Dashuria e ndaluar!

[ALBA]

Rrëmbimi i Gj.

"Eshte me e preferueshme te kesh dashuruar dhe

ta kesh humbur dashurine,

se sa te mos kesh dashuruar kurre. "(Lord Tennyson)

Ne oborrin e Gj. ishin dy makina te parkuara: nje golf dhe nje fiat. Me te mbushur moshen tetembedhjete vjecare babai i saj u kishte blere djemeve makina. Njeri shetitej tere diten neper qytet, kurse tjetri ka shtate vite qe studjon ne Prishtine dhe tash gjendet ne vitin e dyte. Ai ishte nder studentet e rralle qe shkonte ne ligjerata me makine. Djali i dyte kujdesej per shtepine dhe nuk punonte asgje. I kishte merak vajzat dhe tere diten u shkonte pas. Per gjëmen qe u kishte rene ne shtepi ishin grumbulluar te gjithe. Kishte ardhe edhe motra e saj qe ishte e martuar ne nje fshat , edhe vellau nga Prishtina.

Kopshti ishte i mbjellur me bare dhe me plot dashuri kishin krijuar rrathe me lule te te gjitha ngjyrave. Shtepia ishte dy kateshe. Per cdo djale nga nje kate. Vajzes nuk i jipet as bodrumi, sepse ajo edhe pse femije i tyre, konsiderohet e huaj. Disi si auslender me qendrim te perkohshem. Edhe ate qe nga femijeria. Pasuria nuk ndahet sipas anetareve te familjes, por pyetja eshte se kush posedon luc, fiton. Kush jo, duhet te heshte dhe te kenaqet me lemoshe! Ndonje here e ndihmojne edheper dasme dhe kaq. Kete sjelleje te keqe nuk e kam kuptuar kurre, edhe sot kur po i shkruaj keto rreshte nuk dua ta kutpoje. Nuk e kuptoj se si prindi e don nje femije me teper, e tjetrin me pak! Sipas traditave zallore femres nuk duhet t´i jipet po aq sa edhe vellaut. Keto tradita na i shiten si deshire hyjnore! Por, te kthehemi te kopshti se rërë ka shumë. Me rërën le te mirren lopatat.

Mu ne mes te barit kishin nje kajsi. Dyerte e shtepise ishin prej drurit te qershise dhe qe ne fillim linte pershtypjen e nje familje te pasur. Ne koridor orendi te shtrenjta qe vezullonin nga nje pasterti e madhe. Qilimi prej kadifeje ishte i kuqerremte. Majtas nje kuzhine e madhe me nje tavoline ne mes. Ne dhomen e pritjes e cila gjendej perballe kuzhines divane te mbuluar me mbulesa fisnike. Ne qoshe televizori i madh me ngjyra: " grundig "! Nje vetrine me gota, filxhana, gota te veres te kristalta dhe zbukurime te vogela. Dhoma e fjetjes e babait ishte prallore. Mu ne mes nje krevat i madh, prane kokes nje radio dhe dy abazhur. Ne mur nje lloj qilimi me xhami dhe shkronja qe rralle ndonje shqiptar i kuptone. Shkrrabla.

Gati asgje nuk ishte nga ajo qe gjendej ne tregun tone. Here gjesende perendimore, here lindore. Ne dhomen e Gj. dy krevata qe ndaheshin prej nje rafti te madh librash. Rafti ishte perplote. Mbi shtratin e saj nje portret i Skenderbeut, nje e Nene Terezes dhe nje e I. Kadares dhe R.Qosjes. Mbi keto korniza ishte nje shqiponje e qendisur. Nen sqepet e shqiponjes ishin nga dy pika lot! Lotet binin ne nje shami qe ishte mu ne fund dhe mbahej nga nje dore femre. Kete shqiponje e kishte qendisur vet. Gj. ishte e shtrire dhe ne balle i kishin vene nje shami te lagur. Prane saj ishte ulur nena dhe i shtrengonte doren. Frymemarrja e saj ishte aq e lehte, aq e qete, saqe ajo nuk ia shqepte syte nga frika se do t´i braktiste per gjithmone. Gjyshja e saj i kishte vene dy duarte ne shtratin e saj dhe mbante koken e ulur. Faqet e saja qe dikur ishin te kuqe, tani ishin zverdhur. Floket iu kishin mbledhur si kangjella para ballit, nje pjese e tyre iu kishte mbeshtjellur rreth qafe sikurse donin ta furnin. Ishte e zbehte si nje kufome.

Burrat ishin ne dhomen tjeter dhe po kuvednonin ardhmerine e Gj. Tymi ngjitje ne dhomen e burrave drejt tavanit. Cigaret nuk ndezeshin nga shkrepsa, por cigarja nga cigarja! Kur dilje ne koridor mund te shikoheshe ne pasqyrat e varura si pas shpine, poashtu edhe perballe. Nje mobile e vogel per lenien e kepuceve, nje vend i posacem per cadrat dhe nga mesi duhej bere edhe ty hapa dhe hapje deren, ku bisdeonin burrat. Posa vihej kemba ne prag shihej perballe nje vetrine e madhe. Dy divana per tre veta, dhe tre kolltuk. Asnjeri nuk ishte ulur ne divan, por po bisedonin te ulur mbi qilim dhe me shpinen ishin mbeshtur mbi te. Cdo njeri kishte nga nje shpuzore te mbushur para vete.

-Me mire te me vdese se sa te na e marre fytyren, tha babai i Gj. dhe mori nje nje cigare te cilen nje kohe te gjate e rrotulloi ne dore.

-Nc! Jo, tha djali i dyte, nese vdes ajo shpeton, shpetimin nuk e ka merituar, ajo duhet ta kaloje me keq. Motra ime te beht kurve, ajo te gjeje burra, kjo nuk eshte e mundur! Tha ai dhe ktheu koken ne anen e vellaut te madh sikur donte te kerkoje mirekuptimin e tij.

Haziri nuk tha gje. Dukej se ishte i deshpruar. Motra e madhe i ferkonte duarte para vete dhe shikoi vellaun e vogel.

-Si t´ia bejme? tha i ati. Turpi ne shtepi, e shtrire per vdekje. Dhe nuk ngriti fare shikimin qe e kishte perqendruar ne shpuzore.

-Duhet t´ia falim, tha Haziri, pa e ngritur koken nga qilimi. Eshte e re...

-T´ia falim ? Vertete t´ia falim, e pastaj te mbetet shatzene ne shtepi, shtoi babai duke e shkikuar pjerrtazi. Po ti Beki, c´mendon ?

-Une, hë, ti e din mendimin tim. Posa te sherohet do ta martojme. Do ta martojme me Sylen. Tha njeriu qe quhej vella.

Ne kete cast trokiti dikush ne dere. Ishte mjeku dhe u fut me cante ne dore duke i pershendetur maqedonisht. Ata i benen shenje me dore dhe ai u fut drejte e ne dhomen e Gj.

-Po ti Hanife, c´mendon ti ?, pyeti ai bijen e madhe.

Ajo tundi koken per nje cast e kroi pak qafen dhe tha :" Eshte e re ...duhet t´ia falim...!"

-T´ia falim! Kurre! tha Beki dhe u nenqesh ne nje menyre percmuese.

Jo nuk do t´i falim, tha njeriu qe quhej baba. Te tjeret heshten. Ai shtypi cigaren ne taketuke dhe doli ne dhomen e Gj.

Ishin duke e rrotulluar ne anen tjeter. Varrë dhe fasha kishte pasur ne koke, kembe, shpatulle dhe ne kurrize.

-Plaget mund edhe te sherohen, nese nuk eshte lenduar kurrizi, tha mjeku, por per helmimin me barera eshte teper veshtire. Sot eshte e hene, nese brenda kesaj nate dhe nesra nuk permiresohet, atehere ose ne spital ose vdes. Babai e vuri doren para goje sikur te deshironte t`i thoje, mjafte me. Mjaft me fjalle te tilla para grave. Nese mirret vesh per rrahjen qe ka pesuar , djali juaj mund edhe te burgoset, i tha ai derisa po kalonin pragun e deres. Une do te beje nje deshmi te nje vdekje natyrore. Beki u afrua prane deres i nxorri nje mije marka dhe i futi ne xhepin e tij. Ai i peshendeti me nje perkulje te lehte dhe duke u nisur shtoi :

" Medikamentet jam duke i marre ne spitalin kryesor ne Shkup, vetem se njoh disa koleg, keto jane shume te shtrenjta, kryesisht ato kunder helmimit me barera !

-Me mire e vdekur e fytyrebardhe, se sa e gjalle e tere familja fytyrenxire, pershperiti Beki ndermjet dhembeve.

Hanifeja undal ne dhomen e motres.

-O nene, po me thuaj si ndodhi kjo?

-E diel, ishte aty rreth mesdites. Foli nena. Ishim ne kopsht dhe po shikonim se ku te benim nje kotec per pellumbat e Bekit. Dikush hodhi nje leter ne oborr. Nuk e pame se kush ishte.

Beki e lexoi dhe thirri Gj.

-A ke dashnor ?- bertit me ze te larte. Shikonte si i terbuar.

-Jo ! Nuk kam. Tere trupi i dridhej dhe qante me koke teposhte.

Beki e mori nje shkop ne dore Nje shkop te domateve ku kishte edhe rrema te vegjel. Babai ishte te nje mik.

