Isa Mulaj
Vrasja e njė Protestuesi: Metodologjia Specnaz GRU dhe Ligji i Tretė i Njutonit
Dy pamje filmike nga protestat e dhunshme nė Tiranė mė 21 janar 2011 kanė lėnė dyshime pėr vrasjen e njė protestuesi se cili mund tė jetė autori i vrasjes: i) roja nga ndėrtesa e kryeministrisė, apo ii) ai ēubardhaku (gjithashtu protestues) aty afėr viktimės sė ardhshme. Nė kėtė analizė do tė pėrdorim Ligjin e Tretė tė Njutonit pėr tė gjetur se kush mund tė ketė qenė vrasėsi, por duke marrė parasysh se e tėra ėshtė bazuar nė dy pamje xhiruese me kamerė. Xhirimin e parė mund ta shikoni nė kėtė adresė:
http://www.youtube.com/watch?v=YRjRqCefA7U
Ēka thotė Ligji i Tretė i Njutonit, ose Ligji i Aksionit-Reaksionit?
“Forcat e ndėrsjella tė aksionit dhe reaksionit ndėrmjet dy trupave janė tė barabarta, tė kundėrta dhe kolineare (drejtvijėzore), kjo do tė thotė se kurdo qė trupi i parė vepron me forcė F nė trupin e dytė, trupi i dytė tendosė njė forcė −F nė trupin e parė. F dhe−F janė tė barabarta nė pėrmasė, dhe tė kundėrta nė drejtim. Ky ligj nganjėherė ėshtė i njohur si Ligji i Aksionit-Reaksionit, ku F quhet "aksioni" (veprimi) dhe −F "reaksioni" (kundėrveprimi). Aksioni dhe reaksioni janė tė njėkohshėm, por nė rastet kur objektet ose trupat nuk e kanė tė njėjtėn masė, nxitimi (nė fizikė i njohur edhe si “akceleracioni) i dy trupave mund tė jetė i ndryshėm.”
Nė bazė tė asaj qė shihet nga xhirimi, duket sikur plumbi ka ardhur nga ndėrtesa e kryeministrisė. Viktima bie papritmas prapa nė shpinė. Cili ishte aksioni i drejtimit tė kėtij kundėrveprimi nga plumbi i cili nuk shihet? Sipas Ligjit tė Tretė tė Njutonit, forca e ushtruar nė trupin e viktimės ka ardhur ana e pėrparme ose drejtimit kah shikonte protestuesi (mė vonė viktima) – ndėrtesa e kryeministrisė, dhe kjo shkaktoj rrėzimin e tij nė anėn e prapme, ēka ėshtė normale. Ai njeriu ēubardhak aty pėrbri viktimės, po ta kishte qėlluar, viktima do tė binte anash ose nė anėn e djathtė po qė se ēubardhaku do ta godiste nė anėn e majtė, e jo prapa.
Pėrjashtime:
Nga kjo analizė pėrjashtohet lloji i municionit tė pėrdorur dhe kalibri i tyre. Supozojmė se tė dyja palėt kanė mundur tė kenė qasje nė municione tė ndryshme. Nuk mund tė jemi tė sigurt se ēfarė municioni ka pasur policia nė karikator nė ato momente, pavarėsisht deklarimeve se nuk e pėrdorė municionin ose plumbin me tė cilin ėshtė qėlluar viktima. Referenca nė llojin e municionit mund ta pėrforcoj dyshimin se vrasja mund tė jetė inskenuar nga ndėrtesa.
Nėse e shikoni me kujdes xhirimin dhe e pėrcillni viktimėn prej fillimit e deri nė fund, asnjė protestues tjetėr nuk ka qene mė paqėsor se ky (pėr atė pjesėn qė shfaqet nė xhirim).
Vrasja e tė njėjtit protestues nga pamja xhiruese tjetėr
Xhirimin e dytė mund ta shikoni nga kjo adresė:
http://www.youtube.com/watch?v=T6sZ1BY6nS8
Nga ky material shihet se viktima nuk qenka rrėzuar prapa nė mėnyrė drejtvijėzore siē e thotė Ligji i Njutonit, por sė pari qenka pėrkulur bukur fort nė anėn e djathtė. Viktima bie pėr tokė nė vend pas lėvizur asnjė kėmbė, qė lė pėrshtypjen se ai mund tė jetė qėlluar nga afėr, ose ai ēubardhaku. Goditja nga largėsia mė e madhe me plumb, nė bazė tė Ligjit tė Njutonit, ka nxitim mė tė vogėl (kushedi se pėr sa tė qindėshet e sekondės!), dhe reaksioni ndaj forcės goditėse ndoshta do tė ishte mė i ngadalshėm (edhe kėtu kushedi se pėr sa tė qindėshet e sekondės!), ceteris paribus (pėrjashto llojin e municionit, plumbit, raketės, etj.).
