
Postuar mė parė nga
D@mian
Memetics (meqe ra fjala) eshte nje mekanizem pershtetjeje me i rendesishem akoma se edhe
Genetics, kur behet fjale per pershpejtimin e nje ecurie evolutive (sic eshte rasti i "njeriu i shpellave"-"njeriu i internetit", brenda vetem 20 mije vjetesh).
Megjithate Memetics nuk kufizohet tek Njeriu, por verehet edhe ne boten shtazore...
Tung D@mian,
(pjesen kryesore te kohes me kete pergjegje e kam shpenzuar duke u munduar ta kuptoja se cili ishte qellimi i ketij postimi dhe aq me pak arsyen perse ma kishe kuotuar ate pjese te shkrimit kur shoh se kjo qe ke thene nuk e cenon kapacitetin finit dhe te trasheguar gjenetikisht te njeriut qysh nga homosapiensi i pare.)
Mimesis
Sikur cdo gje tjeter ashtu edhe ky fenomen fillimisht u konsiderua si privilegj qe i takonte vetem gjinise njerezore. Edhe ky term eshte ne nje mase ende i dikutueshem dhe i perkufizuar jo mjaft qarte. Pergjithesisht nga ajo qe mbaj mend ne lidhje me studimin tim te origjinave te teatrit dhe aktrimit, mimeza pershkruan nje veti (jo ekskluzivisht njerezore) qe manifestohet si shtytje per imitim, mimetim, riprodhim te dukurive, proceseve, ngjarjeve gje qe bjen deri te akti, si njesi e veprimit (kopjues-riprodhues) imitues. Per me tej, Mimetika qe del prej deshires per te riprodhuar, shkaktuar dicka te dobishme, prodhon format e para rituale ose saktesisht Ritin Fetar e cila ndahet me tutje ne fusheveprime nga me te ndryshmet duke formuluar keshtu qendra shpirterore te kolektivit. Mirepo edhe ket kemi dy zhvillime rrenjesisht te ndryshme dhe kunderthenese. Imitimi i shkaqeve te shiut aq te nevojshem per plleshmerine e natyres si pasuri e perbashket motivon gjithe koklektivin t'i bashkangjitet nje akti te tille mimetik ku pjese te konsiderueshme e ketij procesi eshte edhe krijimtaria ose kreativiteti individual si kontribut kolektiv nxitje qe shkakton nje mase te percare individesh te veprojne ne hamoni dhe unitet si nje qenie e vetme komplekse. Eshte e qarte se ne nje procesion te ketille akti realizohet me aftesite mimetike te imitimit me qellim simulimi te "shaktareve" te njohur fenomenologjikisht te natyres per te fituar shiun si qellim i perbashket i aktit sherbimin ndaj te cilit do tua shperbleje natyra me dhuratat e saj pastaj. Prandaj nuk do te zgjerohem a ne menyrat as ne pershkrimet e metejme ketu sepse i kam dhene te ekstraktuara shkurt diku ne temen per Dodonen, dhe funksionin primar te saj. Per cfare sherbenin pllakat e bronzta pse ishte Lisi i Shituar (goditur rrfeje) i shenjte, qe arsyeton pse kishte pellumba ne zguren e Tij dhe perse pellumbeshat sherbenin si Medium i t'parathenave. Perse Pelejadat (yllesia) ishin poashtu pellumbesha dhe se ne baze te tyre parashikohej a do te kete shi ne sezonen e thate verore apo jo...
[Me gjithe qellimin e vendosur te mos zgjatem dhe te mos e bej shkrimin te palexueshem, serish u zgjata pertej...]
do te mundohem t'i them edhe dy tri gjera (ndoshta me interes) sa me shkurt.
Memetika
Vet emri, [termi i perdorur per emertim] eshte i paqarte dhe ka problem me definimin, pa permendur ketu mungesen e metodave shkencore ose hipotezen qe do te mundesonte krijimin e bazave per shtrimin e eksperimentit;
Nje grup postulatesh te qarta dhe pa ambivalence qe do bente te mundur qe te zbatimin e te njejtit eksperiment ta bejme kudo ne bote dhe ai te jape rezultate te vlefshme shkencore, ashtu qe ky mit urban te mund te avancohej ne Teori si dhe me kohe, e me ane eksperimentesh sistematike, te vertetohen dhe te ekstraktohen ligjshmerite e objektit te studimit.
Asgje nga keto nuk eshte arritur madje as vet termi dhe perkufizimi i emrit te sakte te kesaj materie per studim nuk eshte perkufizuar si duhet.
Termi baze eshte leshuar ne qarkullim me ambivalence semantike dhe me nje forme e cila as nuk eshte "mnemo"¹ as "mime"².
1. Derisa "mnem" ka per baze kuptimin e mjetit qe therret kujtesen shkakton perkujtimin (shprehje burimore antike [mne:] e afert me kontraktimin e pesuar ne gjuhen shqipe si: [men:]) prej ku rrjedh edhe fjala qe pershkruan procesin e te menduarit;
2. "mime", eshte rikonstruktuar semantikisht si dicka qe shpreh: imitim; mimike dhe gjestikulim. (bazat e teatrit antik, shih eksplikimin per Mimesis), qe njeherit perkufizon edhe adoptim e pershtatje ne dhe ndaj.
