Poezi dhe krijime që i kushtohen gjuhës shqipe

[njeriu2006]

Po ti siper nuk e kupton qe te dyja poezite pikerisht per shqipen flasin?
Flet per shqipen e emigranteve.
Ehh, thuaj.

[shigjeta]

Gjuha e zjarrtë

O gjuhë - e shenjtëruar, o mall me shpirtin plot
O vetëtim' e qjellit që fërfëllon me flakë
O djellë - i llaftaruar që ndrin si pikë lot...
Si pikë lot e ndritur po ndrij në rreze tuaj
Po ndrij e papandehur, po qaj pak e nga pakë
Sepse prej botës suaj kam mbetur kaq i huaj...

Kam mbetur kaq i huaj, dh'i ndrydhur edh'i shkret!
Prej ligjëratës sate që më çudit, o zjarr!
Me gjuhëra prej flake ti djeg... ti flet... ti pret...
Do vi! Do vi pranë mjerush e dyke vuar
E flakën vraparake nër krahë do ta marr
Posi kuvend të shkruar do të ta çik me duar

O këng' e shenjtëruar, o verb i larë n'ar
O zjarr që më përflakesh si yll vetëtimtar
O fshehtësir' e ndezur në fill prej shkrepëtime

Kur të këndoj me gojë, kur të kuptoj në kartë
Posi një kraharuar ti dhemb, o Gjuh' - e zjarrtë
Posi kullim' i gjakut që rreh në zemër time

Ti ndrin në thelb të jetës si drit' e përvëluar
O gjuh' - e zemrës sime, o mos-e-kuvenduar

Lasgush Poradeci - ”Vallja e yjeve”, 1933

[shigjeta]

Një tjetër krijim mjaft i bukur kushtuar gjuhës shqipe, nga Kuteli i madh.


Gjuhës shqipe

I

Të falem ty, o gjuhë - shkëmb
me rrënjët thellë në shkëmbënj
që çave qiellin kur t'u vrënj
dhe shëmbe bisha e shtërpënj
pa mbete prapë
.....shkrep e shtëng;

të falem, gjuhë – shkrepëtim,
që shkrep në qiej e vrundullon,
me bujë pyjesh bubullon,
me gjëmë detesh uturon,
dhe je, siç ishe,
.....vetëtim;

të falem ty, o gjuhë – hoj,
ty, zëth i nënës – qetësi,
ty, këngë e foshnjës – kaltërsi,
ty, afshi i zemrës – dashuri –
gjithmon e ëmbël –
…..mjaltë zgjoi.

II

Të falem ty, o gjuhë e fisit tim,
siç nuk i falem asnjë perëndi –
se tempull i përjetshëm më je ti,
dhe ti mburoje nëpër mot të zi:
ti, dritë e krirtë nëpër errësi,
ti, perëndi, që nuk ke perëndim.

III

Të falem ty, o fis i vendit tim:
Ilir i lashtë, arbër i ri –
dhe sot shqiptar në shumë Shqipëri…
ty, i paepur popull luftëtar,
qendresë e fortë në luftë e zjarr;

ty, o gjahtar i moçëm me hobe,
dhe ty, bari, me hark e me kope
ty, bujk, me shpatë e me qe
ty, nënë e dhembshur e grua – gur,
ju, që më shtatet ngritët mur:
ju rroni dhe rilindni përsëri,
siç lind nga trungu bisku i ri,
kur mplaken edhe vdesin perëndi…
ju mbrujtët e mbrojtët gjer në varr:
gjuhën e shqipes sime
…..thesar

Mitrush Kuteli

[shigjeta]

Gjuha ime e vjeter sa lashtesia

1...
Nga me te miret shqiptarë
eshte raca ime
se raca shqiptare
eshte raca me e ndritshme

Paraardhesit e mi
ne kreshtat e larta
qene princa te Dukagjinit
mbijetuar nga ... shpata

2...
Ky liber fisnik
diamant urtesie
eshte krijimi im
fantazia ime!

Perkthimi s'eshte shprehje
e pershtatshme e fjaleve
une kurre s've
ne gojen e ndershme
fjalet e njeriut
te vdekur te shekujve

Une s'kam perkthyer
fjalet e kerkujt
s'perzjeva ne vjersha
fjalet e huaja

Gjuha ime nuk eshte
perkthim nga persishtja
s'ha ushqim nga persianet
e vjeter....lashtesia!

Libri im nuk ka
pupla te huaja
s'ka fjale perkthimi
te te tjereve
gjurma!

