Me ne fund dalja ne det
nga Mirko Djordjevic
Tė gjitha “pėrrallat” ballkanike zgjasin shumė, prandaj edhe duhet tė kalojnė 100 vjet qė t’i marrim vesh. Udhėheqėsi legjendar i radikalėve dhe kryetari shumėvjeēar i qeverisė serbe, Nikola Pasic, shumėherė e pėrsėriti kėtė gjė.
Para deputetėve tė Kuvendit Popullor, por edhe para pėrfaqėsuesve tė fuqive tė mėdha, nė mėnyrė festive dhe patetike: “Pėr ne ēėshtja e Durrėsit ėshtė ēėshtje e daljes nė det, e kjo pastaj ėshtė njė ēėshtje e jetės a vdekjes”.
Nė vitin e largėt 1913, vėrtet vetėm shkurt, por ushtria jonė edhe hyri nė Durrės – por as fati, as fuqitė e mėdha nuk na shkuan pėr shtati; u krye si u krye, sikur edhe shumėēka tjetėr nga pėrrallat e gjyshit tim – i cili bashkė me ushtrinė ishte nė Durrės, dhe historia vazhdoi rrugės, e ne malit. Apo, ndoshta ishte e kundėrta? Sa pėr ngushėllim, nuk jemi vetėm ne serbėt viktimė e vetme e menēurisė sė trurit historik.
Kėshtu, pas njėqind vitesh, e tėra nisi nė mėnyrė shumė mė prozaike. Shpejt, gjithnjė e mė shpejt, po kryhet rruga Durrės-Prishtinė, kėshtu qė serbėt dhe shqiptarėt do tė mund tė prekin brigjet e Mesdheut pėr mė pak se dy orė. Kur kjo rysė tė lidhet me “korridoret” nė tokėn e Serbisė, rruga nga Nishi deri nė det do tė jetė shaka – rreth gjashtė orė. Serbia, mė nė fund, doli nė det – jo, s’ėshtė figurė kjo, por realitet: sepse, sipas Rezolutės 1244 tė KS tė OKB, Kosova ėshtė nė Serbi. E tėra varet se kush si e lexon kėtė rezolutė – Ahtisaari e lexoi nė njė mėnyrė tjetėr.
Mirėpo,sido qė tė jetė, edhe serbėt edhe shqiptarėt dalin nė det, po tė kenė mend. Megjithėse, nga ana tjetėr, mendja nė Ballkan nuk e ka peshėn e saj specifike – as te serbėt as te shqiptarėt.
Tani janė nė provė jo vetėm shqiptarėt dhe serbėt, por edhe Evropa. Ēfarė do tė ndodh tutje, kėtė nuk e dinė gjenitė e Kostunicės nga Drvengradi, tė cilėt nat’ e dit’ hapin sytė mbi librat qėndrim-vjetra tė Tarabicit. Mė mirė megjithatė tė shikohet pėrpara sesa tė luftohet edhe njėqind vjet – pohon faktet legjendare dhe kokėforta.
Fatkeqėsia e jonė fshihet nė diēka tjetėr – ne mė me dėshirė mbesim tė lidhur pėr tė kaluarėn, pėr legjendėn. Ne i kemi gjithė ato institucione – madje edhe njė ministri – qė merren me Kosovėn, prandaj edhe qėndrojmė nė vend. Ne ende s’jemi liruar nga magjitė dhe shkėlqimi i mesjetės, ndėrkohė qė kėnga popullore vėrehet qartė nė diskursin e politikanėve tanė.
Kėtė pjesėn e dytė tė rrėfimit e tregoi kush tjetėr pos Radoje Domanovic, po ashtu para plot 100 vitesh. Kujt nuk i kujtohet ‘Stradija’ – ishte ky rrėfim edhe nė lekturėn shkollore – dhe ai i huaji i ēuditshėm qė erdhi nga bota nė vendin e tė parėve tė tij tė falshėm - nė Serbi. I vizitoi personalisht tė gjithė ministrat, Akademinė e Shkencave dhe Mitropolitin. Skena mė e lezetshme ėshtė ajo kur i huaji kureshtar vjen nė mbledhjen e Kuvendit Popullor.
Deputetėt e dhomės sė lartė po e aprovonin ligjin pėr rregullimin e flotės luftarake tė shtetit tė pazakontė, Stradija. I habitur tejmase, i huaji kureshtar i pyeti deputetėt dhe ministrat : “Pėr ē’arsye po aprovohet ligji pėr rregullimin e flotės luftarake, kur Stradija ‘nuk ka dalje nė det?’” Mori njė pėrgjigje vėrtet tė ēuditshme, se vėrtet vendi s’ka dalje nė det, porse “Vendi ynė, zotėri, dikur kufizohej me dy dete, ndėrsa idealet tona popullore janė qė Stradija tė bėhet siē ka qenė dikur. E ne, siē po e shihni, po punojmė nė atė drejtim”.
Vetvetiu ėshtė e nėnkuptueshme qė i huaji kureshtar nuk ishte i kėnaqur, sepse nuk ndėrtohet ardhmėria duke shkuar nė tė kaluarėn. Mirėpo nė Serbi-Stradija kėshtu ishte edhe para njėqind vitesh, kur Domanovic e publikoi satirėn e njohur pėr shtetin e ēuditshėm. Qė nga ajo kohė e deri mė sot, vetė dreqi personalisht u pėrkujdes qė ta merrte shakanė me vete, ndėrkohė qė historia ecte pėrpara. (express)
Krijoni Kontakt