Onomastika iliro-shqiptare në Luginën e Timokut(1)

[Gjinokastra]

E Rusishtja eshte?



Atehere pse je ne kete diskutim?



Je kondra? Kur te vendoset rezultati analizave shkencore me vote, mbase hyn ne pune. Gjer atehere, ata qe dine nuk kane nevoje per aprovimin tend qe te paraqesin rezultatet e punes se tyre.

---

Si the quhej gadishulli? Hemos? Emer interesant. Nje ndryshim zanoreje dhe ja ku kemi trajta te pafund.

Po, Rusishtja eshte gjuhe Indo-Evropiane . Familja e gjuheve sllavo-balltike .

Jam ne kete diskutim se nuk te muarre leje ty , te japesh nje mendim nese Greqishtja e lashte apo Latinishtja rrjedhin nga Shqipja nuk do te thote te flasesh Latinisht apo Greqishten e lashte . Askush ketu nuk di Latinisht apo Greqishte te lashte .

Nuk jam kundra asaj qe mendon ti o njeri i inatosur , qehtesohu edhe kupto cfare po mundohem te them . Sic ju a kam shpjeguar edhe me pare nje gjuhe centum nuk mund te rrjedhi nga nje gjuhe satem , prandaj fryni syte , se derisa Shqipja te vazhdoj te klasifikohet si satem , vetem do ta enderroni Latinishten me Greqishten e lashte qe jane gjuhe centum .

Hemos(Haimos) ishte figure mitologjike nga Greqia e lashte . Ishte i personifikuar me trup burreror , edhe sipas mitoligjise ishte burre , edhe jo grua . + fjala shqipe "meme" eshte gati njelloj me Italishten "mamma" , prandaj une as ate fjale nuk do e proklamoja shume .

[fegi]

vazhdim(3)Shkruan:Rexhep Doqi

Sipas ketij monoftongizimi te lashte Tudan,ne na del edhe sfrimi i mundshem i rrenjes tim-(t-`m) te hidronimi Timok me rrenjen tum-ose thum-te etnikoni dardan Thunatae-ve,si dhe ndriqimi hipotetik i pjeses se pare te hidronomit Danub,te cilat jane hidronime te ngjajshme kuptimesh e fonetikisht. Per ta bere afrimin fonetik te rrenjes Thun-me rrenjen tin-dhe Tim-ne hidronimin Timok,ma ka mbushur mendjen,pra,sidomos shtrirja e Thunatve gjeografikisht ne luginen e Timokut, sepse F.Papazoglut"Thunatet ne lindje kufizoheshin me fisin thrakas te Medeve".Edhe me bindes si per shtrirje ashtu edhe per etimologjite ne fjale flet mendimi i E.Qabejt,kur i krahason dardanet Thunatae "me emrin e tinve e te bitineve te ballkanit lindor...".Keshtu ,rrenja Thun-ka rendesi edhe per paralele me trajten hun-hum(hume,humze,nje lloj argjili karakteristik me ngjyre hiri,pra te mbyllte,qe eshte perdorur per larjen e flokve),e ka edhe matronimi Hume-a,po ne ane te Llapit ka edhe patronimi Humolli.Ketu mbase mund te futet,ne kete familje fjalesh per nga kuptimi dhe fonetika historike,edhe fjala hi(hini hiri),krahazi fjales me ngjyre te tille qe perdoret ne te folmete kosovare tim per tym i se njejtes ngjyra.Po i kthehemi rrenjes thun-:dum-.Ne tri hartae shek.II-te eshte shenuar Danubi si D_nubius Flu dhe Danubius F_uvius,dhe te shek.I-II-teanuviusF.dhe shek.IV.VIanuvius F.(Ister.).Siq po shihete emri i lumit Danub shfaqete me pjesen e pare Dan-(ngjashem si ne pjesen e dyte te kompozitave qe i thekson M.Budimiri:`___a___),ku munde te kerkohete parapriresja *ten-"i turbullte, i errte",dhe pjesa e dyte *-ub"uje",pra per i turbullte uje ose sot uje i turbullte.Ka gjase qe rrenja *tan-"i errte"me sonorizimin e ballores ka dhene *dan-ne Danub,nese merret se eshte e ngjajshme me fjalen e lashte ne ind,vj.*t_mah"i errte"(*tam->*tan),atehere edhe ne hidronimin Danub eshte shume e moqme,duke ndryshuar vetem tingullin-m ne -n ne rrenje.Po per shnderrimin e-m-s ne -n mbase terthorazi flet edhe ky mendim i B.Bokshit:"1.Dihete se -ne e kallezores se shquar(nusene etj.)u gjykua nga H.Pederseni si refleks i shkrirjes se kallzores ie.*-m me nyjen shquese ne te njejten rase *tam,*tom*-(_)+*tom) nepere fazat*-mt>*-nt*-nd>*-nn>-n"Dhe,kur jemi te shqyrtimi i rrenjes dan-,po theksoj se E.Qabej theksonte te greket danaet.Sipas ketij mendimi Danaet sikur ishin nje fis ne vete paragrek.Edhe ne vepren "Eneida"t shfaqet Danajt,pra"Danajt ngadhnjyes".Perkitazi me rrenjen dan-po bej te ditur se per te ne funksion onomastik kam bere fjale njeher,ku edhe e kam permendur edhe nje fshat me kete rrenje Dankoviq ne Toplicen r Eper(te Nishi),qe mbase per ne ate ane kah Danubi ka rendesi.(vijon)

