Heinrich Heine

[Diabolis]

Hajnrih Hajne

Një femër


Ata u deshën me afsh e zjarr,
Ajo - çapkëne, ai - kusar.
kur ai ndonjë mufke ia veshte,
Ajo kërcente në shtrat dhe qeshte.

Ditën shkonin për bukuri,
Natën ajo flinte mbi gjoksin e tij.
Kur e futën në burg atë, ajo s'reshtte
në dritare qëndronte dhe qeshte.

Ai i fliste." O, eja këtu
se më merr malli kaq fort për ty.
Ty të thërres se do vdes," - i theshte,
ajo tundte kokën dhe qeshte.

Në orën gjashtë ai u var.
Në orën shtatë e kallën në varr.
Në orën tetë, ajo që e deshte,
pinte verë të kuqe dhe qeshte.

[Diabolis]

Hajnrih Hajne

Këshilla të mira

Lëre ndrojtje e turp mënjanë!
Ji pa cipë e faqezi
dhe gjithçka do ta kesh pranë,
merr dhe nuse në shtëpi.

Sazexhinjve hidhu lira,
se aheng s'bën dot pa ta.
Puthi krushkat e pështira,
mendo: "Mortja që s'ju ha!"

Folë mirë për prijsat vetë
dhe jo keq për gra pa nder.
Ha salçiçe qetë qetë,
ndonjë dosë kur ti ther.

Në s'do kishën, o i gjorë,
ca më shpesh në kishë shko.
Hiq kapelen kur sheh pastorë
dhe një shishe ver' i ço.

Diku prapa në të kruhet
kruaju si namusli.
Në të vret këpuca, duhet
me pantofla të rrish ti.

Në ta bën supën shëllirë
me tët shoqe inat mos ki.
Qesh e thuaj:"Moj kukull e mirë,
ësht' e mirë ç'gatuan ti."

Nëse shall jot shoqe dashka,
bli dy shalle me pahir,
këpucë me taka bli dhe mashka,
bliji gurë xhevahir.

Në provofsh këshillën time,
mik i dashur, do gjesh ti
në qiell parajsën plot gëzime
dhe në tokë - qetësi.

[shigjeta]

Lorelai

Nuk di pse jam kaq i hutuar
Kaq brenge pse kam ne gji:
Nje prrallez e kohes se shkuar
S'me hiqet nga mendt kurrsesi

Fillon erresohet. Rini
Ne heshtje te thelle dremit
Dhe shkembin ne breg perendimi
Me rrezet e fundit shkendrit

Atje, maje shkembit te larte
Kendon embelsisht Lorelai
Dhe petku i shtatit, i arte
Dhe krehri ne doren e saj

Papo neper t'arten gershetez
Plot hir ajo krehrin kalon
Dhe kenga magjike, fshehtas
Gjithe vendin perreth e pushton

Shastisur prej saj, lundrari
çan rrjedhen me vrull, po ç'e do:
Nuk sheh qe shkembinj ka perpara
se syt' i mban lart, tek ajo!

Tani, une e di, lum' i gjer
Mbi te rrjedh me shkulm e vaj
Dhe gjith' kete gjeme e beri
Me kengen e saj, Lorelai

perktheu Jorgo Bllaci

[Xhuxhumaku]

Një femër

Hajrih HAJNE

Ata u deshën me afsh e zjarr,
Ajo çapkëne, ai kusar.
Kur ai ndonjë mufke ia veshte,
Ajo kërcente në shtrat dhe qeshte.

Ditën e shkonin për bukuri,
Natën ajo flinte mbi gjoksin e tij.
Kur e futën në burg atë, ajo s’reshte
Në dritare qëndronte dhe qeshte.

Ai i fliste: “O, eja këtu
Se më merr malli kaq fort për ty.
Ty të thërres se do vdes”, i theshte,
Ajo tundte kokën dhe qeshte.

Në orën gjashtë ai u var.
Në orën shtatë e kallën në varr.
Dhe në orën tetë, ajo që e deshte,
Pinte verë të kuqe dhe qeshte.


