Edmond Budina

[Alesia]

Filmi i regjisorit shqiptar Edmond Budina " Letra ere" ka pasur jehone ne Festivalin Nderkombetar te Filmit ne Londer.
Ne kete festival, jo konkurues, filmi ne fjale eshte shfaqur ne naten e tij te 3 mes realizimeve me te fundit te kinemase boterore, te sapokthyera nga gara e festivaleve te Kanes dhe Venecies.
Ne filmin "Letra ere" qe eshte bashkeprodhim italo-shqiptar ne rolet kryesore luajne: Edmond Budina,Yllka Mujo, Adele Budina, Violeta Manushi etj.
I urojme suksese regjisoreve tane qe bejne qe ti degjohet emri edhe Shqiperise per keshtu gjerash

[XimiD]

Po mire prap vazhdon avazi ne festivalet e filmave ku tema eshte po e njejte ? kanuni, emigracioni ?! Sa njerez me pak bagazh percojne kulturen tone ne bote !!

[Alesia]

Te Percosh kulturen tone neper bote me tema si emigracioni, kanuni eshte qe te jesh me pak kulture!!!!!!!!!!!!
Cudi me vjen kur degjoj te tille argument..
Normalisht ka nje larmi temash por aktuale jane keto dhe pse mos ti japim te gjitha kendveshtrime e ketyre temave????
Duhen pergezuar keto regjisore qe te pakten bejne qe ti degjohet emri Shqiperise per mire dhe pastaj vjen ajo e perzgjedhura teme qe do i justifikonte...
Une mendoj suksese dhe jo ti presesh me kembe te pare per gjoja jo tema te goditura.....

[XimiD]

Po por e njejta gje edhe ne festivalin boteror te filmit ne Montreal (shtator 2002 ) e njejta teme ! Kanuni ! A thua se kanuni eshte sot mbizoterues ne jeten shqiptare ! ( qe ne fakt eshte nje problem i ca fshatrave ose ca qytezave ne te cilat 70% e popullsise eshte shperngulur ). Me kete une nuk dua te them qe ky nuk eshte nje problem por nuk duhet identifikuar shoqeria shqiptare vetem me kanun dhe emigracion ! A e dini ju dhe ata regjizore (qe per fat te keq i ka ngelur ora diten qe kane lene Shqiperine) , se Shqiperia ka nj kryeqytet me afro 1000000 banore , qe eshte nje qytet me larmi dinamizmi ne shume fusha te jetes, a e dini ju se aty, ka njerz qe dashurohen, ndahen, drogohen,pasurohen,vetvriten,shkollohen,degjojne muzike,shkojne ne Pub-e dhe lokale moderne qe per hir te se vertetes nuk i gjen as ne perendim , ka shume Radio dhe Tv private te standarteve europiane dhe me gjere, ka nje mentalitet qe dita dites ndryshon ka MODEEEEEEEEEEE !!!! qe nuk e sheh as ketu ne Canada psh ! Ka vetura moderne, dhe shume gjera te tjera, ka edhe jete nate, ka dhe plazhe si ai i Dhermiut !
Dhe rregjizoret tane e afte njohin vtem dy tema Kanuni dhe Emigracioni ! F.U.C.K. THEM !

[XimiD]

Dhe kur me kujtohet filmi "Gruaja pa krahe" prodhim shqiptaro -kanadez (teme kanuni kuptohet !) nje shoku une shqiptar ftoi ne premieren e filmit ca miq te tij nga Montreali (quebecas) per ti treguar Shqiperine !
Me erdhi shume keq per te kur ata iken pa takuar asnjeri sepse kur pane kush ishte Shqiperia (vendi qe sipas regjizorit mbizoterone kallashi, perdhunimi, dhe vrasja deri e femijve) dhe ndoshta ne te tjeret aty ju dukem si kope ujqerish !
Kjo per hir te njerezve pa horizont ,pa bagazh, dhe jorealiste qe per fat te keq perfaqesojne kulturen tone ne akivitetet nderkombetare !

