar Ramses II i Egjiptit. Të dhënat e tjera rreth tyre jepen nga Homeri dhe më pas nga autorët antikë. Dardanët e Trojës ishin qendra, ose kryeqyteti i Perandorisë trojano-dardane që përfshinte të gjithë Azinë e Vogël me një influencë që shtrihej nga Gadishulli Ilirik deri në Evropën Perëndimore. Troja është qytetërimi më i lavdishëm i racës evropiane.
Nga Troja dhe rrethinat si Thraka, Iliria, dëshmohet se e kanë origjinën pothuajse të gjitha dinastitë dhe kombet e Evropës Perëndimore, kështu që, është e rëndësishme të përcaktohet se cilët ishin trojanët dhe çfarë etniciteti kanë pasur ata.
Popullsia trojane e Azisë së Vogël, ishte dardano-albane
Autorët antikë kanë sjellë një numër të madh faktesh direkt apo indirekt, të cilat, po të lexohen me pak vëmendje, nxjerrin në pah origjinën e trojanëve. Kur flasim për trojan
kemi parasysh të gjitha fiset që popullonin Azinë e Vogël si lidët, frigët, myzët, dardanët, karianët, pellazgët, lelekët etj. Faktet që tregojnë se popullsia e Azisë së Vogël është e një fisi me ilirët, dalin qartë nga të dhënat e historianëve antik. Le t’i marrim me radhë:
1 – Paionët ishin një nga fiset më të mëdha ilire. Herodoti te vepra e tij Historia jep bisedën që zhvillohet midis disa paionëve dhe mbretit të Persisë, Dari, në të cilën ai përcjell fjalët e paionëve kur tregojnë për origjinën e popullit të tyre “Paionia në brigjet e Strymonit (në Maqedoninë bregdetare) dhe se ky lum nuk ishte shumë larg Helespontit, se ishin me prejardhje teukrase dhe koloni e trojanëve”
2 – Straboni te Gjeografia thotë po të njëjtën gjë për paionët “Paionët disa i quajnë koloni frigase disa të tjerë vendas”. Paionët një nga fiset më të rëndësishme të ilirëve quhen trojanë dhe frigas, nga Herodoti dhe Straboni.
3 – Paionët Trojanë janë ilirë dhe këtë na e tregojnë autorët antikë, midis tyre Apiani, i cili thotë se “Paionët janë një fis i madh pranë Istrit dhe shtrihen për së gjati që nga Japodët deri te Dardanët. Prej helenëve ata quhen paionë, kurse prej romakëve quhen panonë, të cilët përfshihen në Iliri”. Pra, paionët janë ilirë, por e konsiderojnë veten e tyre si trojanë, atëherë edhe trojanët janë i njëjti fis me ilirët. Nga këto fakte del se meqë paionët ilirë, janë trojanë, atëherë ilirët dhe trojanët janë një etni. Ky fis i madh Ilir siç do e shohim, ka qenë shtrirë nga Maqedonia deri në Danub dhe është ndarë në Panoninë e Sipërme dhe atë të Poshtme.
4 – Trojanët janë quajtur Dardanë nga Homeri dhe, sipas tij, janë të parët që kanë banuar në Azinë e Vogël pas përmbytjes së madhe. Pas rënies së Trojës ka fakte që një pjesë e tyre u shpërngulën për t’u vendosur në vende të tjera të botës pellazgo-ilire apo albane. Është fakt që ishte Ene Dardanidi ai që themeloi Romën. Është fakt që një fis ilir ka pasur emrin dardan. Ata jetojnë ende dhe sot në ato troje dhe quhen shqiptarë.
Çfarë kanë të përbashkët dardanët e Trojës me dardanët e Ilirisë?
E përbashkëta e tyre është se ata janë një popull dhe fakti që dhe sot flasin shqip, tregon që edhe Troja duhet të ketë folur këtë gjuhë. Dardanët e Ilirisë ndoshta u vendosën në Iliri tek ilirët që ishin të së njëjtës kombësi me ta dhe i vunë vendit në Iliri emrin Dardani në kujtim të atdheut të tyre. Por ka edhe mendime se Dardani nga Gadishulli Ilirik ka shkuar në Trojë dhe ka themeluar aty qytetërimin trojan, dhe kjo mund të jetë e mundur.
5 – Straboni tek Gjeografia mban një qëndrim të tillë kur thotë se “Dardani dhe Jasoni ishin dy vëllezër që jetonin në Samothrak (territori i Thrakisë së atëhershme) dhe pas vdekjes së Jasonit, Dardani shkon dhe themelon në rrëzë të malit Ide qytetin e quajtur sipas emrit të tij Dardania”. Straboni tregon se dardanët janë me origjinë Thrake. Pra, dardanët ilirë janë quajtur si ilirë, thrakas e trojanë në të njëjtën kohë, rrjedhimisht nuk ka asnjë dallim etnik midis thrakasve, ilirve dhe trojanëve. Por sido të jetë, edhe sikur ata të kenë ardhur nga Troja në Iliri, edhe sikur të kenë ikur nga Iliria në Trojë, kjo nuk bën ndonjë ndryshim, pasi bëhet fjalë për një popullsi të një gjaku dhe gjuhe që shtrihej nga Azia e Vogël deri në Evropën Perëndimore. Sido të jetë padyshim që dardanët e trojës janë dardanët e sotëm alban apo shqiptarë.
6 – Një fakt tepër interesant që tregon se dardanët e Ilirisë janë të një etniciteti me trojanët, është ai që jepet tek libri romak “Historia e Perandorëve”. Autori romak tregon për origjinën e perandorit ilir, Klaudi II dhe thotë se “Në këtë luftë që e udhëhiqte Klaudi, u dallua shumë guximi i kalorësisë dalmate, pasi Klaudi linte të kuptohej se ishte nga kjo provincë, megjithëse të tjerët thoshin se ishte dardan dhe rridhte nga mbreti i trojanëve Ili dhe nga Dardani vetë”. Dardanët e Ilirisë konsideroheshin nga autorët romakë si ekzaktësisht i njëjti popull me dardanët e Trojës, madje disa me origjinë dhe nga vetë dinastia dardane e Trojës. Pra, sipas autorëve romak, dardanët e Ilirisë janë i njëjti komb me dardanët e Trojës. Dardanët e Ilirisë mbajnë të njëjtin emër si dardanët e Trojës dhe kjo nuk është koinçidencë por vazhdim i kujtimit të Trojës nga popullsia e saj.
7 – Trojanët e kanë quajtur veten si dardanë dhe albanë dhe kjo duket tek emrat që u vunë vendeve të reja ku u vendosën, pas shpërnguljes së një pjese të popullsisë nga Troja. Kështu, Ene Dardanidi qytetin që themeloi në Itali e quajti Alba. Nipi i tij Briti, pasi u vendos në Britani e quajti një pjesë të saj Albani (Skocia emër që e ka trashëguar kryeqyteti i New Yorkut). Pra, ka fakte që ata e mbanin veten për albanë dhe dardanë, emra që dalin te dy fiset ilire të dardanëve dhe albanëve në antikitet. Por edhe sot, të vetmit popuj që quhen albanë dhe dardanë, janë shqiptarët. Nuk është rastësi që populli shqiptar i sotëm quhet me emrin më të vjetër të Evropës Alban, me të cilin janë quajtur tërë popujt e Evropës së vjetër. Kështu, Britania është quajtur Albion dhe Skocia, Albani, fiset gjermane teutono-trojane janë quajtur nga Straboni me emrin Albane, në Itali trojanët ngritën qytet me emrin Alban, në Detin e Zi Skithët e quanin veten Alban etj... Edhe dinastitë perëndimore, siç do e shohim më vonë në këtë studim, së bashku me popullsitë e tyre, rrjedhin nga dardano-albanët. Albanët janë shumë të rëndësishëm për të përcaktuar historinë e Evropës dhe arkeologët, para se të merren me gërrmime arkeologjike, duhet të studiojnë albanët, të cilët me gjuhën dhe kulturën e tyre të lashtë tregojnë të gjitha misteret e botës së vjetër. Historianët e antikitetit duhet të mësojnë shqip për të kuptuar historinë botërore. Ata kërkojnë të zbulojnë misteret me bijat e shqipes, si greqishtja dhe latinishtja, por nëse vazhdojnë kështu duke lënë nënën e tyre pa mësuar, nuk kanë për ta kuptuar kurrë historinë antike.
8 – Emri alban sipas të gjitha burimeve historike dhe shkencore, do të thotë I BARDHË. Skithët që banonin në veri të Detit të Zi të cilët ishin të së njëjtës racë me iliro-trojanët,
thonë në kronikat e tyre se flokët tanë bjondë na vendosën emrin Alban”. Në të gjithë fjalorët fjala albino do të thotë njeri i bardhë. Me një fjalë, emri alban me të cilin njihen
shqiptarët e sotëm nga bota, ka kuptimin i bardhë.
9 – Fis tjetër trojanë është edhe ai i kaonëve, të cilët kanë bërë pjesë në shtetin e Epirit apo Ilirinë e Jugut. Homeri përmend kaonët si një fis i rëndësishëm që banonte në Azinë e
Vogël, por nga ana tjetër ka fakte që një pjesë e kaonëve të Trojës, pas luftës u vendos në Epir dhe në Itali, ashtu si dhe dardanët. Kaonët e Epirit janë po i njëjti popull me kaonët e Trojës dhe kaonët e fiseve ilire të Italisë. Kaoni ia vuri vendit emrin Heleni, i biri i mbretit të Trojës, Priamit, pasi erdhi në Epir. Kaonët e Italisë e kishin ruajtur mirë origjinën e tyre dhe gjatë kohës së Pirros u erdhën në ndihmë kaonëve të tjerë që banonin në Korfuz dhe Epir, në luftë kundër Maqedonisë, edhe pse kishin kaluar 1000 vjet nga rënia e Trojës. Kaonët e sotëm që banojnë nga Llogaraja në lumin Cami, nuk janë gjë tjetër veçse trojanë të pastër të përzier me popullsinë vendase të së njëjtës etnie me ta.
10 – Myzët janë një tjetër fis i rëndësishëm në Azinë e Vogël, dhe që ishin aleatë me trojanët, por myzia më vonë del si një fis ilir që ishte vendosur në verilindje të Paionëve
apo Panonëve. Pas luftës së Trojës, krerët e këtij fisi duhet të jenë shpërngulur si dardanët dhe kaonët dhe janë vendosur pranë popullsisë që ishte e një etnie me ta. Straboni tregon se Mysët e Ilirisë dhe të Trojës janë të njëjtë, veçse ata të Trojës e kanë prejardhjen nga Mysët, që banonin në Gadishullin Ilirik.
11 – “Mysët janë thrakë, dhe të njëjtë me njerëzit që tani quhen Moesi, nga këta mysë kanë dalë, gjithashtu, edhe mysët që jetojnë ndërmjet lidëve, frigasve dhe trojanëve”. Pra, mysët e Trojës janë një fis me mysët e Evropës dhe se këta të Evropës kanë shkuar në Azi.
12 – Por, nga ana tjetër, Apiani që ka shkruar një libër për Ilirinë, thotë se “Romakët, jo vetëm ilirët po edhe paionët që janë afër tyre, dhe Retet, Norikët dhe Myzet që janë në Evropë dhe tërë ato fise që janë kufitare me to që banojnë nga e djathta e atij që lundron nëpër Ister nga lart poshtë i dallojnë nga helenët si kundër bëjnë dhe helenët
vetë dhe i quajnë secilin me emra të veçantë, por viset e gjithë këtyre, i quajnë me emrin e përbashkët, “Ilir”. Pra, romakët mysët i quajnë ilirë, nga ku del se, përderisa mysët e Evropës janë të njëjtë me mysët e Trojës, atëherë trojanët janë ilirë.
13 – Troja dardane ka një emër shqip pa i hequr asnjë gërmë, që do të thotë Trojë vend ku ndërtohen shtëpi banimi, ndërsa të çdo lloji. Ky emër kështu përdoret edhe sot. Kur
kërkon të ndërtosh, të duhen troje që të ngresh ndërtesa mbi të. Këtë emër Troja ndoshta e ka pasur, sepse ajo ishte një vend i ngritur që ka shërbyer për ndërtimin e banesave.
14 – Një fakt interesant është ai që trojanët kanë pasur si simbol të tyre shqiponjën, e cila ka qenë simbol i Aleksandrit të Maqedonisë, i Pirros, i perandorëve ilirë të Romës,
Ptolemenjve, Skënderbeut dhe sot populli alban ose shqiptar është i vetmi që shqiponjën e ka në flamurin e kombit dhe veten e quan me emrin shqiptar.
15 – Një fakt i rëndësishëm që tregon etnicitetin alban të Trojanëve dhe aleatëve të tyre, është vetë Iliada. Homeri jep emrat e vendeve, njerëzve, perëndive të asaj kohe, emrat e të cilëve janë shqip. Këto emërtime nuk kanë nevojë për shpjegim, sepse vijnë në një variant të pastër të shqipes së sotme. Festi ishte luftëtar i zoti nga Lidia që i përgjigjet fjalës në shqip fest. Arna Menesti, nga Beocia quhej kështu se luftonte me vegla të vjetra që i përgjigjet fjalës shqip arna, gjë e vjetër dhe e arnuar. Soku që shqip do të thotë shoku, dhe ky ishte trojan. Alkatos, trojan emër që është përdorur dhe në Epir, përdoret edhe sot tek ne për vajzat dhe djemtë.
Kliti, trojan emër që është përdorur në Iliri, Maqedoni e Trojë. Këtë emër ka pasur dhe mbreti ilir që luftoi me Aleksandrin e Maqedonisë në Pelion. Ky emër i bukur përdoret
edhe sot. Perifati, është në shqip shumë pastër perri-fati, pra fat të mirë e të bukur si perri. Edhe sot te ne përdoret në disa krahina dhe nuk thuhet mirë, por bukur p.sh. bukur mirë që ka kuptim shumë mirë, por bukur është e njëjta gjë si perri, por kjo e fundit është një shkallë më e lartë se e bukur. Aise, perëndi që sheh veprimet e njeriut gjatë gjithë ditës, që në shqip do të thotë Ai-se pra Ai-she, sheh se çfarë bën njeriu gjithë ditën. Aretyre, vend i zhvilluar që i përgjigjet fjalës në shqip aretyre do të thotë arë-tyre, pra ara e tyre. Erinjet është perëndi që mbron jetën që i përgjigjet shqip funksionit të saj. Ajo do të thotë Erinjet që është e-rin-jet, pra e rin e përtërin jetën. Haropi, që ishte trojan i pasur, në shqip do të thotë fjala ha-ro-pi, pra ha, rro dhe pi.
Hypokanti, që është nga Thraka, në shqip hy-po-kan-ti, pra, që je si hy i bukur. Hypodon, që është emër trojan në shqip do të thotë hy-po-don, pra që don të jetë si hy. Jadet quhej perëndesha e shirave që është në shqip ja-det, pra që është det me ujë. Menti nga Qipro që në shqip mendi ose menti, pra që është person i mençur, ka mend gjithashtu ka emër trojan të tillë si Mentor, ka mend i ditur. Pra, siç shihet këto emra dhe pothuaj se të gjitha emërtimet që jepen në Iliadë janë shqip. Pra, popullsia që ka banuar në Azinë e Vogël ka qenë e njëjta popullsi nga etniciteti me atë që ka banuar në Iliri, për aq kohë sa fiset trojane quhen trojane dhe Ilire në të njëjtën kohë, dhe ka fakte historike që tregojnë se këto fise iliro-shqiptare e kanë origjinën nga Troja pellazgo-iliro-albane.
Të dhënat e historianëve të antikitetit, vërtetojnë se pellazgët apo trojano-dardano-albanët kanë qenë të parët që kanë populluar territoret e Azisë së Vogël, Evropës dhe ndoshta më gjerë. Ka dhe një numër faktesh të cilat jepen më pas në studim (për të mos i përsëritur dy herë, janë tek kapitulli që flitet për origjinën e popullsisë së Thrakisë dhe racës gjermanike) që tregojnë qartë se Troja ka pasur të njëjtën etni me popujt e tjerë që banonin në gadishullin Ilirik, si dhe me vet Mykenën kundërshtaren e saj politike.
