Misteri me emrin Kim Filbi

[Brari]

55

OPINION


Misteri me emrin Kim Filbi

29-12-2008 / Nga Armand Plaka


Si pasojë e veprimtarisë të vet të ndërgjegjshme, ai bëri të ndryshoheshin edhe fatet e kombeve. Para pak viteve, ndërsa fliste për dështimet më të mëdha e më emblematike të shërbimeve sekrete britanike ndër vite, ish-kryeministri Toni Blair, s’do harronte të përmendte edhe “rastin shqiptar” në vitet ’50

Emri i tij do të bëhej më pas shumë i njohur. Mbi të gjitha ai do të shkaktonte shumë viktima si pasojë e veprimtarisë e ndikimit të tij direkt që bëri të ndryshoheshin ndoshta edhe fatet e kombeve. Eksperimenti në Shqipëri do të dështonte dhe komunizmi do të vijonte të konsolidohej e të ushtronte terrorin e vet për shumë dekada të tjera. Para pak viteve, ndërsa fliste për dështimet më të mëdha e më emblematike të shërbimeve sekrete britanike ndër vite, ish-kryeministri Toni Blair, s’do harronte të përmendte edhe “rastin shqiptar” në vitet ’50. Bëhej fjalë për planet angloamerikane për të eksperimentuar - siç rezultoi më vonë – kryengritjen e armatosur e rrëzimin e pushtetit komunist në vendin më të vogël, asokohe, satelitin më të bindur të Moskës në Europë. Jo vetëm nostalgjikët komunistë sot në Shqipëri, por edhe shumëkush tjetër, për shkak të orientimit, gjykimeve e paragjykimeve që i kanë mbetur në kokë nga ajo kohë, vazhdon t’i trajtojë ata që sakrifikuan jetën dhe rininë e tyre, ndërsa hidheshin në gojën e Sigurimit, praktikisht drejt vdekjes së sigurtë, si “diversantë” apo “kriminelë” dhe synimet e vetë angloamerikanëve, si kriminale; si ndërhyrje apo përpjekje për të rrëzuar me dhunë pushtetin “e zgjedhur demokratikisht” të një vendi sovran. Por me ç’ mënyrë tjetër mund të rrëzohej një pushtet që vetëm demokratik nuk ishte, një pushtet që ishte ngritur mbi gjakun e qindra intelektualëve e kishte shkelur të gjitha parimet më themelore të të drejtave të njeriut. Gjithsesi, kjo nuk përbën objektin e këtij shkrimi. Duke mos u zgjatur më shumë, po përmend strumbullarin e dështimit të përpjekjeve të mësipërme: ish-agjentin e shërbimeve sekrete britanike e më pas atë të KGB-së, tradhëtarin e vendit të tij, Kim Filbin. Më konkretisht, duke iu referuar përfundimeve të nxjerra nga një libër të botuar në Britaninë e Madhe me emrin "Restless" ( në shqip: "Nuk gjen qetësi") e me autor William Boyd (tetor 2006), do të rrekemi të sjellim fragmente ku autori tenton t’i japë përgjigje pyetjes se “përse Kim Filbi dhe shokët e grupit të tij veproi ashtu, duke tradhëtuar vendin dhe kauzën e vet?” dhe t’ia lemë pastaj vetë lexuesve të gazetës sonë, të gjykojnë nëse autori ia ka arritur ta zbulojë misterin. Nga ana tjetër aty zbulojmë edhe begraundin në të cilin u edukuan e shumë fakte të tjera interesante që kanë lidhje me jetën dhe situatën e atyre kohëve, duke na bërë të zhvendosemi dekada mbrapa e të kthejmë edhe një herë kokën për të zbuluar fenomene që kanë të bëjnë me sjelljen e karakterin njerëzor, që kanë vlerë të përjetshme.
