Korrespondenca e panjohur e Skënderbeut me Sulltan Muratin

[_Mersin_]

Vazhdon letra

Une sulltan murati e mora letren tende Skenderbe dhe do pranoja te behesha i krishter nese do me benit pape dhe te me ndertonit nje bust te madh dhe pastaj te gjithe te me shenjterojne dhe te me puthin doren.Sigurisht nese ka uje do e laje nese ska se laj.Dua dhe nje ndryshim ne ligjin papnor qe te martohem e te kem nje harem me femra qe pervec puthjes se dores ... .

Me pak fjale i dashuri Skenderbe beji gati mishin e dashit se po vije per vizite.Mos harro na e sill dhe papen te na mbaje nje meshe solemne .Me te mire Sulltani Murati



ps/Shkrimi eshte shkruar nga Papa per ti mbushur mendjet shqiptareve se Skenderbeu sishte ortodoks por katolik.Skenderbu lindi si Ortodoks, pranoi te jete musliman, u kthye ne Bektashi jenicere dhe vdiq si katolik ka thane Papa piu i 2012.


Gjume te embel femijet e mi.Pralla Mbaroi ... .

[javan]

Vazhdon letra

Une sulltan murati e mora letren tende Skenderbe dhe do pranoja te behesha i krishter nese do me benit pape dhe te me ndertonit nje bust te madh dhe pastaj te gjithe te me shenjterojne dhe te me puthin doren.Sigurisht nese ka uje do e laje nese ska se laj.Dua dhe nje ndryshim ne ligjin papnor qe te martohem e te kem nje harem me femra qe pervec puthjes se dores ... .

Me pak fjale i dashuri Skenderbe beji gati mishin e dashit se po vije per vizite.Mos harro na e sill dhe papen te na mbaje nje meshe solemne .Me te mire Sulltani Murati



ps/Shkrimi eshte shkruar nga Papa per ti mbushur mendjet shqiptareve se Skenderbeu sishte ortodoks por katolik.Skenderbu lindi si Ortodoks, pranoi te jete musliman, u kthye ne Bektashi jenicere dhe vdiq si katolik ka thane Papa piu i 2012.


Gjume te embel femijet e mi.Pralla Mbaroi ... .

Si guxon te tallesh me Sulltanin qe ka qene musliman i madh i haremit dhe ka vrare 837,000 ne emer te "Zotit" qi i kishte mundesuar fitoren mbi te pafete?

Me Skenderbeun nuk ke pune, se ai qe Shqiptar, e me fe Shqiptare te cilen bizantinet (lufta Paleolog- Kantakuzen) e pervetesuan per qellime politike. Njelloj si edhe ju, qe e keni kthyer fene ne politike gjer s ate vijen tataret dhe te na perfshijne.

[torrkerry]

Ne librin e Tedoros SPANDUGINO-S thuhet se ne 1480 otomanet e poshtuan Kefalonine, ku gjindhej pallati i Sundimtarit te vendit dhe te despotatit Epirot, Tocco III.
Ky me gruen e vet u arratis dhe shkoi ne Napolin. Por banoret e Ishullit, sipas Teodoros Spandugino-s i shperngulen ne Stambollin dhe pastaj ne nje ishull te vogel ne detin “La Marmora”. Atje u detyruan te kene lidhje me nje popullate te deportuar atje nga Etiopia, qe te lindin mulate, qe do te shiteshin pastaj ne tregun e sklleverve.

Skenderbeu perpara qe te kthehej ne Shqiperi, luftoi ne ushtrine e suyltanit.
Ishte per kete informuar mire per ghithcka. Edhe per vuajtjet e perdhunimet e robereshave shiptare ne duart e sultanit e donte t’i shpetonte nga turpi. Por nese sultani...
Eshte e mundshme?
Mund te shpjegohet keshtu nje kerkese te jashtezakonshme? Dhe edhe heroizmin e tij dhe te popullit te tij kunder nje armiku cnjerwzor?