Dardani, sipas Homerit, është i pari njeri që ka banuar në Azinë e Vogël pas përmbytjes së madhe, nga i cili kanë rrjedhur dhe popujt e racës së bardhë me origjinë dardano-albane të Azisë së Vogël si frigjia, lidia, mysia, karia, pellazgjia e Azisë së Vogël dhe popujt e racës së bardhë Europiane si ilirët, keltët, gjermanët etj.
Teukri
Sipas Deodor Siçilianit, mbreti i parë i Trojës ka qenë Teukri, që ishte djali i Skamandrit me Iden.
Dardani
Ai ishte pasardhës i Teukrit që i dha emrin trojanëve dhe pothuajse Azisë së Vogël si dardane. Ai themeloi qytetin Dardani buzë detit.
Erithoni
Ishte djali i Dardanit dhe mbahet si mbreti më i pasur i Trojës, madje Homeri e quan si burrin më të pasur ndër njerëzit e vdekur.
Trojani
Ai ishte djali i Erithonit dhe dardanët u quajtën edhe si Trojanë pas qeverisjes së tij. Në fakt, Homeri, përdor të dy emrat për të treguar trojanët, si atë dardan dhe atë trojan.
Ilu ose Ylli.
Ai ndërtoi qytetin e Trojës duke e zgjeruar dhe lulëzuar atë, prandaj Homeri e quan Trojën edhe si Ilu, nga ku ka marrë emrin dhe vepra e tij Iliada.
Laomedon
Qeverisi Trojën dhe pati dy djem, Priamin dhe Thithon. Djali i madh, Priami, u bë mbreti i Trojës pas vdekjes së të atit.
Priami
Ishte mbreti i Trojës, vendit që ishte ashtu siç është edhe sot një nga pikat më strategjike të planetit tonë. Priami ishte një mbret i pasur dhe kjo do të ketë shërbyer si shtysë për nisjen e një lufte kaq të madhe për kohën. Emri i tij në shqip do të thotë Pri-am, jam prijës. Nga rrënja shqip, ka dalë dhe emri Princ, që përdoret edhe sot në disa gjuhë të botës, por që me siguri nuk e dinë se çdo të thotë me të vërtetë dhe në cilën gjuhë e ka kuptimin. Priami kishte shumë gra të cilat i kishte marrë nga fiset e Azisë së Vogël dhe nga Gadishulli Ilirik. Ai ishte baba i 50 fëmijëve me gra të ndryshme. Ka hyrë në historinë e njerëzimit për urtësinë, mençurinë dhe besnikërinë e tij. Disa popuj të Evropës që e kanë origjinën nga Troja, e kanë mbajtur Priamin si njeri të shenjtë, madje dhe si perëndi dhe kjo për shkak të cilësive të tij të admirueshme. Ai është një nga burrat më të mëdhenj të historisë së njerëzimit.
Hektori
Djali më trim i Priamit, që luftoi dhe vdiq në Trojë. Ai kishte marrë për grua Andromakën, vajzëne mbretit të Qiqilisë po në Azinë e Vogël. Hektori, një burrë trim, i printe në luftë
ushtrisë së Trojës dhe u vra nga Akili. Siç do ta shohim më poshtë në këtë studim, nga djali i Hektorit dhe nga ilirët e Panonisë rrjedh populli dhe mbretëria e Frankëve.
Pari
Ishte i biri i Priamit dhe vëlla i Hektorit. Pari që në shqip do të thotë po Pari, pra, që është i pari, nga ku del dhe fjala Pari që ka përdorur shqiptarët për parinë, apo aristokracinë. Ai rrëmbeu Helenën nga Mykena dhe e mbajti si gruan e tij për dhjetë vjet. Thuhet se lufta shpërtheu për Helenën pasi ai e shkeli në besë Menelanë, sepse i mori gruan kur ky i kishte besuar shtëpinë. Po t’i referohemi besës që ka qenë institut i së drejtës tek shqiptarët deri sot, ndoshta mund të gjejmë ndonjë nga shkaqet e Luftës së Trojës, por shkaku kryesor i saj nuk ishte as Helena dhe as Pari, por interesat gjeo-ekonomike midis vetë fiseve pellazgo-albane. Pari vret Akilin, por vritet nga Filokteti.
Ene Dardani
Ishte trojan dhe luftëtari më i zoti pas Hektorit, që i printe fisit të dardanëve. Pas rënies së Trojës ikën për te fiset e tjera pellazgo-iliro-albane të Italisë, ku themelon Romën. Romakët ia dedikojnë edhe sot Ene Dardanidit themelimin e qytetit të tyre. Ene Dardanidi sipas Geofrey of Manmouth dhe autorëve të tjerë mesjetarë perëndimorë është edhe babai i dinastisë britanike, sepse nga një nipi i tij Briti, themelohet mbretëria e Britanisë pasi ai vendoset aty me popullin e tij. Në sagat mesjetare skandinave, të cilat tregojnë për origjinën iliro-trojano-thrake të skandinavëve, thuhet se Evropa quhet ndryshe dhe me emrin Enea. Kjo tregon sa i rëndësishëm ka qenë Ene Dardanidi për historinë e Evropës.
Hypothoni dhe Pyleu
Prijësit e pellazgëve që banonin në Larisën e Azisë së Vogël dhe ishin bijtë e pellazgut Leto Teutamidi. Teutamid që ishte mbiemri i tyre, është emër iliro-shqiptar, që përdoret edhe sot.
Elefnor Halkadondia
Princ i Abantëve popullsisë që në atë kohë pasi kishte ardhur nga Thrakia, jetonte në Kalkida, Eube, Histe dhe Ritre, dhe që luftuan kundër trojanëve. Po ky fis, pas luftës së
Trojës ikën nga ishulli i Eubes dhe, siç na njofton Herodoti, do të vendoset në tokat ilire dhe gjatë gjithë historisë së lashtë janë njohur si Amantë me qytet kryesor Bylisin dhe
themelues të Orikumit. Këtu edhe një herë del qartë se nuk ka dallim etnik midis ilirëve e thrakëve.
Pandari dhe Glauku
Ishin prijësit e lykaoneve që banonin në Trojë. Pandari ishte hedhësi më i mirë i shtizës. Ai arrinte gjithmonë ta hidhte në shenjë, ndoshta dhe për këtë ka pasur emrin Pa-ndar që do të thotë se e hidhte shtizën në shenjë pa iu ndarë asnjëherë objektivit. Kaonët janë populli trojan që pas rënies së Trojës, një pjesë u vendos në Kaonin e Epirit dhe në Korfuz, dhe pjesa tjetër në Italinë ilire. Pasardhësit e tyre jetojnë edhe sot në Shqipëri nga malet e Llogarasë deri në lumin Thiami. Ishin aleatë të trojanëve. Emri Glauk është përdorur shumë në Iliri, ka pasur një mbret të taulantëve që quhej Glauk dhe që më pas u bë mbret i ilirëve.
Pirro, Akamanti, Aksyli
Ishin prijësit e thrakasve në luftë dhe ishin aelatë të trojanëve. Emri Pirro del në Thrakë po edhe në Epir, edhe sot në Shqipëri. Emri Akamant është i afërt me emrin Amantë që ishte fisi thrakas që u vendos në Iliri pas luftës dhe që quhej si fis ilir. Aksyli kishte baba Teutandrin, emër që e ndeshim te fisi tjetër trojano-pellazg dhe më vonë tek ilirët e sot në Shqipëri.
Rez Eanidi
Ishte mbret i Thrakës në atë kohë dhe ka një emër të bukur po shqip Rez që do të thotë rreze dielli. Me emrin Rez në këtë kohë ka dhe një lumë në Trojë. Ishte aleat i fortë i trojanëve, sepse kishte krushqi me ta.
Pylemeni i Enetëve
Ishte prijësi i Pelagonëve që banonin në Kytorr e Sezam, aleatë të trojanëve. Ka pasur dy fise enetësh, një në Ulqinin e Kotorrin e sotëm, që banohet nga shqiptarë, edhe pse kanë
kaluar tre mijë e dyqind vjet nga lufta e Trojës, dhe fisi tjetër i enetëve në Venecian e sotme, që sipas disa autorëve antikë e kanë themeluar trojanët dhe në antikitet është
njohur si territor ilir. Në luftë ndoshta kanë marrë pjesë Enetët e Kotorrit por ka mundësi të kenë qenë edhe Enetët e Venetias sot, apo Enetët e Belgjikës, pra kjo është e
diskutueshme.
Askani dhe Forku të Frigasve
Ishin prijësit e një tjetër fisi trojan në Azinë e Vogël, nga ku kishte dhe origjinën familja mbretërore e Mykenës. Askani dallohej për bukurinë e tij dhe prandaj e kanë quajtur me emrin Asgan, që i përgjigjet shumë mirë emrit të sotëm shqip, kur tregon për një djalë të bukur dhe trim. Në ninullat që u këndojnë bebeve të tyre edhe sot nënat shqiptare
këndojnë që t’u rritet djali t’u bëhet asgan. Këtu duket qartë që lufta e Trojës ka qenë luftë civile, sepse frigasit janë aleatë të trojanëve dhe kundërshtarë të mbretit mykenas, që ishte i së njëjtës etni me ta.
Hyrt Gyrtiadi
Ishte mbreti i Mysëve fis në Azinë e Vogël, që më pas dalin si një fis Ilir në vend të Ilirisë në kufi me Danubin. Dhe siç e sqaron Straboni te Gjeografia Mysët e Trojës kanë ardhur nga Mysët e Evropës. Emri Hyrt në shqip do të thotë tokë afër shtëpis, që përdoret si kopsht, ndërsa mbiemri i tij Gyrt, ka kuptimin në shqip gurt, sepse në këtë vend ka pasur qytete të quajtur Gyr-tona, pra gur-tona po kështu ka pasur emra të tillë në Kretë e Thesali.
As Hyrtaku
Prijësi i fiseve nga Përkoti dhe Arsiba hyjnore. Mbiemrin i As-it, Hyrt e shpjeguam më sipër si një pjesë toke afër shtëpisë që punohet e mbillet për të plotësuar nevojat e familjes për perime ose bar për lopët, pra, ka funksionin e një kopshti afër shtëpisë. Për-koti që është shqip Për-koti. Arsib ishte një vend i pasur, nga më të pasurit në Azinë e Vogël.
Penthesilea e Amazonave
Në ndihmë të trojanëve kanë marrë pjesë dhe amazonat, siç janë quajtur nga grekët, sepse emri i tyre i vërtetë nuk dihet. Amazonat ishin nga Skithia një vend në veri të Detit të Zi. Skithët e quanin veten e tyre albanë dhe ishin të një race me thrako-iliro-trojanët. Mbretëresha e tyre luftoi krah trojanëve dhe u vra nga Akili. Trojau shkatërrua, dhe u dogj, por nuk mori fund qytetërimi i saj i lavdishëm. Siç do e shohim më pas në këtë studim fiset trojane emigruan në Itali, Britani, Irlandë, Francë dhe themeluan mbretëritë trojane atje, por edhe fiset e ashtuquajtura gjermane, anglo-Saksone, që nisën një valë të dytë emigrimi nga territoret etnike trojane dhe ilire duke u bashkuar me të njëjtën popullsi që kishte prej 1000 vjet që banonte në ato vende, u përzie dhe formuan ato kombe që njohim edhe sot. Nuk ishte rastësi që Evropa Perëndimore ngriti qytetërimin dhe kulturën më të lartë që ka njohur njerëzimi, sepse ata ishin njerëz me kulturë të lartë, ishin trojano-dardano-albano-ilir. Trojano-ilirët nuk vdiqën, ata janë të gjallë dhe sot më të fortë se kurrë, pasi kanë ngritur qytetërimin dhe shtetet më të forta të botës së sotme si ato amerikano-veriorë, anglezë, gjermanë, francez, skandinavë etj.
Atuorë të shumtë antik Grek dëshmojnë se Peloponezi ka qenë banuar nga një popullsi e vjetër që ka lindur në ato troje dhe se grekët i gjetën atje kur erdhën dhe i quajtën me
emrin pellazgë.
1 – Efori thotë se “Peloponezi mbante dikur emrin pellazgjia se ky orakull (Dodona) është ndërtuar nga pellazgët, për të cilët flitet se janë më të vjetrit që banuan Eladhën”.
2 - Eskili në “Lutëset” dhe “Danajt” thotë se raca e pellazgëve ka dalë nga Argoja pranë Mikenës”. Pra të dhënat e autorëve antikë grekë tregojnë që Peloponezi apo Mykena para se të vinin grekët në Evropë ishte e banuar me pellazgë. Derisa të dhënat tregojnë që para grekëve në atë vend kanë qenë pellazgët atëherë qytetërimi i vjetër Mykenës i cili daton shekuj para se grekët të hidhnin këmbën në Evropë, është qytetërim pellazg. Po qytetërimi i ri i Mikenës, ai që daton gjatë luftës së Trojës, i kujt është i grekëve apo pellazgëve?
Studiuesit grekocentrikë që nuk njohin qytetërim tjetër, në kundërshtim me të gjitha të dhënat historike dhe arkeologjike, thonë se ishin grekë. Atëherë le t’u japin përgjigje
këtyre pyetjeve? Përse qytetërimi dorë shkatërroi atë “ake” në momentin që dorët erdhën në Mykenë? A nuk ishin grek ata e grek këta? Pse grekët akeas patën kulturë në shekullin XIII-XI p.k. dhe grekët dorë qenë fare të paqytetëruar? A nuk ishin një popull e një kulturë?Si shpjegohet që dorët shkatërruan çdo gjë dhe në vend të pallateve madhështore të Mykenës dhe Kretës, mbinë kasollet e kashtës nga shekulli XI deri në atë të VIII p.k. kur grekët na dalin në histori si shumë të qytetëruar? Si shpjegohet kjo mungesë e madhe kulture? Pse shkrimi linear B i Mikenës, që është deshifruar nga shkencëtarët, nuk përkthehet me gjuhën greke të re dhe as me atë të vjetrën apo me asnjë dialekt të saj?Si shpjegohet që nga të dhënat arkeologjike ka një kulturë të njëjtë midis Trojës, Mikenës dhe Kretës?
Këto janë pyetje që historianët e mirëfilltë duhet t’ua bëjnë vetes, për të gjetur të vërtetën historike që të mos e bëjnë historinë sipas simpative, por sipas fakteve të vetë grekëve të lashtë mbi të cilat mbështetet historiografia antike. Pse këta historianë, kur vjen puna tek e vërteta, anashkalojnë ato që kanë thënë vetë grekët duke folur me supozime të pabaza. Qytetërimi i Mikenës NUK është qytetërim ake grek, por vazhdimi i qytetërimit pellazg dhe ka një numër të madh faktesh të qarta që e tregojnë.
1 - Mikena gjatë luftës së Trojës nuk ka qenë qeverisur nga grekë sepse këtë na e tregojnë autorët antikë të cilët e quajnë mbretin e Mikenës si barbar nga Frigjia apo Lidia. Hekateu nga Mileti na jep të dhënat për origjinën e Atreut, babait të Menelaut dhe Agamemnonit. Ai dëshmon që “Pothuajse e gjithë Helada në kohët e lashta ka qenë
banuar nga barbarë. Pelopi solli popullin nga Frigjia në vendin e quajtur sipas tij Peloponez”. Por Pelopi Frigas është babai i At-Reut, i cili ishte babai i Agamemnonit dhe Menelaut. Pra, në Mikenë qeverisi gjatë Luftës së Trojës një dinasti frigolidase me mbret Atreun, të birin e Pelopit dhe nipi i mbretit Tantali. Frigët banonin në pjesën qendrore të Azisë së Vogël dhe që nuk kanë absolutisht asnjë gjë të përbashkët me akeasit. Kështu, pra Atreu nuk ka qenë ake, por Iliada u shkrua në shekullin VI p.k. dhe lufta e Trojës u zhvillua në XIII p.k., kështu që me kohë ndoshta është ndryshuar dhe i është përshtatur popullsisë që zotëroi këto territore më pas. Sipas të gjitha të dhënave të autorëve antikë, akejt jo vetëm që nuk kanë pasur pushtet gjatë Luftës së Trojës në Mykenë, por ndoshta nuk kanë ardhur ende. Por edhe nëse ka akej në këtë kohë në Mykenë, ata kanë qenë të pakët dhe pa pushtet. Qytetërimi i Mykenës, si i riu dhe i vjetri, nuk kanë asgjë të përbashkët me grekët, ai është vazhdim i atij qytetërimi që
kishte shekuj që ishte ngritur në atë territor.