* * *
"Shërbim inteligjent shumë i kufizuar në mundësi... e madje në disa aspekte shumë naiv, disa prej agjentëve të tij janë vërtet budallenj". Ky ishte edhe opinioni i një rekruti të ri për kolegët tij në shërbimin sekret britanik në fillimet e Luftës së Dytë. Ai vazhdoi të thoshte pa u kursyer: "Aty kishte xhentëlmenë të rinj metropolitanë, arsimi i të cilëve kishte qenë i shtrenjtë më shumë se sa i thellë, dhe të cilët ishin rekrutuar në baret e "White‘s and Boodles", e atje ishte dhe një ish-polic indian... Nuk shquhej për ndonjë klas të veçantë në dhënien e ideve. Paraardhësi pak kishte dëgjuar të flitej për të; ndërsa pasardhësi i tij i shihte ata më shumë si subversivë". Unë shpenzova shumë muaj nga koha ime vitin që shkoi për të shkruar romanin tim me titull "Restless - the story of a young woman" (në shqip: Nuk gjen qetësi - historia e një gruaje të re), duke punuar e gërmuar shumë në sirtarët e arkivat e "biznesit" të spiunazhit britanik - dhe gjeta disa analiza apo mendime që çojnë ujë në zbërthimin e kësaj ideje. Jo më shumë sepse organizimi që ai pohon aty ishte i dobët, por sepse kanë ekzistuar të paktën pesë agjentë të dyfishtë britanikë në shërbim të sovjetikëve. Emrat e tyre janë: Guy Burgess, Donald Maclean, John Cairncross, Anthony Blunt dhe superagjenti i famshmi Kim Philby, ngjitja e të cilit në shkallët e hierarkisë së shërbimeve të fshehta britanike rezultoi në dhënien si detyrë për të, organizimi i operacioneve më të rëndësishme të pasluftës, pra mbiquajtjen e tij si personi "C". Duhet të ketë qenë me të vërtetë një sukses më se i madh për Moskën të arrinte të rekrutonte për llogari të saj emra të tillë kaq të rëndësishëm brenda radhëve të shërbimeve të fshehta britanike. Dhe kjo deri diku u arrit në mënyrë të përsosur për ta. Në rrëfimet e përsiatjet e tij, autori i librit, William Boyd, thotë: Gjatë kohës që po merresha me mbledhjen e fakteve e po shkruaja romanin tim, u bëra kurioz mbi këtë fenomen që kishte ndodhur me agjentët e dyfishtë britanikë dhe kërkoja të gjeja arsye, se çfarë i bashkonte ata, përveçse tradhtisë që kryen ndaj atdheut. Të gjithë u përkisnin shtresave të mesme, apo të larta të mesme, ishin të gjithë të mirarsimuar me karriera solide profesionale e "të situra" në institucionet më të larta të shtetit. Ata ishin anëtarë të një "establishment"-i e në çdo çështje, kurrikula e tyre, vlera e tyre madhore, fjalimet e tyre, klubet që frekuentonin, veshjet, koha e lirë që kalonin dhe kënaqësitë e pafundme, të bënin të mendoje se kjo nuk mund të ndodhte kurrë. Nuk kishte asgjë në dukje, në sipërfaqe, që të bënte të besoje se ata ishin ndryshe nga mijëra të tjerë të privilegjuar në shoqëri, të arsimuar në "Oxford" e "Chambridge", që punonin në zyrat e "Foreign Office", apo në shërbimet diplomatike nëpër botë e seksionet e BBC-së. E megjithatë, disa prej tyre parapëlqyen me ndërgjegje të bëheshin agjentë në shërbim të të tjerëve e të tradhtonin kështu atdheun e tyre, Mbretërinë Britanike.

