Janulla Rapi për djalin e saj

[jonka]

[QUOTE=Brari]
ata jan hije pa rendesi.. pra profili tyre eshte glas.. zogu qe leshohet nga nje bir e bjen diku pa objekt.. pra mjegull kot .. dhe kjo perseri eshte profil.. pra jan kotat.. qe skan mendim..


Shyqyr qe te kemi ty qe te bie glasa gjithnje ne nje vend, lol ose si themi ndryshe " po ne nje vrime i bie fyellit" kush nuk eshte me Berishen, eshte kriminel dhe duhet asgjesuar lol,

[Manulaki]

Elna, pse i kalojme gjerat ne ekstreme? Dhe pse i marrim personalisht postet? Une nuk thashe qe publiku nuk ka te drejte te shprehe mendimin e tij por te tregohemi me te qyteteruar ne diskutim pa ofenduar ate tjetrin. Sepse ne fund te fundit (mos na mbese hatri) e kemi pak per huq ne shqiptaret te "zgjidhim" ceshtjet e botes dhe ti japim mend dynjase. Une u futa ketu se ishte teme letersie dhe as e kisha idene se kush ishte Renato. Me pelqeu rrjeshti i tij dhe kaq. Mora vesh per ngjarjen dhe me vjen keq per c'ka ndodhur dhe e perbuz menyren si eshte sjelle Kadare (sepse as me kafshen nuk sillesh ashtu). Por ne monizem, cfare nuk behej. Po s'me takon mua t'i kerkoj llogari protagonistes ne fjale se pse e ka nxjerre kete muhabet pas 20 vjetesh ose te futem me thelle. Ketu ta kisha llafin.

Sa per ate qe thua qe femija s'duhet perdorur si karrem per te realizuar ambicjet, ke te drejte. Por prape gabon sepse as une e as ti nuk e dime aresyen e vertete pse kjo nene me ne fund vendosi ta beje kete histori publike. S'ke menduar ndonjehere se te te therrasin "k...." pa e merituar dhe te te perbuze nje mehalle e tere sepse keshtu u vendos nga lart, ndoshta me ne fund deshiron tu tregosh atij publiku qe te perfoli per vite te verteten e te vendosesh nderin ne vend. E pra......

Gresa e mitur? Moter, ne gjimnaz shoqet tona u fejonin e u martonin ne ate kohe. Dhe ky djali i mitur ka qene (vit 3 gjimnaz). Ligji te kap kur ti je mbi 18 vjec dhe ke maredhenie me nje te mitur. Biles nuk jam e sigurte ne ka egzistuar ne monizem ky ligj.

Jo jo, nuk mendoj se po mbron Kadarene si shkrimtar. Mendoj se po e mbron si njeri. Mgjtht, si shkrimtar, dhe mua s'me ka terhequr stili i tij se si njeri jo e jo. Ka pasur sa te duash pushtetare ne monizem qe kane qene njerez persembari e jane sjelle bute me popullin. Pse jo ky? Nejse, who cares! Lol

Naten elnushe.

C'ke moj Zeina qe ze ne goje te miturit??? Kaq i ulet qenka ky publik shqiptar?

Sa per pushtet, c'pushtet paska pasur Kadareja? Kujdes se mos e beni drejtus shteti me gjithe kete vrull qe paska ketu.

Te vetmin pushtet qe ka pasur Kadareja ka qene pena e tij, asgje tjeter. Sa per faktin qe ai ka qene i detyruar t'i nenshtrohej atij arti qe i urdherohej, ketu s'ka ndonje cudi, te gjithe ate pune kishin. Le ta levizte njeri prapanicen dhe do e shikonin shume mire perfundimin. Kadareja nuk e ka mohuar nenshtrimin ndaj pushtetit te atehershem, nderkohe nuk mohon as faktin qe gati sa s'u dogj njehere nga pushteti dhe 8 vepra te tij nuk i jane botuar dhe duhej te bente autokritike perpara byrose .... mirepo keto duken si justifikime boshe per nje brez qe nuk e ka idene.

Shendet te gjitheve qe e ndjekin kete telenovele te ulet me kaq pasion.

[kolombi]

C'ke moj Zeina qe ze ne goje te miturit??? Kaq i ulet qenka ky publik shqiptar?

Sa per pushtet, c'pushtet paska pasur Kadareja? Kujdes se mos e beni drejtus shteti me gjithe kete vrull qe paska ketu.

Te vetmin pushtet qe ka pasur Kadareja ka qene pena e tij, asgje tjeter. Sa per faktin qe ai ka qene i detyruar t'i nenshtrohej atij arti qe i urdherohej, ketu s'ka ndonje cudi, te gjithe ate pune kishin. Le ta levizte njeri prapanicen dhe do e shikonin shume mire perfundimin. Kadareja nuk e ka mohuar nenshtrimin ndaj pushtetit te atehershem, nderkohe nuk mohon as faktin qe gati sa s'u dogj njehere nga pushteti dhe 8 vepra te tij nuk i jane botuar dhe duhej te bente autokritike perpara byrose .... mirepo keto duken si justifikime boshe per nje brez qe nuk e ka idene.

Shendet te gjitheve qe e ndjekin kete telenovele te ulet me kaq pasion.