2 – Fakti që dyndjet dore shkatërruan qytetërimin e lartë të Kretës dhe Mykenës dhe ka një kthim pas të historisë nga pallatet te kasollet, tregon se në atë kohë ka një dyndje të vërtetë e të mirëfilltë greke dore, e cila kishte një nivel kulturor të ulët në momentin që erdhi, krahasuar me popullsinë vendase pellazge. Mykenën nuk e qeverisnin akejt, por popullsia vendase, e cila e humbi këtë pushtet në kohën që erdhën grekët dor. Dorët u dëbuan në shekullin X p.k. nga shteti i Izraelit, në kohën e Davidit dhe në këtë kohë erdhën në Evropë. Ka të dhëna, si nga Bibla dhe nga historia e Izraelit për dëbim të një fisi të dorëve në këtë shekull nga tokat që pushtuan izraelitët që koinçidon me ardhjen e dorëve në Greqi.
3 – Origjinën nga Lindja e Mesme të grekëve e vërtetojnë vetë grekët e vjetër. Kështu, sipas Strabonit, i cili citon Hekateun nga Mileti “Danau (kështu quheshin Grekët) erdhi nga Egjipti” Euripidi thotë se “Danau si erdhi në Argos u vendos në qytetin Inah dhe urdhëroi që pellazgët të linin emrin e tyre të vjetër dhe të quheshin danaj”. Pra, ka të dhëna që tregojnë dhe vërtetojnë origjinën e saktë të grekëve që para se të vinin në Evropë, kanë banuar në vendin midis Egjiptit dhe Izraelit të sotëm. Me ardhjen e tyre ata mundën të asimilojnë një pjesë të popullsisë vendase pellazge dhe këtë e vërteton edhe Herodoti kur thotë “popullsia e Atikës pellazge nga origjina harroi të folmen e saj, duke u kthyer në helene, prej të cilëve mësoi dhe gjuhën”. Ndërsa disa studiues të sotëm që nuk e shkruajnë historinë mbi bazën e atyre që thonë grekët, tregojnë se grekët erdhën nga veriu, që tingëllon sa absurde dhe qesharake. E vërteta është ajo që thonë vetë grekët e vejtër, se kanë ardhur nga Egjipti dhe vendi i Izraelit dhe këtë e tregojnë edhe tiparet e tyre që nuk janë si ato të Evropës së veriut pasi nëse duhet të kishin zbritur nga veriu, duhet të ishin bjondë.
4 – Duke u mbështetur tek të dhënat arkeologjike midis popujve që morën pjesë në Luftën e Trojës, nuk ka dallime kulturore që tregojnë dhe vërtetojnë, se kemi të bëjmë me të njëjtin etni si në Mikenë dhe në Trojë.
5 – Fakt tjetër është se shkrimet e Mykenës të deshifruara nga studiuesit, nuk janë përkthyer as me gjuhën greke të vjetër as me të renë. Kjo sepse ajo gjuhë nuk është e grekëve por është e atij populli që ata gjetën kur u vendosën aty.
6 – Po të shohim dhe emrin e Atreut, përkthehet në shqip si At-Reu, pra si Ati që e kishte emrin Reu që i përgjigjet fjalës shqipe re në të shquarën e shqipes –reu, pra shqip pa asnjë sqarim është e kuptueshme At-reu. Pra familja mbretërore e Mikenës nuk është akease, por është nga Frigjia dhe frigët nuk kanë asgjë të përbashkët me akejtë, nga ku del se në Mykenë nuk qeverisnin akejtë. Frigët janë popullsi trojane, që në Luftën e Trojës ka qenë aleate e trojanëve, në të njëjtën kohë ata luftonin kundër mbretit të Mikenës, që e kishin të një gjaku. Popullsia që u ndesh në Luftën e Trojës ishte e së njëjtës kombësi. Nga ana e dardanëve ose trojanëve luftonin disa fise si lidët, frigët, pellazgët, myzët, thrakët, maqedonët, amazonat, enetet etj. Nga ana e Mykenës luftonin dinastia mbretërore frigase, pellazgët e Epirit dhe Thesalisë, së bashku me Kretën. Në luftën e Trojës nuk kanë luftuar grekët kundër Trojës, por trojanët e Mikenës kundër trojanëve të Dardanisë, pra ishte një luftë civile midis shteteve të të njëjtit komb. Ajo ishte luftë trojano-trojane. Mbretërit e Mykenës, para dhe gjatë Luftës së Trojës kanë qenë të së njëjtës etnie me popullin që banonte gadishullin Ilirik dhe Trojën.
Perseu mbreti i Mikenës XV-XIV p.k.
Ishte djali i Danës dhe nipi i Akrizit, mbretit të Argos Pellazgjike; sa për babanë e tij nuk ka të dhëna, sepse pretendohet se e kishte me Zeusin. Në fakt Kreuzi e dëboi të bijën nga shtëpia, sepse ndoshta ajo duhet ta ketë pasur fëmijën jashtë martese, ndërsa burimet thonë se ai e dëbon të bijën, sepse thuhet se kishte parë në ëndërr që nipi kur të rritej, do ta vriste. Mendoj se varianti i parë është i saktë, duhet ta ketë dëbuar se e ka pasur fëmijën me ndonjë të dashur dhe për të qenë në rregull me të gjithë thoshte se e kishte me Zeusin. Perseu mbahet si themeluesi legjendar i qytetit të Mykenës dhe kjo duhet të ketë ndodhur diku nga shekulli XV-XIV p.k. Në fakt nga të dhënat arkeologjike Mykena ka një qytetërim më të lashtë se këto shekuj me një kulturë të lartë e të sofistikuar siç paraqitet te maskat e arta që janë gjetur dhe varret monumentale që datojnë në shekullin XVI p.k. Perseu duhet të ketë qenë një nga mbretërit e Mikenës dhe themelues i dinastisë së Persejve që mbaron me Yllin, djalin e Herkulit kur Mikena pushtohet me luftë nga Pelopi, babai i Atreut. Emri Mykena ka lidhje me një lloj kërpudhe që quhej Myk. Në fakt myk i thonë edhe sot mykut në shqip, që është si një lloj kërpudhe, që mbin dhe rritet shpejt si ajo.
Ka autorë që thonë se djali i Perseut, Perseu është themelues i shtetit Pers, pasi dhe vet persët ia dedikonin krijimin e mbretërisë dhe të shtetit të tyre një të huaji.
Perseu ra në dashuri dhe u martua me Andromedën, vajzën e mbretit të Aethiopias, Kefeut dhe mbretëreshës Kasiope. Andromeda shkoi në vendin e burrit të saj në Tiryn në
Argo dhe i dha atij disa fëmijë: Perseun, Alkeun, Heleu, Mestor, Sthenelu, dhe Eliktronin, gjyshin e Herkulit.
Atreu, Agamemnoni dhe Menelau.
Atreu ishte babai i mbretit të Mykenës, Agamemnonit, i cili mbretëronte në atë vend gjatë kohës që u zhvillua Lufta e Trojës. Atreu ishte i biri i Pelopit frigas, apo trojan, që mori me
luftë pushtetin në Mykenë, të cilën e qeveriste dinastia e Perseut. Nga trojani Pelop ka marrë emrin edhe gadishulli i Pelopit. Mykena njohu forcim ekonomiko-ushtarak gjatë
qeverisjes së Atreut, por ajo kishte një rivale të fortë dhe të pasur, siç ishte Troja kryeqendra e Azisë së Vogël. Gjatë qeverisjes së Agamemnonit u zhvillua një luftë 10
vjeçare me Trojën që drejtohej nga Agamemnoni dhe Menelau. Si pretekst për shpërthimin e luftës shërbeu fakti që Pari rrëmbeu Helenën, gruan e Menelaut gjatë kohës që ai e kishte ftuar Parin në shtëpi. Rrëmbimi i grave është një zakon që e kanë përdorur gjithmonë shqiptarët, por rrallë e kanë ushtruar me gra të martuara. Lufta filloi me pretekstin se Pari e kishte shkelur në besë, duke i marrë gruan kur Menelau i kishte besuar shtëpinë. Në fakt, besa ka qenë një institut juridik i së Drejtës Zakonore në botën albane, por nuk besoj se lufta shpërtheu për Helenën dhe as për besën, por për shkak të pasurisë që kishte Troja. Kjo luftë e gjatë, nuk do të ishte fituar kurrë nga Mykena, nëse ajo nuk do të kishte përdorur dredhinë pasi Troja ishte shumë e pasur dhe kishte aleatë gjithë Azinë e Vogël dhe Gadishullin Ilirik, pra, një ushtri të madhe. Mykena as mund ta ëndërronte që të fitonte përballë Trojës po të mos kishte qenë për kalin e drunjtë të Trojës në barkun e të cilit ishin futur ushtarët që i hapën portat ushtrisë së Mykenës natën. Ushtria e Mykenës e zuri në gjumë dhe në befasi ushtrinë trojane, e cila nuk qe në gjendje të mbrohej. Mykenasit ndërmorën një masakër të vërtetë duke vrarë të gjithë ata që i dolën para në mes tyre dhe anëtarët e familjes mbretërore të Trojës, Priamin dhe Parin. Një pjesë e popullsisë i shpëtoi masakrës dhe u shpërngul për në vende të tjera dhe nga kjo popullsi së bashku me popullsinë thrako-ilire krijohen kombe të tjera në Evropë. Kjo zonë që përfshin Trojën, gadishullin Ilirik dhe territoret e Detit të Zi, ka qenë nëna që populloi Evropën e bardhë.
Tezeu themelues i Athinës XIII p.k.
Tezeu ishte me origjinë nga fisi i Lapëve, të cilët jetonin në faqen lindore të malit të Pindit. Lapët duhej të jenë i të njëjtit fis me labët e sotëm, ndoshta Labëri apo Lapëri është quajtur zona malore nga Pindi deri në Karaburun. Këtë ide e hedh Aristidh Kola, që ishte një njohës shumë i mirë i popullsisë së këtyre territoreve. Tezeu njihet si mbreti i parë i Athinës dhe ka qeverisur në shekullin XIII p.k. Tezeu njihet për reformat dhe ligjet që vendosi në qytet ku kryesorja ka qenë ndarja e popullsisë në disa kategori sipas pasurisë. Ai ndërtoi akropolin e Athinës, por muret rrethuese që janë quajtur si pellazge nuk dihet se në ç’kohë janë ndërtuar. Ishte një burrë i pabesë dhe i linte femrat në mes të rrugës, pavarësisht se çfarë mund të bënin ato për të. Kështu pati disa gra, të parën Arjanën, princeshën e mbretit të Kretës, të cilën më vonë e braktisi. Rrëmbeu mbretëreshën e Amazonave, Hipolyten, me të cilën pati një fëmijë dhe që më vonë e la dhe u martua me Fedrën, me të cilin pati djalin Akaman, që mori pjesë në Luftën e Trojës. Ka burime që thonë se Hypolyta solli amazonat për të vrarë të gjithë pjesëmarrësit në dasmë, por nuk ia arriti dot. Gruaja e tij, Fedra, ra në dashuri me djalin që ai e kishte me amazonën Hypolyta, që quhej si e ëma Hy-po-lyt, por ai e refuzoi atë. Thuhet se ajo e gënjeu Tezeun se gjoja djali i tij e kishte përdhunuar dhe Tezeu vret të birin, por më pas del se ai ishte i pafajshëm dhe Fedra vret veten. Tezeu mbahet si mbreti i parë i Athinës dhe si i pari që kreu reforma në atë vend.
Akili
Ai ishte i biri i Peles dhe Thetit dhe kishte lindur në Fthija të Thesalisë. Fthija banohej në atë kohë nga pellazgë, dhe një fakt të tillë na e jep Dionis Halikarnasi në veprën e tij
“Historia e vjetër e Romës” kur thotë për vendin e Akilit kështu “Në brezin e 6 ata (pellazgët) lanë Peloponezin dhe emigruan në Hajmoni, që sot quhet Thesali. Në krye
të kolonisë ishin Aheu, Fthiu dhe Pellazgu të cilët e ndan vendin në tre pjesë në Fthioti, Ahe dhe Pellazgi”. Popullsia e Fthijes ku mbretëronte i ati i Ahiles, ishte pellazge atëherë Akili, që ishte biri i një mbreti të pellazgëve, patjetër që është pellazg. Straboni shumë shekuj pas luftës së Trojës thotë se: “Për pellazgët pothuajse të gjithë janë të mendimit se ishin një fis i vjetër, i përhapur në të gjithë Helladën e sidomos në vendin e etolëve afër Thesalisë... Thesalia që shtrihet nga gryka e Peneit dhe Thermopileve dhe gjer në malet e Pindit quhet Argo pellazgjike”. I ati i Akilit ishte mbret i pellazgëve të Fthijas, ndërsa e ëma ishte Theti, perëndesha pellazge e Detit, pra emri i saj është shqip Theti do të thotë deti kështu që Akili me dy prindër pellazgë nuk ka se si të jetë tjetër veçse Pellazg.
Në varrin e Akilit do të përulej një mijë vjet më vonë iliro-maqedonasi Aleksandri i Madh dhe më vonë perandori i Romës me origjinë ilire, Konstandini i Madh, që tregon se këta dy
burra pellazgo-iliro-albanë e mbanin për të fisit të tyre Akilin. Akili në Iliadë del me tiparet e popullit shqiptar, si mipritja që i bënë Priamit, edhe pse i kishte vrarë të birin Hektorin, besa që i jep atij dhe që Priami u thotë të vetëve dilni jashtë mureve, për çfarë të doni se më ka dhënë besën Akili. Këto kanë qenë institute të së drejtës popullore të shqiptarëve deri më sot. Akili kur i lutet Zotit, i lutet Dodonës së pellazgëve. Pse i lutej Dodonës pellazge që ishte kryeqendra e pellazgëve? Fakti që ai i lutet për ndihmë Dodonës pellazge, tregon që ai ishte pellazg dhe që do t’i drejtohej perëndisë që kishte trashëguar nga paraardhësit e tij. Plutarku thotë se “Akili në Epir nderohej si hyjni dhe në gjuhën e atij vendi quhej aspet”. Kjo fjalë në shqip i përgjigjet shumë mirë cilësisë kryesore të Akilit, i shpejt, që tregon vitalitetin e shqipes që s’ka ndryshuar, edhe pse kanë kaluar mijëvjeçarë. Pra spet=shpejt të shqipes së sotme, sepse nuk ka sh në gjuhën greke, siç ka shqipja dhe kur ne e përdorim këtë fjalë, edhe sot me nxitim e themi shpet-shpet pa ia vënë shkronjën j. Pra në gjuhën e përditshme shqiptare edhe sot përdoret shpet ose kur thuhet akoma më me nxitim e themi spet. Akili quhet Mirmidon dhe në vendin e tij Homeri jep vendbanime me emra shqip si këto të sotme pa asnjë ndryshim.
Pel-jon që do të thotë po në shqip Pel-jon, mal në vendin e Akilit ku rriteshin kuajt.
Gyr-ton që në shqip do të thotë Gur-ton,
A-lopes që në shqip do të thotë A-lopë
Do-lop që në shqip do të thotë Do-lop
Ethik që në shqip do të thotë Thik, kështu quhej krahina malore në Thesali që do të thotë është si thikë e pjerrët.
Kuajt e Akilit quheshin Ksanthi, siç quhej kali i Hektorit, kundërshtarit të tij trojan, dhe si emri i një lumi në Trojë dhe kali tjetër bal. Sot në viset shqiptare të Ballkanit dhe kudo që jetojnë shqiptarë si në Itali, Turqi, Greqi, gjysma e kafshëve të shtëpisë quhet, bal që tregon se shqiptarët kanë gusto të njëjtë në vënien e emrave te kafshët. Pra emri bal i kalit të Akilit është emri më popullor për kafshët në botën shqiptare, si për qen, lopë, kuaj. Fjala bal në shqip do të thotë një kafshë që është me një bal, me shenjë, në trupin e saj. Akili në të gjitha pikturat e ardhura deri më sot, paraqitet me simbolet e Dodonës pellazge, me shqiponjën që ishte simbol i Aleksandrit të Madh, Pirros, Skënderbeut dhe i
shqiptarëve sot, si dhe me simbolin tjetër të yllit ose diellit, që ishte simboli i ilirëve dhe i flamurit të Aleksandrit të Maqedonisë. Pra, etniciteti i Akilit është i qartë dhe i padiskutueshëm, ai ishte pellazg. Është e qartë se në këtë kohë Grekët nuk kishin ardhur në territoret e tyre historike Peloponez dhe Atikë dhe jo më të bëhej fjalë që të gjenden në teritoret, të cilat shteti grek modern i përvetësoi shumë vonë.