Mund të jepet edhe ndonjë arsye për të besuar se në vitet ‘30, kur hasen rekrutimet e para të tyre për llogari të sovjetikëve, apeli ideologjik i komunizmit prezantonte asokohe të vetmen alternativë kundër atij që dukej se tashmë kishte marrë revanshin në Evropë: fashizmit. Akoma më shumë, shton autori, unë kam vënë re gjatë studimeve të mia se dyjëzimi i këtyre njerëzve erdhi edhe si pasojë e dështimeve të misioneve të tyre e rënies në dëshpërim, duke u ndeshur e akuzuar edhe për paaftësi nga eprorët e tyre (përjashto Filbin) - unë nisa të ndjej se zelli ideologjik, thjesht nuk mund t‘i shpjegojë dot gjithë ato vite të tyre në një jetë të dyfishtë e plot dubiozitet fatal. Duhet të ketë pasur ndonjë tjetër motiv, jo thjesht "tërheqja nga komunizmi" - e sidomos pas shokut shkatërrimtar të paktit sovjeto-nazist të 1939. Sapo Stalini dhe Hitleri u bënë aleatë, vetëm mendjet më perverse asokohe mund të besonin tashmë se kishte një armik të vetëm e të vërtetë, pra fashizmi. Tashmë e tutje armik ishte dhe Bashkimi Sovjetik. Torturat e mendimeve të dyfishta në Partinë Komuniste Britanike (CPGB) hasen në dy kahje në këtë aspekt. "The Daily Worker", gazeta e partisë së tyre, ka qenë më se pacifiste dhe antinaziste, porse pas paktit të 1939 u shua më pas thuajse i gjithë ai vrull kriticizmi ndaj Hitlerit në atë gazetë.
Pastaj, kur Hitleri pushtoi Rusinë në qershor të vitit 1941, CPGB-ja u bë kështu sërish antinaziste. Asnjë person i shërbimeve inteligjente nuk mund ta merrte një politikë të tillë të kthimit nga një agjent i një vendi në një tjetër, dhe aq seriozisht. Aq më shumë që këta "tradhtarë britanikë" jetuan në një shoqëri ku lulëzonte demokracia dhe secili prej tyre përfitoi nga privilegjet e ofruara për elitën e tyre të mirarsimuar. Ata nuk ishin të detyruar apo të lutur ta bënin një gjë të tillë, dhe as viktima të represionit të korrupsionit shtetëror, as nuk kishin hasur në pengesa në plotësimin e ambicieve të tyre, të bllokuar në çdo hap të tyrin - kështu që përse zgjodhën të tradhtonin atëherë?