-Me trego te verteten se perndryshe do te mbyse. Me thuaj ," PO", ja ku eshte letra. Dhe aty e goditi mu ne koke dhe aty i plasi gjaku i currel..

-Me thuaj nese don te mbetesh gjalle...Gj. u rrezua per tok dhe kur ai u mat ta godase edhe nje here , ajo foli.

-Po, po e kam. Te lutem, te lutem o vella i dashur dhe e mbuloi koken me dy duarte. Ai e kapi per floke dhe i tha:" kush eshte ai, me trego emrin!" dhe i shtrengonte dhembet.

U perpoqa t´i marre shkopin, por nuk munda. Beki e qelloi edhe disa here dhe atehere une arrita te hidhem mbi Gj.

-Do ta vazhdojme me vone tha ai, dhe hodhi shkopin dhe e ke pare dritaren qe ka thyer. Iku i pezmatuar shume keq. Per fat nxitonte se kishte takim me dashnore e vet. Ajo ka mbetur shtatzene, cka do te beje me te uk e di. E mjera nuk ka baba , e vllezerit e saj jane te vegjel. Kur i tha babait tend kete, ai u qesh dhe u krenua me djalin e vet, madje i tha:" Ti je mu si une!"

Pas tri oreve u kthye dhe i tha se do ta martoje me Sylen, ate pellumbxhiun, tridhjete vjecarin qe çalon dhe ka nje sy te verbet.

-At sakatin ? pyeti Hanifeja.

-Po, ate sakatin! Nje cope here me vone e gjetem ne dhome duke shkumuar gojes dhe shume hapa te mia dhe te babait te shperndara ne dysheme... Ai ka semundje tjeter , une tjeter dhe ajo kishte marre shume mdeikamente.

Kur erdhi babai i tha se kishte bere mire dhe e thirrem mjekun. Ja keshtu erdhi e zeza ne shtepine tone.

Nena kishte nje shami ne koke, e cila me cepin e saj i vihej pak para ballit dhe mbate koken e leshuar. E bija me fytyre te mbledhur dhe syte e perqendruar shikonte motren. As ate nuk e kishin pyetur kur e martuan. I paten sjellur nje fotografi dhe i kishin thene: Ky eshte burri yt. Edhe ajo, si cdo krijese e rendomete kishte pasur preferencat e veta dhe shume here kishte endrruar se cfare burri duhet te kete. Ajo deshironte nje te gjate, vete ishte e tille, dhe me floke kacurella. Martoi nje qe ishte nje pellembe dore me e shkurte se ajo, hunden pak te shtrembet, qe ai me krenari e quante sqep shqiponje! Ajo nuk e donte burrin e vet dhe thuhet se fshehtas merr hapa kunder shtantzenesise. Qe dhjete vjet e martuar, por femije nuk kane.

Hanifeja u ngrit duke u mbeshtetur per nenen dhe doli ne dhomen e burrave. Ne dhomen e Cezareve ku vulosej nje jete...

Vazhdom neser.....

[ALBA]

Sot, copa copa ne rruge verehej nje shtrese e holle e akullit. Ne rruge nuk kishte shume njerez dhe femijet nuk luanin perjashta. Bente fohte.

Fatkqesia nuk ishte si te vershimi, por kete here ishte perqendruar ne dy shtepi te lagjes. Dritaret shiheshin te avullosuar dhe dikund lule ku kishin vizatuar femijet me gisht. Ne nje embeltrore po i prisnim dy shoqet e klases. Plani yni, rrembimi i Gj. . Patem pergaditur kacavida, dare, cekic dhe plot canten me vegla te ndryshme qe eventualisht do te na nevojiteshin. Ora 24 duhejt te ishim aty. Sot degjuam se ajo kishte ngrene per here te pare dhe po ndjehej pak me mire. Degjuam se gjithashtu hoxha Hasan do te shkonte te premten aty. Shkuarje e tij aty per ne ishte trishtuese. Ku shkonte ai ne raste te tilla i pushkatonte dashurite. Ky me mish e shpirte pat luftuar qe vashat e lagjes sone te mos behen shkina dhe te mos shkojne ne shkolle. Ishte i shkruter, por i ashper. Ishte i trashe, por i shkathet dhe ecte shpejte. Kishte syte te vegjel, por shihte shume. Kishte veshet e medhenje dhe nuk degjonte mire. Nga varrimet fitonte shume para, se u recitnote ndonje ajet me teper. Per te shkuar ne xhenet u thoshte, nuk eshte lire. Njerzite kuptonin gjuhen e tij. Ishte njeriu me i pasur ne lagjen tone.

Hoxha po vinte me ftesen e babait te Gj. Zakonisht ky i zgjidhte problemet e kesaj natyre dhe i qetesonte njerzit. Po ta shikojme se si u soll: Aty rreth ores 19.00 u degjua zeri i tij. Beki i hapi deren dhe ai hyri me hapa te ngadalshem.

"Selam alejkum", tha ai. Ata i kthyen ne te njejten menyre. U ul ne vendin kryesor dhe shtoi:

-Paska rene nje e zeze mbi kete shtepi. Force , burra, keto sherohen. Une kam folur me vite se shkolla i prish femijet...

-Po valla, tha babai. Te madhen nuk e derguam ne shkolle dhe u martua si eshte me mire. Me kete gabova...Une me pune ne Gjermani, ketu lodrohet...

-"Dua ta shohe "-tha hoxha dhe u ngrit pa pritur lejimin dhe shoqerimin. Ata iu nisen pas. Ne pragun e dhomes u ndal. Mlodhi buzet dhe tundi koken. U ul ne gjunje para shtratit te Gj dhe nisi te lexoje dicka nga nje liber i vjeter. Vereheshin vetem levizjet e buzeve dhe koka qe herpashere shikonte anash. Majtas, djathtas dhe perseri mbi liber. Nje cope here me vone u ngrit dhe iu afrua raftit te librave te Gj.

-Do t´i kaloje. Une u luta dhe lexova ...

-Pac nderin, i tha nena.

U ndal mu ne mes te dhomes hodhi nje shikim duke mbajtur koken pjerrtas , mlodhi buzet dhe tundi koken. U kthye perseri nga vetrina. Dukej se po kerkonte dicka. Babai i Gj i rrinte nje hap pas. Beki dy hapa. Nena e Gj-s tre hapa. Gj ishte e kthyer djathas nga dritarja dhe dukej se po flinte. Hoxha nxorri nje liber nga rafti e futi ne sqetull dhe u nise per ne dhomen tjeter.

Po, ju a keni pritur ndonje mrekulli ? , pyeti ai derisa po hynin.

-Ky liber, ky shejtan qe e ka shkruar, nuk e ka shkruar per te mire, por per degjenerim. A din cka ka ketu ?

Jo, shtoi babai i Gj. Hoxha solli koken.

Ne kete liber mesohen si te behen te pandershme. Deshi te thot kurva, por ndryshoi mendimin. Ne kete liber shiko, shiko se cfare titulli ka :" Sikur t´isha djale !" Po a nuk ka ditur Zoti ta lind djale e tani ky shka , ky Haki Kermilli ta degjeneroje rinine tone. Une nuk po habitem se vajza eshte mashtruar. Une nuk po habitem , se paku jo tani. Per t´i kuptuar njerzit shiko se cfare libra lexojne. Cfare portrete kane ne dhome?

Hoxhe, ne te kemi ftuar si njeri Perendie per keshilla, na thuaj sot se si te veprojme. Ne do t´i respektojme udhezimet e tua. Hoxha u ul dhe pas tij te gjithe. Haziri po shikonte nje gazete. Babai i Gj i hodhi Hoxhes nje paket cigare "HB" nga Gjermania. Ai i futi ne xhep dhe vazhdoi.

Shiko pak se cka ka ne dhomen e bijes tende dhe ti nuk e ke vene re, madje gjera te tilla ke duruar. Aty eshte Nene Tereza, me kryq, si shkine. Aty eshte Rexhep Qosja qe kurre nuk ka shkruar disa fjale per te derguarin e Allahut, edhe pse ka shkruar mijera faqe. Madje ne nje vend thot se feja u shpernda me shpate. E ke aty edhe Kadaren, i pa fe prej Allbanise, ateist. Edhe ky kurre nuk ta meson rinine si duhet! Kur ajo i ven ne mure keto fotografi, atehre lehte kuptohet se ajo ka braktisur udhen e Allahut.

Per ta mos zgjatur me biseden e tij dhe lekcionet qe i tha gjate bisedes se tij po e shkurtoj dhe po them vetem se foli mbi moralin dhe si prishet rinia. Se Perendia e ka vene njerin mbi tjetrin ... Se pa lejen e burrit femra as ne parrajs nuk futet dot...etj.etj.

Une i kam dy gra, tha ai. Po nuk i rraha cdo te hëne, do te benin cdo gje.Ne fund edhe ai u pajtua se kjo tragjedi mund te sherohet nese e martojne dhe u pajtua se me zgjedhjen e Syles kishin bere mire, se ai i mjere ishte sakat dhe nuk do te gjendte nuse kurre. Kjo, jo vetem se per te do t´ishte mire, por me kete veper behej edhe sevap dhe Zoti juve si prind u fal gabimet e bera.

