Shqiperia c'ka qene, c'eshte dhe ...

[une jam Z...]

C'do te behet?
Besoj se pergjigja e kesaj pyetje duhet te vije nga diaspora Shqiptare (ashtu sic ka ardhur gjithmone) qe keto 12 vitet e fundit eshte rritur ne nje numer shume te madh dhe dalengadale ne fuqine e saj ekonomike.
Jane te ardhurat qe diaspora i jep vendit cdo vit qe mbajne gjalle ekonomine, dhe si e tille diaspora duhet te krijoje organizatat e saj per te pasur nje ze me te fuqishem ne qeverisjen e vendit.
Zeri i diaspores i nevojitet me shume Shqiperise, pasi qeveria dashur pa dashur duke dale nga rradhet e varferise Shqiptare eshte shume driteshkurter per te punuar per te ardhmen e vendit, dhe me teper e preokupuar me mbushjen e xhepave te tyre.
Kjo mungese largpamesie po i kushton vendit shume, duke e pare edhe ne krahasim me vendet e tjera ish-komuniste qe kane marre revanshin ekonomik dhe po thithin investimet e huaja.
Shqiperia po humb rastin per ta hapur vendin ndaj investitoreve te huaj, pasi klasa ne fuqi interesohet vetem per perfitimet e momentit. Kjo mendesi po na le shume mbrapa ne kete gare te quajtur ''kapitalizem''.
Cfare duhet bere nga ne?
Gjeja e pare eshte futja e frymes perendimore dhe largimi i ngadalshem nga mentaliteti oriental qe eshte shume demprures.
Diaspora duhet te krijoje institucionet e veta ne Shqiperi qe do te marrin persiper kete edukim njerezor.
Por qe kjo te behet realitet duhet ne radhe te pare qe Diaspora te organizohet pasi duke qene shume e re, dhe e shperndare, lindin dhe shume veshtiresi.
Secili mund te jape mendimet e veta pasi nuk dua te futem ne analize i vetem.

Z

[ornament]

Kam nje pytje, çfare quan ti diaspore dhe ne çfare forme kjo e ndihmon shqiperine. Psh nje familje qe ka shkuar me kuç e me maç ne Amerike, ne çfare forme e ndihmon ajo shqiperine, si i çon dhe per çfare, parat atje.

[une jam Z...]

1-Me diaspore nenkuptoj gjithe Shqiptaret qe jetojne jashte atdheut dhe jo vetem ata ne Amerike.
2-Shume njerez cojne para mbrapsht neper familjet e tyre. Vitin e kaluar kjo shifer kapte 600 milion dollare qe eshte me shume se gjithe ndihmat qe i jepen Shqiperise.
3-Ndihma qe kam nder mend une eshte nje lloj ndihme e organizuar nga njerez qe kane arritur te arsimohen ne institucionet e larta Amerikane dhe ata qe kane hapur biznese.
Duke kombinuar parate dhe dijet e te dy paleve, duhet krijuar organizata qe punojne ne emer te tyre per te perfaqsur interesat e bizneseve te tyre ne Shqiperi.
Nqs diaspora con me shume leke ne Shqiperi se sa te huajt pse mos te kete edhe diaspora nje te drejte fjale ne qeverisjen e vendit. Kjo vjen nga mosorganizimi i diaspores. Nje metode e njohur edhe ne Amerike eshte lobbying qe perdoret nga te gjithe grupimet.
Shqiperia ka rene pre e firmave te huaja pasi Shqiptaret vete nuk kane eksperiencen e duhur ne ushtrimin e biznesit ne kushtet e ekonomise se tregut. Kjo mungese eksperience mund te eleminohet me ndihmen e diaspores.

