Dick Marty: si punoi pėr t'i akuzuar shqiptarėt
Metoda e Dick Marty-t ėshtė e veēantė: ai preferon qė evidencat rrethanore t'i paraqesė si dėshmi. Ndėrsa raportin e tij ai e sheh edhe si nisje tė hetimit e jo si pėrfundim tė tij. Gjahtari i mafias nėnvleftėsohet.
Evidencat rrethanore si dėshmi
Kur Dick Marty paraqet njė raport hetimor investigativ ėshtė pėr tė pasur kujdes. I ngarkuari i posaēėm i Kėshillit tė Evropės nga njėra anė ka tendencė qė t'i paraqesė evidencat rrethanore si dėshmi. Nga ana tjetėr, anėtari i Dhomės sė Lartė tė Parlamentit Zviceran rregullisht nėnvleftėsohet nga tė tjerėt. Njė raport mund tė jetė pėrfundimi i njė hetimi ose fillimi i tij, tha njėherė Marty nė lidhje me burgjet e CIA-s. Raportin e tij tė parė tė publikuar nė vitin 2006 pėr Kėshillin e Evropės e panė me shpoti, kurse pėr raportin e dytė, nė tė njėjtin vit buzėqeshėn. Ndėrkohė, qeveria britanike i ka kėrkuar falje Marty-t, kurse disa vende evropianolindore kanė ngritur komisione hetimore parlamentare.
Marty e quan metodėn e tij "dialektikėn e sė vėrtetės".
E thėnė troē: ai pėrpiqet nė fazėn e parė tė hetimeve qė tė mbledhė sa mė shumė material rėndues qė tė jetė e mundur, e dendėson tė gjithėn me pohime anonime tė dėshmitarėve, shpall zbulime shokuese, ua dėrgon projektin e raportit medieve tė caktuara, qėndron i tėrhequr dhe nė kulmin e tensioneve del para kamerave dhe mikrofonėve. Synimi i kėtij ushtrimi: tė ngrihet sa mė shumė pluhur, nė mėnyrė qė tė lajmėrohen dėshmitarė tė tjerė dhe informatorė dhe tė aktivizohen aktorė tė tjerė.
Kur e pyesin pėr dhuntinė e tij, pėr tė inskenuar raporte hetimore, ai tėrheq vėmendjen jo pėr kohėn kur ka qenė gjahtar i mafias nė Tessin, por flet pėr njė person: "Unė jam njė admirues i madh i Steve Jobs." 65-vjeēari admiron talentin e shefit tė koncernit Apple, pėr t'i mbajtur produktet kaq kohė tė fshehura, derisa prej tyre tė presėsh mrekulli. Por metoda Marty ka njė anė tjetėr.
Raporti i tij akuzon persona me emėr, se kanė kryer krime tė pėrbindshme, pa paraqitur dėshmi. Luftėtarėt e UĒK-sė, tė cilėt paraqiten me tė padrejtė ose me tė drejtė si kasapė, nuk mund ta ēojnė nė gjyq Martyn dhe as tė vėrtetojnė tė kundėrtėn.
Kundėrshtar i njohjes sė Kosovės
Aq mė e rėndė ėshtė kritika e kosovarėve,
se Marty nuk ėshtė vetėm hetues, por edhe palė. Me tė vėrtetė, tesinasi, i cili ėshtė prej 15 vjetėsh anėtar i Dhomės sė Lartė tė Parlamentit, ėshtė shprehur nė mėnyrė tė pėrsėritur me vendosmėri kundėr njė njohjeje tė Kosovės. Ai u pėrpoq qė ta relativizonte pėrfytyrimin e "serbit tė keq" dhe tė "kosovarit tė mirė". Nė Beograd ai gjeti vitet e fundit dyer tė hapura dhe dėshmitarė tė gatshėm pėr bisedime. Nė Prishtinė, kryeministri Thaēi shpalli tė enjten se do ta padisė Martyn.
Gjahtari i mafias, qė ka marrė shumė dekorata, vepron pėrsa i pėrket punės sė tij i vetėm. Marty i mbėrthehet njė rasti dhe nuk e lėshon mė. Kur merr njė mandat tė ri, atė nuk e frenon mė dot askush. Mė parė ishin gjykatėsit ata qė vendosnin pėr vlerėn e njė materiali konfirmues, sot ėshtė publiku. Dhe ky publik nuk ėshtė i korruptueshėm.
Autor: NZZ/Auron Dodi Redaktoi: Esat Ahmeti (DeutscheWelle)
Krijoni Kontakt