Brenda disa rreshtave ke thene gjithcka Manulaki...............
Eshte hipokrizi te na afrojne brockulla te tilla se Kadare ne ate kohe ka qene i gjithpushtetshem,kur eshte kritikuar e detyruar te rishikoje shkrime e libra.
Po ku ngeli shkrimtar apo poet pa i thurur lavde Partise dhe Enverit,po ngeli kompozitor a kengetar pa hedhur ne pentagrame tinguj e kenduar per vitet famekeqe,po ku ngeli skluptor a piktor pa daltuar e hedhur penela per djallin dhe ate sistem te djallosur.
Pse internimi i familjes ne fjale u be pas dy vjetesh plot kur Kadareja ishte i gjithpushtetshem.
Pse dokumenti qe doli ka tjeter version,teper te rende per zonjen ne fjale.
Po te qe kaq i gjithpushtetshem Kadareja Janullen e flaknin prej leckash pas nje jave,e nuk prisnin plot dy vjete.

Kjo histori telenovele,kaq e rendomte,tregon edhe njehere organizimin brilant qe kane hijet e ringjallura te diktatures komuniste.
Alabakeria gazetareske ne shqiperi gati sa nuk po na ben te besojme se Kadare ishte vete Enveri,na paska vrare e internuar,ndersa vampiret e vertet te atij sistemi djallezor po jetojne vitet e tyre thelle dere ne pleqeri,pa u kujtuar njeri per ta .
Paskal langaraqo-zuzari para se ti kerkoje llogari Kadarese,e te ndjeje keqardhje per Janullen,te ngrihet dhe kerjoje xhevap nga Rita e Simon,Hekuran dhe Hajredin,Adil dhe Lenke,Besnik e Manush,nga vete Ramiz firmenxire,qe me ate firme te nxire ka nenshkruar kuja e vaje ne shume familje shqiptare .Nga vete kucedra Nexhmije qe fshihet pas kesaj historie Janulle,qe letren e te ciles tunde dikur,leter qe e shpetoi nga hallet e internimit,dhe ndoshta ka ardhur koha Nexhmije-Paskalet te kerkojne borxhin mbrapa.







Ke te drejte mike e mire se ky brez i banane-coca-coles nuk e kane idene e atyre viteve te mbushur me vrer-tmerr-frike-kocka-vuajtje.

Eshte marrezi,eshte cmenduri,te nxjerresh kaq vrer per njeriun,njerzit qe bejne te degjohet zeri i Shqiperise neper bote.

[ATMAN]

“Kadareja ka qenė bashkėpunėtor i hershėm i Sigurimit tė Shtetit"

Menjėherė pas shpalljes sė denimit me vdekje nga gjykata e faktit e kryeqytetit, Zylyftar Ramizi ka dashur tė publikojė njė dokument qė pėrmban njė akuzė tepėr tė rėndė pėr shkrimtarin e madh shqiptar Ismail Kadare.

“Kadareja ka qenė bashkėpunėtor i hershėm i Sigurimit tė Shtetit" – ėshtė thelbi i kėtij dokumenti, nė tė cilin shkruhet edhe pseudonimi i tij, por dhe njerėzit qė ai ka denuar me kėtė veprimtari. Ndaj Zylyftar Ramizit prej pesė muajsh rėndon akuza e "Krimeve kundėr njerėzimit nė bashkėpunim", pasi duke qenė me detyrėn e shefit tė Sigurimit tė Shtetit shqiptar nga 1 nėntori 1982 deri nė 7-8 korrik 1990, ka propozuar, urdhėruar e zbatuar dėbimin dhe internimin masiv tė qytetarėve shqiptarė pėr shkaqe politike. Nuk dihen ende shkaqet e vėrteta qė kanė shtyrė Ramizin qė tė hapė njė superdosje, pikerisht para pak minutave nė qeli sipas rregullores sė burgjeve shqiptare ai tė vishte kokoren e vdekjes e tė lidhet kėmbė e duar, deri nė ditėn e egzekutimit? Ndoshta ky veprim"inekstremis" i tij, ėshtė diktuar nga rethanat e zhvillimit tė gjyqit te sapopėrfunduar. Vetėm dhjetė ditė mė parė shkrimtari mė i madh nė historinė e letėrsisė shqipe, Ismail Kadare, kandidat disa herė pėr ēmimin " Nobel" nė letėrsi, kishte sulmuar ish shefin e sigurimit. Madje, nė intervistėn e tij mė tė fundit dhėnė gazetės "Albania", ai kishte pėrmendur njė moment ku nė gjyqet e zhvilluara sė fundi nė gjykatėn e Tiranės ndaj ish funksionarėve tė lartė komunistė, njėri prej tyre megjithėse nė bangon e tė akuzuarve, kishte bėrė shantazh. Ai kishte cituar, pa i pėrmendur emrin, njė shprehje tė Ramizit pėr njė dėshmitar se meqė ai nuk u tregua burrė, "unė do ta them", duke pėrmendur pas kėsaj qenien e Kadaresė si agjent tė shėrbimeve tė huaja. Ka qenė mė pas avokati i ish shefit tė kundėrzbulimit shqiptar, Nasip Naco, qė kishte deklaruar pėr disa organe shtypi se "klienti im denohet pasi ai di disa njerėz qė sot kanė pushtet. Ėshtė pikėrisht presioni i tyre qė detyron marrjen e vendimeve tė tilla ekstreme pėr Ramizin. Disa prej funksionarėve tė lartė tė sotėm kanė qenė bashkėpunėtorė tė Sigurimit tė Shtetit" - kishte deklaruar avokati.