Z

[ornament]

Me sa kam vene re, pas shume vitesh qe jetoj ne bote, leket ne shqiperi si dhe investimet nuk i ben diaspora. Diaspore quhet ajo pjese e shqiptareve, qe kane ikur per te mos u kthyer me. Diaspora shqiptare sidomos ne amerike, eshte e vjeter. Kjo diaspore nuk levizi gishtin e dores, kur shqiperia po ngordhte per buke ne 1990- 91, e jo me te investonte.
U desh largimi dhjetra mijera refugjateve, nga te cilet shumica sot e kesaj dite jane pa letra, pra me nje gjendje te pastabilizuar, qe ne shqiperi te levizte puna. Jane KETA dhe vetem KETA qe e ndihmuan dhe vazhdojne ta ndihmojne shqiperine.
Kjo ndihme s'behet prej qefit, as per PATRIOTIZEM, por pikerisht nga PASTABILIZIMI TYRE. Per kete ndihmuan pa dashje vendet fqinje, te cilat nga frika e zemerngushtesia, nuk i PAJISEN refugjatet shqiptare me leje qendrimi te perhershme. Kjo jetese e ketij lloji i shtyu refugjatet (ata me te guximshmit) te marrin rrezikun me te dyja duret dhe te fitojne miliona me pune te paligjshme dhe te dyshimta. KY ESHTE LEKU ZHVILLIMIT te Shqiperise, jo ndihma e "diaspores".

Ka kohe kam pare nje emision tek nje kanal sviceran per ate djalin shijaks, qe hapi televisionin e pare privat ne shqiperi. Ket pasuri (vila ne maje te kodres, benzi i zi limuzin, tele-biznesi gjigand, sallat e bilardos gratos per shijaksit, etj, etj) ai e vuri vetem me 4 VJET "pune" ne zvicer.
Nji keshtu u be Shqiperia kapitaliste, asnje merite s'ka per kete DIASPORA.

[une jam Z...]

Une ta kam fjalen per Diasporen e re pasi ajo e vjetra u shkeput per shume vjet nga Shqiperia.
Une mer mik nuk po kerkoj te ve gishitn se ku qendron burimi i kapitalizmit Shqiptar, por te gjej menyra se si ne, pjestare te Diaspores te ndihmojme Shqiperine me eksperiencen dhe njohurite e fituara ne Perendim.
Une po kerkoj mendime dhe jo akuza apo shpjegime mbi pasurite e dyshimta. Se c'thote media Zviceriane per Shqiperine s'do te thote asgje. Puna eshte c'mendojme ne dhe c'do te bejme ne si Shqiptare ne mergim.

Z

[ornament]

Plak s'ke kuptu gje, une s'akuzoj, lexoje dhe nje here me vemendje çfare kam shkruar. Tjeter çfare eksperience ke ti, çfare di te besh ti? Çfare eshte eksperienca sipas teje?

ps, hap nje fjalor te gjesh dhe kuptosh fjalen "diaspore" me pare. Ajo qe quan ti "diaspora e re" ne fakt quhet EMIGRACION dhe kjo s'eshte e njejta gje.

[une jam Z...]

Ti ke vendosur te kthehesh ne Shqiperi? Nqs jo atehere do te behesh pjesetar i diaspores. Diaspora si fillim nenkuptonte gjithe cifutet qe jetonin jashte Izraelit, po tani nenkupton te gjithe komunitetet emigrante qe jetojne jashte kufijve te vendit prej te cilit kane emigruar. Nqs e kufizojme perdorimin e fjales diaspore vetem per cifutet, atehere i bie qe ajo fjale mos te perdoret fare, gje qe s'eshte e vertete ne kohet moderne.
Ti me duket do te kapesh me elemente teknike te ceshtjes, por thelbi i ceshtjes qendron tek pyetja se c'do te besh ti, une, e tjetri per Shqiperine.
Rolin e Sokratit nuk e luan dot ketu, pasi ky problem kerkon zgjidhje jo lojera fjalesh

Z

[ornament]

Ne qofte se une vendos te mos KTHEHEM, atehere S'ME PERKET te PRETENDOJ per "pjesemarrje ne pushtet" bile as te KRITIKOJ gjendjen ne shqiperi. Kjo u ngelet detyre shqiptareve qe banojne atje. Une duhet ta PRANOJ shqiperine ashtu siç eshte, te njejten gje beri Fan Noli ne kohen e E. Hoxhes.