Vrasja Specnaz e protestuesit mė paqėsor nga ēubardhaku
Pamja e dytė ku shihet Aksioni-Reaksioni, e ndryshon dukshėm hipotezėn se viktima ėshtė qėlluar nga gardiani nė ndėrtesėn e kryeministrisė.
Hipoteza 1: Arma e gardianit nuk mund ta qėlloj viktimėn (incizimi i dytė)
Arsyetim:
Xhiruesi me kamerė (“kameramani”) nga News24 gabimisht po e shėnjon me rreth tė kuq pozicionin e gardianit, a pastaj tė viktimės. Shikoni me kujdes tė madh se si viktima ėshtė gati plotėsisht i maskuar nga rrethoja e hekurt ose dera e kryeministrisė. Dera me shufra metalike qėndron pjerrtas dhe mbulon drejtimin e pozicionit tė gardianit pėr ta qėlluar protestuesin. Bashkoni dy pikat me vijė tė drejtė prej pozicionit te gardianit deri te viktima. Trajektorja e plumbit nuk ėshtė e dredht por e drejtė. Po tė shkrepej arma nga ai pozicion, plumbi do tė ndalej nga rrethoja e hekurt. Mandej, shikoni se si rrethoja ėshtė mė e lartė se shtati i viktimės, dhe pozicioni i gardistit thuajse nė kat pėrdhes. E vetmja gjasė qė plumbi i gardianit ta godas viktimėn, ndoshta ėshtė dora e djathtė e viktimės ndonėse edhe me kėtė rast ėshtė dashur precizitet i lartė pėr tė mos u ndalur plumbi nga rrethoja e hekurt e derės, e cila nė atė pozitė tė hapur nuk lejon pėrshkueshmėri tė plumbit prej gardianit te viktima.
Hipoteza 2: Gardiani do tė qėllonte dikė tjetėr
Arsyetim 1:
Siē u theksua mė lartė, tė dy incizimet e paraqesin viktimėn si protestuesin me tė qetė. Gardiani ka mundur ta godasė kėdo tjetėr jashtė oborrit tė kryeministrisė ku tė gjithė ishin mė tė lėvizshėm, e disa gjuanin me gurė, pra ishin mė tė dhunshėm.
Arsyetim 2:
Incizimi i dytė tregon rrethin e kuq nė pozicionin e gardianit saktėsisht nė kohėn kur fare brenda oborrit ėshtė futur njė ēun me pantallona me shirit tė bardhė anash. Gjersa gardiani merr “plumbat” (gurėt) e ēunit, dhe ēuni e zbraz gurin e fundit nė drejtim tė gardianit dhe ia kthen shpinėn pėr tė dalė jashtė oborrit, protestuesi pranė ēubardhakut shtrihet pėrtokė.
Pyetje:
Pse gardiani nė atė kohė nuk e qėlloj me plumb nė shpinė (ose mė herėt n’lul t’ballit, ose gjoks) atė ēunin qė ishte me i dhunshmi me gurė dhe kishte hyrė fare brenda nė oborr, por goditi protestuesin mė paqėsor jashtė oborrit, madje e kishte tė pamundur ta godas pėr shkak tė pengesės sė rrethojės ose derės me shufra metalike?!
Hipoteza 3: Reaksioni i pėrkuljes nė anėn e djathtė tė viktimės si pasojė e goditjes nga ana e majtė
Arsyetim:
Shikoni se si i ofrohet me afėr ky ēubardhaku viktimės dhe i duket dora vetėm deri ne bėrryl (pjesėn e pėrparme e ka te drejtuar me armė kah viktima). Nxjerr revolen dhe godet diku nėn kraharor ose nė stomak viktimėn. Vrasja duket se bėhet me dorėn e majtė kur ēubardhaku fut dorėn e majtė me revole nėn sqetullėn e dorės sė djathtė. Pasi bie pėrtokė viktima, ēubardhaku tek atėherė lėshon dorėn teposhtė dhe i duket e tėrė dora (para kėsaj i dukej vetėm prej kraharorit deri nė bėrryl). Kėtė e pėrforcon edhe xhirimi i parė ku i thinjuri duket duke bėrė diēka me duar (duke manipuluar me revole pėr ta fshehur).