Rasti i Kim Filbit është ndoshta më interesanti prej tyre. Filbi ishte një njeri si gjithë të tjerët në aspektin thjesht human, dhe shumë i aftë në aspektin profesional e që gëzonte kësisoj respektin e të gjithëve - kompetent dhe i zellshëm, i dekoruar pas luftës - dhe një koleg e shok pune i sjellshëm e i shoqërueshëm. E shoqja e tij e shihte atë si "një bashkëshort të shkëlqyer" dhe e klasifikonte martesën e tyre si "perfekte". Ai kishte bërë karrierë në shtresat më të larta hierarkike të shërbimeve sekrete britanike brenda 10 viteve, mes viteve 1941-1951, pa bërë kështu të hidhej as edhe një hije sado e vogël dyshimi për veprimtarinë e tij në shërbim të sovjetikëve. Hugh Trevor-Roper (autori i gjykimit me pasoja ndaj kolegëve të tij të përmendur më lart), e njohu Filbin gjatë viteve të luftës dhe e përshkruante atë si "një person i jashtëzakonshëm: i jashtëzakonshëm për nga virtytet, për inteligjencën e shfaqur, i sofistikuar e madje, edhe realist".

Në 1951, pas fluturimit të Burgess dhe Maclean drejt Moskës, Filbi ishte i detyruar të hiqte dorë nga puna në shërbimin e fshehtë, nga keqardhja për kolegët e tij, pasi ai kishte qenë shok i ngushtë me Burgess, një shoqëri kjo që ai refuzoi t‘i jepte fund. Madje ai shihej si një simbol i përkushtimit e i besnikërisë shoqërore. Nuk u ngrit për të protestuar kundër gjykimit, dhe më pas ai u rifut në shërbimin e fshehtë pas disa vitesh, në një rol më të vogël (në Bejrut) para se përfundimisht të arratisej drejt Moskës në vitin 1963 - me shumë gjasa sepse një agjent sovjetik ishte shumë pranë zbulimit të identitetit të tij të vërtetë.
Askush nuk e dinte realisht se për sa vdekje, tortura e burgosje ishte përgjegjës Filbi. Numri i tyre, me shumë gjasa, shkonte në qindra. Për shembull, agjentët britanikë dhe korrierët e dërguar në Shqipëri e Ukrainë për të organizuar kryengritje e revolucione anti-komuniste pas luftës, u dekonspiruan e u kapën të gjithë, e si rrjedhojë u ekzekutuan falë paralajmërimeve e sinjaleve që vinin nga Filbi. Në Uashington, në fund të viteve 1940, ai ua kaloi të gjitha materialet sekrete që kalonin në tavolinën e tij të punës rusëve - analizat më të dobishme mbi kapacitetet nukleare të Amerikës. Dikush mund të argumentojë se informacionet e Filbit ishin instrumentalizuar në dhënien zjarr të Luftës së Koresë e krizën e raketave në Kubë. Ai ishte një agjent i dyfishtë ekstremisht efektiv e i rëndësishëm. Trevor-Roper ishte vërtet i habitur (aq i habitur isha..) kur kuptoi se duhej ta rikonsideronte karakterin e Filbit e të përpiqej kësisoj të luftonte tashmë me faktin se shoku i tij kishte qenë një tradhtar. Ai shkroi një seri artikujsh në vitet ‘60-të, pas largimit përfundimtar të Filbit drejt Moskës, duke e analizuar thellë këtë çështje. Si mund të shndërrohej një njeri si Filbi në një tradhtar kaq të suksesshëm? Si i kishte besuar atij çdokush që takohej përgjatë këtyre viteve? Si mund të ishte ai kaq besnik ndaj një shteti kaq brutal e tiranik si Rusia e Stalinit? Duke kërkuar përgjigje ndaj këtyre pikëpyetjeve, Trevor-Roper përpunoi një tezë që ka gëzuar në fakt shumë rezonancë e që lidhej me idenë se komunizmi kishte krijuar te Filbi një formë të "vdekjes apo mpirjes së trurit", që ai "e kishte pirë nga grali i droguar me ide të sëmura i një kishe sekrete". Unë thjesht nuk e gëlltis të gjithë këtë, pasi për më tepër, Filbi nuk ishte i vetëm, thekson autori i botimit më të fundit në Britaninë e Madhe që merret me çështjen "Philby & Co". A jemi ne të gatshëm të pranojmë se katër tradhtarët (agjentët e dyfishtë) e tjerë britanikë, kishin gëlltitur gjithashtu racione nga "ky gral me drogë" dhe e kishin toleruar këtë të ashtuquajtur "vdekje e mendjes" (death of the mind)? Ndoshta vetëm njëri prej tyre kishte mundur, por sigurisht jo të pestë. Unë mendoj se përgjigjet për këtë çështje të veçantë shtetërore britanike gjenden diku gjetkë.