“Pseudonimi prej agjenti i Ismail Kadaresė ka qenė “Gjenerali”

Katėr faqe letėr me shkrimin e tij, tė shkruar nė qeli me titull - "Pėr Ismail Kadarenė" – ishin ato faqe me tė cilat Zylyftar Ramizi hapi "Dosjen-Bombė". "Kadareja nuk ka qenė nėn kontrollin e organeve tė Sigurimit tė Shtetit, ato qė ai ka shkruar nė lidhje me kėtė ēėshtje nuk janė tė vėrteta. Ai pėrkundrazi ka qenė mik i kėtyre organeve, pasi ka qenė bashkėpunėtor i tyre. Nė informata qe ka dhėnė nė organet e Sigurimit bashkėpunėtori "Gjenerali", pra, Ismail Kadareja, ka dhėnė konsiderata negative pėr mjaft vepra artistike".

Kadareja ka dhėnė konsiderata pėr Dhimitėr Shuteriqin, Kol Jakovėn, Petro Markon, Petro Zhein, Anastas Kondon dhe pėr njė bojaxhi, Mustafa Greblleshin, qė pėr mua ėshtė emėr i pa njohur e dėgjuar (fillimisht shkrimtar, e mė pas i denuar nga regjimi komunist). Me kujtohet mire se konsiderata negative ka dhėnė pėr romanin "Stina e armėve" me autor Petro Marko, pėr romanin "Kur qeshė qyteti" dhe pėr autorin e saj (Qamil Buxheli)….”

Pas kėsaj, ish kryesigurimsi ka vazhduar konsideratat e tij tepėr negative pėr Kadarenė, duke shkruar madje se "fjala e tij nė organet e larta udhėheqėse tė Partisė e tė shtetit ishte apsolute.” Pėr ta pėrforcuar kėtė, Ramizi shprehet se kėshtu, njė djalė vetėm se u dashurua dhe hyri nė marrėdhėnie me vajzėn e tij, ai ndėrhyri nė kėto organe, ku kėrkoi qė ai tė futej nė burg apo tė internohej.

“Me tė vėrtetė familja e kėtij djali dhe ky vetė u internuan nė vitin 1982 nė kundėrshtim me tė gjitha rregullat e ligjet e asaj kohe. E kjo familje ishte e Janulla Rapit” - ka pėrfunduar kėtė pjesė tė rrėfimit tė tij. Pas kėsaj ish Drejtori i Drejtorisė sė Parė tė Kundėrzbulimit ka vazhduar tė tregojė sipas mėnyrės sė tij, disa hollėsi nga jeta e shkrimtarit, ku tregohet se njeriu i letrave ka qene "mik i ngushtė i Enver Hoxhės dhe detaje tė tjera qė tregojnė lidhjet e tij me strukturat e ish shtetit komunist.”

Nuk dihet ende saktėsia e akuzave tė tjera tė rėnda tė kreut tė Sigurimit ndaj Ismail Kadaresė….Megjithate, gjithēka mbetet e hapur dhe vetėm koha do tė jetė treguesja mė e qartė e vėrtetėsisė sė akuzave tė nxjera nga goja dhe dora e Zylyftar Ramizit.



Kronikė marė nga gazeta "Koha Jonė"

E Shtunė, 25 maj 1996

[ZEINA]

Manulaki, nuk ka leverdi te bejme diskutim sepse ne fund do dalim tek i njejti konkluzion: we must agree to disagree per shume gjera. Mgjth, sa per respekt po marr pak kohe te shpjegoj brendesine e postit tim (mqns disa s'e paskan kuptuar).

C'ke moj Zeina qe ze ne goje te miturit??? Kaq i ulet qenka ky publik shqiptar?

Moter, lexo me kujdes sepse shqip kam shkruar dhe nuk kam "zene ne goje" te miturit (dhe me me kujdes me epitetet e parakohshme te lutem.) Diku me lart postit tim ishte hedhur ideja se ky djali e ka mashtruar kete vajzen, e ka gjetur te mitur dhe ka shfrytezuar rastin. Biles thuhej qe ky duhej te perfundonte ne burg per kete (ne vija te trasha). Pak a shume posti im donte te thoshte THJESHT qe ky djali s'eshte fajtor sepse:
1) Nese kjo ishte e mitur dhe ky djali ashtu ishte. Dmth, dhe ky djali ishte nen 18 vjec...pra nga ana ligjore s'ka kryer krim. Une po thoja qe ligji te kap kur njeri nga partneret eshte mbi 18 vjec dhe tjetri nen moshe 18 vjec. Per mendimin tim, duket qarte qe ka qene nje dashuri e paster midis 2 te rinjsh dhe jo lojra aventurieresh sepse ky djali pranoi te hante te rrahurat, interrnimin, dhe psikiatrine per te mos hequr dore prej saj. Dashuri e rralle, apo jo?

2) Cdo gje eshte bere me konsensus. Ne rrethanat qe ka qene Shqiperia atehere, s'te merrte njeri me zor sepse dihet ku perfundonte. Dhe s'eshte se kjo ishte femije ne kuptimin e fjales qe mos dije se c'po ben sepse ne ate moshe vajzat fejoheshin (ndoshta na duket cudi sot por eshte fakt qe me pare martesat beheshin shpejt). Ndoshta eshte nxituar ne zgjedhjen e saj sepse adoleshente por prape nuk mund t'ja vesh fajin tjetrit kur it takes two to tango.