Torrkerry

[torrkerry]

mjekesia,
ke shkruar: ps/Shkrimi eshte shkruar nga Papa per ti mbushur mendjet shqiptareve se Skenderbeu sishte ortodoks por katolik.Skenderbu lindi si Ortodoks, pranoi te jete musliman, u kthye ne Bektashi jenicere dhe vdiq si katolik ka thane Papa piu i 2012.

S'ka nevoje per komente: Je injorant.

Torrkerry

[Uriel]

Gjergj Kastrioti

[...]

kthehesh i krishtenë, unë do të rikthej jo vetëm atë pjesë të Shqipnisë që ti më kërkon, por edhe gjithçka unë mbaj e kam në këtë botë dhe do të jem gjithnjë shërbëtori yt i mirë.

[...]

Nga kampi ynë më 14 Korrik 1444”. Letërkëmbimet e Gjergj Kastriotit, për herë të parë janë dhanë nga Dhimitër Frangu, prej të cilit më pas i kanë marrë autorët e tjerë. Shënim i përkthyesit Lekë Previzi.

Si Dhimitër Frangu, ashtu edhe Marin Barleti nuk citojnë kurrfarë burimesh historike për letërshkëmbimet e pretenduara personale mes SKënderbeut dhe sulltan Muratit të I. Është e ditur se shkrimet pa baza historike përbëjnë një propagandë. Deri sot kanë shpëtuar shumë pak dokumente historike rreth figurës vetjake të Skënderbeut dhe citateve që vinin direkt nga personi i tij dhe këto si pasojë e një sërë tragjedish që përfshin arkivat historike. Në vitet 70' të shek të XVI dy zjarre ranë në pallatin e Dozhëve në Venedik duke djegur plotësisht sektorin e arkivit që përmbante letrat që u vinin autoriteteve venedike nga Europa Juglindore. Më rrënimtare ishte humbja e dokumentave për mbretërinë e Napolit, arkivi i së cilës u dogj pothuajse plotësisht në vitin 1943 gjatë veprimeve luftarake në Luftën e II botërore. Edhe Roma si qendër e tretë e njoftimeve pësoi gjatë vitit 1527 një dëmtim tepër të madh arkivor të fondeve të veta arkivore. Prandaj fondet e Vatikanit të cilat janë hulumtuar shumë prej historianëve të shek të XIX përmbajnë një numër mjaft të vogël dokumentesh historike. Humbja e burimeve të tilla historike e vështirson mjaft hetimin dhe analizimin e hollësive të marrëdhënieve mes Skënderbeut me fuqitë e kohës. Ndërsa për arkivat osmane nuk bëhet fjalë. Prandaj mendoj se është absurde të pretendojmë për letërshkëmbime personale mes Skënderbeut dhe një udhëheqësi mjaft të fuqishëm të kohës. Vërtetësia e tyre është 0.

Një nga të paktat citate që vjen direkt nga Skënderbeu janë fjalët që përfaqsuesi milanez da Prezo i çon kontit J. Piccinino ndërmjet një robi në fushatën italiane të vitit 1461. Fjalët e tij jepen në ligjeratë e drejtë dhe vijojnë si më poshtë; ''Do ti thuash kontit Jacomo, se takove këtu Skënderbeun, i cili ka ardhur për të parë këtë kamp: ti thuash që do të vijë nesër pë të fushuar këtu me zotërinë e tij e do të vijë aq pranë saqë ka për ta parë se kush e ka kokën më të fortë; e thuaji se unë do të bëj çmos që ta dëboj nga mali''. Vërtetësia e tyre nuk mund të vihet në dyshim pasi përfaqësuesi milanez e ka përjetuar vetë këtë skenë. Pra nuk mund të dallojmë në to nqs Skënderbeu kishte një dëshirë kaq të flaktë që i buronte nga brënda për krishtërimin siç hulumton në mënyrë ordinere Marin Barleti dhe Dhimitër Frangu në letrat e tyre imagjinare. Se si dukej Skënderbeu tek italianët kemi një panoramë mjaft të qartë nga Archivio di Stato di Milano (Archivio visconteo - sforzesco B.41 Raport i diplomatëve Sceva de Curte dhe Jacobo Trivulzio drejtuar dukës Francesco Sforza Romë 10. 1. 1454), ku citohet: ''Mbërriti këtu një kalorës i dërguar i një zoti, që dikush thotë se është nga Greqia e dikush nga Arbëria, zot i quajtur Ksanderbek, është i pafe dhe i kërkon papës 10.000 luftëtarë e ai vetë do të vërë të gjithë të vetët, të shumtë në numër, për të sulmuar turqit; e këtë jo për çështje feje, pasi edhe ai është i pafe, por për arsye të urrejtjes personale që ka kundër Turkut, se ky Turk ka vënë t'i vrasin babanë e atij zotit e ky zot ka vënë të vrasin një vëlla të Turkut...''.