Duke kërkuar shpjegim, unë krijova në romanin tim një stil tradhtari të Filbit, por një njeri që nuk ekspozohet kurrë si Filbi, dhe duke vepruar kështu, mua më duhej të konsideroja të gjitha arsyet se përse një karakter kaq pozitiv e i ndihur nga fati në vendin e tij të lindjes, do të përpiqej me kaq zell ta tradhtonte atë. Aty, më duket mua, thekson autori William Boyd, gjenden dy arsye të diskutueshme që e shpjegojnë sjelljen e këtyre tradhtarëve britanikë dhe në veçanti atë të Filbit. E para mund të përmblidhet në sentencën e famshme: "Nëse ke qenë një herë spiun, mbetesh gjithmonë i tillë". Edhe nëse zelli ideologjik të merr me vete e të shndërron në një agjent të dyfishtë, do të ishte shumë e vështirë kur ai zell vdes, apo kur zëvendësohet me një vizion më të qartë, më pragmatist, që të shtyn të dalësh prej tij. Jo vetëm se kjo është një çështje e potencialit të skalitur fort në mendje (është shumë e vështirë të dorëzohesh si tradhtar) por më pas bëhet, me fjalë të tjera, le të themi "një zakon i mendjes", një jetë e dyfishtë që duket më se natyrale për të drejtuar në jetë një njeri.
Ka shumë arsye se pse njerëzit tradhtojnë vendin e tyre. Njëra mund të jetë hakmarrja, apo një nënkategori që ka lidhje me hakmarrjen e që më saktë quhet "urrejtje". Tradhtia e ndërgjegjshme e vendit tënd do të thotë një lloj urrejtje për vendin tënd dhe në shembullin e dhënë nga Blunt, ne mund të përftojmë një ide më të saktë mbi karrierën e jashtëzakonshme e personalitetin e Kim Filbit. Filbi vetë, kur u intervistua nga një gazetë britanike pas largimit të tij në Moskë në 1963, tha se ai e shihte veten si një "anglez i pakthyeshëm e i plotë dhe se Anglia ishte një vend i mrekullueshëm". I pyetur se pse ai pra tradhtoi këtë vend të mrekullueshëm, ai tha se i përmbahej idesë së një "përbuzjeje humane" për "disa fenomene të përkohshme që e penguan Anglinë të ishte vetvetja". Ky është dhe pohimi themelor që shpjegon edhe tradhtinë ndaj vendit të vet të Filbit, dhe për më shumë përdorimin e termit "Anglia" dhe "anglez", i cili është shumë i hasur - gjuha e mosreflektimit për sistemin. Këtu gjendet edhe lidhja me lëkundjen e lëvizjen plot këmbëngulje, të suksesshme e të papritur të Filbit. Ai e quan atë "përbuzje humane", por unë mendoj se "përbuzja" do të ishte më e përshtatshme. Me vetësigurinë e tij "të panjollosur", ai i sheh pasurinë e shenjtërimin e botës në të cilën ai u lind (le të kujtojmë pra dhe një herë gjykimin e rreptë që i bëri dikur edhe Trevor-Roper, eprorëve e miqve të tij) dhe zbulon se ai (Filbi) nuk ndjente asgjë përveç përbuzjes tashmë për të. Në të tilla rrethana, ndonjëherë është shumë më e lehtë ta urresh vendin tënd, se sa ta dashurosh atë.

Se çfarë bëri një njeri me emrin Kim Filbi (Kim Philby) në një situatë të tillë, kur ndodhej aty pranë e ndjente një ndjenjë përbuzjeje në rritje? Çfarë opsionesh ekzistojnë? Shfrytëzim deri në pikën e fundit, refuzim, dorëzim, një formë largimi, arratie apo dhe tradhtie? Filbi dhe shokët e tij të privilegjuar tradhtarë e bënë megjithatë vetë zgjidhjen e tyre asokohe.

...

[loni-loni]

Kim Philby gjate kohes qe qendroi ne BRSS asht marr me ni mision tjeter , KTHIMIN E RUSOHEBRENJVE NE IZRAEL

Megjithat ky metet armiku ma i madh i kishes katolike dhe komit gjermon

[Brari]

OPINION
Filbi, vrasësi i desantëve shqiptarë dhe vdekja e tij si i mallkuar
28-12-2008 / Nga Kostaq Xoxa