Odisea
Ishte nga ishulli i Itakës në detin Jon, që shqip do të thotë i joni dhe ishte prijës i gjithë ishujve të Jonit dhe Epirit pellazgjik. Janë autorët e antikitetit që japin të dhëna për
origjinën pellazge të Epirit. Straboni thotë se “Shumë autorë të vjetër dhe fiset epirote i kanë quajtur Pellazge sepse ato shtriheshin deri atje (Në Epir)”. Efori thotë se “Dodona është e ndërtuar nga Pellazgët”. Po Efori thotë se “Fillimi i Heladhës është Akarnania (poshtë Prevezës), sepse kjo takon e para me fiset epirote”. Kjo do të thotë se epirotët nuk ishin Grek. Hesiodi thotë se “Dodona (në Epir) dhe lisi ishin qendra e pellazgëve”. Këto fakte tregojnë që Epiri ishte pellazg gjatë Homerit dhe gjatë antikitetit. Fillimi i Greqisë për autorët antik grekë ishte jashtë tokave të Epirit.
Aia apo Ajaksi
Emri i vërtetë i Aiaksit është Aia që shqi do të thotë Ai, dhe që ajo s që iu shtojnë grekët emrave zakonisht nga pas e bën të lexohet ashtu. Aia ishte kushëri me Akilin dhe ishte i të njëjtit gjak me të. Ajaksi kishte një vëlla me emrin Teukër, emër me të cilin quheshin trojanët, pasi i ati i tij kishte rrëmbyer në Trojë motrën e Priamit që quhej Hesiona, me të cilën kishte lindur Teukrin. Këtu del edhe njëherë i qartë se në Trojë luftuan trojanët kundër trojanëve, se vëllai i tij Teukri e kishte dajë Priamin. Aia luftoi në Trojë si aleat i Mikenës dhe ka qenë një nga luftëtarët më të zot, saqë për trimërinë që ka treguar disa e quajnë i madh. Thuhet se vrau veten se nuk pati lavdinë që kishte Akili dhe Odisea.
Helena e Trojës
Helena, preteksi i luftës s’mund të ketë qenë tjetër përveçse pellazge, ashtu siç ishin të gjithë ata që morën pjesë në Luftën e Trojës. Ajo ishte kushërirë e parë me Penelopën e
Odisesë. Thuqididi te libri “Historiae” na tregon për origjinën e emrit helen “Para Luftës së Trojës, Helladamua bile më duket se ajo në tërësi nuk e mbante akoma këtë emër, se
një emërtim i tillë nuk ekzistonte para Helenit, të birit të Deukalionit dhe se emrin ia kanë dhënë asaj sipas emrave të tyre fiset e ndryshme, më tepër pellazgët”. Pra, emri Helena nuk është emër etnik grek, por emër Pellazg. Dionisi i Halikarnasit kur flet për pellazgët thotë “raca e lashtë e pellazgëve ishte helene nga Peloponezi” “Këtu del edhe një herë qartë se emri Helen është emër pellazg dhe jo grek. Helena e Trojës, apo Helena Dardanidi është personifikimi dhe simboli i bukurisë femërore të popullsisë vendase pellazgo-trojano-ilire. Në fakt, Homeri nuk e tregon direkt se ajo ishte shumë e bukur, por kjo del kur e shikojnë disa pleq trojanë të cilët thonë se ia vlen lufta që u bë për të, pra, që donte të thoshte se ajo ishte shumë e bukur, aq sa ia vlejti të luftoje për të.
Do thoni se çfarë lidhje kanë shqiptarët e sotëm me Thrakën e vjetër?
Shqiptarët kanë aq lidhje me Thrakën sa kanë, edhe me ilirët; sepse ilirët dhe thrakët ishin të së njëjtës etni. Shpesh studiuesit nga afërsitë që ka midis thrakasve dhe Ilirëve në lidhje me gjuhën dhe kulturën nuk janë në gjendje të dallojnë ndryshimet midis këtyre dy popujve. Në rrethet serioze shkencore është arritur përfundimi se thrakët dhe ilirët ishin popuj të të njëjtit komb, ose që kanë afërsi të mëdha etnike midis tyre dhe faktet tregojnë se kanë të drejtë. Duke iu referuar autorëve antikë gjen të dhëna interesante në lidhje me këtë çështje.
1 – Amantët ishin një fis Thrakas, i cili në fillim ka banuar në ishullin e Eubes dhe pas Luftës së Trojës u vendosën në iliri dhe më vonë autorët, duke na treguar origjinën e tyre, i quajnë ilirë. Pra, fisi i Amantëve, që themeloi Bylisin dhe Orikumin, ishte thrakas, por ata nga të gjithë autorët antikë më vonë janë quajtur si ilirë, dhe pasardhësit e tyre jetojnë ende edhe sot aty ku kanë jetuar gjyshërit e tyre.
2 – Gjeografi më i madh i antikitetit Straboni, jep disa të dhëna interesante për thrakët, me anën e të cilave arrijmë në konkluzionet se ata ishin i njëjti popull me ilirët. Ai thotë se “Myzët tani (shek I të erës sonë) gjithashtu janë thrakas dhe identikë me njerëzit që tani quhen Moesi. Nga këta mysi rrjedhin edhe Mysit që jetojnë midis
lidëve, frigëve dhe trojanëve. Dhe vetë frigët janë brigi një fis thrakas ashtu siç janë Mygdoni, Bebri, Medobithyni, Bithyni dhe Thyni”. Pra siç dëshmon Straboni, Myzët janë fis thrakas, por në burime të tjera quhen, dhe si fis ilir, që do të thotë se thrakët dhe ilirët ishin të së njëjtës etni derisa studiuesit e antikitetit nuk shikonin dallime etnike midis tyre dhe të njëjtat fise herë i quanin thrake dhe herë ilire. Po aty Straboni thotë se fiset trojane janë thrake dhe myse për sa iu përket etnicitetit që do të thotë se Trojanët me Thrako-Ilirët ishin të një etnie.
3 – Straboni vazhdon duke thënë se “poeti (Homeri) lidh me mysët dhe Hippemolgi,edhe Galaktofagi dhe Abi, që janë vendet e skythve dhe saramantëve”. Vendet e
Skythëve (e quanin veten e tyre me emrin Alban) dhe Saramantëve janë në veri të Detit të Zi që do të thotë se populli i Azisë së Vogël dhe i rrethinave të Detit të Zi kishte të njëjtën kombësi me popullin e gadishullit Ilirik.
4 – “Aeliu Catu, thotë Straboni, transportoi nga Isteri në Thrakë 50 mijë burra ndërmjet Geotve, një fisi me të njëjtën gjuhë si Thrakasit, dhe ata jetojnë atje tani dhe quhen Moesi, ndoshta këta njerëz në kohët e vjetra janë quajtur kështu dhe që në Azi emri i tyre është ndryshuar në Mysi, ose që në kohët e hershme këta njerëz janë quajtur në Thrakë, Mysi”. Geotë ishin fisi gjerman i gotëve, që Straboni i quan mysë, dhe të së njëjtës kombësie e gjuhe me thrakët. Të njëjtën gjë thotë dhe historiani i vetëm që ka shkruar historinë e gotëve i cili ishte edhe vetë Got, me emrin Jordanes. Pra gotët gjermanik ishin iliro-thrakë pasi ata quheshin myzë.
5 – Fisin e Tribalëve disa autorë e shtrijnë deri në Fushë-Dardani dhe e quajnë si fis thrakas, por Apiani i quan tribalët fis ilir. Në Fushë-Dardani të gjithë autorët antikë kanë
treguar qartë se ka banuar historkisht, ashtu si dhe sot, fisi ilir i Dardanëve, kështu nëse ka thrakas në Fushë-Dardani, ata nuk janë gjë tjetër veçse dardan ilir. Dardanët shpesh nga autorët antikë dhe modernë janë quajtur si fis thrako-ilir, çka tregon që nuk ka asnjë ndryshim etnik midis ilirëve dhe thrakasve, përderisa fise të njohura si ilire janë edhe
thrake njëkohësisht.
6 – Fjalët që kanë mbërritur deri sot nga gjuha thrake janë shqip, madje dhe shumë fise thrake kanë emra shqip. Në enciklopeditë dhe studimet e huaja kur flitet për gjuhën
thrake, së pari jepet ngjashmëria e saj me shqipen e sotme. Shumë fjalë të thrakishtes janë shqip kështu p.sh. Mëz ka lidhje me fjalën shqipe Mëz, që tregon të voglin e kalit dhe për këtë kanë rënë dakord të gjithë gjuhëtarët. Sorin Paliga linguist rumun e lidh fjalën buza që si në shqip dhe rumanisht ka të njëjtin kuptim që do të thotë buza, me emrin Buza me të cilin e quanin veten thrakët. Fiset thrake kanë emra që kanë kuptim në gjuhën shqipe ku dallohen fiset Besa si Besa, fisi Di që po shqip do të thotë Di, Bythyni që shqip po Bithyni, Medobithyni që në shqipen e pastër do të thotë Me-do-bith-yni, Fisi Thyni, pra, që është Thyni, Edoni që do të thotë E-doni në shqip. Pra, emërtimet dhe fjalët që kanë mbërritur nga thrakishtja janë një variant tepër i pastër i shqipes së sotme.
7 – Dakët në bazë të të gjitha burimeve antike janë vetë thrakët dhe disa fjalë që kanë ardhur në kohën e sotme, janë të një shqipeje të pastër, fakt që e kanë nxjerrë dhe e
pranojnë studiuesit perëndimorë. Kështu p.sh. fjala Vatër është po në shqip Vatër. Fjalë tjetër që studiuesit kanë rënë dakord është Karpate, nga ku kanë marrë emrin malet e Karpateve, që rrjedh nga fjala shqip Karp që do të thotë shkëmb, naparka që do të thotë nepërka etj. Nga gjuha dake kanë mbërritur rreth 160 fjalë dhe nga këto 90 janë shqip, fakt që e pranojën të gjithë gjuhëtarët. Çfarë kërkon shqipja në Daki e cila ndodhej në veri të Detit të Zi? Kjo është shumë e thjeshtë derisa dakët kanë në gjuhën e tyre rreth 60 përqind fjalë të shqipes, padyshim, që ata kanë qenë të një etnie me ilirët. Nga këtu del se, përderisa dakët janë të një etnie me ilirët, atëherë dhe ilirët janë të së njëjtës etni me thrakët, skythët, trojanët dhe gotët me të cilët dakët dalin si të një etnie.
8 – Fisi ilir i paionëve është quajtur nga Herodoti si koloni trojane, apo si trojanë. Trojanët vetë janë quajtur nga autorët si popull që e kishte origjinën nga thrakët. Përderisa paionët ilirë janë trojanë, atëherë ata janë edhe thrakas, sepse fiset e trojës ishin nga Thrakia. Ka një variant tjetër siç e kemi përmendur më sipër që thotë se Dardani, i cili themeloi Dardaninë e Trojës ka ardhur nga Thraka, por Dardani është ilir.
9 – Maqedonia është quajtur Emathia, që në shqip do të thotë po E-mathia dhe në kohën e Homerit dhe Herodotit është quajtur e gjith me emrin Paioni, por paionët ishin fis ilirotrojano- thrakas. Përderisa maqedonasit janë quajtur paion dhe Paionët ishin iliro-thrakotrojan, atëherë maqedonasit janë popull i së njëjtës etnie me iliro-thrako-trojanët.
10 – Dionisi në gjuhën paione quhej si në shqip Dyalu pra djalë. Paionët kanë folur gjuhën shqipe ashtu siç kanë folur maqedonët, thrakët edhe trojanët që ishin të një etnie me ilirët.
11 – Një fakt tepër i rëndësishëm dhe i patundur është se në Thraki vendbanimet kanë të gjitha pas fjalën Fara p.sh. Besa-fara, Bendo-fara, Buzi-fara. Studiuesit vrasin mendjen dhe nuk e kuptojnë se çfarë do të thotë emri fara? Po të dini shqip, patjetër që nuk do e kishin problem për ta kuptuar. Vendbanimet thrake me fara tregojnë farën dhe fisin pra që kjo është fara e besëve, kjo e buzëve e me radhë. Po ndarja në fara ekziston akoma në disa zona të Shqipërisë edhe sot. Pra thrakët kanë përdorur emrin shqip Fara për të treguar vendbanimin e secilit nga fiset, që tregon edhe një herë që thrakasit ishin të një etnie me ilirët dhe shqiptarët janë të vetmit pasardhës të tyre që ruajtën gjuhën e vjetër të Evropës. Si konkluzin: nga të dhënat e mësipërme, thrakët, ilirët, trojanët, gotët, dakët, skythët dhe Maqedonasit ishin i njëjti popull. Këtë e vërtetojnë të dhënat historike, gjuhësore dhe emrat e vendeve të cilat kuptohen lehtë nga shqiptarët e sotëm. Herodoti i quan thrakët një popull i madh dhe shumë i shtuar, madje kombin e dytë në
botë pas indianëve. Territoret e Thrakës shtriheshin nga Deti Egje në Jug deri në Paioninë ilire dhe Maqedoninë në Perëndim e Jugperëndim. Në lindje shumë fise trojane janë quajtur si thrake pothuajse e gjithë Troja si Lidia, Frigjia. Në veri kapërcente Danubin në vendin e dakëve dhe skythve të Amazonave që shtrihej në territoret që sot janë shtetet e
Rumanisë, Moldavisë, Ukrahinës dhe Rusisë Jugore. Pra, një territor i gjerë me një popullsi të madhe. Autorët mesjetarë me emrin Paioni kanë quajtur të njëjtat territore që quhen dhe Thraki. Koncepti Paioni është shtrirë nga disa, nga këta studiues deri në vendin e dakeve dhe skithëve përtej Danubit në lindje dhe në të gjithë Alpet e Evropës në perëndim.
Mbretëria e Bithynit 328-75 p.l.k.
Bithynia ishte një mbretëri që u krijua në fund të shekullit të IV p.l.k. në Azinë veriperëndimore. Sipas autorëve antikë Strabon, Kenofon, Bithynët ishin një fis thrakas. Në fakt siç e kemi parë më lart në këtë studim që në kohët më të lashta popullsia e Azisë së Vogël e njohur si trojane ka qenë e një race me thrakasit. Fiset kryesore thrake që banonin në Azi të vogël, sipas Herodotit kanë qenë Thyni dhe Bithyni. Bithynia qe pjesë e Mbretërisë së Krezit të Lidisë dhe, pasi u pushtua nga Persia, ajo bënte pjesë në Satrapin e Frigjisë. Gjatë pushtimit të Aleksandrit të Madh, Azia e Vogël që ishte e një kombësie me të, i hapi portat, kështu që patën dhe privilegje duke ruajtur pavarësinë e tyre, përveç qytet-shteteve greke të cilat bënë luftë. Nikomedi është i pari mbret që e meritoi këtë titull, pasi ai sundoi tërësisht mbi mbretërinë e tij. Ai themeloi si kryeqytet Nikomedin që do të forcohej shumë gjatë qeverisjes së pasardhësve të tij. Sundimtari i fundit, Nikomedi i IV, në vitin 74 p.k. ia dorëzoi me dëshirën e tij mbretërinë Romës së fuqishme, pasi ai nuk mundi të përballonte dot më fushatat ushtarake të Mithridatit të Pontit.