Pra termi: mnemė apo memetikė, deri diku perfitoi kuptimin e substanicalizimit te njohjes qe rrjedh nga fenomeni i imitimit, si paraetalon per kuante te shkembyeshme me veti (informate/kujtese/rikujtim), mes shoqerive njerezore dhe gjeneratave te ndryshme duke u bere pjese konstituive e struktures mendimore te njeriut - shoqerise njerezore. Pra termi i qendroi me afer kuptimit te njesise mnemonike sesa asaj mimetike, qe gjene analogun te mjetet konkrete mnemoteknike; -si shkopi i gdhendur i Homerit ta zeme; me te cilin Homeri sherbehej mnemonikisht per te perkujtuar vargjet e epikes qe interpretonte prej mengjesit deri ne erresire te plote.
POR
Nuk ekziston kurrfar mundesie per vertetimin e ekzistimit te mnemes si njesi replikuese ne trurin e njeriut sepse para se gjithash nuk ekziston nje nevoje e tille! Te replikosh nje informate ekzistuese perbrenda sistemit ku ajo habiton eshte kontrproduktive. Mbase eshte fjala per replikim permes transmetimimit???
Fenomeni i evoluimit kulturor nuk garanton kurrfare gjase te cendrueshmerise dhe premises per trashegimi biofizike apo transmetim gjenetik.
Pra, ndryshimet mimetike te struktures se vetedijes njerezore nuk nenkuptojne kurrfare ndryshimi ne strukturen fizike te trashegimise se tij gjenetike.
Pra truri i njeriut te sotem ka te njejtin kapacitet me ate qe kishte trasheguar i pari i llojit.
Eshte shume e qarte se njesite kuptimore te vetedijes njerezore zhvillohen panderprere por gjithmone jane te kercnuara nga mundesia e anullimit dhe zhdukjes se plote per disa gjenerata. Kemi shembuj te tille historik dhe njerezimi u detyrua t'i rikrijonte.
E vetmja gje qe trashegohet eshte ajo pjesa me primare; "softwerike qe vjen me hardwer"; pra funksionet primare, si: frika nga lartesia; zjarri; uji, e te ngjashme qe mund te shkaktojne refleks motorik. Nder me te bukurat eshte reagimi automatik i indukuar/imituar nga pararendesi.
Njeri ne menyre te befte ul koken ne parakalim duke shkaktuar te njejtin veprim ne menyre instante te tjetri qe e shoqeron per t'iu shmangur pengeses imagjinare;
Nje kafshe qe trembi vetveten papritmas mund te shkaktoje stampedo. (Kete e kam pare te ndodhe edhe me turme njerezish ne vitin 1992, me dhjetra mbeten te lenduar rende ne perpjekje per te ikur nga kercnim inekzistent por i mundshem).
Nuk e di nese ekziston mundesia t'i behet update ketij 'softi' i cili ne boten e teknologjise elektronike quhet 'Firmware update'. Por pa te nuk jane te mundura as veprimet e reflekseve te kushtezuara qe do te thote pjesa iracionale eshte e trashegueshme, bile deri diku edhe e modifikueshme por te rralle jane ata njerez qe arrijne te depertojne kaq thelle dhe te bejne modifikime te saj, pa rrezikun e cmendurise/demtimit te saj, qe zakonisht rezulton edhe me vetvrasje. E mira e se mires eshte te mos luash me BIOS-in e trasheguar. :')
Pra asgje memetike nuk eshte e mundur te relaizohet pa ndermjetsimin e asaj qe e quajme komunikim. Keshtu arrijme serish te ajo qe e kisha thene ne fillim per kapacitetet kualitative fizike, se truri i njeriut ka ngelur saktesisht ne versionin e fundit te lansuar me homosapiensin.
Fuqia e procesimit te te dhenave nga aspekti fizik te homosapiensi i shpelles eshte absolutisht i barabarte me kete qe kemi ne sot. E vetmja gje qe eshte zhviluar dhe si e tille eshte ritransmetuar duke e permiresuar dhe duke e bere me eficiente natyren e mendimit eshte struktura dhe definicionet e nocioneve baze me te cilat orientohet gjykimi dhe rimbushet vetedija; si ajo individuale ashtu edhe ajo kolektive. Tani qe njerezimi ka arritur qe clirohet sado pak nga nocionet religjioze dhe definicioneve te tyre qe preknin bazen e struktures se te menduarit (qe e quajta softwer) vetedija jone eshte ne gjendje te formuloje nje pikepamje shume me te sakte ne lidhje objektivitetin e vetes dhe natyres qe e rrethon ate.
Kuptohet mjetet ushqyese variabel te procesimit edhe sot ne mungese te informates detyrohen te marrin vlera arbitrare pergjithesuese per ta permbyllur procesin e kerkeses aktuale te vetedijes me substituime te natyres "dicka" me disa atribute ndihmese shtese,(psh.: x
Prandaj edhe une po e le idle kete pune derisa te grumbulloj mema te mjaftueshme ne menyre qe te jem ne gjendje qe ta mimetoj edhe nje here nje kohe te harruar prej shekush dhe hapesire (situate/rrethane) e cila me nuk ekziston.
Pershendetje
Krijoni Kontakt