* * *


Ata po rrinin, pinin çaj
Dhe finin boll për dashuri
Zotërinjtë – estetë të paskaj
Dhe damat – gjithë ndjesi.

“Dashuria të jetë platonike”
Këshilltari i oborrit, tha.
Zonja e tij nënqesh ironike
Dhe psherëtin ngadalë: “Ah!”

Dhe prifti hap gojën e flet:
“Dashuria mos ketë vazhdimësi
Sepse të dëmton në shëndet.”
Zonjusha pëshpëriti: “Si?”


Baronesha flet me trishtim:
“Dashuria është pasion.”
Ndërsa i jep me nderim
Filxhanin e çajit Zotit Baron.

Në tryezë ish dhe një vend;
Atje, e dashur, mungoje ti.
Veç ti mund të thoshe dy fjalë me mend
Se ç’është vërtet një dashuri.


Shqipëruar nga Petraq KOLEVICA

[Cupke_pe_Korce]

Hajne eshte kaq elegant ne te shkruar por...a thua jemi vertet kaq "te hirshme" ne femrat apo keshtu u dukemi?
Hmmm...jo kaq te nxirre de jo kaq te nxirre.

[Kandili 1]

DIE LIEBE

( Vorwort zur neuen Auflage
Des Buches der Lieder)


Das ist der alte Märchenwald!
Es duftet die Lindenblüte!
Der wunderbare Mondenglanz
Bezaubert mein Gemüte.


Ich ging fürbaß,und wie ich ging,
Erklang es in der Höhe.
Das ist die Nachtigall,sie singt
Von lieb und Liebeswehe.


Sie singt von Lieb und Liebesweh,
Von Tränen und von Lachen,
Sie jubelt so traurig,sie schluchzet so froh,
Vergessene Träume erwachen.-


Ich ging fürbaß,und wie ich ging,
Da sah ich vor mir liegen,
Auf freiem Platz,ein großes Schloss,
Die Giebel hoch aufstiegen.


Verschlossene Fenster, überall
Ein Schweigen und ein Trauern ;
Es schien,als wohne der stille Tod
In diesen öden Mauern.


Dort vor dem Tor lag eine Sphinx,
Ein Zwitter von Schrecken und Lüsten,
Der Leib und die Tatzen wie ein Löw,
Ein Weib an Haupt und Brüsten.


Ein schönes Weib!Der weiße Blick,
Er sprach von wildem Begehren ;
Die stummen Lippen wölbten sich
Und lächelten stilles Gewähren.


Die Nachtigall,sie sang so süß-
Ich konnt nicht widerstehen-
Und als ich küßte das holde Gesicht,
Da wars um mich geschehen.


Lebendig ward das Marmorbild,
Der Stein begann zu ächzen-
Sie trank meiner Küsse lodernde Glut
Mit Dürsten und mit Lechzen.


Sie trank mir fast den Odem aus-
Und endlich,wollustheischend,
Umschlang sie mich,meinen armen Leib
Mit den Löwentatzen zerfleischend.


Entzükende Marter und wonniges Weh!
Der Schmerz wie die Lust unermesslich!
Derweilen des mundes Kuß mich beglückt,
Verwunden die Tatzen mich gräslich.


Die Nachtigall sang: „ O schöne Sphinx!
O Liebe!Was soll es bedeuten,
Das du vermischest mit Todesqual
All deine Seligkeiten ?


O schöne Sphinx!O löse mir
Das Rätsel , das wunderbare!
Ich hab darüber nachgedacht
Schon manche tausend Jahre.“








DASHURIA

(Parafjale e botimit te ri
te Librit te Kengeve )


Ja pyll`i vjeter perrallor!
Bje ere lule bliri!
Nga zjarr`i henes cudiplot
M`u magjijua gjiri.


Po vinja larg,si vinja larg,
Bucet prej naltesije:
Bilbili flet per dashuri
E dhembje dashurije.