Që Skënderbeu ishte orthodoks vërtetohet nga emrat bizantinë të ritit sllav të vëllezërve dhe motrave. Të ritit sllav sepse familja Kastrioti ishte e ndikuar drejtpërdrejt nga kisha orthodokse sllave për arsye të pozitës gjeografike. Marrëdhëniet e tij me botën katolike fillojnë pas vitit 1451 ndërsa me papatin kristalizohen në vitet 1458-1464. Pas vdekjes së Papa Piut të II Arbëria nuk mori asnjë kacidhe nga Vatikani por ia vlen të theksojmë që aleancat me botën katolike të Skënderbeut si të vetmin fisnik orthodoks që i rezistonte akoma otomanëve ishin të ngushta dhe jetike për shkak të vendosshmërisë së tyre kundrejt luftës me otomanët.

Përshëndetje.

[_Mersin_]

mjekesia,
ke shkruar: ps/Shkrimi eshte shkruar nga Papa per ti mbushur mendjet shqiptareve se Skenderbeu sishte ortodoks por katolik.Skenderbu lindi si Ortodoks, pranoi te jete musliman, u kthye ne Bektashi jenicere dhe vdiq si katolik ka thane Papa piu i 2012.

S'ka nevoje per komente:

Torrkerry

O lexo histori dhe leri prrallat qe ju tregojne priftat e Kishes katolike.


Më 14 shkurt 1467, dokumenton studiuesi i përkushtuar i biografit të Skënderbeut, Marin Barlecit, historiani rumun Francisk Pall, çka kumtohet për herë të parë në shqip më 1967, Heroi i Krujës "i dëshpëruar" i deklaronte një kardinali, se "s'ka marrë nga Papa asnjë grosh". Nga ana tjetër, Ambasadori i Milanos në Vatikan raportonte se Skënderbeu me përqeshje deklaronte se "tani e tutje ai donte të bënte luftë kundër kishës e jo kundër turkut". Në përfundim të vizitës së tij te Papa, Skënderbeu do të deklaronte se "nuk besonte që mund të gjendej mizori më e madhe në botë sesa te këta priftërinj". Pohime si ato, që u rreshtuan më sipër, sado që të merren me rezervë, dëshmojnë bindshëm që motivet fetare në luftën e Skënderbeut qenë në rrafsh të fundit. Edhe aq sa mund të vijnë në shprehje, ato qenë diktuar jo nga karakteri i luftës që ai udhëhoqi, por nga besmi që kishin armiqtë kryesor të vendit tonë dhe nga nevoja e sigurimit të aleatëve.

Megjithëse fama që kishte fituar në ballë të luftës së popullit të vet për liri ishte shumë më e madhe se sa ajo që kishte fituar në radhët e ushtrisë së sulltanit, Gjergj Kastrioti e ruajti emrin e turqizuar Skënder. Ai ishte i vetëdijshëm për ndryshimet në pikëpamje fetare që kishin filluar dhe po thelloheshin në gjirin e popullit të tij. Prandaj, megjithë vlerësimin e lartë që i bënte Evropa e krishterë, duke e shpallur si "atlet të Krishtit", ai nuk mendoi dhe as nuk mori mundimin deri sa vdiq ta kristianizonte apo ta evropianizonte emrin që kishte marrë në mesin e turqve e të nënshkruante Aleksandër.