-U befte si thua ti hoxhe, tha babai i Gj. Beki u buzeqesh pak. Une po i kendoj edhe nje dove qe te sherohet me shpejte dhe po eci. Turpi duhet te dale nga shtepia.

Ne dalje Beki i futi ne xhep disa qindra Marka gjermane. Ai u nis rruges , kaloi prane shitores " Napredak " dhe ne qoshe u takua me Sylen i cili ishte veshur me dy pallto. Ishte ftohet i madh naten. Qendruan se bashku disa minuta dhe Syla i zgjati doren dhe i futi dicka ne xhep.

*

Me gjysme ore vonese erdhen shoqet e klases. Ato na thane se cdo gje ishte ne rregull. Dhe se kishin arritur ta bindnin Gj. per te ikur nga shtepia. Ajo nuk kishte dashur , ne fillim, por kur i kishin thene se me kend martohet, zemerthyer dhe e deshpruar ishte pajtuar. Ajo brengosej me shume per shkollen, por Xhemi pat premtuar se ajo domosdoshmerisht duhej t`i vijonte mesimet, edhe nese martohen. Nena e tij ne fillim ishte habitur, por me vone u pajtua qe nusja Gj. te shkoje edhe ne shkolle. U pajtua kur une e Agroni i thame se si luftohet kjo prapambeturi kur femra martohet e nuk shkon ne shkolle. Ne, thame, nuk po e ndryshojme kohen nese ajo vetem martohet. Ajo na perqafoi si Xhemin neve dyve!

Na thane se nuk duhej te lodheshim me hapjen e deres sepse ajo do te dilte vet per dritare, e ne vetem duhej ta ndihmonim te ngjitet ne mur per te kercyer ne anen tjeter. Kjo, mua dhe Agronin nga gezoi. Une i tregova babait per kete akcion, ai ne fillim kundershtoi, por une e perkujtova se para njezet viteve edhe ai e kishte ndihmuar shokun e tij per ta grabitur te dashuren e vet. Madje ai kishte shkuar me revole dhe kishte bere roje. Ai vetem solli koken dhe nuk tha asgje. Edhe Agroni i kishte treguar babai te vet. Edhe ai ishte perpjekur t´i a ndrroje mendimin, por ne fund ia kishte dhene canten me veglat. Une Agroni, Xhemi dhe tri vajza tjera luftonin prapambeturine dhe kishim vendosur sa te jete e mundur te luftonim per barazine e femrave. Grate na cmonin shume, disa burra na urrenin shume. Me perbuzje na quanin " Klani shkavell "! Ne tre i kishim shtate mortra dhe ne dashurite e tyre i qendronim afer. Meqenese luftonim per barazi, shembullin e kishim nisur nga shtepia. Shpesh here i ndihmonim motrat ne shkruarjen e letrave te dashurise. Ishte kenaqesi ta shihje motren kur kthehej ne shtepi e lumtur dhe kercente nga gezimi. Nese nuk ben i pari, ben ndoshta i dyti ose i treti. Rrall kush ka fat ta gjeje te parin te mire. Ne meshkujt jemi oratore te medhenje dhe genjejme ne menyre romantike, prandaj dashuria e pare shume here ishte provim!

Ora 23.30. Nate. Dikund dikund drita te ndezura. Dikund lehje qeni. Prane murit nuk e di a dridheshim nga ftohti, apo nga frika. Ne shtepine e Gj. vetem drita e oborrit e ndezur. Kur kalonin makinat benim sikur po bisedonim. Heshtje dhe cdo minute shikonim oren. Ora 23.35 u ndez nje drite ne koridor. 23.36 u fik perseri. Ora 23.38 u ndez drita ne dhomen e pritjes dhe qendroi tre minuta e ndezur. Qetesi mortore. Ora 23.41 u ndez drita ne dhomen e Gj. Nje makine kaloi prane nesh dhe u ndal duke na shikuar mire me dritat e gjata. Taksi jone po priste, ai nuk kishte iden se cka po pritnim ne! I thame se shoku jone don te vjen me ne, por vellau nuk i lejon. Ai kishte ndezur driten ne makine dhe po lexonte nje gazete. Ora 23.45 u degjuan hapa prapa shtepise. Nje trokitje e lehte ne dritare dhe pastaj u hap dera. U duk se dikush u fut nga oborri i fqinjeve ku i ndante nje rrethoje e vogel, sepse ata ishin kusheriret e Gj. Une desha te ndeze nje cigare. Agroni me tha se nuk eshte mire se nga drita e makinave qe herepashere kalonin mund te verehej tymi edhe nga oborri. Kjo ishte gjyshja e saj se hapat tregojne nje ecje te ngadalshme dhe te qete, ashtu si ecin plakat, tha ai.

Pas ores 23.45 cdo gje po shkonte sipas planit. Nuk u ndez asnje drite, nuk u degjua asnje zhurme. Ora 23.54 nje perde u shty majtas.

-Ajo eshte tha Agroni dhe u ngjit pak ne mur, per te pare me mire.

Perdja u kthye perseri ne vendin e vet.

-Te kercejme , tha Agroni.

Kercyem brenda dhe u fshehem pas nje koteci. Po pritnim, ora 23. 58, jemi brenda. Asgje. Ora 00.02 Asgje. Dreq o pune. Dy minuta jasht planit. U ndez nje drite dhe menjeher u fik. Nje qen ia nisi te lehe. Pastaj edhe nje tjeter. 00.03 minuta u hap dera e oborrit dhe u fut Beki brenda. U shtrime pas kotecit dhe kisha frike te mirrja fryme. E vura doren ashtu spontanisht ne zemer qe te mos mi degjonte rrahjet e zemres. Ai u ndal mu para kotecit dhe beri shurren. E vura doren ne gojen se duhej te kollitesha dhe isha skuqur ne fytyre. Do te pelcase si tullumbace. Ai mbaroi dhe u fut brenda. Dy here ndezi driten dy here e ndali. Pastaj ne dhomen e Gj. pame nje drite cigareje e cila u zhduk menjehere.

-Gj. po tymos, thash ngadale.

-Gj. nuk tymos kurre, me tha ai.

-Ndoshta po na jep shenje.

-Ndoshta! perseriti me ze te ulet

Ora 00.10 minuta. Ajo nuk po dilte. Mu ne kete cast u hap perseri derra e oborrit. Po degjohej zhurma e ecjes se dy vetave. Ne u mblodhem akoma me shume pas kotecit. Ishim veshur shume trash dhe tani na krijonte probleme per t´i mbledhur kembet. Hapat sapo afroheshin zhurma e tyre po rritje. Ora 00.13 minuta pame Bekin qe po e trehiqte Xhemin per jake. Ne nje dore mbante revolen. Futi revolen ne xhep dhe shkuli nje shkop nga nje lule. Ne nuk levizem nga vendi. I pashe xixat kur me goditi me shkop, dhe menjehre pasoi edhe nje goditje drejt Agronit. Ne patem vendosur te bertasim, por ai na u kercnua se do te na vrase. Nje njeri i veshur zi, tha se do te na kendoje tallkinin. Kur u lakua ne anen tjeter pash ne drite se ishte hoxha, Faiku.

Babai i Gj doli perjashta , duke e terhequr ate per krahu. Pas saj nëna, gjyshja, motra dhe vellau.

Ti mbaroje me ata, une do ta coje kete te Syla. E goditi Gj. disa here me shqelma para nesh, dhe kur ajo ia plasi vajit dhe perpiqej te mos shkonte, ai e perplasi per toke. Nuk e diku mori kete guxim te kundershtoje, ndoshta edhe nga prania jone, ndoshta edhe shpresa e fundit per te shpetuar nga kthetra...Nuk e di. Ai e zuri per kembe e terhoqi zvarre per floke deri te cungu i drunjeve dhe mori sepaten ne dore.
Do ta prese koken, kurve bije kurve! I tha duke ngritur sepaten ne ajer. Une i mbylla syte dhe nisa te lutesha, pa ze.
Nena e saj bertit: O ndalu e Zoti te marrofte, po a je cmendur...se çika nuk ka bere asgje te keqe...

Ai u ndal, e shikoi gruan e vet i habitur. Kjo ishte hera e pare qe ajo kishte marre guximin ta mallkoje.

U gjunnjezua dhe iu drejtua edhe nje here. A po e sheh kete sopate ?

O baba i dashur, o babi i dashur, te lutem me prej koken, por mos me dergo te ai...te lutem e din se sa vuaj kur nuk je ne shtepi babiiiiii....
Ai hodhi sopaten ne nje ane dhe i vuri kemben ne fyt. O Zot kurre ne jete nuk kam pasur deshire me te madhe te vdisja se ate dite. Te vdisnim qe te katertit, por te krijonim rruge te re. T´ i clironim femrat nga okpuatoret familjar. Vetem kater kufomat dhe tragjedia e madhe do t ´i kishte detyruar shume prinder te rishikonin qendrimet e tyre dhe trajtimin barbar ndaj vashave tona, ndaj motrave tona....Tragjedia do te kishte qene perfekte. Do te shkruanin gazetat dhe ndoshta disa femra, se paku disa do te trajtoheshin ndryshe. Mirepo, jo! Kete fat nuk e kishim pasur. Fatkeqesisht!

Ai mori sepaten edhe nje here ne dore.