Kendon per dhembj`e dashuri,
Per qeshj`e te lotuar,
kaq idhur kendon kaq embel vajton,
Zgjon endrat q`u paten harruar.-


Po vinja larg, si vinja larg,
Me del ashtu papritur
Perpara nje keshtjell i math
Me kulmet lart te ngritur.


Dritaret mbyllur dhe kudo
Nje heshtj`e zi perjete;
Dhe dukej, sikur vdekja banon
Ne keta mure te shkrete.


Perpara portes ish nje sfinks,
Perbindsh i tmershem`e gazmuar,
Me trup e putra si nje luan,
Nje femer me kok`e krahruar.


Nje femer e bukur!I bardhi veshtrim
Deshire te eger theshte;
Dhe buz`e heshtur vij si harg,
Pranim pa ze buzeqeshte.



Bilbili kendonte aq embelsisht,-
Me s`kisha te duruar-
Dhe kur e putha tiparin hirplot,
Me vete pata mbaruar.


Fytyr`e mermert`u be me shpirt,
Zu guri psheretime-
M`i piu te puthurat si zjarr
Me etj`e me pervelime.


M`a piu pothuaj frymen krejt-
Pastaj me epsh te lakmuar,
Zu me pushtoj e te mjerin trup
Me putra m`a pat coptuar.


Mundime te embela, dhembj`e defrim!
E vojtj`e gas i pamatur!
Ndaj puthja me deh,kuptoj nje tmer,
Prej putrash dyke u cvatur.


Bilbili i-a thesh : “ O i bukur sfinks!
O dashuri!c`do te thote,
Qe ti me mundim te pavdekshem bashkon
Gjith lumterirat ne bote?


“O i bukur sfinks!Te fshehten m`a sgith,
Cudin`e kesaj jete!
Kam rrahur une trurin t`im
Per te me mijera vjete.“




shqiperoi Lasgush Poradeci

[Kandili 1]

DER TRAUM


Ein Traum, gar seltsam schauerlich,
Ergötzte und erschreckte mich.
Noch schwebt mir vor manch grausig Bild,
Und in dem Herzen wogt es wild.


Das war ein Garten, wunderschön,
Da wollt ich lustig mich ergehn;
Viel schöne Blumen sahn mich an,
Ich hatte meine Freude dran.


Es zwitscherten die Vögelein
Viel muntre Liebesmelodein ;
Die Sonn rot, von Gold umstrahlt,
Die Blumen lustig bunt bemalt.


Viel Balsamduft aus Kräutern rinnt,
Die Lüfte wehen lieb und lind;
Und alles schimmert, alles lacht,
Und zeigt mir freundlich seine Pracht.


Inmitten in dem Blumenland
Ein klarer Marmorbrunnen stand;
Da schaut ich eine schöne Maid,
Die emsig wusch ein weißes Kleid.


Die Wänglein süß, die Äuglein mild,
Ein blondgelocktes Heilgenbild;
Und wie ich schau, die Maid ich fand
So fremd und doch so wohlbekannt.


Die schöne Maid, die sputet sich,
Die summt ein Lied gar wunderlich:
„Rinne, rinne , Wässerlein,
Wasche mir das Linnen rein.“


Ich ging und nahete mich ihr,
Und flüsterte: O sage mir,
Du wunderschöne, süße Maid,
Für wen ist dieses weiße Kleid?


Da sprach sie schnell : “ Sei bald bereit,
Ich wasche dir dein Totenkleid!“
Und als sie dies gesprochen kaum,
Zerfloß das ganze Bild, wie Schaum.-


Und fortgezaubert stand ich bald
In einem düstern, wilden Wald.
Die Bäume ragten himmelan;
Ich stand erstaunt und sann und sann.


Und horch!welch dumpfer Widerhall!
Wie ferner Äxtenschläge Schall;
Ich eil durch Busch und Wildnis fort,
Und komm an einen freien Ort.


Inmitten in dem grünen Raum,
Da stand ein großer Eichenbaum;
Und sieh!mein Mägdlein wundersam
Haut mit dem Beil den Eichenstamm.