Skanderbegu me at trimni e rreptsi me t'cillën luftoj kundra turqve, që ishin musliman, luftoj edhe kundra venedikasve, që ishin t'kshtenë..." Patër Gjegj Fishta[1)Studime historike. Viti 1967, nr. 4. ]


Por duhet evidentuar edhe fakti se në rrethet e historianëve tanë njihen njëkohësisht edhe pohimet e tij kur ka qenë tek Papa dhe ka dalë prej andej i pezmatuar dhe i zhgënjyer, të paktën për tri aspekte dhe konkretisht se: a) Ata nuk e besonin, sepse ai ishte shqiptar; b) Qëllimi përfundimtar i Venedikut ishte pushtimi i Krujës[12], por "ai do t'ia japë atë më parë me gjithë çka sulltanit"; dhe ç) "Më parë do të kishte dashur të bënte luftë me Kishën se sa me turkun".[13]


Madje Edwin E. Jacques, në librin e tij me titull "Shqiptarët" ka edhe një nëntitull të tillë: "Tradhtia e aleatëve të krishterë ndaj Skënderbeut"[14] [14] Shih: Edwin E. Jacques. Shqiptarët vëll. I. Kartë e pendë. 1995. fq. 266-269.

"Që të gjithë, si Gjon Kastrioti ashtu dhe të bijtë, për të shpëtuar nga katastrofa e motit 1430, u konvertuan muhamedanë për sy e faqe. Sipas dëshmimeve të papës Pius II dhe të kronikanit raguzan, Lukari, Gjon Kastrioti vetë mori një emër musliman dhe u quajt Hamza (A thua është rastësi që edhe i nipi i tij nga djali është thirrur Hamza?! -“shënimi im A. B.)

Siç dihet, para kohës së Skënderbeut kishte filluar procesi i islamizimit, të paktën, siç e konfirmon Fan Noli, që nga koha e Balshajve[23], dhe vazhdoi më vonë me intensitet. Kështu, p.sh. edhe vetë Skënderbeu në rrethin e tij, përveç të nipit -“ djalit të vëllait, Hamzait, ka pasur edhe njerëz të tjerë të ndryshuar, madje disa prej të cilëve sapo kishte vdekur Skënderbeu, qoftë nga gjaku i tij, apo nga njerëzit e së shoqes, se "Pjesat e Shqipërisë të zaptuara prej turqve, u vunë nën qeverimin e një të nipi prej motre të Skënderbeut, i cili ishte kthyer muhamedan e rronte pranë sulltanit"[24], "Arianiti -“ vjehrri i Skënderbeut -“ (Arajniti ose Araniti) i Kaninës kish tre bij dhe nëntë bija; një nga të bijat, Vojsava, u martua me Gjon Cernoviçin e Malit të Zi dhe i biri i saj, i kthyer muhamedan dhe i emëruar Skënderbe Cernoviç, zaptoi Malin e Zi me ndihmën e sulltanit; një tjatër bijë, Helena, u martua me Gjergj Dukagjinin dhe bijtë e saj të gjithë u kthyen në muhamedanë..."[25] [23] F. S. Noli, Gjergj Kastrioti Skënderbeu 1405-1468, Tiranë, 1967, Vepra 4; , fq. 147.


[13] "...Atmosfera e mosbesimit nuk do të zhduket në marrëdhëniet shqiptaro-venedikase as në periudhën e fundit të veprimtarisë së Skënderbeut, kur edhe vetë Venediku ishte i preokupuar për shpëtimin e zotërimeve të veta përballë invazionit otoman, që po bëhej gjithnjë e më kanosës. Të dy palët e njihnin plotësisht gjendjen e nderë që ekzistonte në marrëdhëniet e tyre. Kjo pasqyrohet shumë mirë nga letra e 31 korrikut 1464 që ambasadori milanez në Venedik i shkruante dukës së Milanos në të cilën tregonte se nga ana e Anton Venierit, këshilltar i Dukës së Venedikut, kishte marrë këtë përgjigje: "Ne nuk i besojmë atij (Skënderbeut) për asgjë, sepse është shqiptar dhe është tradhëtar dhe i lig" (J. Radonic. Gjuragj Kastrioti Skanderbeg i Arbanija, u XV vjeku. Beograd, 1942; nr. 274). Nga ana tjetër, nga një letër e 24 janarit 1467 e ambasadorëve milanezë në Romë, Lorezo Da Pesaro dhe Agostini de Rossi informohemi se "edhe ai, Skënderbeu, shumë qartë e kuptoi se qëllimi i asaj Sinjorie (Venedikut) priret ta pushtojë atë qytet (Krujën) dhe thotë se më parë do t'ia jap atë me gjithë çka mbetet sulltanit" (F. Pall. I rapporti italo-albanesi intorno alla metàdel secolo XV; në arch. Stor. Prov. Napol. IV, 1965; Napoli, 1966; nr. LXXII).