[katana]

Edmond Budina
Përralla e bukur e “Letra në erë”

Në Taormina, regjisori shqiptar Edmond Budina, refugjati që punon në një
ndërmarrje të Bassanos, është shfaqur për herë të parë përballë publikut Italian
me filmin “Letra në erë” me aktorët Yllka Mujo, Bujar Asqeriu, Violeta Trebicka
Banushi

Edmond Budina mishëron optimizmin e vullnetit. Ndryshe si do t’ia kishte dalë
mbanë, mes fundit të viteve ‘80 dhe fillimit të viteve '90, nga një njeri i
spektakleve të vinte në krizë regjimin komunist shqiptar, duke e detyruar në
fillim të binte në ujdi me studentët e revoltuar e më pas të hapej ndaj
reformave e më vonë të tërhiqej?! Ndryshe si do ia kishte dalë mbanë sot, që nga
një punëtor i thjeshtë i nivelit të katërt në një fabrikë në Bassano të Italisë,
të drejtonte një film që jo vetëm e ka prezantuar në festivale të ndryshme filmi
në Itali, por edhe në Londër, në Kinemanë Europiane të Leçes dhe në atë të
Taorminës, duke realizuar një vepër të një cilësie të mrekullueshme? Për këdo që
nuk është i pasur si ai me një vullnet të hekurt dhe një karakter të fortë, do
të kishte qenë e pamundur të kalonte nga jeta e një aktori të njohur në
Shqipëri, në zëvendësrektorin e Akademisë së Arteve dramatike në Tiranë, në
udhëheqës të një demokracie që po lindte në Shqipëri e më pas në një punëtor
mekanik në një vend të huaj. As që imagjinohet sesa forcë mund të duhet për të
vazhduar mbajtjen gjallë të flakës së artit dhe të dëshmisë intelektuale për të
ndihmuar njohjen e atdheut të largët, aq shumë të dashur pavarësisht zhgënjimeve
të mëdha dhe të dhimbshme, që i kanë ndodhur mbas sezonit të parë të shpresës.
Për të xhiruar filmin “Letra në erë”, Budina ka kërkuar plot tetë javë leje nga
puna. Për ta prezantuar në Taormina, ka marrë edhe pesë ditë të tjera, por pas
kësaj, puna e tij ka vazhduar si zakonisht këto vitet e fundit, në vendin e tij
të punës si kolaudues i grupit hidraulik të kaldajave me gaz. Sepse nëse arti
mbush shpirtin, për të mbushur barkun, tënd dhe të familjes, gruas dhe dy
fëmijëve, duhet të llogarisësh mirë shpenzimet.

Ju keni kontribuar në mënyrë të vendosur për të sjellë demokracinë në Shqipëri e
megjithatë u larguat. Si kështu? Motive ekonomike? Zhgënjime?
Që të dyja. Kisha ide të ndryshme nga ato të lirisë së shfrenuar që u imponua
dhe që nuk arrinte të mbronte njerëzit më të dobët. Do të luftoj gjithmonë për
të drejtat e tyre. Ëndërronim një shoqëri më të drejtë, më pak të korruptuar,
ndërsa atdheu im ra nga një ferr në tjetrin, u kalua nga kulti i zotit marksist
në atë të zotit para.

Kur dhe si mbërritët në Itali?
E lashë Tiranën së bashku me familjen në '91. Vjehrra ime ishte me kombësi
italiane dhe u riatdhesua së bashku me bashkëatdhetarë të tjerë, në bazë të një
marrëveshjeje mes qeverisë shqiptare dhe asaj italiane. Na priti ministri
Boniver, kështu që i pritëm edhe nga presidenti Cossiga në Quirinale: dy javë në
hotel dhe më pas… rregullohuni vetë. Ishte shumë e vështirë.

E megjithatë nuk ishit një njeri si gjithë të tjerët. Ishit një nga
intelektualët më të fuqishëm shqiptarë.
Këtu nuk vlente për asgjë fakti se unë kisha punuar si aktor, si në kinema,
ashtu dhe në televizion. Dhe as fakti që kisha shkruar dhe drejtuar vepra
teatrore që ishin regjistruar edhe në TV. Të punosh në botën e spektaklit në
Itali është shumë e vështirë për një Italian, merre me mend sa e vështirë mund
të jetë për një shqiptar. Duhet ta rinisja nga zero, por jeta të mëson rregullat
e saj dhe ti duhet vetëm t’i respektosh.