[Gjinokastra]

Danet ishte nje nga sinonimet e Homerit per te quajtur Akejte . Danub nuk ka lidhje fare se eshte emer mesjetar . Emri i lashte ishte Ister .

[fegi]

vazhdim(3)

Mirepo ,rrenja tan-, kujtoj e ngjajshme me dan-,ruhet edhe ne antroponimet mesjetare dhe te sotme te llojit Tana,mandej ne patronimet Tanushja ne fshatin gjonaj te Hasit te Prizerenit,Tanasheci ne kat.Lladrovc te Malisheves(Malasit),si dhe ne emrin e katundit Tanushe qe ndodhet ne mes te Kosoves dhe Maqidonise se sotme etj.Vlene per te theksuar se rrenja dan-,pikirisht ne hidr.Danub,ka gjasa qe te kete ngjajshmeri edhe me nji variante tjeter te ksaje rrenje tun-, e cila mbase qendron ne bazen e emrit te fisit ilir te dardanve Thunatae-Tunatae,ku mund ta kemi monoftongizimin e teun ->tun,ngjashem si i thekson M.Budimiri shembujt teuta/touta perkatsisht teuda/touda...me disimilimin e rendit dental:t-d".Per kete lloj kompozite dvandva tregojne shembujt e nxjerr nga M.Budimiri"____.Keto variante e fundite e tregojne infiksin nazal qe nuk egziston ne formen joderivate qe na ka ruajtur ne menyr jo te drejte glosa alfabetike e Hesijevit ____a_".Edhe me te qarta dalin paralelet e M.Budimirit Teutamos e Teutamides "me emrat___(_)___(_)__,si eshte quajtur patronimi i bineqve hyjnor,te ashtuquajtur"femijet e Zeusit...hyjnive te burimit indoevropian te quajtur Tin Tinia dhe nga pjesa e kombinuar e pjesa se dyte te pashpjegushme te kompozites-__".Dhe duke perfunduar me shembujte e M.Budimirit,po i theksojme edhe keta shembuj qe ai i quan indoevropiane:Teuta,Teut_na,___,___,Teutanes,Teuta tes,____ ____Teutmeitis,Teutoburgium,Tetones,___me vokalizimin eu,qendron ne anen e kundert...tauta me vokalizimin ou."Rendesia te veqanta ka edhe rrenja e dyte,pra ub-ne hidronimin antik Danubius,qe shfaqet edhe si uv-ne Lashtesi,po edhe sot si av-ne serbishte Dunav,dhe qe perdoret edhe me shume ojkonime,hidronime e oronime te sotem,porse kesaj baze do t i kthehem njehere tjeter,sepse shfaqet kujto edhe te hidronimi Kollubare ne Serbi,tek oronimi Qajupi ne Shqiperi etj.Rrenjen e hershme *tun-I.Duridanovi e sheh indoevropiane,dhe prej saj i nxjerr disa emra lumenjesh,si p.sh.:"Tonzos nga shek.II p.e.r.,___prej shek.VIII-lumi Tund_a nga ie.*(s)tundio- e afert me armen.T`ndium"zhurme,perplasje,renie",shq.shty(n)j"perplas"nga ie *studni_,lat.tundo"perplas,godit"",ind.vj.tundate "perplas", Ne greqishte emri i moqem(___)-o-ja ne rrenje qendron ngjashem si u...".