Aty bertiti Xhemi dhe provoi te shkeputen nga Beki. Edhe une, edhe Agroni bertitem: O mos te lutemi, te lutemi ne emer te klases...Bertiti edhe nena e vet , edhe gjyshja , edhe motra ...

Nga kjo britme une me nuk kam ditur gje dhe aty nga ora 01.30 u rizgjova ne spital. Xhemi e kishte koken e lidhur me fasha. Agroni nje krahe dhe ne mjeker. Une ne qafe dhe ne kembe! Ata pastaj me treguan se pas rrahjes kishin thirre policine dhe na kishin paraqitur si hajna te pulave. Babai i saj kishte dalur jasht me te bijen duke e terhequr zvarr. Pas tyre ishte nisur edhe nena, duke e lutur. I kerkova lapsin Agronit dhe mora nje leter ku ishin shenuar eshtrat te thyera, per ne tre.

27.10.1976. Jemi ne spital. Betejen e pare kunder prapambeturise e humbem. Ne nuk do te ndalemi. Lufta jone vazhdon derisa vajza e fundit shqiptare te trajtohet mu si vellau i vet, derisa edhe babai te krenohet me bijen e vet, si per djalin e tij. Xhemi me mori ate flete e cila do te behej pjese e ditarit dhe shenoi: " Une do ta marre edhe pas martese me te. Do te periqem t´ia marre atij." Ne i shtrenguam doren. Do te jemi me ty. Dashuria eshte me rendesi , e jo virgjiniteti. Aty vendosem se nese na vrasin njeri prej nesh duhet t´i shkruaj keto kujtime. Fati e deshi une t´i nxjerre ne drite... Qe te tre ishim ne grupin letrare dhe shkruanim poezi. E t´i shkruajme , eroseriti Agroni....Jo per dicka tjeter, por thjesht per te rinjet qe behen baba. Te mos fusin diskriminim ne shtepi. Te henen kishim test ne matematike, te merkuren test ne fizike, ne ishim tani ne spital. Ne fund u pajtuam qe assesi te mos tolerojme qe familjet tona te hakmirren. Hakmarrjet i bejne krenaret, krenaria eshte cilesi e njerzve me komplekse. Ne nuk jemi te tille! Deshira jone ishte te flijoheshim per gjera sublime si dashuria dhe barazia e gjinive! Keto i nenvizuam me ngjyre te kuqe si gjera qe nuk duhet harruar kurre...Kjo ishte edhe deshira e Perendise. Para se te flenim vendosem qe posa te na vizitoj dikush t´i nisim nje leter Syles. Nje leter me lutje dhe kercnime.

vazhdon neser

[angeldust]

Alba, po munde neser na thuaj edhe nga e ke gjetur dhe kush e ka shkruar kete?

Fatkeqesisht eshte e dukshme se eshte nje histori qe ka ndodhur me te vertete.

Le te dalin femrat bark-zbuluar ne Tirane, Prishtine e qytete te tjera, por derisa te zhduken mentalitete te tilla nga zonat rurale shqiptare, nuk kemi bere asnje emancipim si shoqeri.

Relika te Epokes se Gurit!!!

[ALBA]

Vazhdimi´i shtate

Pritja

"Zoti mos u dhashte femra ne shtepi, atyre qe mendojne se femra duhet shtypur sepse lindi femer.“ Plaka e lagjes, Dinorja. Vdiq ne vitin 1996. Dy nipa te saje kane rene deshmore per Clirim kombetar ne fushat e Orizares, Kumanove. Pacin paqe dhe urate!


Vitet e fundit ne lagjen tone ikene tri vajza nga shtepite e tyre. Kur ndodhi rasti i pare gati u cmenden se si ishte e mundur te ndodh kjo mu te ne. Pastaj si ishte e mundur te ike Lulja? Dy muaj me vone iku edhe e dyta. Edhe Syzana. Tani nuk u cmendem, por mebetem te habitur. Dy jave pas kesaj te fundit iku edhe e treta. Florija. Per kete as nuk u çmendem, as nuk u habitem, as nuk u cuditem. Ikja u bë modë! Dashuria kishte nisur te ngadhnjeje mbi traditen e huaj. Ata qe nuk i jipnin femres te drejta, femra keto te drejta kishte nisur t´i marre vet! Vajzat kishin guxim, djemte gjithashtu. Oh, sa na behej zemra mal ku degjonim nje ikje te tille. Zonje Pashe i kritikonte ne cdo vend ku shkonte, keshtu bente edhe hoxha. Tregu i tyre po ngushtohej dhe ata me veprime te tilla ndjeheshin te demtuar ne xhep. Ishte e qarte. Ne buxhetin e tyre mungonin se paku 3.000 Marka gjermane. Tani pasdarke nuk flitej me per ikjen e vajzave, sepse cdo familje kishte frike se mund t´i ndodh edhe atyre. Re-evolucioni femror kishte nisur me rruge te mbare. Kjo do te thoshte : nese ju nuk na kuptoni, ne e kuptojme me mire ju se cka deshirojme ne! Dikush edhe mallkonte :“ Pse na i fali Zoti keto kudhra „!
Nga frika dhe preventimi pese familje i hoqen vajzat nga shkolla ; Driten, Floren, Fatimen,Nexharine dhe Hanifen. Te gjitha ne klasen e kateret ose te peste fillore. Keto u hoqen nga shkolla dy dite pasi qe Mulla Hasani mbajti nje tumbim urgjent ne lagje dhe ku kishte kritikuar dhe bertitur. U shkaterrua morali.
Ne fund ai kishte dhene kete keshille. Me shume se kater vjet shkolle, nuk ben, madje edhe kjo ishte haram, por Zoti ka meshire me ne! Kjo parapergaditje, heqja nga shkolla, behej ne menyre qe vajza te mos kishte mundesi ta zgjedh vet burrin e vet, por t´ia gjejne prinderit, e ne lagjet tone kjo don te thoshte prinderit me ndihmen zonjes Pashe, ose hoxhes si shkues. Mirepo kjo nuk ishte e vertetel. Lulja nuk kishte qene kurre ne shkolle, por diti te zgjedh vet. Njeriut nuk i duhte fakultet per te kuptuar se cka deshiron dhe cka jo! Burri i saj ishte zdrukthetar dhe njeri i ndershem. Kishte edhe shtepine e vet. Familja e saj nuk pranuan te martohej me te sepse babai i tij kishte qene i vafer ne te kaluaren. Te rasti i dyte familja nuk u pajtua sepse dashnori i saj ishte katundar dhe kishin thene se atje ka ere baglash. E treta nuk u kishte treguar fare, duke ditur se mirekuptim nuk ka. Kjo „ ta gjen prindi “ kishte bishtin prapa, si dardha.Ta gjen sipas shijes se vet, por jo sipas tendes dhe Ti jeton vetem nje here dhe ke endrra, si cdo njeri! Kete e din edhe Perendia, sepse ne jemi fryt i Tij dhe te krijuar me ndjenja sipas deshires se Tij.
Madje shijet tona ishin krejt te ndryshme. Per shembull gjenerata e para luftes dhe pas saj i parapelqenin grate e trasha me cica shume te medhaja. Ata kur lavderonin nje nuse te re thonin keshtu: „ Pa pa, po filani kishte marre nuse. Nuk futet dot as per dere, e trashe, e shendoshe hmm, loçke.“
Kur ishim te vegjel kete e kuptonim tekstualisht dhe mendonim se nuset e trasha i fusnin me vinç brenda, nga tavani dhe i leshonin ne dhome, si njeri bore sepse dera nuk i nxinte.
Tri iken dhe pritej e katerta. Tani ne lagje nuk mirreshin me ato qe shkuan, por spekulonin se cila do t´ishte e katerta. Sigurisht se zinim vendin e pare ne qytet. Ka nje vit qe tri kopje te romanit „ Sikur t´isha djale „ po shetiteshin neper lagjen tone! Librat po qarkullonin ne heshtje dhe nje dite e pashe ne raft edhe te tezja ime. Po e lexonin bijat e Hyres. O, Zot tezet time e thirnin te gjithe bugar. Ishte pakez e trashe dhe kishte shume rrudha ne balle. Kur ne jete nuk e kam pare qeshjen ne buzet e saja. Ne prani te saj as burri nuk guxonte ta hape gojen. Dhe lajmi i ri gjemoi si nje bombe. Iken Merita dhe Pellumbesha. Ishin te gjata, te bukura dhe shume elgante. Ato kishin mbaruar vetem filloren. Askush nuk dinte se ato kishin dashnore Nena e saj duke u krenuar me bukuroshet qe dukeshin si binake deshironte t´i martoje vetem me ndonje mjek, apo profesor. E para iku per nje fotografist, e dyta per nje traktorist dhe ishin te lumtura. Qe nga ajo dite tezja ime nuk shkonte me ne dasma si me pare, por edhe nese dilte jasht mbante nje shami te lidhur ne balle, e cila edhe rruges duhej ta tregonte zemrimin e saj. Pjesa tjeter e qytetit lagjen tone e quanin tani Hiroshime. Dy per nje dite, prej nje familje, kjo eshte teper thane burrat dhe duhet marre masa urgjente. Nga lagjja jone vajze ne qytet vete nuk lejohej me. Edhe me nje vella pese vjecar, ama vet nuk bente me. Kur takoheshin grate e lagjese sone, me grate e lagjeve tjera, keto tonat e ulnin koken. Hoxha kishte thene se kur jane afer nje djale dhe nje femer, ne mesin e tyre futet shejtani. Xhania, fqinja ime i ishte pergjigjur keshtu: „ Si mund te futet shejatni gjersa njerzit dashurohen dhe shpalosin dashurine e tyre ne mijera menyra. Shejtani futet aty ku njerzit urrehen, por jo aty ku duhen. Ai kishte sjellur koken dhe nuk kishte thene gje. Pra, dashuria ishte produkt djalli, e urrejtja e rinise ne mes vete, produkt Perendie.