Und Schlag auf Schlag, und sonder Weil,
Summt sie ein Lied und schwingt das Beil:
„Eisen blink, Eisen blank,
Zimmer hurtig Eichenschrank.“


Ich ging und nahete mich ihr,
Und flüsterte: O sage mir,
Du wundersüßes Mägdelein,
Wem zimmerst du den Eichenschrein?


Da sprach sie schnell: „Die Zeit ist k@rg,
Ich zimmre deinen Totensarg!“
Und als sie dies gesprochen kaum,
Zerfloß das ganze Bild, wie Schaum.-


Es lag so bleich, es lag so weit
Ringsum nur kahle,kahle Heid;
Ich wusste nicht, wie mir geschah,
Und heimlich schaudernd stand ich da.


Und nun ich eben fürder schweif,
Gewahr ich einen weißen Streif;
Ich eilt drauf zu, und eilt und stand
Und sieh! Die schöne Maid ich fand.


Auf weiter Heid stand weiße Maid,
Grub tief die Erd mit Grabescheit.
Kaum wagt ich noch sie anzuschaun,
Sie war so schön und doch ein Graun.


Die schöne Maid, die sputet sich,
Sie summt ein Lied gar wunderlich:
„spaten,spaten, scharf und breit,
Schaufle Grube tief und weit.“


Ich ging und nahete mich ihr,
Und flüsterte : O sage mir,
Du wunderschöne, süße Maid,
Was diese Grube hier bedeut`t ?


Da sprach sie schnell: „Sei still, ich hab
Geschaufelt dir ein kühles Grab.“
Und als so sprach die schöne Maid,
Da öffnet sich die Grube weit;


Und als ich in die Grube schaut,
Ein kalter Schauer mich durchgraut;
Und in die dunkle Grabesnacht
Stürzt ich hinein- und bin erwacht.



ENDRRA


Nje ender qe te shtie tmerr,
Me mbushi me gezim e vrer,
Dhe pamj` e saj gjith me tmeron,
Ne zemer egersisht valon.


Ishte nje kopsht,plot bukuri,
Barisnja me kenaqesi;
Me kqyrnin shume lule atje,
M`i shtinin zemres hare.


Kendonin embel shpeseri
Nje melodi per dashuri;
Diell i kuq, flori perqark,
Dhe lulet lloje-lloje vark.

Prej barrave balsam kullon,
Puhija embel peshperon;
Dhe cdo gje ndrit e cdo gje qesh,
Shkelqen prej robezes qe vesh.


Ne mes te kopshtit me mister
Ish nje burim tere mermer;
Veshtroj atje nje vasheze,
Nje robe lan te bardheze.


Ne faqe e sycka embelsi,
Si nje shentore lesh-flori;
Dhe si veshtroj, m`u duk ajo
Sikur s`e njoh , dhe mir` e njoh.


Dhe vash` e bukur po nxiton,
Nje keng`ajo po mermeron :
“Rrith, e rrith, ti ujeze,
La-m`a kete linjeze!”


I vajta prane nder keto,
I fola heshtur : Thuajm`, o !
Ti moj hirplotja vasheze,
Perse kjo rob` e bardheze?

Ajo u pergjegj : „Gatit-u shpejt,
Kjo rob` e vdekjes te perket!“
Edhe si foli ajo tashi,
M`u cduk sakaq nga syt`e mi.-


E pastaj rish, si per magji,
U ndodha ne nje pyll te zi.
Gjith lisat rritur la-e- me-la;
Plot cude gjith mendohesha.


Dhe ja!ku mbytur po bucet!
Sepata larg sikur kercet;
Harboj ner gjethe e egersi
Dhe ne nje vend te lire harri.


Ne mes te vendit ne blerim
Ishte nje lis plot lulezim;
Dhe ja! Ku vash`e bukura
Ben e can lisin per hata.


Godet,godet, dhe pa pushim
Thot`e kendon me mermerim :
“Hekur, ti hekur-o,
Arke lisi shpejt nderto!”


I vajta prane nder keto,
I fola heshtur : Thuajm`, o !
Ti fort e embla vasheze,
Kujt ja nderton ti arkene?

