Postuar më parë nga *Anxhi* Lexo Postimin
A mund te me thuash cila fe sipas teje ka me shume emancipim dhe tolerance ne diten e sotme?
Ajo qe pa dallim jep urdher te respektohen te gjitha drejtat e njeriut e qe ne menyre te qarte pohon barazine mes burrit dhe gruas ne gjithcka, sipas dokumentit me post. Ajo qe ne menyre koherente e trasparente punon per te edukuar ndergjegjet e njerezve qe plotesisht te bindur qe kjo eshte nje gje e mire, ta respektojne te njejta drejtat.
RENDI MES QENIEVE NJERËZORE
Çdo qenie njerëzore është person, subjekt të drejtash dhe detyrash
5. Në një bashkëjetesë të rregulluar e të frytshme duhet vënë si themel parimi se çdo qenie njerëzore është person, dmth. një natyrë e pajisur me inteligjencë e vullnet të lirë; pra është subjekt të drejtash dhe detyrash që burojnë drejtpërdrejt dhe njëkohësisht prej vetë natyrës së tij: të drejta e detyra që prandaj janë të gjithmbarshme, të pacenueshme, të patjetërsueshme.7
Pastaj, nëse e marrim parasysh dinjitetin e personit njerëzor në dritën e zbulimit hyjnor, atëherë ai do të shfaqet pakrahasueshmërisht më i madh, pasi njerëzit janë shpërblyer prej gjakut të Jezu Krishtit, dhe falë hirit janë bërë bijtë dhe miqtë e Hyjit dhe janë caktuar trashëgimtarë të lavdisë së amshuar.
A. TË DREJTAT
E drejta për ekzistencë dhe për një nivel të dinjitetshëm jetese
6. Çdo qenie njerëzore ka të drejtë për ekzistencën, për integritetin fizik, për mjetet e domosdoshme dhe të mjaftueshme për një nivel të dinjitetshëm jetese, sidomos për sa i përket të ushqyerit, të veshurit, banesës, pushimit, kurave mjekësore, shërbimeve shoqërore të nevojshme; prandaj ka të drejtë për siguri në rast sëmundjeje, invaliditeti, vejërie, pleqërie, papunësie, dhe në çdo rast tjetër humbjeje të mjeteve të jetesës prej rrethanave që nuk varen nga vullneti i tij.8
Të drejtat që u përkasin vlerave morale e kulturore
7. Çdo qenie njerëzore ka të drejtë për respektimin e personit të tij; për namin e mirë; për lirinë në kërkimin e së vërtetës, në shfaqjen e mendimit dhe në përhapjen e tij, në kultivimin e artit, brenda kufijve të lejuar prej rendit moral dhe prej të mirës së përbashkët; dhe ka të drejtë për objektivitet në informim.
Po ashtu prej natyrës njerëzore buron edhe e drejta për të marrë pjesë në të mirat e kulturës, prandaj edhe e drejta për një arsimim bazë dhe për një formim tekniko-profesional të përshtatshëm për shkallën e zhvillimit të bashkësisë politike së cilës personi i përket. Duhet të bëhen përpjekje që të plotësohet nevoja e ngjitjes në shkallët më të larta të arsimimit në bazë të meritës; kështu që qeniet njerëzore, në kufijtë e të mundshmes, në jetën shoqërore të mbulojnë vende dhe të marrin përgjegjësi që janë në përputhje me prirjet e tyre natyrore dhe me aftësitë e fituara të tyre.9
E drejta për të nderuar Hyjin sipas mësimit të ndërgjegjes së drejtë
8. Çdonjëri ka të drejtë ta nderojë Hyjin sipas mësimit të ndërgjegjes së drejtë; dhe prandaj edhe të drejtën për kultin e Hyjit, privat e publik. Në të vërtetë, ashtu siç pohon qartë Latanci: “Jemi krijuar me qëllimin që t’i japim Hyjit Krijues nderimin e duhur, të njohim dhe ta ndjekim vetëm atë. Kjo është lidhja e devocionit që na bashkon e na lidh me të, dhe prej së cilës buron vetë emri i fesë”*).10 Dhe paraardhësi ynë i paharrueshëm Leoni XIII shprehet kështu: “Kjo liri e vërtetë dhe e denjë për bijtë e Hyjit, që e mban lart dinjitetin e njeriut, është më e fortë se çfarëdo dhunimi e sharjeje, dhe Kisha e kërkoi dhe e pati përzemër gjithmonë. Këtë liri e kërkuan me qëndrueshmëri të guximshme apostujt, e miratuan me shkrime apologjistët, e shuguruan një numër i madh martirësh me gjakun e tyre”.11
E drejta për liri në zgjedhjen e gjendjes personale
9. Qeniet njerëzore kanë të drejtën për zgjedhjen e gjendjes së tyre; dhe prandaj, edhe të drejtën për të krijuar familje, në barazi të drejtash e detyrash mes burrit e gruas; si dhe të drejtën për të ndjekur thirrjen në meshtari apo në jetë rregulltare.12
Familja, e bazuar në martesën e lidhur lirisht, e vetme dhe e pazgjidhshme, është dhe duhet të konsiderohet si bërthama natyrore dhe thelbësore e shoqërisë. Ndaj saj duhet të drejtohen përkujdesjet me natyrë ekonomike, shoqërore, kulturore e morale që e përforcojnë qëndrueshmërinë e saj dhe e lehtësojnë përmbushjen e misionit të saj.