„As mos jep, as mos merre nga Hiroshima. Mos u miqasoni me lagjen e Hiroshimes se jane te perdale.“ Keshtu flisnin njerzit!
*
Tak, tak ,tak...
Degjova nje trokitje te lehte ne nje lloj rafti nga metali qe gjendej prane shtratit tim. U perpoqa t´i hape syte duke i rrudhur kapaket dhe si ne mjegulle pashe nje flokenaje. U ktheva ne anenen tjeter per te vazhduar fjetjen, por vetetimthi me shkoi mendja se isha duke enderruar.Agroni dhe Xhemi po flinin ende.
-„ Bukurosh!“ Ishte nje ze i embel, me zymtesi, engjellor, i njohur, ze femre dhe ndjeva nje peshe te lehte dore qe u leshua me plot ndjenja mbi supe. U rrotullova ne anen tjeter dhe pash ashtu mjegullueshem nje tufe te madhe flokesh para fytyres sime dhe pastaj nje puthje e lehte.
_“ Shpresaaaaaaaa...oooooohhh“, bertita me nje ze aq te larte, aq te thelle sa Agroni dhe Xhemi u tremben dhe qe te dy kercyen dhe veshtruan te ulur ne shtrat. Infermierja u fut brenda, pas saj edhe mjeku. Shikuan nje cast ne dere dhe u larguan. Kur provova te ngritem e godita me koke hekurin e krevatit mu ne plage.
U ula ne shtrat dhe ajo i vuri dy duarte ne gjunjet e mi dhe me shikonte drejt ne sy.
-„ Ju nuk po ndaleni e...“!
E pashe drejt ne sy dhe perpiqesha ta perqendroj shikimin. Ajo me perqafoi dhe ia nisi te qaje. U ngrit mori nje facolete dhe na i pastroi gjakun e thare ne fytyre. Kishte ardhe dje, te premten, sepse kusheriri i saj po martohej. Se jam ne spital kishte marre veshe nga babai im. Ora ishte nente. Heret ne mengjes na paskan vizituar prinderit dhe paskan biseduar me mjeket. Do te vinin perseri ne dreke. Per disa muaj i patem kembyer vetem dy letra. Ate rregullisht e kontrollonin ne cante dhe ne xhepa. Gjysme ore me vone u fut brenda edhe Zana, dashnorja e Agronit. Shpresa me dha nje adrese tjeter ku mund t´i shkruaj.
-Ne kete librari , me tha. Ketu punon mami i shoqes sime.
U ngritem dhe me ofshama te lehta dolem ne oborrin e spitalit, i cili kishte nje park te madh para. Per shkak te Xhemit ne nuk ndam edhe pse kishim shume cka per t´i thene njeri tjetrit. Tani filluam fazen e dyte te planit. Kohe nuk kishim dhe duhej doemos reaguar sot, para se te behej teper vone. Vendosem t´i nisem nje leter hoxhes, nje Syles. Zana na tregoi se babai i Gj. paska derguar dy veta ne shtepine time dhe te Agronit duke kerkuar falje se nuk e kishin ditur se ishim femije te tyre. Babai Agronit kishte thene se do t´ia fale kurre. Ai nuk zihej kurre me dikend, por kishte nje histori mjaft te ngjeshur ne rinine e tij. Edhe ai e pat ikur gruan e vet dhe se paku tri here kishte rrahur njerez, ne mesin e tyre edhe nje polic. Thonin se ne canten e veglave mbante edhe revole. Dy revole ia pat sekustruar policia. Me mire se ky nuk qendronte edhe babai im. Nje pushke gjuetie dhe nje revole ia paten marre. Revolen e pat pasur pa leje. Pushken ia gjeten pas nje ngatrrese me nje fqinj per nje dritare qe ne shtepine e re babai e pat ndertuar e ajo shikonte ne kopshtin e tij. Pushka i duhej per gjueti, sepse cdo te diele dilte jasht. E gjeten pasi qe bastisen shtepine dhe praptuan cdo gje. Ishte i lidhur shume me natyren dhe edhe nese nuk gjuante gje te dielen e kalonte neper ara dhe male. Mund te thuhej se ne pjesen e eperme te qytetit babait tim dhe te Agroni ia kishin drojen. Im at ishte mesues ne shkollen fillore. I Xhemit ishte shef ne nje fabrike.Tani lufta jone ishte futur ne fusha tjera dhe po analizohej ne baze te Kanunit te Lekes. Deshira jone nuk ishte kjo. Ne nuk deshironim kurre nje hakmarrje ndaj nje shqiptari. Nuk e deshironim edhe per kete arsye: sllavet mezi prisnin raste te tilla per t´na paraqitur ne gazeta si njerez te kohes se gurit. Ne nuk kishim deshire tu japim atyre materiale! Madje edhe ne spital kur na pyeten se pse ishim futur aty , e pranuam akuzen qe na ishte bere, se ishim futur per ta vjedhur nje pule!
Sidoqofte ne i treguam Shpreses dhe Zanes per planin tone dhe per letrat qe po i dergonim. Letren qe do t´i dergohet Syles kerkuam nga Zana ta dergoje shtepi ne shtepi dhe te kerkoje nenshkrimet e shokeve te klases. Letren drejtuar hoxhes do t´ia jipnim vellaut tim Piprros dhe ai do ta hidhte ne oborr te tij. Letrat i ndryshuam se paku pese here dhe ne fund i reduktuam shume dhe flitej qarte dhe nuk linte asnje hamendje. Vajzat e lexuan letren drejtuar Syles, ndersa tjetren dretuar hoxhes nuk lejuam.
Ato gjithashtu na treguan se Gj. e kishin derguar te ai aty nga mengjesi heret. Dy here nena kishte arritur ta bind babain per ta kthyer prapa, por ne fund e kishte derguar Beki. Dhoma ku gjindej ajo ishte embyllur me celes, ndersa dritaret i kishin gozhduar. Nga dhoma kishin hjekur cdo gje qe mund te perdor Gj. per vetvrasje. Kur e kishin futur ne oborr ajo kishte lutur vellaun e vet me keto fjale:
„ Te lutem o vella i dashur, shko sot dhe me blej nje arkivol: une do te beje vetevrasje!“

Perafersisht kjo ishte letra,

„ Shume i nderuar Syle,

sic veren kjo leter eshte nenshkruar nga shoket e Gj. Ne syte tone ti je okpuator i saj dhe ne nuk do te hjekim dore deri sa Gj. ta clirojme dhe ta sjellim te vendin qe deshiron ajo. Ti mund edhe te na vrasish, por klasa jone per tridhjete e tre nxenesve do te vije para shtepise tende dhe do te beje proteste. Parollat qe do te bertasim me ze shume te larte jane keto:“ Poshte padrejtesia! Poshte skllaverimi i motrave tona! Rrofte Dashuria e rinise!“ Do te bertasim deri sa Ti nuk vendsoe qe Gj. ta leshojsh nga dhoma dhe ta dorzosh te ne sepse ajo eshte e rrembyer me dhune. Per kete e kemi edhe mbeshtetjen e prinderve! Merrem me mend te lutem nese para shtepise i ke tridhjete nxenes dhe tridhjete prind“

Ne kemi shprese ne mencurine tende.

Letra drejtuar hoxhes ishte kjo:
„ Shume i nderuar Mulla Hasan,

Ne dijme dhe kemi informata se ti ke ndikuar shume qe Gj. te shkoje te Syla. Gjithashtu kemi dijeni se ai te ka dhene para. Ne nuk i harrojme te mirat e tua qe i ben ne lagjen tone. Ti sheron shume gra nga syri i keq, ti sheron shume semundje te tjera edhe te kafshet, ne te gjithe e dijme se kemi pasur fat qe te kemi ne lagje. Ne edijme se po te mos ishe Ti shume here do te kishim mbetur pa qumshtin e ngrohte ne mengjes. Ne e dijme se ti te gjitheve na ke bere synet, edhe kete ta dijme per nder, se ne lagjen tjeter kushtonte 500 DM, e ti na i ke prere per 450. Ne e dijme se nga dy plaka ke marre para per varrimin e tyre, edhepse ato jane akoma te gjalla. Pra ti ke nisur me parapagim dhe ke zbritur cmimin per 30 %. Pervec te mirave tua ti ke bere edhe keq. Ne kerkojme prej teje urgjentisht te ndikosh te familjet tona dhe te Gj. Nese nuk vepron si te themi, atehere ne do t´i kopjojme dhe dergojme 1000 letra ne qytet se ti qysh kur Cipi te ka zene duke bere dashuri me dy grate e tua , qysh ateher nuk mund te fleje naten sepse eshte shashtrisur, shkaktar je ti. Ne e kemi edhe nje fotografi tende derisa ti perqafoheshe me grate e tua. Kete fotografi e ka bere Cipi nga qershia e tij. Radhitja ishte e tille: Supa te cilen dikur e quanim Antipasata te shtrengonte nga prapa. Ti ishe ne mes, pastaj vinte Dytorja, gruaja yte e dyte. Ty te kemi ne fotografi ku dukesh si habmurger, apo si sendwich, i shtydhur ne mes dy grave. Nese kjo nuk te ben pershtypje, atehere kjo sigurisht se nuk te pelqen. Ne kemi fakte se kur sherove Jalldezen nga steriliteti, ia ke bere ti ate pune dhe ajo ka lindur bineq. Kete nuk po e themi per arsye se ata dy femije qe edhe ti i pagezove me emrat Sadat dhe Naser te perngjajne ty, por se duke dale ne koridor Lejka te ka pare duke i mbyllur pantallonat dhe gjithashtu Jalldezen duke i futur cicat ne jelek, qe ishin skuqur nga presioni qe kishin perjetuar.
Ne kemi besim ne mendjen tende te shendoshe...!