Shqiptarët ia kanë dëgjuar emrin këtij aventurieri komunist, më shumë se mjaft komunistëve të tjerë angloamerikanë që u kanë sjellë dëme të pallogaritshme vendeve të tyre. Megjithatë po i japim një biografi pak a shumë më të hollësishme lexuesit tonë për të nxjerrë dy përfundime: Së pari, se komunistët nuk nuk kanë atdhe (siç është shkruar në “Manifestin Komunist”). Së dyti: se atyre nuk u duhet besuar kur bëjnë sikur janë njerëz të detyrës në funksione të larta shtetërore. Kjo e dyta ka një aktualitet të fortë në ditët e sotme, kur majtizmi ynë ndërroi emrin dhe lëkurën, por nuk i braktisi në fatin e vet kontingjentet e krimit të PPSH-së, të cilat i ruajti brenda PS-së. Dhe tani po i mbron, duke i bërë edhe karshillëk demokracisë, që t’i ketë si urdhërues, nën komandën majtiste. Majtizmi ynë, i ndryshëm nga çdo formacion në vendet euroatlantike, e quan si bjerrje të forcës e të dhunës së vet, lëshimin e posteve të rëndësishme nga ana e elementëve të komprometuar në kohën e diktaturës. Proceset demokratike kanë qenë një gur prove dhe një vijë demarkacioni për të dalluar ithtarët e demokracisë nga nostalgjikët që e qanë shpërbërjen e diktaturës. Nuk mund të dalin ata që u rreshtuan me forcat regresiste të R. Alisë, ata që ishin veprimtarë me propagandë, me shkrime në gazetë dhe me impenjim në ruajtjen e statujave të E. Hoxhës, e të na vetëprezantohen si të devotshëm për një demokraci të vërtetë.
*
Harold Adrian Rassell Filbi (i quajtur Kim) (1912-1988). Agjent sekret britanik dhe, që prej vitit 1963, sovjetik. Gjithmonë komunist, ai punoi për KGB-në, kur ishte në aparatet ushtarake, në trupin diplomatik dhe në shërbimet e fshehta të Anglisë. Është e gabuar bindja e disave që Kim Filbi kishte qenë një agjent britanik i cili, në njëfarë kohe dezertoi: në të vërtetë kishte qenë një kounist i vendosur, kurdoherë në shërbim të BRSS-së. Nga 1936-a gjer në vitin 1963, ishte një agjent me lojë të dyfishtë që punoi për B.Sovjetik, duke përfituar nga shumë poste që kishte pasur në administratën e vendit të tij. Që nga viti 1963, - viti kur u zbulua tradhtia e tij, - ai dezertoi dhe ia mbathi për në Moskë, ku qëndroi gjer në ditën e vdekjes, në vitin 1988. Në Moskë punoi për KGB-në, si instruktor. Filbi nuk qe anglezi i vetëm që punoi për B.S. në ato vite: Ai ishte njëri prej të Pesë Yjeve, të quajtur Cambridge Five: Donald MacLean, Guy Burgess, Anthony Blunt, John Caircross dhe vetë Filbi. Këta ishin të rinj familjesh të pasura dhe të rëndësishme nga ana e pozitës shoqërore të cilët, që në kohën e studimeve, kishin përqafuar kauzën e komunizmit. Tashmë, nga pozicione të larta në shërbimet e fshehta të vendit të tyre, u dëshmuan se qenë, njëherësh, agjentë të shërbimeve sekrete të BS-së gjer në dezertimin e hapur, duke u arratisur në Moskë. Duhet thënë se ndër të pestët, ishte Filbi ai që i krijoi dëmet më të mëdha Anglisë dhe Aleancës Atlantike. Sepse Filbi i kishte dërguar B.Sovjetik, përgjatë 27 viteve dhe duke qenë në një gjendje operative të nivelit të lartë në Angli, informata shumë të rëndësishme, që i shkaktuan bllokut perëndimor humbje mjetesh të mëdha dhe zbulimin e agjenteve që punonin për vendin e tyre.
*