Punëtor, por pa hequr dorë nga përdorimi i venës suaj krijuese…
Atë nuk do ta bëja dot kurrë. Në Bassano në kohët e para nuk kisha asnjë rrogë,
por shpenzoja 20 mijë lira për të shkuar në Teatrin Astra për të parë
spektaklet. Një mbrëmje në 1993 apo në 1994, pashë Enrico Maria Salerno në
pjesën "Vdekja e një tregtari udhëtar”, pjesë të cilën e kisha recituar dhe unë
në Shqipëri. Qaja nga mallëngjimi dhe nga zemërimi dhe i thoja vetes se nuk
duhet të dorëzohesha por të luftoja.

Të mos dorëzohesh çfarë do të thotë?
«Në 1995 arrita të përgatisja dhe vija në skenë si regjisor dhe si actor, me dy
aktorë të tjerë nga Padova, një spektakël për fëmijë me poezitë e Ismail
Kadaresë që i kisha përkthyer në italiash, "Pallati i ëndrrave". Pati sukses. Që
nga ajo periudhë rrota filloi të rrotullohet. M’u prezantua një profesor i
Universitetit të Venecias, Antonio
Atisani, që më pas më njohu me Marco Balianin, i cili më zgjodhi si protagonist
të “Migranti”. Spektakli u shfaq dhe në Pragë, në “Piçolo” të Milanos, në
Napoli, Firenze. Pastaj Baliani më rekomandoi për “Un posto al sole”.
Dalëngadalë gjërat ndryshuan. M’u ofrua mundësia të xhiroja episodin “E diela e
palmave” në filmin “Drita e Brindisit” dhe kështu, skenari “Letra në erë” pati
financim dhe një producente kurajoze më ka ndihmuar ta realizoja, Donatella
Palermo.

E tani?
Do të kthehem në punën time si punëtor. Nuk mund ta harroj atë që kam kaluar kur
nuk kisha punë. Një vuajtje dhe ankth i padurueshëm. Është e pamundur të jetosh
duke e ditur se të nesërmen nuk do të kesh asnjë para në xhep me një familje për
të mbajtur në shpinë. Këtë vend do ta mbaj fort sa më shumë të jetë e mundur.

[Never Say Never]

Edmond Budina, ose Felini shqiptar në Itali
(GAZETA SHQIPTARE)

Migena Hoxhalli

TIRANE

Prej disa ditësh mediat e shkruara italiane i kanë lënë jo pak hapësirë edhe një artisti shqiptar. Edmond Budina, ish-aktor dhe regjisor i Teatrit Kombëtar, ka arritur jo vetëm të depërtojë në kinemanë italiane, por dhe të kokurrojë edhe në krah të saj. Eshtë pikërisht filmi "Lettere al vento" (Letra në erë), i shfaqur këto ditë në Festivalin e Taorminës, me regji të Budinës, i cili e ka shndërruar atë në objekt të disa artikujve gazetareskë. Këto të fundit madje kanë folur me superlativa për artistin shqiptar, veçanërisht pas shfaqjes së filmit. "Ndodhet një vend i ri mbi hartën e kinemasë europiane: Shqipëria. Këtë e themi pasi kemi parë filmin "Lettere al vento" të Edmond Budinës…", kështu shkruhet në një artikull me titull "Lettere al vento ose Shqipëria magjike" në gazetën "Il Mesaggero".
Sipas artikullit, filmin e bën shumë tërheqës jo aq historia, se sa stili i përdorur nga Budina, i cili për realizimi e tij ka bashkëpunuar me aktorët Bujar Asqeriu, Ermela Teli, etj. "Budina mbetet në atdhe si një qenie e tipit të 'realizmit magjik' me jehona feliniane, ku ndërthuren ëndrra dhe realitete, të konkturuar me thjeshtësi", vazhdon shkrimi i "Il messaggero". Alternimi mes tragjikes dhe absurdes pasqyrohet në një subjekt të gjetur të Budinës, personazhi kryesor i të cilt është Niko, një baba rreth të pesëdhjetave. Ai ka pasur një djalë, i cili rezulton i humbur pas largimit në një vend të largët. Personazhi kryesor luhet nga vetë Budina, një ish-profesor gjatë kohës së komunizmit, i cili në periudhën e demokracisë u katandis duke shitur banane. Në një tjetër artikull në gazetën "Liberazione" historia përkufizohet si retorike, por aspak banale.
E përbashkëta e artikujve të shkruar për Edmond Budinën në artikujt e gazetave italiane është pikërisht historia e jetës së tij. Madje në "Liberazione" subjekti i filmit "Lettere al vento" konsiderohet dhe si i përafërt me biografinë e Budinës, i cili është larguar nga Shqipëria në vitin 1991 për në Itali, ku punon si punëtor turbinash hi-draulike në Bassano del Grappa. I gjetur është konsideruar edhe titulli i filmit.