Tha shpejt : „ S`ka kohe per kuvend,
Po ta ndertoj qivurin t`end!”
Edhe si foli ajo tashi,
M`u cduk sakaq nga syt`e mi.-


Nje hapesi, nje zbetesi,
Vec fushe shterpe dhe shkreti.
Dhe cfar me ngjau, nuk di sesi,
U ndodha aty me llaftari.


Dhe dyke u endur tej-tehu,
Nje gje te bardhe shoh diku ;
Shpejtova atje,atje ndaloj,
Dhe ja!te bukuren takoj.


Atje qe vash`e bardheze,
Rremonte fort me shateze.
Mezi t`a shoh kisha kuxim,
Ish dhe e bukur dhe tmerim.


Dhe vash` e bukur po nxiton,
Nje keng` ajo po mermeron :
“Shate, shate, e mprehte fort,
Rremo varr te zi per mort!”


I vajta prane nder keto,
I fola heshtur : Thuajm`, o!
Ti moj hirplotja vasheze,
Perse ketu kjo varrkeze?


Tha shpejt : “Ti te pushosh tashi!
Te hapa ty nje varr te zi.”
Si foli vash` e bukura,
U hap dhe varri per hata;


Dhe kur ne varr une veshtroj,
Nje mardhj` e ftohte me pershkoj ;
Dhe mun te nat` e varrit drejt
U hodha- dhe u sgjova shpejt.



Shqiperoi Lasgush Poradeci

[shigjeta]

* * * * *

Lëkund drunjt’ kjo erë vjeshtake,
Natë e ftohtë, lagështi;
Me mantelin gri kaluar
Shkoj mes pyllit në vetmi

Dhe siç shkoj unë k’shtu kalojnë
Edhe prijnë mendime t’mia;
Edhe fluturim më çojnë
Ku ësht’ e s’dashurës shtëpia

Lehin qentë, shërbëtorët
Me qirinj vez’llues ndër duar;
Shkallës spirale i sulem unë
Me mamuzet tingëlluar

E në dhomën qylym-shtruar
Plot me ajër e ngrohtësi
Aty më pret hirplotja mua
Dhe unë i bie asaj në gji

Përshpërit era ndër gjethe
Dhe flet ky lis i dushkut shqim:
Çfarë kërkon kalorës i çmëndur
Me të çmendurin ëndërrim?

(Intermexo lirike LVIII)


Natë-për-natë

N’ëndërr t’shoh ty natë-për-natë
Që miqësisht më përsh’ndetë mua
Dhe duke qarë unë zëlartë
Hidhem n’t’ëmblat këmbë të tua

Plot trishtim më vështron ti
Dhe tund kokëzën flokëverdhë
Nga sytë të vidhen n’fshehtësi
Pika-perla-lotësh derdh

Më thua tinëz fjalë të lehta
Një buqetë selvie dhuruar
Unë u zgjova, u zhduk buqeta
Edhe fjala ësht’harruar

(Intermexo lirike LVI-98)

përkthyer nga Islam Spahiu

[shigjeta]

Vajzë e bukur peshkatari

Vajzë e bukur peshkatari
çoje barkën në bregore;
Tek unë eja, rrimë pranë,
me përkëdhjelje dor'-për-dore

Vur' ti kokëzën në zemrën time
ndonjë frikë për ty s'do t'ketë
E beson ti e shkujdesur
për çdo ditë të egrin det

Zemra ime i ngjan detit
ka baticë, zbaticë, stuhi
Edhe ndonjë perlë e bukur
i pushon në të thellin gji

(Kthimi ne atdhe VIII-113)

perktheu Islam Spahiu

[shigjeta]

Në shpatet e shkreta veriore

Në shpatet e shkreta veriore
një bredh i vetmuar qëndron.
Me degët, nën brucin prej bore,
të ngjan sikur fle, ëndërron.

Një palmë fillikate i shfaqet
diku, mbi një hon që rrëqeth.
E heshtur, e djegur prej vape,
trishtohet një palmë për një bredh.

shqiperoi Xhevahir Spahiu