Ndersa, persa i perket "diaspores" ajo egziston vetem atehere kur regjimi i vendit te origjines se refugjateve , ne rastin tone Shqiperia, e PENGON me vetdashje kthimin e refugjateve te saj ne Atdhe. Vetem ne ket rast mund te flasim per diaspore, pra kur s'ka me kthim.
Fan Noli duke qene prift, megjithese simpatizant i komunizmit, si intelektual qe ishte, nuk mund te kthehej ne Atdhe (ndonese ai kishte lind ne Greqi) per faktin e thjeshte se do te ngelej pa pune, ngaqe shteti shqiptar e ndaloi ushtrimin e besimit fetar. Pra ai ishte mergimtar i DIASPORES, si te gjithe kunderrevolucionaret dhe kunderkomunistet e kohes.
Sot me sa di, shteti shqiptar nuk e ndalon KTHIMIN e refugjateve dhe emigranteve te vet mbrapsht, kthimi Mbretit dhe Kadarese flet per kete. PRANDAJ nuk mund te flasim per DIASPORE por per EMIGRACION, diferenca eshte qe ky i fundit behet me deshire, secili nga ne mund ta zgjedhe vet vendin ku do te jetoje (kjo eshte nje nga pikat e kartes se te drejtave te njeriut).

Nuk di sa me kuptove. Desha te them se nga momenti qe TI kerkon "pjesemarrje aktive ne politike" per te bere te mundur nepermjet IDEVE dhe EKSPERIENCES tende qeverisjen e Shqiperise, s'te ngelet veç TE KTHEHESH ATJE (siç beri Ed Rama, me shoke). Te gjitha perpjekjet e kesaj natyre duke vazhduar me qene ne EMIGRACION, <ne kushtet e sotme politike>, jane tentativa naive dhe aspak serioze, te destinuara te deshtojne.
Ky eshte mendimi im per ket çeshtje.

[une jam Z...]

Postuar më parë nga ornament
Desha te them se nga momenti qe TI kerkon "pjesemarrje aktive ne politike" per te bere te mundur nepermjet IDEVE dhe EKSPERIENCES tende qeverisjen e Shqiperise, s'te ngelet veç TE KTHEHESH ATJE (siç beri Ed Rama, me shoke). Te gjitha perpjekjet e kesaj natyre duke vazhduar me qene ne EMIGRACION, <ne kushtet e sotme politike>, jane tentativa naive dhe aspak serioze, te destinuara te deshtojne.
Ky eshte mendimi im per ket çeshtje.

Une nuk jam per pjesmarrjen e diaspores ne "qeverisjen e vendit" por per te pasur "nje fjale ne qeverisjen" e vendit.
Nqs ti vendos te kthehesh apo jo varet nga ty, po kjo sdo te thote qe ti mos te kritikosh ose kerkosh nje qeverisje me te mire, gjithmone nqs ndjen dicka per ate vend.
Shqiperine nuk duhet ta pranosh ashtu sic eshte, nqs nuk eshte ashtu sic duhet, por perhere duhet te mendosh per me te miren, pavaresisht nga klasat sundese aty.
Emigraconi eshte nje nga forcat me te fuqishme te nje vendi (qe e ka provuar ate ne shkalle te gjere) ne historine moderne dhe ta zhvleftesosh ate me nje fjali eshte shume gabim.
Gjithsesi secili ka pikpamjet e veta dhe nuk mund te detyrosh kerkush te mendoje apo te veproje kunder deshires se tij.
Kjo ide sado "utopike" qe mund t'ju duket juve ka qene nje nga temat me te rrahura nga gjithe Shqiptaret e merguar nder vite.
Mos harro se emri i temes eshte marre nga nje figure qe as nuk u kthye ne Shqiperi e as morri ndonjehere pjese ne qeverisjen e saj, po ama mendja dhe zemra i rrinin tek ai vend pavaresisht se "tentativa e tij ishte e destinuar te deshtonte."

Z