Sa per jeten e saj private, as e kam gjykuar as do e gjykoj ndonjehere (jo vetem kete po askend tjeter) sepse personi zgjedh vete si ta jetoje jeten dhe askush tjeter nuk ka te drejte te gjykoje. Prandaj lexo me kujdes!!!!

Sa per pushtet, c'pushtet paska pasur Kadareja? Kujdes se mos e beni drejtus shteti me gjithe kete vrull qe paska ketu.

Te vetmin pushtet qe ka pasur Kadareja ka qene pena e tij, asgje tjeter. Sa per faktin qe ai ka qene i detyruar t'i nenshtrohej atij arti qe i urdherohej, ketu s'ka ndonje cudi, te gjithe ate pune kishin. Le ta levizte njeri prapanicen dhe do e shikonin shume mire perfundimin. Kadareja nuk e ka mohuar nenshtrimin ndaj pushtetit te atehershem, nderkohe nuk mohon as faktin qe gati sa s'u dogj njehere nga pushteti dhe 8 vepra te tij nuk i jane botuar dhe duhej te bente autokritike perpara byrose .... mirepo keto duken si justifikime boshe per nje brez qe nuk e ka idene.

Ndoshta ti mendon se vetem ju keni jetuar ne Shqiperi....se vetem brezi juaj e njeh mire Kadarene....se vetem ajo qe thoni ju eshte e drejte dhe ne te tjeret nuk kemi asnje lloj mendimi. Por ajo qe harron ne radhe te pare eshte se opinionet jane relative dhe se dyti, keto opinione mund te jene bazuar ne njohje me te thelle te personit ne fjale. S'eshte puna tek veprat e tij sepse te gjithe ishin te programuar te flisnin/shkruanin ne nje lloj menyre por prape, s'ke pse te humbesh shpirtin dhe te behesh vrases. Per mendimin tim nje prind qe arrin te beje nje xhest aq te ulet sa t'ja rrezikoje jeten bijes se tij 6 muajshe shtatzene per hir te karrieres dhe te shkaterroje jeten e nje te riu per dicka qe ti si prind je fajtori kryesor (I'm sorry, he should have worked harder) atehere get a reality check.

[Darius]

“Kadareja ka qenė bashkėpunėtor i hershėm i Sigurimit tė Shtetit"

Kronikė marė nga gazeta "Koha Jonė"

E Shtunė, 25 maj 1996

Wow kjo ishte cishte ... Arturo/Aruni pash zotin me ato unseen powers qe ke ti dhe meqe ke ndaluar konfliktin ne Lindjen e Mesme si dhe ke penguar marrjen e cmimit Nobel te Kadarese, pse nuk na ndricon pak me shume me kete dosje te ZR dhe qe Koha Jone e paska nxjerre tamam ne zgjedhjet e majit te 96-es?

Se mua ne fakt cfare del nga Koha Jone me vjen ose era grek, ose era serb ose 100 % era te KUQ nga ata te perdalit. Me fal, te dale boje e kisha llafin. (jo per bojen e flokeve te Nikolle Lesit)

[Marinari]

Renato dhe Dritero Agolli

[kthetrat]

Djali qe u dashurua me vajzen e ismail Kadares

FAQJA E JANULLA RRAPIT







“Renato vazhdon të vuajë pasojat e spitalit psikiatrik”




Rrëfimi nga SHBA i nënës së Renato Rapit, djalit që dashuroi vajzën e shkrimtarit i bërë këto ditë, do ndihmojëqë të krahasohet me iontervistën e Janullës bërë para një viti



Janulla: Ju tregoj vuajtjet tona të urdhëruara prej Kadaresë



“Renato vazhdon të vuajë pasojat e spitalit psikiatrik”



Nga Erjon Tase



Janulla Rapi sot numëron plot 62 vjeç, jeton në një pallat modest në lagjen Bronks të Nju Jorkut dhe shqetësimi kryesor i ditës së saj vazhdon të jetë djali, Renato. Djaloshi simpatik i filmave të Kinostudios shqiptare, tashmë është një i sëmurë që jeton me një pension invaliditeti të dhënë nga qeveria amerikane, ndërkohë që vazhdon të vuajë pasojat e torturave dhe mjekimit të detyruar në spitalin psikiatrik të Elbasanit. “Doja të falenderoja Paskal Milon, sepse e kam ndjekur debatin e tij me Kadarenë. Do të doja që Kadare të përballej me mua, por ai gjithnjë i bën bisht kësaj historie”, e nis bisedën e saj në telefon, Janulla. Debati i ditëve të fundit mes shkrimtarit dhe historianit e ka rikthyer edhe njëherë në qendër të vëmendjes këtë ngjarje të hidhur dhe Janulla i ka ndjekur të gjitha nëpërmjet internetit. Nuk e ka patur të lehtë që t’i përgjigjet pyetjeve sepse t’u rikthehet atyre momenteve të dhimbshme nuk është e lehtë, edhe pse plagët e ndjekin nga pas çdo ditë. Në një intervistë të gjatë për Gazetën, Janulla Rapi rrëfen të gjitha vuajtjet që ka pësuar ajo dhe djali i saj për fajin e vetëm të një dashurie me vajzën e familjes Kadare.



- Zonja Janulla, faleminderit që pranuat t’u përgjigjeshit pyetjeve. Mund të na tregoni se si nisën problemet tuaja me drejtësinë dhe Sigurimin?



