Tri gjera shkatarruese e tri gjera shpetimtare

[useid]

HADITH I DITES

Transmetohet nga Ebu Hurejre r.a se i Dërguari All-llahut s.a.v.s ka thënë:
“Tri gjëra janë shpëtimtare dhe tri gjëra janë shkatërrimtare.
Tri shpëtimtaret janë:
- Takvallëku (të kesh frike) nga All-llahu i Lartë, në vetmi dhe në prani të njerëzve;
- Të thuash të vërtetën, në gëzim dhe hidhërim;
- Të jesh mesatar në skamje dhe bollëk;

Kurse tri shkatërrimtaret janë:
- T’i nënshtrohesh koprracisë
- Ta pasosh epshin
- Të të pëlqejë vetja jotë (të të hyjë vetja në qejf), e kjo është më e rënda prej tyre.

Porosia e parë:
Shpëtimtaret:
“Takvallëku (të kesh drojë nga All-llahu) kur të jesh në vetëm dhe në prani të njerëzve.

Takvallëku është t’ia kesh frikën All-llahut, në sekret dhe haptazi. T’ia kesh frikën All-llahut do të thotë t’i bindesh urdhrave të Tij dhe të largohesh nga ndalesat e Tij. Të jesh takva do të thotë të ndalesh në kufijtë e All-llahut të lartë. I Dërguari s.a.v.s ka thënë: “All-llahu i ka bërë të detyrueshme disa kufij e mos i shkelni ato.” Gjuhësisht rrënja e fjalës takva ka kuptimin e ruajtjes, ngase ajo e ruan njeriun nga zjarri, All-llahu i Lartë thotë:
“O ju që keni besuar! Kini frikë All-llahun me një takvallëk të njëmendtë dhe mos vdisni ndryshe përveçse duke qenë muslimanë!” (Ali Imran 102)
Abdullah Ibn Mes’udi në komentimin të këtij ajeti tha: “…. Kini frikë All-llahun me një takvallëk të njëmentë d.m.th t’i bindesh All-llahut e të mos bësh mëkat ndaj Tij, ta përmendësh e most a harrosh, ta falënderosh e most a mohosh. All-llahu i Madhërishëm thotë:
“Frikësojuni All-llahut sat ë keni mundësi!” (Tegabun 16)
Ai gjithashtu ka thënë:
“O ju që keni besuar! Frikësojuni All-llahut dhe thoni fjalë të drejta, Ai jua përmirëson punët dhe gjendjet tuaja dhe jua fal mëkatet tuaja, e kush i bindet All-llahut dhe të Dërguarit të Ti jai ka arritur fitore të madhe” (Ahzab 70)
Ai gjithashtu thotë:
Nëse keni frikë All-llahun, Ai do t’ju dhurojë udhëzim (për ta dalluar të mirën nga e keqja), do t’jua mbulojë të këqijat dhe do t’jua falë mëkatet, e All-llahu është Dhurues i Madh.” (Enfal:29)

Pra, takvallëku me këtë botëkuptim është një prej gjëravë shpëtimtare.

Porosia e dytë: “… ta thuash të vërtetën kur të jesh i gëzuar dhe i hidhëruar…”

Muslimani duhet ta thotë të vërtetën, qoftë edhe kundër vetvetes, kur të jetë i gëzuar a i hidhëruar, i kënaqur a i mërzitur, që nëse pyetet për ndonjë njëri ta thotë të vërtetën, pavarësisht se a është hidhëruar ndaj tij a i kënaqur me të, e sidomos në çështjet si martesa, partneriteti, bashkpunimi me njerëz në tregti, në industri, etj.. që gjithnjë dhe në çdo situatë ta thotë të vërtetën dhe të mos ndryshojë e vërteta tek ai me ndryshimin e epshit dhe shijes së tij.


Porosia e tretë: “….të jesh mesatar në skamje dhe bollëk..”

Të jesh mesatar do të thotë të jesh i ekuilibruar në shpenzime, kur të jesh i pasur dhe i varfër, ngase Islami ka ardhur me mes dhe ekuilibër. All-llahu i Madhërishëm thotë:
“Dhe ata që kur shpenzojnë nuk e teprojnë e as nuk janë dorështrëngues, por mbajnë mesetaren e janë të matur.” (El-Furkan:67)
Pra, besimtari duhet të largohet nga teprimi dhe koprracia dhe duhet të punojë me ekuilibër dhe masë në çdo çështje të jetës së tij. Sa prej të kamurve patën pasuri të mëdha e që i shpenzuan pa masë dhe mbetën në fund pa to, dhe sa prej të varfërve e harxhuan edhe atë pak pasuri që e patën dhe mbetën parazitë në kurriz të të tjerëve! Ndërsa Islami erdhi në të gjitha çështjet e tij me mes dhe ekuilibër, pa ekstravagancë dhe pa koprraci.