Keshtu,lidhur me rrenjet ap-,up.po shtojm shkrtimisht se P.Hr.Ilievski i permend emertimet e lashta Messapioi-Metapio,mandej thote:".... krh.Apsus, lumi i sotem Osum,pjesa e eperme e Semanit ne jug te Shqiperise;Colapis,Kupa e sotme,rrjedha e djathte e Saves,nga quel-,quol-"sillet, perzihet" dhe apis"uje";Syrapilli,nga syra "i tharbet" dhe apa"uje"ne Panoni...Baza i.e.*ap-shfaqet edhe me konsonantin b.Latinisht amnis buron prej *abnis dhe kjo nga *apnis...Nga sa u tha me siper rrenja *ap-(variantet *up-,*-ap)-aps ka qene e perhapur jo vetum ne Gadishullin Ballkanik,por ne tere Evropen dhe ne Hindi e Persi. Ne Gadishullin Ballkanik eshte dokumentuar ne Maqidonine antike,Iliri,Thraki, Pajoni,Greqi e Daki...">Per kete rrenje apo fjale ne shqipe ubel ubla flet gjersisht Vaclav Polaku.Ne rreth te Tuzi kjo fjale ishte ne perdorim tezakonshem per puse ose bunare,si per shembull ne kat.
Milesh ishte e njohur Ubla Mileshit,nderkaq ne katundet Zajaz e Serbice te Kerqoves ne Maqidoni perdoret fjala ubla per uje ne grope,ne ferkeme te kaute,p.sh.thone:"S`u gjet kun ubel me pi uje"(vijon)

[Gjinokastra]

Te gjithe vendemrat me Teuto qe permende jane proto gjermanike . Teuto = popull nga Duitsch(gjermanishtja pre historike) .

[fegi]

Vetem 1 gje ! Nuk ka ekzistuar ndonjehere dicka si "gadishulli ilirik" . Iliret ishin qytetare te dores se dyte ne kete gadishull . Emri ishte Hemos(Haimos) ose Hemus(Haemus) .

prej grekve e more kete histori.

[fegi]

Te gjithe vendemrat me Teuto qe permende jane proto gjermanike . Teuto = popull nga Duitsch(gjermanishtja pre historike) .

Popull gjerman ska pas kur gjermanet jan kelt sipase autorve antik.Gjemanet i kan quajtur (Keltet e bardhe)

[Gjinokastra]

prej grekve e more kete histori.

Eshte historia zyrtare e njohur nga shteti shqiptar ! Perrallat si gadishulli ilirik jane shpikur neper forume nacionaliste . Serbet thone gadishulli Serb etj

Popull gjerman ska pas kur gjermanet jan kelt sipase autorve antik.Gjemanet i kan quajtur (Keltet e bardhe)

Gjermanet jane kelt ? INJORANCA VRET ! <<< Mbaje mend !