Rez Eanidi është mbreti i parë i thrakasve, që njohim nga burimet e shkruara historike, por pa diskutim që mund të ketë pasur dhe mbretër të tjerë para tij. Ai qeverisi në fund të shekullit XIII dhe ndoshta në fillim të shekullit të XII p.k. dhe mori pjesë në luftën e Trojës si aleat me trojanët. Rezi kishte lidhur një numër të madh krushqish me dardanët e Trojës dhe ishte aleat i fortë i tyre. Mbretëria thrake ka vazhduar të ekzistojë dhe pas luftës së Trojës, por ajo e arriti kulmin me mbretërinë e Odrysëve. Kjo mbretëri u krijua nga bashkimi i të gjitha fiseve thrake nga Egjeu deri në Danub nën mbretin e fuqishëm Tere 450-431 p.k. Nën sundimin e të birit të Tereut, Sitalkut 431-424 p.k. mbretëria arriti kulmin e shtrirjes territoriale dhe fuqisë ushtarake. Ai ndërtoi rrugët që lidhnin Egjeun me Danubin dhe ngriti një ushtri prej 150 mijë ushtarësh. Sitalku ndërmori një sërë fushatash ushtarake kundër maqedonasve dhe vdiq në fushatën ushtarake kundër fisit ilir të tribalëve, të cilin donte ta bashkonte me mbretërinë e tij. Gjatë qeverisjes së Seuthe I 424-415 mbretëria njohu paqe dhe zhvillim, por një numër fisesh u larguan nga mbretëria e përbashkët thrake. Pas këtij mbreti, mbretëria erdhi duke u dobësuar.
Mbretërit e Lidisë
Lidia ishte një shtet në veri të Azisë së Vogël me një qytetërim të lartë dhe të lashtë. Lidët janë trojanë dhe gjatë Luftës së Trojës luftuan për mbrojtjen e Trojës. Nga Lidia kanë ardhur edhe tyrrenët apo etruskët. Kështu Straboni citon Antiklidin që thotë se “pellazgët qenë të parët që populluan ishujt Lemno dhe Inmbro dhe disa prej tyre kaluan në Itali me Tyrrenin të birin e Atit”. Qytetërimi i lidëve dhe frigasve, të cilët ishin popuj trojanë, pa dyshim ka qenë një nga qytetërimet më të larta që ka njohur njerëzimi. Nga Lidia shtetet greke, dhe ato të tjera fqinje morën shpikjen me patentë lide, që quhej monedhë. Një nga mbretërit e Lidisë, sipas Herodotit, ka qenë Agroni i njëjtë me emrin Agron të mbretit Ilir. Aty ka emra që kanë shpjegim në shqip dhe që shqiptarët i përdorin edhe sot si mbreti Ati po si ati në shqip, mbreti Koti po si koti në shqip, emri Ar-di që përdoret dhe sot në Shqipëri. Një fakt tjetër interesant është një mal në Lidi që quhej Tmol, pra mol që quhej po mos si në shqipen e sotme. Lidët e frigët i thoshin Bukës po si i thonë shqiptarët sot Bukë.
Tantali 1300 p.k.
Tantali është një nga mbretërit legjendarë të Lidisë. Ai kishte djalë Pelopin, babanë e Atreas që mori mbretërinë e Mykenës. Në fakt Tantali njihet si mbreti i Frigjisë, por edhe i Lidisë. Meqë këto dy shtete kanë qenë afër, ka mundësi që në atë kohë ai t’i ketë bashkuar në një shtet mbi të cilin sundonte vetë. Tantali, thotë legjenda, ka sakrifikuar djalin e tij Pelopin për perënditë, por perëndia që e kishte emrin Fati, e ringjalli përsëri Pelopin. Perëndia lide Fati, në shqip ka kuptim të njëjtë me fjalën që përdorin edhe sot shqiptart Fati, pra që përcakton fatin dhe jetën e një njeriu, kështu pavarësisht çdo gjëje nëse është e shkruar nga fati, ashtu do të ndodhë. Mbretër të tjerë pas Tantalië ishin Moloni, Koti, Ati, Liduja, Aciasmu, Ermon, Alkim, Kamblitu, Tmoli, Teoklemenu, Marsia, Iardanu, Omfal, Filomenu, Alkau, Belu, Ninu, Agron, Ardi, Aliate, Mirsu, Kandal Gigi 720-682, Ardi 682-633, Sadiate 633-621.
Aliati 621-564.
Ishte djali i Sa-di-atit dhe në histori njihet si themelues i perandorisë së Lidisë. Gjatë mbretërimit të tij, arriti të nënshtroi të gjithë Azinë e vogël si Karinë, Miletin dhe Smirnën. Media në këtë kohë po shndërrohej në një kërcënim të vërtetë për interesat e perandorisë Lide. Gjendja u acarua aq shumë, sa këto shtete hynë në luftë kundër njëra-tjetrës dhe beteja finale u zhvillua në lumin Hali. Në kohën që të dyja ushtritë po ndesheshin ndodhi një eklips që friksoi pa masë të dyja palët, të cilat e morën për një shenjë të keqe. Ata menjëherë ndërprenë luftën, dhe përfunduan një marrëveshje paqeje që i dha mundësi shtetit lid të jetonte edhe disa vite.
Krezi 564-546
Ai ishte djali i Ali-atit dhe kur erdhi në pushtet, trashëgoi një perandori dhe pasuri përrallore. Krezi ka qenë një nga mbretërit më të pasur të botës së atëhershme. Në këtë kohë persët kishin krijuar një perandori të fortë dhe të madhe, dhe kërcënonin egzistencën e shteteve të tjera fqinjë duke përfshirë këtu edhe Lidin. Krezi lidhi një aleancë ushtarake me mbretin e Egjiptit, dhe atë të Babilonisë për të përballuar kërcënimin e mbretit Kiri të Persisë. Në 547 p.k. nën komandën e tij, ushtria Lide kapërceu lumin Hali dhe ndeshet me Kirin. Krezi nuk qe me fat si Aliati, sepse nuk ndodhi asgjë për të penguar humbjen e tij përballë mbretit pers, nga i cili u kap rob. Kiri donte ta ekzekutonte, por më pas u bind se ai ishte njeri i mirë dhe e mbajti si një nga këshilltarët e tij më të besuar, detyrë që ai do ta mbante edhe pas vdekjes së Kirit. Krezi njihet në histori për pasurinë e madhe që kishte dhe për besnikërinë e tij ndaj kundërshtarit.
DINASTITË TROJANO-DARDANO-ALBANE TË EVROPËS
Dianstia Trojano-Dardane e Alba-Longës
Pas luftës së parë të Trojës (1189 disa thonë 1230) disa fise trojane që kishin qenë drejtuese të luftës, megjithë princat apo mbretërit e tyre u larguan nga Troja për në perëndim. Ene Dardanidi ishte princ i dardanëve që shpëtoi pa u vrarë gjatë luftës. Ai me gjithë familjen e tij dhe shumë anëtarë të fisit mori rrugën për në perëndim. Para se të ikte në Itali qëndroi në Butrint, dhe kodra ku ata qëndruan gjatë zbarkimit u quajt Trojë. Deti i trazuar e hedh Enean në Afrikë ku qëndron për një kohë të shkurtër dhe më pas vendoset përfundimisht në Itali. Ene Dardanidi së bashku me gjithë bashkatdhetarët që e ndiqnin, zbarkuan në Latium ku u prit shumë mirë nga prijësi i vendit, i cili i dha vajzën Lavinia për grua. Më vonë vjehrri i tij, vritet në luftë, kështu që drejtimi i mbretërisë i mbeti Enesë. Nga martesa me Lavianin ai pati djalin Silvi, të cilit iu vu ky emër pasi e ëma e lindi poshtë një peme që e kishte emrin Selvi. Studiuesit e huaj kanë rënë dakord që emri Selvi është një emër peme, por ata thonë se nuk e dinë se për çlloj peme bëhet fjalë.Nga shqipja e sotme jepet zgjidhja se kjo pemë është Selvia që shqiptarët edhe sot pas mijëra vjetësh e quajnë Selvi. Fakt që tregon edhe njëherë që trojanët kanë qenë gjyshërit e shqiptarëve të sotëm. Kjo pjesë e historisë së Dardanëve është përjetësuar nga Virgjili te vepra e tij Eneida si, dhe nga autorë të tjerë të cilët vërtetojnë këto fakte historike.
Ene Dardanidi 1181-1176
Ene Dardanidi ishte djali i Angisesit dhe ishte martuar me një nga vajzat e mbretit Priam të Trojës, por në ikje e sipër ai humbi lidhjet me të dhe nuk e mori në Itali. Kështu që në Itali u martua me një grua tjetër, me të cilën pati pasardhësin e tij Selvi. Pas vdekjes së tij, pushtetin në Luaret e mori i biri i tij Azgani me të cilin erdhi nga Troja.
Asgani ose Julu 1176-1151.
Asgani e la Laureten dhe ndoshta në të vazhdoi qeverisja nga trojanët dhe themeloi një qytet tjetër të quajtur Alba-Longa, ku ai mbretëroi vetë. Pas Asganit qeverisën disa mbretër të tjerë në Alba-Longa si:
Asgan Julu 1151-1138 p.k.
Selvi 1138-1109
Ene Selvi 1078-1027
Ati 1027
Alban 1027-988
Epyti 988-962
Kapi 962-934
Kapetu 934-921
Tiberi 921-913
Agripa 913-872
Allodiou 872-853
Aventin 8353-816
Proka 816-793
Numitori 793-?
Kluilu ?-670
Meti Fufeti 670-655
Këtu merr fund edhe dinastia Trojane në Alba-Longa. Vajza e Numitorit, Rea Selvia lindi dy binjakët Romulin dhe Remin, të cilët thuhej se i kishte me perëndinë më të lartë Jupiterin. Pa dyshim që i ka pasur me ndonjë të dashur dhe për t’i shpëtuar qortimeve të të afërmve, ka pretenduar se i kishte me Jupiterin, ose njerëzit me botëkuptimin e tyre fetar të kohës u kanë ngjitur një atë hyjnor për shkak të lavdisë së tyre si themelues të Romës. Të dy fëmijët u hodhën në lumë ngaqë xhaxhai i saj nuk donte rivalitet për fronin e Alba- Longës, por lumi Tiber i nxori në breg dhe për ta u kujdes një familje, e cila i rriti dhe i bëri burra. Romuli vrau të vëllanë Remin gjatë kohës që po debatonin se në cilën kodër do të ndërtonin qytetin e Romës. Romuli e ndërtoi qytetin në kodrën Palatin, ku u vendos ai me një grup të vogël banorësh dhe ishte afër me qytetin Etrusk, Vei. Në kodrën Palatin jetonin vetëm burra, nuk kishte gra, sepse sabinët që jetonin afër, nuk ua jepnin vajzat për gra. Kështu Romuli dhe shokët e tij vendosën t’i rrëmbenin dhe ti sillnin në Palatin vajzat e sabinëve. Mbreti i Sabinëve, Taiti, u shpalli luftë, por me ndërmjetësimin e vajzave të tyre, që ishin bërë gratë e atyre që i rrëmbyen, u vendos paqja dhe mbreti sabin Tati, që i përgjigjet në shqip po Tati që përdorin disa zona në Shqipëri për atin, u vendos në Kapitol ku të dy fiset jetuan së bashku. Gjatë një mosmarrëveshjeje midis Tatit dhe Romulit, ky i fundit e vret atë dhe qeverisi vetëm Romën, deri sa vdes.
Romuli njihet jo vetëm si themelues i Romës, por edhe si i pari mbret i saj. Ai rridhte nga familja e princërore e dardanëve të Trojës dhe njihet në histori si themeluesi i Institucioneve të Romës. Kështu, ai formoi Senatin e famshëm romak, që këshillonte mbretin për çështje civile e ushtarake dhe që më vonë do të këshillonte magjistratët gjatë sistemit republikan të qeverisjes. Senati ishte institucioni më i rëndësishëm i Perandorisë Romake. Romuli mbahet në histori për krijimin e kalendarit, që është quajtur më vonë si Kalendari Romak. Ky kalendar kishte 10 muaj dhe 304 ditë dhe fillonte në muajin Mars. Festa e 14 marsit Dita e Verës që në Shqipëri është festë kombëtare nuk është gjë tjetër veçse Viti i Ri sipas kalendarit të vjetër, që tregon, edhe njëherë autoktoninë e padiskutueshme të shqiptarëve në këto troje. Kjo traditë është përcjellë brez pas brezi dhe, nëse populli i sotëm shqiptar nuk do të ishte ai i vjetri, atëherë kjo traditë do të ishte ndërprerë dhe nuk do vazhdonte, ashtu si nuk e kanë popujt e tjerë, të cilët nuk janë vendas.
Numa 716-672
Ai ishte mbreti i dytë i Romës dhe qeverisi për një kohë të gjatë këtë qytet. Gjatë qeverisjes së tij, mbretëroi paqja në vend. Numa njihet si i pari që vendosi ceremonitë fetare në Romë dhe ngriti tempuj fetarë. U organizua hierarkia e priftërinjve dhe më i larti nga ata quhej pontifeks. Numa i shtoi kalendarit romak 2 muaj, janarin dhe shkurtin dhe i bëri muajt me nga 29-30 ditë. Ky kalendar ka mbizotëruar për shumë kohë në të gjithë botën romake. Sot muaji shtator është muaji i nëntë, por sipas kalendarit romak ka qenë i shtati, sepse viti fillonte në mars, prandaj quhet dhe shtator, dhe ai i dhjeti quhet tetor dhe me radhë, pasi me kalendarin e vjetër janari dhe shkurti ishin muajt e fundit të vitit.
Tul Hostili 672-640
Pas vdekjes së Numitorit, Hostili zgjidhet mbret nga populli i Romës. Gjatë kohës që qeverisi Romën, shkatërroi mbretërinë trojane të Albanisë, nga ku kishte origjinën Romuli
dhe kapi rob mbretin e fundit të saj Met Fufetin, të cilin e vrau. Pas kësaj ai filloi luftën me sabinët të cilët, ashtu si dhe etruskët e albanët ishin shumë afër, madje një pjesë e sabinëve jetonin në Romë. Hostili arriti t’i nënshtrojë qytetit të tij fiset e albanëve dhe sabinëve, përveç etruskëve, të cilët jetonin në qytete të zhvilluara dhe të fortifikuara. Tul Hostili ndërtoi godinën e senatit të quajtur sipas mbiemrit të tij Ku-ria Hostilia.
Anku Marku 640-611
U zgjodh mbret pas Tulit nga popullsia e Romës dhe u miratua nga Senati. Ai ngriti një urë mbi Romë dhe e zgjeroi atë duke populluar një kodër tjetër të quajtur Jan-kulum. Në
politikën e jashtme qe i suksesshëm, sepse vazhdoi pushtimin e qyteteve të tjera afër Romës.
Lokum Tarkuin Prisku 616-578
Nëna e tij ishte nga familje e lartë etruske dhe quhej Tana e babai i tij vinte nga Korinthi dhe quhej Demarat, por emri i tij i vërtetë ishte Lokum, të cilin e mori dhe i biri. Në burimet e Mesjetës thuhet se Demarati vinte nga Paionia ilire. Emri Lokum ndoshta ka lidhje me fjalën Lokum që përdoret edhe sot tek albanët apo shqiptarët dhe që emërton një lloj ëmbëlsire. Ai njihet si rregullues dhe ndërtues i qytetit të Romës. Gjatë qeverisjes së tij u ngrit sistemi i kullimit të Romës, që është ruajtur deri sot. Ai pati dy djem të quajtur Luk ose Lokum sipas emrit të të atit dhe Arrun që u vranë nga pasardhësit e Anku Markut, të cilët pretendonin të merrnin pushtetin në Romë. Kështu, duke mos pasur djem, pushtetin në Romë e mori dhëndrri i Priskut, i cili ishte martuar me vajzën e tij, Tarkuina.
Serve Tuli 578-534
Emri i tij origjnal ishte Mastar, ndërsa emri Serve e mori kur hipi në fron. Ai ndërtoi muret rrethuese të Romës; njihet si reformator dhe që zhduku dallimet midis patricëve dhe
plebejve. Kështu, ai ndërtoi ushtrinë romake sipas shtresave të popullsisë, duke vendosur që edhe plebejtë të shërbenin në ushtri, që deri në këtë kohë që flasim kishte qenë privilegj i patricëve. Serve Tuli e ndau popullsinë në katër kategori sipas pasurisë dhe jo sipas asaj në ishin patricë apo plebej. Emri Patric ka rrënjën tek fjala shqip at që tregon të parin e fisit apo të familjes nga ku ka dalë dhe fjala Pater që në latinishte e në disa gjuhë do të thotë at. Ai e mbajti pushtetin në Romë, derisa u vra nga vajza e tij Tula dhe dhëndri Lukum.