Parku i spitalit ishte mbushur me gjethe. Here pas here hynin njerez dhe dilnin. Nje shi i imet binte pa pushim dhe ne po veshronim nga dritarja. Ishte ora gjashte, pasdite dhe cdo caste po prisnim ndonje lajm. Prinderit ne mesdite na premtuan se do te bejne nje tubim me hoxhen, babain e Gj-s dhe vellaun e saj.U shtrime perseri ne shtrat dhe infermierja na solli darken. Ishim shume kurreshtar se si do te reagonte hoxha. Xhemi u ngrit dhe shetitej poshte e larte neper dhome. U ngrit edhe Agroni. Agroni i futi dy duarte ne xhep dhe shikonte ne dysheme. Xhemi po shikonte ne dritare.
-Nuk po vjen askush , tha ai.
Agroni vetem tundi koken. Une nxorra nje fletore dhe nisa te shkruaj ditarin. Dikush po vraponte ne koridor. Dikush kishte vdekur, menduam. U degjuan disa perplasje te deres, pastaj nje tjeter perplasje dhe fjale ne maqedonishte. Me vone kuptuam se nuk kishte vdekur askush, por nje shqiptare kishte lindur ne koridor te spitalit. Mjeku maqedon nuk kishte pasur kohe te paraqitet menjehere, sepse po shikonte nje ndeshje futbolli ne mes Jugosllavise dhe Frances. Kishte pase vrapuar burri i saj, kishte lutur , por mjeku nuk ishte ngritur nga vendi. Vetem pasi kishte mbaruar i kishte bertitur asaj zonje se e kishte bere te ndyta korridorin. E kishin futur pastaj ne nje dhome dhe ajo kishte porositur burrin se djali te pagezohej me emrin Gjergj, si Skenderbeu, por kete emer nuk kishte lejuar shteti, ishte i ndaluar! Kete emer si edhe disa emra tjerer i pat ndaluar edhe hoxha ne lagjen tone.
Aty nga ora njezete e dy u fut Shpresa perseri brenda...

Vazhdimi neser .......


08.10.01 Autori S.Trupi Tregimi eshte real .Dhe eshte ne nje grup ne msn ku jam abonur.

[ALBA]

Vazhdimi i tete




Gjendja ishte shume e ndere. Ne dhome personazhet kryesore. Babai i Gj. dhe vellau i saj ulur me cigare te ndezura. Te ngrysur. Prane tyre hoxha Faik, me Kuranin para per ndonje betim eventual. Ne divanin tjeter qe gati ishte perballe gjendej babai im, i Agronit, i Xhemit dhe plaku i mencur i lagjes, mesuesi xha Jupi. Ky zakonisht gjendej gjithmone ne vendet ku kishte ngaterrase dhe perpiqej t´i pajtonte njerzit. Ne kete dhome me perde te kalterta te leshuara gati deri ne dysheme do te bisedohej per fatin e Gj. , Xhemes dhe Syles. Ne kete dhome te mbuluar me nje qilim te bute dashuria rinore e Gj. dhe Xhemes ishte bere ceshtje publike. Ne kete dhome me nje tryeze mermeri do te flitej per vajzen e gozhduar ne shtepine e Syles. Per ne tre ne spital. Ne kete dhome me telivizor me ngjyra dhe mbi te nje antene, do te bisedohej ardhemria, ndoshta duke lexuar ligjet paramesjetare. Ndoshta ato te mesjetes dhe ato te shekullit gjashte. Me qarte aty do te shqyrtohej dashuria me Kanunin e Lekes, nje katoliku te famshem shqiptar , i cili Kanunin e bazon ne Krishterim dhe, kanunin e Muhametit, Kanuni i nje arabi i shekullit gjashte, i cili kanunin e vet e bazon ne Islam.. Perzierja e ketyre dy kanunenve, njeri katolik dhe tjetri musliman eshte perzierje e pamundshme sepse njeri tjetri nuk tolerojne! Njeri eshte Kanun Evrope, tjetri Kanun Orienti. Njeri ishte Kanun autokton, ndersa tjetri ishte sjellur me dhun dhe ishte mbejllur me gjak dhe koka te prera. Askund nuk perputhen me njeri tjetrin! Ndonje here dikund duket se ecin paralel, por askund nuk do te piqen. Kanuni jone kishte qene mjaft rezistente dhe shume cudira te Kanunit te Muhametit nuk i kishte lejuar te depertojne te ne. Ai urdheronte martesen me kusheri, i joni ndalonte ne fis, pershembull.
~
Ndoshta do te flitej edhe per deshiren e vetvrasjes se Gj. Keta burra ishin mbledhur per te shqyrtuar nje dashuri: ( ri )lindjen ose varrosjen e saj. Dashuria rendom eshte ceshtje e atij qe dashurohet, por ne familjet primitive me dashurine mirret edhe nena edhe babai, edhe vellau, edhe fqiu edhe kusheriri edhe daja, dmth. tere klani, apo fisi. Krijohet nje rrjet i tere i cili mirret me kete pune. Sipas primitiveve me ndikim te madh anadollak nje vajze mund ta marre nje djale nese e dojne edhe keta njerez: Burrin e ardhshem te saj duhet ta doje edhe babai i saj , ose ta pelqeje. Edhe nena e saj duhet te jete e kenaqur, edhe vellau edhe motra. Pra, dhendrrit te mjere i duhet nje rrezatim per fisin, jo per vajzen , por per lagjen. Babai do te kerkoje t´i dije rrenjet e tij dhe fisin. Nena do te interesohet per nenen e tij dhe do te interesohet ku i ka djali dajte dhe kend e ka gjyshe djali. Ajo me nje bije do te shkoje edhe ne shtepi dhe do t´i fuse hundet edhe nen qilime per te para a ka dikund pluhur! Vellau do te interesohet per vellezrit e tij dhe shkoket.. Motra do te interesohet per motrat dhe shoqet e tyre. Thuase po martohet kolektivisht dy familje, e jo dy veta. Thuase martesa eshte ceshtje shoqerie, e jo individuale.
Dhe kjo deshire familjare, teper rralle perputhet me deshiren e te riut dhe te rejes. Per te marre informata te plota dhe te drejte ne rast martese ishte me mire te angazhoje UDB-n. Kjo posedon informata per cdo familje shqiptare. Mund te angazhoje edhe CIA-n mirepo ata kushtojne me shume se KGB te cilet i fusin turinjet si derri kudo qe kundermonte, edhe ate te paftuar!