Skënderbeu shkoi në Itali në çastet më të vështira për Shqipërinë, i shoqëruar nga pak njerëz me pamjen e "një njeriu shumë të thjeshtë". Qëndrimi i tij formonte një kontrast shumë të fortë me atë që mbante ndaj rrezikut turk klasa sunduese europiane, qëndrimin e së cilës aq mirë e ka shprehur në pranverë të vitit 1465 vëzhguesi i vëmendshëm i këtyre ngjarjeve, Gerardo de Collis: "Zotërinjtë e të krishterëve, të cilët kanë nxjerrë të holla nga popujt e tyre, sipas pretekstit të kësaj ndërmarrjeje (luftës antiturke) dhe pastaj i kanë futur në xhep për dobinë e tyre" (J. Radomir. Gjuragj... vepër e cituar; nr. 293). Papa Pali II, u përpoq me anë të justifikimeve boshe dhe, pas ceremonive zyrtare, të fshihte qëndrimin e tij të vërtetë dhe të largonte sa më parë Skënderbeun nga Roma. Bile bëri që të largohej në një mënyrë që e ofendonte Heroin Shqiptar në dinjitetin e tij njerëzor. Pas një qëndrimi prej dy muajsh, Skënderbeu më në fund u nis duke e kuptuar në mënyrë të plotë e përfundimtare qëndrimin e vërtetë që mbahej ndaj tij, duke marrë me vete ndjenja të thella përbuzjeje dhe urrejtjeje, ndjenja që ai i shprehu në çastin e largimit nga Roma duke thënë: "Më parë do të donte të bënte luftë me Kishën se sa me turqit" (P. Fall. I rapporti...vepër e cituar; nr. LXXVII) dhe se "nuk besonte se mund të gjendej mizori më e madhe në botë se sa në këta priftërinj" (Po aty; nr. LXXIII). Për më gjërë për këtë çështje shih: Kasëm Biçoku. Mbi disa aspekte të marrëdhënieve të Skënderbeut me shtetet kryesore italiane në fitet e fundit të eprimtarisë së tij. Studime Historike. Viti 1967; nr. 4, fq. 51; 57; 60.

[Uriel]

Më 14 shkurt 1467, dokumenton studiuesi i përkushtuar i biografit të Skënderbeut, Marin Barlecit, historiani rumun Francisk Pall, çka kumtohet për herë të parë në shqip më 1967, Heroi i Krujës "i dëshpëruar" i deklaronte një kardinali, se "s'ka marrë nga Papa asnjë grosh".

Gjëndja e Skënderbeut ishte tepër e mjerueshme në fundin e vitit 1466 kur papa ishte në armiqësi me Venedikun dhe kundrejt tërë Italisë për sa i takonte çështjes së luftës anti-osmane. Venediku nga ana tjetër nuk ishte aspak miqësor ndaj Skënderbeut, ndërsa Mbretëria e Napolit kishte marrëdhënie mjaft të tendosura me të dyja palët. Firenceja që kishte marrëdhënie të mira me Perandorinë Otomane dhe Milano që gjëndej i ngatërruar në luftrat e dinastisë nuk mund të llogariteshin për të dhënë ndihmesën e tyre në luftën kundër turqve. Kjo e detyroi Skënderbeun të ndërrmerte edhe një udhëtim tjetër drejt Italisë për të kërkuar ndihmë për gjëndjen e tij të skajshme. Ndihma që mori ishte simbolike, 5000 dukatë, duke llogaritur dëmet katastrofike që ushtria e Mehmetit të II i kishte shkaktuar Arbërisë. Përsëri Francisk Pall na përshkruan largimin e Skënderbeut që ndodhi në kushte shumë të palavdishme. Ndërkohë që kardinalët dhe papa gridneshin për të holla ndihme për Skënderbeun, ky i fundit nuk ishte në gjëndje të paguante as qëndrimin e tij ndaj një kardinal i dha për lëmoshë një shumë simbolike prej 200 dukatësh, veprim që u pasua nga papa i turpëruar i cili shtoi edhe 300 dukate të tjera. Që të krijohet një ide e qartë për vlerën monetare të dukatit, një ushtar i shpurës së Skënderbeut e cila varionte nga 1500-2000 burra paguhej me 1 dukat në vit.

