Gramatikë dhe rregulla drejtshkrimi shqip

[alvi]

Kerkoj ndihmen e Forumistave dhe te moderatoreve!
Ketu le te flasim per gramatiken dhe rregullat e drejteshkrimit te shqipes, pasi shume nga ne kane filluar ta harrojne.
Le te fillojme me emrin.
Emri, me duket se ka gjini, dhe me duket se lakohet.
Kush di rregulla per emrin le ti shkruaje.
Me vone le te flasim per foljet, peremrat, mbiemrat e keshtu me rradhe.
Moderatoret le te fshijne c'do koment jashte teme, ndersa anetaret e forumit le te ndihmojne me pyetje dhe me pergjigje.
PRa EMRI, cfare rregullash permban shqipja per emrin.
Ne kete menyre ma merr mendja se do na rifreskohet shqipja dhe rregullat e saj.
Faleminderit!

[dikeafajtore]

EMER - quhet ajo pjese e ndryshueshme e ligjerates qe tregon nje frymor, send, gjendje apo nje veprim te senderzuar.

Gezon keto kategori:

1. Gjini (femerore/mashkullore/asnjanese)

a. Emrat qe ne rasen emerore /trajte e shquar/ numur njejes marrin mbaresen -a, i perkasin gjinise Femerore.
b. Emrat qe ne rasen emerore/trajte e shquar/ numur njejes marrin mbaresen -i, -u i perkasin gjinise mashkullore
c Emrat e tipit : Ballet, ujet, te zinjte (e ullirit) , dhjamet etj qe sot nuk perodren gjeresisht, i perkasin gjinise Asnjanese

2. Numur(njejes/shumes)

Mal/Mal-e

3. Rase (emerore, gjinore, dhanore, kallzore, rrjedhore)

E--mal/mal-i
GJ--i, e, te ,se mal-i/ mal-it
Dh--mal-i/mal-it
K--mal-i/mal-in
Rr- (prej) mal-i/ mal-it

4 Trajte(e pashquar/e shquar)

Nje mal/ mal-i
5. I pervecem/i pergjithshem

Ermal/ mal

6. Abstrakt/Konkret

Mall / mal

Per sa i perket funksioneve sintaksore te emrit ne fjali, Emri sherben si:

1. Kryefjale ( DIELLI shkelqen.)
2. Kundrinor (Djali hapi LIBRIN)/(Ai i thirri MENDJES)
3. Rrethanor ( E gjeti ne SHTEPI -rrethanor vendi) Ka shume lloje te tjera rrethanoresh.
4. Kallzuesor (Ai u emerua DREJTOR)
5. Percaktor ( Rruga e DIJES eshte e gjate...)




P.s PO mu kujtua gje tjeter do ta hedh ketu.
Thnx Alvo se me kujtove sezonin e provimeve

[Kryeplaku]

perSHENDETje
Falenderoj Alvin per kete teme te domosdoshme per ne qe i themi vetes Shqiptare dhe "dikeafajtore" per lajmerimin e mjaftueshem kundrejt shqipes.
Saper emrat, sipas punimeve te mia dhe dy shokeve te mi kan dale ne pah disa gjera teper interesante reth emrave, qe ndahen ne te pergjithshme dhe te pervecem.

Problemi 1, pse nderkohe qe gati te gjithe zgjedhimet ne shumicen e gjuheve indoeuropiane ekzistojne "para'emra" (se kam fjalen te per'emrat) ose elemente shquese ne gjuhen tone nuk ndodh nje gje e tille (pervec gjinores, qe prap nuk eshte 100%) psh. gjer. {das, die, der} greq. {i, to, o...} it. {il, la, lo...} etj.
Perfunduam ne mendimin se ne gjuhen shqipe rolin e "para'emrave" e luajne vet prapashtesat (ose mbaresat) dmth. nga mbaresa [a] [i] [u] etj, nuk kuptojme vetem gjinin dhe numrin e emrit por edhe qe ndodhet ne rasen emerore ose dhanore. Ky eshte dhe shakku qe ne Shqipen nuk ndodh asnje perjashtim dmth, nje emer qe mabron me {a} te jet mashkullore, gje qe ndodh shpesh me gjuhet e tjera psh. gre. {nisos} megjithese mbaron me [os] eshte femerore dhe jo mashkullore sic duhej.
Problemi 2.
Dime qe ne gjuhen protoindoeuropiane ekzistonin 9 rasa , ne latinisht ekzistonin 6 rasa dhe ne greqishten e vjeter 5 rasa pse ne gramatiken shqipe te ekzistojne vetem 4 rasa.
Sipas kerkimve te bera vertetuam se ne shqip nuk ekzistojne 4 rasa por 5, rasa e peste eshte "rasa thirese" (nuk e di a permendet ne Gramatikat tona). "Rasa thirese" ,eshte gje e radhe per nje gjuhe , kjo rase perdoret kur therasim dike psh. [o arjano], [o leta], qe perbehet nga "para'emri" dhe emri i pervetshem i pashquar. Kjo rase ekzistonte ne gramtiken e lashte greke por me kalimin e kohes u shduk , dhe sot nuk perdoret ne greqisht dhe atje rasa thirese u perdorte nga melodia {o} dhe emri.
falemiNDERit