Luk Tarkuin Superbu 534-510
Ishte dhëndri i Mastarit apo Serv Tulit dhe erdhi në pushtet duke vrarë të vjehrrin. Ai është mbreti i fundit që qeverisi Romën, sepse në 510 p.k. me revolucion u përmbys mbretëria dhe u vendos një formë e re qeverisjeje-Republika. Gjatë qeverisjes së tij ngriti sistemin e shkarkimit të Romës në lumin Tiber dhe i ndërtoi një tempull perëndisë Jupiter. Ai njihet si tiran dhe pati marrëdhënie të këqija me Senatin, duke vrarë shumë senatorë. Tarkuini u rrëzua nga froni dhe u strehua në Kuma të Etruris, derisa vdiq në vitin 496 p.k. Ai kishte tre djem që quheshin Tati, Arrun dhe Seksti; ky i fundit përdhunon Lukrecian gruan e kushëririt të tij në kohën që i ati dhe burri i saj nuk ishin në shtëpi. Ajo i tregon të atit dhe burrit për përdhunimin dhe pas kësaj vrau veten. Lukum Juni Bruti ishte kushëri si i mbretit, ashtu edhe i Lukrecias dhe në këtë mes mbajti nga familja e viktimës, duke ndihmuar që të vritej Sekstu dhe të rrëzohej nga froni i ati i tij që kishte qeverisur si tiran. Ai organizoi një revolucion në Romë që përfundoi me rrëzimin nga froni të mbretit etrusk, kushëririt të tij. Në krye të Romës u vendosën etruskët Lokum Juni Bruti dhe bashkëshorti i Lukrecias Trakuin Kollatini që u zgjodhën dhe konsujt e parë të Romës, por më vonë bashkëshorti i Lukrecias do të zëvendësohej nga Mark Horat Pulvili. Lokum Bruti u vra nga kushëriri i tij Arrun, djali i mbretit të fundit etrusk, që mbetet edhe vetë i vdekur në këtë betejë. Mbreti i rrëzuar nga froni caktoi një etrusk tjetër Lar Porsena që të merrte fronin për të, por sipas Tacitit, ai arriti të marë fronin, por qeverisi vetë në të.
Kështu mori fund edhe dinastia trojane-albane-etruske e Romës. Romën e kanë themeluar trojano-dardanët dhe ajo u rrit në bashkëpunim me fise të tjera vendase të një etnie me
trojanët, por që janë quajtur me emra të ndryshëm sipas fiseve si etruske, ilire, sabine, pellazgë etj. Bashkimi i këtyre fiseve solli dhe formimin e Romës, e cila më vonë u zgjerua
dhe u bë një perandori e madhe. Për trojanët apo ilirët, që i ruajtën rrënjët e prejardhjes së tyre dhe emrat e fiseve do të flasim më poshtë. I ashtuquajturi komb latin romak nuk është asgjë tjetër vetëm sa përzierje e fiseve të ndryshme albane të antikitetit si trojanët, etruskët, ilirët me një element ndoshta të ardhur, apo jo nga diku, që askush nuk e di dhe nuk mund ta përcaktojë deri më sot. Ajo që është e sigurtë është fakti se kombi romak pati si bazë të tij popullsinë iliro-trojane që ka qenë sipas humë të dhënave e një etnie me atë etruske.
DINASTIA TROJANO-DARDANO-ALBANE E ALBIONIT (BRITANISË)
Do të thoni ju se çfarë lidhje kanë britanikët me dardanët dhe albanët?
Britanikët janë komb dardano-alban, sepse dinastia dhe populli i vjetër britanik e kishin origjinën e tyre nga dardanët e Trojës, por edhe Anglo-Saksonët si do të shohim më poshtë në këtë studim e kishin origjinën nga Iliria. Kjo periudhë e historisë ka qenë konsideruar nga disa historianë si mitologji deri në kohën që u zbulua Troja në fund të shekullit të XIX, e cila tregonte se ishte atje dhe doli të vërtetonte ato që kishin shkruar për të, me mijëra vjet rresht historianët. Zbulimi i Trojës vërtetoi ato që kishte thënë Homeri dhe historianët e vjetër të Antikitetit dhe Mesjetës, duke përfshirë këtu edhe vërtetimin e veprave të shkruara nga historianët britanikë në Mesjetë. Historinë e Britanisë e kemi filluar gjithmonë me Cezarin në momentin që ai pushton Britaninë në 55 p.k. dhe për periudhën më përpara nuk flitet, sikur këta njerëz të mos kenë ekzistuar fare në atë vend para këtij viti. Ka një histori para vitit 55 p.k. që është pasqyruar nga disa historianë britanikë me tepër dinjitet.
Historia e vjetër e Britanisë lidhet me dardanët e Trojës, sepse ishte kjo popullsi që populloi këtë ishull pas rënies së Trojës. Trojanët mbërritën në Albion në shekullin e XI p.k. Por përpara sesa trojanët të mbërrinin në Britani, ka jetuar një popullsi tjetër. Sipas një kronike të vjetër të quajtur Holinshed, të parët njerëz që pas përmbytjes së madhe kanë banuar ishullin janë Samotheant, të cilët ndërtuan një perandori të madhe nga Rini në Pirenej. Samotheantët u mundën nga Albionët (mendohet se kanë shkuar në Albioni në 1721 p.k.), të cilët e quajtën ishullin, Albani deri sa mbërriti Briti trojan që e quajti me emrin e tij, Britani. Në kronikë jepen emrat e disa mbretërve të kësaj kohe të quajtur si Druid, Bard(h)u, Albion, Pari, Romi, Nane, etj. Në fundin e shekullin të XII e fillimit të XI p.k. disa vite nga përfundimi i Luftës së Trojës, mbërrin një pjesë e popullsisë trojane me në krye Britin. Neniu (që së bashku me Geofrey of Monmouth) janë dy historianë më të rëndësishëm të Britanisë Mesjetare) thotë trojanët e Britit ishin të së njëjtës origjinë me popullsinë që gjetën në Albionë kur mbërritën. Pra, Neniu thotë se populli që banonte në Albionë në momentin që erdhën trojanët, ishte i së njëjtës etnie me trojanët.
Briti, siç na tregon Geofrey of Monmouth, ishte nga familja e Ene Dardanidit. Ai ishte nipi i Enesë. Pasi pa dashje vret të atin, Selvin, merr një pjesë të trojanëve të tjerë dhe shkon në Angli. Faktet që tregojnë se britanikët janë trojanë, janë të shumta.
1 – Autori Britanik i shekullit të VIII Nennius siç e tham më sipër tregon origjinën trojane nga Briti të britanikëve në librin e tij “Historia Britnum” pra, Historia e Britanisë. Ai paraqet linjën e dinastisë trojane deri te Briti i britanikëve, i cili ishte nipi i Ene Dardanidit dhe themelues i mbretërisë së Albionit. Neniu ka shkruar në shekullin e VIII dhe të dhënat që jep për origjinën e britanikëve koinçidojnë me ato të Geofrey of Monmouth dhe autorëve të tjerë të Mesjetës. Vepra e tij është një nga veprat më të vjetra të historisë Anglo-Saksone.
2 – Geofrey of Monmouth në librin e tij “Historia e mbretërve të Britanisë”, botuar në shekullin e XII, jep qartë gjithë historinë e Britanikëve nga shekulli XI p.k. deri në 650 kur Britania pushtohet nga Anglo-Saksonët. Autori thotë se ky libër ishte i shkruar në gjuhën britanike dhe se ai po e përkthente nga gjuha e vjetër e britanikëve në atë latine në shekullin e XII. Këta dy historianë janë më të rëndësishmit e Britanisë së Mesjetës dhe të dy flasin për të njëjtën gjë, për origjinën trojano-dardane të britanikëve. Për të qenë sa më të qartë, dyndjet e popullsive në Britani janë kryer në disa valë, por më të rëndësishmet kanë qenë dy. Së pari, dyndja dardane e shekullit të XI p.k. dhe së dyti, dyndja anglo-sakse në shekullin e VI-VII të erës së re. Bashkimi i këtyre dy popullsive krijoi kombin britanik. Le të shohim me radhë edhe faktet e tjera që tregojnë për origjinën
trojane të britanikëve.
3 – Historianë të Antikitetit dhe të Mesjetës tregojnë për shpërnguljen e popullsisë trojane dhe vendosjen e tyre në Evropën Perëndimore. Kronistët Mesjetarë të popullsive
gjermanike, anglo-saksone, skandinave tregojnë për emigrimin e popullit të tyre nga rajoni i Trojës, Gadishulli Ilirik dhe nga Deti i Zi, drejt perëndimit, në epoka të ndryshme të cilat
do i shohim më me hollësi tek kapitulli për racën gjermanike.
4 – Në dorëshkrimin anglo-sakson Pseudo-Sybella i shkruar në latinisht, tregohet se Britania ishte një ishull i populluar nga të mbijetuarit e Trojës (insulam reliquiis
Trojanorum inhabitatam). Pra, pushtuesit anglo-saksonë thonë për popullin që gjetën në Britani se ai është trojan. Ndërsa flasin për britanikët, ata tregojnë edhe origjinën e tyre.
5 – Kështu, Kronika Saksone “Widukind” thotë se “Saksonët kanë prejardhje nga Maqedonia nga ushtria e Aleksandrit të Madh”. Ushtria e Aleksandrit përbëhej nga ilir dhe maqedonas, të cilët ishin të një etnie. Pas Luftës së Trojës një pjesë e trojanëve u vendos në Maqedoni, që quhej Paioni. Por siç e kemi shpjeguar, paionët ishin në të njëjtën kohë ilirë, Trojanë, thrakas dhe maqedonas, pra e njëjta etni. Anglia pas emigrimit të parë ka një emigrim tjetër, po nga fise iliro-maqedono-trojane, të cilat së bashku me britanikët e vjetër dardano-trojan, formuan kombin britanik. Saksonët kur flasin për popullsinë e tyre thonë se kanë ardhur nga Maqedonia dhe kur flasin për britanikët Trojanë që gjetën kur erdhën në shekullin VI-VII, thonë se janë nga Troja, por ata thonë gjithashtu se ne me trojanët, që janë britanikët e vjetër, jemi të një etnie. Ata vërtetojnë edhe njëherë në shkrimet e tyre që iliro- Maqedonasit ishin i njëjti popull me dardano-trojanët, sepse ata i konsiderojnë si të së njëjtës etnie, ashtu siç del edhe nga burime të tjera historike. Madje, po t’u referohesh autorëve mesjetarë, ata thonë se emri Maqedoni vendit ia kanë dhënë fiset që erdhën nga Troja pas luftës.
Kjo është tërësisht e vërtetë, sepse emri Maqedoni nuk ka ekzistuar për maqedonasit gjatë kohës së Luftës së Trojës, pasi Homeri e quan popullsinë e vendit të Maqedonisë me emrin Paioni dhe këta paion ishin ilirë. Pra, që Maqedonasit janë ilirë, nga fisi i paionëve dhe që emrin ia dhanë asaj po paionët që banonin në territoret e Maqedonisë, dhe që e mbanin veten për Trojanë. Kështu që kanë të drejtë autorët mesjetarë që maqedonët e kanë marrë emrin nga paionët dhe që maqedono-paionët janë të një etnie me trojanët.
6 – Lord Chancellor Fortescue në punën e tij Ligjet e Anglisë thotë: “Mbretëria e Britanisë ka institutet e veta origjinale nga Briti i Trojanëve”. Pra, që tregon se kjo ka qenë e njohur shumë mirë nga britanikët në vitet e mëpasme.
7 – Po kështu, Mbreti Eduard fliste me krenari që ishte pasardhës i Trojanëve.
8 – Cezari e quajti qytetin e Londrës si Trinovante, sepse ai e konsideronte si Troja e re nga ku edhe familja e tij kishte origjinën. Cezari e ka ditur shumë mirë hsitorinë e britanikëve dhe ai thotë kështu, kur mbërriti përballë Britanisë: “Në të vërtetë ne romakët dhe britanikët kemi të njëjtën origjinë, sepse rrjedhim nga raca trojane. Babai ynë i parë pas shkatërrimit të Trojës ishte Enea. Briti, që kishte baba Selvin, djalin e Asganit, djalit të Enes”.
9 – Studiuesit mesjetarë Wace, Laymon mbështesin origjinën trojane të britanikëve, të cilët erdhën aty pas rënies së Trojës.
10 – Fakte të tjera jepen dhe nga autorë të tjerë, të cilët tregojnë për një shpërngulje të një pjese të popullsisë së Trojës drejt vendeve të perëndimit, që na e paraqet Virgjili me Eneida-n për vendosjen e Ene Dardanidit në Itali. Gjithashtu Straboni te Gjeografia, i cili tregon për vendosjen apo udhëtimet e disave nga këto fise dhe vendosjen e tyre në Perëndim.
11 – Në Britani në vitin 1103 në Toton në lumin Dart ishte një gur historik që përkujtonte ardhjen e princit trojan, Briti në Albionë. Pra, të dhënat e të gjithë autorëve më të rëndësishëm të Mesjetës flasin për origjinën trojane të britanikëve të vjetër. Nuk ka kronika ose histori të autorëve të tjerë që të kundërshtojnë këto fakte edhe të tregojnë për ndonjë variant tjetër të origjinës së britanikëve apo albionit. Autorët antikë dhe mesjetarë janë të gjithë të një mendjeje, që britanikët e vjetër ishin dardano-alban dhe anglo-saksët, që erdhën më pas, ishin të një etnie me ta, pra, trojano-iliro-shtrak. Kështu, Briti pasi vret të atin pa dashje, detyrohet të shpërngulet për në Albionë. Gjatë rrugës qëndroi në brigjet e Galisë, Francës së sotme, ku themeloi qytetin e Turit. Pas një udhëtimi relativisht të gjatë, Briti dhe trojanët e tjerë mbërritën në atë vend që quhej Albionë. Ishulli ku mbërritën ishte i pasur dhe pothuajse i pabanuar, përveç një popullsie të pakët. Kështu, Briti u vendos përfundimisht atje së bashku me pasardhësit e tij dhe popullsinë trojane që kishte me vete.
Vendi quhej Albionë para trojanëve, por Briti e quajti Britani, sipas emrit të tij dhe e ndau në tre qendra të mëdha, të cilat u emëruan sipas emrave të djemve të tij, Albani u quajt Skocia, Kamberi u quajt Wells dhe Lokrini, Anglia. Ai themeloi Londrën në lumin Thame, por ajo do e merrte emrin Londër shumë kohë më pas në shekullin e I p.k. sepse në këtë kohë që flasim quhej Troja e re. Cezari një tjetër trojan e quajti Londrën kur e pushtoi si Troja e re dhe jo si Londër. Kështu, në Britani u vendos një dinasti trojano-dardano-albane, që do të qeverisi atje për shumë shekuj. Briti ishte i pari që themeloi dhe ndërtoi Trojën e re, Londrën e sotme dhe e rrethoi atë me mure të larta dhe të forta. Në kohën që Briti qeveriste Britaninë, djali i Hektorit ishte rikthyer në Trojë dhe qeveriste Trojën, që ishte marrë sërish nga duart e atyre që e pushtuan, ndërsa Dardani tjetër Selvi Enea qeveriste Alba-Longën në Itali, kështu thotë Geofrey of Manmouth. Autorët e Mesjetës flasin për tre luftëra trojane, sepse disa vjet pas luftës së parë dinastia e Priamit u rikthye në pushtet me djalin e Hektorit. Jordanes autori Myso-Got që ka shkruar një vepër për historinë e gotëve thotë gjithashtu se nuk ka vetëm një luftë Trojane.