Kurre nuk kam marre
gje nga kerkush
Zoti e di
ndoshta ka
ndonje perkim!

Qofte nga fantazia
nga gjerat e mira
apo te keqija
ky liber eshte imi
eshte trishtimi im!

Jahja Dukagjini (1498 - 1582)

Shqiperuar nga Moikom Zeqo. Shkeputur nga "Antologji poetike e poezise shqipe shek. XII-XX"

[shigjeta]

Gjuha martire

Copë- copë ranë hartat e tua të vjetra
Plot me kulla syfrangji kah bota
Po ndër to ti ishe e forta.

Dhe nuk re kurrë.
Me fjalët e tua rrufe godite papushuar
Grushtin e ngrite lart klithe gjithë zë

Nuk bie
Dhe kur nuk bie unë
Nuk bie asgjë.

E lumja ti moj gjuhë martire

Qerim Ujkani

[Do_dona]

Gjuha shqipe

Ne flake
Ne uje
Ne zingjire
Ne gjake
Ti
U shkrove
Ne cdo bajrak.

Me mundime
Sakrific
Trimeri
Ti u ngjalle
Dhe u bere
Thesar me flori.


Nga dora
Ne dore u percolle
Nga zemra
Ne zemer
U kendove
Nga fleta
Ne flet u shkrove
Rruget e mundimshme
I kalove.


Me nder u mbajte
Triumfove
Edhe ne vend
Edhe ne mergim
Ti u rrite
U bere nder
Per vatanin tim
E paster si debora
E embel
Ne shqiptim.

Do_dona

[shigjeta]

Gjuha shqipe

Mblidhmani gjakun.

Një plagë plumbi,
një vragë shpate
dhe fshehtaz helmi;
ca fjalë u shkoqën,
ca rrokje ranë
.... po thelbi mbeti.

Fjalët e shqipes si zaje lumi
rrugës e bjerrën gjithçka të tepërt
gjithçka të qullët;
ngjizur e lidhur si eshtra trupi.
Dhe gjaku çurkë.

Kullojnë fjalët. Ajri përflaket.

Mblidhmani gjakun.

Xhevahir Spahiu

[projekti21_dk]

Gjuha Shqipe


Kur në sulm hodhën turqit
Hordhitë e pambaruara,
Kështjellat e sintaksës
S’i muar, që s’i muar.


Kur panë se gjuhës
S’i hodhën dot prangat
Lëshuan drejt saj
Gjithfarë merimangash.


Parashtesa e pjesëza
E lidhëza së prapthi,
Të bukurën gjuhë
Ta bënin leshharpi.


Të të bënin ty, donin,
Shqipëri, memece.
Po ja, erdhi Naimi,
Si yll mbi ty ecte.


Dorën e zbehtë
Mbi ballë ta vuri
Të të hiqte zjarrllëkun
Prej të sëmuri.


Dhe vdisnin pjesëzat,
Thaheshin merimangat,
Ndriste si perlat
Poezia e madhe.

Ismail Kadare

Ia fute kot. S'besoj ta ketë shkruar këtë Ismail Kadare. Unë, në fillim gati e lashë, se pandeha mos ndonjë nxënës i tetëvjecares e ka shkruar!

[veletini]

Gafurr Bytyçi:

E SHPËTUARA E TË MADHES QË HUMBI

Nuk është veç një Ndre që e njihte Dheu
Nuk është veç një Lukë që me zana fliste
Nuk është veç Buzuku e as veç Skënderbeu
As veç një Pal Engjëll që Zotit shqip i thërriste.

Zotit shqip s’ja thoshte vetëm Janjeva
As vetëm Bardhi,…as vetëm Budi
Dhe Luka e Pali,…Matrënga,Ndrea
Janë vetëm e shpëtuara e të madhes që humbi.

Kallej Arbëria dhe librat kalleshin
Po shpirti i shqipes ngritej mbi zjarr
Zanat arbërore gjithandej këndonin
Në këtë gjuhë shekujsh që kurrë s’u dvar.

[veletini]

Gafurr Bytyçi:

BUKURIA E GJUHËVE

Gjuhët stërgjyshore nga katet e larta
Duke i shikuar të reja i gjeta
Të rejat,si të vjetrat,po aqë të arta
Secila e bukur për kohët e veta.

Nusërisht hapëroi gjuha në periudha
Gufonte leksiku si të ishte shelgjishte
Të rejat nderojnë të vjetrën plot rrudha
Mu si shqipja jonë tonën ilirishte.