Keltet nuk kane asnje lidhej me gjermanet ! edhe Latinet kane me shume lidhje gjuhesore edhe gjenetike me keltet , sesa me gjermanet !

Mjafton te kerkosh ne ndonje enciklopedi online ,ose libra online gratis , se le nam me keto proklamime .

[fegi]

Eshte historia zyrtare e njohur nga shteti shqiptar ! Perrallat si gadishulli ilirik jane shpikur neper forume nacionaliste . Serbet thone gadishulli Serb etj



Gjermanet jane kelt ? INJORANCA VRET ! <<< Mbaje mend !

Keltet nuk kane asnje lidhej me gjermanet ! edhe Latinet kane me shume lidhje gjuhesore edhe gjenetike me keltet , sesa me gjermanet !

Mjafton te kerkosh ne ndonje enciklopedi online ,ose libra online gratis , se le nam me keto proklamime .

2 290 Tani pjesë përtej Rhenus, menjëherë pas vendi i Celti, shpatin drejt lindjes dhe janë të pushtuar nga gjermanët, të cilët, edhe pse ato ndryshojnë pak nga stoku kelt në se ata janë të hutoj, shtatlartë dhe kanë flokë yellower , janë në të gjitha aspektet e tjera të ngjashme, për të ndërtuar, zakonet, dhe mënyrat e jetës ata janë të tilla siç kam thënë 9 the Celti janë. And I also think that it was for this reason that the Romans assigned to them the name " Germani ," as though they wished to indicate thereby that they were "genuine" Galatae, for in the language of the Romans " germani " means "genuine." 10 Dhe unë gjithashtu mendoj se kjo ishte për këtë arsye që romakët të caktuar të tyre emrin "Germani," sikur ata dëshirojnë të tregojnë në këtë mënyrë se ata ishin "të vërtetë" Galatae, sepse në gjuhën e Romakëve "germani" do të thotë "e vërtetë . 10
(Vol. III) Straboni
Geography Gjeografia.http://penelope.uchicago.edu/Thayer/...rabo/home.html Ki nevoj me lexu ma shume

[Gjinokastra]

2 290 Tani pjesë përtej Rhenus, menjëherë pas vendi i Celti, shpatin drejt lindjes dhe janë të pushtuar nga gjermanët, të cilët, edhe pse ato ndryshojnë pak nga stoku kelt në se ata janë të hutoj, shtatlartë dhe kanë flokë yellower , janë në të gjitha aspektet e tjera të ngjashme, për të ndërtuar, zakonet, dhe mënyrat e jetës ata janë të tilla siç kam thënë 9 the Celti janë. And I also think that it was for this reason that the Romans assigned to them the name " Germani ," as though they wished to indicate thereby that they were "genuine" Galatae, for in the language of the Romans " germani " means "genuine." 10 Dhe unë gjithashtu mendoj se kjo ishte për këtë arsye që romakët të caktuar të tyre emrin "Germani," sikur ata dëshirojnë të tregojnë në këtë mënyrë se ata ishin "të vërtetë" Galatae, sepse në gjuhën e Romakëve "germani" do të thotë "e vërtetë . 10
(Vol. III) Straboni
Geography Gjeografia.http://penelope.uchicago.edu/Thayer/...rabo/home.html Ki nevoj me lexu ma shume

http://en.wikipedia.org/wiki/Celts

http://en.wikipedia.org/wiki/Germanics

http://en.wikipedia.org/wiki/Celtic_languages

http://en.wikipedia.org/wiki/Germanic_languages

http://en.wikipedia.org/wiki/Indo-European_languages

http://en.wikipedia.org/wiki/Indo-European_people

http://en.wikipedia.org/wiki/Y-DNA_h..._ethnic_groups





Mos u lodh kot me 1 dokument historie . Sepse etnologjia bazohet me gjenetiken e popujve , por edhe me faktor te tjere sekondar si gjuha apo kostumet .