[babetironsja]

emrat i morrem vesh un po nis me foljet se i kom me provime.kohet: e thjeshta / e tashme/ e pakryer/ e kryer e thjesht.; kohet e perbera / kryer/ me se e kryer/ e kryer e shkuar/ e ardhme e ardhme e perbere. pjesore/ paskajore/ percjellore/ mohorja.

deftore.
tashme e pakryer e kryer e thjesht
laj-hem laja-hesha lava-u

kryer e se e kryer e ktyer e shkuar
kam-jam-lare kisha-isha lare pata-qeshe-lare

e ardhme e ardhme e perbere
dote lahem do te kem-jem lare

lidhore
tashme e pakryer me se e kryer kryer
te laj te laja te kisha-isha lare te kem-jem lare

kushtore

tashme kryer
do te laja do te kisha-ish lare

habitore
tashme e pakryer kryer me se e kryer
lakam lakesha paskam-qenkam lare paskesha-qekesha lar

deshirore
tashme kryer
lafsha paca-qofsh lare

urdherore
tashme
ti laj
ju lani

pjesorja
lare

paskajorja
forma veprore jo veprore
per te lare per t'u lare

percjellorja
forma veprore jo veprore
duke lare duke u lare

mohorja
veprore jo veprore
pa lare pa u lare


u bubu sa qekan u lodha per koken time. heren tjeter po ju shkruj prap ato gjonat e tjera qe di
pacim.


ju lani

[katana]

tani qe i lexoj postimet e me siperme po e kuptoj sa shume kam harruar (ato c'fare kisha mesuar deri ne klase te gjashte) dhe sa shume te tjera qe nuk arrita kurre ti mesoj ne bankat e shkolles "Demir Gashi" Nuk e di nese duhet te me vjere turp qe kam harruar apo keqardhje. Ndoshta duhet te ngushelloj veten duke i thene "S'pate faj! Ti ike pas klases se 6 dhe atje ku u largove nuk kishe si ti mbaje gjalle ne te njejten kohe qe mesoje gramatiken e anglishtes, dhe nuk kishe ku e si te mesoje me shume"
Shume faleminderit dhe ju lutem vazhdoni.

[ornament]

Ndersa mua Katana me vjen keq per brezin tend qe megjithese emigruar te vegjel mbas prinderve, s'kane arritur te integrohen ne jeten e re, e as te asimilojne te vjetren.
Breza te tille quhen "breza te humbur".

[Henri]

Hej hej hej, Ornament, larg cimbisjet me vajzat e mia

mbiemri - tregon nje karakteristike, gjendje, veti te emrit te cilin shoqeron.

Ndahet ne:
i nyjshem, - i paster, e zgjuar, te shendetshem, dhe
i panyjshem - mashkullor, punetor etj.

Me ndihmoni ca ju qe keni akoma librat ne duar, se diku ketu duhet te shtoja dallimin midis mbiemrit te panyjshem dhe ndajfoljeve

Mbiemri merr gjinine, rasen dhe numrin e emrit te cilin shoqeron.

pra, mbiemri ka gjini mashkullore, femerore, numrin njejes dhe shumes dhe lakohet njesoj si emri:

Rasa emerore: vajza e ndershme
Rasa gjinore: (i, e, te, se vajzes) se ndershme
Rasa dhanore: (vajzes) se ndershme
Rasa kallezore: (kë?) vajze te ndershme
Rasa Rrjedhore: (prej) vajzes se ndershme.

po e le me kaq dhe po kerkoj ndonje liber gramatike, klasa e 5 mundesisht se do kalojme tek ndajfoljet e togfjaleshat e kundrinoret moj aman! Vetem vazhdojeni kush ka mundesi se me kenaqi!

[katana]

ca ti bejme kur u ndame keshtu rane(?)

po do qe kam ca prinder qe mundohen te shkretet qe te na asimilojne e te na integrojne.

thanx mum

[ornament]

Kata ça them une ça kupton ti, INTEGRIM s'do te thote xhinsat e akulloren qe te blen babi (per me teper ai per keto te ka zhvendos ne amerike). Por qe ti po ashtu si une, nuk e vrasim mendjen per kombin e vendin ku jetojme (si amerikanet bie fjala) ngaqe nuk e ndjejme veten te tille, kjo na ben qe te diskutojme ketu ne forum.

ps; Henri, Paranoja siç duket filloka qe ne moshe te vogel me tu bo qeleshe, hehe!

[babetironsja]

o njerrez mos u merzisni ckemi juve se ne un qe kom ik nuk i maj mend po i kom provimet ne prandaj e shkrujta. mos u merzitsni se kjo eshte jeta. po do vij nje dite qe do ktheheni nje dite te gjithe. dhe do bashkohemi sic kemi qene njehere e nje kohe.