Nuk është e vërtetë ajo që na paraqet Marin Barleti rreth marrëdhënieve të mira të Skënderbeut me Venedikun pasi ato kanë qënë përherë të tendosura dhe ndonjëherë mjaft të acaruara. Ishte Skënderbeu që në vitet 1447-1448 së bashku me despotin serb Brankoviç plaçkisnin territoret e Republikës së Shën Markut. Madje dështuan të dy rëndë përballë Drishtit venedik ku Skënderbeu pësoi një disfatë asgjesuese. Nga ana tjetër Venediku me tradhëti mori Krujën më 1467, ku në një aleancë të brishtë me Skënderbeun kishte dërguar trupa përforcuese për ta mbrojtur nga rrethimi otoman. Pas çarjes së rrethimit, dyert e Krujës për Skënderbeun nuk u hapën më pasi kishin një zot të ri. Pra shkrimi i librit në Venedik ka bërë të vetën.

[gerrard73]

Nuk është e vërtetë ajo që na paraqet Marin Barleti rreth marrëdhënieve të mira të Skënderbeut me Venedikun pasi ato kanë qënë përherë të tendosura dhe ndonjëherë mjaft të acaruara. Ishte Skënderbeu që në vitet 1447-1448 së bashku me despotin serb Brankoviç plaçkisnin territoret e Republikës së Shën Markut. Madje dështuan të dy rëndë përballë Drishtit venedik ku Skënderbeu pësoi një disfatë asgjesuese. Nga ana tjetër Venediku me tradhëti mori Krujën më 1467, ku në një aleancë të brishtë me Skënderbeun kishte dërguar trupa përforcuese për ta mbrojtur nga rrethimi otoman. Pas çarjes së rrethimit, dyert e Krujës për Skënderbeun nuk u hapën më pasi kishin një zot të ri. Pra shkrimi i librit në Venedik ka bërë të vetën.

Faktikisht Marin Barleti nuk thote ne asnje moment se mardheniet me Venedikun ishin te mira, perkundrazi. Marin Barleti na thote se mardheniet ishin te mira me mbretin e Napolit dhe Vatikanin.

[javan]

Ishte Skënderbeu që në vitet 1447-1448 së bashku me despotin serb Brankoviç plaçkisnin territoret e Republikës së Shën Markut. Madje dështuan të dy rëndë përballë Drishtit venedik ku Skënderbeu pësoi një disfatë asgjesuese.

Nga ana tjetër Venediku me tradhëti mori Krujën më 1467, ku në një aleancë të brishtë me Skënderbeun kishte dërguar trupa përforcuese për ta mbrojtur nga rrethimi otoman. Pas çarjes së rrethimit, dyert e Krujës për Skënderbeun nuk u hapën më pasi kishin një zot të ri. Pra shkrimi i librit në Venedik ka bërë të vetën.

Dokumentoji keto dy te dhena.

Te shpifin Serbet apo njerezit me interes ne ceshtje e pranoj. Te shpifin shqiptaret kunder vetvetes eshte skandaloze. Le te shikojme te dhenat e tua.

