Interim
Ibrahim Bej: 20 vjet mbrapa
Muhamed Veliu
Nt: Nė anėn tjetėr, jo mė larg se njė orė me makinė nga Prishtina,
nė Shkup, ka njė tjetėr dritė. "Faithless" nė Shkup gati nė tė
njėjtėn kohė me Ibrahim Bejn nė Prishtinė ėshtė ngjarja tjetėr
kulturore qė do tregojė se si dy kryeqytete nė njė distancė kaq tė
vogėl gjeografike mund tė jenė me shije tė tejkaluara tė masave
popullore Lindore dhe me me shije shumė aktuale dhe tė hollė
Perėndimore
Avni Zogiani
Mė kujtohet kur Kosovėn e pat pėrfshier njė nga invadimet
teknologjike qė herė pas here ndodhin. Ka qenė goxha moti dhe nuk
mund tė kujtoj vitet vetėm mendoj tė ketė qenė nja 20 vjet mbrapa.
Secila familje duhej tė kishte njė video rekorder dhe sė bashku me
tė dhe njė kasetė tė njė burri me mustaqe, filmat e tė cilit kishin
njė influencė magjike tek kosovarėt. Ishte ky Ibrahim Tatlises,
kėngėt e pėrvajtshme tė tė cilit po bėnin kosovarėt tė qajnė mė
shumė se `situata'. Filma tė coroditur me tema primitive, sikur se
ndarja e dy tė rinjėve pėr shkak tė patriarkalitetit, ose vdekja e
partnerit pėr shkak tė sėmundjes sė kancerit. Kosovarėt I shihnin
dhe shpėrthenin nė vaj. Mė kujtohen fushata tė tėra tė kėngėve tė
tij, si `mavi mavi', etj, tė cilat gjindeshin nė secilėn makinė
fshati, por edhe qyteti.
Njė ndikim ndėretnik kishin filmat e Tatlises. Nėse pėrjashton
serbėt, ata shiheshin nga tė gjitha etnitė kosovare, nga shqiptarėt,
natyrisht nga turqit, nga goranėt, por edhe nga romėt. Madje mė
kujtohet njė koment I njė romi nė Prishtinė, I cili duke folur pėr
filmat e Ibrahim Bejt, thoshte se kishte filluar tė mos duronte mė
mėrzinė qė kaplonte atė kur shihte filmat qė dilnin cdo muaj.
Natyrisht ishte vėshtirė tė pėrballoje vajtimin qė vinte nė Kosovė
nė ato kutia tė zeza nga Lindja. Sa ftohej njė film, vinte tjetri
dhe sigurisht qė ishte vėshtirė tė pėrballoje se tė shterronin lotėt.
"S'po mundem mė t'I shoh filmat e Ibrahim bejt se janė
shumė `zzalosno'", thoshte romi tek po dilte nga njė cajtore diku
nga fillimi I viteve 90, ose nga fundi I viteve 80.
`Zhalosno' thuhet tė jetė ndjerė edhe ministry I kulturės, Astrit
Haracia, sidomos gjatė vallėzimit patetik tė Adelina Ismailit nė
skenė. Madje po flitet se me mindila nė dorė kanė parė transmetimin
e koncertit tė Ibrahim Bej pjesa mė e madhe e kolegėve tė Haraqisė,
qė nga kryeministri Kosumi. Duket se kėtė ngjarje tė jashtėzakonshme
kulturore e ka injoruar vetėm ministresha e shėrbimeve publike,
Melihate Tėrmkolli. Ka komente se ajo ka injoruar kėtė ngjarje jo
pse nuk I pėlqen Ibrahim Bej, por pse nuk ka dashur qė njerėzia t'I
shohin lotė nė sy si burrneshė qė ėshtė.
E gjendur nė njė izolim gati hermetic kulturor, Prishtina ėshtė bėrė
recikluese e njerėzve tė harruar pėr dekada nga bota e muzikės. Para
disa vitesh nė po tė njėjtėn sallė qė ka pritur kėngėtarin amerikan
tė harruar pėr shumė kohė `coolio', kryetari I komunės sė
Prishtinės, Ismet beqiri, priti zotin Ibrahim Tatlises. Kėsaj radhe
nė fakt hija prej folklorisit I zotit Beqiri nuk bėri shumė contrast
me hip-hop kėngėtarin qė priti para rreth dy vjetėsh. Edhe mysafiri
edhe nikoqiri nė kėtė rast ishin tė veshur si dy politikanė tė dalur
nga masat popullore: costume mė tė mėdha se numri qė u takon,
kravata ngjyrė tė mbyllur dhe kėmisha me ngjyrė tė hapur.
Fatkeqėsia ėshtė se Prishtina nuk shihet nga kėta `kėngėtarė' madje
as si rast pėr reciklim duke qenė se ėshtė jashta cfarėdo tregu
rajonal apo botėror nga aspekti I kulturės. Ata thjeshtė Prishtinėn
e shohin si njė rast tė fundit ku ėshtė ruajtur shija e para dy
dekadave dhe si njė vend I vetėm qė jep lek pėr vlerat qė ata
ofrojnė. Sidomos si njė vend I rrallė, nėse jo I vetėm, ku ministri
I kulturės do jetė sponsor I koncerteve tė tyre.
Dhe duket se Ibrahim Bej ka rigjetur famėn e humbur. Njė stadion me
njerėz do mbushet pėr tė dytėn herė nė Prishtinė dhe atij nuk do t'I
kushtojė mė shumė sesa njė `merhaba Kosova' dhe nja dy orė muzikė tė
dyshuar si playback. `Artistė' kosovarė si Adelina pėr tė bėrė
interpretime patetike brenda fjalėve qė qartazi nuk I kupton gjinden
pa ndonjė problem. Jetojmė nė vrimėn e zezė dhe kushdo qė na viziton
na lumturon, qoftė ai edhe udhėtim nėpėr kohė pėr dy apo tri dekada.
Nė anėn tjetėr, jo mė larg se njė orė me makinė nga Prishtina, nė
Shkup, ka njė tjetėr dritė. "Faithless" nė Shkup gati nė tė njėjtėn
kohė me Ibrahim Bejn nė Prishtinė ėshtė ngjarja tjetėr kulturore qė
do tregojė se si dy kryeqytete nė njė distancė kaq tė vogėl
gjeografike mund tė jenė me shije tė tejkaluara tė masave popullore
Lindore dhe me me shije shumė aktuale dhe tė hollė Perėndimore.
Historia e fundit e Kosovės ka hapur shansa tė jashtėzakonshme qė
kosovarėt tė integroheshin me projektimin nė art tė asaj qė ndodhi.
Kėshtu bėnė boshnjakėt (kujtojeni psh `Gori Vatra'), kėshtu bėnė
edhe serbėt. E nė Prishtinė? Aktori mė I famshėm, Enver Petrovci, e
quan veten `babė' tė teatrit dhe aktrimit dhe vazhdon pjesmarrjet e
tij nė projekte amatere si "Metropolet".
Menjėherė pas lufte Prishtina ishte mbushur me thashethenme se nė
Kosovė do vinin emėra tė mėdhenjė tė muzikės Perėndimore (Roby
Ėilliam ėshė njė nga tė pėrfolurit), por me njerėzit qė na dolėn nė
krye gjatė kėtyre pesė vjetėve arritėn tė na bėjnė tė kėnaqemi me
vlera popullore tė Lindjes, tė harruara me dekada. Aferim!
Krijoni Kontakt