Porosia e katërt : Prej shkatërrimtarëve: “t’i nënshtrohesh koprracisë…”
Besimtari nuk është dorështrënguar e as koprrac. All-llahu i Madhërishëm thotë:
“E kush i ruhet koprracisë së shpirtit të tij, të tillët janë të shpëtuarit.” (Et-Tegabun 16)
I Dërguari i All-llahut s.a.v.s ka thënë: “Ruajuni koprracisë, sepse koprracia i ka shkatërruar ata që ishin para jush, derisa i nxiti të derdhin gjakun e njeri-tjetrit dhe ta bëjnë të lejuar nëpërkëmbjën e nderit të njëri-tjetrit.” (Muslimi)

Porosia e pestë: “…. ta pasosh epshin…”
Ta pasosh epshin do të thotë t’i ndjekësh dhe të anosh pas lakmive dhe pasioneve në çdo gjë. All-llahu i Madhërishëm thotë:
“Mos iu bind atij të cilit ia kemi shmangur zemrën prej përkujtimit Tonë, atij i cili i është dhënë epshit të tij dhe puna e të cilit është e tepruar” (Kehf 28)
I Lartëmadhërishmi gjithashtu thotë:
“E kush është më i humbur se ai i cili e pason epshin e vet pa kurrfarë udhëzimi nga All-llahu.”

Ai gjithashtu thotë:
“A e ke parë ti atë që duke e ditur e respekton epshin e tij si zot të vetin? Atë All-llahu e ka humbur, ia ka mbyllur të dëgjuarit dhe zemrën e tij dhe i ka vënë perde mbi të parët e tij. Më thuaj, pos All-llahut kush mund ta udhëzojë atë? A nuk po mblidhni mend?” (El-Xhathije:23)

All-llahu i Madhërishëm gjithashtu thotë të Dërguarit të Tij s.a.v.s
“Në të vumë ty në një rrugë të drejtë të fesë, pra ti pasoje atë e mos ndiq dëshirat e të padijshmëve!” (El-Xhathije 18)

“Mos ndiqni dëshirat e një populli që e ka humbur rrugën, që shkaktuan humbjen e shumë të tjerëve dhe që u larguan në tërësi nga rruga e drejtë!” (El-Maide 77)
Prandaj, nënshtrimi ndaj epshit ka shkatërruar njerëz dhe vendbanime të shumta, dhe ka shkaktuar që njerëzit të ngecin mprapa, ngase atyre u hyri vetja në qejf.

Porosia e gjashtë: “…t’i hyjë njeriut vetja në qejf, e kjo është më e rënda prej tyre.”

Të të hyjë vetja në qejf dhe të jesh mendjemadh është nga gjërat më shkatërruese. Mu për këtë aryse All-llahu i Madhërishëm thotë:
“Atë vend të përjetshëm (Xhennetin) e kemi bërë vendbanim të atyre që nuk duan mendjemadhësi e as ngatërresa në tokë, e përfundimi i mirë u takon atyre që janë të ruajtur prej mëkateve.” (Kasas:83)

Ai gjithashtu thotë:
“Dhe mos shtrembëro fytyrën tënde prej njerëzve dhe mos ec nëpër tokë kryelartë, se All-llahu nuk e do asnjë mendjemadh që shumë lavdërohet!” (Lukman:18)

I Madhërishëm gjithashtu thotë:
“Karuni ishte nga populli i Musait dhe u bë arrogant dhe e shtypte atë popull, e Ne i patëm dhënë aq shumë pasuri saqë një grup i fuqishëm mezi bartnin çelësat e pasurisë së tij e kur populli i vet i tha atij: Mos u kreno aq sepse All-llahu nuk i do të shfrenuarit….”
E deri te fjala e All-llahut:
“Po Ne atë pallatin e tij e fundosëm në tokë” (Kasas 76)

Pra ajo që e shkatërroi Karunin është se atij i hyri vetja në qejf dhe mbizotëroi arroganca e tij mbi të tjerët, e All-llahu e fundosi në tokë që të jetë mësim për të tjerët deri në Ditën e Kiametit. I Dërguari i All-llahut s.a.v.s ka thënë: “Nuk do të hyjë në xhennet ai në zemrën e të cilit ka mendjemadhësi sa grimca e atomit” (Muslimi)
Ai gjithashtu ka thënë:
“All-llahu i Madhërishëm ka thën: “Krenaria është kostumi i poshtëm Imi dhe madhështia e lavdia janë pjesë e lartë e kostumit Tim, e ai që konkurron me mua në to do ta dënoj atë.” (Muslimi)

I Dërguari i All-llahut s.a.v.s gjithashtu ka treguar për gjendjen e një njeriu në kohën e mëparshme, të cilit i kishte hyre vetja në qejf:
“Ishte një njeri që i veshur me kostumin e tij të zbukuruar, flokëkrehur,i mburrur me vete, po ecte i krehrosur, atëherë All-llahu e vithisi (fundosi) në tokë e ai tanimë është duke u zhytur vazhdimisht në brendësi të tokës, e kështu deri në Ditën e Kiametit.” (Buhariu dhe Muslimi)

Ky është pra përfundimi i mburravacëve dhe i atyre që u ka hyrë vetja në qejf, e kjo është prej gjërave më shkatërrimtare për njeriun, ashtu siç kallëzoi i Dërguari All-llahut s.a.v.s. All-llahu i LArtë na ruajttë prej mburrjes,pëlqimit të vetes dhe mendjemadhësisë dhe na dhashtë sukses që të jemi modest, sepse me modesti na ka ardhur Muhamedi s.a.v.s dhe modestia është morali i tij. AI ka thënë:
“Ai që bëhet modest për hir të All-llahut, atë All-llahu do ta ngrejë lartë.”