Debati i ashpër që është zhvilluar ndërmjet shkrimtarit Ismail Kadare dhe historianit Paskal Milo së fundi në Shqipëri më detyroi që t’u përgjigjem dhe të sqaroj të vërtetën mbi këtë ngjarje që përpiqet të fshihet nga Ismail Kadare. Në vitin 1977 më vdiq burri dhe më la dy fëmijë jetimë, djalin 13 vjeç Renaton, dhe vajzën e vogël 3 muajshe. Me shumë sakrifica u mundova t‘i rrisja, t‘i edukoja e t‘i bëja me shkollë. Që nga mëngjesi e deri në darkë, punoja shitëse ushqimore e megjithatë, isha e lumtur me fëmijët e mi. Djali në Liceun Artistik për violinë dhe vajza në shkollën e baletit. Renatoja kishte pasur dhe një talent tjetër të fshehur, aktrimin. Kinostudioja e zgjodhi për të luajtur në disa filma si:”Gunat përmbi telat”, “Tinguj lufte” dhe “Mësonjëtorja”. Ështe pikërisht ai djaloshi i pëllumbave, që në skenën e filmit vritet nga turqit, për të mbrojtur mësonjëtoren. E megjithatë, violina, filmi dhe dashuria do të shënonin çastet e bukura të jetës së Renatos, e më pas për të dhe për mua do të vijonin vuajtjet dhe shkatërrimi. Fati ynë i keq ishte se ne jetonim shumë afër me shtëpinë e Kadaresë. Një ndenjë dashurie e pastër, për të cilën Renatoja, në moshën 18 -vjeçare do të provonte rrahjet, torturat psikologjike, internimin, burgimin dhe së fundi, mbylljen në Spitalin Psikiatrik të Elbasanit me kurë të detyruar, ku qëndroi për një kohë të gjatë. I vetmi faj i tij ishte se dashuroi vajzën e Ismail Kadaresë. Është një histori me shumë detaje, sa me to mund të shkruash një film ose roman, që ia kalon dhe tragjedive të Shekspirit. Më vjen keq, se ndjej dhimbje për gjithçka të padrejtë që më është bërë. Unë isha e pafuqishme, kurse ai, shkrimtar i madh, deputet, nënkryetar i Frontit, etj. Ismail Kadareja u ngrit në sferat e larta ku, zgjuarsinë e ktheu në dinakëri të zhdërvjelltë, vullnetin në egërsi bishe, ambicien me cinizëm dhe moralin, në mirësjellje formale. Kur mori vesh dashurinë e vajzës së tij me djalin tim, u bë si bishë, por ishte tepër vonë, sepse kishte në mes një shtatzani.



- Mund të na shpjegoni si nisën problemet për ju?



Gjithçka filloi në një nate dimri. Kisha derdhur në arkë, lekët e dyqanit dhe po kthehesha në shtëpi, ku gjeta Gresën me djalin tim, të ulur në divan dhe rrinin shumë të mërzitur. “Çfarë keni mo Renato, më thoni çfarë ka ndodhur?”. Unë isha mësuar me ta, se ajo vinte shumë herë dhe i gënjente ata, duke iu thënë se do të fle te shoqja e ngushtë, më duket, në mos gaboj, te Majlinda Turdiu. Epo më në fund Gresa tha: “Thuaja ti sat`ëme!”. Më dha numrin e telefonit të shtëpisë së saj dhe unë shkova direkt tek hotel “Peza”, t’i telefonoja Helenës, të vinte e të bisedonim si nënë që ishte për këtë hall. Erdhi menjëherë me një shall të bardhë, që kishte mbuluar gjysmën e fytyrës, e enjtur nga heqja e një dhëmballe. Kur mori vesh për gjendjen e vajzës dhe kur pa konditat tona të shtëpisë që nuk i pëlqyen, u ngri në vend, megjithatë, ajo më tha mua: “Hajde nesër në shtëpi të bisedosh me Ismailin, se ai është babai dhe ai vendos për gjithçka”. Ashtu e lamë, unë do të shkoja të nesërmen kur do mbaroja nga puna. Por pas asaj nate, filloi skenari i përgatitur prej tyre dhe për mua e tim bir rodhën ngjarje të tmerrshme.



- Në akuzat që ngriti hetuesia ndaj jush thuhet se patët një grindje në shtëpinë e Kadaresë?