Para se te vinte deri te ky tubim keshtu solemn, keshtu tragjik dhe keshtu i turpshem xha Jupi i kishte bere gjashte seanca bashkebisedimi. Here me babain e Gj. me timin, te Agronit , te Xhemes dhe hoxhen. Ai keto i bente para se te afroheshin ne nje dhome. Pikesepari perpiqej ta zbrese temperaturen afrikane ne ate shqiptare dhe vetem atehere mblidhej kuvendi. Duhej pikesepari te sigurohej ambienti shqiptar dhe te spikatej rendesia e fjales dhe beses. Kuvendi mblidhej duke u respektuar rregullat dhe tradita shqiptare, por hoxha ishte zakonisht aty per ta shqyrtuar edhe ne aspektin fetar, dmth. arab. Detyra e hoxhes ishte te perkujdesej , a mos valle po cenohej dikund Kanuni Arab dhe .......
Gj. ishte ulur ne nje qoshe , dera ishte e mbyllur me celes. Dashuria e saj me Xhemen sapo kishte lindur. Pervec puthjeve dhe ndonje perkdhelje ne mes tyre nuk ka pasur dicka me shume. Dashuria nuk lindet me komande, por lindet vetvetiu. Dashuria eshte si rrufeja, i goditur vdes; dallim qendron aty se rrufeja e dashurise nuk vdes njeriun, por lumturon ate. I godituri nga rrufeja reale nuk e din se nga i erdhi, i dashuruari qe goditet nga rrufeja e dashurise, rastesisht, pa paramendim, pa qellim e din se u godit dhe pse u godit. Ai kerkon mirekuptim, sjelljet tjera jane ofendime! I dashuruari nuk ka as faj, e as nuk mund ta ndrydhe shpirtine vet. Dashuria mund te jete edhe si gripi. Njeriu nuk sheh se si iu fut virusi, por ai ne pasqyre do ta shohe hunden e vet te skuqur si speci. Meqenese njeriu nuk mund te dashuroje me urdher, atehere dashuria eshte e shenjte, pra eshte nje fryme Perendie. I dashuruari dhe e dashuruara kur te pushtohen nga kjo fryme e shenjte, nuk deshirojne te konsultojne askend, pervec se pasqyren. Krishti per keta thot: "Ata qe i bashkoi njeriu, nuk ka te drejte t´i ndajenjeriu "!
Ne jeten e te dashuruareve cdo gje tjeter kalon ne planin e dyte. Ata e konsiderojne veten te rritur dhe te afte per te ditur se cka deshirojne. Ndonje prind ne vend se te gezohet, se djali apo vajza i eshte rritur dhe nis te pergaditet per jeten , ai i hedh nga binaret e jetes. Nje, perule femijen e vet dhe dy mundohet t´i humb vetebesimin dhe pervojen.
~
Dielli po perendonte dhe ne xhama verehej nje ngjyre e kuqerremte. Tymi fjolle fjolle po ngritje drejte tavanit. Akoma biseda nuk po futej per ate qe ishin mbledhur. Babai i Gj-s po fliste per Gjermanine. Hoxha po tregonte dicka mbi luftat e profetit. Ne ishim ne spital dhe po prisnim me padurim lajme te reja. Gj. ishte vetem me nenen e Syles nje plake ne moshe te shtyre. Gj-se Syla ia kishte lidhur duarte dhe kembet dhe kete e kishte bere me ndihmen e Bekes, vellaut te saj. Meqe ajo kishte provuar vetevrasjen, ata nuk kishin besim ta linin te lire. Ne duar dhe kembe kishte nje litar te vjeter dhe pak ishte i lagur. E kishin marre litarin nga kova me te cilen nxirrni uje nga pusi. Nena e Gj. ishte shtrire ne shtrat e semure. Vellau tjeter kishte ikur ne Prishtine ku studjonte se nuk donte te marre pjese ne nje kuvend te tille. Aty nga ora 19.30 erdhi Shpresa dhe na tha se kuvendi per ceshtje morale po vazhdonte akoma dhe nuk po rridhte asnje lajm perjashta. Seanca kryesore ishte ne mbajtje e siper. Zonja Pashe i ishte afruar shtepise dhe po priste apo dilte ndonje lajm si curril perjashta. Me vete e kishte marre edhe nje shoqen te veten. Po bisedonin te dyjat duke u shetitur poshte e larte. Ishin te veshura trashe dhe me shami ne koke. Ne krahe mbante nje cante e cila te linte pershtyjen e nje fotoaparati. Kur kishin pare se kuvendi po zgjaste shume ishin futur te nje komshi i Gj. gjoja per te shikuar lule dhe po prisnin aty.
Athua cka kishte ne ate cante? Ate cante qe ajo me krenari e mirret kudo qe shkonte me vete.
-Zonja Pashe , hape canten ?
-Jo! Pse ta hap canten ?
-Zonja Pashe, hape canten se lexuesit virtual deshirojne te shohin segretin tend.
-Ja , nje pako cigare, nje taketuke, nje te kuq per buzet, nje facolete, nje tampon ne rast menstruacioni te papritur dhe peseqind marka, tha ajo gati e pezmatuar.
-Po ky mikrofon i kujt eshte ?
-Nuk eshte imi, tha ajo e frikesuar. Ky eshte i hoxhes, e sheh ku shkruan UDB-a...

Ne vedosem te braktisim spitalin. Ishte e pamundur te qendroje aty i shtrire duke e ditur se shoqja e klases eshte dikund e lidhur dhe po trajtohej si nje lope. Po, si lope! Dualem qe te tre me Shpresen se bashku. Ishim kurreshtar se si do te reagonte hoxha pas letres qe i derguam dhe si do te reagonte Syla. Ndoshta me ate leter hoxhen do ta riedukonim dhe do ta benim pak me shume shqiptar. Shume kombe ne bote krenohen me klerin e tyre, per fat te keq, ne me tonin jo. Keta i kane sherbyer Shejtanit dhe Allahut, por jo kombit.
Ky, Sylen dhe Gj. i kishte kurorzuar naten, pak para mesnate, nje dite pasi ia kishin sjellur Syles ne shtepi. Gj. ishte akoma e semure. Ai i kishte kurorzuar keshtu, me keto fjale:
" bija ime ky eshte burri yt dhe vetem me pranimin e ketij burri Allahu mund te t´i fale mekatet e meparshme. Ti je roberesha e tij dhe duhet tu nenshtrohesh urdherave te tij. Ti pa lejen e burrit dhe pa dijen e tij nuk ke te drejte as ne parrajs te futesh. Burri sipas Allahut ka fuqine mbi gruan dhe eshte pronar i saj. Nese ky burre nuk eshte sa duhet i kenaqur, atehere i lejohen nuse shtese, pra edhe tri tjera. Kjo behet edhe per te evituar qe burri yt te kete deshire per ndonje dashnore jasht shtepise. Ne anen tjeter, edhe per te motivuar ty se nese nuk kujdesesh sa duhet dhe si duhet, burri mund te kerkoje ate qe i lejohet nga i Madhi. Mirepo, multiplicimi i nuseve varet nga potenca e tij seksuale dhe materiale. Pra, detyra yte nuk eshte vetem per te mbajtur shtepine mire dhe ne rregull, por edhe ta lumturosh burrin ne aspektin seksual. Menyren se si behet seksi e cakton burri, sepse gruaja eshte arë e tij ku burri mund te beje cka te doje. Nese nuk i bindesh, ky ka te drejte te te rrahe sepse kjo eshte menyra e vetme per te riedukuar te rriturit.
Tash e tutje nuk mund te shkosh perjashta e pambuluar. Bukuria yte mund te jete eksituese per te tjeret , prandaj duhet t´i permbahesh rregullave dhe do te mbulosh cdo gje sipas tradites. Kjo behet sepse nese nuk mbulohesh, dikund ne qoshe te rruges dikush te shikon dhe masturbon. Domethene te vjedh bukurine tende dhe me ate manipulon. Dhe ti nuk guxon te jesh objekt kenaqesie per meshkujt tjere, por vetem per burrin tend. Ti nuk guxon te mendosh me ne ishdashnorin tend, tash e tutje Syla ka te drejete te te kontrollje edhe fantazine tende. Nese ti nuk i tregon, Zoti do t´i shfaq nje enderr Syles, ose ty, e ti ne enderr do te permendesh emrin e tij ne gjum. Kete do ta marre vesh Syla dhe ti mund te denohesh ashper. Kjo eshte tradheti dhe ti duhet te mbytesh me gure, mirepo per kete vendos Syla! Ti guxon e pambuluar te flasish vetem me familjen tende, me kusherinjet jo se me ata ke te drejte edhe te martohesh. Nese dikush ne rruge te pyet dicka , ti nuk ke te drejte t´i pergjigjesh, sepse nena muslimane duhet te jete e padamkosur. Edhe nese dikush te thot : me trego rrugen ...etj, mos flit me te sepse pas pyetjes se tij eshte i strukur shejtani dhe deshira per seks! Ne rast se vdes Syla, te drejte martese me ty ka parasegjithash vellau i Syles...ky eshte prioriteti familjar...ne rast se nuk ka vella burri, kete perparesi e ka babai i tij. "
Gj. si ne kllapi e lidhur kembeduar po degjonte zerin e rende te hoxhes. E ndjente veten dikund ne Sahare dhe ne vesh i futeshin perdhunshem tingujt e muzikes arabe nga nje harem qe nuk duhet te ishte larg nga tenda e saj. Era e lehte qe fryente perplaste zallin ne tenden. Ne rrugen e ngushte qe kalonte prane tendes se tyre, ne rrugen e pafund po kalonin devet te ngarkuara dhe burrat qe po i ndiqnin pas me nga nje shkop ne dore. Aty ketu ndonje kacube. Pak me larg nje kravan tjeter, akoma me tutje tri deve tjera pa pronarin e tyre.Pas tendes se tyre duhej te ishte nje koder rere e krijuar si terraca, shkalle shkalle ku shetitej ndonje zhapin i vetmuar. Pas kodres nje fshat me shtepi perdhese ngjyr muti me tulla te papjekura. Ne rruge nje tufe grash, shtate , qe i ecnin dy burrave pas. Ndersa pas grave nje djal nja dymbedhjete vjecar, me nje shkop ne dore. Ata, burrat ecnin si qente qe hapin rrugen para , ndersa grate te mbuluara kembe e krye ecnin duke u tundur pas tyre. Burrat mbanin nje lloj turbani ne koke dhe ishin te veshur me fustana. Po, me fustana, po a kane breke ? Jo, nuk kane. Pritni pak !
-Duarte larte!
Ate shikuan revolen drejtuar dhe ngriten fustanet e tyre ngadale. Grate u ndalne ne rruge poashtu edhe cuni i vogel. Kur i ngriten fustanat mire u pane dy luce te vegjel arab, te rrudhur, te mbledhur kruspull dhe nuk dukeshin me te gjate se nje centimeter. Luc qe vertete te shkakton komplekse dhe te nxit ta shtypish femren sepse me ate luc ke frike; femra mund te guduliset, por jo te kenaqet. Kur shkohet ne banjo me nje luc te tille nuk e merr dot ne dore, per kete duhet pasur vegla speciale, per shembull pinceta!
-Pse nuk keni breke?
-Eshte haram, brekte jane te gjaureve, thane ata njezeri.Pastaj zuza lahet me lehte keshtu.
-Fustanat poshte, para ecni! Ata u nisen.
(Sa me te vogel qe ka BURRI lucin, aq me shume ka koplekse. Behet i ashper dhe shtyp femrat. Apo, mund ta kete edhe te madh, por te mos kete besim ne potencen e tij, ose nuk i funksion si duhet. Kjo domethene se shtypesi dhe arrestuesi i femres nuk duhet te tregoje asgje! Ai nuk duhet t´i hjek pantallonat. Nese e shtyp gruan, ai sigurisht dikund ne xhep i ka edhe pinceta, ose pafuqine! )
Arabet u larguan tutje, pas tyre u vune ne levizje edhe ato qe i vinin pas. Grate, kishin nje mbulese blu te celet mbi koke dhe ate e terhiqnin pas kepuceve. Se ishin gra kuptohej vetem nga ky mumizim i gjalle. Aty para se te binte nata, ne gjysmeterr te dukeshin si mumi te gjalla, si fantazma dhe po t´i shihte njeriu befasisht mund te trishtohej. Dukeshin aq mire te mbeshtjellura dhe aq shume trishtueshem, sa po te vihej nje ne mes te vreshtit, do ta shpetonte teresisht rrushin nga sorrat. Sidoqetejete, ato nuk kishin faj. Ato repsektonin deshiren e huaj dhe jo te veten. Fundi fundit vetem si e nenshtruar futet ne parrajse, perndryshe hidhet ne xhenem, tenxheret kozmike dhe aty do te zihet e piqet dhe Allahu do ta veshtroje i lumtur se si po i paguan mekatet. Ndoshta Allahu qeshet ne keto caste. Ndoshta edhe nuk qeshet. Do t´ishte normale qe te qaje, per krijesen e vet. Apo ndoshta djalli eshte komandant i kazanave dhe i aushvicit qiellor. Kete nuk e dijme akoma. Mirepo nje gje e dijme: Perendia nuk eshte Djall i cili kenaqet duke ferguar njerzit! Apo dikush mendon se ato zihen dhe piqen pastaj i servohen Satanit per dreke! Mozomakeq!