Prindërit zotërojnë një të drejtë parësie në mbajtjen e fëmijëve dhe në edukimin e tyre.13
Të drejta në lidhje me botën ekonomike
10. Qenieve njerëzore u përket e drejta e nismës së lirë në fushën ekonomike dhe e drejta për punë.14
Me këto të drejta ka lidhje të pandarë e drejta për kushte pune që nuk e dëmtojnë shëndetin fizik dhe moralin shoqëror, dhe nuk e pengojnë zhvillimin e tërësishëm të qenieve njerëzore në formim; dhe, për sa u përket grave, e drejta për kushte pune që pajtohen me nevojat e tyre dhe me detyrat e tyre si bashkëshorte e nëna.15
Prej dinjitetit të personit buron edhe e drejta për të zhvilluar veprimtaritë ekonomike me qëndrim përgjegjësie.16 Veç kësaj në mënyrë të veçantë duhet të vihet në dukje e drejta për një pagesë të punës, të përcaktuar sipas kritereve të drejtësisë, pra të mjaftueshme, në përpjesëtimet që i përgjigjen pasurisë së disponuar, për t’i lejuar punëtorit dhe familjes së tij një nivel jetese në përputhje me dinjitetin njerëzor. Në lidhje me këtë, paraardhësi ynë Piu XII shprehej kështu: “Detyrës personale të punës së imponuar prej natyrës i përgjigjet dhe e realizon atë e drejta natyrore e secilit person për ta bërë punën e vet mjet për t’u kujdesur për jetën e vet dhe të bijve: kaq lart është e vendosur për ruajtjen e njeriut perandoria e natyrës”.17 Prej natyrës së njeriut buron edhe e drejta për pronë private mbi të mirat edhe prodhuese: “e drejtë që përbën një mjet të përshtatshëm për afirmimin e personit njerëzor dhe për ushtrimin e përgjegjësisë në të gjitha fushat, një element qëndrueshmërie dhe kthjelltësie për jetën familjare dhe zhvillimi paqësor e të rregullt në bashkëjetesë.18
Është e dobishme të kujtojmë se me të drejtën për pronë private është i lidhur një funksion shoqëror.19
E drejta për mbledhje dhe asociacionizëm
11. Prej socialitetit karakteristik të qenieve njerëzore buron e drejta për mbledhje e asociacionizëm; ashtu si edhe e drejta për t’u dhënë shoqatave strukturën që mendohet se është e përshtatshme për të arritur objektivat e tyre; dhe e drejta për të lëvizur brenda tyre me nismën personale dhe sipas përgjegjësisë personale për arritjen e objektivave të lartpërmendura.20
Në enciklikën Mater et magistra me të drejtë thuhet se krijimi i një game të pasur shoqatash apo trupash të ndërmjetëm për arritjen e objektivave që qeniet njerëzore nuk mund t’i arrijnë frytshëm përveçse duke u bashkuar në shoqatë, zbulohet si një element i nevojshëm dhe i pazëvendësueshëm që personit njerëzor t’i sigurohet një sferë e mjaftueshme lirie dhe përgjegjësie.21
E drejta për emigrim dhe imigrim
12. Çdo qenie njerëzore ka të drejtën për liri lëvizjeje dhe banimi brenda bashkësisë politike, shtetas i të cilës është; ka edhe të drejtën, kur interesat e ligjshme e këshillojnë, të imigrojë në bashkësi të tjera politike dhe të vendoset në to.22 Për faktin se një person është shtetas i një bashkësie të caktuar politike, nuk humb asgjë nga përmbajtja përkatësia e tij, në cilësi anëtari, në vetë familjen njerëzore; pra përkatësia, në cilësi shtetasi, në bashkësinë botërore.
Të drejta me përmbajtje politike
13. Prej dinjitetit të personit buron e drejta për të marrë pjesë aktive në jetën publike dhe për të dhënë një ndihmesë personale në zbatimin e të mirës së përbashkët. “Njeriu, si i tillë, larg të qenit objekt dhe element pasiv në jetën shoqërore, është dhe duhet të jetë e të mbetet subjekti, themeli dhe qëllimi i saj”.23
E drejtë themelore e personit është edhe tutelimi juridik i të drejtave të tij: tutelim i frytshëm, i paanshëm, i modeluar sipas kritereve objektive të drejtësisë.
“Prej rendit juridik, të dashur prej Hyjit, buron e drejta e patjetërsueshme e njeriut për siguri juridike, dhe prandaj edhe për një sferë konkrete të drejtash, të mbrojtur kundër çdo sulmi arbitrar”.24
Izlami eshte i demshem per Shqiperi? Po, sepse ne natyren e vet pretendon te organizoje nje shoqeri, nje shtet, jo ne baze te drejtave te personit (si ndodh sot ne cdo shtet demokrate), por ne baze te nje ideologje (jo te nje besimi) te lindur 1400 vjet perpara ne Arabi per te zhgjdhur problemet e kesaj shoqerie. Sepse nuk e ka Izlami konceptin e personit, cdo here qe ne emer te Izlamit flitet per probleme ekonomike, per kamate, per probleme juridike dhe politike, per gjendjen e grave (shiko ne forumin), mbyllemi ne nje hapesire te kufizuar (ideologjia), si ndodhi perpara me komunizmin.
Me simpati. crici_01
Postuar më parë nga crici_01
Krijoni Kontakt