Kur arrita, derën e hapi Ismaili, atje gjeta një shoqe të Helenës, Lili Zhejin, një punonjës të Ministrisë së Brendshme, Vladimir Meçen dhe Helenën. Ismaili, në fillim më futi në dhomën e tij të punës. Menjëherë sa hyje, të binte në sy një fotografi e madhe, ku kishte dalë ai me Enver Hoxhën dhe vajzën e tij Gresa. Filloi duke thënë i qetë se e mori vesh këtë histori dhe kishte biseduar me vëllain e tij, Shahinin që ishte mjek, se kishte mundësi që mos të kishte ndodhur shtatzania. E shikova një herë dhe mendova, se çfarë mashtruesi kisha përpara. Ia ktheva përgjigjen duke i thënë: “Shko o Ismail! E di që për ju është e rëndë, por ata janë të rinj dhe do ta ndërtojnë jetën e tyre më së miri, në qoftëse i ndihmoni dhe ju”.Sa i thashë kështu, u egërsua e më shikonte si një bishë e egër. Në këtë kohë hyn Helena dhe më merr në kuzhinë. Vladimir Meçja, një servil i regjur, nis duke më bërtitur e duke më thënë: “Po ti moj, do të bësh krushqi me Ismail Kadarenë, që e njeh gjithë bota, mos harro se je mbesë kulaku, një dajë të burgosur në Burrel 25 vjet, një tjetër të arratisur,… ik moj qërohu! Ke dhe surrat të flasësh me Ismail Kadarenë; lëreni rehat të shkruajë materialin që i duhet për pleniumin!”. Fillova t’i përgjigjesha se vërtet isha mbesë e kulakut, i cili me pasurinë e tij ndihmoi luftën Nacionalçlirimtare, një dajë i arratisur me emrin Leonidha Gjoni, iku se ligji partizan, me urdhër të Mehmet Shehut (mik familjar i Kadaresë), atë natë do ta pushkatonte, për të vetmen arsye që nuk la të dilte partizane të fejuarën, Eftiqi Zaho. Ndërsa tjetri që ishte në burg, vetëm se i tha një mikut, i cili ishte spiun: Unë në ato kohë përpara bridhja me kalë në këto fusha.



- Si rrodhën ngjarjet në këtë takim të parë në shtëpinë Kadare?



Mbas gjithë këtyre debateve, bie zilja e telefonit dhe i nderuari Ismail më thotë: “Merre pak telefonin se është për ju.” Ishte një farë Neshat Tozaj dhe me një dialekt lab të egërsuar më tha: “Do ikësh andej moj prostitutë, apo të dërgojmë policinë të të nxjerrë përjashta”. O Zot, thashë, çfarë tmerri dhe deri ku arrin kjo kulturë e këtyre njerëzve që mbahen intelektualë të mëdhenj, që në publik ishin aq të respektuar dhe anasjelltas, me mua po silleshin me skenarë të turpshme si harbut, e kriminelë të regjur. Megjithatë, u bëra gati për të dalë kur u hap dera, u vërsulën nja 6 a 7 policë e duke më tërhequr prej krahu me forcë, me ato duar prej hekuri duke më thënë: “Do vish në polici me ne. Je e arrestuar se ke hyrë me zor në shtëpinë e deputetit Kadare”.“Ore njerëz, a jeni në vete për këto që thoni, ky bashkë me të shoqen më ftuan në shtëpi, ej”. Por dhe mua më hipi gjaku në tru nga dhimbja e krahëve që më tërhiqeshin sikur të isha një kafshë, por as donin t’ia dinin. Me shkelma e grushte më nxorën dhe nëpër shkallë ku më mbeti njëra këpucë ju thashë: “More Ismail Kadare, o kriminel, o mik i Mehmet Shehut e Enver Hoxhës që ke në duar gurin dhe arën.” Njerëzit e komshinjtë si Dritëro Agolli, besoj se e kanë dëgjuar dhe parë nga penxheret gjithë këtë skandal?!Ismaili më përgjigjej: “Vazhdo, vazhdo të shikosh se ç’do të bëj.” Më mbajtën në rajon të policisë numër 3 gjithë natën, duke më bërë presione: “Ti, një copë shitëse kërkon të bësh krushqi me I. Kadarenë. Po vazhduat do shikosh se ç’do t’ju bëjmë, burg ose internim do të keni. E more vesh.” E bjer ku të dhemb. Në mëngjes më liruan, shkova në shtëpi, u përqafova me fëmijët e mi, të cilët dhe ata tërë natën s`kishin fjetur. Po pas kësaj nate, pasojat erdhën aq të rënda, e tani që po i kujtoj më dridhen duart që po i shkruaj….Enveri më hoqi dënimin: Nuk ka pse të vuajë nëna.



- Dje na treguat për incidentin në shtëpinë e Kadaresë. Çfarë pasojash patët?