Studimet dhe aktivitet e para të spiunazhit. Filbi lindi në Indi. I ati, Xhon Filbi, ishte diplomat dhe eksplorator, si edhe një studiues i kulturës orientale, i konvertuar në mysliman. Ndërmjet detyrave të tjera, ishte këshilltar i mbretit saudit, al Saud. Nofkën Kim e mori nga një roman i Rudyard Kiplingut. Studimet universitare i kreu në Angli, në histori dhe në ekonomi. Që në këtë kohë u bë admirues i komunizmit. U vu në kontakt me oficerët e Kominternit, në Vjenë. Fillimisht punoi në Federatën Botërore për Ndihmën e Viktimave të Nazizmit, me qendër në Paris. U rekrutua drejtpërdrejt nga GPU-ja. Dhe si oficer ndërlidhjeje pati, së pari, Arnold Dojçin; pastaj Teodor Mejin dhe Aleksandër Orlovin (qe dezertoi në Shtetet e Bashkuara, në vitin 1938). Në vitin 1933, pas marrjes së fuqisë në Gjermani nga Adolf Hitleri, Filbi u dërgua në Vjenë për të ndihmuar refugjatët gjermanë që arratiseshin prej nazizmit. Atje u takua me Liza Fridmanin, një çifute gjermane me të cilën u martua. Atë e pruri në Angli, për t’ia shpëtuar jetën. Por kjo martesë nuk zgjati shumë. Në vitin 1936, me porosi të Moskës, Filbi krijoi një përfytyrim kinse filonazist dhe filloi të rrinte me grupet politike britanike, që ishin simpatizantë të Gjermanisë hitleriane: Në faqet e gazetës Time, bënte komente të Luftës së Spanjës, me përmbajtje filofrankiste. Për llogari të sovjetikëve bëri edhe shkëmbime letrash dashurie që fshihnin ndërmjet rreshtave informata të fshehta. Letrat i dërgoheshin një vajze që banonte në Paris, në rrugën Grënelë, të cilën nuk e njihte fare. Shumë kohë më pas, zbuloi tërë inat se këto letra i vinin taze ambasadës sovjetike, gjë e cila mund të rrezikonte zbulimin e lojës së tij. Në vitin 1937 Filbi pati edhe një dekorim nga Frankua: Automobili me të cilin udhëtonte me tre gazetarë të tjerë u qëllua nga një granatë dhe vetëm ai shpëtoi, ndonëse i plagosur. Kur e mori vesh Franko, e dekoroi për “kurajën” e tij.
*
Hyrja në spiunazhin britanik.- Në vitin 1940 Guy Burgess-i, në atë kohë funksionar në sektorin D (Dezinformim) të SIS-it (Shërbimi i kundërspiunazhit të jashtëm, që pastaj u quajt M 16), e paraqiti Filbin me Mazhorí Maxse-n, funksionare në këtë shërbim, që e rekrutoi si agjent të fshehtë. Kur seksioni u prish dhe Burgess-i u largua nga shërbimi, Filbi, i bërë zanatçi në humbje gjurmësh dhe në përhapje lajmesh për një flamur tjetër, u bë shefi i seksionit për punët hiberike (Spanjë, Portugali, Gjibraltar dhe Afrikë). Në këtë detyrë u bë usta, duke ia arritur që të neutralizonte një plan nazist sabotimi kundër anijeve britanike. Fitoi, kështu, besimin e shefit të tij, Stjuard Menzis, i cili në vitin 1944 e bëri kryetar të seksionit XI të sapokrijuar, që kishte si objekt Bashkimin Sovjetik. Si agjent sovjetik, Filbi nuk mund të kërkonte më mirë se kaq. Gjithçka shkoi për bukuri, gjer në gushtin e vitit 1945, kur Kostandin Volkovi, oficer i NKVD-së, vendosi që të dezertonte për në Angli, me premtimin se do të nxirrte emrat e agjentëve sovjetikë që punonin si në shërbimin sekret, ashtu edhe në ministrinë e Jashtme britanike: për arsye të punës që ushtronte , lajmi i erdhi në vesh edhe Filbit i cili, me anë të një dredhie, arriti që ta paralizojë Volkovin, i cili nuk mundi të bëhet i dëmshëm për të, sepse u bllokua më Moskë