[Never Say Never]

Faqja 22 - KULTURE Tetor 25, 2003

TE SHTUNEN PREMIERE NE MILLENIUM 2

"Letrat…" e Budinës mbërrijnë në Tiranë

mi.ho.

Këtë fundjavë filmi "Lettere al vento" do të jetë premierë në kinema Millenium 2. Ai ka për regjisor Edomond Budinën, i cili prej disa vitesh jeton në Itali, ku vetëm tani ka mundur të rigjejë (dhe me sukses) dashurinë e tij të vjetër, kinematografinë.

LAJMI

TIRANE

Ajo që mund të vlerësohet më shumë sesa historia që tregohet në këtë film është stili me të cilin është treguar. Budina në pozicionin e një babai arrihet me një "realizëm magjik" me elemente feliniane, ku të bie në sy gërshetimi i thjeshtë mes realitetit dhe ëndrrës". Kështu është vlerësuar nga kritika italiane filmi "Letra ere" (Lettere al vento) i regjisorit shqiptar Edmond Budina, gjatë kohës kur ai ishte pjesëmarrës i Bienales së Taorminës në Itali. Pas suksesit që u reflektua dhe në median e shtetit fqinjë, Budina ka vendosur ta sjellë filmin e tij edhe në Tiranë, për të marrë duartrokitjet e bashkëkombasve të vet. Për këtë, në bashkëpunim me Institutin Italian të Kulturës në Tiranë, në datën 25 tetor në kinema Millenium 2 do të jetë premiera e filmit "Letra ere". Për këtë regjisori Budina, i cili aktualisht punon si teknik në një fabrikë në Basano (sipas medias italiane), do të mbërrijë sot në Tiranë.
Filmi "Lettere al vento" i Edmond Budinës është një bashkëprodhim italo-shqiptar, ku regjisor dhe aktor kryesor është vetë ai. Aktorët me të cilët ai ka bërë të mundur realizimin e këtij filmi janë emra të njohur të skenës dhe ekranit shqiptarn duke filluar që nga Yllka Mujo, Bujar Asqeriu, Naun Shundi e deri tek më të rinjtë, si Ermela Teli, Lulzim Zeqja, Eriona Kakeli etj. Filmi është xhiruar në Shqipëri dhe Itali. Për herë të parë ai është shfaqur në ekranin italian në datën 13 qershor të këtij viti. Pas prezantimit dinjitoz në Bienalen e Taorminës, filmi i Budinës arriti të futej edhe në një tjetër varg konkurrentësh. Këtë herë në edicionin e shtatë të Festivali të Kinemasë Italiane në Gailo (Itali).

[Never Say Never]

reklama e filmit




Edmond BUDINA




Foto nga Filmi

[kolombi]

Urimet e mija te sinqerta.
Suksese te metejshme regjizorit Budina.Une e kam nbjohur si aktor teper i zakonshem per te mos thene i rendomte.Por shikoj se ne fushen e regjise po shkelqen.
Krenohemi me njerez te tille,qe vec emrit te tyre bejne te njohur neper bote edhe emrin e atdheut tone te vogel.