Ai dëshmon se për herë të dytë Trojëne pushtuan myzët. Këta popuj që e kanë shkruar një gjë të tillë, ishin me origjinë nga Troja dhe duhet ta dinë mirë një gjë të tillë, sepse e kishin përjetuar vetë dhe po e shkruanin vetë historinë e tyre, dhe nuk po shkruanin të huajt për ta. Nga lufta e Trojës e shekullit të XIII-XII p.l.k. deri tek Hesiodi dhe Herodoti janë rreth 700 vjet të pambuluar nga historia, sepse Iliada dhe Odisea bëjnë fjalë vetëm për luftën e parë. Mund të ketë pasur edhe vepra të tjera që kanë folur për këtë periudhë, por ato ndoshta nuk i kanë rezistuar kohës dhe nga ana tjetër grekët ishin të ardhur dhe nuk e kanë ditur mirë historinë e popullit që gjetën këtu. Iliada dhe Odisea duhet të jenë ruajtur vetë nga populli Alban që e zhvilloi këtë luftë dhe grekët vetëm sa e transmetuan në veprat e tyre duke e marrë nga historia e popullsisë vendase. Pas vdekjes së Britit, Britania u nda midis tre djemve të tij. Lokrini mori për grua të bijën e Korinel Guendolenit një tjetër trojani që Briti e kishte gjetur në brigjet spanjolle gjatë rrugës për në Albionë. Me të pati një djalë të quajtur Madan. Lokrini pati edhe fëmijë të paligjshëm me një grua shumë të bukur të cilën e mori për grua pas vdekjes së të atit të gruas së tij të ligjshme, sepse sa ishte gjallë Korineli ai nuk guxonte t’i linte të bijën. Kështu, pas vdekjes së Korinelit ai divorcoi gruan dhe mori të dashurën, kjo zemëroi pa masë gruan e tij të parë, e cila mblodhi një ushtri tek vendi i të atit dhe arriti të mundë ushtrinë e Lokrinit duke vrarë dhe vetë atë. Në krye të Trojës së Re u vendos ajo me djalin e saj Madan.
Ai pati dy djem Meibirin dhe Malin të cilët pas vdekjes së të atit qeverisin 40 vjet. Ata hynë në luftë për pushtet dhe në fund doli fitues Meibyr 1016-996.
Efrauk 996-957.
Ai ishte i pari nga mbretërit trojan që kapërceu ngushticën dhe ndërmori ekspedita luftarake kundër galëve. Shkatërroi qytetet e tyre dhe plaçkiti një sasi të madhe ari dhe argjendi. Ai mbahet si themelues i qytetit të Yorkut që e quajti sipas emrit të tij Kaer-Efrauk. Efrauku kishte 20 gra me të cilat pati 20 djem dhe 30 vajza. Të 20 vajzat i çoi në Itali tek Selvi Alba dhe i martoi me aristokraët Trojanë të qytetit Albani. Djemtë e tij ikën në Gjermani dhe me ndihmën e Selvi Albaës morën në dorë mbretërin atje. Pas tij vijnë mbretërit si Briti, Leili, Hudibra, Bladudi.
Lir 861-801.
Ai qeverisi për një kohë të gjatë prej 60 vjetësh, por nuk la djem pas që të trashëgonin mbretërinë e tij. Pati tri vajza dhe vajzën e vogël Kordelian e kishte më për zemër. Kordelia u martua me mbretin e galëve, Aganipin që ishte gjithashtu trojan sepse siç do e shohim më pas trojanët u shpërndanë në të gjithë Evropën. Dy vajzat e mëdha së bashku me bashkëshortët e tyre e hoqën nga pushteti mbretin Lir. Në ndihmë të të atit vjen vajza e vogël Kordelia me bashkëshortin e saj Aga-nip, të cilët duke përdorur ushtrinë e mbretërisë së tyre, e sollën në pushtet Lirin.
Kordelia 801-796.
Pas riardhjes në pushtet, Liri vdes, dhe pas tij vdes dhe bashkëshorti i Kordelias, kështu që ajo mbeti e vetme në pushtet për 5 vjet. Djemtë e motrave të saj që ishin dukë të dy qyteteve të rëndësishëm, mblodhën një ushtri dhe e rrëzuan nga pushteti. Ajo burgoset dhe vret veten në burg. Pastaj dy kushërinjtë filluan një luftë për pushtet që përfundoi me vrasjen e Morganit nga Kyneda. Kjo luftë është quajtur si lufta civile midis Albanit dhe Cornwellit, që u fitua nga ky i fundit. Dinastia Trojane vazhdoi me nipin e mbretit Lir, Kyneda, që si nga nëna dhe babai kishte gjak trojan. Por, po të kesh parasysh se popullsia që banonte Albionin pas Britit, ishte e gjithë trojane nuk bëhet fjalë për kalim pushteti jashtë derës së Trojës. Kyneda qëndron nga 796-761 në pushtet.
Rriallon 761-743,
ishte një mbret i zgjuar që qeverisi shumë mirë shtetin e tij, por gjatë kësaj kohe ra një sëmundje që mori shumë jetë njerëzish. Pas vdekjes së Rriallonit erdhën në pushtet pasardhësit e tij: Gurgusti, Sisyli, Jame, Kimarku, Gurduku që pati dy djem Ferrek e Porrex, të cilët luftuan midis tyre për pushtet, luftë që u fitua nga Porrex. Por pas kësaj filloi një luftë e dytë civile 200-vjeçare që përfundoi me ardhjen në pushtet të një pinjolli të familjes së Cornwellit që lidhej me familjen e Britit, nga vajza e mbretit Lir, që ishte martuar në atë derë dhe kishte lënë djalin e saj Kyneda.
Dunvalio Molmutiu 430-390.
Pas vdekjes së të atit që ishte mbreti i Cornwellit, kundërshtarët e tij i morën pushtetin. Kështu, ai bëri luftë kundër mbretit të Loegris Ymnerit, të cilin e vrau. Pas kësaj ai luftoi kundër mbretit të Kamberias, Hereupon Radakut dhe kundër atij të Albanit të quajtur Stateri, që kishin bërë aleancë me njëri tjetrin. Molmutiu i mundi dhe mori skeptrin e mbretërisë së Britanisë. Ai vendosi rregullin dhe qetësinë në vend dhe nxori një sërë ligjesh të quajtura si ligjet Molmutine. Kishte disa rregulla për trajtimin e mirë të robërve të luftës, për azilin politik etj. Ai ndërtoi tempullin e Konkordit ku edhe u varros pas qeverisjes së tij të gjatë prej 40 vjetësh. Molmutini ishte i pari mbret që la një kurorë që simbolizonte mbretërinë.
Beli i madh 390-374 p.l.k.
Pas vdekjes së Molmutiut pushtetin e trashëguan dy djemtë e tij, Beli dhe Breni, të cilët filluan një luftë të gjatë civile për fronin e Britanisë. Në fillim ata arritën një marrëveshje, sipas së cilës Beli do të merrte Loegrin, Kamberin, Cornwollin, sepse sipas së drejtës trojane, e drejta e trashëgimisë së fronit i mbetej vëllait të madh, e drejtë që u trashëgua në Britani gjatë gjithë historisë ku djali i madh mbante tokën ose pronën e babait. Breni mori nga lumi Humbur dhe në Veri, por ai nuk ishte i kënaqur dhe për t’i marrë pushtetin vëllait të tij, u martua me vajzën e mbretit Elsinki të Norvegjisë, me qëllim që të siguronte ndihmë ushtarake prej tij. Gjatë kohës që Breni ishte në Norvegji, Beli i merr tokat. Sapo u njoftua për një gjë të tillë, Breni u vendos në krye të ushtrisë dhe u nis për në Britani. Mbreti i dakëve Guithlaku, ishte i dashuruar marrëzisht pas vajzës që mori Breni për grua. Ai e ndjek nga pas dhe zhvillohet midis tyre një luftë detare që përfundon me marrjen e vajzës dhe anijes nga mbreti i dakëve. Breni nuk hoqi dorë dhe e sulmoi sërish vëllanë e vet. Beteja midis Belit dhe Brenit u zhvillua në Albani, ku ky i fundit u mund dhe u largua për në Gali. Breni në Gali u martua me vajzën e një duke të pasur dhe arriti të ngrejë një ushtri kundër vëllait të tij, por kur mbërriti në Britani nëna i del ëprpara dhe arriti që ta bind të pajtohet me vëllanë e tij, Belin. Kështu, të dy vëllezërit pas një lufte disa-vjeçare vendosën përfundimisht paqen midis tyre dhe më pas ndërmorën një ekspeditë ushtarake në Gali dhe arritën ta pushtonin atë. Breni pas kësaj arriti që pa ndihmën e të vëllait të sulmojë,
dhe të pushtojë Romën për pak kohë, sipas Gofrey of Manmouth. Beli ka bërë një numër të madh rrugësh me gurë që lidhnin Britaninë. Në historinë e Britanisë është quajtur si Beli i
madh.
Gurgut Barbtruk 374-369
ishte djali i Belit dhe gjatë qeverisjes së tij mbretëroi paqja dhe drejtësia në të gjithë Britaninë. Ndërmori një ekspeditë ushtarake ndaj Danimarkës.
Kyhylyn 396-363
ishte djali i Gurgutit dhe u martua me një grua të zgjuar që quhej Marsiana, me ndihmën e të cilës arriti të nxjerrë disa ligje që mbajtën emrin e saj. Pas vdekjes së Kyhylynit ajo mbajti pushtetin si regjente për djalin e saj, Sisylin.
Beli 113-73
pati tre djem Ludin, Kasibelin dhe Neniun. Ludi është shquar për rindërtimin që i bëri Trojës së Re, pra Londrës dhe rrethimit me mure të saj. Ai i vendosi emrin e tij Kaer-lud që më vonë u quajt London nga romakët.
Pushtimi i Britanisë nga Cezari
Pasi Cezri pushtoi Galin, i dërgon letër mbretit të Britanisë që të nënshtrohet pa luftë, por përgjigjja që mori nga mbreti Kasabeli, ishte e tillë: “Kërkesa jote Cezar është skandaloze, derisa i njëjti gjak aristokratik i Enes rrjedh si te romakët dhe te britanikët dhe i njëjti zinxhir gjaku na lidh ne, i cili duhet të jetë një urë miqësie dhe këtë duhet të na kishe kërkuar ne, dhe jo skllavërin” (Geoffrey of Monmouth History of the kings of Britain, London 1966 libri IV, faqe 55) Pra, si Cezari dhe mbreti i Britanisë e ndiqnin dhe e dinin linjën e gjakut dhe origjinën e tyre, edhe pse kishin kaluar mbi një mijë vjet që nga rënia e Trojës. Kasabeli nuk pranoi kërkesën e Cezarit për nënshtrimin e Britanisë pa luftë.
Kasvallaun 58-38
ishte djali i Kasabelit dhe e vazhdoi konfliktin që kishte nisur i ati me Cezarin. Në këtë kohë Cezari kishte pushtuar Galin, por nuk kishte fituar dot mbi britanikët, ndoshta ngaqë të dy palët vinin nga e njëjta derë trimash. Cezari pas dy vjetësh u rikthye në Britani që të luftonte me britanikët, por edhe kësaj here nuk i mundi dot, sepse anijet e tij që u futën në lumin Thame, u mbytën nga britanikët dhe vetë Cezari u largua për në gjirin e Morinit. Festimi i fitores kundër Cezarit u krye me një therori të madhe për nder të perëndive që i dhanë fitoren britanikëve. Por kjo nuk do të zgjaste shumë, sepse britanikëve u hyri përçarja, kështu duka i Trojës të cilit i qe vrarë nipi, pretendonte se mbreti nuk kishte dhënë drejtësi dhe ishte armiqësuar me të. Kjo bëri që ai të afrohej me kundërshtarin e mbretit, Cezarin, dhe të dy bashkëpunuan që të rrëzonin nga froni Kasvallaun. Me ndihmën e dukës së Londrës Cezari mndi trupat britanike, por pas kësaj Duka nuk pranoi që mbreti britanik të shetiste si skllav në Romë. Kështu duka i Londrës u bë ndërmjetës midis mbretit Britanik dhe Cezarit, dhe i kërkoi këtij të fundit vendosjen e paqes. Cezari dhe Kasvallauni në bisedimet me ndërmjetësinë e dukës ranë dakord që Britania t’i paguante një tribut vjetor Romës dhe të pranonte nënshtrimin. Pas marrëveshjes së paqes, marrëdhëniet midis këtyre dy burrave u përmirësuan aq shumë, sa u bënë shokë. Pas Kasavallaut qeverisën Taskiovanti dhe Kynobeli, të cilët ruajtën marërdhënie të mira me Romën.
Këtu merr fund edhe dinastia Trojane-Dardane e Britanisë. Një komb i ri filloi të formohej në Britani që po mbipopullohej me fiset e quajtura Anglo-Sakse. Trojanët u tërhoqën në
Wells. Nga bashkimi i trojanëve të tjerë me Saksonët, të cilët në kronikat e tyre tregonin se ishin i njëjti komb me britanikët, u formua kombi Anglez. Fillojnë dinasti të reja në Britani, të cilat kishin po të njëjtin gjak me Trojanët. Mbretërit e më pasëm do e mbanin veten e tyre si pasardhës të Trojanëve. Në shekullin e VIII nga rrënjët Pellazgo-Iliro-Albane u formua një komb i ri, ai Britanik i cili në dejet e tij ka të njëjtin gjak që kanë edhe shqiptarët e sotëm.
MBRETËRIT TROJANË TË GALISË 1216-776 P.L.K.
Këtu do të flasim për mbretërit që kanë qeverisur Galin para Luftës së Trojës. Freculphe në librin mesjetar Historia de Hainhaut (një përkthim francez nga latinishtja në shekullin e XIII, shih tek Compendium of the World History volumi II i Herman Hoeh botim 1963) thotë se në vitin 1216 p.l.k. në territoret e Francës së sotme mbretëronte një dinasti galo-kelte që e kishte origjinën nga Troja. Ai sqaron se ata ishin trojanë, por ishin vendosur atje në kohën kur Troja ishte perandori e fortë dhe nuk kishte rënë ende. Ai jep një të dhënë shumë interesante dhe thotë se në Luftën e Trojës mbreti i galëve kishte marrë pjesë si aleat i trojanëve. Homeri, kur flet për aleatët e Trojës, përmend fisin e enetve që i vinte në ndihmë Trojës që mund të ishin enetet e Italisë dhe përderisa mund të kenë marrë pjesë enetët e Italisë, mund të kenë marrë pjesë edhe galët që nuk ishin larg tyre. Nëse galët kanë marrë pjesë ose jo përkrah trojanëve dhe nëse kjo luftë ka qenë ose jo e përmasave të mëdha, duhet vërtetuar dhe me fakte të tjera.
Këta mbretër, sipas autorit, qeverisnin keltët në Gali nga 1216-776 p.l.k. Apiani në librin e tij Ilirike jep një fakt interesant kur thotë se “Këtë emër (Ilir) ky vend e mori nga Iliri i
biri i Polifemit. Bijtë e ciklopit Polifem dhe Galatës të quajtur Keltë, Ilirë dhe Galë lanë Siçilinë dhe bënë sundimtar mbi fiset të cilat nga emrat e tyre u quajtën Kelt, Ilir dhe Galë”. Pra, legjenda tregon se keltët, ilirët dhe galët janë vëllezër. Edhe kronika bavareze e Mesjetës i quan prej një nëne dhe baba ilirët-keltët dhe galët. Kjo dinasti, sipas autorit, është trojane, por vendase dhe ka qenë në Gali gjatë kohës që zhvillohej Lufta e Trojës. Ai jep të plotë linjën dinastike të trojanëve që sunduan në Gali dhe e fillon atë në vitin 1216 me mbretin që quhej Franko 1216-1169 p.l.k. dhe më pas Sikamberi 1169-1118, Priami 1118-1095, Hektori 1095-1067, Troili 1067-1045, Trogoti 1045-969, i cili nuk është pasardhës i Troilit, por erdhi nga Panonia ilire një emigrim në vitin 1045 dhe bëhet pauses në fronin e keltëve në Gali. Pas tij vijnë mbretërit, Tongre 969-935, Teuto 935-903, Agripa 903-875, Ambrio 875-842, Thuringu 842-808, Kamberi 808-776. Pas këtij viti mbretëria trojane e Belgjikës pushtoi tokat e Keltëve në Gali, dhe sundoi mbi to. Pra, në këtë vit, merr fund kjo dinasti që sundoi me shekuj në Gali.
Dukët trojano-dardano-alban të Galisë 1181-416 p.l.k.