Dy ditë pas atij takimi në shtëpinë e Kadaresë më erdhi thirrja për në gjyq, ku akuzohesha se kisha dhunuar banesën e deputetit dhe shkrimtarit të madh. Kadare, do të përdorte kundër nesh jo vetëm emrin, por dhe miqtë e tij me pozitë, duke filluar që nga drejtori i Policisë së Tiranës, Hajredin Shyti, Komiteti i Partisë, e deri tek ministri i Brendshëm, Hekuran Isain, për të përfunduar në majën më të lartë të shtetit shqiptar, tek çifti Hoxha. Akuza që më bëhej ishte ajo e “fyerjes” së deputetit. Më dënuan me punë korrektore për 11 muaj, duke më mbajtur gjysmën e rrogës. Kadare kishte urdhëruar që të më fusnin në burg, por shpëtimi më erdhi nga një letër që i drejtova Enver Hoxhës. I shkruajta se çfarë po më bënin mua vetëm sepse isha nëna e Renatos, djalit që dashuronte me gjithë zemër vajzën e Kadaresë dhe pas kësaj ai ndërhyri. Duke e parë se ishte një dënim i padrejtë, Enver Hoxha i dha urdhër Aranit Çelës, kryetarit të Gjykatës, dhe ai e uli dënimin në 3 muaj. Kështu u ktheva prapë në punë, në dyqanin ushqimor ku unë punoja. Por Ismail Kadareja nuk u kënaq me kaq. Djalin ma përjashtuan nga shkolla, ndërsa e thërrisnin në polici e në hetuesi herë pas here, duke e sharë edhe para vajzës, të dashurës së tij. E rrihnin në mënyrë të pamëshirshme dhe me fjalët më banale: një këmbë ia vinin në bark me ato këpucë që i mbanin me gozhda, e me këmbën tjetër i binin në kokë, duke e gjakosur. “More rrugaç, do heqësh dorë ti nga kjo vajzë, apo do që të të bëjmë të vdekur”. Vajza e shikonte dhe vetëm qante, duke thënë: “Nuk më vjen më zor, se unë e dua!”.- Pra dashuria mes dy të rinjve vazhdonte ende edhe pas kësaj situate të rënduar?Hetuesi “privat” i Kadaresë, Riza Icka, i thoshte gjithnjë vajzës së Ismailit: “Thuaj që Renatua më ka kapur me zor!”. Por ajo nuk e pranonte një gjë të tillë. Ata duheshin aq shumë, sa thurnin ëndrrat e tyre për të ardhmen. Një natë, Renaton e rrahën aq shumë, sa e mbajtën nja 3 ditë në rajon pa ndjenja, e thoshin: “Në qoftë se vdes, do thoni që i ra murit vetë me kokë”. O Zot çfarë ka hequr ky djalë! Nuk mund ta harroj ditën që djali ruante pas derës së shtëpisë së Kadaresë sepse kujtoi se e rrihnin vajzën, por dëgjoi që ai i bërtiste dhe i thoshte: “Ti nuk ke për ta parë më atë djalë, se ne do t’i internojmë si familje”. Hetuesi Icka, e pa Renaton dhe ata e morën prapë në polici. Duke vazhduar të rrahurat, i thanë se do të na internonin dhe do të na zhduknin. Djali erdhi atë natë në shtëpi dyllë i verdhë dhe me shenja. U mbyll në dhomën poshtë, ku rrinte gjithmonë me të dashurën e vet dhe piu ilaçin e “Flibolit”, që mbanim për mizat. E pashë që u vonua dhe shkova poshtë, por ç’të shihja...? I dilte shkumë nga goja. Erdhi ambulanca dhe e mori. Mendova në ato momente se Renaton nuk do ta shihja më. Ashtu e egërsuar me dashurinë e nënës për djalin, i shkova në shtëpi Kadaresë. I rashë derës dhe më doli Helena dhe hetuesi Rizai: “Ta dish o Ismail Kadare, - i thashë, - më vdes djali sonte, unë po s’ta vura benzinën që të habitet bota!”. Helena më mori pak mënjanë që të më qetësonte. Më tha se dhe ajo kish vrapuar mbas vajzës për ta ndaluar që të hidhej nga taraca. Më shkoi mendja te tragjedia e Shekspirit. E paskan vendosur dhe bërë me fjalë që të dy të vdisnin. “Mos u mërzit, - thoshte Helena, - se ne nuk i kemi bërë gjë Renatos”. Me shumë edukatë, që më dukej shumë falso, më tregoi se vetë ajo, i kishte vajtur në zyrë Hekuran Isait, duke i thënë që të na burgosnin e jo të na internonin. Ç’ironi!



- Si rrodhën ngjarjet deri në internimin tuaj?



Duke qenë se u bë bujë nga kjo ngjarje, Kadareja i shkruajti një letër Nexhmijes dhe Enver Hoxhës, duke denoncuar me shpifjet nga më të ndryshme. Mesa kam marrë vesh shkruhej deri se “kjo familje më shqetëson, se unë dua të përgatitem të shkruaj për në Kongres e nuk mundem të shkruaj për Partinë”, etj, dhe në fund, “kërkoj ndihmë nga ju”. Kështu, ata kaq deshën, sa të thoshte Enveri: “Të shikohet kjo çështje!”Foto Çami bashkë me Hekuran Isain dhe Manush Myftiun, që në atë kohë firmoste për dëbim-internimet, vendosën të na internojnë me pretendimin se nuk e linim të qetë shkrimtarin e madh Kadare. Në orën 5 të mëngjesit, më datë 26 Prill 1984, e gjithë rrugica u rrethua me policë, me njerëz civilë të hipur në makinë me rimorkio dhe nja 7 a 8 gaza të Ministrisë së Brendshme. Shpejt e shpejt, sikur të ishim si në kohën e skllevërve, na futën në një makinë të madhe me gjithë rimorkio. Në derë hynë tre persona bashkë me kryetarin e Frontit të Lagjes Nr.4. Lexuan urdhrin e internimit për 5 vjet në Kosovë të Lushnjës, ku atje ishte dhe burgu i grave të Shqipërisë. Nga ai tmerr, vajza ime që atëherë ishte 7 vjeçe, akoma dhe sot në gjumë i del një psherëtimë, kurse Renato gjithmonë hesht; nuk do t’i kujtojë më ato tmerre që hoqi. Në internim pamë shumë gjëra, të internuar që kishin dhe 40 vjet. Të gjithë na u afruan më vone, se në fillim kishin frikë; familja e Xhevdet Mustafës, familja e Tefta e Vera Dumes, familja Urani, familja Leka, kunata e Mehmet Shehut dhe familja e Ali Ohrit. Dëshira Ohri, e cila na ndihmoi në mënyrë të jashtëzakonshme, të paktën çdo të shtunë na vinte ujë në zjarr të laheshim, se do të kishim marrë ndonjë sëmundje, pasi një copë kasolle ku na futën; pa ujë, pa banjë e minjtë na vinin natën nga penxherja.