( Me shami mbulohen floket, dhe pse floket jane te turpshme kete akoma nuk e dijme. Eshte e mundur se arabet floket i konsiderojne lesh, si leshi ndermjet kembeve, e aty ku ka lesh, ka edhe eksitim. Neve shqiptareve pergjithesisht leshi ne koke nuk na eksiton, mirepo ndoshta ka ndonje qe ndjen orgazme kur i sheh folket e grave dhe parapelqejne t´i mbulojne. Keta jane tmerresisht pak te ne! )

Ora 21.30 kuvendi kishte mbaruar mbledhjen, dhe ata kishin marre keto vendime:

-Gj. duhet te ndalet nga shkolla dhe sapo te behet 18 vjecare do te fejohet me Xhemen.
- Nese ajo nuk deshiron, nuk do te martohet me te.
- Syles do t´i paguhet nje demshperblim prej 2.000 DM, se do te mbetet pa nuse. Hoxha do t´ia ktheje parate qe ia kishte marre Syles. Per 3.000 DM ai kishte ndermejtesuar.
- Per rrahjen qe na bene neve kishin rene dakort qe familja e Gj. te paguaje nje denim per qellime humane prej dy mije markave gjermane, jo neve, por ato para duhej dhene nje fqinje sone qe ia kishin vrare burrin dhe i kishte dy djem te vegjel. Familjet tona nuk do te benin hakmarrje dhe babai i Gj. ne moshen 18 vjecare do te toleronte nje bisede prej 5 minutave me Xhemen.
- Xhemi dhe ne dy nuk do te kishim te drejte te kalonin as ne rrugen e saj, e as t´i afrohemi shtepise me shume se 1000 metra.
- Gj. nje vit nuk guxon te dale nga shtepia.
- Xhemit i ndalohet te telefonoje ne shtepi, i ndalohet edhe t´i shkruaje poezi.
Prinderit tane dhe te gjithe ishin betuar se do te ndikonin ne permbushjen e marrveshjes.

ARSYETIM

Keto masa ishin marre per te evituar hakmarrjen e kater familjeve. Me kete synohet te ruhet nderi i te gjitheve. Mbikeqyres i kesaj marraveshje do te jene Mulla Faiku dhe xha Jupi. Vendimi hip ne fuqi sapo tu behet e ditur te gjithe atyre qe jane te prekur me kete ceshtje. Me se voni te nesermen ora 12.00.


Ne, aty nga ora nente nates iu afruam shtepise se Syles. U morem vesh qe brenda te futeshin shoqet tona dhe te provojne njerzishem me nenen e tij. Me ne ishin Sadija , Imrania, Albana dhe dashnorja ime Shpresa. Doli nje plake para dere dhe sipas tradites na ftoi te gjitheve brenda. Ne meshkujt refuzuam se druanim nga nje kthim eventual i Syles. U futa vetem une brenda kur plaka me ftoi ta theje deren.
-" Merreni me shpejte , ju lutem! ", Nuk dua se nje vajze keshtu ne moshe te njome, te denohet keshtu, merreni me shpejt, ajo eshte 18 vjet me e re se Syla.
Ne e shikuam te habitur.
-" Me shpejt, me shpejt perseriti plaka. Mendoni se nuk e di cka eshte dashuria. Kur i kam pasur 25 vjet me ka vdekur burri, por per dashurine tij, ja, jam ajo qe jam dhe jetoj me kujtimet e tija dhe prandaj nuk jam martuar kurre."
Gj. iu hodh Xhemit ne perqafim. Ishte e dobesuar shume dhe e zverdhur ne fytyre. Te gjithe ia nisen vajit. Plaka nga dera qe po na shikonte ofshani thelle dhe iku duke e mbyllur deren pas vete. Xhemi e puthte ne sy dhe ne faqe. Qe te dy denesnin. Ne me duar te kryqezuara dhe kokeulur po prisnim ata.
Gj. futi doren ne gjoks dhe nxorri nje pakete tableta. Nuk e kam ditur se i kam edhe keto, ketu.. Ishin barnat e nenes se saj, barna per zemer! Me marrjen e atyre barnave do te kishte vdekur brenda dy oresh. Xhemi ia mori nga dora.
Kur lakuam ne nje rruge qe shkonte majtas, ne maje te rruges pame ne drite hoxhen dhe Sylen po zbrisnin nga rruga e eperme. Ne u larguam shpejte. Nuk kishim iden se si kishin vendosur.
Gj. u ndal per nej cast e vetmuar me Xhemin.
-Ajo deshiron te kthehej te Syla, na tha Xhemi. Shtepine e urren, por deshiron perseri te shkoje te ai.
Une nuk jam per ty me, i kishte thene. "Ai me ka dhunuar pasi qe na kurorzoi hoxha".

Levizjet ishin rralluar ne qytetin tone. Zonja Pashe sigurisht kishte marre vesh per lajmin e fundit dhe sigurisht kishte marre telefonin per t´i lajmruar njerzit me rezultatin e kuvendit. Rralle ndonje shtepi qe i kishte dritat e ndezura, gati po flinin te gjithe. Ishte dimer dhe njerzit si ariu parapelqejne te shkojne me heret ne shtrat. Ndoshta pjekin patate,apo geshtenja, ndoshta ziejne grure, apo miser, por aty nga ora nente shkonin gati te gjithe per te fjetur. Nate e thelle dimrore me kangjella te varura neper dritare dhe pullaze. Makinat ecnin teper ngadale sepse nje frenim don te thoshte edhe rreshqitje dhe ndeshje. Gj. i kishte dhene nje leter Shpreses. Ishte nje leter e paketit te cigareve ku kishte shkruar disa rreshta derisa ishte ne banjo. Kete cope leter, tani do ta lexoni ashtu si ishte shkruar nga ajo dhe me lejen e saj.

" Isha e shtrime ne krevet. Nuk isha ne vete se hala barnat me mbanin te trullosme. Kuptova se dikush u mundojke me mi hejk pantallonat. Pas pak kohe u humba. Nisa me pa nje anderr dhe pash vellavin qe po me meshonte me nje shkop ndermejt kembeve. Pash edhe baben qe ma meshonte me nje bisht lopate. Dikush, tone, nuk e di kush nisi me ma shti nje kuj mbrenda. Per rreth meje pash nanen me nje def ne dore, vellavin duke vallezu, dhe baba qe po kcente nje valle! Pash shume zalle rreth meje qe me binte ne ftyre, shume turbana dhe minaret e xhamive mu sillshin rreth kryes. Dhe kur pash se nje minare ishte drejtue drejt ciknise teme dhe u fut tanesisht ne mua, atehere piskata me za shume te madh dhe me doli kllapia. Aty pash Sylen te shtrime prane meje i cili gjemojke. Kur e vuna doren poshte pashe se kisha pase gjak!"
Nandor 1976. Gj.d.v.

S.Trupi. 11.01.02

[MC_ED]

alba a u lodhe duke shkruar xemel