Refuzim i shenjave tė New24 nė xhirim:
Hiqeni pėr njė moment vėmendjen nga rrethi i kuq i shėnjuar nga News24 tek pozicioni i gardianit, dhe shikoni se ēfarė bėnė ēubardhaku nė atė moment. Atij i duket dora duke lėvizur nė drejtim tė stomakut tė viktimės. Pas kėsaj lėvizje tė dorės nė drejtim tė viktimės, viktima bie pėrtokė. Menjėherė tmerrohen tė gjithė protestuesit qė janė disa metra larg. Ēubardhaku qė e kishte nė krah viktimėn dhe ishte ngjitur me tė, i kthen shpinėn viktimės dhe fillon tė ecė i qetė nė drejtim tė shtyllės ku pėrforcohet dera dhe grilat metalike tė rrethojės sė kryeministrisė. Pas vrasjes sė viktimės, ēubardhaku para se tė filloj tė ecė i qetė nė atė drejtim, duket se i jep diēka nė dorė njė ēuni i cili vjen nga drejtim ku do tė shkoj ēubardhaku.
Provė 1:
Shikoni me shumė vėmendje sekondat 11-12 nga xhirimi i dytė:
http://www.youtube.com/watch?v=T6sZ1BY6nS8
Dora e ēubardhakut duket qartas duke ekzekutuar nė stomak viktimėn – protestuesin.
Provė 2:
Nė momentin kur fillon tė bie viktima, nga pozicioni i gardianit i shėnjuar me rreth tė kuq nga News24 nuk vėrehet ndonjė e shtėnė. Nė fakt, nė tė njėjtėn kohė vėrehet dora e ēubardhakut e drejtuar kah barku i viktimės.
Provė 3:
E shtėna nga pozicioni i gardianit vėrehet (nė formė tė pikės sė bardhė) nė tė qindėshet e fundit tė sekondės 13 dhe fillimin e sekondės sė 14-tė. Nė kėtė kohė viktima ėshtė tėrėsisht e shtrirė pėrtokė.
Hipoteza 4: Xhirimi i parė vėrteton xhirimin e dytė – dorėn e ēubardhakut – dorasin
Shikoni mė vėmendje sekuencėn e xhirimit ndėrmjet sekondave 12-13-14, ose momentin kur viktima fillon tė bie pėrtokė! Ē’dreqin bėnė diēka me dy duart me njė objekt (pos ēadrės) qė i shihet ēubardhakut?
Provė:
Shikoni me vėmendje se si nė sekuencėn e filmuar tek sekondat 21-23 ēubardhaku nxjerr njė mjet tė zi (duart i duken tė bardha) dhe shumė qartė shihet duke e futur atė mjet nė ēadrėn e tij pak tė hapur.
Arsyetim:
Revolja ka ngjyrė tė zezė dhe kurrfarė tjetėr nė xhirimin e parė.
Pėrfundim: Protestuesin e ka ekzekutuar ēubardhaku aty afėr
Nėse plumbi e ka goditur protestuesin ēoftė vetėm njė centimetėr nė atė qė njihet si gjysma e majtė e trupit, atėherė vrasjen e ka kryer ēubardhaku. Ekzistojnė gjasa shumė tė vogla qė gardiani tė ketė mundur ta godas protestuesin, dhe atė siē u theksua mė lartė, me precizitet tė lartė vetėm nė dorėn e djathtė ose njė pjesė tė djathtė tė kraharorit pėr shkak tė pengesės metalike e cila qėndron si “cover” (mburojė) e protestuesit kundrejt pozicionit tė gardianit.
Nuk vėrehet e shtėna e gardianit kur fillon tė bie pėrtokė viktima. Vėrehet ēdo gjė nė tė dy xhirimet nė veprimet e ēubardhakut se ai ėshtė ekzekutori.
Ligji i Njutonit nuk gabon, pėrndryshe duhet ta flakim nga pėrdorimi shkencor, ose tė ofrojmė alternativė. Xhirimi i parė lė pėrshtypjen se e shtėna ka ardhur nga krymenistria, ndonėse nė asi drejtimi ka mundur tė shkrep edhe ēubardhaku, sepse dora (pėllėmba, shuplaka dhe gishtat) ėshtė manovruese dhe e lėvizshme nė tė gjitha drejtimet. Edhe nė rastin e vetėvrasjes, dora mund ta drejtoj revolen nė ēfarėdo pozite nė pjesėn e pėrparme tė trupit qė tė duket se ka ardhur nga ndėrtesa e kryeministrisė.
Xhirimi i dytė tregon se viktima nuk u rrėzua nė mėnyrė drejtvijėzore me pozicionin e gardianit por fillimisht kishte pėrkulje tė dukshme nė anėn e djathtė. Kjo pėrkulje ishte reaksion i goditjes nga ana e majtė, qė dukej se ishte nė formė tė pjerrtė, pra pozicioni ndėrmjet anės sė majtė dhe drejtimit kah kryeministria tė viktimės, ose njė lloj kėndi diku 45 shkallė ndėrmjet drejtimit kah pozicioni i gardanit dhe ēubardhakut (duke mos pėrfshirė dorėn e kėtij tė fundit qė u zhvendos para dhe ia drejtoj protestuesit aty pėrbri revolen nga 45 apo mė shumė shkallė).
Krijoni Kontakt