Paslufta - Në vitin 1946 Filbi u ngrit edhe më tepër në përgjegjësi. Në këtë vit u caktua në ambasadën britanike në Uashington, si oficer i ndërlidhjes me CIA-n e sapo krijuar. Filbi u dërgua në Amerikë sepse sitemi i dekodifikimeve anglo-amerikane Venona kishte zbuluar një rrjedhje lajmesh për instalimet bërthamore dhe Filbi u ngarkua me detyrë për bashkëpunim për identifikimin e tradhtarit. (Shënim: ngarkohet tradhtari të zbulojë tradhtarët! - K.X.). Në të vërtetë ai e lajmëroi tradhtarin Maclean që t’ia mbathte se ishte në prag të zbulimit! Dhe Maklini u bë erë dhe flututoi drejt e në ...Moskë! Por ja që i erdhi radha edhe vetë Filbit: Shoku i tij i Kembrixhit, komunisti i degjeneruar Burgesi, i alkoolizuar dhe homoseksual, edhe ai i ngarkuar në organet e zbulimit britanik, i çoi një lajm Filbit se, pas tradhtisë së Maklinit, kishin rënë në gjurmët e një dokumenti që bënte fjalë për një “Njeri të tretë” në radhët e spiunëve që bënin lojë të dyfishtë, duke qenë të lidhur me KGB-në. E ky Njeri i tretë ishte pikërisht Filbi! Tani jemi pak a shumë në gjysmën e aktivitetit në favor të spiunazhit sovjetik nga ana e Kim Filbit. Dëmet që i ka sjellë ky njeri vendit të vet kanë lidhje edhe me një veprimtari në Kanalin e Suezit. E dëmshme për interesat e vendit të tij është edhe bashkëveprimtaria me Rotçildin miliarder dhe me të shoqen e tij komuniste (!) , bashkëveprimtaria me Xhorxh Blejkun, si edhe mjaft shërbime të tjera në dobi të B.S. Për fat të keq të shqiptarëve që ua bëri pré grykave të kallashnikovëve të komunistëve tanë, i shpëtoi një kurthi dhe një dënimi të meritueshëm dhe, i fshehur si mish i therur në anijen-frigorifer “Dolmatova”, përfundoi nga Libani në Moskë, më 23 janar të vitit 1963. Në Moskë ai mori vesh me njëfarë zhgënjimi se nuk do të ishte kolonel i KGB-së, siç mendonte, por një agjent i thjeshtë me emrin në kod Tom. Për dhjetë vjet rresht u mbajt jashtë instancave të larta të spiunazhit sovjetik. Në atë kohë ia mori të shoqen amerikane shokut të vet të tradhtisë, Maklinit, Melindën, me të cilën u nda më pas. Me ndërhyrjen e Oleg Kaluginit sikur mori një vend më për të qenë, por kishte marrë fund si njeri. Vetë Olegu e kishte quajtur ”një relikt të qenies njerëzore” dhe ishte shprehur: “... Ajo siluhetë e kërrusur ecte duke u mbajtur mureve. Qelbej era vodkë, ecte duke murmuritur diçka të pakuptueshme në një rusishte për ibret”. Iu dha alkoolit për poshtërimin që ndjeu kur kuptoi se nuk iu njoh sa duhet kontributi që kishte dhënë për kauzën sovjetike (duke dëmtuar atdheun e vet, - K.X.). Vdiq në vitin 1988 nga një infarkt.
*
Ajo që dinë mirë shqiptarët është se Kim Filbi lajmëronte shërbimet sovjetike për zbarkimet nga ajri që do të bënin desantët shqiptarë. Menjehërë KGB-ja i njoftonte Sigurimit koordinatat e sakta të vendit ku do të hidheshin diversantët, si edhe orën e përpiktë të hedhjes së desantëve shqiptarë, që do të luftonin kundër regjimit komunist. Doemos që një luftë e tillë e pabarabartë do të shkaktonte eliminimin e kundërshtarëve të regjimit komunist të Tiranës. Por propaganda komuniste nuk pushoi së ngrituri në një lavdi marramendëse këtë fitore të Partisë, me shokun Enver në krye.
Sot majtistët ekstremë, ndonëse të shtirë si demokratë, nuk e maskojnë dot urrejtjen e tyre ndaj fjalës “diversant”, sikur këta nuk donin ta afronin ditën e demokracisë, të cilën majtistët mëtojnë se e përfaqësojnë!
Disa prej tyre veçse nuk kanë gjë në dorë. Se do të ishin bash si Kim Filbi!

...

55

[Darius]

Sa pa fat kemi qene. Gjithmone sa here lexoj per Filbin kjo me vjen nder mend. Sikur mos te kishte qene ai, ndofta ata nacionaliste qe zbarkonin nga ajri dhe deti mund te kishin arritur te organizonin nje kryengritje te mjaftueshme per te qerruar Hoxhen me shoke nga ai vend dhe ndofta sdo ta kishim patur fatin e zi te duronim zgjedhen e pushtave te kuq per 50 vjet. Po mesa duket nganjehere gjerat jane te shkruara.

[La_Lune]

U kujtua shume vone Perendimi per ne. Sna ra lapsi me heret ne projektet e tyre.