Në dallim nga mbretërit trojan të Galisë, të cilët ishin vendas, por me origjinë trojane, dukët e Galisë emigruan në Gali pas rënies së Trojës. Historia e emigrimit në Gali është shkruar në një kronikë të Mesjetës franceze me titullin “Le Myreur d’Histoire” (compendium of World... pjesa II). Dhe ky historian e fillon këtë dinasti me mbretin Franko në vitin 1181 p.l.k., pra rreth tre vjet pas rënies së Trojës, sepse në kronikat e Mesjetës dhe të këtyre historianëve, Troja ka rënë në vitin 1184. Autori jep linjën mbretërore të panono-trojanëve dhe unë kam seleksionuar disa nga mbretërit apo dukët e Galisë.
Franko I 1181-1171,
u largua nga Troja sipas këtij autori me Ene Dardanidin dhe të dy udhëtuan drejt perëndimit. Në fillim era i hodhi në Afrikë dhe pas kësaj Enea u vendos përfundimisht në Itali dhe Franko në Gali. Këta themeluan një dukat në Gali, mbi të cilin qeverisën për shumë vite. Sigurisht që dukati nuk kishte territore të gjera, por shtrihej në disa pjesë të Francës së sotme.
Melu 1171-1120.
Vajza e tij, Odela, u amrtua me mbretin Selvi, të birin e Ene Dardanidit. Siç duket shokët e udhëtimit, Eneja dhe Franko, bënë krushqi, edhe pse njëri vendoset në Gali dhe tjetri në Itali. Nëse Selvio nuk do të ketë pasur grua tjetër, atëherë djali i tij, Briti, që u vendos në Britani, duhet të jetë i Odelës.
Ektori I 1096-1080.
Ishte djali i Selvios me Odelën dhe është themeluesi i Trojës në Burgonjë.
Alemani 1080-1058.
Pushtoi një pjesë të Gjermanisë së sotme dhe nga ai ky vend e mori emrin Aleman, sipas autorit.
Kastori 1058-1028.
Themeloi qytetin e Kastrit dhe vdiq në luftë me mbretin e Italisë Latinë Selvinë.
Ndryshuar për herë të fundit nga Darius : 29-08-2012 më 09:46
Frankët dolën nga Panonia e ilirëve dhe emigruan me në krye djalin e Antenorit, Sunno. Këta autorë i quajnë frankët si panonë, po ashtu dhe normanët, të cilët kishin të njëjtin
gjysh, Antenorin. Rethaan Macaré në librin e tij "Oude Kronijk van Brabant", në "Codex Diplomaticus Neerlandicus", seria 2, pjesa 3 (publikuar nga Het Historisch Genootschap te Utrecht, Holland në 1855), jep të gjithë linjën dinastike nga Hektori deri te Karli i Madh i frankëve, që ishte dhe Duka i Brabanteve. Studiuesit e Mesjetës janë të një mendimi që dinastia mbretërore franceze e ka origjinën nga djali i Hektorit, që quhej Franko. Rethanan Macre jep dhe linjën e djalit të Hektorit, që qëndroi në Sikambri të Panonisë ilire. Priami i II, nipi i Hektorit të dytë, stërnipi i Priamit dhe Hektorit të Trojës, sipas tij filloi të qeverisë në Panoninë Ilire 1063-1036, dhe themeloi qytetin e Sikambrit, dhe që më vonë, kur emigrojnë, quhen si gjermanë. Pas tij vjen Enea 1063-1036 dhe Priami i III 976-965.
Selvi Brabon 965-916
ishte djali i Priamit të III. Ai pati 6 djem të quajtur Vandal që i dha emrin fisit të quajtur Gjerman të Vandalve, Polex që i dha emrin Polonisë së sotme, Ruso që shkoi në Rusi që e mori emrin sipas tij, Himu dhe Frixi që shkuan në Frigji dhe Brabon Selvia mbajti pushtetin e të atit. Pra siç e shohim nga kjo e dhënë që jep autori dhe fisi i Vandalëve që njihen si gjermanë, ashtu si dhe frankët dhe normanët që njihen po ashtu si gjermanë kanë dalë nga fisi ilir i panonëve.
Hektori III 881-847
në vitet që ai qeveriste vendin e tij, gjashtë heronj sikambrian, pra panonët emigruan për në Francën e sotme me 4000 veta. Ata ndërtuan një qytet që për nder të djalit të Priamit të quajtur Pari e quajtën Paris. Autori jep me radhë mbretërit në Panoni dhe thotë se djali i Hektor Brabonit 732-700, i quajtur Demfon martohet me vajzën e mbretit Anku Marku të Italisë, me të cilën pati Tarkuinin, i cili u bë mbret. Në historinë e Italisë ka një Demrat, që martohet me vajzën e Anku Markut, por burimet thonë se ai ishte nga Korinthi. Në fakt Panonia e poshtme ka qenë shtrirë deri në jug të Maqedonisë antike dhe kështu që nuk përjashtohet mundësia që Demrati apo Demfoni të jetë nga Panonia ilire. Një nga prijësit e Sikambrit në Panoni quhej Pylime (552-522) që pati tre djem; Priamin, Arkadhin dhe Makedon, nga i cili rrjedh dhe emri Maqedoni. Në fakt Maqedonia është quajtur Panoni nga Homeri kështu që autori mendoj se mund të ketë të drejtë kur thotë se emri Maqedoni ia dhanë panonët pasi të thuash Panoni dhe Maqedoni është e njëjta gjë.
Në kronikën "Chronicle of Hunibald" jepet emigrimi i pasardhësve të Antenorit nga Iliria për në Francë. Trojanët kishin qëndruar në Paioni, e cila quhej edhe vet trojane, në fund të shekullit V p.l.k. filluan të emigrojnë drejt perëndimit. Ky është edhe grupi më i madh dhe më i rëndësishëm që krijoi edhe kombin francez. Antenori dhe pasardhësit e tij njihen edhe si etër të Frankëve, Normanëve dhe Vandalëve. Suno dhe Markomiri ishin pasardhës të Antenorit që u vendosën në Francë në 439 p.l.k. Ata ishin këshilluar me një prift, i cili iu kishte thënë të shkonin në perëndim, ku kishte shkuar Briti i Britonëve dhe që profecia i premtonte fitoren mbi galët dhe romakët. Më 439 p.l.k. ata lanë Danubin dhe lëvizën për në perëndim, ku u vendosën në lumin Ren me rreth 0.5 milion njerëz, përveç skllevërve, pra, një numër i madh njerëzish që do formonin një komb të madh.
Markomiri 444-416
........................... Dioklea 341-302
.......................... Besani i Madh 288-252
....................................... Meradaku 125-97.
.................................. Anthari 76-41
........................
Mbretëria e frankëve
Franku 41-13
......................... Rathheri 66-87
........................ Rishmir 87-111
........................ Odomar 111-125
........................... Markomir IV 125-146
..................................... Faraberti 163-183
............................... Hilderik 211-251
............................ Clodomir V 317-335
................................. Richimir II 335-348
............................ Teodomir 348-358
............................ Clodi V 358-376
.......................... Marcomirus V 376-391
.................................. Dagobert II 391-396
............................... Pharamund 396-417
................................. Clodi VI 424-444
............................. Meroveus 444-456
.............................. Hilderik II 456-459
.............................. Clodove or Klovis 481-511
Dukdomi i Frankonisë Lindore
Genebaldi I 322-352
................................. Klodi II 487-503
........................ Mbretërit e Brabantit (Austrazisë)
........................... Mbretëria e Frizisë (Vendet e Ulta) 321 p.k.-775 erës së re.
......................... Dinastia e Habsburgve
............................... Dinastia maqedonase
Çfarë e lidh Maqedoninë me ilirët?
Maqedonasit ishin pellazgo-ilir. Në burimet antike ata dalin herë si ilirë, si maqedonas, si epriotë, si pellazgë dhe herë si Trojanë. Maqedonët janë quajtur si paionë nga autorët antikë, por paionët janë një fis ilir, që ka banuar territoret e Maqedonisë dhe më gjerë, që nga koha e Homerit, Herodotit, madje edhe në kohën kur mbretëria Maqedonase ishte e fortë, një pjesë e saj quhej Paioni.
1 – Homeri tek Iliada në bisedën që zhvillohet midis Akilit dhe Pelagonit, udhëheqësit të Paionëve, në Luftën e Trojës, i vë në gojë të Pelagonit këto fjalë për origjinën e tij:
"Jam nga Paionia pjellore dhe e largët
burrave pajonë heshtgjatë u prij...
fisi im vjen prej Aksit me rrjedh të gjerë".[/b]
Lumi Aks është lumi Vardar i sotëm, që derdhet në gjirin e Selanikut dhe që është në zemër të Maqedonisë antike të Filipit dhe Aleksandrit të madh. Pra, sipas Homerit paionët janë maqedonas, por paionët janë ilir, atëherë edhe Maqedonasit janë ilirë.
2 – Straboni te Gjeografia thotë po të njëjtën gjë si Homeri: "Paionët në viset rreth lumit Aks të quajtur për këtë Amfaksitë". Pra edhe Straboni i quan maqedonasit, Paionë.
3 – Herodoti te libri Historia përforcon të njëjtën gjë që ka thënë Homeri, por i shtrin më në lindje "Paionët që banonin rreth Strymoni". Edhe për Herodotin tokat ku banonte popullsia e Maqedonisë quheshin, Paioni, pasi lmi Strymoni derdhet më në lindje të lumit Vardar, pra derdhen në truallin etnik të Maqedonisë.
4 – Apiani i quan paionët dhe panonët si i njëjti fis kur thotë se "Paionët janë një fis i madh pranë Istrit dhe shtrihen për së gjati që nga Japodët deri te Dardanët. Prej helenëve ata quhen Paionë, kurse prej romakëve quhen Panonë, të cilët përfshihen në Iliri". Pra, Panonët dhe Paionët janë i njëjti fis dhe kanë pasur një shtrirje të gjerë.
5 – Straboni i quan të njëjtë nga ana etnike si Maqedonasit dhe Epirotët kur thotë se: "Edhe gjithë fiset deri në Korkyr disa i quajnë Maqedoni, për arsye siç thonë se banorët e këtyre krahinave përdorin edhe të qethurin edhe të folmen edhe mantelin edhe gjërat e tjera në mënyrë të ngjashme". Kjo e dhënë e Strabonit dëshmon se maqedonët dhe epirotët kanë pasur të njëjtin etnicitet.
6 – Justini thotë se "Maqedonia më parë quhej e Emathia populli quhej pellazg e krahina Botia". Pellazg janë quajtur dhe epirotët që do të thotë se maqedonasit dhe epirotët ishin një komb dhe sot meqë epirotët janë popullsi etnike shqiptare atëherë dhe maqedonasit ishin pellazgo-ilorë me një fjalë shqiptarë.
7 – "Paionia thonë se shtrihej deri në Pelagoni dhe Pieri, Pelagonia më parë quhej Oresti. Sikurse më parë edhe tani duket se paionët zënë një pjesë të madhe të Maqedonisë së sotme". Orestët janë paion, por ata janë njohur edhe si fis Maqedonas,edhe si fis epirot, çka do të thotë edhe njëherë se epirotët, maqedonë dhe ilirët kanë qenë fise të së njëjtës etni.
8 – Po te Straboni "Maqedonia kufizohet nga Perëndimi me bregdetin e Adrias dhe nga Lindja me vijën paralele me këtë, e cila kalon nëpërmjet derdhjes së lumit Hebrit" (Maricë). Straboni quan Maqedoni një pjesë të territoreve të mbretërisë ilire.
8 – Gjeografi tjetër, "Ptolemeu, territoret e Maqedonisë i vendos nga Durrësi, duke mbaruar në jug me Amantët". Pas Amantëve vendosë fiset epirote. Ai quan Maqedoni truallin historik të shtetit Ilir. Pra, të dy gjeografët më të mëdhenj të Antikitetit, quajnë territoret e Ilirisë si Maqedonase. Siç shihet koncepti Maqedoni përfshin tokat ilire të Adriatikut, që do të thotë se Maqedonia ka qenë një entitet politiko-shtetëror, ashtu si mbretëria ilire, epirote, por që ka qenë e së njëjtës etnie me to. Dardanët nuk bënin pjesë në mbretërinë ilire, kishin një mbretëri më vete, por ata quheshin ilirë, kështu edhe maqedonasit, kishin shtetin e tyre bashkim fisesh ilire, epirote, thrake fise të cilat ishin të një kombi.
9 – Një pjesë e ushtrisë së Aleksandrit të Madh rreth 6000-10000 ikën nga ushtria pasi Aleksandri, në gjaknxehtësi e sipër, vret të birin e dados së tij Lanika Mila. Aleksandri u bë aq shumë pishman, saqë donte të vriste dhe veten, por nuk e la garda që e ruante. Këta ushtarë iliro-maqedonas që ikën nga ushtria e tij vendosen në një vend midis Afganistanit dhe Pakistanit të sotëm.
Para disa vjetësh skenaristi James Hilton xhiroi dokumentarin Horizonte të Humbura, ku tregohej se banorët e atij vendi ishin të gjatë, të bardhë me flokë gështenjë. Ultësira ku jetojnë quhet Hundëza, që në shqip është hunda. Kjo ka marrë këtë emër ndoshta ngaqë fusha ku jetojnë mbyllet me një hundë midis dy maleve që e rrethojnë. Një tjetër vend moçalor quhet Balta, që si në shqip moçali është baltë. Gjuha që flasin është e ndryshme nga ajo vendase dhe quhet Burrusheski, pra gjuhë burrash, po në shqip. Ata hanë mish derri dhe pinë verë, edhe pse janë myslimanë ekzaktësisht siç bëjnë një pjesë e shqiptarëve myslimanë sot. Atje ndodhet një kala që quhet Qala e Aleksandrit, pra në shqip fjala qala është kala.
10 – Feverial citon Puarson dhe Coyx në "Saktësimin e Historisë së lashtë" kur thonë se "Maqedonia ia detyron origjinën e saj një kolonie pellazgësh të dëbuar nga Histioktida prej Kadasmëve rreth 1302 p.l.k. Ata u vendosën në Pind me emrin Maqedonas dhe u shtrinë deri në Emathia". Kuint-Kyras dhe Plutarku shohin se midis Greqishtes e Maqedonishtes ekziston një ndryshim i thellë, saqë duke kuptuar njërën prej këtyre gjuhëve, nuk mund të kuptosh tjetrën" – "Maqedonasit nuk flisnin greqishst dhe për t'u amrrë vesh ishte e nevojshme një përkthyes".
11 – Herodoti thotë se Aleksandrit, të birit të Amyntës, nuk iu lejua të merrte pjesë në Lojëra Olimpike, sepse nuk ishte grek.
12 – Se çfarë i lidhte maqedonët me grekët e tregon qartë Demosteni, i cili thotë për mbretin e Maqedonisë Filipin e II, të atin e Aleksandrit të Madh, kështu: "Jo vetëm që nuk
je grek dhe nuk ke asnjë lidhje me grekët, nuk je as edhe një barbar nga ndonjë vend që mund të quhet me nder, por je një zuzar shtypës nga Maqedonia, që dikur nuk ishte kurrë në gjendje për të blerë një skllav të saktë".
Fjalët e Demostenit e vulosin origjinën jo greke të Maqedonasve dhe tregojnë origjinën e tij barbare, që do të thotë i huaj. Territoret e Maqedonisë i kanë banuar me shekuj iliroshqiptarët ashtu siç i banojnë edhe sot. Vet ekzistenca e shqiptarëve në këto territore që në mënyrë absolute është kombi më etnik i Evropës tregon qartë se shqiptarët i kanë banuar ato territore që prej mijëra vjetësh, kohë para Filipit dhe Aleksandrit. Mbreti i parë i Maqedonisë sipas burimeve historike është Pelagoni, i cili mori pjesë në Luftën e Trojës si aleat i trojanëve. Dinastia maqedonase e ka fillesën me Keraunin në shekulin e nëntë para erës së re. Në shekullin e shtatë ka të dhëna për një mbret i quajtur Trimi. Pas tij qeverisën Perdika, Argoja, Filipi, Aeropi, Alketa.
Amynta 540-498
Me të cilin fillon historia e Maqedonisë, sepse ai ishte i pari mbret që lidhi marrëveshje me shtetet fqinje. Në këtë kohë Maqedonia ishte ende një shtet i dobët dhe vasale e Darit të Persisë, ashtu si dhe Thraka dhe një pjesë e ilirëve të Lindjes.
Ndryshuar për herë të fundit nga Darius : 29-08-2012 më 10:09
Krijoni Kontakt