- Patët probleme e Sigurimin gjatë këtyre viteve të internimit?



Mbaj mend një episod kur dy spiunë të Degës së Brendshme të Elbasanit bënë sikur e njihnin Renaton në lice, e sikur iu vinte keq për të. Një ditë i kishin thënë: “Renato, nuk mund të jetohet këtu, e di ç’ke? Hajde me ne, se dhe ne e urrejmë këtë regjim, do shkojmë në Jugosllavi se atje kam një dajë gjeneral në UDB. Po të duash merr dhe mamanë!”, e shumë gënjeshtra të tjera. “Mirë, - u tha Renatua, - po shkoj t’i them mamasë”. Sa hyri, më tha: “Filluan provokimet e më duket se do të na futin në burg”. -Rri brenda, se vete e ua them unë përgjigjen! - Dal dhe nja 50 metra më poshtë, në një rrënjë ulliri po prisnin ata të dy. Gazi i Elbasanit po vinte me nja 2 civile brenda. Fillova duke iu bërtitur e duke iu thënë: “Kush ju ka futur të na provokoni more maskarenj!,- Vazhdova duke u thënë: “Çoni fjalë atij Kadaresë, se nuk na e prish mendjen jo, a morët vesh.” E çfarë t’i kujtojmë atij internimi të mallkuar! Punonim të 7 ditët e javës pa pushim, që nga mëngjesi në orën 6 e deri në darkë. Renatua, rrëshqiti nga çizmet e llastikut, nga maja e kodrës. U vra në këmbë derisa iu infektua e do t’i bëhej gangrenë sepse nuk e merrnin as ta mjekonin apo ta çonin në spital në Elbasan, por e lanë të vuante. Edhe sot e ka kujtim nga ai internim shenjën që nuk i hiqet kurrë. Njerëzit atje ishin shumë të mirë dhe e ndihmuan me ilaçe popullore. Mbasi bëmë gjysmën e dënimit, i shkrova letër drejtoreshës së ligjeve në Kuvendin Popullor z.Liri Gjoliku, e cila bashkë me Ramiz Alinë na ndihmuan të na lironin. “Ky internim, - tha Ramiz Alia, - është bërë i njëanshëm, sepse familja Kadare dhe familja Rrapi kishin një çështje të përbashkët”. Nuk do të thotë që të gjithë komunistët të ishin të këqij. Unë dhe sot kam respekt për disa që e kanë shikuar çështjen time me drejtësi si, Guro Zeneli, Zef Loka, Jorgo Dhrami apo Drita Xhillari, e shumë të tjerë. Kur u kthyem nga internimi, menduam se u liruam dhe s’do të kishim më pasoja, por makina e persekutimit, nuk harroi të përgatiste tjetër skenar, një skenar që ishte i fundit për ne e shumë tragjik.



- Çfarë ndodhi pas kësaj ndërhyrjeje të Ramiz Alisë?



Nuk na jepnin shtëpi dhe nuk na bënin pasaportizimin që të rrinim në Tiranë. Vinte policia prapë dhe na vinte afat që të largoheshim. Kadareja, i frikësuar se mos vajza e tij vazhdonte me Renaton, i kurdisi prapaskena bashkë me hetuesin e tij “privat”. Kërkesës sime për të qëndruar në Tiranë, Nexhmije Hoxha, nëpërmjet sekretares, Hejdije Xhango, m’u përgjigj: “Dhe atje njerëz jetojnë, prandaj shkoni prapë atje!”. I zura derën edhe Kryeministrisë dhe me firmën e Adil Çarçanit u ndihmova që të rrinim në Tiranë, por djalit iu mohua e drejta të shkonte në Konservator, se thoshin që nuk i takon, se ka qenë i internuar. Nuk kaloi shumë kohë dhe Renatos ia shpikën një akuzë për ta larguar sërish nga Tirana. Një denoncim se gjoja ai mbante thikë me vete dhe kërcënonte familjen Kadare mjaftoi që djali të mbyllej në Spitalin Psikiatrik të Elbasanit, me kurim të detyruar për një kohë të gjatë. E shkatërruan me doza të larta aloperdoli dhe me elektroshok. Mbase donin t’ia hiqnin kujtesën, që mos të mendonte më për vajzën e Kadaresë. Edhe sot e kësaj dite Renatoja është gjallë, por me çdo ndjenjë të vdekur. Pasojat po i vuaj ende dhe sot me djalin e sëmurë dhe me shtëpinë në Tiranë që ende nuk e marr dot. Shpresoj të paktën që kryeministrit z.Sali Berisha të më ndihmojë me gjyqet që kam në gjykata për kthimin e pronave.



- Në fjalët tuaja ka ende shumë zemërim për Kadarenë. A do ta falnit, pas kaq shumë vitesh?



Ai nuk ka dashur të përballet asnjëherë me mua. Nuk di ç’të them mor bir. A do ta falja?!... Nuk e di...

[ChuChu]

E ciles date eshte kjo interviste? Se ke nja 6 tema ne kete forum per kete subjekt e me intervista nga Janulla. Madje e kemi dhe forumiste.

[naqeta]

E ciles date eshte kjo interviste? Se ke nja 6 tema ne kete forum per kete subjekt e me intervista nga Janulla. Madje e kemi dhe forumiste.

O, me çfare emri del ?
sa per temen gjynah vertete .