[Uriel]

Kërkoj ndjesë për një lapsus të bërë nga nxitimi. Nuk ishte Drishti objektivi i aleancës së Skënderbeut me despotin serb Brankoviç por Tivari venedikas. Rrethimi i Drishtit iu la në dorë nipit të Skënderbeut Hamzait i cili drejtoi luftimet kundër qytetëravë të këtij qyteti të madh dhe me peshë në mesjetë duke pësuar një disfatë të hidhur. Këtë e konfirmon edhe vetë Barleti (fq 85). Për sa i përket sulmit mbi Tivar, që besoj se do i ishit gjithashtu i interesuar për të dhënat, plani ishte që Kastrioti të bashkohej me njerëzit e Gjergj Brankoviçit dhe Stefanica Crnojeviçit. Por venedikasit nuk kishin qënduar udhëkryq duke blerë barinjtë luftëtarë midis bregut perëndimor të liqenit të Shkodrës dhe Adriatikut dhe falë mjeshtërisë së një dredhie kishin bërë për vete komandantin e Cronjeviçëve dhe Brankoviçit (Altomanin). Të mbështetur nga barinjtë vendas ushtritë venedike e thyen keq Skënderbeut të ndodhur shumë larg nga zona e tij e sundimit në Mat. Skënderbeu la nga 7000 burra që kishte, 1600 në fushën e betejës, një humbje tepër e rëndë duke ditur shpurën e tij tradiconale që nuk i kalonte kurrë 2000 burrat. Humbje tepër të rëndë pësuan edhe serbët ku prijësit e tyre u depërtuan në një fshat pranë Padovës. Burimi për këtë ngjarje historike është Acta Albaniae Veneta #5341, #5362, #5374, #5375, si dhe relacioni i 28 tetor 1448 i Dozh Fr. Foscari drejtuar Francesco Lombardos. Banorët e Arbërisë Veriore ushqenin antipati kundrejt Skënderbeut dhe këtë e konfirmon përsëri Marin Barleti.

Kur zbarkuan në Arbëri një njësi napolitane e përbërë prej 200 luftëtarësh e cila kishte si qëllim përforcimin e mbrojtjes së kështjellës së Krujës, Skënderbeu u vu në krye të tyre. Por komandanti venedikas i Krujës nuk ia hapi portat dhe Skënderbeu i dëshpëruar u kthye në Lezhën venedike. Këtë e konfirmon relacioni 27 korrik 1467 i Gherardo de Colis drejtuar Galeazzo Maria Sforza që vijon si më poshtë; ''Mehmeti II djeg e shkreton si një Atila i dytë trevat malore të Arbërisë dhe masakron popullsinë. Skënderbeu dhe 200 mercenarë napolitanë nuk lejohet të hyjë në Krujë nga venedikasit. I dëshpëruar ai kthehet në Lezhë''. Zyrtarisht Venediku shpallte se po e mbronte Krujën në emër të djaloshit Gjon Kastrioti anëtar i Këshillit të Madh të Republikës Venedike. Në fakt ndodhi ajo që Skënderbeu i kishte parathënë diplomatëve milanezë në Romë në fund të vitit 1466. Përfaqësuesi milanez në Venedik njoftonte më 18 shtator 1467 se venedikasit e kishin dëbuar kryekomandantin napoletan dhe e kishin zëvëndësuar me një venedikas. Meqë Skënderbeu dhe napoletanët që e shoqëronin u penguan të hynin në Krujë qysh në korrik të vitit 1467 marrja e kështjellës nga Republika e Shën Markut do ketë ndodhur më përpara. Në Krujë asokohe ndodheshin rreth 400 mercenarë venedikas. Si burim shërben relacioni 18 nëntor 1467 në Venedik i Gherardo de Collis drejtuar Bianca Maria dhe Galeazzo Maria Sforzas ku citohet; ''400 ushtarë të saporekrutuar dërgohen në Arbëri. Komandanti napoletan i Krujës zëvëndësohet me një venedikas: Skënderbeu duhet të mjaftohet me një shumë të vogël të hollash.'' Që Kruja ishte marrë nga Venediku e pasqyron edhe vdekja e tij në Lezhën venedike pasi Kruja valviste tjetër flamur.

Besoj se kam qënë i qartë me burimet që kërkuat duke përfshirë lapsusin në rastin e parë për çështje emri por e rëndësishme është që aleanca e Skënderbeut me despotin serb është një fakt historik.

Përshëndetje.